Stadsnieuws.
Verkeersongevallen.
liSs-a
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Derde blad Maandag 16 Maart 1925
Agenda
17 Maart
Begrafenis A. Koolhoven, t
Jaarfeest Motorclub „Haarlem
Voor de slachtoffers van den brand
te Zandvoort.
Hinderwet.
Jubileum.
Gymnastiek-uitvoering.
Léon Le Clerc in de Alliance
Fran?aise.
„Kindervoeding."
Weer Lente.
Vóór-verkoop van entréekaarten
Bloemententoonstelling.
Telegraphisch Weerbericht.
111
MUZIEK,
orgel en de eeredienst.
Tentoonstellingsterrein Heemstede, Interna
tionale
Onder groote belangstelling had Zaterdag
een degelijk wetenschappelijk onderzoek en
een groote liefde voor zijn land.
Als de leden der Alliance Francaise Léon
Le Clerc Woensdagavond zullen hooren,
zal het hun toeschijnen of ze de echo hoo
ren van zijn geboorteland. Sakker en zan
ger beide, weet hij zijn publier te bekooren
door zijn ontroerende en soms humoristi
sche voordracht. De uitmuntende begelei
ding op de. piano door Mei. Coba Zwaan,
van Amsterdam, verhoogt hel artistiek ge
not, dat de aanwezigen zullen smaken.
De motorclub „Haarlem" hield Zaterdag"
:nsdag j
Uur Rechtskundig bureau hier ter cterh
half 9 uur
Gem. Concertzaal - Haarlemsche Bachver- j S^CMa a7schTlk,burgemeesterheer D. Th. de Jong, de bijenkomst met
R rS;J Debat vergadering - half 9 j van Haarlem, Mr. Th. A Wesstra, aIs voor- j een woord tad spr? ge-
uur. [atter der vereeniging „Koning..nnedag te °Pda" de deelname grooter was geweest.
Kunstthandel F. H. Smit Tentoonstelling Haarlem, het dagelijkseh bestuur der ge- avond kwamen nog
van bloemstukken van Piet v. Wijngaerdt j meente Bloemendaal, vertegenwoordigd door P, lot hun dames ter ver-
- 14 Maart tot 18 April 1925. Dagelijks ge- den wethouder E. W. A. van Nederhasselt en I verscheidene leden met da™s ver
„„„„J ..:ixT t? TZcadermel. Spr. memoreerde, dat de club
tionale Voorjaars-Bloeinententoensieiuug. middag te 12 uur op de Nieuwe Begraafplaats
Sociëteit „St. Bavo." Chr. Oratorium- 1 te Bloemendaal de teraardebestelling plaats
vereeniging 8 uur Pluimveevereeni- 1 van het stoffelijk overschot van wijlen den
ging 8 uur Tooneelclub Vrouwen- J heer A. Koolhoven, die Woensdag j.l. in dejavon tei S®*eSen cluh-
bond 8 uur Rechtskundig bureau j Mariastichting, hier ter stede, overleed, staan der club, een bijeen c
G"'' B»d| Ó'S taltij kc personen, die bij d«
Haarlemsche .achvaJ he""". Th. de U de bijeenkom,, „e,
opend, uitgezonderd 's Zondags.
Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran-
ciscus Liefdewerk. Zoetestraat 11 Eiken
Donderdag van 8—9,2 uur j h dagelijkseh bestuur van den A.N
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen en jongens f n, J Nederland, ver
den wethouder h. W. A. van iNeciertiasseit en 1 dat de club
Mr. Dr. J. F. Veeren, gemeentesecretaris, gadermg). Spr.
Jhr. v. Campes Nieuwland, gemeente-ont
vanger van Bloemendaal en enkele raads
Sociëteit St Bavo, Smedestraat 23
Telefoon 10049 Alle werkdagen van 9
134 van 26% en s avonds van half 8
half 9 uur. 's Zaterdags alleen van 92 en
van half 8half 9 uur
R K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen Bloem
hofstraat 1 Alle werkdagen van v.m
1012 uur, des middags van 24 uur, en
s avonds van 8—9 uui behalve Zaterdag
avond Tel 11671
Arbeidsbeurs voor R. K. Ziekenverpleegsters
(uitgaande van den Ned R. K Bond van
Ziekenverpleegsters). Aanbiedingen en
aanvragen voor verpleegsters aan het Bu
reau BI weg 309, Overveen (dr. C. Bos].
