De lange Raadsvergaderingen
Pazifismus und Christentum.
IjglIiiilWlliB
Hfl
Vrijdag 24 April 1915
48ste Jaargang No. 16026
Van de Bloemententoonstelling,
Dit nummer bestaat uit 12 bladzijden - Eerste blad
Een rede van Mgr. Dr. Seipel.
Een zeldzaam exemplaar op de Belgische tentoonstelling,, welke-vandaag
geopend is.
Een gouden echtpaar.
Een overzicht van de nieuwe Belgische inzendingen.
Mgr. Seipel na de toespraak tot de studenten van het R.-K. Lyceum aan
den Zijl weg temidden van de leeraren en het Bestuur van Geloof en We
tenschap. Rechts van Mgr., de Oostenrijksche zaakgelastigde in Neder
land, Dr. Karl Duffeq, links de Rector van het Lyceum, Pater Dr. N. Th.
Vlaar. Pater Woerdeman (naast Pater Vlaar), hield de welkomstrede.
Op verlangen van Mgr. Seipel werd hij ook gekiekt tusschen de studenten
.van het R.-K. Lyceum. Aan zijn beide zijden staan de Oostenrijksche
studentjes, die hem toespraken.
JlliPIKïs
De nieuwe motorsproeiwagen in werking.
Het belangrijke werk aan Oosteinderbrug te Hillegom
Van de Bloemententoonstelling.
v..
4^onnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
week ƒ0.2?
'°er kwartaal 3.25
franco per post per kwartaal bij
Vooruitbetaling 3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No 13866 (3 lijnen).
Postrekening No. 5970.
Advertantiêa 35 cent* per
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusscben den tekst
als ingezonden mededeeling. 60 ci»
per regel op de le Pagina s 75 ct«
per regeL Vraag- en aanbod-adver-
tentiën 1—4 regels 60 ct per plaat
sing: elke regel meer 15 ct., bij
vooruitbetaling.
.e abonné's op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaaraen, f 9(j(j(j
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen OUUU.
Levenslange geneeie ougescniktlieiu tot werxen uooi
verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen
f 7 till oi) een ongeval met f nCfl bij verlies van een hand, f IOC Dij.verües van een f en bij een breuk van f AQ
1 /3U." doodelijken afloop I ZDU." een voet of een oog 1 duim of wijsvinger 1 3U. been of arm ^U' andere vinger.
Men ziet op deze foto boe de helft van dit belangrijke werk reeds voltooid is.
Al meermalen zijn in onzen Raad klach
ten geuit over de overlading der raads-
tyjenda's, waardoor een bijeenblijven van
j*en Raad van half twee tot zeven uur of
,e' terugkomen voor een avondvergade-
"V'g noodig is. Jl. Woensdag is, zooals men
Sisteren kon lezen, de gemeenteraad in
*erzet gekomen en heeft de Raad als zijn
"itdrukkelijken wil kenbaar gemaakt voor
aan om de veertien dagen te vergaderen
'sn einde een gezonde wijze van behande
ling der gemeentezaken mogelijk te maken.
Aan de Raadszitting van Woensdag was
tchter deze onaangename kant, dat het
'erzet in den Raad naar voren kwam na
•et vertrek van den burgemeester, de
Jenig verantwoordelijke persoon voor de sa
■nenstelling der agenda, die dus in dit ge
val geen verklaring kon geven Wij waren
sindsdien in de gelegenheid het oordeel van
flen burgemeester te vernemen, hetwelk,
"aar wij met genoegen constateerden, niet
strookt met de opvatting, als zouden zoo
Weinig mogelijk vergaderingen zij het dan
ook met overladen agenda s 't ideaal zijn.
Integendeel verzekerde de voorzitter van
den Raad ons, dat hem niets liever is dan
eegelmatig vergaderingen van beperkten
duur, omdat op een dag van een raadszit
ting het college van B. en W. al des och
tends te half elf bijeen komt, aan welke
vergadering de raadszitting te half twee
onmiddellijk aansluit. Neiging, om lange
raadszittingen of avondvergaderingen te
houden bestaat er dus begrijpelijker wijze
bij den voorzitter niet.
