R.K. Kiesvereen. „Credo Pugno" Een afschuwelijke misdaad. A/a»MD^ VERGADEMING Een poging tot moedermoord op VRIJDAG 5 JUNI 's avonds fe kwart over acht precies in het gebouw „St. Bavo". STADSNIEUW, Vrijdag 29 Mei 1925 49ste Jaargang No. 16055 Adrerfentién 35 cents rego; Dit nummer bestaat uit 12 bladzijden - Eerste blad AGENDA: 1. Opening. 2. Notulen. 3. Rede door «ten. ZeerEerw. Rater BARKOMEUS DE GREEVE O.F.M. 4. Rondvraag en Sluiten. 0e gehuwde onderwijzeres. Agenda 30 Mei DE HUISVESTING DER PROV. GRIFFIE. Toch in Paviljoen „Welgelegen?" DE ARBEIDSTIJD IN DE PROV. ZIEKENHUIZEN. Eere-avond G. J. van Gasteren. Hinderwet. Nieuwe Arbeiderswoningbouw. Bouw van 40<> woningen. De reclame aan de Dobbelsteenen. De aankoop van „Spaar en Hout". I>e beer J. H. Wesseling. Z. D. H. Mgr. A. J. Callier. Verkoop van werk in het St. Elisabeth's Gasthuis. De stand der Bloembolgewassen. De Bloemententoonstelling. Een verbetering. Eindexamens Gymnasium. Telegraphisch Weerbericht Aanbesteding. Commissaris der Koningin. Een aanslag in den nacht door een ontaarden zoon van 15 jaar. Luilak. De abonnementsprijs bedraagt voov Haarlem en Agentschappen: Per week 0.25 Per kwartaal 3.25 Franco per post per kwartaal bij Vooruitbetaling 3.58 Bureaux: NASSAULAAN 49. Telefoon No. 13866 (3 lijnen). Postrekening No. 5970. NIEUWE COURANT Bij contract belangrijke korting, Advertenticn tusscben den tekst als ingezonden mededeeling, 60 ct» per regel op de le Pagina s 75 ct. per regeL Vraag- en aanbod-adver^- tentiën 14 regels 60 ct. per plaat sing: elke regel meer 15 ct-, bij 70oruitbetaling. Alle aoonnè s op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden, f Qil.jlfi Levenslange geheeie ongeschiktneid tot werken door f 7 Kil tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen 1 olj verlies van beide armen, beide beenen of beide oosten 1 sJU.' oij een ongeval niet f *7Cn bij verlies yan een hand, f lO'i rioodelijt-en aflo-m 1 ''«JU. pen v<yt een oo« bij verlies van een f Cfl bij een breuk van f IJl duim of wijsvinzer 1 vlU. been of arm; 1 tu. t bij verlies van een andere vinger. Van de werkzaamheden van het tegen woordige parlement zal niet veel meer te zeggen zijn. Hel is stervende. De Tweede Kamer gaat dezer dagen op reces en 1 Juli rijn do verkiezingen. Dan komt er een nieuwe regeering en een nieuwe regeerpe riode. Alleen de Eerste Kamer heeft nog wat werkzaamheden af te doen en het is voor de zitting van den Senaat van j.l. Woensdag, dat wij nog even de aandacht willen vragen. Daar is een heei brutaal de bat gevoerd, brutaal in den vollen zin. Aan de orde was het door de Tweede Kamer aangenomen wetsvoorstel tot het brengen van een wijziging in de Lager On derwijswet. waardoor de Gemcenlf'besturen voortaan de bevoegdheid krijgen onderwij zeressen wegens huwelijk te ontslaan. Hit is eer heel eenvoudige en in hel geheel geen principieele zaak. Wat toch is het ge val? Reeds meermalen hebben gemeente besturen geprobeerd om een onderwijzeres bij huwelijk ontslag te geven. Maar veror deningen, met dat doel opgesteld, waren n strijd met de wet en werden dus niet van kracht verklaard. En de regeering deed niets om de wet op dat stuk te wijzigen. Nu is er echter eenige jaren geleden een Rijksbezoldigingsbesluit vastgesteld, volgens hetwelk de ambtenares bij huwelijk ontsla gen wordt. Begrijpelijkerwijze botsten bij die gelegenheid de principieele meenings- vcrschillen tegen elkaar. Maar het bsluit werd onder dit rechtsche bewind gehand haafd. Door dit besluit ontstond er echter n inconsequentie. Een ambtenares in Rijks overheidsdienst (een RijksteleEo.niste (^.v.) moest bij huwelijk ontslagen worden; maar een onderwijzeres niet, omdat hier de Ge meentelijke Overheid te beslisssn heeft en deze, ook