imtrHEn
[Ah Dj
JiUïL-L i
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
EERSTE KAMER.
Een rede van Herriot over den vrede en Frankrijk's financieele positie.
Het vredesverdrag en de beweging tot aansluiting van Oostenrijk bij
Duitschland. De uitroeping van een zelfstandig koninkrijk Koerdistan
en Turksche onderdrukkingsraaatregeieneen manoeuvre van Turkije?
Onder de Radio-berichten: Voorloopig Duitsch-Fransch handelsverdrag.
Verscherping van den toestand iu Koerdistan. Hevige storm in
Japan.
Gem. buitenl. berichten.
DE OPVOLGER VAN KELLOGG.
DE TOESTAND VAN PRESIDENT
EBERT.
Het concept-verplegingS"
besluit.
De Zomertijd en de
huisvrouwen.
De Staatsinrichting van
Ned.-Indië.
De Zomertijd.
Indisch Regeeringsreglement.
Artikelen.
De Staatsbegrooting.
Een rede van Herriot.
in eer. rede aan een dejeuner van de En-
*elsch-Amerikaansche pers herinnerde Her-
dot aan de belofte, afgelegd aan het dejeuner
iat voorafging aan rijn aanvaarding van het
Premierschap, om geen enkele gelegenheid
:e verzuimen tot het nauwer toehalen van
triendschapsbanden tusschen de groote de-
nocratieën, de Amerikaansche de Engelsche
ai de Fransche. Hij herinnerde voorts aan
ajn reis naar Londen, waar hij het docu-
nent teekende, hetwelk zooveel bijdroeg
:ot de bevordering van de zaak des vredes
ïn aan Genève, waar het protocol werd op
gesteld, dat eenmaal aan de wereld de ge-
venschte rust zal brengen.
Herriot verklaarde, dat hij al het moge-
ijke doet om zijn plicht ten aanzien van de
levordering des vredes te vervullen, ten ein-
ie voor Frankrijk en de geallieerden de her-
aaling der rampen van 1914 te voorkomen.
Zoolang ik aan het hoofd zal staan van de
rtgeering, aldus spr., zal mén mij gereed
/inden om de zaak van de veiligheid en vrede
:e dienen, d.w.z. Frankrijk te toonen in zijn
«/aar karakter, Frankrijk, dat zoo noodig
veet te gaan tot het uiterste van heldhaftig-
aeid en opofferingsgezindheid, maar welks
karakter en neigingen hartstochtelijk zijn
gericht naar den vrede.
Herriot zal nimmer ontkennen, dat Frank
rijk zijn verplichtingen moet nakomen. Het
tal in volle overeenstemming met de groote
democratieën werken aan de regeling van
die politieke en materieele vraagstukken,
naar, voegt hij er bij, ik vraag u rechtvaar
dig te zijn jegens mijn land, dat werkt met
d zijn kracht aan het herstel der geweldige,
door den oorlog toegebrachte verliezen.
Gasten van dit land, dat zich met bewon-
derenswaardigen vasten wil zal inspannen
zijn financieelen toestand te herstellen, van
dit land, welks parlement binnenkort voor
de eerste maal een in evenwicht zijnde be-
jrooting van 35 milliard te behandelen zal
krijgen, ik vraag u, goed te begrijpen, dat
itet herstel van Frankrijk een voorwaarde is
/oor alle andere regelingen, die moeten wor
den gemaakt.
Frankrijk toonde zich edelmoedig, toen
men het te Londen verzocht te helpen om
Duitschland weder op de been te brengen.
Het droeg bij aan de leening van 800 mil-
ioen voor Duitschland en dit in weerwil van
het feit, dat nog zooveel streken noodlijden
de zijn, dat nog in zooveel provincies de hui
len nog ruïnes zijn.
Herriot besloot met de woordenDe
moeilijkste taak is misverstanden tusschen
de volken te vermijden. Wij moeten nauw
keurig en vrijmoedig onze meening zeggen
en ik heb te dien aanzien geen enkel gewe
tensbezwaar om uw hulp te vragen. De oor
log is geëindigd, maar de gevolgen van den
oorlog zijn nog niet voorbij.
De Pruisische Kabinets
crisis.
Wij hebben reeds uitvoerig gemeld, hoe
ie vorige week reeds bij zijn eerste optreden
het door Marx gevormde nieuwe Pruisische
kabinet op een votum van wantrouwen uit
den Landdag weder zijn ontslag heeft in
gediend.
Het heeft nu Dinsdag een kabinetszitting
gehouden, waarbij volgens de „Köln. Ztg."
als voornaamste punt op de agenda voor
kwam de benoeming van ambtenaren. Of-
ichoon het in juridisch opzicht twijfelachtig
is, schrijft het blad, of het kabinet, dat niet
het vertrouwen van den Landdag geniet, het
recht heeft de zaken te leiden, heeft het zich
toch bezig gehouden met de benoeming van
eenige ambtenaren, met name landraden. Is
het blad goed ingelicht, dan heeft minister
Severing voorgesteld den Keulschen politie-
president Zörgiebel te benoemen tot opvolger
van den in verband met de Barmat-zaak
afgetreden Berlijnschen politiepresident
Richter.
De aansluiting van Oos
tenrijk bij Duitschland.
Den laatsten tijd hebben wij eenige malen
melding gemaakt van uitingen van Duit-
schers en Oostenrijkers over de quaestie van
de aaneensluiting tusschen Oostenrijk en
Duitschland (zoo o.a. in redevoeringen op
den „Reichsbannertag" te Maagdenburg).
