KUNST EN KENNIS.
RECHTSZAKEN.
ORDE EN ARBEID,
KERK EN SCHOOL.
LEGER EN VLOOT.
STATEN-GENERAAL.
EERSTE KAMER.
TWEEDE KAMER.
LUCHTVERKEER.
MARKTNIEUWS.
lJzergestalte van het bloed.
Een trillingsmeter.
Expeditie naar de Canadeesche
„Everest".
De internat, tentoonstelling voor
de schoen- en leder-industrie.
Poging tot moord op zijn vrouw.
Uit het Bakkersbedrijf.
De Utrechtsche leerstoel.
Deelnemen van reserve
officieren aan de kader-
oefeningen.
Openbare aanbestedingen.
Staatsbegrooting 1924.
Intrekking Zomertijd.
Moties.
Psychopathen-wet.
Faillissement.
Het verkeer op de vliegvelden
in Februari.
Ned. Vliegtuigfabriek.
waren 36 partijen.'Prijs Goudsche le soort
f 6063. 2e soort f 5659, rijkstnerk f 60
68. Handel matig.
VISSCHERIJ.
De begrafenis van Rijks
president Ebert.
President Coolidge aanvaardt
zijn ambt.
SPORT EN SPEL1
Ned. R.-K. Dambond.
OPRICHTING VAN HET DISTRICT GOUDA
i De „Javabode" maakt melding van een te
Weltevreden ingesteld chemisch bloedonder
zoek, waaruit zou zijn gebleken, dat het
ijzergehalte van het bloed stijgt onder den in
vloed van de tropen. De inlander heeft meer
[ijzer in het bloed dan de pas in Indië aange
komen Europeaan.
Ook vond men, dat het ïjzergehalte van
het bloed stijgt naarmate het lichaam zich
I'gewend heeft aan een grootere hoogte. Bij
proeven in de bergen genomen vond men
een hooger ijzergehalte bij het normale j
individu dan aan de kust.
Proeven genomen met individuen, die ge
wend waren aan de kust te wonen, doch eeni-
',gen tijd in de bergen waren geweest, bevesti
gen zulks.
Men heeft voort3 proeven genomen met
oud Indisch-gasten te 's-Gravenhage en
met opvarenden van één der mailbooten,
wanneer dezen hier te lande aankwamen.
Deze proeven toonen aan dat slechts uiterst
langzaam de toestand zich herstelt met de
wisseling van klimaat. Oud-Indisch-gasten in
'Holland loopen nog langen tijd met een hoo
ger ijzer-pencentag'e in hun bloed, en om
gekeerd stijgt het percentage bij den in In
dië aangekomene slechts zeer langzaam.
Proeven, genomen met ratten, hebben aan
getoond dat men hier te maken heeft met een
invloed van het licht.
Naar uit Stockholm wordt gemeld, is er
een zeer interessante ontdekking gedaan door
den Zweedschen civiel-ingenieur A. Ytter-
borg, werkzaam bij de Algemeene Electrici-
teitswerken te Vaesteracs.
Zij betreft de samenstelling van een zeer
gevoelig electrisch appara at, waarmee de tril
lingen van huismuren en ook de acou stiek in
een gebouw kan worden gemeten.
Het toestel zal, naar men verwacht, een
uitgebreide practische toepassing vinden.
In April zal een Canadeesche expeditie van
Vancouver naar de grens van Alaska vertrek
ken om den Mont Logan, den hoogsten top
van Canada te beklimmen.
De Mont Logan beheerscht het Yukon-
district en verheft zich 19.539 voet boven den
zeespiegel.
De berg is nog nooit beklommen. Gelegen
nabij het centrum van het geografisch ijsge-
bied is de Mont Logan 4000 voet hooger dan
de Mont Blanc en 5000 voet hooger dan de
Matterhorn.
De expeditie zal bestaan uit acht personen
onder leiding van mr. Mc. Carthy.
De belangstelling voor de Int. Tentoon
stelling voor de Schoen-en Lederindustrie
te Waalwijk uit zich meer en meer. Het aan
tal inschrijvingen zoowel voor schoenen en
leder, als machines en fournituren neemt met
den dag toe. Vooral de machinehal zal door
inzendingen van de eerste fabrieken voor
den schoen-en lederfabrikant, maar ook voor
den werknemer leering brengen.
De belangstelling uit zich tevens door den
steun die van alle zijden komt. Na de Pro
vinciale Staten v. Noord-Brabant de gemeen
te Waalwijk en den Bond van Schoenfabri
kanten, de Kamers van Koophandel te Waal
wijk en Tilburg zijn thans gevolgd de ge
meenten Kaatsheuvel en Oisterwijk in het
nemen van garantie, terwijl zulks ook nog
weldra verwacht mag worden van Drunen
en Dongen, zoodat de schoen-en ledercentra
niet alleen moreelen maar ook financieelen
steun verleenen, en daardoor het zeer groote
nut der a.s. Tentoonstelling zeer duidelijk
demonstreeren.
Met het grondwerk is men reeds druk be
zig, de gebouwen werden 1.1. Zaterdag aan
besteed, waarvoor de laagste inschrijver was in
huur plm. f 54000, in koop plm. 90.000, de
hoogste resp. f 136.400 en f 145.400.