al wil zij, geen bevoegdheid kan ontleenen aan de Wet. EKe inconsequentie moest toch zeker worden weggenomen. Men zou verder kunnen gaan en redenee ren, dat, waar het Jijk de onderwijzers te genwoordig bezoldigt, ook de Rijksoverheid kan bepalen, dat een onderwijzeres bij hu welijk ontslagen moet worden. Maar de Regeering wilde het baas-in-eigen-huis voor de gemeentebesturen niet aantasten en stelde voor, de onderwijswet zoodanig te wijzigen, dat een gemeentebestuur alleen de bevoegdheid krijgt, om huwende onderwijzeressen te ontslaan. Aan het in licht der plaatselijke besturen wordt dan overgelaten te beslissen of zij van die be voegdheid gebruik moeten maken. Ziehier een zeer breed standpunt, dat bij on miskenbare nadeelen ongetwijfeld deze twee voordeelen heeft 1ste, dat de toch al zoo in dé verdrukking zijnde kostbare gemeentelijke autonomie niet wordt aange tast, en 2c!e, dat in bepaalde gevallen een gehuwde onderwijzeres kan gehandhaafd blijven, 't Is immers niet te ontkennen, dat de gehuwde vrouw, de moeder, in de klas, in de opvoeding, in het begrijpen en mee- -oelen met kinderen, een voorsprong kan hebben bij het ongehuwde meisje. Dat is dus een voordeel, hetwelk aan het onder wijs, aan de jeugd, ten goede komt. Wan neer nu een school- of een gemeentebe stuur in een bepaald geval weet, dat een gehuwde onderwijzeres in de klas kan blij ven zonder groote schade voor haar gezin en zonder dat langdurige afwezigheid behoeft te worden gevreesd, dan kan zulk een ambtenares in het belang van het onderwijs gehandhaafd blijven. Het lijken ons uitzon deringsgevallen; maar het kan op zich zelf geen kwaad, dat de wet daarvoor ruimte 'aat. Wat zou er nu logischer zijn geweest, dan dat de Eerste Kamer deze wetswijzi ging zonder meer had aanvaard? De prin cipieele beslissing was reeds vroeger bij het Rijksbezoldigingsbesluit gevallen; link- sche gemeenteraden welke van geen ont slag bij huwelijk willen weten, behouden ïelaas! de macht om van de bevoegd heid geen gebruik te maken. Breeder stand punt kon toch moeilijk worden ingenomen. Neen, zeiden de sociaal-democratische en 'iberale woordvoerders in de Eerste Ka mer: wij willen zelfs aan ajle, ook in meerderheid christelijke, gemeenteraden de bevoegdheid onthouden om ontslag bi/ hu welijk te geven. En de heer Wibaut, die altijd als Amsterdamsch Wethouder den mond vol heeft van de schandelijke ver krachting der gemeentelijke autonomie door deze regeering, betoogde nu, dat de regee- ring op den verkeerden weg was. In dit hem onaangename geval mochten de ge- HET BESTUUR. meentebesturen geen zelfbeschikkingsrecht hebben! Over een dergelijke inconsequentie behoeft men zich echter met te verbazen, wanneer men deze zelfde sociaal-democra tische voorman hoort betoogen, dat ontslag bij huwelijk de buitenechtelijke samenle ving in de hand werkt; dat hij als „heiden" de buitenechtelijke samenleving niet af keurt, maar wei, wanneer dit stiekum ge-, beurt om zijn baantje te kunnen behouden! Welk een afschuwelijke mentaliteit. Te recht zei een der Christelijke Kamerleden, dat, wanneer dit waar was, zich een af grond voor onze oogen zou openen. Wat de heer Wibaut uitsprak is een oordeel over ons volk, hetwelk gelukkig nog door niets gerechtvaardigd wordt en enkel in het brein van een modernen heiden kan opko men. 