Deze uitlatingen schijnen in Ententekringen
niet onopgemerkt te zijn gebleven.
Als gevolg daarvan zcfu volgens de „Stun-
ie" een officieele diplomatieke stap voor-
aereid worden bij de Oostenrijksche regee-
"ing, teneinde deze te vermanen, het daar
heen te sturem, d3t aanvallen op het vredes
verdrag verder achterwege blijven.
Het „N. Wiener Tageblatt" schrijft over
die beweerde zenuwachtigheid in verband
met de aansluitingsbeweging Men heeft niet
illeen economisch en vooral op handelspoli-
dek gebied ons volk in den moeilijksten toe
stand gebracht, maar men heeft het ook een
aanmerkelijke moreele schade toegebracht.
Men heeft n.l. een staat geschapen, welks
volk geen ideaal heeft en geen ideaal hebben
kan. Het is belachelijk van dit volk nu ook
nog te verlangen, dat het zich gelukkig zal
'evoelen en de wereld van zijn gejammer zal
verschoonen. In plaats van zenuwachtig te
tijn over de aansluitingsbetoogingen, deed
men beter eens ernstig na te denken over
de oorzaken van dat verschijnsel.
Opstand in Koerdistan.
Er komen zeer opwindende berichten om
trent een opstand in Koerdistan.
Van Turksche zijde wordt de beteekenis
van dezen opstand der Koerden tegen het
Turksche gezag het heet immers dat al
reeds etyt zelfstandig Koerdisch Rijk is ge
proclameerd als niet heel ernstig voorge
steld. Men zou te Angora de beweging van
voorbijgaanden aard achten en van meening
zijn haar wel spoedig te kunnen onderdruk
ken. Intusschea echter heeft de Turksche
regeering dan toch in een twaalftal vilajets
den staat van beleg afgekondigd, waaruit
blijkt dat de opstand zeer wijdvertakt is. De
leider van den opstand, de sjeik Said, zou
eeds over een macht van meer dat 7000 re
alen beschikken. En volgens berichten van
Bnu-he zijde zou vriiwel eeheel Midden-
Anatolië door de beweging zijn aangetast.
Zij zou het herstel van het Kalifaat en de
stichting van een onafhankelijken Koer-
dischen staat ten doel hebben en aangestookt
worden door aanhangers van het oude re
gime, die zich op Perzisch gebied zouden be
vinden.
Het spreekt wel haast van zelf, dat som
mige Turken in dezen opstand de hand van
Engeland zien, dat in den strijd om Mosoel
van deze Koerdische beweging gebruik zou
willen maken om zich de verwezenlijking
van zijn doeleinden te verzekeren. Daaren
tegen wordt aan de Britsche bladen gemeld,
dat Turksche bladen in Konstantinopel op
de mogelijkheid wijzen van reactionnaire in
vloeden. De proclamatie van sjeik Said zou
in vele opzichten overeenkomen met een
rede onlangs door Ziaeddin-effendi in de
Nationale Vergadering te Angora gehouden,
waarin deze de regeering heftig critiseerde.
Blijkens een mededeeling van den Turk-
schen premier Fethi-bey zou de opstand zijn
uitgebroken na een poging der Tttrken om
een tweetal volgelingen van sjeik Said te ar
resteeren. De bedoeling der Koerden zou
volgens deze mededeeling zijn om een der
prinsen uit het huis van. Abdoel Hamid tot
koning van Koardistan te maken. Dat zou
zeker wel wijzen op invloeden van de zijde
der aanhangers van het ancien-regime. Want
onder de Koerden zelf, die onder hun in de
practijk vrijwel onafhankelijke sjeiks, onder
ling voortdurend in tweedracht verkeeren
in de tijden van Abdoel Hamid konden de
Turken door deze verschillende sjeiks tegen
elkaar uitspelen, vrij gemakkelijk hun opper
macht handhaven zal het denkbeeld van
een autonoom Koerdistan wel niet zijn op
gekomen.
In verband met de nog hangende grens
regeling tusschen Irak en Turkije verdient
deze Koerdische opstand in het gebied om
Mcsoel heen zeker ten zeerste de aandacht.
En nu we boven melding maakten van een
Turksche insinuatie omtrent Britsche invloe
den, die zich zouden doen gelden bij dezen
Koerdischen opstand, mogen we ook wel
wijzen op de Britsche bezorgdheid, die bijv.
spreekt uit deze zinsnede in de „Daily News":
„Het zenden van een nieuwe Turksche ex
peditie naar dit land (het grensland ten noor
den van Irak) op het oogenblik waarin de
quaestie van de grenzen van Irak in een cri-
tiek stadium is gekomen, is wel iets dat zorg
vuldige waakzaamheid vereischt."
Het wantrouwen is dus wel wederkeerig.
De „Times" meldt nader uit Konstanti
nopel De opstandige Koerden hebben gis
teren Kharpoet en Diarbekir genomen (vol
gens andere berichten zouden de Turken het
weer heroverd hebben. Zij proclameerden
een van de zonen van Abdoel Hamit tot ko
ning van Koerdistan. De staat van beleg
geproclameerd in Malatia tot de West-Eu-
fraat. De Turksche vliegers bombardeeren
de opstandelingen, doch in afwachting van
de aankomst van voldoende strijdkrachten
worden in de eerstvolgende dagen geen ern
stige botsingen verwacht.
Feissie pasja, de chef van den generalen
staf en generaal Kiazim pasja, de vroegere
minister voor de verdediging, hebben een
bijeenkomst van het kabinet bijgewoond.
Gemeld wordt, dat het plan voor een mili
taire campagne thans gereed is.
