STATEN-GENERAAL.
EERSTE KAMER.
TWEEDE KAMER.
Gouvernementsgebouw te
Haarlem.
Droogmaking der Zuiderzee.
Drankwet.
De afsluiting van de Zuiderzee.
Een munitiefabriek in
Dordrecht?
Het Koninklijk bezoek aan
Amsterdam.
De uitkeering aan de Codro
De prijzen der voornaamste
levensmiddelen.
Minister Colijn en de Coalitie.
De werkwijze der
Tweede Kamer.
De wijziging van de Spoor-
en Tramwegwet.
De zittings-periode der
Tweede Kamer.
De nieuwe Commissaris in
Overijsel.
Uit de Communistische Partij
geheven.
De lezing van den Majoor-Aal
moezenier Huys over de
V rijmetselaars.
MARKTNÏEUWS.
VISSCHERIJ.
RECHTSZAKEN.
Zelfverdediging of opzet.
Verboden Loterijen.
De Loterijwet.
De verduistering te
Veenendaal.
Voor den Politierechter.
ORDE EN ARBEID.
VERGADERING VAN WOENSDAG 13 MEI
Geopend te 2 uur.
Nadat de VOORZITTER precies 2 uur
le vergadering heeft geopend stelt hij aan
Je orde de wijziging der wet op het hoo-
ger landbouw- en hooger veeartsenijkun-
dig onderwijs.
Deze wordt zonder discussie of stemming
goedgekeurd.
Aan de orde is alsnu het ontwerp tot
wijziging der Faillissementswet (surséanc
van betaling).
Daar de Minister van Justitie nog niet
aanwezig is, schorst de voorzitter de be
handeling. Het wetsontwerp wordt, nadat
mr. Heemskerk is verschenen, zonder dis
cussie of stemming goedgekeurd.
Aldus is ook het geval met het ontwerp
tot voortzetting van bedrijf na insolventie,
en dat tot wijziging van de Beroepswet.
De VOORZITTER verdaagt hierop de
I vergadering tot 26 Mei, des avonds te
nr
VERGADERING VAN WOENSDAG 13 MEI
NAM 1 UUR.
Aan de orde is de stemming over het
'etsontwerp betreffende aankoop terrein
oor een gouvernementsgebouw te Haarlem
De heer DRESSELHUIJs (V-B.) ver
klaart dat zijn fractie tegen zal stemmen
omdat het landsbelang verwerping eischt.
Zij acht zich door geen verbintenis van de
Regeer: ng tegenover Haarlem gebonden
maar zij meent dat de Tweede Kamer ge
heel vrij is in haar beslissing.
Het ontwerp wordt verworpen met 48
.egen 18 stemmen.
Vóór stemmen de sociaal- en vrijzinnig-
democraten en de ;heeren Colijn en de
Boer. v
Aan de orde i* het wetsontwerp hou
dende maatregelen en werken noodig voor
de landsverdediging in verband met de
afsluiting en droogmaking der Zuiderzee.
De algemeene beschouwingen worden ge
opend.
De heer VAN ZADELHOFF (S.-D.) be
treurt het, dat de Regeering nu voortgaat
op den ouden weg, dat terwijl de heer
Colijn vroeger tegen verdedigingswerken
als deze is opgekomen. Spr. vindt het zeer
jammer dat die minister niet aanwezig is
en stelt een motie voor waarin de Kamer
d;en minister uitnoodigt om aanwezig te
zijp bij de behandeling.
Deze motie wordt verworpen met 42 te
gen 23 stemmen.
De heer VAN ZADELHOFF (S.-D.) ver
volgt zijn rede. Hij betreurt deze beslis
ing, want hij had gaarne gezien, dat de
Minister zijn houding verklaarde. Spr.
meent, da! wij dezen nieuwen weg niet
op moeten. Negentiende deel van ons land
is onverdedigd en nu wordt twintig milli-
oen gevraag voor een klein stukje grond.
Het voorstel is in strijd met het streven
naar ontwapening en dus is spr. er fali-
kant tegen.
De heer DUYMAER VAN TWIST (A.R.)
wijst op het schrille verschil tusschen dit
voorstel en dat voor schadevergoeding aan
dc visschersbevolking. Waarom tast men
hier royaal in de beurs en straks weer niet.
Spr. vraagt wat toch het Zuiderzeefonds
is? Dc Minister van Waterstaat heeft ge
zegd. dat het niet bestaat, dat het slechs
een fictie is. Hoe zit dat nu? Spr. heeft
neiging am tegen dit ontwerp te stemmen,
tenzij bij verwerping de drooglegging wordt
stopgezet. Wanneer echter vaststaat dat de
drooglegging voortgaat, zal hij tegen stem
men.
De heer BEUMER (A.-R.) meent, dat
men een verband mag leggen tusschen dif
ontwerp en dat voor de Zuiderzeevisschers.
Het eerste dient getoetst te worden aan
's Lands belang, en daarbij mag geen an
dere overweging gelden. De redeneering
van den vorigen spreker is dus niet te
aanvaarden omdat zij het. landsbelang op
offert omdat voor één categorie niet alles
wordt gedaan wat men wil.
De heer K TER LAAN (S.-D.) laakt de
gulheid waarmede nu weer voor het leger
geld wordt gevraagd.
Bij iedere uitgave zegt minister Colijn,
dat er geen geld is maar nu is het plotse
ling wel aanwezig. Onderwijs, Kunst, ar-
beidersbesóherming, alles is beperkt, om-
da! er geen cent is, maar nu is er wel 20
millioen gulden. Nu de heer Duymaer van
Twist zijn stem over dit ontwerp afhankc-
ijk maakt van de beslissing over het ont-
verp tot steunverleening van de Zuider
zeevisschers, steit spr. voor dit ontwerp
eerst te behandelen.