't Is wel een prachtige logica, welke de sociaal-democraten er op na houden; een christelijke regcering mag niet de gelegen heid openen (om de gehuwde vrouw tot de plaats harer roeping, het gezin, terug te bren gen, want daarmee bevordert zij buitenech telijke samenleving! De heer Wibaut moest v/ijzer zijn en zich niet als zedenmeester over een christelijke regeering opwerpen. Iemand, die in het openbaar, in het parle ment, er aan herinnert, dat hij Roomsch gedoopt is, de Roomsche school van Rolduc heeit bezocht maar zich thans „heiden" voelt en voorstander van „de vrije liefde", zoo iemand is toch de laatst aangewezene om een christelijke regeering voor te schrijven hoe het christelijk huwelijk tegen moderne afw-ijkingen beschermd moet worden! Sociëteit „St. Bavo" Zangles 1 uur Gewone zittingen 7 uur. Toonkamers August Oepkes. Prins Mau- ritslaan 9a, ingang recht tegenover Ken- nemer Lyceum Tentoonstelling van sierkunst en grafische kunst tot 8 Juni Dagelijks geopend van 11 tot 5 en van 7 tot 9 uur. Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran- ciscus Liefdewerk, Zoetestraat 11 Eiken Donderdag van 89Vj uur R. K. Arbeidsbeurs voor mannen en jongens Sociëteit St Bavo, Smedestraat 23 telefoon 10049 Alle werkdagen van 9 half 9 uur. 's Zaterdags alleen "an 92 en IK- van 2614 en s avonds van haii 8 van half 8half 9 uur. R.K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen Bloem hofstraat 1 Alle werkdagen van v.m 1012 uur des middags van 24 uur, en 's avonds van 89 uui behalve Zaterdag avond Tel 11671. Arbeidsbeurs voor R. K. Ziekenverpleegsters (uitgaande van den Ned R K Bond van Ziekenverpleegsters). Aanbiedingen en aanvragen voor verpleegsters aan het Bu reau BI weg 309, Overveen (dr C. Bos). R. K. Leeszaal en uitleenbibliotheek Jansstraat 49 Eiken dag geopend van 1012, van 25 en van 710 uur, be halve det Maandagsochtends en op Zon en feestdagen Uitleenen van boeken van 2 tot 5 uur en van 79 uur. Woens dagmiddag ruilen van kinderboeken. St. Marthavereeniging Bloemhofstr. Zon dags en Woensdags van 810 uur, n.m. gezellig samenzijn voor Hollandsche meis jes, die hier geen tehuis hebben Tei. 11671 R. K. Bevolkingsbureau Gebouw Sint Bavo Smedestraat 23 van 810 s" op Maandag- Woensdag- en V rijdagavond. St. Elisabeths Vereeniging .iansstraat Aanvragen om versterkend, middelen voor armen zieken der S. E V Maan dags van 23 uur. Donderdag vac 12. Bisschoppelijk Museum. Daeeüjks. uitge nomen Zaterdag. Zon- en f eestdagen toegankelijk Reddingsbrigade voor drenkelingen Centrale post Tel. 11111 (Holzhaus) en verder bij de leden te kennen aan het öroen-wit schild aan den huisgevel R.K. Kraamverzorging van de Derde Orde v. St. Franciscus. Aanvragen te richten tot mevr Coebergh, Ged. Oude Gracht 74, des Dinsdags van 23 uur. Parochiale Bibliotheek (Kleverparkweg) ingang tusscben kerk en pastorie,, iederen Dinsdagavond. Eerste Hulp bij Ongelukken (Snelverband) Centrale post Tel 11111 (Holzhaus) ett verder bij de leden, te kennen aan het zwarte schild met wit kruis aan den huis gevel Nu het wetsontwerp inzake den uankoop van de terreinen op den Kinderhuissingel door de Tweede Kamer is verworpen, zuilen Ged. Staten in de zomervergadering van de Prov. Staten opnieuw komen met het voor stel tot vestiging van de Prov. Griffie m het Paviljoen „Welgelegen". Ged. Staten hebben thans van de besturen deer provinciale ziekenhuizen antwoord ent- vangen omtrent de in de winterzittiiig van de Prov. Staten door den heer Gerhard in debat gebrachte cijfers. Naar aanleiding van deze rapporten zullen Ged. Staten beslissen of zij hun voorstel om j den arbeidstijd van het verplegend personeel aan de provinciale ziekenhuizen te verlen- gen van 48 tot 54 uur per week al dan riet zullen handhaven. In ieder geval komt de zaak zeer waar schijnlijk in de a.s. zomerzitting bij de Prov. I Staten andermaal in behandeling. (Reeds geplaatst in een deel van onze vorige oplaag). „De distel", blijspel in 3 bedrijven, door Jan Fa- bricius. In den Stadsschouwburg werd Woensdag avond voor een flink bezette zaai, de eere avond gegeven, voor den heer G. J. van Gas teren, directeur van den Stadsschouwburg, door de Koninklijke