Fethi Bey, de Turksche minister-presi
dent, deelde mede, dat er een nieuwe wet zal
worden ingediend, waarin het houden van
redevoeringen of het publiceeren van mee-
dedeelingen in de bladen, waarin de gods
dienst wordt gebruikt om de gevoelens van
de bevolking in opschudding te brengen, als
hoogverraad zal worden beschouwd. Hij
wees evenwel het voorstel van de hand, om
in Konstantinopel den staat van beleg af'te
kondigen.
Algemeen wordt verwacht dat, wanneer
de troepen eenmaal in staat zullen zijn tot
den aanval over te gaan, de opstandelingen
spoedig gedwongen zullen zijn zich te onder
werpen.
Nader wordt van Turksche zijde nog ge
meld
De opstand der Koerden breidt zich uit.
Het verluidt, dat Koerdische cavalerie alle
belangrijke steden in Zuid-Oost-Anatolië
heeft bezet, waardoor zij een linie bezet
houdt, die loopt van Noord tot Zuid door
Malatia en van het Oosten naar het Westen
tusschen Dersim en Erzindjan. De Koerden
zouden een groot stragetisch voordeel heb
ben door de bezetting van de grenzen van
Mosoel en Perzië.
Het Turksche bestuur in de Koerdische
vilayets, waaronder één twee millioen No
maden-Koerden vallen, verkeert in volko
men chaos.
De telegrafische verbindingen met Koer
distan zijn alle verbroken en ook de kara
vaanwegen zijn onbegaanbaar. De toestand
in Trebizonde en Erzeroem is onzeker.
Een typische verklaring voor de gebeur
tenissen geeft de Daily Telegraph. Dit blad
verdenkt de Turksche regeering er van den
opstand der Koerden tot voorwendsel voor
een troepenconcentratie aan de noordgrens
van Irak te gebruiken. Het blad voorziet de
traditioneele Turksche intimidatie, verge
zeld van bedreigingen, alsmede van invasie,
in het gebied van Irak. Andere berichten
o.a. de „Chicago Tribune," verwachten
groote moeilijkheden voor de Turksche re
geering, daar sjeik Said heeft aangekondigd
dat zijn goddelijke missie hem veel aanhang
heeft gebracht, waarbij de chef der Rus
sische propaganda te Konstantinopel van
het ophitsen der Koerden tegen de Turken
wordt verdacht. De keuze der Turksche
officieren, die tegen Said zullen optrekken,
is door Ismet pasja persoonlijk geschied,
teneinde zeker te zijn van hun loyaliteit.
Intusschen veroverde Said het hoofkwar-
tier van het Turksche legercorps Diarbekir,
alsmede zooals werd gemeld Kharpoet
en Dersim, waaraan 3000 Koerden deelna
men. Een door Said eigenhandig geschreven
proclamatie, kondigt, het koninkrijk Koer
distan met Selim Effendi, den zoon van den
ex-Sultan Abdoel Hamid, als Sultan en
Kalief.
De Turksche aanvoerders zijn van oordeel
dat de concentratie van voldoende troepen
in het bergterrein ter vernietiging van de
opstandelingen drie weken vereischt. Said
beschikt over 8000 man.
DE NIEUWE OPIUMCONVENTIE.
De conventie die door de tweede opium
conferentie is ontworpen en die Donderdag
j.l. ter teekening gereed was, is nog maar door
een bedroevend klein aantal deelnemers ge-
teekend.
Van de ruim veertig deelnemende staten
hebben tot nu toe de afgevaardigden van
Nederland, Engeland, Frankrijk, Austra
lië, België, Luxemburg, Japan, Portugal,
Perzië, Grjpkenland, Siam en Duitschland er
hun handteekeningen onder gezet.
Wanneer men verder nog in aanmerking
neemt, dat Perzië en Griekenland reserves
hebben gemaakt met betrekking tot de pro
ductie van opium en Duitschland alleen heeft
geteekend op voorwaarde dat een Duitscher
in het uitvoerend comité van het Interna
tionaal Centraal Bureau zal worden be
noemd, dan kan men niet anders dan van
een magere oogst spreken.
LLOYD GEORGE HERSTELD.
Lloyd George is volgens bericht uit Lon
den hersteld en naar Londen teruggekeerd.
Uit Londen wordt bericht, dat de Senaat
te Washington de benoeming van Houghton,
vroeger ambassadeur te Berlijn tot ambas
sadeur te Londen heeft bevestigd.
ENGELAND EN DE DOMINIONS.
Het Engelsche ministerie van koloniën
zal worden gereorganiseerd en een nieuwen
naam krijgen, nl. dien van minister der
dominions. Er zal een nauwere samenwer
king worden tot stand gebracht, met de over-
zeesche deelen des rijks, niet alleen over
rijksvraagstukken, maar ook over die van
buitenlandsche zaken. De dominions zullen
voor de bespreking van buitenlandsche aan
gelegenheden gevolmachtigde vertegenwoor
digers in Londen hebben, terwijl leden van
het Britsche diplomatieke corps in de domi
nions zullen gevestigd zijn.
DE BRITSCHE BLOEMKWEEKERS
EN DE BESCHERMING.
De „Daily News" meldt, dat de Britsche
Kamer voor het tuinbouwbedrijf zich met
goed gevolg heeft gewend tot het ministerie
van landbouw met het verzoek om in gun
stige overweging te nemen de mogelijkheid
om ook niet-eetbare tuinbouwproducten te
betrekken in de voorzieningen tot bescher
ming der bedrijven. De minister kon niet be
loven, dat van geïmporteerde bloemen een
recht zou worden geheven, maar de Britsche
tuinbouwers zouden te gelegener tijd ge
legenheid krijgen bescherming van het Brit
sche bloembollenbedrijf te bepleiten.
