Stadsnieuws. Verkeersongevallen. liSs-a NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Derde blad Maandag 16 Maart 1925 Agenda 17 Maart Begrafenis A. Koolhoven, t Jaarfeest Motorclub „Haarlem Voor de slachtoffers van den brand te Zandvoort. Hinderwet. Jubileum. Gymnastiek-uitvoering. Léon Le Clerc in de Alliance Fran?aise. „Kindervoeding." Weer Lente. Vóór-verkoop van entréekaarten Bloemententoonstelling. Telegraphisch Weerbericht. 111 MUZIEK, orgel en de eeredienst. Tentoonstellingsterrein Heemstede, Interna tionale Onder groote belangstelling had Zaterdag een degelijk wetenschappelijk onderzoek en een groote liefde voor zijn land. Als de leden der Alliance Francaise Léon Le Clerc Woensdagavond zullen hooren, zal het hun toeschijnen of ze de echo hoo ren van zijn geboorteland. Sakker en zan ger beide, weet hij zijn publier te bekooren door zijn ontroerende en soms humoristi sche voordracht. De uitmuntende begelei ding op de. piano door Mei. Coba Zwaan, van Amsterdam, verhoogt hel artistiek ge not, dat de aanwezigen zullen smaken. De motorclub „Haarlem" hield Zaterdag" :nsdag j Uur Rechtskundig bureau hier ter cterh half 9 uur Gem. Concertzaal - Haarlemsche Bachver- j S^CMa a7schTlk,burgemeesterheer D. Th. de Jong, de bijenkomst met R rS;J Debat vergadering - half 9 j van Haarlem, Mr. Th. A Wesstra, aIs voor- j een woord tad spr? ge- uur. [atter der vereeniging „Koning..nnedag te °Pda" de deelname grooter was geweest. Kunstthandel F. H. Smit Tentoonstelling Haarlem, het dagelijkseh bestuur der ge- avond kwamen nog van bloemstukken van Piet v. Wijngaerdt j meente Bloemendaal, vertegenwoordigd door P, lot hun dames ter ver- - 14 Maart tot 18 April 1925. Dagelijks ge- den wethouder E. W. A. van Nederhasselt en I verscheidene leden met da™s ver „„„„J ..:ixT t? TZcadermel. Spr. memoreerde, dat de club tionale Voorjaars-Bloeinententoensieiuug. middag te 12 uur op de Nieuwe Begraafplaats Sociëteit „St. Bavo." Chr. Oratorium- 1 te Bloemendaal de teraardebestelling plaats vereeniging 8 uur Pluimveevereeni- 1 van het stoffelijk overschot van wijlen den ging 8 uur Tooneelclub Vrouwen- J heer A. Koolhoven, die Woensdag j.l. in dejavon tei S®*eSen cluh- bond 8 uur Rechtskundig bureau j Mariastichting, hier ter stede, overleed, staan der club, een bijeen c G"'' B»d| Ó'S taltij kc personen, die bij d« Haarlemsche .achvaJ he""". Th. de U de bijeenkom,, „e, opend, uitgezonderd 's Zondags. Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran- ciscus Liefdewerk. Zoetestraat 11 Eiken Donderdag van 8—9,2 uur j h dagelijkseh bestuur van den A.N R. K. Arbeidsbeurs voor mannen en jongens f n, J Nederland, ver den wethouder h. W. A. van iNeciertiasseit en 1 dat de club Mr. Dr. J. F. Veeren, gemeentesecretaris, gadermg). Spr. Jhr. v. Campes Nieuwland, gemeente-ont vanger van Bloemendaal en enkele raads Sociëteit St Bavo, Smedestraat 23 Telefoon 10049 Alle werkdagen van 9 134 van 26% en s avonds van half 8 half 9 uur. 's Zaterdags alleen van 92 en van half 8half 9 uur R K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen Bloem hofstraat 1 Alle werkdagen van v.m 1012 uur, des middags van 24 uur, en s avonds van 8—9 uui behalve Zaterdag avond Tel 11671 Arbeidsbeurs voor R. K. Ziekenverpleegsters (uitgaande van den Ned R. K Bond van Ziekenverpleegsters). Aanbiedingen en aanvragen voor verpleegsters aan het Bu reau BI weg 309, Overveen (dr. C. Bos]. R. K. Leeszaal en uitleenbibliotbeek Jansstraat 49 Eiken dag geopend van 1012, van 25 en van 710 uur. be halve des Maandagsochtends en op Zon en Feestdagen Uitleenen