Letterlievende Vereeni ging „J. J. Cremer". Opgevoerd werd een blijspel in drie bedrijven van Jan Fabricius, getiteld „De distel". Dit spel is genomen uit het boerenleven en behelst een stuk we derwaardigheid van een zwerver, Pietje ge naamd, die met voorbedachten rade op zijn omzwervingen op „zijn dorp", waar hij van daan is gekomen, terugkeert zonder herkend te worden. Hij ploft daar midden in een fami lieleven, en doet allen versteld staan van zijn kennis van zekere gebeurtenissen in deze familie. Bovendien blijkt hij een flinke dosis kennis te hebben opgedaan van het kwee ken van bloemen en planten en weet zelfs een zoon van den ouden boer Kees, die al jaren lang in het vak is en altijd de eerste prijzen wegsleept van de tentoonstellingen tot groote ergernis van zijn broer Kobus Kok, die hoe wel ook aan het tuinieren, nooit een eersten prijs kan halen, te overtreffen, daar hij door speciale verzorging van een distel een prach tige bloem weet te fabriceeren. De beide broers, die steeds met elkaar oveihoop liggen, komen nog verder van el kaar af te staan nu Kobus een eersten prijs behaalt, en Bart op die tentoonstelling niet had ingezonden, daar hij reeds vooruit wist, dat hij het tegen den bloeienden distel van zijn broer, door den zwerver gefokt, zou moeten afleggen. Geesje, de vrouw van den kastelein Hendrik, zat haar man altijd op zijn kop". De zwerver die in de herberg van den kastelein neerstreek weet echter Hendrik andere gedachten in te blazen en de rollen om te këeren. De zwerver heeft echter, nadat hij in dienst van Kobus Kok kwam en er wat gecivi- liseerder uitzag, nog iets anders verricht en wel zijn oog laten vallen op de dochter van zijn baas, de mooie Klaartje, wat natuurlijk bij iedereen tegenkanting ondervindt. Klaar tje, die aan iederen vinger een man kon krij gen, wil hem ook niet, doch alléén omdat ie een zwerver is geweest. De zwerver Pietje weet echter doOr zijn praatjes, zijn handige zetten en sluwe bereke ningen iedereen onder zijn duim te krijgen w.o. ook Klaartje en met een algeheele „ver zoening" ook van de broers eindigt dit spel. Al allereerst dient te worden opgemerkt dat alle spelers goed spel leverden, en dat indien enkele spelers wat vaster hun rol had den gekend en dus wat meer aandacht aan de handeling hadden kunnen besteden, het zelfs uitstekend spel genoemd had kunnen worden. Naast het stevige, krachtige spel van den ouden boer Kees (L. Jansen Tg.) kwam het soepele, losse spel van Pietje (H. Bakker) goed tot zijn recht. Zij gaven beiden met Klaartje (Atie Kuijper) iets bijzonder goeds te zien, de eerste twee als karakter-typen, de laatste als een naar geluk hakende boeren dochter. Ook de kastelein (T. Wildeboer) en zijn vrouw Grietje (Mevr. Lucas) sloten goed bij dit drietal aan. De beide broers Bart (K. W. v. d. Toornen) en Kobus (C. v. Looy Jz.) waren uitstekend op hun plaats, al was bij Bart een weinig minder overdrevenheid van de „ik-weet-niet-wat"-schokjes wel ge- wenscht geweest. Dat het geheel echter bij zonder in den smaak viel, bewijst wel het applaus bij open doek voor den ouden Kees, en het langdurige applaus na ieder bedrijf. Tusschen het tweede en derde bedrijf vond de huldiging van den heer G. J. van Gasteren plaats. Zooals we gisteren reeds gemeld heb ben, heeft de heer van Gasteren op advies van zijn dokter den avond niet bijgewoond. Door het comité is toen besloten geworden de huldiging bij den heer van Gasteren in zijn woning te doen plaats vinden. Onder de Pauze gingen dan ook de leden van het eere comité met name de heeren Jhr. J. W. G. van Riemsdijk, Mr. J. N. J. E. Heerkens Thijssen, P. van Ooy en K. Bakker per auto naar de woning van den heer van Gasteren en hul digden hem daar. Hem werd een fraai ge