R. K. Leeszaal en uitleenbibliotbeek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, van 25 en van 710 uur. be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken
van 2 tot 5 uur en van 79 uur. Woens
dagmiddag ruilen van kinderboeken.
St. Marthavereeniging Bloemhofstr. Zon
dags en Woensdags van 810 uur. n.m.
gezellig samenzijn voor Hollandsere meis
jes, die hier geen tehuis hebben fel.
11671.
R. K. Bevolbingsbureatt Gebouw Sint
Bavo Smedestraat 23 van 8—10 uur
op Maandag- Woensdag- en Vrijdagavond.
St. Elisabeths Vereeniging Jansstraat
Aanvragen om versterkende middelen
voor armen zieken der S. E. V. Maan
dags van 23 uur. Donderdag van 12.
Bisschoppelijk Mtiseum. Dagelijks, uitge
nomen Zaterdag. Zon- en Eeestdagen
toegankelijk.
Parochiale Bibliotheek (Kleverparkweg)
ingang tusschen kerk en pastorie,, iederen
Dinsdagavond.
Vorige bedrag 126,75
Van twee zieken 2.
K. N0.50
Gelet op art. 6 der Hinderwet;
B. en W. van Haarlem, gelet op art. 6 der
Hinderwet, doen weten, dat van heden op
alle werkdagen van des voormiddags 9 tot
des namiddags 30 Maart e. k., ter inzage is
neergelegd het ingekomen verzoekschrift
met de bijlagen van J. J. Verhagen Jzn., om
vergunning tot oprichting van een bakkerij in
een perceel aan de President Steynstraat 22.
De heer A. Scheer Jr. herdacht vandaag
den dag, dat hij 40 jaar in dienst was van
de Ned. Spoorwegen, aan de Centrale Werk
plaats. Van de zijde van vrienden en kon-
bissen ontving hij blijken van belangstelling,
doch officieel werd het feest niet herdacht,
daar ie Ned. Spoorwegen geen 40-jarige
jubilea vieren.
Op Zaterdag 4 April a.s., zal in den
schouwburg aan den Jansweg een gymnas-
l'ekuitvoering worden gegeven door leer
lingen der kweekschool voor Ondtrwijze-
ressen van de afdeeling Haarlem van de
Maatschappij tot Nut van het Algemeen in
Vereeniging met de leerlingen van het
Haarlemsch Instituut voor de lichamelijke
°Pvoeding. Het programma is goed samen
gesteld en belooft iets aparts te worden.
De opbrengst is ten voordeelc van het
Pas opgerichte Brokkenhuis
fhans van 3 tm 27 kden was gegroeid. Hij
hoopte, dat op 't volgend jaarfeest t leden
aantal dubbel zoo groot zou zijn.
De motorclub „Excelsior" was vertegen
JC. Steffelaar WJ. L„ard, de ,aad
van commissarissen en directeuren der Maai- va" verhindering, en^e'cretads-
schappij tor Exploitatie de, Victoria Br» tïKL
het geheele personeel van genoemde Maat
het geheele personeel van genoemae rvraat- fv -H;nv,n dpn
schappij van Amsterdam en Rotterdam, de van de voorbererdmg en de leiding van den
heer E. H. Brokmeyet namens den bond van avond.
Mineraalwaterfabrikanten en bierhandelaren
de directie van Ned. Bronnenbelang, ver
n De 2de secretaris, de heer H. J- Keizer,
op 't programma aangeduid als de dichter
r 1 z .1het percte
Woensdagavond zal te Haarlem optreden
voor de leden der Alliance Francaise, de
heer Léon le Clerc, die zal spreken over
de oude liederen welke hij heeft verzameld
op zijn reizen door zijn land, Normandië.
