Binnenlandsch Nieuws.
Louis Bouwmeester -f
VAN ALLES EN VAN OVERAL.
Hoe ik mijn kind gedood heb.
Hoe ik mijn kind gedood heb.
Hoe ik mijn kind gedood heb,
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Woensdag 29 April 1925
Hoe ik mijn kind gedood heb.
De Belgische Kabinetscrisis op het doode punt. De Engeische regee
ring neemt maatregelen tegen het communisme.
Onder de Radio-berichten: Voor het onderzoek in de Ruhr-credieten
zullen o.m. ook Luther en Streseman worden gehoord. Voorlezing der
regeeringsverklaring in den Pruisischen landdag
De credietverleening
aan de Ruhrindustrie.
Lord Balfour lid van 't Kabinet
geworden.
De verkiezing van Hindenburg.
Uit den Pruisischen Landdag.
Een verklaring van Hertzog
in den Zuid-Afrikaanschen
Volksraad.
Een der laatste portretten van den
grooten tooneelspeler.
Boumeester in zijn meest bekend©
creatie: Shylock.
62.
Ik had het boek gelezen van Pierre l'Er-
mite (l'Abbé Edmond Loutil), het meester
werk van dazen Franschen geestelijke en
journalist hij is medewerker aan La
Croix dat den raerkwaardigen titel heeft:
Comment j'ai tué mon enfant Hoe ik
mijn kind gedood heb. Het is een werk,
aangrijpend en toch zoo menschelijk, en
daarenboven zoo mooi van strekking en
voor ons, Roomschen, zoo echt te doorvoe
len, dat ik met graagte de uitnoodiging der
N. V. Emelka heb aangenomen, om een
speciale opvoering te komen bijwonen van
de naar dit werk vervaardigde film, die
Vrijdag a.s. te gelijk in het Cinema Palace
en in het Rialto-Theater te Amsterdam zal
•<aan „draaien".
Pierre l'Ermite. (Abbé Loutil),
Met graagte nam ik de uitnoodiging aan
met groote belangstelling heb ik de film
voorstelling bijgewoond en met voldoening
ben ik na afloop naar huis gegaan.
Immers, had al het lezen van het boek
indruk op mij gemaakt, het slot kon mij
maar matig bevallen: de held van het ver
haal sterft, nu, misschien wel niet door
zelfmoord, maar dan toch door iets wat er
machtig veel op gelijkt wat in elk geval
de gedachte aan zelfmoord kan wekken.
En nu, in de film, een ander slot, een
dat veel meer bevredigde.
Trouwens, dat nog daargelaten, bij dezen
verfilmden roman doet zich een merkwaar-
lig verschijnsel voor.
een priester die voor de film speelt.
Hoe hij daartoe gekomen is vertelt hij
zelf in deze woorden:
,',Wij hadden een kunstenaar noodig voor
het spelen van de rol van een priester, aan
wien een vrouw de bekentenis doet, dat zij
willens en wetens, met voorbedachten rade,
haar kind gedood heeft. Het is bekend,
dat de rol van een priester steeds zeer moei
lijk voor de film te spelen is.
Toen wij op een goeden dag aan het stu-
deeren waren e,* er voor deze rol nog nie
mand was aangewezen, speelde ik boven
bedoeld tooneel voor, zooals ik meende,
dat het gespeeld moest worden.
Onze regisseur, die er bij tegenwoordig
was zei: „Zoo moet het zijn en niet an
ders" en hij verzocht mij onmiddellijk deze
rol te willen spelen.
Zonder eenige aarzeling heb ik toegezegd,
want, daar ik inderdaad priester ben, meen
ik te weten, hoe een priester een zoo vree-
selijke en ongehoorde bekentenis kan op
nemen als ik in deze film te hooren krijg."
Dit en veel meer nog, vertelde Abbé Lou
til, die zelf voor de introductie van zijn
film naar Nederland is gekomen, in een
causerie, een soort inleiding, die hij vóór
de eerste opvoering onder luiden bijval van
de aanwezigen, waaronder tal van priesters
die hem een warme ovatie brachten, uit
sprak.