Dit voorstel wordt verworpen met 44 te
gen 10 stemmen.
De Minister van Oorlog, de heer VAN
DIJK, antwoordt, dat de Zuiderzeewet hem
verplichtte voorstellen in te dienen, die
noodig zijn voor de landsverdediging aan
de Zuiderzee. Er is gevraagd of er zoo'n
haast noodig is met deze werken. Er is
in zooverre haast, dat bij den aanleg van
de waterstaatswerken gerekend moet wor
den op eventueclc verdedigingswerken.
Daarom dient nu in groote trekken te wor
den vastgesteld wat er gedaan zal moeten
worden. Wanneer geen verdedigingswer
ken worden aangelegd zou de helft van het
vcjldleger noodig zijn om dit punt te ver
dedigen en dat kan natuurlijk niet ge-
Deuren.
Deze wet is een beginsel-wet, voor de
landsverdediging en meer niet. De benoo-
digde gelden zullen successievelijk worden
aangevraagd.
Dc Minister van Waterstaat, de heer
VAN SWAAY zet uitéén, dat verwerping
van dit ontwerp stellig moeilijkheden zal
meebrengen omdat men dan later moet
nagaan wat er gedaan moet* worden voor
dc landsverdediging. Financieel zal dat na
tuurlijk duurder zijn.
Dc heer K. TER LAAN (S.-D.) licht I
thans zijn amendement toe om alle kos
ten voor deze verdedigingswerken op de
begrooting voor oorlog te plaatsen en niet
te doen drukken op het Zuiderzeefonds.
De MINISTER zegt, dat altijd de verde
digingswerken die noodig waren bij wijzi
ging van terrein, gebracht zijn op rekening
van dat werk. Spr. wijst op het Merwede-
kanaal, de Sluizen bij IJmuiden enz. Ook
in de Zuiderzeewet is dit bepaald. Er is
dus geen reden ora van dit goede stand
punt af te stappen. Wanneer de kosten op
Oorlog worden gebracht, dient te worden
- vastgesteld, dat dat departement part noch
deel aan die kosten heeft.
De heer DRESSELHUYS (V.-B.) vraagt
of de Kamer nu niet over de uitvoering be
slist. Hij heeft dat niet begrepen en had
gaarne eenige inlichtingen.
De MINISTER zegt dat de gelden die be
schikbaar gesteld zullen moeten worden,
telkens aangevraagd zullen moeten worden
en dat dus telkens moet worden aange
geven wat er het eerst gedaan wordt. De
Kamet krijgt dus nog dikwijls gelegenheid
haar meeninrf te zeggen.
Het amendement wordt verworpen met
50 tegen 17 stemmen.
Het wetsontwerp wordt aangenomen met
19 tegen 18 stemmen
Aan de orde is de wijziging der Drank
wet (het stellen van eischen aan een loge
ment en bepalingen tegen verpachting van
vergunningen).
De algemeene beschouwingen worden ge
opend.
Dc heer STAALMAN V. B. zegt dat
spoedig een algcheele herziening mogelijk
zal zijn omdat de Staatscommissie spoedig
gereed zal zijn met haar rapport. De be
handeling van de verpachting der vergun
ningen zou dus beter kunnen wachten, tot
dat dat rapport bekend is. Spr. stelt voor
een motie waarin de wenschelijkheid van
uitstel van dit punt wordt uitgesproken.
Mevr. BAKKER—NORT V. D. acht het
onmogelijk thans dit punt uit te schakelen.
Het wetsvoorstel wil 'n einde maken aan
den slechten toestand en het bevat geen
principieel punt, zoodat het best afgedaan
kan worden.
De heer SNOECK HENKEMANS C.-H.
acht den toestand der vergunningen on
houdbaar.
Deze herziening eischt een grondige
overweging en hij gevoelt dus vóór deze
motie.
De heer RUTGERS A. R. wil het oor
deel van den Minister afwachten, maar hij
ziet ook wel voordeel in uitstel, omdat het
weinig zin heelt zoo k,*.-t vóór een alge-
heele herziening een diep-ingrijpende ver
andering aan te brengen.
De Minister van Arbeid, de heer AAL-
BERSE, heeft geen overwegend bezwaar
tegen de motie, omdat spoedig het rapport
der commissie-v. d. Lande is te wachten.
Hij laat de beslissing aan de Kamer over.
De motie wordt z. h. st. goedgekeurd.
Dc vergadering wordt verdaagd tot Don
derdag één uur.
De tegemoetkomingen.
Op het wetsontwerp, houdende de rege
ling der tegemoetkoming aan de Zuider7.ee-
visschersbevolking, enz., wegens schade,
welke de afsfuiting der Zuiderzee hun mocht
berokkenen, heeft de comm. van Rappor
teurs uit de Tweede Kamer de volgende amen
dementen voorgesteld
I. Het zevende lid van art. 5 te lezen als
volgt
„7. Indien belanghebbenden en hunne
kinderen zich wenschen te bekwamen voor
eenig handwerk, ambacht, bedrijf of eenigen
anderen werkkring, hetzij in land- of tuin
bouw, dan wel op ander terrein, in de op
leiding waarvan het eerste lid van dit artikel
bedoelde onderwijs niet kan voorzien, wordt
door of vanwege onzen minister beslist of,
en zoo ja, in hoeverre, de daaraan verbonden
kosten worden vergoed."
II. Na art. 12 in te voegen de nieuwe
artikelen
Artikel 13. Aan andere belanghebbenden
dan die, bedoeld in art. 6, 2e lid, kan over het
bedrag der op nader door óns of van onzent-
wege te regelen wijze vast te stellen waarde
vermindering, als gevolg van de werken tot
afsluiting van de Zuiderzee voor ten hoogste
20 jaren een rente worden vergoed, welke
rente, aanvankelijk 5 pCt. bedragende, van
ieder vier-jarige periode telkens met 1 pCt.
zal afnemen.