TRAM CONTRA BUS.
In Leeds heeft zich in de laatste weken
ook de, we mogen wel zeggen internationale
quaestie voorgedaan van tram contra bus.
De tramcommissie uit den raad vond er aan-
eiding in aan een subcommissie op te dra
gen een onderzoek in andere groote steden
in te stellen. Deze subcommissie heeft nu
rapport uitgebracht en is daarbij tot de con
clusie gekomen, dat de tram moet blijven
voor massavervoer, ofschoon bussen als
waardevol hulpmiddel worden beschouwd.
En de tramcommissie heeft daarin aanlei
ding gevonden om te besluiten tot de aan
schaffing van 260 nieuwe tramwagens.
MILLER AND ALS ADVOCAAT.
De oud-president der republiek, die zijn
advocaten-praktijk heeft hervat, heeft eer
gisteren wederom in proces voor de civiele
rechtbank te Lorient gepleit. Het betrof de
aanklacht, welke het visschersbedrijf Vig-
neron Dahl aldaar tegen de concurreerende
firma Jannet heeft ingediend. De firma Vi-
neron Dahl bezit een methode van visschen,
welke de andere firma zonder vergunning
zou hebben gebruikt.
Millerand verdedigt Vigneron Dahl, die
reeds in een proces voor de rechtbank van
Poitiers in het ongelijk is gesteld,
NIEUWE ONGEREGELDHEDEN OP
GUADELCUPE.
Nadat de verkiezingscampagne verleden
jaar reeds tot ernstige troebelen aanleiding
heeft gegeven, is thans een staking op een
suikerplantage de oorzaak dat het er weder
om rumoerig is toegegaan. Het feit, dat de
arbeiders en kleine planters den aankoops-
prijs van een partij suikerriet onvoldoende
achtten, was aanleiding tot een staking, wel
ke in Morne-la-l'Eau, Port-Louis en Petit
Canal onlusten ten gevolge had, Een groep
stakers, ten getale van 500, staken de riet
velden in brand en deden een inval in de wo
ning van den directeur der onderneming, Du-
val, in laatstgenoemde plaats. Slechts vijf
gendarmes verdedigden de woning tegen de
woedende massa. Het kwam tot een hevige
schietpartij, waarbij negen stakers werden
gedood en twintig gewond. Twee gezonden
die de vlucht hadden genomen naar de riet
velden, welke in brand werden gestoken,
kwamen om.
Naar het W. B. meldt, luidt het medisch
communiqué over den toestand van rijks
president Ebert, dat na de operatie buik-
vliesontsteking is ontstaan. Het verloop was
tot Woensdagavond bevredigend. Zooals ge
woonlijk op den derden dag, is in den nacht
de buikvlies-ontsteking toegenomen, zoodat
de patiënt een onrustigen nacht doormaakte.
Gisterenmorgen was de toestand beter,
ofschoon deze ernstig blijft.
DE VALORISATIE-KWESTIE
IN DUITSCHLAND.
De rijksminister van financiën v. Schlie"
ben ontving gisteren de leiders der rijksdag-
fracties ter bespreking der valorisatiequastie
en ter uiteenzetting van de opvattingen der
regeering.
DE BERLIJNSCHE POLITIE
PRESIDENT.
De Landraad uit het district Rosenberg
(O.-Pr.) dr. Friedensberg is met het voor
loopig beheer van het Berlijnsche Polizei-
prasidium belast. De waarnemende Berlijn
sche politie-president is in een zelfde be
langrijke functie elders benoemd.
EEN REIZEND PARLEMENT.
De eerstvolgende zitting van het Centrale
Uitvoerende Comité van de Sovjet-Unie zal
niet te Moskou, zooals tot nu toe geschiedde,
plaats hebben, maar te T if lis de daarop
volgende bijeenkomst te Charjow (de hoofd
stad van de Oekraiine), de derde te Minsk
(de hoofdstad van Wit-Rusland). Het doel
van dezen maatregel is de gelijkberechtigd-
heid van alle bondsstaten te demonstreeren
Het lid van het Centrale Uitvoerende Co
mité, Narimanow, is overtuigd dat deze
maatregel van de regeering vèrdragende poli
tieke gevolgen zal hebben.
DE TOESTAND VAN HET RUSSISCHE
WINTERGRAAN.
Uit Tsaritsyn wordt aan de „Ekonom-
Zjizn." geseind De toestand van het winter
koren in het Wolgagebied is niet bevredigend.
27% van de bezaaide oppervlakte kon reeds
in het najaar als verloren beschouwd worden,
15% zijn later ten gevolge van het droge weer
en de abnormaal hooge temperatuur van de
zen winter verloren gegaan in het geheel
kan reeds nu 42% van het winterkoren als
verloren beschouwd worden.
WILDE DIEREN IN HET GOUVERNE
MENT PETERSBURG.
„Izwestia" verneemt, dat ook in het gou
vernement Petersburg, waar sinds bijna een
eeuw geen wolven en beren te vinden waren,
den laatsten tijd deze dieren in groote hoe
veelheden verschijnen en het vee dooden.
De schade, die de dieren aan de boeren ver
oorzaken, is zeer groot. Om de dieren te be
strijden heeft de regeering 42 jagerscorpsen
gevormd, die naar de meest bedreigde ge
deelten van het gewest zijn gedirigeerd.