De heer Le Clerc is een geboren regio-
nalist in de ruimste beteekenis van het
woerd. Zijn werk en zijn leven vormen één
geheel. Uit een oud Normandisch geslacht
gesproten, volgde hij, na zijn voorbereiden
de studie te Parijs, de lessen aan de Aca
demie der Schoone Kunsten en keerde
naar zijn geboorteplaats Honfleur terug,
v aar hij spoedig conservator aan het ste
delijk museum werd. Als schilder wordt hij
in één adem genoemd met Eugène Boudin
en de vermaarde kunstcriticus Arsène
Alexandre roemt hem als de beste opvol
ger van den grooten Normandiër
Hij is tevens archeoloog en folklorist en
de door hem verzamelde en uit den volks
mond opgeteekende liederen getuigen van
penningmeester der club, de eer toekwam
t J ln.i-lmrf U3tl (iPti
tegerwoordigd door de heeren Wiekens er, -jndiancrack, bracht c!j^Laar&ghede'n
W de Jong, de directie van de Koninklijke jaarverslag tul, waarm de vved«
Brouwerij te Amsterdam, waarvan de heer van ae club en haar 1 P - kuke
Koolhoven president-commissaris was, de bezongen werden,
heeren D. E. L. v. d. Arend en Mr. v. Stirum
namens de Maatschappij tot exploitatie van
Staalwaterbronnen, het bestuur van de Kon.
Liedertafel „Apoilo" te Amsterdam, ver
tegenwoordigd door den heer J. G. J. C.
Jansen en J. B. Soute, het bestuur der Haar
lemsche Orkest-vereeniging en de orkest
leden, uitgezonderd den dirigent Nico Ger-
harz, die wegens familieomstandigheden
verhinderd was bij de begrafenis tegenwoor
dig te zijn, de commissie van toezicht op de
H.O.V. en de commissie van toezicht op de
afdeeling Haarlem van de Mij. tot bevordering
der Toonkunst, het bestuur der Haarlemsche
Bachvereeniging, vertegenwoordigd door de
heeren G. B. Crommelin en Mr. H. P. Visser
't Hooft, de heer A. de Vogel, directeur der
muziekschool van de afdeeling Haarlem der
Maatschappij tot bevordering der Toonkunst,
het bestuur der vereeniging „Bloemendaal
Commando", de heer Vincent Loosjes, oud
wethouder der gemeente Haarlem, Mr. D.
E. Lioni, voorzitter der vereeniging „Bloe-
mendaals Bloei". Prof. G. C. v. Walsum,
de heer C. W. de Jong, gemeentearchitect
van Bloemendaal en de heer M. Scheer,
oud-penningmeester der H. O. V.
Op verlangen van den overledene werd
niet gesproken, ook waren geen bloemen
aanwezig, behalve van de weduwe van den
overledene en den oudsten zoon.
Toen de kist in de groeve was neergelaten,
strooiden een broer en de twee zoons van
den overledene bloemen op de lijkkist, waar
na de oudste zoon de aanwezigen voor de be
langstelling dankte.
uit: Maandag 185, Dinsdag 181, Woensdag
188, Donderdag 141, Vrijdag 1622 en Zater
dag 149 porties.
COOP. WONINGVER. „EIGEN WO
NING".
Zaterdagmiddag had in tegenwoordigheid
van den Wethouder van Openbare Werken
de heer M. A. Reinalda, de overdracht plaats
van 32 arbeiderswoningen aan de Jb. Geel-
straat, Aagje Dekenstraat, Hofdijkstraat en
Betje Wolfstraat. De overdracht had plaats
in een der woningen van de vereeniging.
De voorzitter, de heer de Vos, nam het
eerst het woord om eeri welkom uit te spre
ken tot de aanwezigen voornamelijk tot
Wethouder Reinalda en den heer Onder
water, directeur van den Gem. Woning-
dienst. Spr. zeide dat velen meenden, dat bij
de verwisseling van het bestuur, het plan
zou duikelen. Maar de huizen moesten er
komen, en ze zijn er nu. Den heer Reinalda
werd dank gebracht en daarvoor tevens het
geheele gemeente bestuur. Spr. bracht on
derscheidenlijk dank aan de architecten de
heeren Meiran en ten Broeke uit Velsen en
aan de verschillende medewerkers. Tevens
vroeg spr. den heer Reinalda den gedenk
steen te willen onthullen.
Wethouder Reinalda, hierna het woord
nemende, zegt het een buitengewoon prettig
gevoel te vinden om telkens te worden ver
rast als hij hoort van ingebruik-name van
nieuwe woningwijken. En ook dit werk, is
volgens spr. met zooveel toewijding ver
richt, dat hij daarvoor dank brengt.