Weldra zal dus ook met bouwen der
reuzenhallen enz, een .aanvang worden ge
maakt, terwijl aan de andere zaken zooals ver-
gemakelijkheden, reclame, verkeersregeling,
toewijzing en inrichting van stands, enz.
hard wordt gewerkt.
zoodra met het openen vtsi de bus, waar
in dc biljetten zich bevinden, een aanvang
is gemaakt, geen aanbiedingen meer mo
gen worden aangenomen. Bij het openen
van de bus en van de biljetten, zullen in
schrijvers, die zulks verlangen, tegenwoor
dig mogen zijn, waarbij dc bedongen prij
zen aan de inschrijvers bekend moet wor
den gemaakt.
De garnizoens-commandanten worden
verzocht het vorenstaande ter kennis te
brengen van de conimandeerende officie
ren in het garnizoen.
Voor de rechtbank te Almelo had zich
te verantwoorden de 40-jarige H. G., be
schuldigd van poging tot moord op zijn,
vrouw.
Bekl. ontkent het hem ten laste gelegde;
hij zegt, zijn vrouw niet te hebben aan
geraakt.
De vrouw verklaart, dat toen haar man,
thuis kwam, hij haar op het hoofd heeft ge
slagen, vervolgens tegen den muur gedrukt
en de keel dichtgeknepen.
Pres, tot getuige: „Wil jc bij dien kerel
blijven?"
Getuige zegt, dat zij van hem gaat schei
den: hij mishandelt haar geregeld en ver
drinkt, als hij werk heeft, zijn weekgeld.
Bonnetjes van het armbestuur verkwanselt
hij voor geld, dat hij in jenever omzet.
Pres. tot bekl.: ,,Is dat, zoo?"
Bek!.: „Het geld, dat ik van het armbe
stuur ontving, gaf ik gewoonlijk aan mijn
vrouw."
De vroegere kostganger van bekl., J. B-, is
met get. H. K. de vrouw te hulp gekomen,
tqen hij angstkreten in dc woning hoorde.
Als kostganger had hij in het gezin veel
meegemaakt, maar zoo erg als op dien be-
wusten dag niet. Op zijn nadering en die van
getuige H. K. had bekl. de vrouw, die de
vlucht nam, losgelaten. Bekl. had haar na
geroepen: ,„Als ik je nog eens onder vier
oogen zie, maak ik je kapot!"
Getuige H. K. bevestigt een en ander.
Pres, tot bekl.: „Ben jij rog 'n mensch?"
Bekl.: „Ik ben totaal onschuldig."
De Officier van Justitie eischte één jaar
gevangensstraf,
Dc verdediger van bekl. betwijfelt, of de
mishandeling wel zoo ernstig is, als getui
gen het willen laten voorkomen. De vrouw
van bekl. heeft, nadat de mishandeling
heeft plaats gevonden, den geheelen dag
rondgeloooen, om eerst 's avonds aangifte
te doen bij de politie.
De andere getuigen hebben vroeger ver-
oordcelinrfcn ondergaan, wegens kwestie met
bekl., zoodat hun bezwarende verklaringen
onder zeker voorbehoud aanvaard moeten
worden.
Naar Het Volk verneemt, heeft het be
stuur van den Nederl, Bond van Arbeiders
in het Bakkersbedrijf in zijn dezer dagen ge
houden vergadering besloten, aan de leden
te adviseeren, dc voorstellen der werkge
vers af te wijzen.
GUNSTIGE ADVIEZEN.
Naar het Corr. Bur. ter oore kwam, moe
ien zoowel de Juridische als de Literaire
faculteit te Utrecht in gunsigen zin hebben
geadviseerd omtrent de opriching cener In-
dologische Faculteit aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht.
In de dezer dagen tc verschijnen leger
orders is opgenomen een ministerieele be
schikking, volgens welke voor de reserve
officieren, die in de maand Maart vrijwillig
deelnemen aan de te houden kadêroefenin
gen, deze oefeningen wel als herhalings
oefeningen worden beschouwd.
De deelnemers genieten geen. jaarwedde,
doch kunnen wel in aanmerking worden ge
bracht voor het genot van reis- en verblijf
kosten, en voor eventueele rijwieltoelage a
0.60 per dag.
Je hoofdintendant van het leger heeft
onderstaand schrijven aan dc garnizoens
commandanten doen toekomen:
„Ik verzoek u, voortaan bij het houden
■an onderhandsche aanbestedingen voor
de levering van levensmiddelen, fourage,
iigstroo, e.d., of onderhandsche verpachtin
gen voor het weghalen van spoeling, oud
tigstroo e.d., te handelen en te doen han
delen, zooals hieronder is aangegeven.
Wanneer gegadigden worden aangezocht
prijsopaaf in te dienen, moeten in de uit-
noodiging daartoe nauwkeurig worden me-
degedeeld, de dag en het uur, waarop de
onderhandsche aanbesteding, of verpach
ting wordt gehouden.
Voorts moeten de inschrijvingsbiljetten
vóór of uiterlijk op bedoeld uur door ge
gadigden, of door hen, die zij met de be
zorging er van belasten gestoken worden
ja een gesloten, verzegelde bus en zullan,
Vergadering van Woensdag 4 Maart.
ALGEMEENE BESCHOUWINGEN.
De MINISTER VAN BINNENL. ZAKEN,
Jhr. RUIJS, die zijn Vrijdag onderbroken
rede vervolgde, kwam allereerst op tegen
dc klacht, alsof de Visscherijbelangen ver
waarloosd zouden worden. De opheffing der
V isscherijdirectie berokkende geen schade,
daar het werk door lagere ambtenaren wordt
verricht, terwijl wat het biologische vissche-
rijonderzoek betreft, een rapport zal worden
afgewacht voor verdere maatregelen worden
getroffen.
