BRIEVEN UIT FRANKRIJK.
Suzanne Dupré.
KUNST EN KENNIS.
DE FRANSCHE LUCHTSCHEEPVAART.
Geruchten omtrent het aftreden van Chamberlain, Een wetsont
werp der Labour-partij inzake de werkloosheid. Oud-minister Malvy
met een diplomatieke opdracht naar Madrid. Het vrouwenkiesrecht
jn de Italiaansche Kamer aangenomen.
Onder de Radio-berichten: Groot mijnongeluk bij Dortmund. Het dui-
jendjarig bestaan van Rijnland. Een rede van den Rijkskanselier.
Gem, buitenl. berichten.
UIT HET
AHD- t
De mijnramp bij Dortmund.
Instorting van een huis.
Vijf personen omgekomen.
Stormen in Uruguay.
WOORDEN, UITDRUKKINGEN ENZ.
UIT DEN BOERENSTAND.
FEUILLETON.
Het was ter gelegenheid van het afscheid
der Holland-Indië vliegers, dat wij enkele'
weken geleden, opnieuw een bezoek brach
ten aan den vlieghaven Van Parijs, „le Bour-
get." Op dit oogenblik, nu Holland meer dan
ooit in hef teeken staat van het vliegwezen, al
is het octaaf der vliegersfeestelijkheden reeds
voorbij, schijnt het ons aangewezen, daar het
een en ander van te vertellen. Actueel is het
ook in zooverre, waar dezer dagen de of-
ficieele deelnemers aan de Internation. postze-
geltentoonstelling, waaronder meerdere Hol
landers, gastvrij op het vliegterrein zijn
onthaald. Philatelisten zijn nu eenmaal be
langstellenden in den luchtdienst, was het
alleen slechts om de verrijking, die hun post
zegelcollecties daardoor hebben ondergaan
Maar ter zake. Niet beter konden wij de
Bourget in oogenschouw nemen dan onder
de deskundige leiding van den heer Jules
Mohr, vertegenwoordiger van de K. L. M. te
Parijs. Hij heeft ons ook eenige gevens ver
strekt omtrent de Holland-Frankrijk verbin
dingen, waarop wij aanstonds terugkomen.
Wie nooit Bourget bezocht heeft, kan zich
geen denkbeeld vormen van den omvang
die een dergelijke vlieghaven bezit.
Personen vervoer, maar meer nog het
goederenvervoer hebben een reeks van gebou
wen in het leven geroepen, die een klein stad
je op zich zelf vormen.
Directie- en administratiegebouwen, douane-
bureau, ziekenverpleging, gen goed ingericht
restaurant, nemen met die, waarin de mete-
reologische dienst, de telegraphie en draad-
looze telephoon zijn ondlrgebracht, ontzag
gelijke ruimten in.
Vóór alles echter de uit gewapend beton
opgetrokken hangars, waarvan ieder 5 of 6
groote vliegmachines kan bevatten.
Hun aantal 'is vreeds aanzienlijk en nog
steeds gaat men voort nieuwe bij te bouwen.
Uitnemend onderhouden zijn de uitgestrekte
velden, waar de af en aan zwevende vlieg
tuigen voldoende ruimte hebben om op te
stijgen, neer te dalen en te manoevreeren en
waar de ontvangst van passagiers en bagage
door. een uitgebreide staf van personeel tot
in de puntjes is gereld.
Indien men weet dat het administratief en
technisch personeel reeds de 500 ver heeft
overtroffen, dan kan men zich indenken, hoe
Bourget een wereldje op zich zelf vormt, vol-
beweging en levendigheid, waaraan de dui
zenden belangstellenden sommige dagen hun
volle beteekenis geven.
De commercieele luchtvaart, onder de
meest moeilijke en ongunstige tijdsomstandig
heden, na het einde van den grooten wereld
oorlog, ontstaan, heeft zich hier een belang
rijke plaats onder de internationale verkeers
middelen weten te veroveren.
Niet alleen het passagiers, doch ook het
financieel zooveel beduidender goederenver
voer, neemt ieder jaar in omvang toe.
Welsprekend zijn in dit opzicht enkele cij
fers. Bedroeg het totaal gewicht der ver
voerde goederen oo 't vliegveld „le Bourget,"
in 1919, 8350 K.G., dit is in 1924 tot 971.894
K.G. gestegen.
Geimporteerd werd in 1921 voor een waar
de van 7.944.982 frs. en geëxporteerd voor
16.00.081 frs. In 1924 respectievelijk voor
87.238.274 en 89.090.442 frs. Douanerechten
hielden daarmede gelijken tred. In 1919,
12000 frs. in 1924, 15.26477 frs.
Sinds 1923 heeft de Koninklijke Lucht
vaart Maatschappij een lijn geopend tus-
schen AmsterdamRotterdam en Parijs. De
vervoercijfers zijn nog niet bijzonder gun
stig te noemen, doch stemmen hoopvol.
Het vervoer bedroeg in 1923 aan passa
giers 656 personen en 3.358 K.G. aan goede
ren. La 1924 1053 en 82072 K.G.
Het vervoer in de eerste maanden van
'25 laat verwachten dat de cijfers van 1924
weer verre worden overtroffen.