Artikel 14. In bijzondere gevallen kan de
vergoeding van rente, voorzien in artikel 6,
2e lid, en artikel 13, geheel of gedeeltelijk
worden vervangen door de uitkeering in eens
tot een bedrag van ten hoogste de gekapita
liseerde waarde dezer rente.
DE NED. AFVAARDIGING NAAR DE
7e INT. ARBEIDSCONFERENTIE.
Waarom de werkgevers niet
vertegenwoordigd zijn.
Wij meldden reeds, dat in de Nederland-
sche delegatie naar de Zevende Internationale
Arbeidsconferentie te Gehève geen vertegen
woordiger der werkgevers is aangewezen.
Het Centraal Overleg in Arbeidszaken
voor Werkgeversbonden, het R. K. Verbond
van Werkgeversvakvereenigingen, het Ver
bond van Nederlandsche Fabrikantenver-
eenigi ngen, de Vereeniging van Nederland
sche Werkgevers, tezamen vormende de
Afdeeling „Nederland" der Internationale
Organisatie van Industrieele Werkgevers,
en de Christelijke Werkgeversvereeniging,
zetten thans in een uitvoerig stuk hun af
wijzende houding ten deze uiteen. Ieder
der vier afgevaardigden (2 van de regeering,
1 werkgevers- en 1 werknemersafgevaardig
de) zal vergezeld kunnen worden door tech
nische raadslieden tot een aantal van ten
hoogste 2 voor ieder agendapunt van de'
conferentie. Er zijn dit jaar 4 agendapunten.
De regeering achtte naast iederen gedelegeer
de twee technische raadslieden voldoende,
doch de werkgeverscentralen hadden de over
tuiging, dat slechts dan te Genève een goede
behartiging der Nederlandsche patroons-
belangen kan plaats vinden, indien in het
algemeen de patroonsdelegatie wordt samen
gesteld uit 1 patroonsgedelegeerde, vergezeld
van minstens 1 technisch raadsman in alge-
meenen dienst, n.l. het lid of toegevoegd lid
van den Raad van Beheer, vertegenwoordi
gende aldaar de Nederlandsche patroons,
in dit geval de Secretaris van de Afdeeling
Nederland der I.O.I.W.
Het vorig jaar hebben de werkgevers zich
bij het standpunt van de regeering neerge
legd, doch hebben toen medegedeeld dit jaar
op dit punt te zuilen terugkomen. Thans
eischten zij afvaardiging van minstens drie
technische raadslieden voor hun gedelegeerde,
hetgeen de regeering niet toestond, ook al
droegen zij zelf de kosten van één afgevaar
digde. De werkgeverscentralen hebben hier
door gemeld niet aan de samenstelling van
<eu h. i. onvoldoende vertegenwoordiging te
moeten medewerken.
Het plan van een Oostenrijksche firma.
Naar de Tel. verneemt, zal in de Dinsdag
26 Mei a.s. te Dordrecht te houden Raads
vergadering aan de orde komen een voor
stel van B. en W. tot het in erfpacht ge
ven van een terrein in den West-Merwe-
polder (Dc Staart) van circa 4 H.A., ter
vestiging daarop van een patror.enfabriek,
die thans in Oostenrijk is gevestigd.
De aankomst.
Voor de aankomst der Koninklijke familie
te Amsterdam bestond Woensdagavond
groote belangstelling. De stad was in feest
tooi, van de ofiiciëele gebouwen en vele
particuliere huizen wapperde de driekleur.
Op het Centraalstation waren o.a. ter ont
vangst aanwezig burgemeester de Vlugt, de
Commissaris der Koningin in Noord-Hol
land, jhr. mr. dr. A. Röell; dc kamerheer
in buitengewonen dienst, jhr. W. Röell, de
hoofdcommissaris van politie, kap.-Iuif.-ter-
zee Greeve, enz.
Nadat de trein om 5 minuten voor 7 was
binnengestoomd, had de begroeting plaats.
De Koningin droeg een langen mauvekleu-
rigen mantel en een hoed in dezelfde kleur.
Twee dochtertjes van den wethouder von
Freitag Drabbe boden bloemeó aan de
Koningin en Prinses Juliana.
Langs den weg van het station naar het
Paleis aan den Dam juichte dc dichte schare
de hooge bezoekers toe.
Bij het afdeelingsonderzoek van het wets
ontwerp tot wijziging en aanvulling van het
Vilde hoofdstuk B der Staatsbegrooting voor
het dienstjaar 1925, (Uitkeering aan de „Co
dro",) wezen eenige leden er op, dat het wel
eigenaardig aandoet, dat een onderneming,
die in rechten beweert, dat haar een schade
vergoeding van meer dan 3 millioen gulden
toekomt, zich laat afkoopen voor f 150.000,
d.i. nog geen 5 pCt. van het bedrag, waarop
zij beweerde recht te hebben.
Van andere zijde wordt hiertegenover op
gemerkt, dat wanneer iemand in een proces
Zien tot een schikking bereid verklaart tot een
bedrag, ver beneden het door hem geëischte,
dit niet steeds beteekent, dat hij een ongegron
den eisch heeft gesteld, doch dat zulk een han
delwijze veelal het gevolg is van de overweging
dat er weinig leans is op een goeden uitslag
van het proces en dat dus gered moet worden
wat nog te redden is.
Verscheidene leden stelden er prijs op te
verklaren, dat zij gaarne hun stem aan het ont
werp zouden geven, wijl zij in den voorgestel
den maatregel zagen de voldoening aan een
moreele verplichting, welke op den Staat rust
Zijn aan beide zijden onjuistheden begaan, de
hoofdfout, zoo werd betoogd, ligt bij den
Staat. In deze omstandigheden behoort naar
de meening dezer leden de Staat zich niet op
zuiver formeel standpunt te blijven stellen,
doch behoort de Regeering tetrachten met de
wederpartij tot een schikking te geraken.