Ik weet wel, dat er hier in Nederland,
waar alles zoo.... anders is dan in Frank
rijk, velen zullen zijn die het afkeuren,
•dat een priester als film-acteur optreedt,
maar dan vraag ik toch maar: Heett l'Abbé
Loutil, door zich over zulke scrupules heen
te zetten, niet veel meer gedaan voor de
goede zaak die wij allen voorstaan, dan die
allen, die zijn daad ifkeuren en zedig in
bun binnenkamer blijven zitten, te zamen?
Het mag- waar zijn, dat de exploitanten
Ier film er reclame uit slaan, dat hier een
echte" priester voor de film heeft ge-
.peeld, maar wat doet er ook dit ten slotte
toe als zij er de menschen door verlok
ken de film te gaan zien, is dat niets dan
winst. Winst niet alleen voor die exploi
tanten, maar ook voor „de menschen."
Als er tienmaal zooveel menschen als er
ijl zullen komen, nieuwsgierig zouden ge
worden zijn wanneer er tien echte pries
ters tooneel hadden gespeeld, dan spijt het
mij, dat nu maar één het gedaan heeft.
Laat het waar zijn, dat velen uit nieuws
gierigheid gaan, omdat ze ook wel eens
een priester willen zien spelen, wat hin
dert dat?
Immers, zij zullen niet alleen hun nieuws
gierigheid bevredigd zien, maar bovendien
veel goe-ds te hooren krijgen, veel wat hen
tot nadenken stemt, waarvan zij anders
verstoken zouden zijn gebleven.
Als dat alleen maar de vrucht is van het
feit, dat l'Abbé Loutil niet geschroomd
heeft, niettegenstaande zijn soutane, als ac
teur op te treden, moeten wij, Roomschen,
allen hem dankbaar zijn, dat hij dien
schroom, die hij, zooals hij mij, na afloop
der voorstelling zelf vertelde, wel degelijk
heeft gehad, heeft overwonnen.
Dominique, de held uit Abbé Loutil's film, zegt aan kapelaan Ferrnin roeping te.
gevoelen tot het priesterschap.
Ik heb al zoo vaak een film gezien, die
femaakt was naar een roman en steeds viel
lie tegen; nooit gaf de film den indruk
weer, die de lezing van het oorspronkelijke
werk had gewekt.
Hier was het precies omgekeerd.
Het boek is mooi de film is prachtig.
Of dat komt, omdat de film geheel onder
persoonlijk toezicht van den schrijver zelf
is opgenomen? Waarschijnlijk wel. Hij toch
•wist, als geen ander, wat hij met zijn werk
had bedoeld, hoe hij het had bedoeld en
kon bij de opnamen voor de film aan
wijzingen geven, die het resultaat ten goe
de kwamen. Hij is bij alle opnamen tegen
woordig geweest en kon daardoor eenige
wenken geven, ten. aanzien van sommige
kiesche tafreelen, die op verschillende wij-
ren in beeld gebracht zouden kunnen wor
den.
Bovendien vervult hij in de film zelf een
V>1 en dat is zeker wel iets merkwaardigs:
En nu de film zelf. Neen, daar vertel
ik niets van. Al wat ik er in enkele woor
den van zou kunnen zeggen, zou geen an
der gevolg hebben, dan dat het den mach-
tigenn indruk, die het werk op den toe
schouwer maakt, maar zou verzwakken en
dat wensch ik om geen prijs.
Wil men den inhoud kannen, alvorens
de film te gaan zien, dan leze men den
roman, maar noodig is dit allerminst om
een goeden indruk te krijgen van hetgeen
het witte doek te zien geeft.
Maar u kunt mij gelooven, ook zonder
dat ik tracht u in korte woorden een ge
brekkig beeld van de film te geven, dat ze
waard is gezien te worden door ieder
een, maar door ons, Katholieken, in het
bizonder.
Een prachtfilm!
ARTHUR TERVOOREN.
sloten, den landdag te ontbinden. De nieuwe
verkiezingen zullen dan waarschijnlijk op
Zondag 14 Juni worden gehouden.
De Rijksdagcommissie voor het onderzoek
naar de Ruhrcredieten heeft besloten de
tegenwoordige en voormalige ministers dr.
Luther, dr. Stresemann, Sollman en Schmidt
als getuigen te dagvaarden, ten einde hen
over de totstandkoming van deze buitenge
woon groote credieten te hooren.
De Kabinetscrisis in Bel
gië.