van boeken van 2 tot 5 uur en van 79 uur. Woens dagmiddag ruilen van kinderboeken. St. Marthavereeniging Bloemhofstr. Zon dags en Woensdags van 810 uur. n.m. gezellig samenzijn voor Hollandsere meis jes, die hier geen tehuis hebben fel. 11671. R. K. Bevolbingsbureatt Gebouw Sint Bavo Smedestraat 23 van 8—10 uur op Maandag- Woensdag- en Vrijdagavond. St. Elisabeths Vereeniging Jansstraat Aanvragen om versterkende middelen voor armen zieken der S. E. V. Maan dags van 23 uur. Donderdag van 12. Bisschoppelijk Mtiseum. Dagelijks, uitge nomen Zaterdag. Zon- en Eeestdagen toegankelijk. Parochiale Bibliotheek (Kleverparkweg) ingang tusschen kerk en pastorie,, iederen Dinsdagavond. Vorige bedrag 126,75 Van twee zieken 2. K. N0.50 Gelet op art. 6 der Hinderwet; B. en W. van Haarlem, gelet op art. 6 der Hinderwet, doen weten, dat van heden op alle werkdagen van des voormiddags 9 tot des namiddags 30 Maart e. k., ter inzage is neergelegd het ingekomen verzoekschrift met de bijlagen van J. J. Verhagen Jzn., om vergunning tot oprichting van een bakkerij in een perceel aan de President Steynstraat 22. De heer A. Scheer Jr. herdacht vandaag den dag, dat hij 40 jaar in dienst was van de Ned. Spoorwegen, aan de Centrale Werk plaats. Van de zijde van vrienden en kon- bissen ontving hij blijken van belangstelling, doch officieel werd het feest niet herdacht, daar ie Ned. Spoorwegen geen 40-jarige jubilea vieren. Op Zaterdag 4 April a.s., zal in den schouwburg aan den Jansweg een gymnas- l'ekuitvoering worden gegeven door leer lingen der kweekschool voor Ondtrwijze- ressen van de afdeeling Haarlem van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen in Vereeniging met de leerlingen van het Haarlemsch Instituut voor de lichamelijke °Pvoeding. Het programma is goed samen gesteld en belooft iets aparts te worden. De opbrengst is ten voordeelc van het Pas opgerichte Brokkenhuis fhans van 3 tm 27 kden was gegroeid. Hij hoopte, dat op 't volgend jaarfeest t leden aantal dubbel zoo groot zou zijn. De motorclub „Excelsior" was vertegen JC. Steffelaar WJ. L„ard, de ,aad van commissarissen en directeuren der Maai- va" verhindering, en^e'cretads- schappij tor Exploitatie de, Victoria Br» tïKL het geheele personeel van genoemde Maat het geheele personeel van genoemae rvraat- fv -H;nv,n dpn schappij van Amsterdam en Rotterdam, de van de voorbererdmg en de leiding van den heer E. H. Brokmeyet namens den bond van avond. Mineraalwaterfabrikanten en bierhandelaren de directie van Ned. Bronnenbelang, ver n De 2de secretaris, de heer H. J- Keizer, op 't programma aangeduid als de dichter r 1 z .1het percte Woensdagavond zal te Haarlem optreden voor de leden der Alliance Francaise, de heer Léon le Clerc, die zal spreken over de oude liederen welke hij heeft verzameld op zijn reizen door zijn land, Normandië. De heer Le Clerc is een geboren regio- nalist in de ruimste beteekenis van het woerd. Zijn werk en zijn leven vormen één geheel. Uit een oud Normandisch geslacht gesproten, volgde hij, na zijn voorbereiden de studie te Parijs, de lessen aan de Aca demie der Schoone Kunsten en keerde naar zijn geboorteplaats Honfleur terug, v aar hij spoedig conservator aan het ste delijk museum werd. Als schilder wordt hij in één adem genoemd met Eugène Boudin en de vermaarde kunstcriticus Arsène Alexandre roemt hem als de beste opvol ger van den grooten Normandiër Hij is tevens archeoloog en folklorist en de door hem verzamelde en uit den volks mond opgeteekende liederen getuigen van penningmeester der club, de eer toekwam t J ln.i-lmrf