I
wsmmgsSlsam
r
I!
S
M
m
gij
I
-/
Hyaclnlhen op plozen.
Darwln Tulpen.
Zeer mooie jroep Hyacinthen.
B.oelende Crocussen onder Hlllegom.
EEN INTERVIEW MET DEN HEER
J08. M J, BRAAM TE HEEMSTEDE.
ai cissen en Crocussen.
Verbeteringen en nieuwe vin
dingen ln het bloembollen-
bedrijf, Het koken van bol
gewassen.
I - I
r J
'%*f1
Freesla.
.i
'I
Duizendmaal zijn de genoegens van het i van zijn „Tempelken der Muzen", waar
buitenleven met bloemen en planten be-1 hij zijn gasten den top'van deiï Blinkert
staat nu het Vredespaleis).
Wanneer ge de hofdichten der iSe eeuw
inziet, krijgt ge een zuiver beeld van het
toenmalige buitenleven Die gedichten wa
ren ook als de „hofsteden gladgestreken
en gestijfd Ook hier had Lenötre, alles
in een vierkant en een cirkel met combi
naties gep-est De boomen hadden de ge
daante van peperbussen en zoutvaatjes,
Adam en Eva's en wijnflesschen. honden
en katten en herten en nauwen gegeven en
van alle lanen gangen tusschen rechte
groene muren gemaakt Wie het zegepra-
lent Kenneinerlant doorbladert ziet er de
doorslaande bewijzen van voor Haarlem
en Omstreken
Zooals de aanzienlijken hun buitenplaat
sen hadden, zoo bezaten de burgers van
den middenstand hun tuinen en optrekjes
langs buitensingels, weteringen en tuinpa
den en smaakten vaak op hun klein lapje
grond, nog veel meer waar genoegen Le
Francq van Berckhey vertelt hoe dat
vooral een Haarlemsch en Leidscb bur-
gervermaak vas
..Een kleen omtrek lands, beplant met
vruchtboomen en bloemen", zcide hij, „en
een klein welgeschikt speelhuisje, voldoet
aan het oogmerk De poortklok luidt, de
tuindeur *"ordt gesloten en onder den aan
genamer. geur dei bedauwde bladeren, t
zij van den Haarlemmerhout of de Leid-
sche buitensingels. Maar zoo ging 't ook
te Amsterdam Als 't bengeltje van de
Leidsche poort begon te kleppen, sloten de
burgers van het Zand- en het Schapenbur-
gerpad hun tuindeuren en wandelden on
der den aangenamfen geur der bedauwde
bladeren, van het Leidsche boschje 'naar
huis Nu luiden er geen avondklokjes meer
maar honderden Amsterdammers brengen
hun Zomeravonden door op hun volkstuin
tje en zien met trots op hun gekweekte
bloemen Een anderhalve eeuw geleden
was het een lust des zomers vrienden te
noodigen op „Poortzigt" of „Weltevreden"
of „Nooit gedacht", of „Pas buiten" En
als men dan genoeg gebouwd had
en gekeken door de ruiten van het tuin
huisje, dan ging 't op een rijtje al de paad
jes af tusschen de bloembedjes door, waar
geen madeliefje of goudbloem zelfs onop
gemerkt mocht blijven Van de botanische
liefhebberijen is de bloemenliefhebberij
wel de voornaamste .Hendrik Laurens
Spieghel hier boven reeds genoemd, erger
de zich er reeds aan, dat men naar het
zeldzame en dure zocht Hij noemde het
verwaandheid en zei. „Kom bij mij op
Meerhuizen daar worden niet als in Praal-
kruidlievershoven, geurige bloemen wegge
schoven voor reukloos onkruid, dat duur
betaald wordt alleen, omdat het vreemd is.
Reeds op het einde der 16e eeuw en in
't begin der 17e eeuw hcerschte er in Hol
land een bijzondere liefhebberij voor tul
pen en keizerskruonen en tevens voor ho
rens en schelpen.
lichtblauwe reeds veel soorten waren kwijt
geraakt, was 'n aanvulling dringend noodig.