Het indexcijfer op 1 Mei.
Door het Gemeentelijk Statistisch Bureau
is het overzicht der index-cijfers van de prij
zen der voornaamste levensmiddelen per
1 Mei j.l. gepubliceerd.
Ei; blijkt uit dat het herleid gemiddelde
van alle groepen tezamen is teruggeloopen
van 169.6 per 1 April op 167.3 per 1 Mei,
hetgeen een daling beteekent van 2,3 punt
of 1.4 pCt.
De verlaging van den brood en aardappel
prijs is 'één der oorzaken van den verderen
teruggang van het indexcijfer, dat nu sinds
1 Januari onafgebroken is gedaald. We wil
len dit feit nog even met de cijfers vastleggen,
doch meenen tegelijkertijd aan de objectivi
teit verschuldigd te zijn het weergeven der
aanwijzingen van het vorig jaar.
1924.
1925.
Verschil
1 Januari
164,5
157,2
10,7
1 Februari
166,4
174,8
8,4
1 Maart
166,4
169,9
3,5
1 April
162,2
169,6
4- 7,4
1 Mei
161,7
167,3
r 5,6
Ondanks de tot verheuging stemmende
daling in. 1925, blijven de cijfers voor dit
jaar maand voor maand boven die van 1924.
Het wat hoogere prijspeil voor dit jaar
kan wel duidelijk uit deze cijfers worden
afgelezen.
Het prijsverkoop is overigens normaal te
noemen, want ieder jaar treedt in het voor
jaar een daling in, gevolg van de seizoens
wisseling. Ook thans hebben de seizoens
invloeden zich op geheel normale wijze laten
gelden.
Los van het in bovenstaande vermelde
cijferverloop moeten we nog even wijzen op
't indexcijfer der groothandelsprijzcn van
het bekende Engelsche weekblad The Eco
nomist. De jongste publicatie over April doet
zien, dat het totaal aantal punten der ge
zamenlijke groepen is teruggeloopen van
4680 in Maart op 4550 in April, een daling
veroorzaakt door verlaging in alle groepen.
Het indexcijfer liep terug van 212,7 op
206,8.
Dinsdagavond heeft minister Colijn te
Amsterdam een rede gehouden voor de A.R.
Kiesvereeniging.
Aan het slot van zijn rede besprak de heer
Colijn in verband met het feit, dat de anti-
revolutionnaire partij niet meer dan ten hoog
ste 16 pCt. van het volk vertegenwoordigt
de noodzakelijkheid tot samenwerking met
andere partijen.
De samenwerking met de Roomsch-Ka-
tholieken en Christelijk-Historischen is in
den loop der jaren gegroeid en die laat men
niet zoo spoedig los.
Spr's deputatenrede heeft echter, gezien
verschillende uitlatingen in de bladen der te
genstanders een verkeerden indruk geves
tigd, schijnbaar ook bij-hen, met wie de anti
revolutionairen tot heden hebben samenge
werkt.
Spr. noemde het een opzienbarende zot
heid, dat men hem aanwrijft dat hij in zijn
deputatenrede bedoeld zou hebben te zeg
gen dat de anti-revolutionairen een conser
vatief blok zouden willen vormen met mede
werking van den Vrijheidsbond. In zijn de
putatenrede heeft spr. betoogd dat er vraag
stukken zijn van nationale beteekenis, waar
omtrent gezegd kan worden, dat een breeder
basis dan thans bestaat wenschelijk zou zijn
om die vraagstukken tot oplossing te bren
gen.
Spr. kan verklaren dat hij daarbij op het
oog had Vraagstukken betreffende de de
fensie en inzake de belastingen. Het is ech
ter niet in zijp hoofd opgekomen om daar
mede te zeggen, dat hij met de leden van
den Vrijheidsbond thans uit wandelen zou
willen gaan om dan zijn politieke vrienden
n den steek te laten.
ueperking van hef onderzoek in de
afdeelingen?
ue Kamerleden Dresselhuys, Marchant,
Nolens, Rutgers, Schaper en Snoeck Henke-
mans hebben een voorstel ingediend, tot
wijziging van het reglement van orde voor
de Tweede Kamer.
Blijkens de Memorie van Toelichting zijn
de voorstellers van oordeel, dat het gewone
afdeelingsonderzoek de laatste jaren hoé
langer hoe minder bevredigend heeft ge
werkt, vooral ten gevolge van den steeds
toenemenden omvang van de werkzaam
heden van de Kamer.
Daartegenover heeft het instituut der
commissie van voorbereiding en dat der
bijzondere commissies vrijwel steeds bevre
digende resultaten opgeleverd.
De ervaring zou er dan ook toe- moeten
leiden, zeggen de voorstellers, dat van deze
beide instituten een veelvuldiger gebruik
wordt gemaakt, ware het niet dat daaraan
eenige bezwaren in den weg staan Echter
laat het Reglement van Orde in art. 54 de
mogelijkheid open tot het instellen voor den
duur van een zitting van vaste commissies
voor het onderzoek van, tot zekere groep
van onderwerpen behoorendej wetsontwer- 1
pen.
De voorstellers zijn van oordeel, dat met
deze commissies ia de volgende zitting 'n
proef zou Kunnen worden genomen, zij net
aanvankelijk nog slechts op bescheiden
schaal. Hierover zou de Kamer bij den aan
vang der zitting hebben te heslissen.