U3tl (iPti tegerwoordigd door de heeren Wiekens er, -jndiancrack, bracht c!j^Laar&ghede'n W de Jong, de directie van de Koninklijke jaarverslag tul, waarm de vved« Brouwerij te Amsterdam, waarvan de heer van ae club en haar 1 P - kuke Koolhoven president-commissaris was, de bezongen werden, heeren D. E. L. v. d. Arend en Mr. v. Stirum namens de Maatschappij tot exploitatie van Staalwaterbronnen, het bestuur van de Kon. Liedertafel „Apoilo" te Amsterdam, ver tegenwoordigd door den heer J. G. J. C. Jansen en J. B. Soute, het bestuur der Haar lemsche Orkest-vereeniging en de orkest leden, uitgezonderd den dirigent Nico Ger- harz, die wegens familieomstandigheden verhinderd was bij de begrafenis tegenwoor dig te zijn, de commissie van toezicht op de H.O.V. en de commissie van toezicht op de afdeeling Haarlem van de Mij. tot bevordering der Toonkunst, het bestuur der Haarlemsche Bachvereeniging, vertegenwoordigd door de heeren G. B. Crommelin en Mr. H. P. Visser 't Hooft, de heer A. de Vogel, directeur der muziekschool van de afdeeling Haarlem der Maatschappij tot bevordering der Toonkunst, het bestuur der vereeniging „Bloemendaal Commando", de heer Vincent Loosjes, oud wethouder der gemeente Haarlem, Mr. D. E. Lioni, voorzitter der vereeniging „Bloe- mendaals Bloei". Prof. G. C. v. Walsum, de heer C. W. de Jong, gemeentearchitect van Bloemendaal en de heer M. Scheer, oud-penningmeester der H. O. V. Op verlangen van den overledene werd niet gesproken, ook waren geen bloemen aanwezig, behalve van de weduwe van den overledene en den oudsten zoon. Toen de kist in de groeve was neergelaten, strooiden een broer en de twee zoons van den overledene bloemen op de lijkkist, waar na de oudste zoon de aanwezigen voor de be langstelling dankte. uit: Maandag 185, Dinsdag 181, Woensdag 188, Donderdag 141, Vrijdag 1622 en Zater dag 149 porties. COOP. WONINGVER. „EIGEN WO NING". Zaterdagmiddag had in tegenwoordigheid van den Wethouder van Openbare Werken de heer M. A. Reinalda, de overdracht plaats van 32 arbeiderswoningen aan de Jb. Geel- straat, Aagje Dekenstraat, Hofdijkstraat en Betje Wolfstraat. De overdracht had plaats in een der woningen van de vereeniging. De voorzitter, de heer de Vos, nam het eerst het woord om eeri welkom uit te spre ken tot de aanwezigen voornamelijk tot Wethouder Reinalda en den heer Onder water, directeur van den Gem. Woning- dienst. Spr. zeide dat velen meenden, dat bij de verwisseling van het bestuur, het plan zou duikelen. Maar de huizen moesten er komen, en ze zijn er nu. Den heer Reinalda werd dank gebracht en daarvoor tevens het geheele gemeente bestuur. Spr. bracht on derscheidenlijk dank aan de architecten de heeren Meiran en ten Broeke uit Velsen en aan de verschillende medewerkers. Tevens vroeg spr. den heer Reinalda den gedenk steen te willen onthullen. Wethouder Reinalda, hierna het woord nemende, zegt het een buitengewoon prettig gevoel te vinden om telkens te worden ver rast als hij hoort van ingebruik-name van nieuwe woningwijken. En ook dit werk, is volgens spr. met zooveel toewijding ver richt, dat hij daarvoor dank brengt. Volgens spr. is het niet alleen beter wo nen, maar' de bewoners komen moreel en materieel hooger te staan. Spr. aanvaardde de dankwoorden tot hem gesproken. Hij zeide tevens zijn bewondering uit te spreken voor den bouw. Er zijn nu opnieuw 3^ wo ningen tot stand gekomen en spr. hoopte dat de bewoners meer levensvreugde mochten genieten, dan nu in sommige van Haarlem s buurten het geval is. De voorzitter dankte met eenige woorden. De gevaarlijke