Het protocol van Genève was voor den
minister aanleiding tot een reeds gepubli
ceerde verklaring, waarna hij het ontwape-
ningsvraagstuk besprak. Het verwijt van
prof. Van Embden aan het adres der Regee-
ring gericht in zake het niet publiceeren van
het Geneefsche rapport over den cremi-
schen en bacteriologischcn oorlog, wees hij
af. De Regeering heeft niet verheimelijkt en
het rapport aan het parlement overgelegd,
waarmede zij meer deed dan de meeste an
dere landen. Het uitgangspunt van prof. Van
Embden, dat rekening mot een nieuwen we
reldoorlog moet worden gehouden, wordt
door de Regeering aanvaard, door het stre
ven naar internationale samenwerking. Een
zijdige nationale ontwapening wordt z. i. door
niets gemotiveerd. In Nederlands bewape
ning kan niemand eenige voorbereiding ten
oorlog zien. Roekeloos zou het zijn in tc
gaan op de denkbeelden van prof. van Emb
den.
Vol lof was de minister over dc rede van
den heer Stenhuis, wiens opvattingen hij voor
de toekomst ook van betcekenis achtte. Hier
was niet aan 't woord de bespiegelende
idealist, maar de man, die meende zijn ideaal
nog eens in werkelijkheid te zullen zien op
gaan.
Aan samengaan van christelijke en socialis
tische arbeiders is echter niet te denken.
Het woord was vervolgens aan den MINIS
TER VAN FINANCIËN de heer H. COLIJN,
die begon met eenige cijfers te geven van de
verminderde inkomstenbelasting-opbren gst.
In het dienstjaar 1922 bracht de inkomsten
belasting op 117 millioen, in 1923 87
millioen. Een vermindering dus met 30 mil-
lioen. Voor 1924 zijn dc juiste cijfers nog niet
bekend, doch dit verklaarde de minister wel
te weten dat de afneming der opbrengst nog
niet geheel tot staan is gekomen. Daarna
deelde hij één en ander mede over den
steun aan de Rottcrdamsche Bank, reeds el
ders door ons gemeld, en voegde er nog aan
toe, in antwoord op een vraag Van den heer
Stennuis of de regeering geen controle uit
oefende, dat zij zich in den kritieken tijd
dagelijks op dn hoogte deed houden van den
stand van zaken, terwijl hij nu dit nog van
lijd tot tijd doet Uitvoerig bestreed hij den
aanval van den beer Wibaut op zijn bezui-
nigingspolitiek en wees er op dat het budget
voor 1926 sluitend gemaakt zal kunnen wor
den.
De dekking van het tekort zal alleen mo
gelijk zijn als de totale salarislast :n de be
zuiniging betrokken blijft en de nieuwe voor-
gjstelde heffingen worden ingevoerd.
Op dc vraag, ot de 730 millioen. voor
den woningbouw uitgegeven, safe is, ant
woordde de minister, dat er nog geen twij
fel is bij de regeering aan de gegoedheid der
borgen i. c. de gemeenten
Voor de uitgaven van 1926 bleek de mi
nister pessimistisch gestemd, De verliezen
op de bouw-exploitatie zullen met 5 millioen
moeten worden verhoogd. De ongunstige toe
stand in de veenstreken zal in 1926 voor
werkverschaffing grootere bedragen vragen
dan in 1925. Ook voor de drooglegging van
de Zuiderzee, waarvoor dc minister een
krachtige voortzetting bepleit, zal de post
van 2 millioen op 5 millioen worden ge
bracht.
Bij elkaar zal er plm. 25 millioen aan
uitgaven in 1926 meer te dekken zijn.
Blijven de middelen echter goed vloeien,
dan zal ook in 1926 wel een sluitend budget
kunnen opleveren, doch met het accres der
nieuwe belastingen voor eventueele tegen
vallers.
Wat de. ambtenaarssalarissen betreft, de
boeken der regeering zijn voor dc betrok
kenen opengelegd, zooals de heer Stenhuis
verlangde, en toch is geen overeenstemming
bereikt. Hij acht de salarissen niet te hoog,
doch de totale last is te zwaar. De eenige
oplossing ligt in inkrimping van het aantal
ambtenaren door reorganisatie van 'den
dienst.
Ten aanzien van de aflossing van den
Dienst der Nationale Schuld wees de minis
ter er op, dat deze aflossing in de komende
8 jaar met 20 millioen zal stijgen, n.l. in
1930 10 millioen en in 1933 weer 10 mil
lioen hooger.
Over enkele jaren zal men kunnen begin
nen met de conversie der 6 pet. leeningen.
Die van 1923 van 100 millioen op 1
Februari 1928, die van 1923 d van 85 mil
lioen op 1 April 1928.
De Amerikaansche dollarleening van 1923
komt terfen 1 April 1929 voor conversie in
aanmerking.
De vroeger gesloten leeningen komen niet
vóór 1 Maart 1932 voor conversie in aan
merking
In de eerstvolgende 3 jaren zal er geen
conversie zijn.
In voorbereiding is een norraaliseering van
de schulddelging, die waarschijnlijk tot vl -
lichting van den druk zal leiden.
Ten slotte behandelde de minister de aan
vallen op zijn belastingpolitiek.