Naar de burgemeester ons dan ook mee
deelde, bestaat noch heeft er bij hem ooit
bezwaar bestaan, om te gemoet te komen
aan den wensch van den Raad om meer
dan eens pet maand te vergaderen. Naar
het oordeel van der, burgemeester heeft
de practijk uitgewezen, dat vergaderingen
om de drie weken in den regel voldoende
kunnen worden geacht, tenzij buitenge
wone omstandigheden zulks verhinderen
Zoc. was o.a oe laatste maal een ver
gadering binnen drie weken niet mogelijk,
omdat op Woensdag 15 Af,nl Mr Bruch
zich bevond te Parijs, Mr. Slingenberg en
Mr Heerkens Thyssen zich in de Eerste
Kamer bevonden, de Christelijke Histori
sche fractie Landdag had te Utrecht en
bovendien te één uur de Ned. Vereeniging
van Gymnastiekleeraren ten Raadhuize
werd ontvangen.
Er is dus in den grond der zaak geen
meenirgsverschil tusschen den Raad en
zijn voorzitter, zoodat met wat goeden wil
van beide kanten de twistappel der raad
zaal, n.m, de lange duur der vergaderin
gen, gemakkelijk verwijderd kan worden.
Toen Mgr. Dr. Seipel gisteravond in den
Stadsschouwburg zijn rede over Pazifismus
und Christentum zou uitspreken was de zaal
flink bezet. Onder de talrijke aanwezigen
bevonden zich, behalve vele vooraanstaande
personen uit Haarlem en het bestuur der ver
eeniging „Geloof en Wetenschap" van wie
Mgr. Seipel de gast was, de heer C. Maar
schalk, burgemeester van. Haarlem, mevr.
Heerkens Thijssenv. d. Kun, namens haar
echtgenoot, de heer J. N. Hendrix lid van
Gedeputeerde Staten van Noord-Holland, de
Hoogeerw. Heer Th. F. Ebbinkhuysen, re
gent van het klein seminarie „Hageveld" de
zeer Eerw. heer Dr. Th. -N. Vlaar,-rector van
het R. K. Lyceum en de zeereerw. heer pas
toor L. J. Boogmans.
Als de kranige figuur van Mgr. Seipel in
gezelschap van den voorzitter der vereeni
ging „Geloof en Wetenschap" mr. Vorstman
te ongeveer half negen het tooneel betreedt,
Wordt hij met een hartelijk applaus begroet.
Mr. Vorstman heet namens de vereeniging
„Geloof en Wetenschap" de aanwezigen
welkom, in het bijzonder de vertegenwoor
digers van geestelijke en wereldlijke over
heid.
Spr. ui't zijn vreugde er over, dat Haarlem
thans in haar midden een Staatsman heeft,
vergeten, de voorzitter der vereeniging „Ge
loof en Wetenschap" heeft er aan herinnerd,
dat spr. is gekomen uit een land, dat den
oorlog kent, uit een land, dat zwaar, zeer
zwaar door den oorlog is getroffen. Niettemin
wil spr. niet overdrijven met te beweren, als
zou Oostenrijk het zwaarst van alle landen
door den wereldoorlog geteisterd zijn.
Wanneer de vreemdeling Oostenrijk be
treedt, zal hij zich erover verwonderen, dat
zoo weinig zichtbare sporen van den oorlog
zijn te bespeuren.
Geen verwoeste gebieden, geen vernielde
landerijen, geen ingestorte huizen Van deze
ergste verschrikkingen is het land verschoond
gebleven en al mag ook de Oostenrijksche
soldaat geen overwinning behaald hebben,
toch mag Oostenrijk hem dankbaar zijn, dat
hij het land voor die ellende heeft weten te
beschermen.
Afgezien daarvan echter mag gezegd, dat
het land zwaar getroffen is.