Nu zoowel Vandervelde als Van de Vy-
vere de opdracht tot vorming van een kabi
net hebben teruggegeven, is er een stilstand
in het verloop -der crisis ingetreden. De ko
ning heeft de Broqueville en Renkin ontvan
gen, maar een bepaalde opdracht is niet ver
strekt.
Verschillende afgetreden ministers hebben
in interviews met de pers hun oordeel over
den toestand gezegd, dien zij allen zeer in
gewikkeld achten. De besprekingen zijn fei
telijk op het doode punt gekomen nu de so
cialisten geen uitsluitend socialistische, dus
een minderheidsregeering willen vormen, de
liberalen zich tegen elke deelneming aan de
regeering hebben uitgesproken en de katho
lieke rechtervleugel de overhand over den
linkervleugel heeft gekregen en dezen van
medewerking aan een socialistisch kabinet
heeft weten af te houden.
Zoo achtte baron Ruzette, de minister
van landbouw uit het kabinet-Theunis, het
niet buitengesloten, dat er een regeering met
een katholieken leider zal worden gevormd,
maar met medewerking van extraparlemen
taire persoonlijkheden uit liberale en socia
listische kringen. Een katholiek-liberaal ka
binet zou ook wel den steun der Christen
democraten krijgen. Een kabinet uit socialis
ten, katholieken en liberalen lijkt hem niet
mogelijk, tenzij de socialisten een ander pro
gram aanvaarden.
De afgetreden minister van binnenland-
sche zaken Poullet verklaarde in een onder
houd, dat de sociaal-democratische partij
bij de onderhandelingen heeft vergeten, dat
zij feitelijk niet de sterkste partij is, dat de
katholieke partij bij de laatste verkiezingen
niet verslagen werd en dat zelfs de katholie
ken in den Senaat over twee zetels meer be
schikken dan vóór de verkiezingen. De ka
tholieke partij kon dus niet aanvaarden, dat
de onderhandelingen werden gevoerd op
grondslag van het socialistisch program. De
katholieke partij heeft eveneens een program
en vooral een sociaal program. De socialisten
hadden weliswaar te verstaan gegeven, dat
er wijzigingen in hun program mochten wor
den voorgesteld, maar de katholieken kon
den het niet met hun partijwaardigheid over
een brengen, het socialistisch program tot
basis van de besprekingen te aanvaarden.
Regeeringsmaatregelen
in Engeland tegen het
communisme.
De „Morning Post" meldt, dat de regee
ring maatregelen gaat nemen tegen de be
drijvigheid der communisten in Engeland.
Twee factoren hebben tot dit besluit meege
werkt, eenerzijds het verontrustende zich
meer en meer roeren der communisten in
den laatsten tijd, anderzijds het toenemend
aandringen van individueele conservatieven
en van conservatieve vereenigingen, dat aan
het mandaat aan de conservatieve regeering
gegeven om de „roode" bedrijvigheid in En
geland tegen te gaan, onverwijld gevolg zal
worden gegeven.
De regeering zal, zegt de „M.P.", nieuwe
bevoegdheid moeten krijgen om op doel
treffende wijze aan het samengestelde van
den huidigen toestand het hoofd bieden. De
ernst van dien toestand blijkt uit het feit, dat
het noodig werd geoordeeld de kerk van St.
Margaret, in Westminster, te doorzoeken
vóór den lijkdienst voor Lord Rawlinson op
Zaterdag, en om een sterke bewaking in te
stellen teneinde de aanwezigheid van onbe
voegden te voorkomen.
Welke maatregelen zullen genomen wor
den, is niet onthuld, maar het ligt volgens
het conservatieve blad voor de hand, dat een
der eerste stappen wetswijziging is. Aange
nomen mag worden, dat een verdere maat
regel zal zijn den financieelen steun af te
snijden, die zoo langen tijd het communisme
in Engeland heeft gevoed en zonder welken
de beweging van zelf zou doodloopen. Zoo
lang de immuniteit aan sovjetvertegenwoor
digers in Engeland verleend door de socia
listische regeering voortduurt een immu
niteit die zich uitstrekt tot de poststukken
der sovjetvertegenwoordiging is dit on
mogelijk, aldus besluit de „Morning Post",
die hiermee wellicht een tipje van den sluier
oplicht.
De begrooting in het En
geische Lagerhuis.