Als rnen billijk wil zijn, moet men dc be-
lastingontwerpen van 1924 en 1925 niet af
zonderlijk beschouwen, maar als één complex
en dan kan men z. i. niet ontkennen, dat er
een vaste lijn in zit, namelijk een verplaat
sing van den belastingdruk die meer recht
vaardig is dan de bestaande
In dit verband criiiseerde spr. het betoog
van den heer Wibaut wieu hij verweet, als
wethouder van Financiën te Amsterdam, niet
afkeerig te zijn van bedrijfswinsten, dus ook
een indirecte belastingheffing. Ook de heer
Colijn bracht hulde aan de eerlijke rede van
den heer Stenhuis. die er van houdt een kat
'n kat te noemen, evenals hij, wat niet weg
nam, dat hij met diens bezwaren tegen de
door den minister voorgestane kapitaalsvor
ming in 't geheel niet eens was
Indië was z i. het beste bewijs van wat
door kapitaalvorming te bereiken vait. Te
genover de critiek, dat van deze Regeering
van christelijke beginselen weinig is geble
ken, wees de minister er op. dat deze Regee
ring toch in ieder geval orde in het huishou
den heeft geschapen en maatregelen heeft
durven nemen vlak voor den stembusstrijd,
die verlies van kiezers kan brengen.
Het zou heel gemakkelijk geweest zijn dc
salarisverlaging tot het volgend jaar uit te
stellen en aan een ander kabinet na te laten.
Doch de Regeering meende te moeten doen
wat haar plicht was. (Bravo's).
De vergadering werd tot Donderdagmorgen
11 uur verdaagd.
Vergadering van Woensdag 4 Maart,
Nam. 1 uur.
De VOORZITTER stelt voor a.s. Dinsdag
aan de orde te stellen het wetsontwerp tot
intrekking van den Zomertijd en het ont-
werp-Staalman ter zake.
Conform besloten.
De motie-Hiemstra (ingediend bij de in-
terpellatie-Weitkamp) wordt verworpen met
47 tegen 22steminen.
De motie-Biereroa wordt verworpen met
47 legen 23 stemmen.
Aan de orde zijn de wetsontwerpen Aanvul
ling en wijziging der bepalingen betreffende
het strafrecht en de strafrechtspleging ten
aanzien van personen bij wie tijdens het be
gaan van het feit gebrekkige ontwikkeling
of ziekelijke storing der geestvermogens be
stond; aanvulling van de wet van 14 April
1886 tot vaststelling der beginselen van het
gevangeniswezen, enz.
De algemeene beschouwingen worden ge
opend.
De heer SASSE VAN YSSELT (R.-K.) is
zeer verheugd over dit ontwerp, dat hij zeer
noodig acht. Hij heeft slechts eenige techni
sche opmerkingen over ondergeschikte pun
ten. Spr. wil dat de psychopaath kan ver
zoeken ontslagen te worden als hij meent
genezen te zijn. Hij verdedigt in dit opzicht
een opvatting die in het amendement-Bak
kerNort is belichaamd.
De heer BEUMER (A.-R.) acht de rechts
grondslag voor dc straf de vergelding. Voor
hen echter die niet geheel toerekenbaar zijn
is de toestand anders. Voor hen zijn speciale
regelingen wellicht gewenscht. De rechter
krijgt ruimere keuze van strafmiddelen en
kan dus beter rekening houden met den
aard van den persoon die misdreef. Spr.
juicht dit toe.
Hij verwacht alleen bitter weinig resultaat
van de dwangverpleging. Het zal duur zijn
en weinig succes hebben. Voor de meeste
psychopathen komt geen verbetering gelijk
uit het oordeel van deskundigen blijkt. Hij
hoopt dan ook dat de echlers een spaar
zaam gebruik van het nieuwe instituut' zul
len maken, In de hoop dat dit gebeurt, zal
hij zijn steun aan dit ontwerp geven.
Mevr. BAKKER-NORT (V. B.) acht de
zen dag een dag van vreugde en dankbaar
heid. Veertien jaar heeft het ontwerp gele
gen en menige kwaadwillige heeft gezegd
dat gebrekkige ontwikkeling en ziekelijke
stoornis van wetgevend verinogen hier oor
zaak is geweest van dit uitstel. Algemeen is
de noodzakelijkheid van een regeling als
deze ingezien omdat zwakzinnigen nergens
verpleging kunnen vinden. Spr. vreest ook
niet dat dit ontwerp veel geld zal kosten.
De meesten die nu ter beschikking zullen
worden gesteld, zouden anders in 'n gevan
genis of een gesticht zijn ondergebracht. Dc
bedoeling is ook herhaling te voorkomen en
als dit slaagt bespaart dc Staat zich nieuwe
uitgaven.
Spr. acht noodig een regeling voor de be
handeling der zwakzinnigen buiten het straf
recht' en vraagt den minister een commissie
van onderzoek naar dit vraagstuk in te stel
len.
De rechter moet volkomen vrij zijn om
deze wet niet toe te passen indien hem dit'
het beste lijkt. Uitdrukkelijk verband tus
schen ontoerekenbaarheid en de gepleegde
daad behoeft niet te worden aangenomen.
Dc rechter staat vrij in zijn beoordeeling.
De bezwaren die spr. tegen dit ontwerp
heeft, zijn niet overwegend en hij zal zijn
slem er gaarne aan geven.
Dc heer KLEEREKOPER (S. D.) juicht dit
ontwerp toe.
Maar hoe zal men kunnen vermoeden dat
er ziekelijke stoornis der geestvermogens
bestaat? Dit raakt het kernpunt der rechts
pleging en der behandeling, maar in dit ont
werp is dit niet te vinden. Zal de leek altijd
psychose herkennen? De ervaring leert dat
knappe rechters niet in staat bleken de psy
chose te ontdekken.
Dr. van Mesdag heeft verklaard dat hij
in één jaar in de gevangenis te Groningen
24 personen als psychopathen heeft ontdekt
die volledig toerekenbaar waren verklaard.