Opdat de voorwaarden voor het slagen
van de proef aanwezig zullen zijn, dienen
evenwel de bepalingen in het Reglement
van Orde betreffende de vaste commissies
enkele wijzigingen te ondergaan, hetgeen
dan ook de strekking van dit voorsfel is.
Over het instellen zelf van vaste com
missies wordt daarmee nog niets beslist.
Hiervoor wordt een nader bcluit der Kamer
vereischt, dat, zooals wordt voorgesteld,
slechts voor één zitting zal gelden.
De voorgestelde wijziging strekt hoofdza
kelijk, om in plaats van de bepalingen be
treffende bijzondere commissies, op het in
stituut der vaste commissies van toepassing
te verklaren.
Het aantal leden eener vaste commissie
ware, zeggen de voorstellers, op zeven te
stellen, waardoor meer gelegenheid ont
staat bij de benoeming met dc verschillen
de richtingen in de Kamer rekening te hou
den.
Voorts wordt voorgesteld, dat voor het
verzenden van een wetsontwerp naar een
vaste commissie, telkenmale een besluit der
centrale afdeeling wordt vereischt, waarte
gen ieder lid der Kamer kan opkomen.
Ernstige bezwaren geopperd.
Blijkens het voorloopig verslag over het
wetsontwerp tot wijziging van de Spoorweg
wet en van de Locaalspoor- en. Tramwegwet
werd tegen de voorgestelde aanvulling van
art. 36 der Spoorwegwet ernstig bezwaar
gemaakt, omdat zij tot gevolg zou hebben,
dat betrekkelijk groote oppervlakten grond,
ter weerszijden van spoorwegen, locaal-
spcorwegen en tramwegen, op de plaatsen
waar zich onbewaakte overwegen bevinden,
niet meer mogen wordeh beplant of bebouwd
en den eigenaar, voor deze belangrijke beper
king van zijn genot eenige schadeloosstelling
niet zal behoeven te worden toegekend.
Men achtte dit een ernstige aantasting van
de rechten van den eigenaar.
Volgens het Corr.-Bureau acht men het
in parlementaire kringen uitgesloten, dat
de Tweede Kamer, naar een hardnekkig
gerucht wil, reeds den dag voor Hemelvaarts
dag, dus Woensdag 20 dezer, de loopende
zitting-periode zou beëindigen. De stand der
werkzaamheden laat niet toe vóór Vrijdag
29 dezer de Kamer te doen uiteengaan.
Baron Van Voorst tot Voorst benoemd.
Bij K. B. van 9 Mei 1925 is met ingang
van 1 Juni benoemd tot Commissaris van de
Koningin in de Provincie Overijsel mr. A. E,
baron van Voorst tot Voorst te Groesbeek
Naar de „Tribune" verneemt is bij hét
Partijbureau der C. P. van E. Bouwman, J.
Brandsteder, Ab. Menist en H. Sneevliet te
Amsterdam, P. Harkema te Groningen en A.
Kootstra te Emmer-Erfscheiderveen be
richt ingekomen dat zij hun lidmaatschap
'van de C.P.H. opzeggen.
Op de vragen van den heer Ter Hall be
treffende een uitlating van den majoor-aal
moezenier Huys over vrijmetselaars, in een
te Arnhem gehouden rede, heeft de heer van
Dijk, minister van oorlog, o.m. geantwoord:
Uit het ter zake gehouden onderzoek is
gebleken, dat de lezing in besloten kring
is gehouden en het in verband daarmede
in strijd met sprekers- bedoeling was, dat
een verslag van het gesprokene in de pers
zou komen. Verder is gebleken, dat het in
eersten aanleg gegeven sedert gerectifi
ceerde verslag de gehouden lezing on
juist heeft weergegeven, aangezien spreker
bij zijn beschouwing over „Ontstaan, wezen
en werken der Vrijmetselarij" -alleen heeft
gewezen op het z.i. laakbare in het optre
den der vrijmetselaars in het buitenland en
dan ook in dit verband met geen enkel
woord heeft gesproken over eenigen tak van
dii?nst in Nederland.
AMSTERDAM, 13 Mei. Vee. Ter vee
markt waren heden aangevoerd 239 vette
kalveren le kw. f 1.001.15, 2e kw. f 0,90
J.00, 3e kw. f 0.820.90 per Kg. levend
gewicht 104 nuchtere kalveren f 1223
per stuk 535 vleeschvarkens Holl. le kw.
9294 ct. 2e kw. 9192 ct., Overz. en Gel-
dersche le kw. 9294 ct., 2e kw. 9192ct.
vette varkens 8587 ct. per Kg. slachtge-
wicht.
DWINGERLOO. 13 Mei. (Jaarmarkt).
Op de jaarmarkt waren aangevoerd 191 paar
den, 149 koeien, 22 oude varkens, 12 loop
varkens, 247 biggen, 39 geiten, 142 Fr. scha
pen, 248 Fr. lammeren. Paarden golden f 258
—645, enters f 125—245, veulens f 40—120,
koeien f 187425 pinken f85165, kalve
ren f 2865, loopvarkens f 1826, biggen
f 1218, geiten f 1626, Fr. schapen f 26
54, Fr. lammeren f 1216.
WIERDEN, 12 Mei. Vee. Op de Vee
markt v/aren aangevoerd 191 koeien, 255
varkens en 66 schapen. Melkkoeien deden
f 180375, neurende koeien f 50175, big
gen f 2.503. Handel vlug.
WOERDEN, 13 Mei. Kaas. Ter markt
waren 430 partijen. Prijzen Goudsche le
soort f 47—51, 2e soort f 4145, rijksmerk
f 4357. Handel vlug.
ASSEN, 13 Mei. Eieren. Op de markt
van de V. P. N. waren aangevoerd 173.400
stuks. Prijs f 57 per 100 stuks.
ELST (Bet.), 13 Mei. Fruit. Aardbeien
1ste soort f 3.50—4.50, 2de s. f 2.10—3 per
Kg.