brug nabij de kalkovens te Hillegom welke door het ontbreken van een leuning zeer veel gevaar biedt voor het verkeer en ook voor de jeugd. ijmelarij speldde de secretaris De Nijn, den dichter een fonkelende medaille op de borst. Onder toepasselijke speechjes werden daar na door de beide Voorzitters de prijzen uit gereikt, behaald op de ten vorige jare ge houden wedstrijden. A. Terreinrit Santpoort. le pr. Van Rumt, med.2e pr. A. Waring- flesch met inhoud 3e pr. De Ridder, kunst voorwerp. B. Betrouwbaarheidsrit Amsterdam. le pr. A. Waring, med.; 2e pr. van Rumt, flesch met inhoud 3e pr. A. J. de Reus, kunstvoorwerp. C. Acceleratie en remproef. le pr. van Kooten, med.; 2e pr. Waring, kunstvoorwerp; 3e pr. P. de Nijs, idem. D. Motorcompetitie. le pr. van Rumt, med.; 2e pr.s Waring, med.; 3e pr. De Ridder, idem. Hiermede was 't huishoudelijk gedeelte van den avond afgeloopen, waarna men nog eenigen tijd gezellig bijeen bleef. IN MEMORIAM H. N. KIMMAN f. Zoo is dan thans van ons heengegaan een man, die gedurende zijn geheele leven onze Roomsche zaak onschatbare diensten heeft bewezen. Reeds werd op deze zelfde plaats een op somming gegeven van verschillende functies, door den overledene met voorbeeldigen ijver vervuld. Een paar zeer voorname functies werden echter niet vermeld. De heer Kimman was Eere-voorzitter der R. K. Kiesvereni ging, stichter en tevens Eerelid der R. K. Politieke Propaganda Club. Zonder ooit zichzelven te zoeken heeft Hij medegewerkt onze Roomsche zaak op Poli tiek terrein op voorbeeldige wijze te dienen. De groote invloed, die onze Katholieke partij te Haarlem thans bezit is zeer zeker voot een zeer groot gedeelte aan den heer Kimman te danken. Ofschoon de laatste jaren niet meer daadwerkelijk werkzaam op dit terrein, volg de hij met groote belangstelling de werk zaamheden in Kiesvereeniging en Propagan- daclub. Moge het over denken van het vele en het goede, dat door hem is verricht, anderen opwekken zijn voetstappen te drukken. Dat hij rjiste in vreÖe. J. J. BRINKMAN. De vereeniging „Kindervoeding" reikte Het St. Bernardusgesticht te Sassenheiffi. Ue vereeniging ,|iuuuuit/™.u|; M i in de afgeloopen week aan warm voedsel lent komt dus weer Het woord werd hierna nog gevoerd door den heer ten Broeke, écn der architecten, door den heer Onderwater en door den voorzitter, welke laatste twee sprekers voor namelijk het woord richtten tot den aanne mer, den heer Oudshoorn. Hierna onthulde wethouder Reinalda den gedenksteen, welke tot opschrift heeft „Coöp. Woning Vereeniging „Eigen Wo ning" 1924." Nadat allen op de gevoelige plaat waren vereeuwigd, volgde een rondgang door de woningen. NED. R.K. BOND VAN TECHNICI „ST. BERNULPHUS" AFD. HAARLEM EN OMSTREKEN. Donderdagavond hield deze afdeeling een ledenvergadering welk goed bezocht was. Behandeld werden het jaarverslag van den Bondssecretaris en vervolgens het verslag der Bondsvergadering,welke gehouden is te 'sHer- togenbosch op 14 en 15 Februari j.l. Uit het jaarverslag van den Bondssecretaris bleek dat de actie's, door den bond gevoerd voor salaris- en werktijdregeling dit jaar vele waren. Velen werden met succes beloond. Als voornaamste punt der Bondsvergade ring vermelden we de aanneming der reor ganisatievoorstellen, waardoor het thans mo gelijk is voor Mijntechnici en Technische ambtenaren in- Overheidsdienst zich bij „St. Bernulphus" aan te sluiten in de voor hen speciaal ingestelde groepen. De bestuursverkiezing, welke ook op deze vergadering moest plaats hebben, gaf tot re sultaat dat inplaats van den heer J. C. Pond man (aftred.) tot secretaris werd gekozen de heer J. G. Voorn. De heer Pondman kon rich in verband met z'n functie als Bondsbe- stuurder niet meer voor het afd. bestuur her kiesbaar stellen. Het aftredend lid, de heer A. J. Lips, werd met algemeene stemmen herkozen en tevens tot voorzitter benoemd, wegens het bedanken als zoodanig van den heer P. Dekker. Verder hield de heer J. C. Pondman nog een pittige propagandarede, allen, in het bij zonder de leden van het afd. Prop. Bureau, opwekkend tot daadwerkelijke propaganda. Onder mededeeling dat de geestelijk ad viseur, de Weleerw. heer Kap. Wennen, aan het einde dezer maand z'n lezing over Rome zal voortzetten, voor welke lezing we derom introducé's kunnen worden uitgenoo- digd, sloot de voorzitter deze geanimeerde vergadering. Hedenmorgen is men van gemeentewege begonnen met het plaatsen van de drink waterfonteintjes op de verschillende straten, pleinen en buitenwijken van onze stad. De VERKEERSONGEVALLEN. Aanrijding. Zaterdagmiddag, te kwart voor drie on geveer, reed op den Kruisweg vlak bij deNie- we Gracht een auto in de richting Kruis straat. Juist toen de auto de Nieuwe Gracht wilde passeeren, kwam van de Zuidzijde van de Nieuwe Gracht een motorrijder met een duo-rijder aangereden, die den Kru»s- weg wilde oversteken om op de Nieuwe Gracht verder te gaan. De auto en de motor waren terzelfdertijd op den hoek gekomen. Daar de motorrijder ter zijde keek, ver keerde de automobilist in de meening dat deze eveneens de Kruisstraat wilde ingaan, waarom hij verder reed. Een botsing was het gevolg. Het motorrijwiel werd ernstig beschadigd en de twee berijders werden er af geslingerd. De duo-rijder werd aan het linkerbeen verwond. Hij werd door een lid van E.H.B.O. verbonden en naar zijn woning vervoerd. De bestuurder van het motorrijwiel een zekere V. is op zijn verzoek per ziekenauto naar zijn woning in de Eendrachtstraat ver voerd, waar de behandelende geneesheer een hersenschudding constateerde. Wij hebben ju.st dezer dagen gewezen op den gevaarlijken hoek Kru.sweg-Nieuwe Gracht, waar auto's en motorfietsen in vlie gende vaart passeeren. Dat er ongelukken zouden komen, was te voorzien en wanneer het daar met verandert, zullen nog meerdere ongelukken volg en. HET AANTAL BEZOEKERS. Het aantal bezoekers, dat gisteren de In ternationale Bloemententoonstelling bezocht, was 12000 ongeveer. Een mooi getal. BLOC-NOTES VAN DE TENTOON STELLING, Bijzondere eereprijzen op de 1ste Tijdelijke Tentoonstelling. Men deelt ons, van dc zijde van de „In ternationale Voovjaars Bloemententoonstel ling" mede, dat: de Groote Zilveren Medaille van Hare Majesteit de Koningin-Moeder is toegekend als bijzondere Eereprijs, aan de collectieve inzending van een groep afgesneden hees- lertakken van de afdeeling Aalsmeer der Koninklijke Nederlandsche Maatschappij voor Tuinbouw en Plantkunde; de Gouden Medaille van het Provinciaal Bestuur voor Noord-Holland is toegekend aan de .collectieve inzending van Hyacin then in Manden, van de afd. Overveen Bloemendaal, der Algemeene Vereeniging voor Bloembollencultuur; de Gouden Medaille van de Gemeente Bloemendaal is toegekend als bijzondere Eereprijs aan de collectieve inzending Tul pen, van de afdeeling Heemstede, der Al gemeene Vereedtging voor Bloembollen cultuur. Men vestigt er onze aandacht op, dat entréekaarten voor de Bloemententoonstel ling in vóórverkoop, verkrijgbaar zijn zonder prijsverhooging bij de firma B. Langeveld, Groote Houtstraat 140, Plaarlcm. Een lichtreclame daar ter plaatse vestigt op dit feit de aandacht. De excursies. De afd. Amsterdam van dc Ned. R.