Wanneer in plaats van de gevangenis, het
gesticht in het vooruitzicht staat, zal menige
misdadiger uit den roes van 't heroïsme ko
men en daardoor niet meer beheerscht wor
den.
Het ontwerp legt de kiem voor nieuwe
opvattingen en daarom aanvaardt hij het
gaarne. De praktijk zal leeren dat het op
den nieuwen weg leidt waarin veel meer
resultaat zal zijn te bereiken dan menigeen
zich voorstelt.
De heer VAN WIJNBERGEN (R.-K.) be
treurt de vertraging van de afhandeling van
dit ontwerp. De oorlog heeft wel schuld aan
die vertraging, maar ook is er een princi
pieel punt 'in dit ontwerp dat aandachtige
behandeling vraagt. Voor spr. is een straf 'n
leed dat hem wordt toegebracht, omdat hij
kwaad heeft verricht met zijn vrijen wil en
zóó of anders te handelen. Dat leed heeft
in meer of mindere mate een verdclgings-
karakter. Dc moderne strafrecht-leer staat
daartegenover, omdat zij geen schuld meer
erkent, maar alleen vraagt naar de dader
schap.
Het ontwerp kan spr. aanvaarden, omdat
hel het begrip straf behoudt, ook naast den
maatregel van terbeschikkingstelling. Het
vrij laten van een keuze tusschen straf en
maatregel, gelijk minister Ort dat had voor
gesteld, z.ou spr. niet kunnen goedkeuren.
Hij keurt het dus goed dat minister Heems
kerk die splitsing weer heeft doen verval
len.
Mei. KATZ (C.-H.) acht het een geluk
kige daad dat dit ontwerp thans wordt be
handeld. Het aantal psychopathen is in den
loop der tijden veel grooter gebleken dan
men aanvankelijk wel vermoedde. Straf acht
spr een middel om het tekort dat begaan is,
te herstellen. Aan die opvatting houdt spr.
vast en hij vindt die in dit ontwerp ook
terug. Straf is geen vergelding in den zin
van wraak. Zuivere vergelding kan alleen
God geven en voor ons is de straf veeleer
een symbool.
Voorwaardelijke veroordecling met bur
gerrechtelijk toezicht acht spr. een moge
lijkheid toi oplossing in vele gevallen, waar
bij vooral de kosten geringer zullen zijn.
Dc duur van dc opzending lijkt spr. veel
te lang. Tien jaar is ook volgens deskundi
gen veel te lang en vijf jaar zij het maxi
mum.
Op spoedige invoering van deze wet dringt
spr. zeer aan.
Mevr. DE VRIES—BRUINS (S. D. A. P.)
gelooft niet dat deze wet veel geld zal kos
ten, als zij goed wordt uitgevoerd. Spr.
vraagt nadere inlichtingen over de voorne
mens van den Minister omtrent de uitvoe
ring.
De vergadering wordt verdaagd tot Don
derdag één uur.
Het faillissement van N. Bruyniks, rijwiel
handelaar tc Gouda is geëindigd.
Men meldt aan het Haagschc Aneta-kan-
toori
In de maand Februari is Schiphol, de
luchthaven van Amsterdam, aangedaan door
210 verkeersvliegtuigen, in de vaart op inter
nationale luchtlijnen en door 120 militaire
vliegtuigen. Bovendien vertrokken 2 bijzon
dere vliegtuigen.
Het vliegveld Waalhaven, de luchthaven
van Rotterdam, werd aangedaan door 145
verkeersvliegtuigen en 14 militaire vliegtui
gen, terwijl boven het terrein 45 proefvluch
ten en andere vluchten plaats hadden. Het
aantal bezoekers bedroeg 630.
Naar het Haagsche Aneta-kantoor ver
neemt, wordt thans bij de Ned. Vliegtuigfa
briek te Amsterdam in een gewoon, F III-
toestcl een Bristol-Jupiter-motor van 400
F.K. gebouwd, waardoor dit toestel .inplaats
van 5, voorlaan 7 passagiers, met bagage,
zal kunnen vervoeren.
AMSTERDAM, 4 Maart. Aangevoerd en
afgeslagen in de Gemeente-Vischhal. Tong
per 10 stuks f 1.208, setschol per mand
f 1317, kleine schol per mand f 2.807,
schar per mand f35, wijting per mand
f 2.203.60, kabeljauw per stuk f 13.
ENKHUIZEN, 3 Maart, Heden hebben
61 vaartuigen hier aangevoerd 700 tot 5800
stuks rcepharing per vaartuig. Totaal 60.680
stuks. Prijs f 77.35 per tal.
Een vangst zoo groot, als die van 5800 stuks
van een enkel vaartuig, is hier in dit voor
jaar nog niet aangebracht.
HUIZEN, 3 Maart. Heden brachten de
spannen gemiddeld 59 tal haring aan, prijs
f 7.50 de koopvaartuigen bovendien 5 V-
last (is 55000 st.) a f 6.90 per tal. Noordzee-
visch 1800 Kg. a 17—41 ets.
SPAKENBURG—BUNGSCHOTEN, 3
Maart. Aangebracht 168 tal Zuiderseeharing
door 38 yaartuigen prijs van f 77.15 per
tal 116 pond spiering a 7 ets., 4600 pond
Noordzeevisch a 1845 ets.
URK, 3 Maart. Door 86 vaartuigen zijn
heden hier aangevoerd 241 tal treepharing
prijs f 77.10 per tal (20Ö stuks).
