MOGEN WIJ
VRAAG- EN
AANBOD
V erkecrsongevailen.
Radhutieuws.
v.
DE SPAARNEBANK
WONINGNOOD EN WONING-
HUREN.
Sloom-, Wasch- en Bleek-
inrichting „De Lelie".
Haarlemsche Bankvereeniging.
MUZIEK.
Elise Menagö ChaHa.
De Gemeentewoningbouw aan de
Pijlslaan.
Het Georganiseerd Overleg voor de
Politie.
TubercuSose-bestrijdmg.
Thalatta".
Leerling-wezen Tuinbouw.
Vischauto te water gereden
met 13 personen.
Vrijwillige Burgerwacht.
Aangehouden.
Rijwieldiefstal.
Bombardement.
Het feestmaa! van Vrijdag 24 April.
Excursie.
BURGERLIJKE STAND
937s
!02V4
102V4
6174
'5Ql/a
65V4
66
366
«2*/4
1261/ 4
W/z
"7V2
US8/4
'2 Vs
'278
12
'35
J7l«/4
370
3(52
383
340
212
213
223
87
143
77 7a
225/8
221/ 4
6Vs
Wisselkoersen en koersen
van Bankpapier.
21 ARP1L
BERLIJN
0.35
ROME
10 30
40 90
C. R. T. v. d. BeltSmith, 49 j„ Koningin
neweg.
Goedkoope Volksvoeding.
LISSE
LEIDEN.
De Philips-Gloeilampen-
fabrieken.
De Musterkerk te Roermond.
Eerste moeilijkheden der
Fransche regeering.
Mislukte onderhandelingen.
T reinbotsing.
TransportarbeiderS'Conferentie.
Het conflict tusschen Duitsch-
land en Roemenië.
onzen geachten lezer» en
lezeressen beleefd verzoeken
by het schrijven op de in onze
Nieuwe Haarl. Courant voor-
komende advertentiën van
in hun brieven da
NIEUWE
HAARLEMSCHE
COURANT
te vermelden?
De Administratie.
Brieven uit Oeganda.
i 3e Klasse 2e Lijst.
Hooge wijzen:
17175 ƒ5000.
6269 f I50U.
3156 7938 f 1000.
20113 10958 f200.
5260 13838 1743! 17537 7 100.
Priizen van f 45:
Woningbouwvereeniging Rosehaghe.
Dc woningbouwvereeniging Rosehaghe be
zit 139 woningen, waarvan de huurprijs 9.05
bedraagt. Geen der woningen staat leeg.
Het bestuur, hetwelk wij een bezoek brach
ten, zette ons uiteen hoe men eigenlijk zich
de vereeniging had voorgesteld. Toen men
n.l. op 6 Augustus 1918 tot oprichting besloot
was het doel woningen te bouwen niet zoo
zeer voor arbeiders noch voor middenstan
ders, doch voor die menschen, welke er
eigenlijk tusschen in stonden, o.a. de ambte
naren en daarmede gelijk te stellen personen.
De huren zouden dan ongeveer 4.50 tot
f 5.per week moeten bedragen (Men moet
niet vergeten, dat deze bedragen werden
vastgesteld voor de loonsverhoogingen na
1918)
Dit bleek eVenwel niet mogelijk te zijn,
zoodai de huren na vaststelling der plannen
en teekeningen op 5.60 werden gesteld.
Goedkeuring der gemeente werd na het op
maken der exploitatierekening door deze
verkregen. Dit voornemen kon evenwel niet
ten uitvoer gebracht worden, daar door het
aannemen van het voorstel in de gemeente
raad om grond op erfpacht te geven, het
bouwen een jaar moest worden uitgesteld.
De gevolgen hiervan waren, dat de prijzen
der huizen stegen van 6200 op 9000, ter
wijl tevens de crisistoeslag verlaagd was van
50 pCt. tot 30 pCt.
De huren moesten dientengevolge verhoogd
worden tot 8.75 en naderhand tot 9.05
door bijzondere omstandigheden. Waar Rose
haghe staat ingeschreven als arbeiderswo-
ningbouwvereeniging, behoeft het geen nader
betoog, dat deze huren voor de arbeiders
veel te hoog zijn. Door den minister is dan
ook vastgesteld, dat de huizen bewoond
mogen worden door menschen met een inko
men van hoogstens 55 per week.
Daar evenwel de loonen steeds gedaald
zijn, is het begrijpelijk dat thans de huren
nog veel te hoog zijn. Wanbetalers zijn er
evenwel niet, dank zij het energieke werken
van het bestuur. Toch zou het zeer wen-
schelijk zijn, dat huurverlaging plaats had.
Van een aandeel in de door de gemeente uit
te betalen f 25.000.is Rosehaghe echter
uitgesloten. In dezen toeslag op de huren
wordt niet gedeeld. Trouwens het is uiterst
moeilijk te beoordeelen welke bewoners een
toeslag noodig hebben, aldus het bestuur.
De huren moeten gelijkelijk worden ver
laagd en niet partieel. Het zou daarom zeer
wenschelijk zijn indien de regeering om huur
verlaging mogelijk te maken, een gedeelte
van het voorschot kwijtschold. Het wordt
hoog tijd, dat deze aangelegenheid afdoende
geregeld wordt, zoo zei men ons.