Volgens spr. is het niet alleen beter wo
nen, maar' de bewoners komen moreel en
materieel hooger te staan. Spr. aanvaardde
de dankwoorden tot hem gesproken. Hij
zeide tevens zijn bewondering uit te spreken
voor den bouw. Er zijn nu opnieuw 3^ wo
ningen tot stand gekomen en spr. hoopte dat
de bewoners meer levensvreugde mochten
genieten, dan nu in sommige van Haarlem s
buurten het geval is.
De voorzitter dankte met eenige woorden.
De gevaarlijke brug nabij de kalkovens te Hillegom welke door het ontbreken van een
leuning zeer veel gevaar biedt voor het verkeer en ook voor de jeugd.
ijmelarij speldde de secretaris De Nijn, den
dichter een fonkelende medaille op de borst.
Onder toepasselijke speechjes werden daar
na door de beide Voorzitters de prijzen uit
gereikt, behaald op de ten vorige jare ge
houden wedstrijden.
A. Terreinrit Santpoort.
le pr. Van Rumt, med.2e pr. A. Waring-
flesch met inhoud 3e pr. De Ridder, kunst
voorwerp.
B. Betrouwbaarheidsrit Amsterdam.
le pr. A. Waring, med.; 2e pr. van Rumt,
flesch met inhoud 3e pr. A. J. de Reus,
kunstvoorwerp.
C. Acceleratie en remproef.
le pr. van Kooten, med.; 2e pr. Waring,
kunstvoorwerp; 3e pr. P. de Nijs, idem.
D. Motorcompetitie.
le pr. van Rumt, med.; 2e pr.s Waring,
med.; 3e pr. De Ridder, idem.
Hiermede was 't huishoudelijk gedeelte
van den avond afgeloopen, waarna men nog
eenigen tijd gezellig bijeen bleef.
IN MEMORIAM H. N. KIMMAN f.
Zoo is dan thans van ons heengegaan een
man, die gedurende zijn geheele leven onze
Roomsche zaak onschatbare diensten heeft
bewezen.
Reeds werd op deze zelfde plaats een op
somming gegeven van verschillende functies,
door den overledene met voorbeeldigen ijver
vervuld. Een paar zeer voorname functies
werden echter niet vermeld. De heer Kimman
was Eere-voorzitter der R. K. Kiesvereni
ging, stichter en tevens Eerelid der R. K.
Politieke Propaganda Club.
Zonder ooit zichzelven te zoeken heeft Hij
medegewerkt onze Roomsche zaak op Poli
tiek terrein op voorbeeldige wijze te dienen.
De groote invloed, die onze Katholieke partij
te Haarlem thans bezit is zeer zeker voot een
zeer groot gedeelte aan den heer Kimman te
danken. Ofschoon de laatste jaren niet meer
daadwerkelijk werkzaam op dit terrein, volg
de hij met groote belangstelling de werk
zaamheden in Kiesvereeniging en Propagan-
daclub.
Moge het over denken van het vele en het
goede, dat door hem is verricht, anderen
opwekken zijn voetstappen te drukken.
Dat hij rjiste in vreÖe.
J. J. BRINKMAN.
De vereeniging „Kindervoeding" reikte
Het St. Bernardusgesticht te Sassenheiffi.
Ue vereeniging ,|iuuuuit/™.u|; M i
in de afgeloopen week aan warm voedsel lent komt dus weer
Het woord werd hierna nog gevoerd door
den heer ten Broeke, écn der architecten,
door den heer Onderwater en door den
voorzitter, welke laatste twee sprekers voor
namelijk het woord richtten tot den aanne
mer, den heer Oudshoorn.
Hierna onthulde wethouder Reinalda den
gedenksteen, welke tot opschrift heeft
„Coöp. Woning Vereeniging „Eigen Wo
ning" 1924."
Nadat allen op de gevoelige plaat waren
vereeuwigd, volgde een rondgang door de
woningen.
NED. R.K. BOND VAN TECHNICI
„ST. BERNULPHUS" AFD. HAARLEM
EN OMSTREKEN.
Donderdagavond hield deze afdeeling een
ledenvergadering welk goed bezocht was.
Behandeld werden het jaarverslag van den
Bondssecretaris en vervolgens het verslag der
Bondsvergadering,welke gehouden is te 'sHer-
togenbosch op 14 en 15 Februari j.l. Uit
het jaarverslag van den Bondssecretaris bleek
dat de actie's, door den bond gevoerd voor
salaris- en werktijdregeling dit jaar vele
waren. Velen werden met succes beloond.