IJMUIDEN, 4 Maart. Heden waren aan
de markt de vangsten van 18 stoomtrawlers
en 9 loggers.
De prijzen waren als volgt Tarbot f 1.70
1.50, tongen f 2.901.80 per kg griet f 71-—
42, gr. schol f 2821, md. schol f 3.121,
zetschol f 39—24, kl. schol f 31—21, f 16—
7.50, scharren f 156 per 50 kgroggen
f 2719 per hoop vleet f 2 per stuk pieter
man en poonff 1917, gr. schelvisch f 53
41, md. id. f 48—40, k. md. id. f 39—29, kl.
id. f 2723, f 1712 per 50 kg kabeljauw
f 46—32 per 125 kg gr. gullen f 2016, kl.
kl. gullen f 168, wijting f 12.504,20 per
50 kg.
IJMUIDEN, 4 Maart. Heden kwamen van
de treilvisscherij hier aan den afslag de stoom-
treilers IJ.M. 99 (Johanna Elisabeth) met
f 2849 IJ.M. 196 (Hercules) met f 5355;
IJ.M. 62 (Concordia) met f 3581 IJM 101
(Gejrbrig) met f 2241 IJM 271 (Derika
XIV) met f 2684 IJM 326 (Hibernia) met
f 2218 IJM 108 (Clara Nicol) met f 1972
(oIJM 93 Mrothea) met f 1955 IJM 238
(JohanDna aria) met f 1892 IJM 153 (Ju
liana) met f 2380 IJM 152 (Paris) met f2345;
IJM 340 (Java) met f 1493 IJM 384 (Erica)
met f 3478 IJM 21 (Corrie met f 2145 IJM
94 (Peter D.) met f 3115 IJM 67 (Union)
met f 2.042 IJM 323 (Walvisch) met f 1646
IJM 106 (Reiger) met f 2501 en de zeilloggers
K. W. 155 (Holland II) met f 528 K. W. 35
(Holland VII) met f 559 K. W. 71 (Johannus
Marinus) met f 340 K. W. (Katwijk aan Zee
V) met f982 KW 92 (Prins Hendrik) met
f 478 KW 147 (Wilhelmina III) met f 550;
SCH. 315 (Arendje) met f 415 en SCH 170
(Jan) met f 344 aan besomming.
Heb iet uitstekendste aan te bieden dat
iemand wenschen kan, hoe zal de wereld
het weten, indien gij niet adverteert
JOHN P. ROCKEFELLER.
GOUDA, 5 Maart 1925. Kaas aangevoerd
35 wagens. Handel vlug. Eerste kwaliteit
6668: met rijksmerk. Tweede kwaliteit
62—65, Zware 70.
ASSEN. 4 Maart. Paarden. Aangevoerd
520 stuks. Prijzen Ruinen f 250500, mer-
riën f 350650, en ters f 140250.
ASSEN, 4 Maart. Vee. Aangevoerd 237
koeien, 5 Fr. schapen, 6 geiten, 3 drachtige
varkens, 2 guste varkens, 624 biggen. Prijzen:
stieren f 80200, vette koeien f 250325,
kalfkoeien f 275400, melkkoeien f 275
375, guste koeien f 180260, pinken f 150
185, kalveren f 70140, Fr. schapen f 25
5 geiten f 5.5011, drachtige varkens f 70
105, guste varkens f 7095, biggen f 914
per stuk. Londensche varkens f 0.340.35
per kg. Handel traag.
ENKHUIZEN, 4 Maart. Zaden en peul
vruchten. Wijker vale erwten f 1822, vale
f 2830, grauwe f 24—28, bruine boonen
f 2224 per hl. Bruin mosterdzaad f 4751
per 70 kg, maanzaad f 1920, karwijzaad
f 1718, beiden per 50 kg.
HOORN, 4 Maart. Vee. Aanvoer 183 var
kens, vette f 0.720.75, Lodensche f 0.70,
zouters f 0.700.72 per kg. Handel vlug.
VOLENDAM, 4 Maart. Eieren. Van de
veiling waren aangevoerd 220.000 eenden
eieren f 5.755.90 en 7000 kippeneieren
f 5.10—5.20.
AMSTERDAM, 4 Maart. Aardappelen.
(Bericht v/d. mak. Jac. Knoop). Zeeuwsche
bonten f 5.505.60, id. blauwen f 5.10
5.25, id. eigenheimers f 5.205.30, id. bra
vo's f 4.254.50, id. roode star f 4.254.50,
id- blauwe eigenheimers f 4.104.25, Frie-
sche borgers f 5, id. blauwe borgers f 4.25
4.50, Zeeuwsche eigenheimers poters f 4
4.25, id. blauwe poters f 2.503, id. bonte
poters f 2.503, id. bravopoters f 34.25,
Hillegommer Zanda3rdappelen f 6.507.50,
Drentsche eigenheimers f 2.503.50, id,
roode star f 2.753, alles per hl. Winter
Malta-aardappelen f 910 p. 100 kg.
AMSTERDAM, 4 Maart, Vee. Ter markt
waren heden aangevoerd 47 vette kalveren,
le kw. f 1.201.30, 2e kw. f 11.15, 3e kw.
f 0.901 per kg. levend gewicht117 nuch
tere kalveren f 14—26 per stuk 635 vette
varkens Holl. le kw. 8889 ct., 2e kw. 84
87 ct., Óverz. en Geldersche le kw. 8889
ct.fper kg. slachtgewicht.