Van de zijde van het bestuur is al het
mogelijke gedaan om de huren zoo laag mo
gelijk te houden. De bewoners moeten b.v.
kleine reparaties, voor zoover mogelijk, zelf
doen, de tuintjes zelf onderhouden, enz. In
direct is de huur dus hooger dan 9.05. Het
is dan ook door het vele verhuizen der be
woners te merken, dat de" huren voor velen
te hoog is. Toch heeft men tot nu toe nog
geen leegstaande woningen en is de exploita
tie tot nu toe sluitend.
VI.
Woningbouwver. Spaamoog.
De arbeiderswoningbouwver. Spaamoog,
de tweede bouwvereeniging in Haarlem,
heeft twee blokken huizen samen wo
ningen. De huren varieeren tuschen de 5.
en 6.50. Deze huren zijn absoluut nog te
hoog voor de arbeiders. Kans op verlaging
ziet het bestuur echter niet, tenzij de regce-
ring een gedeelte van het voorschot annu-
leerd of indien de jaarlijksche aflossingen
van het voorschot tot de helft worden ver
minderd, zoodat men eens zoo lang doet over
de terugbetaling.
Dit zal voorloopig evenwel tot de vrome
wenschen blijven behooren.
Gebrek aan bewoners is er niet. Nooit
staat een woning leeg, terwijl nog we! een
honderdtal personen staat ingeschreven voor
e.v. vrij komende woningen. De exploitatie
is dan ook sluitend.
Het verschil tusschen de huren ligt in het
feit, dat het Rijk de huurprijs heeft vast
gesteld naar het inkomen. Alle woningen
ziin ongeveer hetzelfde, 2 kamers en suite
keukenr 2 slaapkamertjes en zolder.
Op een enkele uitzondering na worden de
huizen alle bewoond door diegenen waar
voor zij gebouwd zijn, n.l. arbeiders.
Hedenmorgen had de ofiicieele opening
plaats van bovengenoemde waschinrichting,
welke gevestigd is Kloosterstraat 64-66-68.
De inrichting, ruim en hygiënisch ingericht,
bestaat uit een garage, sorteerruimte, wasch-
ruimte, mangelkamer, expeditiekamer en
droogkamer. De goederen worden in 5 wasch-
machines die een capaciteit hebben van
5 a 6000 K.G. per week, gcwasschen, terwijl
3 centrifuges het goed winddroog maken.
Vanuit deze centrifuge's worden de goede
ren naar een nieuw soort droogmachine ge
transporteerd, terwijl de andere goederen,
zcoals lakens enz,, direct naar de mangel
kamer gaan, alwaar een enorme mangel,
welke 8000 K.G. weegt, deze goederen di
rect behandeld.
In het keielhuis staat een ketel, welke
niet alleen het water op temperatuur brengt,
doch ook het water Opzuigt uit een 36 M.
diepen aangeboorden put.
De geheele installatie is angebracht door
de firma Hooy Co. Deze firma heeft ge
bruik 'gemaakt van haar verbetering aan de
droogmachine, waar zij de verwarmde lucht
door exhausers aan- en afvoert. Deze warme
luchtaanvoer heeft plaats vanuit 't centrum
der machine. De uitvoerders van deze ma
chine zijn de heeren Serné Möhringer,
machinefabrikant en.
De mangel, geleverd door Rutger, Berlin,
heeft een capaciteit van 350 K.G.
In de mangelkamer bevinden zich tevens
nog een overhemdenpers en een Amerikaan-
sche strijkmachine.
In tegenstelling met andere waschinrich-
tingen wordt hier alles gelijkvloers behandeld
wat en voor een vlugge behandeling en voor
het personeel een voordeel is.
Het opgepompte water, dat langs natuur
lijken weg wordt ontijzerd, wordt door 10
cM. wijde buizen aan- en afgevoerd. De af
voering geschiedt weder door en practisch
rioleringsstelsel.
De waschmachines, centrifuge's en droog
machine worden door een 10 P.K. motor
gedreven over een lengteas van 28 M.
Leveranciers van de licht- en krachtma
chines zijn de heeren Serné Möhringer.
Door de geheele economische aanleg en
behandeling, een behandeling welke uiterst
vlug en degelijk plaats vindt, is het moge
lijk tegen scherp concurrerende prijzen te
werken. é-
Den directeur, de heer V. Ronne, die ons
de geheele inrichting liet zien, onze beste
wenschen.
Naar wij vernemen, zal aan de op 5 Mei
a.s. te houden algemeene vergadering van
aandeelhouders der Haarlemsche Bankver
eeniging worden voorgesteld éen dividend
uit te keeren van C de preferente
aandeelen en 4 pet. op dc gewone ceu-
deelen.
Nog zeer onlangs trad dc zangeres hier
ter stede op met een interessant programma.