Waar ook dit onvoldoende bleek te zijn, wer
den speciale leiders benoemd, die het recht
hebben de noodige mannen te requireeren.
Er worden ook gewezen soldaten gemobili
seerd.
DE RUSSISCHE BELASTINGEN WOR
DEN NIET BETAALD.
„Izwestia" deelt mede, dat de geringe ont
vangsten van de belastingen in de laatste
maanden de regeering ten zeerste verontrus
ten. De wanbetaling heeft een epidemisch
karakter aangenomen en bedreigt zoowel de
geheele Unie als de plaatselijke organen van
zelfbestuur. Reeds nu ondervindt de regee
ring de gevolgen /an deze nieuwe strijd
wijze der boeren tegen de regeering.
NOODLOTTIGE ONTPLOFFING IN
TEXAS.
Door het te vroeg ontploffen van een sterke
lading dynamiet in een rotsgroeve bij het
dorp Langley, 140 mijlen ten Westen van
San Antonio (Texas) zijn, zeven personen
gedood en acht gewond.
OUD-PRESIDENT OBREGON ERN
STIG ONGESTELD.
Blijkens een draadloos bericht heeft de
oud-president van Mexico, Obregon, twee
aanvallen van een beroerte gehad. Zijn toe
stand is kritiek.
DE TIENUREN-DAG VOORGESTELD.
Overeenkomstig de aankondiging van
minister Aalberse, heeft ziin departement
dezer dagen verlaten een „voorontwerp-
verplegingsbeshut", waaraan wij de vol
gende bijzonderheden kunnen ontleenen.
De ontworpen regeling der arbeids- en
rusttijden is als volgt:
Een verplegende mag niet langer arbeid
verrichten dan 10 uren per dag en 55 uur
per week. De diensttijd van een verple
gende, die geen nachtdienst verricht, mag
ten hoogste 13 uren bedragen en van een
verplegende, die nachtdienst verricht, ten
hoogste 11 uren.
De dagdienst mag niet vroeger aanvan
gen dan te 6Yi uur des voormiddags. Er
mag niet meer dan 14 dagen in 4 achter
eenvolgende weken nachtdienst worden
verricht.
De diensttijd moet op eiken dag, waarop
de verplegende meer dan 6 uren dienst
verricht, na ten hoogste 5'A uur worden
onderbroken door een onafgebroken rust
tijd van ten minste één uur, wanneer die
diensttijd 8-uren of minder duurt of nacht
dienst en van ten minste IA uur, wanneer
die diensttijd meer dan 8 uur duurt en
geen nachtdienst is.
Een verplegende moet een wekelijk-
schen onafgebroken rusttijd hebben van
ten minste 36 uren of een onafgebroken
rusttijd van 60 uren in 2 achtereenvolgen
de weken; ten minste eenmaal in 7 ach
tereenvolgende weken moet deze rustdag
op Zondag vallen.
Aan een verplegende moet in elk etmaal
een bedrust worden gegeven van» ten min
ste 8 uren achtereen, behalve op dagen
van dienstwisseling, wanneer die bedrust
eenmaal mag worden onderbroken, doch
dan in totaal niet minder dan 8 'A uur mag
bedragen.
Rusttijden mogen niet worden doorge
bracht in lokalen voor ziekenverpleging.
Een verplegende raag bij gevaar voor
het leven of de gezondheid van een ver
pleegde langer arbeid verrichten dan be
paald is, echter niet meer dan 2 uur per
dag en 6 uur per week langer dan is toe
gestaan. Van deze afwijkingen moet aan-
teekening worden gehouden.
In gevallen van opeenhoping van werk
of bij bijzondere omstandigheden in een
verplegingsinrichting kunnen vergunningen
voor afwijking van de arbeidsbepalingen
worden verleend; voor de verplegenden
geldt dan, dat niet langer arbeid verricht
mag worden dan 12 uren per dag en 67
uur per week, en dat de dag- of nacht
dienst met niet meer dan 2 uur wordt ver
lengd.
Voorts bepaalt het „Verplegingsbesluit"
nog, dat gewone arbeiders en arbeidsters
in verplegingsinrichtingen niet langer mo
gen werken dan B'A uur per dag en 48 uur
per week, met als overwerkgrenzea 11 uur
per dag en 62 uur per week voor mannen
en 10 uur en 55 uur voor vrouwen of jeug
dige personen.
In de toelichting wordt ten aanzien van
het verplegend en daarmede gelijkgesteld,
niet onder de gewone arbeidersgroep val
lend personeel, opgemerkt, dat het in ge
volge de ontworpen regeling mogelijk met
een 2-plcegensteisel te volstaan, mits voor
de noodige invallers wordt gezorgd.
Naar de iel. verneemt, zullen binnen
kort de vakbonden van verplegend perso
neel den minister advies uitbrengen op
bovengemeld voorontwerp-Verplegingsbe
sluit. Er bestaan in de betrokken kringen
ernstige bezwaren tegen de regeling der
werktijden, o.a op grond van het feit, dat
eT verschil gemaakt wordt tusschen
diensttijd en arbeidstijd, waartusschen h.i.