ENKHUIZEN, 13 Mei. Zaden en peul
vruchten. Wijker vale erwten f 11 a 14, vale
f 20 a 26, grauwe f 19 a 26, bruine boonen
f 20 a 25 per hl. Bruin mosterdzaad f 46 a 48
per 70 Kg. Maanzaad f 24 a 24.50, karwijzaad
f 15 a 15.50, beide per 50 Kg.
HOORN, 13 Mei. Vee. Aanvoer 213 var
kens. Vette f 0.760.80, Londensche f 0.74,
zouters f 0.740.77. Handel vlug.
Eierveiling. Aanvoer kippen- 25.925
stuks f 5.406.50, bruin f 6.206.70, een
den- 3140 stuks, f 5.505.60.
MAASTRICHT, 13 Mei. Boter. Aanvoer
40.975 Kg. Prijzen hoogste f 2.12, midden-
2.06, laagste f 1.97.
VOLENDAM, 13 Mei. Eieren. Aan de
veiling waren aangevoerd 490.000 eenden
eieren f 5.655.70 en 7000 kippeneieren
f 6.10.
GOUDA. Coöp. Tuinicrsvereeinguin „Gou
da en Omstreken". Veiling van 13 Mei '25.
Kropsla le soort 5.4011.20, idem 2c srt.
2.608.60; komkommers I 27, idem II
19; bloemkool I 2231, idem II 1423,
idem III 917 idem uitschot 39 per
100 stuks; spinazie 110; postelein 17—
25 per 100 Kg.; wortelen 1924, id. sprot
812; rabarber 2.907.30; radijs J 1.30
2,60; raapstelen 0.501.60; selderie 1.60
2.90 per 100 bos; aardbeien 1.48 p. pond;
eieren 5.906.30 per 100 stuks.
GOUDA, 14 Mei. Kaas. Aangevoerd 260
partijen, handel vlug. le kw. j 4650, 2de
kwal. 4041; zwaardere rijksmerk 57;
met rijksmerk 1 soort 5356, idem 2e
soort 4650.
HUIZEN, 12 Mei. De groote rookerijen
die voor export werken liggen vrijwel stil, ha
ring (binnenmarkt) 1 last a f 1.101.32 per
tal; bot 408 pond a 31 ets. gemiddeld; Noord-
zeevisch 2200 pond a 11 18% ets.
MEDEMBLIK 12 Mei. De ansjovisvangst
beliep hier heden door 112 vaartuigen 8294
kg. prijs f 0.830.84 per kg. Kuilvisch per
kg.-f 0.73.
URK, 12 Mei. Door 130 vaartuigen zijn
heden hier aangevoerd 344 tal haring, prijs
f 1.251.36 per tal (200 stuks) en 4525 kg.
ansjovis, prijs f 0.710.82% per kg.
IJMUIDEN, 12 Mei. In de week van 5
tot en met 11 Mei werd door 75 Nederland
sche- en 4 Duitsche stoomtreilers, 2 motor
en 50 zeilloggers, 8 zeil- en 72 motorkustvaar
tuigen alsmede 10 open booten 609.200 kg.
treilvisch ter waarde van f 159.331 aangevoerd
Van de beugvaart arriveerden deze week
geene schepen 'aan den afslag.
Er kwamen van de IJslandvisscherij 1 Ne
derlandsche- en 5 Duitsche stoomtreilers
met een totaal-aanvoer van 306.430 kg. visch
ter waarde van f 51.930. Door den Britschen
stoomd ifter Y.H. 69 A. Rose werd 42.455 kg.
makreel met een opbrengst van f 9077 aange
voerd.
De 44 van elders aangevoerde consignatie-
zendingen brachten te zamen f 1556 cfp.
De totaal-omzetbedroeg deze week
f 2.21.894, tegen f 177.996 in de daaraan voor
afgaande week.
BUNSCHOTEN-SPAKENBURG, 12
Mei. Heden bedroeg de botaanvoer uit de
Knaaromgeving bijna 1700 pond a 2635%
ets. zee-aal 658 pond a 3948 ets. ruim
30 vaartuigen uit op de ansjovis benoorden
Urk, garnalen 66 kg. a 1518 ets.
ENKHUIZEN, 12 Mei. De ansjovisvis-
scherij, zoowel met staande netten als met de
kuil, neemt ten Noorden van Enkhuizen nog
voortdurend toe.
Heden hebben 119 vaartuigen hier aange
voerd 2400 tot 24500 stuks nettenansjovis per
vaartuig. Totaal 670.000 stuks of 12.000 kg.
Prijs 83% a 88% ct. (prijzen voorafgaande
dag 83% a 91 ct.) per kg.
Door 11 span (22 vaartuigen) werd met het
kuilnet, zoowel ten Noorden als ten Zuiden
van Enkhuizen gevischt. Ook nu weer bleek
dat de ansjovisscholen zich nog zeer weinig
ten Zuiden van de lijn EnkhuizenUrk heb
ben verspreid. De gemiddelde vangst bedroeg
daar slechts 60 kg. Totale aanvoer van kuil
visch 222,000 stuks, prijs 76 a701per kg.
De vangst van ansjovis was heden in het ge-
heele Noordelijke bekken der Zuiderzee over
het geheel zeer matig. In 'het Zuiden van de
Wieringer Meer was de vangst slecht, in de
buurt van Urk onvoldoende, bij Stavoren
matig en bij Lemmer middelmatig. Nog steeds
wordt de meeste visch ten Noorden van Enk
huizen aangetroffen.
De fuikenvisscherij naar aal en paling langs
de kust van West-Friesland geeft in de laatste
dagen weer wat beter, maar toch nog onvol
doende resultaten. Men besteedde heden voor
roode aal, buiten den afslag om, 40 a 45 ct.
voor paling uit het polderwater 60 ct. per
pond.