denkalbum aangeboden met de handteeke- ningen van de leden van het eere-Comité, als mede die zijner huldigers. Verder was de album voorzien van karakterrollen van per sonen, welke die rollen in „Cremer" gespeeld hadden, gepenteekend door den heer Theo van Haaren lid van het Cremerbestuur. Ver der een souvenir bestaande uit een cadeau onder couvert, en een fraaie krans. Na af loop dezer huldiging, kwam voor het opgaan van het gordijn van het derde bedrijf de heer P. van Ooy mededeelen, dat de heer van Gas teren zijn hartelijken dank betuigde en hem verzocht had zijn groeten over te brengen aan de aanwezigen. De heer van Gasteren was zeer ingenomen geweest met het fraaie album in het bijzonder, aldus de heer van Ooy, en had hem mede gedeeld dat hij in zijn gedachten den gehee- len avond bijwoonde. Tenslotte bracht de spr. dank aan den heer C. Maarschalk voor het verleenen van zijn volle medewer king voor deze huldiging van een goed vriend die het hen ten volle verdient, (ap plaus.) Aan C. M. Polderman is vergunning ver leend tot de oprichting van een smederij in 't perceel aan de Nagtzaamstraat no. 1 A. Aan de Naaailooze Vennootschap „Aceiy- ler.a", bijkantoor Amsterdam, Singel 100, is eergunning verleend tot oprichting van een hersteiplaats voor auto's, waarbij een electromotor van 2 P.K gebezigd zal worden voor het aandrijven van werktuigen en een benzine-installatie met een or.Jergrondsch reservoir van 2000 Liter inhoud :n net per ceel aan de Gedempte Oude Gracht no. 40 kad. sectie C no. 60.12, benevens het plaat sen van een aftrapinrichting vóór genoemd perceel. Naar we vernemen zal den raad binnen kort een voorstel bereiken omtrent nieuwen bouw van arbeiderwoningen. Deze bouw omvat 400 woningen, welke op verschillende punien der stad zullen verrijzen, o.m. in de Sl&chthuisbuurt en aan de Pijlslaan. Ged. Staten hebben lot beden nog geen beslissing genomen op het verzoek van bet raadslid den heer Joh. Visser, om.het raads besluit tot het aanbrengen van reclame op de Kommiezenhuisjes te vernietigen. De meening van het gemeentebestuur is gevraagd Thans zijn bij Ged. Staten nadere inlich tingen van het gemeentebestuur van Heem stede ingekomen inzake den aankoop van het buiten „Spaar en Hout' waartegen be zwaarschriften van de gemeente Haarlem en van het Heemsteedsche raadsi.d, den heer Jorritsma. waren ingekomen. De zaak zal thans in openbare behandeling komen, zeer waarschijnlijk over enkele weken. De kunstschilder J. H. Wesseling, die, naar men zich herinneren zal, op Paasch- zonöag op den Binnenweg te Heemstede ernstig werd aangereden door een motorrij wiel, is in zooverre hersteld, dat hij voor 't eerst een wandeling buiten heeft kunnen maken. Het zal echter nog wel even duren alvcrens hij zijn werkzaamheden kan her vatten. Z. D, H. Mgr.. A. J. Callier, Bisschop van Haarlem, vierde heden zijn 76sten verjaardag bij" welke gelegenheid hen: vele gelukwen- schen uit het Bisdom bereikten. Gisteren werd in een der localiteiten van het St. Elisabeth's Gasthuis de halfjaarlijk- sche verkooping van net werk der patiënten gehouden. De afd. Plillegom van het H. B. G. hield gisteren in café Flora een goed bezochte vergadering. De voorzitter, de heer W. M. Ruigrok. opende met een woord van welkonyen ver heugde zich over de groote opkomst. De secretaris leest nu de notulen, die onder dankzegging worden vastgesteld. Tot afgevaardigden voor de prijsraming van het hoofdbestuur werd engekozen: voor hyacinthen de heeren D. E. Nieuwenhuis en A. Lommerse; voor vroege tulpen de heer Jac. M. Goemans; voor Darwintulpen de ht.erP, Lommerse Fz., voor narcissen de heer Jac. van Saase. Wat den stand der gewassen betreft, kwam men na bespreking tot de volgende conclusies: voor hyacinthen