In 1924 vlogen de toestellen der K. L. M
in totaal 789.615 K.G., dit is ongeveer 50
maal den afstand AmsterdamBatavia.
In het volle seizoen 1925 moeten de K. L.
M, toestellen dagelijks 5000 K. M. afleggen,
d. w. z. ongeveer een derde van den afstand
AmsterdamBatavia. Men ziet de luchtkas-
teelen van weleer zijn werkelijkheid geworden.
Hoogst belangrijk voor de verdere ontwikke
ling van het vliegwezen is ee.i feit, dat in deze
dage,n de bijzondere aandacht in luchtvaart
kringen heeft getrokken.
Een ter zake kundige heeft ons in „Bour
get" gesproken over den grooten vuurtoren
die op het punt staat vanaf den „Mont Afri-
que" de luchtbaan Pa ijs-Algiers te verlich
ten en zoowel te Brussel als te Frankfortente
Milaan zal kunnen worden waargenomen.
Het welslagen van een luchtvaartonderne
ming hangt grootendeels af van den regel
maat waarmede 't personen-en goederenver
voer vindt en de veiligheidsmaatregelen
voor levenszekerheid worden getroffen.
Welnu, de vuurtoren op 8 Kil. Oostelijk van
Lyon op den 625 M. hoogen berg „Afrique"
opgericht, kan daar veel toe bijdragen. Dit
ontzaggelijke licht werpt zijn stralen over
een omtrek van 800 Kilometer-diameter.
De lichtsterkte van het samenstel lampen,
(de stroom komt van Dyon met 8000 volt)
bedraagt 1 milliard kaarsen en overtreft ver
re de machtigste vuurtorens ten behoeve van
de scheepvaart tot nu toe in geheel de we
reld in gebruik.
Hoogstens 30 millioen kaarsen werd tot op
heden bereikt.
De constructeurs hebben hun berekenin
gen dusdanig gemaakt, dat een vliegtuig zelf
2 a 3 duizend metër hoog vliegend, voortdu
rend blijft in de lichtbaan. De stelling der len-
sen maakt het mogelijk dat een vlieger bo
ven den vuurtoren zelfs van dien lichtbron
kan genieten.
Wij voelen ons niet bekwaam hier „tech
nisch verder op in te gaan. Maar dat deze
vuurtoren een eerste en gewichtige stap be
duidt op den weg naar algemeene verlichting
van de groote luchtbanen, is voor iederen leek
begrijpelijk. Het vliegen bij nacht met even
groote zekerheid als bij dag, wordt er door
mogelijk gemaakt. Welke verschieten worden
door deze nachtelijke verlichting niet ge
opend. De lichttoren van de „Mont Afrique"
zal reeds de dagelij ksche handelsverbinding
tusschen Parijs-Algiers veroorloven.
De bouw is begonnen in 1918 op last van
den generalen staf om de veilige thuiskomst
der oorlogsvliegers te verzekeren. De wapen
stilstand deed tijdelijk het werk staken. De
arbeid sedert anderhalf jaar hervat, is deze
vuurtoren thans gereed. Reeds heeft zijn
machtig licht als proef over de wijde velden
geschenen. De kosten bedroegen 1 V% milli
oen francs.
Een hoog bedrag, maar zeker niet te hoog
in verhouding tot de te verwachten resulta
ten. Frankrijk mag er trotsch op gaan daad
werkelijk het eerste sein te geven, dat de ver
dere ontwikkeling van het luchtwezen ten
goede zal komen. Andere landen zullen ze
ker niet achterblijven dit voorbeeld te vol
gen.
Parijs, 12 Mei 1925.
Mr. P. v. S.
Het Veiligheidspact.
Toen er in Januari het eerst sprake was
van het Duitsche voorstel tot het sluiten
van een Garantiepact betreffende de west
grens heeft men dat hier via Italië verno
men. Dat maakt dat men thans nogal waar
de hecht aan de nieuwe mededeeling, die
uit het land van Mussolini komt omtrent
de Duitsche bedoelingen.
Volgens dit bericht zou Duitschland van
plan zijn zoodra het Fransche antwoord,
dat op het oogenblik in Engeland bestu
deerd wordt, ontvangen is, het oorspronke
lijke voorstel te completeeren met een
nieuwe propositie. Deze zou inhouden dat
Duitschland niet alleen de westgrens, maar
ook de oostgrens waarborgen zou op voor
waarde dat de bondgenooten toestemmen in
een vereeniging van Oostenrijk met Duitsch
land.
De eerste ontvangst van dit voorstel,
aangenomen dat de Italiaansche mededee-
lingen ook thans weer waarheid bevatten,
is niet heel gunstig. Het feit van de aan
hechting van Oostenrijk zelf wordt als een
aanzienlijke versterking beschouwd, en men
is er hier ook njet op gesteld dat Duitschland
aldus nader tot de Middellandsche Zee. den
Balkan, Konstantinopel, enz. komt. Maar
jovendien ziet men in het voorstel, dat
blijkbaar als een proefballon is opgelaten,
een middel om de Oostelijk: bondgenooten
te verdeelen. Polen, door de verzekering
zijner grens gerustgesteld, zou zich verder
weinig bekommeren om de gevaren, die
Tsjecho-Slowakije bedreigen door de ver
eeniging van Duitschland met Oostenrijk,
en de Duitsche regeering zcu er aldus in
slagen de ontstane toenadering tusschen de
beide landen tegen te gaan.