Als voornaamste punt der Bondsvergade
ring vermelden we de aanneming der reor
ganisatievoorstellen, waardoor het thans mo
gelijk is voor Mijntechnici en Technische
ambtenaren in- Overheidsdienst zich bij „St.
Bernulphus" aan te sluiten in de voor hen
speciaal ingestelde groepen.
De bestuursverkiezing, welke ook op deze
vergadering moest plaats hebben, gaf tot re
sultaat dat inplaats van den heer J. C. Pond
man (aftred.) tot secretaris werd gekozen de
heer J. G. Voorn. De heer Pondman kon
rich in verband met z'n functie als Bondsbe-
stuurder niet meer voor het afd. bestuur her
kiesbaar stellen. Het aftredend lid, de heer
A. J. Lips, werd met algemeene stemmen
herkozen en tevens tot voorzitter benoemd,
wegens het bedanken als zoodanig van den
heer P. Dekker.
Verder hield de heer J. C. Pondman nog
een pittige propagandarede, allen, in het bij
zonder de leden van het afd. Prop. Bureau,
opwekkend tot daadwerkelijke propaganda.
Onder mededeeling dat de geestelijk ad
viseur, de Weleerw. heer Kap. Wennen,
aan het einde dezer maand z'n lezing over
Rome zal voortzetten, voor welke lezing we
derom introducé's kunnen worden uitgenoo-
digd, sloot de voorzitter deze geanimeerde
vergadering.
Hedenmorgen is men van gemeentewege
begonnen met het plaatsen van de drink
waterfonteintjes op de verschillende straten,
pleinen en buitenwijken van onze stad. De
VERKEERSONGEVALLEN.
Aanrijding.
Zaterdagmiddag, te kwart voor drie on
geveer, reed op den Kruisweg vlak bij deNie-
we Gracht een auto in de richting Kruis
straat. Juist toen de auto de Nieuwe Gracht
wilde passeeren, kwam van de Zuidzijde
van de Nieuwe Gracht een motorrijder met
een duo-rijder aangereden, die den Kru»s-
weg wilde oversteken om op de Nieuwe
Gracht verder te gaan.
De auto en de motor waren terzelfdertijd
op den hoek gekomen.
Daar de motorrijder ter zijde keek, ver
keerde de automobilist in de meening dat
deze eveneens de Kruisstraat wilde ingaan,
waarom hij verder reed. Een botsing was
het gevolg. Het motorrijwiel werd ernstig
beschadigd en de twee berijders werden er
af geslingerd. De duo-rijder werd aan het
linkerbeen verwond. Hij werd door een lid
van E.H.B.O. verbonden en naar zijn woning
vervoerd.
De bestuurder van het motorrijwiel een
zekere V. is op zijn verzoek per ziekenauto
naar zijn woning in de Eendrachtstraat ver
voerd, waar de behandelende geneesheer een
hersenschudding constateerde.
Wij hebben ju.st dezer dagen gewezen
op den gevaarlijken hoek Kru.sweg-Nieuwe
Gracht, waar auto's en motorfietsen in vlie
gende vaart passeeren. Dat er ongelukken
zouden komen, was te voorzien en wanneer
het daar met verandert, zullen nog meerdere
ongelukken volg en.
HET AANTAL BEZOEKERS.
Het aantal bezoekers, dat gisteren de In
ternationale Bloemententoonstelling bezocht,
was 12000 ongeveer. Een mooi getal.
BLOC-NOTES VAN DE TENTOON
STELLING,
Bijzondere eereprijzen op de 1ste Tijdelijke
Tentoonstelling.
Men deelt ons, van dc zijde van de „In
ternationale Voovjaars Bloemententoonstel
ling" mede, dat:
de Groote Zilveren Medaille van Hare
Majesteit de Koningin-Moeder is toegekend
als bijzondere Eereprijs, aan de collectieve
inzending van een groep afgesneden hees-
lertakken van de afdeeling Aalsmeer der
Koninklijke Nederlandsche Maatschappij
voor Tuinbouw en Plantkunde;
de Gouden Medaille van het Provinciaal
Bestuur voor Noord-Holland is toegekend
aan de .collectieve inzending van Hyacin
then in Manden, van de afd. Overveen
Bloemendaal, der Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur;
de Gouden Medaille van de Gemeente
Bloemendaal is toegekend als bijzondere
Eereprijs aan de collectieve inzending Tul
pen, van de afdeeling Heemstede, der Al
gemeene Vereedtging voor Bloembollen
cultuur.