-K. Reisvereeniging houdt op Maandag 13 April, 2en Paaschdag 'n autotocht naar de Bollen streek en de groote Intern, Bloemententoon stelling te Heemstede. De tocht zal gemaakt werden met Lissone's Toer-autos. De afd. Rotterdam van genoemde vereeni ging maakt een tochtje per spoor naar de bollenvelden en brengt ook een bezoek aan de Tentoonstelling. Deze zelfde afdeeling or ganiseert ook een üetstocht naar Lisse en de bloembollcnvelden via Den Haag (54 KM.). Bij voldoende deelname wordt een herhaling van den tocht naar Haarlem en Heemstede gemaakt op Woensdag 22 April. De afd. Vlaardingen zal, zeer waarschijnlijk in samen werking met Rotterdam op den 2en Paasch dag een uitstapje organiseeren naar de Bloe mententoonstelling. De afd. s Gravenhage maakt op 2en Paaschdag een uitstapje naar De watertoren SassenheimWarmond. de Int. Bloemententoonstelling te Heem stede, alwaar wordt aangesloten bij de afd. Amsterdam. Ook wordt er bij voldoende deelname een fietstocht naar Heemstede ge maakt. Men maakt ons opmerkzaam, dat de en^ treeprijs, die wel niet te hoog is gesteld, ook ten volle 'verschuldigd is voor kinderen. Hoe wel het bestuur der tentoonstelling uitgaat waarschijnlijk van het standpunt dat kinde ren zoo weinig mogelijk door de bezoeker* moeten worden meegebracht, zijn er toch vele menschen, die in dc noodzakelijkheid verkeeren hun kinderen mede te nemen. Het zou dan ook aan te bevelen zijn den entree prijs voor kinderen lager te stellen. Zoo biet geen mouw aan tc passen zijn?' Het tentoonstellingsbestuur verzoekt ons te melden, dat zij het zeer betreurt, dat de stroom van bezoekers op een gedeelte van den Zondagmiddag niet zóó geleid is gewor den, dat gedrang kon worden vermeden of voorkomen. Het aantal bezoekers bedroeg in ronde cijfers 12000. Hedenochtend heeft het tentoonstellings bestuur daarover een bespreking gehouden met den burgemeester van Heemstede én den inspecteur van politie, bij welke be spreking maatregelen zijn getroffen om een herhaling van het gebeurde van gisterenmid dag te voorkomen. Ook zal een andere re geling worden getroffen omtrent den voor verkoop van kaarten en is het bezoek aan het Hoofdgebouw zoodanig geregeld, dat zieh geen storingen meer kunnen voordoen. Niettegenstaande het groote verkeer zijn er geen ongelukken voorgevallen. Alleen had de Roede Kruisafdeeling haar zorgen te wijden aan eenige flauwgevallen dames. Zaterdag is de eerste van een reeks ex cursies gehouden door Duitsche tuinbouwer» uit de omstreken van Emden. die hier komen om de Tentoonstelling en kweeke- rijen in den omtrek te bezichtigen. De leider van de excursie was de heer Fritz Kothe, te Emden. Behalve aan de tentoonstelling, werd een bezoek gebracht aan de kweek*» rijen van de firma Tubergen, Waarschijnlijk zullen wekelijks dergelijke excursies plaats hebben. - mm Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteorologisch Instituut te De Bildi. Hoogste Barometerstand 777.5 m.M. t' Maastricht. Laagste Barometerstand 746.0 m.M. t* Janmayen. Verwachting van den avond van 16 tol den avond van 17 Maart: Zwakke tol matigen Zudelijke tot Weste lijken wind, meest zwaarbewolkt, waar schijnlijk droog weer, aanvankelijk zachte 1»* De onlangs verbreed, brug nabij de Land- «n Tuinbouwscbool te Liss* Ui^o«. loto blijkt duidelijk, hoe de boomen daar een leeiijken sta-.n-den-weg vormen. tn den Vastentijd, den tijd van voorberei- rnS tot het Paaschfeest dragen onze kerken teekenen van soberheid, haar opgelegd ?