best; het zwart- rand werd niet al te ernstig opgevat. De vroege tuipen werden goed geacht; de dar- wins goed tot Jbest; de stand der narcissen is goed; die der crocussus middelmatig. Daarna werden de prijzen geraamd. Door de Hyacinthen zijn de kweekers vrijwel heen. Er heerschte onder de prijsraming een opgewekte stemming. De rondvraag was van strikt huishoudciij- ken aard. Hierna sluiting. Op 4 Juni, des avonds 8 uur, wordt in café Brinkmann de slotvergadering gehouden van de gezamenlijke commissies, gevormd door de Vereeniging voor Vreemdelingen verkeer in verband met de gehouden bloe mententoonstelling. Barometerstand 9 uur v.m.: 754. Vooruit. OPGAVE: J. J. WEBER ZOON OPTICIENS - FABRIKANTEN Koningstraat 10 Haarlem. De 45 meter hooge Watertoren te Hille- gom, nabij de Steenfabriek, die tot stand gekomen is. Het urinoir in de vestibule van het ge meentelijk concertgebouw heeft door 'ijn minder aangename lucht reeds menig be zoeker van het Concertgebouw ergernis gi geven. Thans zal aan dien onaangenamen toestand e eneinde gemaakt worden, floor een afdoende verbetering, waarmede eerst daags begonnen zal worden. De Minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, heeft met wijziging in zijne beschikking van 6 dezer, de gecommiteerden aangewezen, onder wier toezicht de eindex- aniens zullen worden afgenomen van het openbaar gymnasium te Amsterdam (te hou- J den op 3. 4. 5. 6, 8 en 9 Juni), van het Gere- j Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL Instituut te de Bilt. Naar waarnemingen in den morgen van 29 Mei. Hoogste Barometerstand 765,3 m.M. te Haparanda. Laagste Barometerstand 737 8 m.M. te Stornoway. Verwachting van den avond van 29 tot den avond van 30 Mei: Meest matige wind uit zuidelijke richtin gen, gedeeltelijk bewolkt, waarschijnlijk weinig of geen regen, iets warmer. formeerd gymnasium te Amsterdam (te hou den op 10, 11, 12, 13 en 15 Juni), van het R K. gymnasium te Amsterdam (te houden op 16, 17, 18, 19 en 20 Juni), van de afdee- ling gymnasium van het Christelijk lyceum te Haarlem (te houden op 22, 23 en 24 Juni), van het openbaar gymnasium te Alkmaar (te houden op 25, 26 en 27 Juni): dr. K. Snev- ders dc Vogel, hoogleeraar aan de Rijksuni versiteit te Groningen, dr. H. Brugmans en dr. J D. van der Waals, hoogieeraren aan de gemeentelijke universiteit te Amsterdam, aan V. ie op 3, 4, 5, 16, 17 en 18 Juni wordt toegevoegd dr. A. F. Holleman, hoogleeraar aan de gemeentelijke universiteit te Amster dam, wonende te Bloemendaal en op 23, 24. 25, 26 en 27 Juni dr. J. F. van Bemmelen, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te Gro ningen. Hedenmorgen werd in het bureel van den Rijkswaterstaat aanbesteed: het herstellen van slormscha' aari de hoofden op het Noordcrstrand van Vlieland. Raming: 60.000.—. Ingekomen waren 4 biljetten. Laagste inschrijver was de fa. 1. C. Kooy- man, te Harlingen voor 63920. De Commissaris der Koningin, j'nr mr. dr. A. Röell, gaat hedenavond met verlof naar Mariënbad. Tijdens zijn afwezigheid zal zin functie worden waargenomen door het iid van Ged. Staten, Jhr. Mr. D. E. van Lennep. De audiëntie, welke 12 Juni te Amsterdam zou plaats vinden, gaat niet door. In den afgeloopen nacht is hier ter stede een afschuwelijke poging tot moedermoord geschied, welke echter door een gelukkigen samenloop van omstandigheden geen wer kelijke moord is geworden. Het droevige geval heeft zich als volgt toegedragen. Het was laat in den avond, toen te Haar lem vanuit Amsterdam arriveerde de ruim 15-jarige J. A. B., die bij zijn vader te Am sterdam woont, welke van zijn vrouw ge scheiden leeft. Het jongmensch begaf zich naar het per ceel aan de Klevcrlaan, waar zijn moeder, gescheiden van haar man, woont. Ongeveer half één