Men vestigt er onze aandacht op, dat
entréekaarten voor de Bloemententoonstel
ling in vóórverkoop, verkrijgbaar zijn
zonder prijsverhooging bij de firma B.
Langeveld, Groote Houtstraat 140, Plaarlcm.
Een lichtreclame daar ter plaatse vestigt
op dit feit de aandacht.
De excursies.
De afd. Amsterdam van dc Ned. R.-K.
Reisvereeniging houdt op Maandag 13 April,
2en Paaschdag 'n autotocht naar de Bollen
streek en de groote Intern, Bloemententoon
stelling te Heemstede. De tocht zal gemaakt
werden met Lissone's Toer-autos.
De afd. Rotterdam van genoemde vereeni
ging maakt een tochtje per spoor naar de
bollenvelden en brengt ook een bezoek aan
de Tentoonstelling. Deze zelfde afdeeling or
ganiseert ook een üetstocht naar Lisse en
de bloembollcnvelden via Den Haag (54 KM.).
Bij voldoende deelname wordt een herhaling
van den tocht naar Haarlem en Heemstede
gemaakt op Woensdag 22 April. De afd.
Vlaardingen zal, zeer waarschijnlijk in samen
werking met Rotterdam op den 2en Paasch
dag een uitstapje organiseeren naar de Bloe
mententoonstelling. De afd. s Gravenhage
maakt op 2en Paaschdag een uitstapje naar
De watertoren SassenheimWarmond.
de Int. Bloemententoonstelling te Heem
stede, alwaar wordt aangesloten bij de afd.
Amsterdam. Ook wordt er bij voldoende
deelname een fietstocht naar Heemstede ge
maakt.
Men maakt ons opmerkzaam, dat de en^
treeprijs, die wel niet te hoog is gesteld, ook
ten volle 'verschuldigd is voor kinderen. Hoe
wel het bestuur der tentoonstelling uitgaat
waarschijnlijk van het standpunt dat kinde
ren zoo weinig mogelijk door de bezoeker*
moeten worden meegebracht, zijn er toch
vele menschen, die in dc noodzakelijkheid
verkeeren hun kinderen mede te nemen. Het
zou dan ook aan te bevelen zijn den entree
prijs voor kinderen lager te stellen. Zoo biet
geen mouw aan tc passen zijn?'
Het tentoonstellingsbestuur verzoekt ons
te melden, dat zij het zeer betreurt, dat de
stroom van bezoekers op een gedeelte van
den Zondagmiddag niet zóó geleid is gewor
den, dat gedrang kon worden vermeden of
voorkomen. Het aantal bezoekers bedroeg
in ronde cijfers 12000.
Hedenochtend heeft het tentoonstellings
bestuur daarover een bespreking gehouden
met den burgemeester van Heemstede én
den inspecteur van politie, bij welke be
spreking maatregelen zijn getroffen om een
herhaling van het gebeurde van gisterenmid
dag te voorkomen. Ook zal een andere re
geling worden getroffen omtrent den voor
verkoop van kaarten en is het bezoek aan
het Hoofdgebouw zoodanig geregeld, dat zieh
geen storingen meer kunnen voordoen.
Niettegenstaande het groote verkeer zijn
er geen ongelukken voorgevallen.
Alleen had de Roede Kruisafdeeling haar
zorgen te wijden aan eenige flauwgevallen
dames.
Zaterdag is de eerste van een reeks ex
cursies gehouden door Duitsche tuinbouwer»
uit de omstreken van Emden. die hier
komen om de Tentoonstelling en kweeke-
rijen in den omtrek te bezichtigen. De leider
van de excursie was de heer Fritz Kothe,
te Emden. Behalve aan de tentoonstelling,
werd een bezoek gebracht aan de kweek*»
rijen van de firma Tubergen,
Waarschijnlijk zullen wekelijks dergelijke
excursies plaats hebben.
- mm
Medegedeeld door het Kon. Ned.
Meteorologisch Instituut te De Bildi.
Hoogste Barometerstand 777.5 m.M. t'
Maastricht.
Laagste Barometerstand 746.0 m.M. t*
Janmayen.