De oude Oostenrijksche monarchie, de
staat, die het hart vormde van Europa, ge
durende eeuwen lang, waarin talrijke vol
keren leefden is nief meer. Than» is nog een
klein Oostenrijk overgebleven, niet volgens
den wensch en de keuze van Oostenrijk zelf,
doch volgens den wil der overwinnaars.
Een bloeiende rotspartij.
{Den 12en Mei viert het echtpaar H. Hoogers en C. v. Manenberg, Zomerstraat 5, zjjt»
50-jarige echtvereeniging. De heer Hoogers is bij vele Haarlemmers welbekend als de
suisse der Sint Antoniuskerk.
Het Christendom heeft toch ook, zoo zei-
de men, deze vrede niet kunnen bewaren,
en over deze bewering verwondert spr.
zich niet.
Immers in de beslisisng over oorlog en
vrede spraken velen mede, die ver van het
Christendom stonden. Het is waar, dat ook
onder de christenen er velen zijn, die voor
Pazifismus niet veel voelen, soms uit een
zeker pessimisme, men bechouwt den oor
log als een noodlot, dat voor den mensch
na zekeren tijd steeds terugkeert. Deze
tevreden stellen en den vrede verzekeren.
Dat is een onoplosbare moeilijkheid. Er i»
iets anders noodig
Niet alles kan in eens verkregen worden.
Overleg moet gepleegd, om een Europee-
sche eenheid te scheppen en als men dan be
gint op te bouwen, dan zal men zien, dat elk
volk leven kan, al' zullen dan misschien niet
alle politieke wenschen in vervulling zijn- ge
gaan. Voorop gesteld moet worden, dat de
menschen verantwoording dragen, voor het
geen'zij doen. ook de volkeren en de staats-
tien de geheele wereld, zij het ook vriend of
vijand, prijst. Voor die tegenwoordigheid :egt
spr. mgr. Seipel dank
Spr. zal geen beeld ophangen van het le
ven van Mgr. Seipel, daarvoor heeft men
zich reeds genoeg geïnteresseerd, ook voor
Oostenrijk.
Het is een gelukkige gedachte geweest van
mgr. Seipel thans te spreken over Pazifismus
und Christentum, thans nu in werkelijkheid
de eigenlijke vrede nog zoo ver te zoeken is.
Wat die ware vrede is en moet zijn kan
Mgr. Seipel het beste zeggen.
Dan treedt mgr. Seipel naar voren en rus
tig zijn woord met een enkel gebaar verdui
delijkend vangt hij aan
Allen weten het en toch ware iemand het
Het Oostenrijk dat we lief hadden, het land
dat zijn bestaan in zich zelf vond in de tal
rijke industrieën, de mijnwerken, de ertsla-
gen, is niet meer. Dat leven is verdwenen.
Het volk heeft vele van zijn beste zonen,
de toekomst van het land, verloren.
Dat was de oorlog
Wat daarna gebeurde, behoeft spr. met
te zeggen
Na den oorlog zou de vrede komen....
Een gedeelte van den ouden staat zou den
nieuwen staat vormen, een nieuwen staat,
welke nooit bij machte zou zijn voor zich
zelf te zorgen.
Spr. wil geen beeld ophangen van aile
^Nederland heeft de Oostenrijksche kinde
ren gevoed en daarmede de jeugd en de toe
komst van het land gered.
Maar dat kon en dat mocht slechts een
overgang zijn
In 1922 waren de Oostenrijkers andermaal
in gevaar een stuk van hun „heimat" te
verliezen, om een nieuw Oostenrijk te vór
men, dat geen reden van bestaan zou hebben,
een nieuw land, geheel losgerukt uit zijn
oude verbintenissen en relaties Dat was
een tweede gevaar. Dikwijls werd ook spr.
gevraagd, wat van dat alles zou moeten
worden.