Dit concert heb ik toen niet kunnen bij
wonen. Daarom was het mij lief, om Elise
Menagé Challa, die wij niet anders kennen
dan uit hare soli in Mahlers symphonieën,
onder Mengelberg's leiding, ook ais liede
ren-zangeres te kunnen hooren. Deze ken
nismaking zal bij ons zeer aangename her
inneringen nalaten. Zij heeft in haar rijk en
zeer verscheiden programma zich doen ken
nen als kunstenares, die niet slechts vocaal
aan zeer hooge cischen beantwoordt, doch
ook het lied in zijn zichtbare en onzichtbare
diepten doorpeilt en al zijn geheimenissen
aan ons blootlegt. Naast Brahms zal mij
Hugo Wolf onvergetelijk blijven, vooral om
het heerlijk gezongen „Geh', Geliebter, geh'
ietzt!" 't Mag waar zijn, dat in deze geniale
ioonschepping de hoorder alreeds wordt
meegesleept door de ideale oplossing van
Mörike's poëzie in de muziek van Wolf,
maar de indruk, zal zij ook zoo sterk zijn als
we dien straks ondergingen,moet wel zijn ont
staan uit een reproductie van dit lied, die
ook zangtechnisch aan de hoogste eischen
beantwoordt. Aan de vertolking van dit
lied werden we wer herinnerd bij de
weergave van een der (nagelaten) zangen
van Moussorgsky „La peine", 't Mag zijn,
dat de bij al zijn moderniteit toch altijd
overzichtelijke Mousscrgsky ons do'or zijn
geniale vormgeving zooals bij Hugo Wolf
a prior; de schoonheid van dit toondicht
doet ondergaan: zender een sterk innerlijke
reproductie zal het toch niet in die mate
ontroeren als thans'.
En dan dat wonderschoone lied van Rach
maninoff, dat wij ook van den Russischen
zanger Pelsky lang in herinneliag hebben be
houden. 't Is het lied, waarvan de begin
regels in vertaling luiden „Tot eigen leed
wijdde ik heel mijn ziel aan hem, die ouder
loos opgroeide in kommer." Het sterk sug
gestief en technisch volmaakt gezongen lied
maakte grooten indruk.
Naast al deze onmiddellijk beroerende
schoonheid waren mij de liederen van Mil-
haud (misschien uitgezonderd „Chant de
forgeron" met zijn mokerende klanken en
rhythmen, maar toch weer vervlakking aan
t slot) óp zijn zachtst gesproken een teleur
stelling. Aan de teksten ligt het zeker niet;
die oude "Hebreeuwsche zangen vragen wel-
is-waar een speciaal geaarde muziek, maar
wat Miihaud hier neerschreef was mij totaal
ongenietbaar. Achteraf beschouwd meen ik
dat de zangeres ze goed heeft gezongen,
behalve dan 't slot van „Resignation", dat
te laag werd geïntoneerd.
Er stond ook een Hollandsche naam op
het programma, nl. Hans de Bock, van wien
mij al eens een klavierstukje onder de oogen
kwam dat méér beloofde dan de drie Chi-
ncesche liederen gaven. Ik ben in de Chi-
neesche prosodie niet thuis, en als ?k 't
wel heb: ook niet Hans de Bock, die in
deze drie stukken tcoct, dat bij hem de
muzikale rhachitis-verschijnselen thans be
denkelijke vermen beginnen aan te nemen,
door de langdurigheid van het proces, 't Zal
hem bekend zijn, dat genoemde ziekte eerst
dan teekenen van kentering vertoont als
het kindergestamel begiet plaats te maken
o?.?/ gezonde, goed verstaanbare spraak.
Blijft ook deze verandering te lang uit, dan
zal nolens volen9 het spraakociderricht moe
ten volgen.
De Spaansche liederen van Joaquin Nin
en Manuel de Falla, prachtvol en in gloeien
de overgave gezongen, waren voor ocis het
culminatiepunt van dit interessante concert.
Marcel van Gooi begeleidde als altijd artis
tiek, doch wij hadden hem een vleugel van
grootere draagkracht gewenscht.
G. I K.
Zooals wij reeds eerder schreven, zijn door
de gemcepie 182 arbeiders woningen aanbe
steed, welke gezet worden aan de Pijlslaan.
Een geheel nieuwe wijk is daar in wording.
Sedert een maand zijn daar een honderdtal
metselaars, timmerlieden e.a. bezig onder de
bekwame leiding van den aannemer,
den heer van Emmerik, te bouwen.
Reeds nu zijn dertig woningen tot
de dakspanten gereed, terwijl vermoedelijk
over 14 dagen 60 woningen zoover zijn. Over
5 maanden hoopt men 130 woningen geheel
klaar te hebben. Al de woningen krijgen
vóór- en achtertuintjes.
Iets bijzonders is, dat de binnenmuren
worden opgetrokken van zwarte sintelstee-
nen. welke geleverd worden door de
„Sinvermij." te Utrecht Deze stcenen, voor
het eerst te Haarlem voor binnenmuren in
gebruik, bestaan uit sintels, zand en cement,
een geheel nieuw procédé, wat tot voordeel
heeft- dat bij het stukadooren, de specie
beter in de poriën worden gestreken. Ook
met het inslaan van spijkers en haken,
voor het ophangen van spiegels en schilde
rijen is dit gemakkelijker. Het geheele pro
cédé is belangrijk sterker en goedkooper
dan de gewone gebruikte steenen. De tras
ramen worden gemaakt van Groningsche
steenen en de gevels van Waalsteen.
Deze geheele wijk wordt gebouwd in 6
blokken. Hoogstens 10 huizen worden op
een rij gebouwd. De straten krijgen een
breedte van 10 Meter, terwijl de hoofd
straten 15 meter breed worden.
Verder komt er een kinderspeelplaats en
een plantsoen.
De geheele bouw zal ongeveer 10 maan
den duren.
Door de vereeniging van inspecteurs van
Politie te Haallem en Omstreken, dc afd.
Haarlem van den Bond van Christelijke
Politie-ambtenaren in Nederland, de afd.
Haarlem van den algemeenen Bond van
Politiepersoneel in Nederland en de afd.
Haarlem van den Nederlandschen R.-K.