Vernomen wordt, 'dat ook de nieuwe Fran
sche regeering nog niets wil weten van een
herziening der vredesbepalingen.
Treedt Chamberlain af?
Baldwin heeft Vrijdag in het Lagerhuis
de geruchten betreffende een spoedig aftre
den van Chamberlain als minister van bui-
tenlandsche zaken categorisch tegengespro
ken.
De „Daily Chronicle" twijfelt er echter
aan of Chamberlain zijn ambt nog veel lan
ger zal vervullen, daar hij een beslist pro-
Fransche houding aanneemt betreffende alle
groote problemen, terwijl het Kabinet inzake
de ontruimimg van Keulen en het Pact een
objectiever standpunt inneemt.
De Parijsche correspondent van de „Dai
ly Chronicle" seint, dat volgens parti
culiere berichten uit Londen te Parijs
ontvangen, lora Birxenncaa ae opvolger van
Chamberlain zal worden.
Het bericht van de „Daily Chronicle"
over het aftreden van Chamberlain wordt
officieel tegengesproken. De „Star" verze
kert dat Chamberlain niet aan - heengaan
denkt, tenzij het onwaarschijnlijk geval zich
bij zijn inzichten aangaande de ontwapening
van Duitschland aan te sluiten. Dat lord Bir
kenhead als opvolger werd genoemd, maakt
het bericht nog onwaarschijnlijker. He't be
treft hier slechts een gerucht, dat reeds
Woensdag j.l. in de wandelgangen van het
parlement de ronde deed en dat door cor
respondenten van Fransche bladen werd
verspreid, ofschoon niemand er aan geloofde.
Het vraagstuk der Engel-
sche werkloosheid.
De Labour Party heeft een wetsonderwerp
uitgewerkt ter bestrijding van de werkloos
heid. Het voornaamste punt van dit voorstel
is de instelling van een nationalen raad van
arbeid, waarin de ministers der verschillende
departementen zitting zouden hebben. Voor-
dit lichaam wordt een jaarlij ksch bedrag van
1 10 millioen noodig geacht. Deze raad zou
het geheele jaar door in functie blijven om
met de plaatselijke autoriteiten en de par
ticuliere ondernemers overleg te plegen no
pens de werkverschaffing. De bedoeling van
het voorstel is, dat in den goeden tijd mid
delen zouden worden geaccumuleerd voor
tijden vaji depressie. Indien een plaatselijke'
autoriteit mocht weigeren de maatregelen te
nemen, welke de raad noodzakelijk acht,
dan zou dit lichaam het recht hebben die
maatregelen zelf te nemeri voor rekening van
bedoelde autoriteit.
De moeilijkheden der
nieuwe Belgische regee-
ring.
De liberale linkerzijde van Senaat en Ka
mer heeft een resolutie aangenomen, waarin
zij als haar meening te kennen geeft dat de
regeering Van de Vyvere niet in staat zal
zijn de parlementaire moeilijkheden op te
lossen en dat slechts een kabinet zonder po
litiek karakter de binnen- en bui(enlands»che
belangen kan beschermen.
Ernstig mijnongeluk bij
Dortmund.
Zaterdagmiddag om half vijf had in
mijn Dorstfeld, schacht vijf een ontploffing
plaats in een magazijn voor ontplofbare
stoffdh. De gassen drongen deels in een ge
deelte waar gewerkt werd. Tot nu toe werden
een doode en 25 gewonden geborgen, ter
wijl ongeveer 35 man vermist worden. De
oorzaak is nog niet vastgesteld.
Een nader bericht meldt nog Van ,de 289
man werkzaam in schacht twee. zijn tot he
denavond 8 uur 82 man gered terwijl er 2
gewond zijn. Van de 238 man, werkzaam in
schacht vijf zijn tot nu toe 190 man gered
en vier gewond. Er zijn dus nog 225 man in
de mijn, over wier lot nog niets gezegd kan
worden.
Tot nu toe zijn vijf dooden geborgen.
Het salaris en de repre
sentatiekosten voor den
Rijkspresident.
De begrootingscommissie vans den Rijks
dag heeft zich vandaag met een 'voorstel van
het centrum vereenigd, om de representatie
kosten van den rijkspresident, die tot dusver
54.000 Mark per jaar bedroegen, te verhoo-
gen tot 120.000'Mark en eveneens het sala
ris van 55.000 Mark te verhoogen tot 100.000
Mark. Alleen de communisten en de völ-
kischen stemden tegen.
De rijksdag nam Zaterdag een wetsont
werp aan, waartegen de communisten en de
völkischen stemden, om het pensioen voor de
weduwe van den rijkspresident (in, dit ge
val dus voor mevrouw Ebert) op de helft van
het pensioen van den rijkspresident te bepa
len. Van communistische zijde werd dit wets
ontwerp een „uitzonderingswet ten behoeve
van mevrouw Ebert" genoemd.
De Bulgaarsche inval.