ASSEN, 4 Maart, Eieren. Op dc heden
gehouden eiermarkt van de V.P.N. waren
aangevoerd 127.500 stuks. Prijs f 57,
WOERDEN, 4 Maart.'Kaas. Ter markt
Alles samengenomen is de indruk van
Eberts begrafenis zeer sterk geweest. De
plechtigheid kon men in drie hoofdmomen-
"ten verdoelen: een afscheidsdienst in het
paleis van den overledene, waar dr. Luther
eén lange en zeer opmerkelijke lijkrede
hield jn tegenwoordigheid van Lbcrt's naaste
familieleden, het corps diplomatique, dc
Rijksregeering, dc staajts- en ministerpresi
denten en enkele veregenwoordigers van
groote groepen der bevolking; dc grootschc
betooging voor den Rijksdag ten aanschouwe
van een onafzienbare menigte en besloten
door dc treffende en ontroerend rede van
den Rijksdagpresident Paul Lobe, met ach
ter zich op de trappen van het gebouw vele
honderden afgevaardigden van Rijksdag en
Pruisischen Landdag, En ten slotte het de-
fileeren van het volk langs dc lijkkist, hoog
tronend op een katafalk voor het front van.
het Pofsdammer-station, in. het hartje van
de wereldstad, in de dikke som» bijna on
doordringbare walm van de naast de lijkkist
brandende treurvuren, die in de invallende
schemering een spookachtig somberen in
druk maakten.
En de verbinding tusschen deze drie hoofd
momenten was dan de waarlijk indrukwek
kende lijkstoet, aan welks formatie de korte
parade in de Wilhelmstrasse was voorafge
gaan.
Rijkskanselier dr. Luther, tevens waarne
mend Rijkspresident, spreekt belangwek
kende woorden. Hij gaat nog al uitvoerig op
het leven en op de beteekenis van den over
ledene in, en het valt algemeen op, dat hij
scherp stelling neemt tegen die kringen die
den doode het laatste levensjaar door hun
ongehoorde aanvallen en lasteringen vergald
hebben.
Mozart's onvergankelijke melodieën klin
ken door de ruimte als de kist wordt wegge
dragen en buiten neergezet op een cenvou-
digen wagen zonder dak, zoodat de lijkkist
straks in den stoet hoog boven aller hoof
den uitsteekt en door het felle zwart, rood
en goud van de vlag des presidenten mijlen
ver zichtbaar blijft. Een kort treurdefilé van
de troepen, dan met een kleine vertra
ging begint Eberts laatste reis door de
hoofdstad.
De weg is maar kort en dc belangstelling
en nieuwsgierigheid van 'n menigte, die men
voorloopig nog niet op eenige honderddui
zenden nauwkeurig durft te schatten, is ge
weldig. Deze korte weg van slechts weinige
kiic-meters gaat door het hartje van de we
reldstad. Allen die gekomen zijn, willen ook
zien en zij zijn aangestroomd uit alle wind
streken. Om zulke massa's tegen tc houden
en de orde tc handhaven, zijn vele duizen
den politiemanschappen noodig. Van heinde
en ver is voor de Berlijnsche politie hulp ge
komen. Maar de taak is onnoemelijk zwaar.
Tegen half vijf eindelijk boog de stoet on
der de Brandenburger Poort door naar
rechts en naderde langzaam het gebouw van
den Rijksdag.
Hier was de indruk onvergetelijk.
Toen de lijkkoets naderde gin
gen dc middeldeuren van het Huis
des Duitschen Volk wijd open en voorafge
gaan door president Löbe, daalden de par
lementariërs de hooge trappen af tot voor
de lijkkoets waarachter de kinderen van den
overledene, de rijkskanselier met de minis
ters, de diplomaten en de vele vela anderen
die volgden in afwachting stonden.
Wie dit beeld gezien heeit, zal het stellig
zijn leven lang niet vergeten.
Op de trappen van het geweldige Huis,
het dof zwart van de volksvertegenwoordi
gers, in het midden op een kleine katheder
Löbe, daar onmiddellijk voor de kist van
den dooden President. Dan afdalend naar
een der grootste en indrukwekkendste plei
nen der wereld de troepen in parade-opstel
ling. En daar achter kilometers ver, naar
drie windstreken golvend, rondom de Sie-
gessaule tot in het verre verschiet van
Moltke's standbeeld en de witte contouren
van dc oude opera een menigte, zóó groot,
zóó onafzienbaar, als nog nimmer werd
aanschouwd.
Zoo werd het vier uur, vijf uur.
Plotseling kwam uit de richting Bran
denburger Poort een auto aansnorren met
i^en commandant van de paleispolitie. Er
werden haastig laatste instructies gegeven.
Op eenige, door de van achteren opdringen-
gende menigte bijzonder bedreigde punten
werden dubbele cordons van Schupo's op
gesteld.
Twee zandwagens strooien zand op het
asfalt. Het' was duidelijk nu ging het ge
beuren, Van heel ver klonk muziek, eerst
slechts enkele onsamenhangende klanken,
maar spoedig kon men de melodie onder
scheiden, een militaire treurmarsch, en
daar is reeds de kop van den stoet; een
„Hundcrtschaft" bereden politie, onmiddel
lijk gevolgd door een bereden militaire
kapel. Langzaam, heel langzaam en onder
de plechtige tonen van de rouwmuziek trek
ken ze voorbij, daar achter op hun vurige i
dansende paarden, die ze nauwdii'-s beten-
gelen 'kunnen, de lansen met de Pruisische
vaantjes in de vuist een eskadron Uhlanen.