°°r de rijke liturgie van het katholieke ge- }°°f en in haar soberheid is de Liturgie op 0aar schoonst, oober is de kleur der priestergewaden aan et altaar sober is de versiering van het ®rkgebouw, sober de zang en het orgelspel toch ligt in deze soberheid een groote sug gestieve kracht opgesloten, den tijd van het merkelijk jaar bezielend. Deze omstandighe- zijn de factoren, die het wezen der litur- „v.0rmen eg haar macht geven. ellT1'1 al de2e factoren in nauw verband met '«ander, de zang en het orgelspel kunnen een der belangrijkste gerekend worden, te 'n ^et vocaal en instrumentaal gedeel- J u't zich elke gebeurtenis van bet kerkelijk 1 ar. l -©e muziek is het levend element, dat de peerte kerkelijke liturgie doortintelt en ty- jjj-^at zou een Paaschfeest, een Kerstfeest fcch 2on<*er jubelende zangen. Hoe zou men Oen1 6en hooge kerkelijke plechtigheid kun- Tjndenken zonder statige zang en orgelspel '"aar ook, hoe zou men de plechtigheden van den Witten Donderdag, van den Goedeh Vrijdag vooral, zich kunnen voorstellen zon der de in haar eenvoud zoo schoone grego- riaansche hymnen. Is de muziek dan een onmisbare factor in het kerkelijk leven geworden Wie haar waarde slechts oppervlakkig weet te schatten, zal die vraag volmondig bevesti gen willen beantwoorden, want hij begrijpt dat zij een groote beteekenis bezit. Maar is die beteekenis een zeer belangrijke, juist daarom is zij er eene, die groote verant woordelijkheid met zich draagt. Haar belangrijkheid legt haar plachten op, die van degenen, die zich met deze taatc ne last hebben, de zwaarste en ernstigste plich ten vraagt. Bezit de priester in zijn heilig ambt cle ver plichtingen, welke zijn priesterlijke waardig heid als bedienaar Gods hem oplegtzangers en organist vervullen tezamen een taak, die zóó nauw bij de handeling van den priester Zich aansluit, dat de waarde van de plichten der laatsten, zich verheft tot hetzelfde peil van die van den eerste. Is de waardigheid en heiligheid van den priester zijn strengste vereischte voor het vervullen van zijn heilig ambt de waardig heid van den koorzanger en organist, zoo wel wat den persoon betreft als de uitvoering Zij moeten zich in alles naar den priester en het Heilige zijner handelingen richten en zij hebben zich te beschouwen als degenen, die „met" den priester den heiligen eeredienst in zijn volle waardigheid hebben hoog te houden. Hoewel van beide, zoowel van zanger als organist de verantwoordelijkheid groot is voor den organist als enkeling, den bespeler van het orgel worden meerdere eischen ge steld. En hier raken wij een teer punt memg een immers, die trouw kerkbezoeker kan ge noemd worden, zal zich overtuigd gevoelen, dat het orgel in meer dan één opzicht een bijzondere plaats bekleedt in het kerkge bouw. Helaas neemt het orgel in sommige gevallen een „te" bijzondere plaats in niet uit onervarenheid van den verantwoorde lijken persoon, doch uit het niet voldoende begrijpen van wat het orgel kan en mag zijn. De positie van het orgel maakt het tot het instrument, dat de zang moet begeleidend en juist dit begrip „begeleiden" is 't dat dik wijls verkeerd verstaan wordt. De begeleidende taak noopt het orgel, zich niet op den voorgrond te plaatsen, en doet het dit al, dan zal het zich toch homo geen aan den zang aansluiten. Het is dikwijls hinderlijk, te gevoelen, 1 1 ,<1 a 1. tirrtrn t wel wat den persoon betreft als ae uuvoermg na s van de opgelegde taak moet daarmede even-1 hoe verkeerd een begeleidende taak wordt redig zijn. [opgevat. Moet daarom het instrument steeds op den achtergrond blijven en zich als verdron gen beschouwen, als een luttele