Gemeld wordt uit Belgrado, dat een of
ficiéél onderzoek naar de Bulgaarsche inval
op Zuid-Slavisch gebied bij Timok heeft
uitgewezen,dat de aanvallers de uniform droe
gen der Bulgaarsche troepen. Twee hunner
werden door een boer die gedurende het
gevecht werd gewond, herkend als Bul
gaarsche boeren uit een grensdorp. Het
incident zou ten slotte niets anders zijn dan
een persoonlijke, wraakneming.
Een Engelsche stoomboot
gezonken.
Het Engelsche stoomschip „Halderton"
zonk in de buurt van de Roemeensche haven
Constanza. Het stoomschip „Kral Lir"
verleende hulp, maar kon door de duister
nis slechts een klein gedeelte der passagiers
redden.
Het vrouwenkiesrecht in
Italië.
De Kamer heeft het wetsontwerp aange
nomen, waarbij aan de vrouwen het kies
recht voor de bestuurslichamen wordt ver
leend.
De verlichting der St.
Pieterskerk.
Ter gelegenheid van de viering van de
canonisatie der Heilige Theresia heeft de
Paus Zondagavond in de St. Pieter een
plechtige mis geleid, waarbij de kerk geheel
was verlicht. Sedert 28 Juni 1870,
vóór dat den Pausen hun wereldlijke macht
werd ontnomen, is de kerk nimmer meer
yerlicht geweest. De Paus had het verboden
ais protest tegen ae nieuwe orde'Van zatten.
In 1644, bij de uitroeping van Paus Inno-
centius de Tiende werd de kathedraal voor
het eerst verlicht.
De verlichting van 'gisterenavond geschied
de niet electrisch, doch met 5000 groote
lantaarns met waskaarsen en 3000 vetkaar
sen,* voor welker ontsteking 300 personen
noodig zijn. Zij omvatte den geheelen Dom
van het kruis en den koepel tot de kroon
lijst, en de zuilen en de vensters, en heeft
200.000* lire gekost.
De strijd in Fransch Ma
rokko.
De groep Colombat bevrijdde na een hevig
gevecht de post Aoelay. Het garnizoen van
deze post bestaande uit Senegaleensche ti
railleurs, onder beval van kapitein Dubois,
dat sedert veertien dagen omsingeld was door
een buitengewoon hardnekkigen vijand,
hield met groote heldhaftigheid stand en be
antwoordde tot aan zijn bevrijding de vijan
delijke aanvallen krachtig.
In het. centrum wordt een versterking der
afvallige harka's met contingenten der Rifs
gesignaleerd.
De groep Freydenberg, die in het centrum
opereert, heeft voor haar stellingen een hevig
tegen-offensief tot staan gebracht.
Volgens inlichtingen van het ministerie
van oorlog is de gro?p Colombat, na het ge
bergte Bibane te hebben genomen, opgerukt
langs de lijn van de rivier de Ooelay, waarbij
twee posten werden bevrijd.
Vrijdag hebben de Franschen de posten
van Bibane en Darmerich van teerkost voor
zien," terwijl zij den post van M'Ghala ont
zetten. Donderdag deden zij een aanval op
de versterkte stelling van Khemis, vermees
terden de loopgraven en brachten den vijan
den zeer ernstige verliezen toe.
Oud-minister Malvy is in Madrid aange
komen met een gewichtige diplomatieke
missie bij de Spaansche regeering. De jour
nalisten hebben hem met vragen bestormd,
doch hij heeft zich bepaald tot de mededee
ling, dat Frankrijk, dat in zijn eigen zóne is
aangevallen, de rebellen moet terugwerpen
maar dat het geenszins door een geelst van
verovering wordt geleid. Hij zou door Pri
mo de Rivera in gehoor worden ontvangen.
De campagne in de Fransche zóne zal
waarschijnlijk den Spanjaarden -wat lucht
verschaffen, daat Abd el Krim voornemens
zou zijn ah zijn aandacht aan den strijd met
de Franschen te wijden en zijn aanval tegen
de Spanjaarden voor het oogenblik na te
laten. De Rif-troepen die in Sjesjoean zijfi
geconcentreerd, zuUen dan ook naar de Fran
sche grens worden gedirigeerd.
Men toont zich in rechtsche kringen in
Frankrijk ontevreden over het feit dat oud
minister Malvy op het oogenblik in Spanje
blijkbaar een officieuse rol speelt, hoewel
hier officieel ontkend wordt dat hij eenige
opdracht heeft gekregen, en er wordt gezegd
dat hij slechts gebruik maakt van zijn talrijke
relaties, die hij tijdens zijn ballingschap in
Spanje heeft opgedaan om te gaan praten
over de actie in Spaansch-Marokko in ver
band met den inval van het leger van Abd el
Krim in de Fransche zóne. De „Ere Nou
velle" schrijft echter dat in een der" laatste
ministerraden besloten is Malvy te vragen
van zijn relaties gebruik te maken om van
Spaanschen kant scherper toezicht op de
contrabanden te verkrijgen en te komen tot
een nauwere samenwerking der beide lan
den, die gemeenschappelijke en identieke
belangen in Marokko hebben. Daartoe zal
Malvy ook een onderhoud met Primo de
Rivera hebben.