Er was veel vraag naar zetels in(het Lager
huis naar aanleiding van de gisterenmiddag
door Churchill in te dienen begrooting. Een
groot aantal leden was gisterenmorgen in het
Lagerhuis tegenwoordig sommigen kwa
men al om half zes. Toen de deuren te acht
uur officieel geopend werden, waren reeds
honderd leden aanwezig.
Een rede van Het-riot.
Herriot heeft Zondag in Aurillac een uit
voerige rede gehouden, waarin hij de poli
tiek, die hij tijdens zijn minister-president
schap heeft gevoerd, verdedigd heeft. Hij be
klaagde zich over de laaghartige aanvallen,
welke telkens op hem zijn ondernomen, voor
namelijk van de zijde van Fran?ois-Marsal
en Millerand en gaf daarna een uitvoerige
uiteenzetting van zijn financieele politiek,
zijn onderhandelingen met de Banque de
France om verdere inflatie tegen te gaan.
Hij sprak van „het drama, dat hij heeft be
leefd" en van den stillen strijd, dien hij beeft
gevoerd. Ook verweerde hij zich tegen de be
weringen als zou hij de vrij religieuze uitin
gen hebben onderdrukt en zich met zijn anti-
clericale maatregelen aan godsdienstvervol
ging hebben schuldig gemaakt. Om daarna
zich zelf bescheidenlijk, maar duidelijk in de
hoogte te steken en zijn eigen roem te ver'
kondigen.
President Hindenburg.
Het standpunt van de leiders der Amer<-
kaansche industrie werd saamgevat door Gary
van de Steel Corporation, die de meening
uitte, dat de verkiezing van Hindenburg geen
nadeeligen invloed zou hebben op den eco-
nomischen toestand in Duitschland, de Ver-
eenigde Staten of elders en zeide, dat het dui
delijk scheen, dat Hindenburg alle krachten
zou inspannen om de orde te handhaven,
zonder vrees of geneigdheid om het „Keize-
risme" te begunstigen. Als zulke omstandig
heden voortvloeien uit de verkiezing, dan zal
de Duitsche regeering snelle vorderingen ma
ken ten aanzien van den economischen toe
stand van haar volk en ten opzichte van de
nakoming der betalingsverplichtingen.
Het departement van financiën heeft geen
beduchtheid geuit nopens de financieele ge
volgen van de overwinning van Hindenburg
De „World" zegt, dat de terugkeer van
Hindenburg is als de terugkeer van Caillaux
en wijst op de ineenzinking van het stelsel
van Versailles, hetwelk een kunstmatig sterk
Frankrijk trachtte te vestigen dat een onna
tuurlijk zwak Duitschland overheerschte.
In rechtsche kringen houdt men zich be
zig met de vraag waar de nieuwe rijkspresi
dent wonen zal. 't Paleis in de Wilhelmstrasse,
waar de eerste president heeft gewoond,
schijnt men om die reden in sommige recht
sche kringen niet geschikt meer te achten
voor president Hindenburg.
De „Deutsche Z." maakt gewag van ge
ruchten, volgens welke Hindenburg in Pots
dam zou gaan wonen, waar hef niet moeilijk
zou vallen hem op waardige wijze te huis
vesten. Het blad vindt het blijkbaar zelf wat
vreemd, dat de rijkspresident niet in de rijks
hoofdstad zou wonen, maar wijst er dan op,
dat Potsdam zekere voordeelen zou bieden
met het oog op „de conversatie
De candidaat van het rechtsche bloc, die
zooals men weet, Zaterdag Hannover had
verlaten, heeft zijn rustdagen niet, zooals
vermoed werd, doorgebracht bij zijn schoon
zoon te Lüneburg, maar op het goed van
een vriend, v. Marenholtz, bij Gifhorn.
De uitslag van de verkiezing is hem pas
Maandagochtend meegedeeld. Hij had ge
weigerd op te blijven tot de resultaten be
kend waren.
In zijn villa te Hannover waren Maandag
reeds meer dan duizend telegrafische geluk-
wenschen uit het geheele rijk ontvangen.
Dominique volgt de stem van zijn geweten en vindt den dood.