Politiebond „St. Michaël", is aan den Raad
een adres gezonden, waarin er prijs op
wordt gesteld het volgende mede te deelen:
a. dat zij op het standpunt staan, dat het
Georganiseerd Overleg voor het politieper
soneel in zake dienst- en arbeidsvoorwaar
den afzonderlijk en zelfstandig dient te zijn
geregeld, en wel zoo, dat, wanneer in de
Bijzondere Commissie voor Gerganisecfd
Overlég voor 't politiepersoneel onderwer
pen aan de orde komen, waaraan financi-
eele gevolgen zijn verbonden ten aanzien
waarvan het beslissingsrecht bij den Raad
berust, dit College daarin door eenige le
den is vertegenwoordigd;
b. dat zij, bij gebreke aan Raadsverte-
genwoordiging in de bestaande Bijzondere
Commissie voor Georganiseerd Overleg
voor het politiepersoneel bij behandeling
van vorengenoemde onderwerpen, zich er
voorloopig mede kunnen accoord verklaren
dat de vertegenwoordigers der politie-orga-
nisaties bij behandeling van algemeene za
ken, zooals b.v. ziekte- en wachtgeldrege
lingen, toeslagen, enz., dc vergaderingen
van de Centrale Commissie voor Georga
niseerd Overleg voor ambtenaren en werk
lieden kunnen bijwonen en aan de beraad
slagingen kunnen deelnemen,
Evenals vorige jaren wordt ook thans
weer in de etalage van den heer B. J. v.
Liemt, Verwulft no. 9 in een 16-tal platen
het werk van het Consultatiebureau voor
Tuberculose getoond, in verband met den
jaarlijkschen Bloemendag, op 29 April a.s.
Ook zijn poppen in de étalage tentoonge
steld. voorstellende verpleegster en kinde
ren in een vaeantiekolonie. De étalage trekt
weer aller aandacht.
De opbrengst zal gebruikt worden voor
een nieuw kinderverzorgingstehuis, „Nieuw
De Commissieleden en leerlingen voor
2den of lsten knecht, vergaderen Woens
dag 22 April a.s., 's-avonds 8 uur, in „De
Nijverheid" aan de Jansstraat.
Maandagmorgen omstreeks 8 uur reed een
vischauto, toebehoorende aan W. de Jong, te
Volendam, in het kanaal, gelegen achter fort
Zuid aan den Nieuwen Rijweg, te water, zeer
waarschijnlijk door de scherpe bocht, die de
weg daar maakt.
De auto, waarin waren gezeten 13 Volen-
dammers, n.l. 8 volwassen personen en 5
jongens die den tocht voor plezier meemaak
ten, was beladen met 20 tal (tal is 200 stuks)
bokkingen, waarvan 10 manden (3000 stuks)
verloren gingen, benevens 40 pond bot en 40
pond aal..
De inzittenden, die allen min of meer een
nat pak opliepen, kwamen er gelukkig met
den schrik af. Ze bekwamen althans geen let
sel. De chauffeur was er nog het slechtste aan
toe, doch werd spoedig uit zijn benarde po
sitie bevrijd. De auto werd later met vereen
de krachten weer op het droge gehaald en
door een andere auto van De Jong, die in
middels uit Volendam was aangekomen, op
sleeptouw genomen en naar Volendam ver
voerd terwijl de 5 jongens met dezelfde ge
legenheid naar huis werden gebracht. De 8
volwassen personen bleven te Spaarndam
achter De auto zat met 3 wielen in het water
alleen het rcchter-achterwiel stond nog op
den wal. Was de auto nog een halven meter
verder doorgereden, dan was hij allicht om-
(eslagen en de gevolgen waren dan niet te
overzien geweest. Nu bleef het nog gelukkig
bij het boven omschrevene.
Aanrijding te Hiliegom.
Zaterdagmiddag had er een aanrijding
plaats nabij dc Veeneburg^rlaan. De heer H.
alhier, kwam te vallen van zijn fiets, doordat
hij in de rails verward raakte.Hij viel naar
links, terwijl van de tegenovergestelde rich
ting een auto kwam. Door een goede draai
te nemen, .kreeg het voorwiel van H. een
duw, zoodat dit geheel verbogen werd. De
gereedschapskist van de auto werd vernield.
H. kwam er gelukkig goed af.
De schietoefeningen van de Haarlemsche
Vrijwillige Burgerwacht te Overveen zullen
weder aanvangen op Zondag 26 April a.s. en
zullen duren tot in September. De schiet
oefeningen zullen worden gehouden, Zater
dags 2 en 16 Mei, 6 en 20 Juni, 4 en 18
Juli, 1 en 15 Augustus, 5 (Prov. wedstrijd)
en 19 September. Zondags 26 April, 10 eij 24
Mei. 14 en 28 Juni, 12 {Kringwedstrijd) en
26 Juni, 9 en 23 Augustus, 13 en 27 Septem
ber.
Er zal een Kring- en Provinciale wed
strijd worden gehouden, volgens dezelfde
regeling als verleden jaar. Van het begin tot
het einde der schietoefeningen, kan elke
schutter mededingen naar den titel van Ko-
nicgschutter le of 2e klasse en ontvangen
daardoor vanwege den Bond van Burger
wachten een diploma met bijzonder kruis
met lint.
Door de politie te Lisse is aldaar aange
houden de 40-jarige J. v. G„ verdacht van
rijwieldiefstal op 18 April j.l. te Haarlem
De verdachte heeft bekend en is aan de
justitie overgeleverd.