En het antwoord? I
De kroon zonk tot de miniemst dehirbare 1
waarde, binnen korten tijd gold de Duitsche
Mark niet meer dan een billioenste van haar
prijs. j
Doch op de cijfers komt het met zoozeer
3 Het grootste gevaar is het psychologisch
gevaar, dat in het leven van het volk in-
treedt, als het de handen niet meer roeren
kan Dat de toestand niet erger werd. was
aan Holland te danken, dat hulp bracht aan
het volk. dat zich verlaten en verraden ge
voelde Holland bewees, dat het Oosten
rijksche volk niet verlaten en verraden was
Holland bracht hulp, dat wist Oostenrijk,
maar het dat was slechts de brug die geslagen
mocht en moest worden.
Of de tijd zou komen, waarin het volk
weer op eigen kracht verder zou kunnen
leven, óf de tijd var een nieuwen oorlog,
een nieuwe verschrikking zou daar zijn.
Thans is Oostenrijk gelukkig over deze
tweede periode heen in welke priode ook
Holland de saneeringspolitiek van Oosten
rijk met aandacht bleef volgen. Thans echter
is het zoover, dat spr van zijn land, waar
voor ook hij verantwoording draagt, kan zeg
gen, dat het gewonnen heeft. De staats
financiën zijn in orde gebracht, sinds Sep
tember 1922 is het geld op stabile waarde
gebracht. Nog zijn verwordingen te herstel
len, maar in dit verband wijst spr op de
zeer korten tijd waarin deze algeheele
restauratie moest plaats grijpen, slechts 4%
jaar Aan het herstel wordt met alle kracht
gearbeid Nog lijdt Oostenrijk een industri-
eelen crisis, de werkloosheid is groot en
omvat ongeveer 200.000 personen, maar Oos
tenrijk komt dit te boven.
Als men aan het doorgestane leed te
rugdenkt. dan vraagt men zich af: welke
beteekenis had dal alles? Als wij aan een
hoogere macht gelooven, dan kunnen wij
niet gelooven. dal de oorlog en zijn na
spel geen ernstige beteekenis had.
Welke beteekenis?
Wij moesten leeren een ernstig en hevig
verlangen in ons op te wekken naar een
algeheelen vrede.
God heeft in den wereldoorlog ook Oos
tenrijk de ellende leeren kennen als nooit
te voren en we weten, hoe zwaar een mo-
f -
j
redeneering is valsch Wanneer wij den
vrede werkelijk willen, mogen wij geen
moeilijkheden uit den weg gaan.
De christelijke gedachte moet in de sta
ten tot werkelijkheid komen.
Alle Pazifismus-gedachten zijn zonder
christendom van geen waarde.
Niits anders blijft er over. dan te trach
ten den vrede in de toekomst op te bou
wen Niet alleen het geroep van het woord:
„Vrede"
hoofden zelf dragen die verantwoordelijk-
I h:id
Een hoogere wet, de wet van het Christen
dom moet erkend worden en het erkennen
van die wet van het Christendom moet het
fundament zijn, waarop de tempel van den
vrede zal worden opgebouwd.
Een hartelijk en langdurig applaus beloon
de Mgr. Seipel voor zijn welsprekend en de
gelijk woord.
Mr. Vorstman sprak een woord van harte--
Ook op den vollen grond staat nu alles in bloei.
deme oorlog teistert Daarom is de vrede
van zoo hoog belang. Reeds voor den oor
log was ook hier in Holland het streven
naar wereldvrede groot maar konden al
die pogingen den oorlog verhinderen: kon
het Pazifismus, waarvan ieder vol was, den
vrede verzekeren?
De oorlog bewees het tegendeel. En wat
moesten we hieruit leeren?
Dat woorden en demonstreeren alleen
niet helpt.
Niet het wachten tot anderen, grooter dan
wij, onze taak overnemen. Dat zou al te ge
makkelijk zijn
Eerst moeten de hechte fundamenten ge
legd worden waarop constructief gebouwd
kan worden.
Welke constructieve arbeid?
Het is verkeerd te denken, dat zonder ver
dragen en bepalingen een vrede verzekerd
kan zijn Zoo wijs is niemand, dat hij den
volkeren grenzen kan aanwijzen, die iedef