Op de cavalerie volgen vier compagniën in- i
fanterie: een Pruisisch, een Wurtembergsch
(in heel achteraan een Badensch, Is het toe
val ol opzet, maar die Badensche compagnie
marcheert kraniger, met meer élan en meer
„Schncid" dan de drie voorgaande. Ook
Ebert was uit Baden en men krijgt* den in
druk, dat' deze Badensche compagnie daar
irotsch op is en hieraan uiting wil geven
door, haar onberispelijke militaire houding.
Dof rommelen de trommels, die hier eigen-
aardigerwijze niet, zooals bij ons gewoonte
is, omfloerst zijn. Scherp klikken de hakken
der troepen op het asfalt. Een tweede mili
taire kapel nadert. De kapelmeester heft
zijn dirigeerstok en plechtig zet de muziek
de Marche Funèbre in. Langzaam trekken
ze voorbij, de infanteristen het geweer op
den schouder en de gezichten ernstig onder
dc zware stalen helm. Even ernstig en even
eens het geweer op den schouder volgt een
compagnie matrozen in de fleurige matro
zenblouses met de frissche blauwe kragen,
scherp afstekend tegen het sobere veldgrijs
van de rijksweeruniform. Een batterij van
do veldartillerie en een machinegeweer-
compagnie sluiten het militaire gedeelte van
den stoet:
Dan komt getrokken door zes zwarte
paarden de lijkwagen. De politie-agenten,
die aan beide zijden van de straat staan
opgesteld, salueeren. Tienduizenden hoeden
gaan af en onder plechtige stilte rijdt het
stoffelijk overschot van Duitschland's eer
sten president voorbij. De eenvoudige eiken
houten kist, gedekt met de vlag van den
Rijkspresident, staat hoog op den open
wagen, zoodat' allen, ook zij, die heel achter
in da twintigste rij staan, haar kunnen zien.
De politic salueert. Blootshoofds en zwijgend
groet het volk zijn dooden president. Het is
zeer indrukwekkend.
Achter de lijkkist', bleek en zichtbaar diep
onder den indruk van het oogenblik, de
zoon van den Rijkspresident, Fritz Ebert Jr.
met zijn zwager, dr. Janicke, dan de Rijks
kanselier dr. Luther met den president van
den Rijksdag Löbe, gevolgd door alle minis
ters, de staatspresidenten en minister-presi
denten van de Duitsche landen, alsmede tal
van anderü hoogwaardigheidsbekleeders,
diplomaten en politici, onder wie het
Tweede Kamerlid Schaper als vertegen
woordiger van de S. D. A. P.
Er zijn slechts drie volgkoetsen. In de
eerste zit mevrouw Ebert met haar dochter
achter de gesloten gordijntjes, dan drie
wagëns vol kransen en bloemstukken. Daar
achter de parlementsleden, voorop Hermann
Muller met Chrispien en Wels, de voorzittef
van de soc.-dem. partij.
Hierop volgen delegaties van allerlei ver-
eenigingen en bonden met hun vaandels.
Onmiddellijk na het afleggen van den eed,
heeft President Coolidge, die op een een
voudig versierd podium bij den Oostehjlcen
ingang van het Kapitool stond, zijn inaugu
rale rede uitgesproken. Zij was kenschetsend
voor den man: helder, bondig, eenvoudig
en een geest van Puriteinsche oprechtheid
ademend. Hij verdeelde thans zijn aandacht
in zijn rede vrijwel g dijkelijk tusschen de
buitenlandsche en binncnlandsche proble
men; hij verbond zich tegenover zich zelf,
en het land de belastingen in het binnen
land te verlagen en den vrede naar buiten te
handhaven door wederzijdsche overeenstem
ming met alle naties der wereld.
In zijn conclusie verklaarde president
Coolidge; „Hier staat ons land, een voor
beeld van binnenlandsche rust en de be
schermer van de rust in hel binnenland;
hier staat zijn regeering, die zich bewust is
van haar macht, noch gehoorzamend aan de
stemmen van haar geweten hier zal zij
blijven staan, slechts strevend naar vrede en
voorspoed. Amerika streeft niet naar een
aardsch rijk, op bloed en geweld gebouwd,
zij begeert geen vreemde gebieden; de le
gioenen die zij uitzendt, zijn niet met een
zwaard, maar met een kruis gewapend. Zij
streeft naar geen ander doel dan de gunst
van den Almachtigen God tc verwerven.
Voor het begin der presidentieele inau
guratie heeft Coolidge een aantal door het
Congres aangenmoen wetsontwerpen getee-
kend, o.a. het ontwerp, waarbij de salaris-
ren van de leden van het Congres van 7500
tot 10.000 dollars en dat van de leden van
het Kabinet van 12.000 tot 15.000 dollars
worden verhoogd.
In de St. Josef Gezellenvereeemging West
haven 33, Gouda heeft de oprichting plaats
gehad van het district Gouda.
Aangesloten werden de R.-K. Damclubs
S. D. O. te Gouda met 30 leden; A. L. T. O.
tc Gouda met 12 leden, terwijl T. O. G. te
Waddinxveen met plm. 30 leden de toetre
ding toezegde, met de damclub D. A. M.
wordt nog nader onderhandeld.
Het bestuur van het district Gouda werd
samengesteld als volgt: J J v Velsen, voor
zitter; A. v d. Hulst, secretaris, mr. D. J.
van Heusdenstraat 5 Gouda, J Verheij pen
ningmeester; J. Oosterling en L Boeghcimi
commissarissen.
Zoo spoedig mogelijk zal worden overge
gaan tot het verspelen van het R.-K, pei>
soonlijke kampioenschap van Gouda.