Bladen als de „Action Fran^aise" protes
teeren krachtig tegen het feit dat een der
gelijke opdracht wordt gegeven aan een
„verrader", die door het Hooggerechtshof
is veroordeeld, al heeft hij dan ook sindsdien
graties gekregen.
De regeling der buiten-
landsche Fransche schuld.
De bladen achten het een gelukkig feit
dat het besluit is genomen om een regeling
te treffen inzake de oorlogschuld van Frank-
krijk aan de Ver. Staten. Het „Journal"
wijst er op dat de schulden, die Frankrijk in
Amerika heeft aangegaan, deel uitmaken
van een gemeenschappelijk streven tijdens
den oorlog. Met betrekking tot de huidige
hulpbronnen der beide landen merkt het op
dat het financieele dienstjaar in de Ver.
Staten met een surplus van 108 millioen dol
lar sluit, hetVelk een belastingverlaging mo
gelijk zal maken, terwijl Frankrijk zijn be
lastingen met zeven milliard moet verhoo
gen om zijn uitgaven in evenwicht te bren
gen.
t
Het Intern. Politiecon-
gres te New York.
In de slotzitting van het internationale
polit je congres te New York verzocht de chef
der politie van Kentucky, de heer Braden,
aan ile buitenlandsche gedelegeerden, uit het
feit, dat de vertegenwoordigers der Ameri-
kaansche politie tijdens het congres zoo vee,
hadden gedronken, niet te willen afleidenl
dat men zich in geheel Amerika zoo weinig
aan het alcoholverbod stoort. Deze uitlating
werd door de aanwezige Amerikanen met
een pijnlijk stilzwijgen aangehoord.
De grootste onderzeeër
voltooid.
Japan heeft thans zijn grootsten onder
zeeër, no. 53, voltooid. Het vaartuig heeft een
waterverplaatsing van 1700 ton en is in staat
den Stillen Oceaan over te steken en terug
te keeren.
DE DOOD VAN LORD KITCHENER-
De dood van lord Kitchener, die op 5 Juni
1916 in de nabijheid van de Orkney-eilan-
den aan boord van de naar Rusland koersen
de „Hampshire" den dood in de golven vond
is totnogtoe een mysterie gebleven. Wat de
oorzaak van het vergaan van de „Hamp
shire" is geweest, is nooit definitief komen
vast te staan.
Lord Jellicoe verklaart in zijn boek „The
Grand Fleet", dat de „Hampshire" op een
mijn stiet. Lord Esher zegt in „The Tragedie
of lord Kitchener", dat „nooit kan worden
betwist dat lord Kitchener den dood vond
door de handen van den vijand." Beide
schrijvers nemen dus aan, dat lord Kitche
ner den dood aan de vijanden der geallieer
den te danken heeft.
De *„Daily Express" komt thans met de
merkwaardige onthulling uit een boek, waar
van het.blad avant-lecture heeft gehad. Deze
onthulling geeft te verstaan, dat lord Kitche
ner in eerste instantie zijn dood te danken
heeft aan de Russen. Zij is afkomstig van nie
mand minder dan generaal von E.Uidendorff,
die ze heeft gedaan aan den heer V*. W- Ger-
mains, die op zijn beurt weer afdrukt' in bo
venbedoeld boek, getiteld „The Truth' .about
Kitchener," en luidt„Zijn (lord Kitcheners)
raadselachtige dood was het werk noch 'van
een Duitsche mijn noch van een Duitschen
torpedo, doch van de macht, die het Russi
sche leger niet zou toestaan zich met de hulp
van Kitchener te herstellen, omdat tot de
vernietiging van het Tsaristisch Rusland
was besloten."
Germains voegt hieraan toe „Engelschen
die zich de ongewone betrekkingen herinne
ren, die in die dagen bestonden tusschen de
Russische revolutionnaire comité's en den
Duitschen inlichtingsdienst, kunnen ge
makkelijk hun eigen conclusies trekken."
Germains verklaarde aan den vertegen
woordiger van de „Daily Express" nader,
dat Ludendorff's brief slechts kan bedui
den, dat hij gelooft dat deze „Hampshire"
tot zinken werd gebracht tengevolge van de
machinaties van de Russische revolutionai
ren, die door hun agenten te Londen had
den vernomen van de bewegingen van lord
Kitchener.
HET DUIZENDJARIG BESTAAN VAN
HET RIJNLAND.
In aanwezigheid van vertegenwoordigers
der rijksregeering en van de regeering der
verschillende landen, o.w. de rijkskanselier
dr. Luther en de minister van buitenlandsche
zaken dr. Stresemann en een groot aantal
genoodigden, werd Vrijdagmorgen in Keu
ten de ïn verband met de viering van het'
duizendjarig bestaan van het Rijnland inge
richte tentoonstelling plechtig geopend.
Na een hartelijke welkomstrede van den.