Verwachting van den avond van 16 tol
den avond van 17 Maart:
Zwakke tol matigen Zudelijke tot Weste
lijken wind, meest zwaarbewolkt, waar
schijnlijk droog weer, aanvankelijk zachte
1»*
De onlangs verbreed, brug nabij de Land- «n Tuinbouwscbool te Liss* Ui^o«. loto
blijkt duidelijk, hoe de boomen daar een leeiijken sta-.n-den-weg vormen.
tn den Vastentijd, den tijd van voorberei-
rnS tot het Paaschfeest dragen onze kerken
teekenen van soberheid, haar opgelegd
?°°r de rijke liturgie van het katholieke ge-
}°°f en in haar soberheid is de Liturgie op
0aar schoonst,
oober is de kleur der priestergewaden aan
et altaar sober is de versiering van het
®rkgebouw, sober de zang en het orgelspel
toch ligt in deze soberheid een groote sug
gestieve kracht opgesloten, den tijd van het
merkelijk jaar bezielend. Deze omstandighe-
zijn de factoren, die het wezen der litur-
„v.0rmen eg haar macht geven.
ellT1'1 al de2e factoren in nauw verband met
'«ander, de zang en het orgelspel kunnen
een der belangrijkste gerekend worden,
te 'n ^et vocaal en instrumentaal gedeel-
J u't zich elke gebeurtenis van bet kerkelijk
1 ar.
l -©e muziek is het levend element, dat de
peerte kerkelijke liturgie doortintelt en ty-
jjj-^at zou een Paaschfeest, een Kerstfeest
fcch 2on<*er jubelende zangen. Hoe zou men
Oen1 6en hooge kerkelijke plechtigheid kun-
Tjndenken zonder statige zang en orgelspel
'"aar ook, hoe zou men de plechtigheden
van den Witten Donderdag, van den Goedeh
Vrijdag vooral, zich kunnen voorstellen zon
der de in haar eenvoud zoo schoone grego-
riaansche hymnen.
Is de muziek dan een onmisbare factor
in het kerkelijk leven geworden
Wie haar waarde slechts oppervlakkig weet
te schatten, zal die vraag volmondig bevesti
gen willen beantwoorden, want hij begrijpt
dat zij een groote beteekenis bezit.
Maar is die beteekenis een zeer belangrijke,
juist daarom is zij er eene, die groote verant
woordelijkheid met zich draagt.
Haar belangrijkheid legt haar plachten op,
die van degenen, die zich met deze taatc ne
last hebben, de zwaarste en ernstigste plich
ten vraagt.
Bezit de priester in zijn heilig ambt cle ver
plichtingen, welke zijn priesterlijke waardig
heid als bedienaar Gods hem oplegtzangers
en organist vervullen tezamen een taak, die
zóó nauw bij de handeling van den priester
Zich aansluit, dat de waarde van de plichten
der laatsten, zich verheft tot hetzelfde peil
van die van den eerste.
Is de waardigheid en heiligheid van den
priester zijn strengste vereischte voor het
vervullen van zijn heilig ambt de waardig
heid van den koorzanger en organist, zoo
wel wat den persoon betreft als de uitvoering
Zij moeten zich in alles naar den priester
en het Heilige zijner handelingen richten en
zij hebben zich te beschouwen als degenen,
die „met" den priester den heiligen eeredienst
in zijn volle waardigheid hebben hoog te
houden.
Hoewel van beide, zoowel van zanger als
organist de verantwoordelijkheid groot is
voor den organist als enkeling, den bespeler
van het orgel worden meerdere eischen ge
steld.
En hier raken wij een teer punt memg
een immers, die trouw kerkbezoeker kan ge
noemd worden, zal zich overtuigd gevoelen,
dat het orgel in meer dan één opzicht een
bijzondere plaats bekleedt in het kerkge
bouw. Helaas neemt het orgel in sommige
gevallen een „te" bijzondere plaats in niet
uit onervarenheid van den verantwoorde
lijken persoon, doch uit het niet voldoende
begrijpen van wat het orgel kan en mag zijn.
De positie van het orgel maakt het tot het
instrument, dat de zang moet begeleidend en
juist dit begrip „begeleiden" is 't dat dik
wijls verkeerd verstaan wordt.
De begeleidende taak noopt het orgel,
zich niet op den voorgrond te plaatsen, en
doet het dit al, dan zal het zich toch homo
geen aan den zang aansluiten.