In 't begin dezer eeuw is men begonnen
met het hybridiseeren, dat tot het uitbre
ken van den oorlog is voortgezet De goe
ie soorten hiervan zijn bewaard gebleven
Daarvan, plukken we nu de vruchten De
nieuwe soorten zijn over het ajgemcen for-
scbe planten met zware bloemen
Voo'i.1 in de hvacinthen was dit hard
noodig. Hel is zc-nder meer duidelijk, dat
een handelaar die 300 soorten in zijn cata
logus kan aanbieden, meer kans heeft om
te verkoopen dan de man, die slechts over
50 soorten heeft te beschikken In de naaste
toekomsl zijn vele goede hyacinthen te
wachten, waaronder vooral niet vergeten
mogen worden de soorten, vjelke met Kerst
mis bloeien, en die bij het publek zeer in
trek zijn."
„Ook op t gebied van Narcissen," aldus
gaat de heer Braam voort, „hebben we op
veel nieuwe variëteiten te wijzen. Zoodanig
zelfs, dat de kcoper „l'embarras du choix"
krijgt en soms morgen berouw heeft over
de partij, welke hij vandaag heeft gekocht,
doordat hem al weer betere soorten worden
aangeboden,dan die hij had
Wat de Tulpen betreft, ook in dit gewas
zijn de laatste jaren mooie aanwinsten ver
kregen.
De tentoonstelling, welke deze week ge
opend wordt, heeft meer ten doel te laten
zien, wat met het product kan gedaan wor
den, dan de waarde van de soort te demon-
strecren. Ln dit verband wil ik de aandacht
vestigen op het tentoonstellen van het pro
duct in manden, waarmee op de afdeelings-
tentoonstelling te Heemstede in het voor
jaar van 1922 voor 't eerst proeven zijn ge
nomen, welke buitengewoon in den smaak
vielen Overveen heeft dit voorbeeld ge
volgd en in navolging hiervan komen ver
schillende firma's ook op deze tentoonstel
ling met bloemen in manden uit. Vooral de
inzendingen met Hyacinthen uit Overveen
zijn schitterend (en Heemstede niet minder.
Red.)
Ook met Tulpen zijn deze proeven geno
men, welke al evenzeer algemeenen bijval
hebben gevonden. Bij deze wijze van expo-
seeren komt vooral de bindkunst tot haar
recht en zij biedt een krachtig middel om
de waarde van 't artikel voor 't gebruik
aan te toonen.
Speciaal de Darwin, de breede en late tul
pensoorten. zijn zeer geschikt voor vazen."
Waar de heer Braam ons gezegd had,
vooral over de nieuwigheden in het bedrijf
te willen spreken, wilde hij niet nalaten
een en anJer te vertellen omtrent het koken
«u
r
schreven. Onze grootste literators hielden
zicb er mee bezig. Zoo vertelde Spiegkel
van zijn lieflijk Meerhuizen aan den Ara-
stel; var zijn wijnrank-overwelfsel. Welk
ccn heerlijk uitzicht heelt hij van den top
wijst. Huygens zal op zijne slotwijck te
Voorburg u vertellen van boomen, bloe
men en vruchten van zijn prachtig ejjeen-
bosch enz. en Cats wijdt ampel uit over
de genoegens van Zorgvliet (op een deel
ln zijn Sinnepoppen gispte Roeroer Vis-
scher die „hoornsotten" en „twijlige bloe
misten". Dat ook bloemenliefhebberij soms
razernij kan worden, heeft de Tulipomanic
163437 bewezen. Toen hielden wevers en
snijders kales en paarden en schacheraars
kochten huizen. Later kwamen weer ande
re bloemen in de mode. In de eerste helft
der 18e eeuw waren het de hyacinten, die
van 1713 tot '734 de liefhebberij tot waan
zin deden stijgen.
Wie geen buitenplaats of tuin bezat,
had toch de liefhebberij in 't klein. Van
een leeg plekje tusschen deur en pakhuis
werd een bloemtuin gemaakt van nog geen
meter lang en breed met perkjes als tafel
borden en paadjes als schoenveters Wie
in een kelder woonde, maakte een hekje
voor zijn eenig venster, waar hij de Oost-
injekers boven het kippenhok zag uitkijken
Wie op een kamer, al was het onder de
hanebalken woonde, had een „blommehck-
kie voor de glase" Dat mag niet meer, ten
minste buiten het raam. want zie je; de
voorbijgangers of de buren beneden kregen
we' eens een pot met goudsbloemen op
het hoofd Maar genoeg De bloemenliefde
heeft altiid bestaan en zal blijven bestaan.