Volgens een draadloos bericht, heeft
Briand, de Fransche minister van buiten-
landsche zaken, in een interview ter gele
genheid van Hindenburg's verkiezing ver
klaard. dat hij geen onmiddellijke zwenking
in de Duitsche buitenlandsche politiek ver
wacht, hoewel hij gelooft dat de aaneen
sluiting van Oostenrijk bij Duitschland een
der eerste daden zal zijn. Tevens was hij
van meening dat Duitschland de werking
van het plan-Dawes niet zal belemmeren,
doch wel zal het waarschijnlijk noodzakelijk
zijn dat de geallieerden de militaire con
trole op de Duitsche bewapeningen voort
zetten en de bezetting van het Rijnland hand
haven.
Er wordt niet gemeld, met wie Briind
dit interview heeft gehad.
Volgens de „Daily Chronicle" staat de
Engeische regeering op het standpunt, dat
in de verhouding van Engeland tot Duitsch
land hoegenaamd geen verandering is ge
bracht door de verkiezing van Hindenburg.
In officiëele Britsche kringen gelooft men
niet, dat zich moeilijkheden bij de uitvoe
ring van het plan-Dawes zullen voordoen.
Mer wijst er op, dal het Duitsche ministerie,
dat het voorstel aangaande het veiligheids-
pact heeft gedaan, onveranderd blijft.
De „Manchester Guardian" zegt, dat de
i Britsche politiek gebaseerd blijft op het
Duitsche aanbod nopens het veiligheidspact
j en op de verklaring van minister Chamber
lain, die de meening heeft uitgesproken, dat
men met een eerlijk voorstel te doen heeft.
Van Fransche zijde is geen officieele ver
klaring bekend, doch alleen persstemmen.
Men hoopt in Engeland evenwel, dat
niet als een aangelegenheid van buiten
landsche politiek zal beschouwen, doch zal
bedenken, dat het aanbod nopens het vei
ligheidspact, dat door alle partijen in
Duitschland, met uitzondering van een kleine
groep van uiterst rechts, wordt gesteund,
van kracht blijft en dat den president volgens
de grondwet slechts geringe macht ten deelt
valt.
In den landdag heeft de Pruisische minis
terpresident Braun vanmiddag een korte
regeeringsverklaring afgelegd, die door het
Huis betrekkelijk rustig werd opgenomen
Alleen de communisten maakten het tradi-
tioneele lawaai. Braun liet zich echter niet
onderbreken, doch zette rustig zijn rede
voort. Hij verklaarde, dat de politieke richt
snoeren, die aan de politiek der groote coa
litie ten grondslag liggen, ook in het vervolg
zullen worden gehandhaafd
Zoodra de verklaring was uitgesproken,
riep men hem van rechts lachend toe: „Is
dat nm een program?"
Het debat over de verklaring zal eerst
heden en Donderdag plaats hebben De vol
gende week Woensdag zal dan de stemming
over het vertrouwensvotum aan het nieuwe
kabinet plaats vinden. Mocht dit votum
worden verworpen, dan is Braun vast be-
Graaf Balfour wordt lid van het kabinet
als lord-president of the council in plaats
van wijlen markies Curzon. De markies van
Salisbury zal leider van het Hoogerhuis zijn,
een functie, welke Lord Curzon combineer
de met die van lord-president of the coun
cil.
Balfour was jarenlang leider van het La
gerhuis of van de oppositie en was premier
van 19021905. Later trad hij af als leider
der conservatieve partij om opgevolgd te
worden door wijlen Bonar Law. Gedurende
den oorlog was Balfour achtereenvolgens
minister van marine en minister van buiten
landsche zaken. In 1917 ging hij als hoofd
eener Britsche missie naar de V. S en in
1919 werd hij president of the council. Hij
nam deel aan de conferentie van Washing,
ton van 19211922. Toen de coalitie uiteen»
ging hield hij op minister te zijn.
In Juni wordt lord Balfour 77 jaar.
In den Volksraad verklaarde de nationa
listische eerste minister Hertzog onder een
indrukwekkende stilte, dal naar zijn per
soonlijke opvatting wat de Unie van Zuid-
Brilannië betreft, de afscheiding van Groot-
Britannië een ernstige fout zou zijn en een
nationale ramp, indien zij werd veroorzaakt
doordat een der partijen, hetzij de Britsche
of de Nederlandsche, aan de andere haar
wil oplegde. Hij was evenwel niet bevreesd,
dat het tot een afscheiding van Engeland
zou komen, zoolang elke partij zich er van
onthield, aanspraak te maken op den voor
rang boven de andere. Hij drong er op aan,
dat geen der beide partijen gebruik zou ma
ken van haar betrekkingen met Engeland
om een dergelijken voorrang, boven de an
dere te verkrijgen.