geen verschil mag worden gemaakt. Ook
wil men bepaald zien, dat er niet meer
dan 14 dagen nachtdienst mag zijn in zes
in plaats van in vier achtereenvolgende
weken. Voorts_ wenscht men den onafge
broken rusttijd in 2 achtereenvolgende we
ken op 72 in plaats van 60 uur gestéld te
zien. Een en ander zal nader uitgewerkt
en ter kennis van den minister worden ge
bracht. b
De Nederlandsche Vereeniging v. Huis
vrouwen heeft aan de beide Kamers een
adres gezonden, waarin zij haar ernstig be
zwaar uitspreekt tegen het wetsontwerp tot
afschaffing van den zomertijd. In het adres
wordt gezegd, dat in dezen tijd, waarin de
kosten van het levensonderhoud over de ge
heele lijn bij vroeger vergeleken nog steeds
ontzaglijk zijn gestegen, waartegenover een
vermindering van inkomsten, inplaats van de
noodzakelijkheid geworden verhooging, staa,t,
het van groot belang is dat de voordeelen,
die de zomertijd ons tot dusver beeft opge
leverd niet weer teloor gaan. Verder wordt
gezegd, dat velschillende belastingen de
laatste jaren de levenskosten hebben doen
stijgen. De 'vereeniging meent derhalve, dat
de hedendaagsche economische toestand het
noodig maakt, de bezwaren, die de tegen
standers van den zomertijd in het midden
brengen, achter te stellen bij de voordeelen,
waaroo door zooveel anderen wordt gewe
zen. Opheffing van den zomertijd zal een
nieuwe ernstige versterking van den druk
zijn, die door de verschillende belastingen
reeds boven het geoorloofde nn de huis
houding wordt gelegd.
Het amendement-Feber c.s. aangenomen.
In de Donderdag gehouden zitting der
Tweede Kamer is met 47 tegen 20 stemmen
aangenomen het amendement-Feber-c.s-, om
in artikel I van het regeeringsreglcment voor
Ned-Indië te bepalen, dat de gouverneur-ge,
neraal het bestuur van Ned.-Indië behoort
uit te oefenen, met inachtneming van 's ko-
nings aanwijzingen.
De bedoeling van dit amendement was,
om de ministerieele verantwoordelijkheid je
gens de Staten-Generaal te handhaven.
De Nederl, Mij. voor Nijverheid en Han
del heeft een adres gezonden aan de Tweede
Kamer der Staten-Generaal, waarin met
aandrang verzocht wordt den zomertijd te
handhaven in den geest van de meerderheid
der tijdscommissie.
Vergadering van Donderdag 26 Febr.,
namiddag 1 uur.
Aan de orde zijn de Wetsontwerpen Her
ziening van het Reglement op het beleid der
Regcering van Nederlandsch-Indië; wijziging
van de artikelen 8, 58, 67b, 67c en 71 van
het Reglement op het beleid der Regeering
van Nederlandsch-Indië; nadere wijziging
van de Indische Comptabiliteitswet.
Art. 1.
De heer RUTGERS VAN ROZENBURG
(C.-H.) verdedigt een amendement om aan
art 1, eerste lid, waarin de uitoefening van
hei algemeen bestuur in Ned.-Indië wordt
opgedragen aan den G. G,, toe te voegen:
,,en met in achtneming van 's Konings beve
len." De bedoeling is nog eens duidelijk uit
ti drukken, dat de G. G, onderworpen is aan
de bevelen van de Nederlandsche Regeering.
De Minister Van Koloniën, de heer DE
GRAAFF, acht de toevoeging overbodig.
Duidelijk staat bepaald dat de G. G. handelt
in naam des Konings en dat hij verantwoor
delijk is aan den Koning. In die twee bepa
lingen zit duidelijk opgesloten, dat de G. G.
de bevelen des Konings heeft op te volgen.
Opzettelijke vermelding daarvan is dus niet
meer noodig. Het woord „bevelen" zag spr
liever gewijzigd in „aanwijzingen."
De heer RUTGERS VAN ROZENBURG
wijzigt zijn amendement zóó, dat er in plaats
van „bevelen" „aanwijzingen" komt te staan.
De beer OUD (V.-D.) is van oordeel, dat
de Grondwet een andere verhouding van
den G. G. tot de Regeering heeft gewild en
tegen die opvatting gaat dit amendement
lijnrecht in. Het handhaaft den ouden toe
stand en daarom is spr. er zeer tegen.
De heer VLIEGEN (S. D. A. P.) ziet tus
schen aanwijzingen en bevelen geen verschil
en dus verandert die wijziging niets aan de
strekking, die hij afkeurt.
De heer MARCHANT (V.-D.) zegt dat als
een amendement als dit wordt aangenomen,
het voor zijn fractie zeer moeilijk zal zijn
zijn stem aan dit ontwerp te geven.
De heer DRESSELHUYS (V.-B.) acht dit
amendement alleszins aannemelijk, omdat
het allerminst in strijd is met het ontwerp.
Het woord .aanwijzingen" acht spr. beter
omdat het/ zachter is. Spr. is bereid zijn stem
aan het amendement te geven.
De MINISTER laat de beslissing over het
amendement aan de Kamer over.
Het amendement wordt aangenomen met
44 tegen 20 stemmen. Van rechts stemmen
alleen tegen de heeren Colijn en Scheurer.
Van links stemmen vóór de V, B. en de
Plattelanders.
Bij een volgend artikel deelt de heer
OUD (V.-D.) mede dat hij zijn amendement
intrekt.
Art. 6.
De heer VLIEGEN licht toe hef amende-
ment-AIberda betreffende den Raad v. Ned.-
Indië. Art. 6 zal dan luiden;
Art. 7. 1. Er is een Raad van Ned.-Indië,
bestaande uit een vice-president en ten
hoogste zooveel leden als het aantal be
draagt der departementen in algemeen be
stuur.
2. Elk der leden staat aan het hoofd van
een i f meer departementen van algemeen
bestuur.
3. De Raad van Nederlandsch-Indië wordt
bijgestaan door een secretaris.