En in Heemstede een welbezochte, hoog
gewaardeerde tentoonstelling.
(Woensdag 11 Maart 1923 gefotografeerd.)
Wij achtten het niet ongewenscht ook den
heer Braam als vooraanstaande figuur in
het bloembollenvak, te interviewen en op
een vastgesteld uut vervoegden wii ons dezer
dagen aan zijn woning in de Valkenburger
straat
„Er is den laatsten tijd veel 'nieuws ge
komen in het vak," aldus begon de heer
Braam „In den vooroorlogschen tijd van
19061914 hebben we vooral in Hyacinthen
veel nieuwe soorten gewonnen In de jaren
voor 1900 was hel niets ongewoons bij een
kweeker 6 a 700 soorten aan te treffen, doch
ti'dens den oorlog is deze cultuur verwaar
loosd, vele sporten raakten weg Van de
meeste is dit "niet te betreuren, doch daar
wij door het geelziek, speciaal in wit en
van bolgewassen. Voor den leek klinkt dit
enigermate vreemd, maar als we dezen in
sider-het procédé hooren uiteenzetten als
een heel gewone en natuurlijke zaak, be
komen wc eenigszins van onze verbazing.
Wij geven, om de wordingsgeschiedenis van
dit proces beter te volgen, liever weer het
woord aan den heer Braam:
„In de laatste jaren werd door Amerika
gedreigd met een invoerverbod van Narcis
sen Dit verbod werd van die zijde gemo
tiveerd door de bewering, dat er veel zieke
bollen werden ingevoerd. Geheel ongegrond
was die bewering misschien niet, hoewel het
motief eenigszins werd uitgebuit. De phy-
topathologische dienst is toen gaan zoeken
naar middelen om dit euvel te verhelpen
Or van Slochtbren, uil Lisse, komt de eer
toe, zi$h in deze richting zeer verdienstelijk
te hebben gemaakt voor de bloembollen
cultuur en is daarom alleen reeds voor
het vak onmisbaar. Er is lang gewerkt, om
Amerika dit middei uit de handen te nemen
en bet nog. steeds dreigende invoerverbod
van Amerika voor goed te doen verdwijnen.
De zieke bollen worden onder een tempe
ratuur van 115120° Farenheit gedurende
3 S I uren gekookt in een kelel, die met
gas gestcokt wordt De eerste proeven le
verden verrassende resultaten op en thans
is de situatie zoo dat »r zoo goed als geen
zieke narcissen meer voorkomen Dezelfde
oroeven ziin genomen met hyacinthen, welke
men gedurende cenzelfden tijd lief koken
en waarbij het proces 'er bestrijding van het
zoogenaamde aaltjesziek al even gunstige
resultaten opleverde Aanvankelijk hadden
de firma's zelf kookketels Nu kan men al
gemeen gebruik maken van loonkokers
lr> a »-!i jks worden duizenden H.L gekookt
Zelfs worden groote partijen gekookt, die
-liet ziek zijn, specjpal voor verbetering van
de cultuur De ondervinding heeft geleerd,
dat er groote voordeelen voor het gewas
aan het koken zijn verbonden, ofschoon het
oroces voor den bloei althans in het volgend
iaar. altijd eenigszins riskant blijft
Toi slrt moet ik nog wijzen op de be
langrijke verbeteringen in het bedrijf voor
de kweekers tengevolge van de ontwikke
ling var het veilingwezen Dit geldt hoofd
zakelijk voor den kleinen kweeker. die zijn
product aan den exporteur verkocht, daar
voor dikwijls afhankelijk vas van één per
soon, die wel eens misbruik maakte van
de onkunde (weinig bekendheid met den
stand van de markt orijsschommelingen, ge
wildheid van bepaalde soorten, enz.) Op d*
veiling staat de kleine kweeker niet tegen
over één man Daa» vindt hij misschien 50
gegadigden voor zijn artikelen
Wanneer wij terugzien op de afgeloopen
kwart eeuw. dan kunneu we met dankbaar
heid constateeren, dat deze periode ons veel
nieuws gebracht heeft, dat in vele opzichten
het bedrijf in het algemeen ten goede is ge
komen en dat nieuwe banen geopend heeft
voor veredeling der cultures en verbetering
van het bloembollenvak."
Gewas -van bloembollen uit de ,Kaap de Goede Hoop", een
der speelnlltelten der Firma van Tubergen.