„Oberbiirgermeistex" dr. Adenauer, die
daarbij ook „onze broeders in Duitsch-Oos-
tenrijk" herdacht, „die geestelijk en cultu
reel steeds bij ons zullen blijven", bracht dt
rijkskanselier de hartelijke wenschen en groe
ten uit het overige Duitschland en tevens ooi
namens den rijkspresident over. Hij legde
vervolgens den nadruk op de rechtmatig#
aanspraak van het Duitsche volk, dat de eer
ste zone van het Rijnland overeen koms tij
de bepalingen van het verdrag zal worder
ontruimd. Vol diepe bitterheid moet gecon
stateerd worden, aldus de rijkskanselier, dat
wij tot op dit oogenblik niet eens de overwe
gingen kennen, die ter motiveering van de
niet-ontruiming tegen Duitschland worden
aangevoerd en dat vooral op een dag als he
den, nu hier een werk geopend wordt, dat
"den vrede in de beste beteekenis des woords
dient. Slechts wanneer de aansluiting ge
vonden wordt aan de groote waarden, die
ieder volk zich in zijn geschiedenis door ar
beid heeft verworpen, is ook de grondslag
aanwezig voor duurzaam en zegenbrengend
economisch scheppingswerk. Hij voegde er
nog bij, hoe van het overige Duitschland uit
de gedachten zich steeds naar den Rijn wen
den. De geschiedenis van den Rijn vormt zulk
een sterken schakel in heel het leven van
Duitschland, dat heel Duitschland een recht
op den Rijn heeft. Hij besloot met te zeggen,
dat hij den arbeid, door deze tentoonstelling
verricht voor de ontwikkeling van het Duit
sche volk en voor den wederopbouw in dienst
van den grooten en waren vrede, een „Glück
.auf toeriep.
De rede van den rijkskanselier vond bui'
tengewoon levendigen bijval.
De Duitsche draadlooze dienst meldt nog-
dat de tijkspresident een telegram van geluk-
wensch had gezonden, waarin hij de hoof.
uü,:sprak dat het gebied aan den Rijn spoedig
waer in volle vrijheid met het geheele vader
land vereenigd zou zijn.
ROCKEFELLERS DOCHTER GE
HUWD.
Abby ..Rockefeller, die eenige dochter van
John D. Rockefeller Jr., is Donderdag te
New Yor k: in het huwelijk"getreden met Da
vid Milten., een jongen, niet vermogenden
advocaat, dien zij reeds sedert haar prille
jeugd kenda. Duizenden toeschouwers ver
drongen zichom het paar te zien. Mis Abby
was den laatsfen tijd nog al op den tong ge
weest van het New Yorksche publiek, daar
zij herhaaldelijk werd gearresteerd wegens'
overtreding van de bepalingen nopens de rij
snelheid. Telkenmale werd zij voor de recht
bank verdedigd door David Milton.
De explosie op de mijn Korstleld heeft
veel meer slachtoffers geëischt dan zich
naar de eerste berichten van de mijndirectie
liet aanzien.
In totaal bedraagt het aantal dooden tot
dusve'r 43, waaronder 7, die aan hun ver
wondingen in het ziekenhuis zijn overleden.
Eén mijnwerker wordt nog vermist; men
Er zijn 5 personen bij den brand om h#t
leven gekomen.
ïn het gebied van Zoegdidi (Kaukasus) is
een huis, waarin zich ter gelegenheid van
een bruiloft 400 personen bevonden, inge
stort. Ongeveer honderd gasten werden ge-
troffen, waarvan velen ernstig gewond. Tot
neemt met aan dat hl) zich nog onder de r nog toe zijn yijf jijken onder de puiohoo,
levenden bevindt, net totaal aantal gewon-
den bedraagt vierendertig.
Door den zeer grooten luchtdruk er
zijn, gelijk gemeld ongeveer 2000 K.G, dyna
miet en andere ontplofbare stoffen ontbrand
is de mijn over 300 Meter gescheurd; dien
tengevolge is de reddingsarbeid zeer moei
lijk.
Omtrent de oorzaak van de ramp zijn nog
geen bijzonderheden bekend. De mijnwer
kers moeten door de giftige gassen een vcr-
schrikkelijken dood hebben gevonden. De tot
dusvérgeborgen lijken zijn ten deele onher
kenbaar, verbrand, Een der verongelukten
kon, nadat 2'A uur de kunstmatige ademha
ling was toegepast, weer in het leven wor
den teruggeroepén. In lange rijen liggen de
dooden, deels nog met de werktuigen in de
verstijfde handen, allen met ontzetting in de
oogen, waaruit het licht gedoofd is. Fami
lieleden stonden bijna den geheelen nacht
voor den mijningang te wachten, waar zich
hartverscheurende tooneeien afspeelden.
Nader vernemen wij, dat hei officieele on
derzoek naar de oorzaak der ontploffing
morgen aanvangt.
De ex-keizer heeft naar de toedracht van
het gebeurde doen informeeren en den be
trokkenen zijn deelneming betuigd. Ook het
Internationaal verbond van mijnwerkers
heeft een schrijrven van deelneming gezon
den en aangekondigd, binnenkort een bij
zondere conferentie te willen bijeenroepen
teneinde een internationalen beveiligings
maatregel voor 't mijnbedrijf vast te stellen.-
Het ligt in de bedoeling, hiertoe vertegen
woordigers van alle kolen produceerende
landen uit te noodigen, benevens van het
Internationaal Arbeidsbureau.
In het Litausche plaatsje Schuckselme is
Vrijdag een groote brand uitgebroken. Vol
gens de tot beden binnen gekomen berich
ten zijn meer dan 150 huizen in de asch
gelegd. De Memelèr brandweer neemt aan
den blusschingsarbeid deel.
pen vandaan gehaald.