IJMUIDEN, 13 Mei. Heden kwamen van
dl treilvisscherij hier aan den afslag de stoom
treilers IJ.M. 385 (Derika IV) met f 1941,
IJ. M. 271 (Derika XIV) met f 2099 IJ.M.
129 (Shamrock) met f 1986 IJ.M. 119
(Mies &zn. Truus) met f 2123 IJ.M. 149
(Victor) met f 1315IJ.M. 136 (Slasina
Luther) me f 1629 IJ.M. 261 (Pan) met
f 1449 IJ.M. 503 (Holland VII) met f 1443
IJ.M. 491 (Timor) met f 2823 IJ.M. 122
(Bertha) met f 1612; IJ.M. 118 (Beatrice)
met f 1669 IJ.M. 36 (Proef) met f1523
IJ.M. 1 (Swift) met f 1707 IJ.M. 130 (Een
dracht I) met f 1765 IJ.M. 157 (Maria van
Hattem) met f 1830 IJ.M. 70 (Zeehond)
met f 1281 de loggers K. W. 152 (Agatha
Maria) met f 311 K. W. 57 (Motor I) met
f 585 K. W. 87 (Katwijk aan Zee III) met
f 258 K. W: 153 (Tine) met f 240 K. W. 89
(Holland IX) met f 231 K. V/. 116 (Johan
Reinddrt) met f 165 K. W. 97 (Van der
Duyn van Maasdam) met f 291 K. W. 20
(Maria Cornelia met f 246 K. W. 49 (Dirk
met f 239 K. W. 158 (Herman Jacobus)
met f 259 K. W. 44 (Dirk) met f 268 aan be
somming.
IJMUIDEN 18 Mei. De van IJsland aan
gekomen stoomtreiler IJ.M. 35 (Wilhelmina(
besomde over de aanvoer zoutevisch f 5312.
Een noodlottig schot,
Voor de rechtbank te Arnhem had zich
Dinsdag te verantwoorden de 20-jarige
arbeider P. J. P. uit Groesbeek, Ier zake
dat hij op 9 Maart 1925 met een met hagel
geladen geweer op korten afstand geschoten
hpeft op J. G,, die hierdoor in het been werd
geraakt, ten gevolge waarvan de linkervoet
is verlamd en vrijwel geen kans op herstel
bestaat.
Beklaagde bekende hef schot tc hebben
gelost, Zeer-uitvoerig vertelde hij, dat J. G.
den avond tevoren hem gedreigd had te
zullen vermoorden.
Op den bewusten dag kwam J. G. bij hem
aan huis. Er ontstond een woordenwisse
ling, waarbij J. G. bekl.' ouders en ook beid.
bedreigde met een riek.
„Ik greep het geweer en toen ik er mee
tusschen twee muren stond, wilde G. mij met
de riek (mestvork) steken. Ik kon toen niet
anders doen dan schieten."
Een der getuigen verklaarde gezien te
hebben, dat bekl. 's morgens met een geweer
in zijn hand liep en G. dreigde te zullen
doodschieten. Daarom had G. de mestvork
meegenomen.
De ouders van bekl., als getuigen a
décharge buiten eede gehoord, verklaarden
dat G. tevoren reeds met de vork had ge*
dreigd.
De verdediger, mr. Pieké, vroeg beklaag-
de's onmiddellijke invrijheidstelling.
Na zich teruggetrokken te hebben in de
Raadkamer weigerde de rechtbank het ver
zoek tot onmiddellijke invrijheidstelling.
De verdere behandeling dezer zaak werd
bepaald op 26 Mei a.s,
De Rechtbank te Maastricht deed Woens
dag uitspraak in de zaak tegen den 35-jarigen
J. M. D. aldaar, directeur der N.V. „Éclair",
die in appel was gekomen van een vonnis van
den kantonrechter, waarbij hij wegens over
treding der Loterijwet (het uitgeven van
premieleeningen met stortingsbewijzen) tot
driemaal drie geldboeten van 300 subs,
driemaal een maand hechtenis was veroor
deeld. De Rechtbank bevestigde het vonnis
van den kantonrechter, doch bepaalde dc
straf op één maal 200 en tweemaal 100
boete of subs. 40 en 2 X 20 dagen hechtenis.
In het bericht over de uitspraak van dei
Hoogen Raad inzake de directeuren van de
N.V. Haigton en Co. is abusievelijk vermeld,
dat de zaak weder is verwezen en wel naar
het Haagsche Hof.
De Hooge Raad heeft ten deze ten princi-
pale rechtgedaan en de beide directeuren D,
en de H. ontslagen van alle rechtsvervolging.
Aan den ex-secretaris jaar opgelegd.
Dinsdag deed de rechtbank te Arnhem
uitspraak in de strafzaak tegen den 54-jari-
gen A. de K., ex-secretaris van de gemeente
Veenendaal, en veroordeelde hem, wegens
verduistering en valschheid in geschrifte tot
een gevangenisstraf van één jaar en zer
maanden.
De eisch was drie jaar gevangenisstraf
Om een grafsteen.
Een bejaard man had ruzie gekregen met;
zijn schoonzoon over den marmeren steen,
dien hij op het graf van zijn dochter had la—',
ten plaatsen. De aanleiding van alles was;
het plan van den schoonzoon om te hertrou-;
wen, vier maanden na het overlijden van zijn
vrouw.
Het geval kwam voor den politierechter,
Mr.„ Servatius te Amsterdam.
Ja, zeide de vader, daarna was de sym
pathie weg mijn dochter overleed verle
den jaar 8 April. En toen was mijn schoon
zoon met z'n kind bij mij in huis. Hij wilde
weg en hing een slot op de deur van zijn
kamer, terwijl m'n vrouw altijd de sleutels
had.