Dinsdagmiddag heeft Louis Bouwmeester
te 2.54, in de Ziekenverpleging, Prinsen
gracht te Amsterdam, het tijdelijke met het
eeuwige verwisseld.
Hij viel omstreeks 1 uur in slaap en ont
waakte niet meer. Vele leden zijner familie
bevonden zich aan zijn sterfbed.
Gemeld wordt:
Bouwmeester heeft Dinsdag geen woord
meet tot de zijnen gesproken. In den vroe
gen ochtend was de toestand critieker dan
ooit te voren en de naaste familieleden, die
den nacht aan het ziekbed hadden doorge
bracht, waren op het ergste voorbereid. Oir
ongeveer 9 uur viel dc patiënt opnieuw in
een aan bewusteloosheid grenzende s'aap;
tegen twaalven was hij nog een oogenbiik
bij kennis, om daarna in te slapen. Aan zijn
sterfbed waren zijn zoons Raaf en Louis Jr.,
zijn zuster mevr. Mann-Bouwmeester, zijn
dochter Wiesje. Diep onder den indruk ble
ven zij allen nog in den laten namiddag in
het sterfhuis toeven.
Het nieuws van Bouwmeester's dood ver
spreidde zich snel door de stad. De belang
stelling en deelneming waren algemeen; het
gesprek van den dag was hem, zijn kunst en
zijn leven gewijd.
De teraardebestelling van 't stoffelijk om
hulsel van Louis Bouwmeester is bepaald
op Zaterdag 2 Mei a.s. om 1 uur op „Zorg-
vlied" aan den Arnsteldijk. De stoet zal ver
trekken van den Prinsengracht, waar het
stoffelijk omhulsel uit het gebouw van de
ziekenverpleging zal worden uitgedragen.
De Stadsschouwburg op het Leidscheplein
heesch Dinsdagmiddag, na het hekend wor
den van Bouwmeester's overlijden, de vlag
halfstok.
Ook uit andere schouwburgen en eenige
bioscooptheaters hing dc vlag halfstok.
In verscheidene schouwburgen is Dins
dagavond vóór den aanvang der voorstelling
of gedurende de pauze, het overlijden van
Lcuis Bouwmeester herdacht en heeft hel
publiek eerbiedige hulde gébracht aan de
nagedachtenis van den gestorven kunste
naar.
In den Stadsschouwburg sprak de neer C.
v d. Lugt Melsert eenige woorden ter nage
dachtenis van den grooten doode. Met zach
te, droeve stem zei hij: „De strijd, dien dc
grootste tooneelspeler in Nederland gestre
den heeft, is ten einde. Vanmiddag is Louis
Bouwmeester gestorven, hij, die den roem
van de Nederl. tooneelspeelkunst tot ver
buiten de grenzen van ons land heeft ge
bracht."
Hii verzocht het publiek op te staan en in
stilte den geliefden doode te herdenken. Al
len verrezen daarop van hun zitplaatsen.
Een oogenbiik hebben wij in twijfel ge
staan, aldus vervolgde de heer v. d. Lugt
Melsert, om dezen avond den schouwburg
als teeken van rouw te sluiten. Wij a'len
willen liever vanavond niet spelen, maar wat
willen de bezoekers?
Toen het meerendeel der bezoekers bleek
te wenschen, dat de voorstelling door zou
gaan, ging het scherm op voor de voorstel
ling van ..Boefje."
In den Hollandsche schouwburg deelde de
heer Joh. Langenaken de droeve mare aan
het publiek mede, en hij voegde daaraan een
kort woord toe, waarin hij zeide, dat het niet
zijn bedoeling was, hier de verdiensten van
den eminenten kunstenaar te schetsen, maar
eenvoudig hulde te brengen aan diens nage
dachtenis. Hij verzocht der. aanwezigen op
te staan en gedurende een minuut stil t«
str.an en den doode te hcVrken. Aan dit
verzoek werd eerbiedig voldaan
Fen dergelijke plechtigheid geschiedde bij
de voorstelling in het Paleis voor Volksv'ijt,
waar in de korte pauze van het eerste hc-
drbi mevr. Roosje Kohier-Van Gelder
woorden van diepgevoelde hulde cprsk, d<e
eveneens door het publiek staande werden
aangehoord.