Gisterenavond werd bij de politie aangifte
gedaan dat omstreeks half tien een rijwiel
\vas ontvreemd, wat in het hek van het
Christelijk Lyceum aan de Hoofmanstraat ge
plaatst was.
Om ongeveer 7 uur gisterenavond bevon
den zich in de Doelstraat cenige personen
die iet of wat te veel gedronken hadden en
aan 't twisten waren. Toen een agent tracht
te hen^te verspreiden, verzetten zij zich. Bij
nadering van een tweeden agent echter rukte
zekere F. v. R. zich los, liep zijn huis, Doel
straat 24, in, sloot de deur en klom naar het
dak. Vandaar begon hij een bombardement
met dakpannen, waarvan er een door de
ruit van perceel no. 17 vloog. De politie ver
spreidde het talrijke publiek om ongelukken
te voorkomen en liet v. R. kalm uitrazen.
Na eenigen tijd ging deze dan ook kalm uit
het dakraam liggen kijken.
Tegen R. zal proces-verbaal worden op
gemaakt wegens verzet en het in gevaar
brengen der veiligheid van anderen, terwijl
tegen een zekeren K„ een der ruziejnakers,
proces-verbaal werd opgemaakt wegens ver
zet en-dronkenschap op den openbaren weg.
Ter gelegenheid van de bijeenkomst der
Internationale Mij. voor de Belgische Flo-
raliën en van het Internationaal Tuinbouw-
cohgres biedt de Algemeene Vereeniging
voor Bloembollencultuur aan een 150-tal
gasten een feestmaal aan in het Hotel Groot
Badhuis te Zandvoort op Vrijdag a.s.
Z. K, H. Prins Hendrik, Beschermheer der
Internationale Bloemententoonstelling, zal
het diner bijwonen; evenzoo de Belgische
gezant Prins Albert de Ligne, de Engelsche
gezant, Sir Charles Marling, de Amerikaan-
sche gezant, de heer Richard M. Tobin en
de Fransche gezant, de heer de Marcilly, de
Minister President, Jhr. Mr. Ch. Ruys de
Beerenbrouck, misschien ook dc Minister
van Buitenlandsche zaken, Jhr. Mr. D. H.
A. van Karnebeek, en voorts tal van andere
autoriteiten.
Zondag bracht een gezelschap typografen
bestaande uit 50 man, leden van den A.
N. T. B„ door bemiddeling van de Commis
sie van Maatschappelijk Werk, ter bezich
tiging van de inrichting voor de diamantin
dustrie een bezoek aan de firma Ascher te
Amsterdam. De groep werd in drieën ge
splitst en elk onder leiding van een des
kundige gesteld die hen een uitlegging gaf
van de bewerking van 't begin tot het
einde van den diamant enz. tot in de
kleinste bijzonderheden. Bij het einde van
het interéssante bezoek sprak de heer A.
Valbracht, voorzitter van bovengenoemde
commissie een woord van dank, namens het
gezelschap aan de firma en leiders voor
het mooie wat 2ij gezien hadden en door
de duidelijke heldere uiteenzetting en
verklaringen.
Getrouwd: 21 April. D. J. Bakker en W.
M. Jonker. R. Meerwaldt en J. H. B. G.
Wesselingh.
Geboren: 17 April. z. van A. Cronau
Wildeman. 18 April. z. van J. Philippo
v. d. Vliet. 19 April. d. van M. G. Groe-
neveldBeerman d. van C. Over de
LindenBakker 20 April. 2 d. van M.
W. Waleveldv. d. Laan de Vries. z.
van A. II. W. HocvensVeuger. 21 April
z van S. W. J. RuijsBoek.
Overleden: 21 April. P. J. v. Dartelen
Hondeman. 53 jaar, Roosveldstraat, A.
MEDEGEDEELD DOOk
De beurs opende heden prijshoudend.
V K HEDEN
5% Nederland 1919
y 16
9=>7/i6
6% Nederland 1923
I02s/4
l023/4
4Nederl. 1917
y37/g
7% N.-L 1921 A..
103
103
6% N.-L 1923 D...
6
Oude Vaart
tl
dito Gem. Eigend.
503/4
Mij „Nederland"
1551/2
Scüeepvaart-Unie
1375/s
Rotterd. Lloyd
'221/3
Paketvaart
Oude Boot
Holl. Stoomboot
I7x/2
H V. A.
4965/8
4941/2
Java Cultuur
3661/2
Jurgens g?w.
821/9
F oloniale Bank
190
1891/2
1 dische Bank
1443/4
144
Cert Handel Mij
126x/2
1261/a
Resc. dito
Phoenix
Geconsolideerde
'421/2
'421/2
Kon. Olie
3651/ 2
368
U. S. Steel
Marine coinin.
113/4
Vorstenlanden
l69s/4
168
Actions id.
174
173
C-mp. Merc. Arg
Poerworedjo
Oude Deli
Senembab
3401/2
A'dam Rubber
Serbadjadi
Silau
1103 u
Wai Sumatra
'57l/4
Dordtsche Petr.