in den nacht was het, foen de jongen aan de woning aanbelde. De moeder door het bellen gewekt, open de de voordeur en dadelijk daarop haalde de jongen een revolver te voorschijn en loste een schot op zijn moeder, dat haar in de kaak trof, Dan sprong hij op haar toe en mishan delde haar met de revolver aan hoold en gelaat. Toen de moeder gilde en luidkeels om hulp riep, wilde de jongen, bevreesd ontdekt en gepakt te worden, dóór de voordeur naar buiten vluchten. Dit kon de moeder, door voor de deur te gaan staan, nog beletten. doch het jongmensch, een anderen uitweg wetend, rende door dc gang en verliet aan de achterzijde het huis, klom over een schutting, holde door achter de woning gelegen landerijen en bereikte ten slotte den Kloppersingel. Daar ontdekte hij aan den wallekant een boot; hij sprong er in, maakte ze los, voer den Kloppersingel af een probeerde zoo het Spaarne over le steken om langs den anderen kant te vluchten. Daar een nogal sterke wind het bootje in de zi; stond, gelukte, ondanks herhaalde pogingen, dat oversteken niet. waarom de jongen maar van die wijze van ontvluchten -afzag en het besluit nam le trachten langs de spoorbrug te ontkomen. Hij bracht het bootje tot bij een ducdalf, klauterde naar boven, wat evenwel lot ge volg bad, dat hij uitgleed en in het Spaar ne viel. Een tweetal visschers, dat zich in de nabijheid bevond, sloeg dit tooneeltjc gade. Zij vonden de pogingen van den jongen op dat late uur zeer verdacht en toen zij hem bij zijn laatste poging in het water zagen vallen, schoten zij te hulp en konden hem uit het water ophalen. Daar de houding van den jongen hun verdacht bleef voorkomen namen zij hem mede en brachten hem naar het bureau van politic aan de Smedestraat. Als we dit stukje afdrukken, zijn vooi het groote jaarlijksche bloemenfeest reeds duizenden van Flora's kinderen op weg naar or.ze goede Spaarnestad cn als onze lezers zich in onze lectuur gaan verdiepen, dan slaan ze reeds bij duizendtallen geschaard langs Gasthuis- en Kampersingel. Een groote, steeds aangroeiende menigte zal zich dar» bewegen langs de talrijke stalletjes en kraampjes. Luilak is voor de Haarlemmers het begin van het Pinksterfeest, waarmee het zomer- getij wordt ingeluid. Wij beginnen onzen Luiiak reeds Vrijdagavond, maar Zaterdag is eigenlijk de dag. Dan hebben we de twee echte Pinksterdagen die voor velen uitslui tend Kerkelijke feestdagen zijn, maar waar van velen uitgangsdagen maken en tenslotte hebben de meeste schoolkinderen nog een •'ierden dag van jolijt, z.gm. Pinksterdrie, waarvoor tochten worden georganiseerd naar bosch en duin. In Rotterdam is Pinksterdrie een echte Stadsdag. Dan wordt daar he* Zomerbloemenfeest gevierd, met het plein achter Museum Boymans vol bloemenstalle- tjes en Van Hogendorp als marktmeester. Luilak wordt het heele land door gevierd en menigeen, of bij nu in Beemster of in Haarlem i/, ziet op zijn deur of muur, meest nief in al te sierlijke letters Lui lak" staan. Wie was oorspronkelijk de „lui lak"? Ja, natuurlijk hij, die dien Zaterdag morgen het langste sliep. Daarom hebben de menschen, die dit nu eens netjes wilden uitdrukken er „Luilakkefeest" van gemaakt. Dat zal wel niet helpen, want Zaterdag vóór Pinksteren heet Luilak en zal wel zoc blijven heeten. Menig huismoeder werd gegriefd op „Lui-; lak". Wat plezierig toch voor een huisvrouw- als op Zaterdagmorgen een half vergaan, dieienlijk aan de deurknop hangt. Neen,) moeder, je hebt gelijk. Daaruit blijkt geen spcor van naastenliefde. Alleen maar voor den ophanger een zich overgeven aan een ziekelijk gebrek, een botvieren van lage lus ten, met de domme meening, er hij anderen, geestig door te schijnen. Mocht het nog eens gebeuren, moeder, laat het vieze ding dan