Zi; eindigde met het uitspreken van eenige
dichtregelen, waarvan de laatste strofe luid
de:
Bouwmeester's plaats is leeg de
kunstenaar ging
En van zijn Kunst rest slechts herin
nering.
Een laatste hulde nog, nu wij zijn
dood betreuren,
Nu bij zijn baar nog stil de bloemen
geuren.
Erkennen wij zijn roem. Zijn kunst
was grootl
Bouwmeester's naam zal leven na zijn
dood!
In Theater „Flora" heeft het pubiiek,
evenals in de andere genoemde theaters ge
reageerd na de korte mcdedeeling van
Bouwmeester's dood, door op te staan en
gedurende een minuut zwijgend stil te staan,
Velen waren onder den indruk van deze
korte plechtigheid.
In den Koninklijke Schouwburg te 's-Hage
heeft de heer D. Verbeek bij den aanvang
der voorstelling eenige woorden aan de na
gedachtenis van Bouwmeester gewijd.
Met Louis Frederik Johannes Bouwmees
ter is de grootste Hollandsche tooneelspeler
der laatste honderd jaren heengegaan En
als men vraagt, waaraan hij zijn grootheid te
danken had, dan is het antwoord: aan zijn
genialiteit.
Nadoenerij is hem altijd vreemd geweest,
Van elke, door hem gespeelde rol, had hij
zijn eigen opvatting en speelde haar zóó
dat het volmaakte nabij werd gekomen.
Schitterende creaties heeft hij gegeven
van sommige klassieke karakterrollen (Shy-
lock, Richard 111) hoewel hij getoond heeft
het begrip der klassieke rust te missen.
In Sophocles' „Oedipus" vie! zijn spel van
reroantieken hartstocht geheel buiten het
kader van dit werk. Ook zijn karakter-ver
tolking in stukken uit de romantische peri
ode en uit den modernen tijd (o.a. Panera»
Duif in Heyermans' „Schakels") waren voor
het publiek momenten van het hoogste-
kunstgenot.
Geboren te Middelharnis, 5 September
1842, een dorp, dat van Rotterdam uit be
zocht werd door bet gezelschap, waaraan
zijn moeder als actrice verbonden was,
groeide Louis op, te midden van reizende en
trekkende tooneelspelers en voelde in zijn
jonge jaren weinig voor dit leven van meer
ontbering dan genot. Toen was zijn ideaal
een flink matroos te worden. Doch zijn va
der, de acteur L. T. G. Rozenveldt, stond
geheel vreemd tegenover de verlangens van
zijn zoon en dwong hem min of meer tot
de plichten van zijn eigen beroep: comedie-
spelen. Tot zijn 19e jaar diende de jonge
Louis nu dit, dat dat gezelschap en zwierf
nu hier, dan daar.
En hij kreeg al spoedig pleizier in zijn
„vak"; de zee had afgedaan. Ruim 19 jaar
oud, sloot hij een vast jaarcontract af met
Boas en Judels in de Salon des Variétés.
Toch had hij nog geen gelegenheid gehad
zijn talenten te toonen, zijn spel was niet be
ter dan dat zijner medespelenden. Zijn de-
buut als „Fridolin" in „De boodschap naa»
de Ijzersmelterij" was alles behalve een suc
ces
Spoedig kwam echter voor hem „het
groote moment." Het toeval bezorgde bem
de rol van ..Raphael" in „Marmeren beelden
ijskoude harten", van Barrière en Thiboust,
Zijn creatie was schitterend, het publiek ge
raakte in extase, het sluimerende talent van
Bouwineeser was ontwaakt en zou zich
spoedig in volle glorie ontplooien. De chu-
lt-ra-epidemie van 1866 bracht een kink in
den kabel. De eerste periode nam een ein
de. Bouwmeester verbond zich met Bam
berg, de Boer en Kapper In Tivoli en ia-
ter in de Plantage trad hij vele malen op.
Later als Louis Bouwmeester i Co. in de
Kalverstraat. Dit duurde tot 1873 Een ni.'U-
we firma werd gesticht: Boas Judels en
Louis Bouwmeester. De „Salon" werd op
nieuw bespeeld. Totdat in 1878 Judels zica
terugtrok wegens financieele moeilijkheden
en Bouwmeester een contract sloot met
„Het Nederlandsch Tooneel.", Een cveno