139
Southern Rails
331/2
1431/2
Anaconda
Comm. Maxwell
MM
SERSTE
KOERS
LATERE
KOERS
59 671/2
59.621/a
PARIJS .«vi
1310
13.09
BRUSSEL
12 67i/2
12 65
WEENEN f
0.35.375
LONDEN
12
11.993/4
STOCKHOLM
67 60
67.60
KOPENHAGEN
46 60
46.05
OSLO
40 85
40 90
BAZEL
48.40
48.59
NEW-YORK
2.501/s
2.501/2
Bij do firma J. G, Uylenburg en Zoon,
Gierstraat 30, wordt een nieuwe machine,
een Popcornmacbine gedemonstreerd, ge
construeerd door Holhombc en Hoke te
Indianopel U. S. A. Deze machine, waar-
in telkens een zekere hoeveelheid Ameri-
kaansch grain wordt gedaan, ontwikkelt
deze graankorrels door een groote hitte tot
een soort vlokken welke door een hoeveel
heid gesmolten boter worden afgevoerd. Dit
product wordt in. Amerika veel genuttigd na
bijvoeging van een kleine hoeveelheid zout.
Het product bevat 96 pCt. eiwit. dus is
zeer voedzaam. Reeds nu wordt veel ge
bruik gemaakt van dit artikel. De kosten er
van zijn miniem, zoodat ieder zich dit Pop-
corn, kan aanschaffen.
Wij verwijzen verder naar dc in dit blad
voorkomende advertentie van de firma
Uylenburg Zn.
Gestolen en weer terecht. De zoon van
Vi. 7' A" al/lier> Sfing Zaterdagnamiddag
per fiets naar de kp- k en plaatste zijn fiets
hetgeen hier meer wordt gedaan, even in
't portaal. Toen hij even later terug kwam,
was zijn fiets verdwenen en stond er voor
i« ne plaats een oude fiets met een leege
band. Des avonds kwam er-bericht uit Lei
den, dat daar iemand was gevat, die een
fiets te koop aanbood. Na onderzoek bleek
het de fiets van v. d. A. te zijn. De geattes
teerde werd naar Haarlem getransporteerd,
wj?ar h'j de fiets moet hebben gegapt, welke
hij had neergezet.
DOODELIJK ONGELUK.
Zaterdagnamiddag half zes is de vijfjarige
D. J. W., wonende Haarlemmerweg, aldaar
door een auto, bestuurd door v, Z„ uit War
mond, overreden. De autobestuurder remde
nog, links uithalend, toen hij het jongetje
achter een kar vandaan zag komen, doch
het was te laat. De dokter van den Eerste-
Hulpdienst kon slechts den dood constatee-
ren.
i
EINDHOVEN, 21 April. Naar aanleiding
van het feit, dat de agenda van de jaarlijk
sche algemeene vergadering van aandeel
houders der Philips gloeilampenfabrieken
te Eindhoven, een voorstel bevat tot uit
breiding van het maatschappelijk kapitaal
der Vennootschap, deelt dc Directie ons
mede, dat bij haar op 't oogenblik geen
plannen tot uitbreiding van aandeelen,
noch geheel noch gedeeltelijk bestaan.
ROERMOND, 21 April. De Rijksmonumenten
commissie confereerde Vrijdag met B. en W.
van Roermond over het vrijleggen der Mun
sterkerk.
PARIJS, 21 April. De Fransche Regeering
ondervond hedenmorgen reeds haar eerste
moeilijkheden toen een delegatie der socia
listen onder leiding van Leon Blum een
herziening eischte van zekere gedeelten der
heden voor te lezen regeeringsverklaring.
Onmiddellijk na het bezoek der socialisten
had Painlevé een conferentie met Briand en
de radicale leiders, waar een wijziging der
regeeringsverklaring besproken werd. Door
deze moeilijkheden zal de regeeringsverkla
ring wel niet voor twee uur afgelegd kunnen
worden.
TARONTO, 21 April. De onderhandelin
gen tusschen de stakende mijnwerkers in
Nova-Skotia en de Brith Empere Steel
Corporation zijn mislukt.
NEW-YORK, 21 April. Bij een botsing
tusschen 2 ondergrondstreinen zijn 7 perso
nen levensgevaarlijk gewond.
KOPENHAGEN, 21 April. De transport
arbeiders conferentie tusschen de Deensche
arbeiders leiders en de Skandinavische en
Duitsche transportarbeidersbonden welke op
heden bepaald was, is uitgesteld tot Vrijdag.
De conferentie zal in Kopenhagen, Stockholm
of Berlijn gehouden worden.
BERLIJN, 21 April. In regeeringskringen
te Boekarest verluidt volgens de bladen,
dat het conflict tusschen Duitschland en
Roemennië op directe wijze besproken zal
worden door een Duitsch-Roemeensche de
legatie, tijdens de in Mei te Weenen plaats
vindende schadevergoedingsconferentie. In
Berlijnsche officieele kringen staat men
echter op het standpunt, dat dit conflict
best door een scheidsgerecht zou beslist
kunnen worden.
Mombasa, een van de oudste steden op
de Oostkust van Afrika, is een plaats met
een geschiedenis, die overal hare sporen
heeft achtergelaten,
Lang voor de opening van het Christelijk
tijdvak bezaten de Grieken waardevolle en
correcte gegevens omtrent deze streken uit
dc scheepsboeken en verhalen van de Phoe-
üicische Zeevaarders, die de Indische
Oceaan bevoeren. Ook éen Egyptenaar
schreef een boek over die kust en hij ver
meldt het voorgebergte Zingis, het tegen
woordige Zanzibar. Het is hoogst waar
schijnlijk, dat de Himyariten vao Z.-Arabië,
die geregeld op Z,-Afrika voeren, waar
zij de goudmijnen ontginden en Zimbabwe
en andere plaatsen bouwden, waarvan de
ruïnen nog bestaan in Rhodesië van
Mombasa en andere plaatsen langs de kust,
als havens gebruik maakten.