Ik zeg tegen hem:, Waarom maak je m'n
vrouw verdacht? Wat moet dat slot op je
deur?; waarop ik tot antwoord kreeg: Dal
mot ik weten. Een paar dagen later ging hij)
't huis uit.
En hoe is de verhouding nu? vroeg mr.
Servatius.
Nog slecht.
En wat was de directe aanleiding voor hek
gevecht op 15 Dec. 1.1.?
Ik was op 6 Dcc. 25 jaar getrouwd en even
later vertelde een kennis aan m'n schoon-
zoon, dat de familie mij en m'n vrouw moo(
in de blommetjes gezet hadden. Hij grinnikt»
toen en zei; Ik zal ze 'n andere week wel
een poets bakken! De week daarop kreeg
ik een briel, waarin hij schreef, dat de steen
van het graf van m'n dochter er af moest,
want dat hij er belasting voor moest betalen.,
en van mij geen geld wilde ontvangen. Nou,,
ik wilde niet, dat voor drie centen in de
week het graf van m'n dochter zou geschon
den worden!
En bent u na lezing van dien brief naar de
Dageraadsbrug gegaan, waar uw schoonzoon
met zijn vader en een haringkar stonden?
Ja, eerst is m'n zoon gegaan.
En hebt u uw schoonzoon toen met ren
stok geslagen?
Ja, m'n zoon zegt, dat ik m'n stok heb
stukgeslagen op de haringkar, dat zou wel
kunnen, want als ik hem geraakt had, had ik
hem op z'n hoofd moeten slaan.
De zoon was op den bewusten 15en Dec.
1924 het eerst bij de Dageraadsbrug geko
men om zijn zwager eens de les te lezen
over den brief. Hij had, toen hij hem niet be
reiken kon, de schalen met voedsel in zuur,
o.a. augurken, naar het hoofd van zijn zwa
ger geslingerd. En toen er geen schalen meer
op de kar waren, vlogen de tegels, waarop
de schalen stonden, door de lucht.
De schoonzoon vertelde daarna, dat hij
nooit zoo gauw door z'n koopwaar was ge
weest als op dien Maandag. De oorzaak was
de kwestie van m'n hertrouwen. Maar ik
was niet m'n vrouw vergeten, zooals ze be
weerden. Alleen, ik kan met een doode
vrouw niet leven. Over dat geval heb ik van
die menschen een haat gekregen, die niet te
doorgronden is.
Na 'n omstandig relaas van dezen getuige
- den man, wien augurken en citroenen om
hel hoofd vlogen eischte de officier, mr.
Reilingh, tegen vader en zoon ieder voor
waardelijk twee weken gevangenisstraf met
de verplichting aan den zoon om voor 1
Augustus 10 schade aan zijn zwager te
vergoeden.
Mr. Servatius: Hebt u nog wat te zeggen?
De vader: Ja, ik heb geen bezwaar tegen
de straf, maar wel tegen de schennis van 't
graf van mijn dochter. Dat kan ik niet dul
den. Als m'n schoonzoon daarbij blijft, za!
het conflict met hem blijven,
U eert de nagedachtenis van uw dochter
niet goed, door te twisten over haar graf.:
Bovendien mag u er niet op los gaan slaan!:
Iemand die geweld gebruikt, krijgt altijd on-:
gelijk en straf. Ik zo.l u nu alleen een waar-)
schuwing geven, bij herhaling krijgt u onver-!
biddelijk gevangenisstraf.
Ik zal het niet weer doen, Het is mij al-
leen tc doen om den steen óp het graf te'
behouden.
Dan veroordeel ik u tot 20 boete, subs.
20 dag'en hechtenis en uw zoon tot 15 boe
te, subs. 15 dagen hechtenis. Zorg, dat het
niet meer gebeurt. Ik zal er nog eens mef
uw schoonzoon over spreken.
i H lil
R. K. WERKLIEDENVERBOND
IN NEDERLAND.
Maandag 11 Mei vergaderde het Verbonds-)
bestuur.
Bij het begin der vergadering had de heerj
Kuiper een warme felicitatie in ontvangst)
te nemen in verband met zijn 50sten ver
jaardag.
Het werkloosheidsvraagstuk en de werk
loosheidsverzekering werden opnieuw ern-i
stig onder het oog gezien. De pogingen om
tot een bevredigende werkverschaffing te
komen, zullen worden voortgezet. Met dé
besturen van de vier groote gemeenten wordt'
overleg gepleegd over een uniforme steun-1;
regeling voor reglementair uitgetrokkenen.;
Met het C. N. V. en het A. N. V. wordt sa
mengewerkt om te bereiken, dat eertijds
door het Rijk aan de werkloozenkassen ver
leende gelden, worden kwijtgescholden. Ver
der zal een poging worden gedaan om weg
te nemen de onbillijkheid in de klassenindee-
ling ten opzichte van de werkloozenuitkeerin-
gen, welke is ontstaan door de samenvoeging
van gemeenten.
Vastgesteld werd een leidraad, die door de
plaatselijke arbeidsorganisaties kan worden;
toegepast om de R. K. Volksbonden en Werk-
liedenvereenigingen te outilleeren voor de1
uit 'de stichting van het R. K. Werklieden-
verbond voortgevloeide breedere taak en een
goede samenwerking tusschen stands- en
vakorganisatie te bevorderen. Deze leidraad
zal aan de Verbondsvergadering ter goed
keuring worden voorgelegd.
Besproken werd een plan tot samenstelling
van „Het Roer" en „De R. K. Vakbeweging"
tot één orgaan voor de leiders.
De besprekingen leidden nog niet tot
een definitief resultaat en zullen in de vol4
gendg vergadering worden voortgezet. j