MONTEVIDEO, 16 Mei. Hevige stormen
hebben gewoed boven Uruguay. De haven
van Montevideo is gesloten. Alle verbin
dingen met het binnenland zijn verbroken. D
materieele schade is enorm.
Het weekblad De R. K. Boerenstand, of
ficieel .orgaan van den R. K. Nederl. Boeren-
en Tuitïdersbond, heeft een rubriek Loquela
geopend, waarmee het wil navolgen „be
scheidenheid maar en heel uit de verte", naar
het in het inleidend artikel heet het schoo-
ne werk varr de Loquela van Guido Gezelle.
„In zijn Loquela wilde Gezelle opteekenen
alle woorden, uitdrukkingen en zegswijzen,
die hij vond, levend in het volk, klinkend uit
den voksmond en hij wilde er de beteekenis
van achterhalen en verklaren.
Zoo iets als Getzelle nastreefde zoo iets
willen wij ook met deze onze nieuwe rubriek
woorden, uitdrukkingen en zegswijzen, ont
leend aan het leven onzer boerenmond, ver
zamelen en opteekenen, den zin en de be
teekenis ervan pogen te achtehalen en te ver
klaren, om zoodoende het ziele- en geestesle
ven, den-aard en het karakter van ons boeren-
•en tuindersvolk te leeren kennen en te doen
kennen."
24
Mrrar omtrent den aard van hare aarze
ling verkeerde Suzanne in dwaling.
Ze verheugde zich bij de gedachte, hoe
zou het ook mogelijk geweest zijn, dat een
zoo rechtvaardig denkende vrouw als Donna
Flavia zich als de zuster van don Alberto
zou kunnen gevoelen!
Toen herhaalde ze weer:
„U kent don Alberto niet."
„Ia elk geval beter dan gij," antwoordde
Dopna Flavia op scherpen toon.
Suzanne moest zich met geweld inspan
nen zichzelve te beheerschen. Het was
erom te doen. Marie Thérèse te redden!
„Ir. dat opzicht vergist ge u juist," .1nt-
woorde ze op beslisten toon. „Bijzondere
omstandigheden
Ze haalde diep adem.
„Ja, het zijn bijzondere omstandigheden,
die mij in de gelegenheid hebben gesteld,
hem in een licht te zien, dat u onbekend is,"
zoo voegde ze er ernstig bij.
„Welke omstandigheaen?"
„Daarop kan ik niet in nadere bijzonder
heden treden. Ze hebben betrekking op het
vc ried ene."
„Op het verledene? Maar alleen het tegen
woordige komt hier in aanmerking,"
„Ja zeker. Maar nu heb ik dezer dagen
gelegenheid gehad, om vast te stellen, dat
Don Alberto iet is veranderd, dat hij de
zelfde van vroeger is gebleven."
„Wat zijn dat toch voor geheimzinnige
dingen?" riep Donna Flavia ongeduldig uit.
„Wat is er dan toch gebeurd tusschen u bei
den? Komaan, spreek dan toch' duidelijk
„Ik heb nu alles gezegd, wat ik kon zeg
gen. donna Flavia. Vraag mij niet meer.
„Welnu, wanneer, gij dan weigert, u zelve
nader te verklaren, dan zal ik Alberto el-
ver. ondervragen."
„Neen, dal zult u niet doen, donna Flavia.'
Suzanne was doodsbleek geworden, toen
ze die wóórden uitsprak.
Ze lei haar hand op den arm van donna
Flavia, en voegde er met aandrang bij;
„Zoudt u mij willen beloven, don Alberto
niet daarover te ondervragen?"
„Ik wil niets beloveiT. Wanneer hij een
laaghartige daad beeft bedreven, dan wil ik
dat weten. Het .is genoeg, eenmaal in het
leven te zijn bedrogen." k
Hare ademhaling werd onrustig bij die
laatste woorden. Verschrikt zag Suzanne
haar aan
„Ik zou zoo gaarne willen, dat ik u alles
kon zeggen," antwoordde ze, „maar ik kan
het niet. Ik verzeker u, dat het onmogelijk
is Eigenlijk had ik niets moeten zeggen. Ik
deed het alleen, om mijn geweten te gehoor
zamen. Dring- er au niet verder op aan,
donna Flavia,"
Met groote moeite had ze die woorden
uitgebracht. Zelfs al had ze haar leven er
door moeten redden, zou ze die lang vérle
den geschiedenis niet hebben kunnen mede-
dteien
Maar Donna Flavia was een vrouw, die
door edele gevoelens bezield was.
Ze zag den doodelijken angst van het
jonge meisje, en ze gevoelde medelijden met
baar.
„Welnu, ik zal dan met, don Alberto niet
over die zaak spreken," zoo antwoordde ze.
„Ik beloof het u, maar zeg mij dan. tenminste
één zaak; staat hetgeen wat gij weet, in geen
betrekking tot zekere gebeurtenissen..
Gij weet wel, wat ik bedoel."
„Neen, neen!" riep Suzanne uit, verheugd,
dat ze nu eindelijk eens een bevredigend
antwoord kon geven. „Ik kan u bezweren,
dat dit er niets mee te maken heeft."