Volgens dc overlevering waren de kust
landen gekoloniseerd ideor Arabieren en
Perzen. Twijfel hieromtrent werd wegge
nomen door het vinden van Perzische mun
ten en opschriften. Zelfs Chineezen drongen
tot O.-Afrika door en lieten munten cn
kralen achter. Egyptische invloed was ge
ring, maar toch vond men een Egyptisch
afgodsbeeld en het koninklijk huis van Ma-
lindi beweert van Egyptische afkomst 1 te
zijn.
Geheel deze informatie beperkt zich
hoofdzakelijk tot de kust. Van het binnen
land wist men weicig of niets en men ge
loofde dat het bewoond was door dwergen
en kannibalen en vol van wilde dieren. In
dat binnenland waren de geheimnisvol'e
bronnen van den Nijl, waarnaar de Romei
nen en Grieken zoo benieuwd waren; ook
de met eeuwige sneeuw bedekte Maanber-
en, herhaaldelijk vermeld en bezongen in
unne geschiedboeken en gedichten.
De authentieke geschiedenis van Oost-
Afrika begint in 1498, toen de Poriugeezen
voor het eerst voor Monbasa verschenen
ceder Vasco da Gama. Hij leed bijna schip
breuk, toen hij trachtte de haven binnen
te varen en ging door van Maliodi, waar
hij gastvrij ontvangen werd en eenMen tijd
verbleef, voor hij naar Indië vertrok. Het
volgend jaar kwam hij denzelfden weg terug
en bezocht Malindi weer. Hij beschrijft de
steden langs de kust als welgebouwd en
welvarend.
De volgende jaren gebruikten de Poriu
geezen om hun macht te vestigen en een
voor een werden de verschillende sulta
naten veroverd. In 1509 stelde Lissabon een
gouverneur aan. Maar zij regeerden met ge
weld en joegen bijna alle stammen tegen
zich in het harnas. Vooral Mombasa ver
oorzaakte ben veel last en zij werden er
verscheidene malen uit verdreven Ook dc
Turken verschenen op het tooneel en na
men verscheidene sleden, waaronder Mom
basa. Maar de Porugeezen wisten zich te
438e NED. STAATSLOTERIJ.
Trekking van Dinsdas 21 April.
3
48
53
68
126
160
310
262
300
333
433
494
501
513
588
629
642
653
662
685
755
799
848
900
953
954
1103
1155
1156
1203
1204
1223
1226
1326
1484
1501
1559
1568
1570
1598
1680
1712
1740
1787
1827
1904
1979
2014
2125
2256
2278
2314
2321
2345
2384
2407
2590
2611
2621
2639
2647
2675
2683
2684
2778
2801
2815
2846
2883
2921
2953
3070
3129
'3346
3377
3381
3402
3430
3559
3613
3625
3653
3694
370S
3758
3764
3824
3859
3911
3993
4009
4018
4147
4154
4185
5259
4311
4325
4350
4414
4435
4446
4448
4452
4489
4521
4567
4577
4589
4592
4593
4614
4681
4683
4696
4786
4819
4966
4984
5015
5058
5072
5089
5115
5181
5233
5235
5248
5259
5261
5267
5437
5449
5455
5492
5516
5517
5535
5575
5503
5664
5671
5725
5819
5901
5903
5943
5946
5968
6008
6039
6074
6154
6215
6217
6262
6343
6349
6365
6378
6433
6444
6460
6490
6523
6732
6765
6769
6789
6824
6835
6851
6854
6860
6931
6935
6988
7122
7151
7181
7215
7261
7288
7314
7357
7442
7531
7586
7717
7749
7819
7839
7939
'7953
7960
7973
7983
8081
8148
8185
8188
8202
8293
8328
8415
8418
8470
8500
8511
8532
8587
8638
8641
8744
8799
8858
8860
8908
8915
8930
8950
8993
8994
9004
9011
9015
9016
9168
9212
9225
9278
9308
9371
9376
9377
9385
9423
9450
9459
9503
9551
9609
9671
9867
9890
9892
10041
10070
10174
10268
10279
10285
10337 10462 19409 10545 10588 10687 10699
10701 10713 10719 10823 10835 1085,3 10875
10002 10015 100.31 11084 11155 11162 11285
11200 11333 11336 11351 11355 11375 11418
11421 11460 11521 11543 11634 11638 11706
11732 11769 11804 11812 11822 11869 11896
11931 11947 11082 11087 11090 12002 12196
12232 1223.3 12287 12426 12540 12579 12619
12619 1260.5 12727 12743 127.50 l$769 12840
12047 13066 13073 13173 13237 13354 13376
1,3429 13.649 13554 13554 13592 13610 13635
13642 13674 13775 13787 135Q7 13862 13865
1,8875 13889 13977 14075 14114 14119 14138
14154 141RS 1419,8 14234 14260 14283 14338
14379 14424 14457 14524 14642 1462.5 14629
14541 14674 14678 14844 14881 14019 140.36
14978 15093 15137 1.5178 15312 15244 15250
15254 15361 15261 15268 15389 15341 15360
'5429 15434 15493 15563 15589 15602 15681
15725 15,870 1.5958 16018 16061 16082 16182
16260 16354 16387 16309 16414 16417 16528
16520 16568 16594 16598 16638 16647 16650
16668 16680 16784 16803 16808 16829 16944
17074 17078 17121 17151 17186 17191 17207
17208 17296 17299 17395 17453 17464 17519
17540 17710 17732 17743 17778 17883 17975
18297 18346 18400 18516 18518 185.53 18613
'866,8 1«fi74 18681 18683 18805 18851 18896
'8932 18074 18992 19001 190'4 19204 19226
10243 10260 19271 19791 19323 19.379 19422
19444 19498 19499 19542 10,564 19029 19936
1003? 19984 20015 20030 70032 70047 20054
70131 20155 202.31 202™ ?03'R- 79478 20550
70567 70575 20587 20830 20842 20850 20865
70867 20920 20960
handhaven en in 1592 maakten zij Mombasa
tot de hoofdstad van hue. Oost-Afikaansche
koloniën en benoemden hun bondgenoot,
den konic.g van Malindi, tot Sultan van
Mombasa. In die jaren bouwden zij hun
citadel dié nog bestaat, en als gevangenis
gebruikt wordt.