Het is dikwijls hinderlijk, te gevoelen,
1 1 ,<1 a 1. tirrtrn t
wel wat den persoon betreft als ae uuvoermg na s
van de opgelegde taak moet daarmede even-1 hoe verkeerd een begeleidende taak wordt
redig zijn. [opgevat.
Moet daarom het instrument steeds op
den achtergrond blijven en zich als verdron
gen beschouwen, als een luttele factor
Zeer zeker niet
Heeft het orgel in vereeniging met den
zang een begeleidende plaats, dit sluit vol
strekt niet in zich, dat het zich daarbuiten
niet mag laten hooren, zelfs al eens op den
voorgrond mag treden.
Maar van het grootste belang is het juist,
hoe het dit doet. Daarvan hangt alles af.
Zeer gelukkig is de invloed, die het ont
staan der korenbonden en St. Gregoriusver-
eeniging door haar reglementen in de laatste
jaren hebben bewerkstelligd en zeer ten
goede hebben haar bepalingen gewerkt.
Gelukkig is het eveneens, dat zeer veten,
beter begrijpend en kennend, aan haar wen
ken hebben gehoor gegeven en allen, die zich
voor de kerkzang interesseeren, zullen heb
ben bemerkt, dat een heilzame invloed door
haar werking is gevoeld. Met rassche schre
den ging men vooruit.
Toch blijft het jammer, wanneer sommige
organisten dien invloed niet op zich hebben
laten inwerken en zonder ook maar eetngen
kwaden wil te veronderstellen, moet het be
treurd worden, wanneer de wenken ten S9e~
de, misschien uit onwetendheid, misschien
uit onnadenkendheid in den wind worden
geslagen..
En dit ook evenzeer, als het orgel, los van
den zang, op den voorgrond treedt. Het is
merkbaar, dat men op sommige plaatsen
van ons land nog de plaats van het orgel in
de kerk met die van het orgel in de concert-
Zaal verwart
In dit verkeerde begrip ligt opgesloten
een reeks van gevolgen, die niet anders dan
nadeelig moeten werken. Het karakter, dat
het orgel krachtens zijn functie in de kerk
heeft, gaat verloren Wat toch is dat karakter.
Het orgel is het instrument, dat het gebed der
geloovigen moet ondersteunen het is het
instrument, dat, waar zijn factoren in meerde
re richtingen sterker uiting kunnen geven, de
geloovigen tot innig gebed moet opwekken.
Wanneer dit in het oog gehouden wordt, is
dit ook de eenige en ware schoone taak van
het orgel en wanneer de organist zich hiervan
bewust is, zal hij als fijnvoelend kunstenaar
door zijn talent die taak op de heerlijkste wijze
kunnen vervullen.
Maar of dit altijd gebeurt We' zouden het
niet onomwonden met een „ja" durven be
antwoorden. Sommige feiten spreken anders
en dat dit niet slechts een vermoeden is,maar
een meening, welke op waarheid berust zou
een historisch feit kunnen bewijzen van be
trekkelijk recenten datum, toen in een der
voornaamste kerken van een onzer grootste
steden, de organist een kerkelijke plechtig
heid samenvallend met een feestdag van het
kerkelijk jaar, met opera-muziek opende ca
Kon zoo iets opwekken tot gebed
Daargelaten of de uitvoering kunstzinnig
was of fijngevoeld, waarover wij niet zouden
durven oordeelen slechts dit moet geconsta
teerd worden, dat voor zoo iets de kerk de ge
schikte plaats zeer zeker niet is.
Nog eens, kwaden wil zullen we bij den
organist niet veronderstellen, maar wèl geloo-
ven we, dat het te wijten was aan een verkeer-
de opvatting der taak. Onwillekeurig wordt
de voornaamheid en de verhevenheid van den
kerkzang daardoor een paskwil. Dat zoci ïett
vermeden moet worden, behoeft betoog.
Nu juist in den Vastentijd de liturgische
regelen zich zoo sterk laten gevoelen, nu de
invloed der liturgische vereemgingen zijn
werk in de kerken toont, nu juist komt zoo
heerlijk tot uiting, waar de plaats van den
kerkzanger, vooral van den organist is
nca t den priester, mede biddend, mede oi-
ferend, en die plaats moet behouden blijven
in het geheele kerkelijke jaar. Dat is de eemge
hooge en verantwoordelijke roeping, wetxe
niet nauwgezet genoeg kan worden nageko
men.