Donna Flavia haalde een paar malen diep
adem. Het onweer in haar binnenste was
bedaard.
Op haar gelaat lag weer dc gewone kalm
te te lezen.
Ze maakte aanstalten, om heen te gaan,
Maar Suzanne hield haar terug.
Ze zag donna Flavia met hare diepe oogen
aan, en zei:
„Wij vrouwen moeten een weinig voor ei
kaar instaan. Wij moeten elkaar verdedigen.
Gewoonlijk gelden onze zorgen en onze be
langstelling meer de mannen dan onze mede
zusters. En dat is niet goed, en evenmin
rechtvaardig of verstandig- Laten wij nu niet
meer spreken over de verdiensten of over
-de gebreken 'van don Alberto Gottifreddi.
Eén zaak is maar van belang: Marie Thé
rèse de Roquépine zou ongelukkig met hem
worden. Dat is mijn vaste overtuiging, waar
van niets mij zou kunnen afbrengen. En
laten wij nu ons geweten niet bezwaren,
door ertoe mede te werken, dat dit huwelijk
tot stand komt. Laten wij het'aa-n den vrijen
loop der gebeurtenissen over."
„Onmogelijk, Suzanne! Ik heb hem ue-
loofd...."
„Welnu, ontsla u zelve dan van die be
lofte. Zeg hem, dat u na rijp overleg tot ce
overtuiging zijt gekomen, dat u dat jonge
meisje nog niet voldoende kent, om als be
middelaarster te kunnen optreden."
Donna ^Flavia scheen bij* zich zelve le
overleggen, wat haar te doen .stond.
„O, bedenk toch, welke zware verwijten
gij u zelve zoudt moeten doen, wanneer dat
huwelijk ongelukkig bleek te zijn. En ook
don Alberto zelf zou dan ontevreden over
den uitslag moeten zijn. Men is zelf ook on
gelukkig, wanneer men anderen niet geluk
kig kan maken."
Deze laatste bewering van Suzanne was
verre van onaanvechtbaar, vooral daar het
prins Alberto Gottifreddi betrof.
Maar op Donna Flavia misten dié woor
den toch hun uitwerking niet.
„Ja, ja, Suzanne, gij hebt gelijk. Ik zal mij
niet verder met die aangelegenheid be-
m-ceien," zei ze.
Maar het bewustzijn van woordbreuk te
genover don Alberto liet haar toch geen
rust.
Daarom voegde ze er spoedig bij:
„Ik zal niets meer doen, om dat huwelijk
te bevorderen, onder ééne voorwaarde, na
melijk dat gij niets zult doen, om het tegen
te werken."
De gedachte, zich in hare vrijheid van
handelen te moeten laten beperken, kwam
Suzanne onuitstaanbaar voof.
Was het dan niet hetzelfde als tegen naar
geweten te zondigen, wanneer ze zich lot
zwijgen verplichtte?
Maar wanneer ze weigerde, op het voor
stel van donna Flavia in te gaan, moest ze
dan niet dulden, dat donna Flavia bij de
familie de Roquépine haar invloed ten gun
ste van don Alberto zou aanwenden?
Maar daar haar karakter er toe geneigd
was. steeds den plicht te vervullen, die het
meest voor de hand lag, en de zorg voor
de toekomst aan de voorzienigheid over te
laten, besloot Suzanne, het verlangde te
beioven.
Met een krachtigen handdruk, alsof net
twee mannen waren, bezegelden beiden die
wederzijdsche belofte.
En de handdruk van donna Flavia was
zóó krachtig, alsof ze de teedere hand van
Suzanne wilde breken.
„Onze belofte heeft dus dezelfde waarde
als een eed," zoo voegde ze erbij.
Ze had een groot offer gebracht.
Maar als men in haar gelaat zag, dat au
veel opgewekter en kal*ter was geworden,]
had men kunnen denken, dat een drukken
de last van hare schouders was genomen.
Toen Suzanne alleen was gebleven, bezag
ze nadenkend bare hand, die nog rood was
van den druk van donna Flavia.
Ze had een gevoel ais een vogel, die ge.
kortwiekt was, alsof haar voor altijd da
mogelijkheid was ontnomen, het strevei
van don Alberto tegen te werken.
ACHTSTE HOOFDSTUK.
De beschermelingen van Suzanne Dupré
hadden de wijk van San Lorenzo verlaten,
om haar armoede in de wijk van Testaccio
te verbergen, een van de meest afgelegen en
ellendigste wijken van de stad Rome.
Na een van die plotselinge stilstanden,
waardoor een bedriegelijke hoop op gene
zing was opgewekt, maakte nu de ziekte van
Salurnia snelle vorderingen.
De blauwe kringen om hare oogen warea
dieper geworden, en de blos op hare wan
gen was geheel verdwenen.
Nog altijd was het jonge mpisje sciioon
maar het was de schoonheid van een doode,
die een killen indruk maakte op de om
standers.
Suzanne weigerde, om Arabella mede te
nemen naar die omgeving van diepste men-
schelijke ellende.
Telkens stelde ze het uit, onder het ee»
of andere voorwendsel.
IWordt vervolgd.j|