4. De Gouv.-Gen. kan het voorzitterschap
van den Raad zelf bekleeden en hij kan het
opdragen aan den luit.-gouv.-gen., zoo dik
wijls hij dit noodig oordeelt. Zij hebben
alleen raadgevende stem.
5. Het reglement van orde voor 's Raads
vergaderingen wordt door den Raad vast
gesteld. Het behelst de verplichting tot ge
heimhouding, in zooVer het algemeen belang
dit vordert. Het wordt openbaar gemaakt
door plaatsinrf in het Indische Staatsblad.
De bedoeling is den lastigen Raad uit te
schakelen, en de hoofden der departemen
ten meer in contact te brengen met den
G G. Deze krijgen in dit amendement een
vaste plaats in dezen Raad, hetgeen niet be
staat in het voorstel van den Minister.
Daarin is dit facultatief.
De heer FEB~R (R.-K.) zegt, dat de de
partementshoofden toegang kunnen krijgen,
en dat acht hij voldoende. Hij wijst dus het
amendement af.
De heer ALBARDA (S.D.A.P.) verdedigt het
amendement nog nader. De positie der de-
partemenlshoofden moet versterkt worden
en daarom is het noodig hun een plaats te
gurandeeren in den Raad van Indië,
De MINISTER zegt, dat de Raad van Indië
reeds van wetgevend, adviseerend lichaam
is geworden. Daarom past het amendement
niet bij het karakter van den Raad. Ieder
departementshoofd moet zich bepalen tot
zijn eigen departement en wat de heer A'i-
barda vaststelt, geeft alleen wat meer re-
lief aan de Alg. Secretarie.
Het amendement-Albarda wordt verwor
pen met 50 tegen 19 stemmen. Vóór de so
ciaal-democraten en de Vrijzinnig-Democra
ten.
De heer ALBARDA verdedigt het amen
dement tot afschaffing van de exorbitante
rechten. Bij de algemeene beschouwingen
zijn daarover reeds discussies gevoerd en
spr. verwijst daarnaar.
De MINISTER verklaart zich er tegen, ge
lijk hij reeds eerder deed. De G.-G. moet
deze bevoegdheden houden.
Het amendement-Albarda wordt verwor
pen met 50 tegen 18 stemmen. Vóór S.D.A.P.
en V.-D.
Op voorstel van den heer Scheurer wordt
thans besloten eerst het punt van den Wet
gevenden Raad te behandelen.
De heer ALBARDA licht een amendement
toe, om in plaats van een Wetgevenden
Raad in te stellen een College van Voor
bereiding met 10 in plaats van 18 leden. Het
college zal geen beslissende bevoegdheid
bezitten ten koste van den Volksraad en
slechts tot taak hebben de besluiten van den
Volksraad voor te bereiden.
De heer FEBER (R.-K.) verdedigt het
amendement om den naam Wetgevende
Raad te veranderen in College van Gedele
geerden, die typeerender is. Het aantal wil
hij dan stellen op 20, een derde deel van
den Volksraad,
De heer VAN VUUREN (R.-K.) steunt het
amendement-Feber. Het college wordt in
het klein een volksraad: iedere drie leden
wiizen één lid aan. Hem lijkt dat een goed
systeem, beter dan dat van den Minister.
De heer GERRITSEN (V.-B) had ook veel
bezwaar tegen den Wetgevenden Raad. Nu
echter blijkt dat die Raad alleen kleine
zaken afdoet en verder voorbereidend
werkt, kan hij dit voorstel aanvaarden. Het
amendement-Feber kan hij daarom steunen,
De heer DRESSELHUYS (V.-B.) ziet in de
naamsverandering geen beteekenis. De zaak
blijft zooals zij was. In kwaliteit en aan in
vloed zullen de leden van den Volksraad
achteruitgaan. Spr. blijft dat een euvel vin
den.
De heer VAN VUUREN (R.-K.): De Volks-
raad kan zich alle bevoegdheid voorbehou
den.
De heer DRESSELHUYS (V.-B.) zal stem-
men tegen het amendement-Feber en tegen
het artikel, omdat hij den Wetgevenden
Raad in welken vorm ook, niet wil.
De heer SCHEURER (A.-R.) vereenigi
zich met het amendement-Feber, dat een
goede oplossing geeft.
De MINISTER meent, dat men niet op
hoop van zegen een keuze moet doen voor
de oplossing van de moeilijkheid die er be
staat nu de Volksraad niet het gansche jaar
bijeen kan zijn.
Geen betere oplossing is gegeven en het it
noodig te voorzien in de eisch^n die vooral
in de eerstvolgende jaren aan den Volksraad
gesteld zullen worden. Wanneer deze Raad
te veel overladen wordt zullensteeds min
der geschikte personen zich beschikbaar
stellen voor het lidmaatschap. De Wet
gevende Raad zal de practische hulp voor
den Volksraad zijn, die onmisbaar is.
Het amendement-Albarda brengt een
lichaam, dat alleen interne aangelegenheden
afdoet en dat voorziet niet in de behoefte.
Het zou half werk doen en spr. wijst dit
amendement af. De Volksraad kan zelf ook
een dergelijke commissie instellen als bi'
dit wil.
Het amendement-Feber brengt een naams
wijziging, waartegen spr. zich niet verzet. Hij
acht dien anderen naam beter. Het aantal
leden op 20 te stellen ondervindt ook geen
bezwaar. Spr. neemt beide amendementen
over.