in uw vuilnisbak vallen, gooi er wat kalk op en duw uw bak zoo ver mogelijk weg. Ja, misschien deden het wel kinderen, dia anders zoo kwaad niet zijn, maar ze heb ben er niet aan gedacht, dat ze u er een verdriet mee aandeden. Zeker, het heidensch lawaai, waarmee hun daad vergezeld ging is ook niet pleizierig. Maak u er echter niet boos om. De vreugde van den bedrijver zou er des te grooter om zijn. Nog altijd geldt de vraag: is\,Luilak" buiten Haarlem dan 'n volks- of 'n kwajongensfeest. Ze. ker is het, dat toen „Luilak" nog in volW fleur was de bollebakkers en de slokjes- toppers er het best bij voeren. Wie in ieder huisgezin op dien Zaterdagmorgen he* laatst uit den „Witten Doelen" kwam, was „Luilak" en moest op warme bollen met stroop trakteeren. Welke ambachtsgezel het laatst in de werkplaats verscheen, moest de maats op slokjes trakteeren. Hetzelfde moest ook de groenboer doen, die het laatst op de markt aankwam, als hij tenminste zijn schuin niet leeggeplunderd wilde zien. Ook de schooljongens hadden in de oude dagen hun ..Luilak" en wilden die niet door de heele school afgeranseld worden, dan moest hij maar op „drieduitskorsjes trakteeren. Ge lukkig. dat het niet meer bestaat, want de Amsterdamsche korsjes zijn heel wat door- der tegenwoordig. MaaT de dienstmeisjes moesten ook oppassen. Wee het dienst meisje, dat eerst voor den dag kwam, als do buurmeiden al met emmer en bezem in da weer waren. Dan was zij de „Luilak van Je- buurt en moest bij de koffievrouw op laas of anijs trakteeren. Dc jongens maakten in vroeger dagen op( „Luilak" een helsch lawaai. Reeds bij het aanbreken van den dag trokken ze in troe pen rond en sleepten vuile rommel ovet straat, die ze reeds enkele dagen tevorer» verzameld hadden. Alle deuren, die ze nog gesloten vonden, bonden ze vast.We schreven reeds, dat soms aan deur- of schelleknop een doode hond of het lijk van een kaf! werd gehangen. Soms bonsden ze met eenf kei tegen de deur, dat het huis er van dreun de en de bewoners in hun bedden opspron gen. We gelooven niet, dat zooiets is dezf tijden nog voorkomt. 't Ging in vroeger eeuwen nog ander» toe, veel wilder en woester. Het begon Vrijdagsavonds al en duurde den ganschen Zaterdag voort. Niet zelden hadden er vechtpartijen bij plaats, tenminste in Amsterdam. In de 16e en 17e eeuw, zeke? om te toonen, dat ze niet lui weren, trok ken ze mei „slocken en vendels rond. de halfwassen jongens en volwassen mannen. Het eind was een treffend samenzijn op bruggen en pleinen, totdat de „rakkers ze uit mekaar moesten jagen, Dat alles kennen we niet meer en in Haarlem zeker riet. Zooals „Luilak" hier is, willen we het al- tijd houden, het echte, onopgesmukte Zomer bloemenfeest, waarbij moeder of vrouw liet een bloemetje krijgt. Daar werd het jongmensch aan een ver-» hoor onderworpen en hier bekende hij de, reden van zijn afschuwelijke poging lotJ moord. Hij zeide opzettelijk dien avond van Am sterdam te zijn gekomen met het doel zijn moeder van het leven te berooven, wan! hij had een hekel aan haar, zoo zeide hij koelbloedig. Over zijn daad gevoelde hij niet de min ste spijt. In de gang van het perceel aan de Kle verlaan vond de politie later een met i patronen geladen revolver van klein kalibei Op het hulpgeroep van de moeder wa ren intusschen verschillende personen te hulp gekomen en een inmiddels ontbodei geneesheer constateerde, dat de wonder aan het gelaat en de kaak niet levensge vaarlijk waren, ofschoon hij overbrenging naar de Mariastichting wel noodzakelijV achtte. Daarheen werd de ongelukkige vrouw overgebracht. De laffe dader werd in bewaring gesteld- De dame moet ter observatie nog in de Mariastichting blijven.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1925 | | pagina 1