Oogenschijnlijk was de Portugeesche macht
voor goed gevestigd en toch dagteekent
hun verval van deze jaren. Niet alleen dat
de Hollanders en de Engelschen op het
to cc cel verschenen en hen de handen vol
werk gaven in Indië, maar ook de Spaansch-
Portugeeschc successieoorlog verlamde hun
kracht. Zelfs hun sultan veroorzaakte veel
last. Hasan bin Ahmed el Maliodi verzette
zich en moest vluchten. Hij werd door in
boorlingen vermoord en zij verkochten zijn
hoofd aan de portugeezen voor 2000 stuks
laken. Hasan's zoom, Yusief, werd in Goa
opgevoed, gedoopt en trouwde met een
Portugeesche dame. Hij keerde naar" Mom
basa terug en werd als sultan erkend. In
1631 liet hij alle Portugeezen in Mombasa
meer dan 100 personen vermoorden en
bezette de Citadel. Toen een straf-expeditie
van Goa voor de stad verscheen, ontmantel
de hij het fort en vluchtte naar Arabic,
en van daaruit liet hij de portugeezen niet
met rust. In 1649 stuurden de inwoners van
verscheidene der voornaamste plaatsen
lac.gs de kust een gezantschap naar den Iman
van Oman, den sultan van Muscat, om zijn
hulp in te roepen en de portugeezen te ver
drijven. Een voor een werden de Portugee
sche bezittingen overwonnen, tot slechts
Mombasa hen in handen bleef. In Maart
1696 begon het beroemde beleg van deze
plaats. De Portugeezen trokken zich terug
hun citadel. Drie jaar en drie maanden
boden zij heldhaftig weerstand en toen de
Arabieren het fort binnendrongen, vonden
zij elf mannen en twee vrouwen tegenover
zich. Deze werden over den klir.g gejaagd,
Twee dagen later kwam een Portugeesche
vloot uit Goa voor Mombasa. Maar de Ara
bische vlag ziende, trokken zij onverrichter
zake terug.
Hun verlies lag hen zwaar op het hart en
verschillende expedities werden afgezonden
om te trachten het verloren gebied te
herwinnen. Maar tevergeefsch. In 1727 wa
ren zij gelukkiger. De Valis van Mombasa
en Zanzibar hadden een twist en Zanzibar
riep de hulp der Portugeezen in. Een expe
ditie werd afgezonden en in tijd van een half
jaar was alles weer onder Portugeesche
vlag. Maar de Gouverneurs waren onbe
kwaam en omkoopbaar. Slechts één doel
hadden zij voor oogen: zoo gauw mogelijk
rijk te worden. Daartoe voerden ze allerlei
helaslingen en accijnzen in; bovendien wa
ren ze hard en bruiaal tegenover de inlan
ders, Dezen, teneinde raad. wendden zich
weer tot de Arabië en binnen het jaar waren
de Pariugeezen verdreven en de Arabische
heerschanpij hersteld. De ondrkoning van
Indië stuurde een stcke vloot met 1290 sol
daten. Maar een orkaan in den Tndischen
Oceaan vernielde de vloot en allen vonden
een graf in de golven.
In-1739 benoemde de Iman van Oman tot
Gouverneur van Mombasa, Mohamed bid
Athman, van de Mazrui familie, welker le
den gedurende twee eeuwen een belang
rijke rol speelden in Oost Afrika. Ofschoon,
deze Gouverneurs onder het'gezag van den
Iman van Oman stonden, was de invloed
van de regeeripg vao Muscat meer in naam
i dan in werkelijkheid en toen de Perzen
Muscat aanvielen, stonden de Gouverneurs
van Mombasa en Pate tegen den Iman op
en verklaarden zich onafhankelijk. En nu
begco, de strijd tusschen de Mazruis van
Mombasa en de Nababans vao Pate om da
opperheerchaopij. De Portugeesche Gouver
neur van Mozambique probeerde van di«
Gelegenheid gebruik te maken om Mombasa
te henvinnen, maar de bevelhebber der
vloot, door hem gezonden, vreesde tegenslag
en trok, zonder een schot gelost te h-bben
van Mombasa terug. En hiermee trad Portu
gal voor goed van het tooneel op de Oost-
Afrikaansche kust en gaf alle hoop op, ooit
die bezit'ingen te herwinnen, waarvoor zoi-
velen harer zonen het leven gegeven had-
'den.
G. PREIJDE.