Het amendement-Albarda wordt verwor
pen met 37 tegen 26 stemmen. Vóór sociaal-'
en vrijzinnig-democraten en Van Giin, Dres-
selhuijs, Braat, Van Dorp, Boon, Bierema,
De Boer en mej. Westerman.
Tegen de rechterzijde en de heer Ger-
ritzen.
Het artikel wordt goedgekeurd met 34
tegen 25 stemmen.
Tegen: sociaal- en vrijzinnig-democraten
en Van Gijn, Dresselhuys, Westerman, Boot?
en Bierema.
De heer ALBARDA (S.-D.) deelt mede,
dat hij na deze beslissing al zijn verdere
amendementen intrekt.
De heer SCHEURER (A.-R.) verdedigt nu
ziin amendement om de vrouwen van het
lidmaatschap van den Volksraad uit te slui
ten.
De heer FEBER (R.-K.) licht toe zijn
amendement dat bedoelt de meerderheid in
den Volksraad aan Nederlanders te laten.
Mevr. DE VRIES—BRUINS (S.-D.) be
strijdt het amendement-Scheurer, dat geen
reden heeft nu in Nederland dit vraagstuk
is opgelost.
Mej. WESTERMAN (V.-B.) spreekt in ge-
lijken geest.
De MINISTER ontraadt het afwijken van
den regel die in Nederland is gevolgd.
Het amendement-Scheurer wordt verwor
pen met 49 tegen 9 stemmen. Tegen: de
A.-R. groep en Tilanus, Krijger, Rutgers van
Rozenburg en Van Vuuren.
Het amendement-Feber wordt aangeno
men met 42 tegen 15 stemmen.
De vergadering wordt verdaagd tot
Vrijdag 1 uur.
Vergadering van Donderdag 26 Febr.,
voormiddag 11K uur.
De algemeene beschouwingen over de
Staatsbegrooting werden heden voortgezet.
BARON DE VOS VAN STEENWIJK (C.-H.)
vervolgde zijn gisteren afgebroken rede. Hij
behandelde thans de Staatsfinanciën en
juichte er over dat het tekort op de begroo
ting is weggewerkt, waardoor het Staatscre-
diet gered is. Hiervoor bracht hij minister
Colijn hulde.
De belastingverlaging, zooals de minister
die'wil, zal bijdragen tot kapitaalvorming.
Wat de landsverdediging betreft, merkte
spr. op dat zijn partij er voor is de noodige
middelen ter beschikking te stellen, benoo-
digd voor de verdediging onzer -onafhanke
lijkheid. Partijbelangen mogen niet het
laatste woord hebben over 't landsbelang.
Spr. besloot met de hoop uit te spreken,
dat de komende verkiezingen de stabiliteit
in de politiek zouden bestendigen.
In een breed opgezet betoog trad PROF.
VAN EMBDEN (V.-D.) in een beschouwing
van het ontwapeningsvraagstuk. Scherp he
kelde hij het feit dat onze regeering geen
gevolg heeft gegeven aan de uitnoodiging der
Assemblée te Genève om de gevaren van den
gassenoorlog aan het Nederl. volk uiteen te
zetten. Deze plicht, door haar met voeten
getreden, is door de vrijzinnig-democraten
overgenomen, die daarmede het geweten
van het volk hebben wakker geschud. Da
vraag, "hoe men een pacifistischen geest on
der de volken krijgt, dient onder de oogen
te worden gezien. Maar gezien de langzame
geestelijke werking hiervoor, mag de ont
wapeningsleus niet achterblijven.
Bij het karakter der hedendaagsche bewa
pening is een verplaatsing der immobiele
naar de mobiele bestanddeelen te constatee-
ren
De volgende spreker, PROF. DIEPEN
HORST (A.-R.) splitste zijn rede in drie ge
deelten, de economische, de militaire en de
politieke weerbaarheid van ons volk. Bij
economische weerbaarheid bracht hij de
hooge belastingen ter sprake en waarschuw,
de de overheid zich te hoeden voor verlam
ming van den ondernemingslust. De ver
mindering der directe belastingen en de
voorgestelde verhooging der indirecte belas
tingen hadden zijn sympathie en spr. kan
zich dan ook niet de critiek van den heer
Wibaut verklaren, gezien diens standpunt
o.a. in zake levering tegen kostprijs. Hoewel
de toestand iets gunstiger was geworden,
kon het kabinet zijn politiek van opoffering
nog niet laten varen, betoogde hij. Men is
de regeering dankbaarheid verschuldigd voor
het goede wat zij heeft weten te bereiken,
op 't gebied van arbeidswetgeving, woning
bouw en hygiëne. Hij verdedigde de salaris-
politiek der regeering en verweet den soc.-
democraten het salarisvraagstuk te veel ge
bruikt te hebben als propagandamiddel.
Aan de vraagstukken van democratie en
bedrijfsorganisatie, kapitaalvorming en loon
politiek wilde de heer STENHUIS (S.D.A.P.)
eenige woorden wijden. Het centrale pro
bleem noemde hij de vraag hoe de revolu-
tionnaire doeleinden te verbinden zijn met
de evolutie. Om de revolteerende bewegin
gen der arbeidersklasse langs den politiek-
parlementairen weg te leiden.
Zooals hij reeds vroeger uiteenzette is het
de taak der arbeidersklasse de heerschende
klasse tot democratie te dwingen. Bedrijfs
organisatie en medezeggenschap zijn de eerste
schreden op den weg der constructieve her
vorming. die moet leiden tot het socialisme.
Spr. meent dat er nog geen democratie is.
Hier brak spr. zijn rede af, waarna de
vergadering tot Vrijdagmorgen 11 uur werd
verdaagd.