factor Zeer zeker niet Heeft het orgel in vereeniging met den zang een begeleidende plaats, dit sluit vol strekt niet in zich, dat het zich daarbuiten niet mag laten hooren, zelfs al eens op den voorgrond mag treden. Maar van het grootste belang is het juist, hoe het dit doet. Daarvan hangt alles af. Zeer gelukkig is de invloed, die het ont staan der korenbonden en St. Gregoriusver- eeniging door haar reglementen in de laatste jaren hebben bewerkstelligd en zeer ten goede hebben haar bepalingen gewerkt. Gelukkig is het eveneens, dat zeer veten, beter begrijpend en kennend, aan haar wen ken hebben gehoor gegeven en allen, die zich voor de kerkzang interesseeren, zullen heb ben bemerkt, dat een heilzame invloed door haar werking is gevoeld. Met rassche schre den ging men vooruit. Toch blijft het jammer, wanneer sommige organisten dien invloed niet op zich hebben laten inwerken en zonder ook maar eetngen kwaden wil te veronderstellen, moet het be treurd worden, wanneer de wenken ten S9e~ de, misschien uit onwetendheid, misschien uit onnadenkendheid in den wind worden geslagen.. En dit ook evenzeer, als het orgel, los van den zang, op den voorgrond treedt. Het is merkbaar, dat men op sommige plaatsen van ons land nog de plaats van het orgel in de kerk met die van het orgel in de concert- Zaal verwart In dit verkeerde begrip ligt opgesloten een reeks van gevolgen, die niet anders dan nadeelig moeten werken. Het karakter, dat het orgel krachtens zijn functie in de kerk heeft, gaat verloren Wat toch is dat karakter. Het orgel is het instrument, dat het gebed der geloovigen moet ondersteunen het is het instrument, dat, waar zijn factoren in meerde re richtingen sterker uiting kunnen geven, de geloovigen tot innig gebed moet opwekken. Wanneer dit in het oog gehouden wordt, is dit ook de eenige en ware schoone taak van het orgel en wanneer de organist zich hiervan bewust is, zal hij als fijnvoelend kunstenaar door zijn talent die taak op de heerlijkste wijze kunnen vervullen. Maar of dit altijd gebeurt We' zouden het niet onomwonden met een „ja" durven be antwoorden. Sommige feiten spreken anders en dat dit niet slechts een vermoeden is,maar een meening, welke op waarheid berust zou een historisch feit kunnen bewijzen van be trekkelijk recenten datum, toen in een der voornaamste kerken van een onzer grootste steden, de organist een kerkelijke plechtig heid samenvallend met een feestdag van het kerkelijk jaar, met opera-muziek opende ca Kon zoo iets opwekken tot gebed Daargelaten of de uitvoering kunstzinnig was of fijngevoeld, waarover wij niet zouden durven oordeelen slechts dit moet geconsta teerd worden, dat voor zoo iets de kerk de ge schikte plaats zeer zeker niet is. Nog eens, kwaden wil zullen we bij den organist niet veronderstellen, maar wèl geloo- ven we, dat het te wijten was aan een verkeer- de opvatting der taak. Onwillekeurig wordt de voornaamheid en de verhevenheid van den kerkzang daardoor een paskwil. Dat zoci ïett vermeden moet worden, behoeft betoog. Nu juist in den Vastentijd de liturgische regelen zich zoo sterk laten gevoelen, nu de invloed der liturgische vereemgingen zijn werk in de kerken toont, nu juist komt zoo heerlijk tot uiting, waar de plaats van den kerkzanger, vooral van den organist is nca t den priester, mede biddend, mede oi- ferend, en die plaats moet behouden blijven in het geheele kerkelijke jaar. Dat is de eemge hooge en verantwoordelijke roeping, wetxe niet nauwgezet genoeg kan worden nageko men.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1925 | | pagina 9