E-vm
ELCK WAT WILST
7 TREKJES
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Derde blad Zaterdag 30 Mei 1925
No. 401.
LANDB. EN VISSCHERIJ
Val- of controlenesten.
KERK EN SCHOOL.
De bedevaarten bij Z. H.
den Paus.
Een huldeblijk aan Mgr. Eras.
Pater Leo Kierkels.
De Christelijke vredesgedachte.
HANDEL EN NIJVERHEID.
R. K. Werkgevers in de
Metaalnijverheid.
De valsche Egyptische
Gouvernementszegels.
KUNST EN KENNIS.
Om en bij de Pool.
Bibliotheek-ambtenaren.
Tentoonstelling „Stad Helder
„Zonnebloemen"
TOCH EEN STRIJDMIDDEL
Tot heden heeft de heer Stenhuis van zijn
„Leeuwarder rede" nog weinig pleizier ge
had dunkt me. Zijn uitlatingen over het par
lementarisme en over ontwapening die hij
evenals wij slechts internationaal ziet, is te
weinig in overeenstemming met wat de S.D.
A.P. leeraart, dan dat hij daarmede onver
deelde instemming kan oogsten.
Dat kan bij andere gelegenheden nog wel
eens dienst doen, doch kan hier verder on
besproken blijven maar de Heer Stenhuis
heeft het óók gehad over de Collectieve Con
tracten en ik zou naar aanleiding daarvan
toch wel eenige opmerkingen willen plaatsen.
De Heer Edo Fimmen wiens revolutio
naire neigingen eenige graden sterker zijn
dan van den Heer Stenhuis, wees op het ge
vaar der Collectieve Contracten, die naast
andere oorzaken het „strijdvuur" dreigen te
verminderen. Volgens het verslag voorko-
mende in „de Strijd" van 23 Mei sprak de
I Heer Fimmen
De Heer Stenhuis heeft daarop volgens
hetzelfde verslag het navolgende ant
iwoord gegeven
„Fimmen sprak over de Kollektieve
kontrakten. Hij praatte daarbij na wat v.
Eemmenes in 1905 reeds schreef. Dat het
toen gezegd werd kon er mee door, want
men had toen geen ervaring. Nu kan het
er niet meer mee door, want nu*is er wel
ervaring. Het^Kollektieve Kontrakt in-
plaats van den klassenstrijd te temperen,
verscherpte dien strijd. Smeenk van „Pa
trimonium" moest dat erkennen. Het
blijkt ook uit de praktijk. In de laatste 5
jaren toen allerlei Kollectieve kontrakten
werden afgesloten is hier te lande alleen
door de Moderne vakbeweging 7 millioen
aan stakjng besteed. Als dat zoo is, blijkt
'daaruit toch niet dat de strijdlust is ge
luwd."
Tot zoover de Heer Stenhuis. Het con
flict tusschen beide heeren kan ons koud la
ten, maar de wijze waarop het Collectieve
'Contract wordt besproken is voor ons wèl
van beteekenis. Te meer, omdat er pok onder
jons zijn, die niet zoover afstaan van hetgeen
de Heer Stenhuis met zijn uitkeeringscijfer
Itracht te bewijzen.
Doch waarin hij evenmin geslaagd is als
'Zij die in ons eigen kamp het vredeskarakter
'van de Collectieve Arbeidsovereenkomst
hebben getracht te ontkennen.
De Heer Fimmen heeft in déze overschot
van gelijk. Want van de twee, één of het
„strijdvuur" moet bij een herhaaldelijk her
nieuwde C.A. verminderen, öf de C.A. kan
op den duur niet bestendigd blijven.
Het blijft natuurlijk altijd nog mogelijk
om tijdens den duur van een contract te
pooken en te stooker en zoodoende de her
nieuwing te bemoeilijken of te verhinderen;
het blijft mogelijk dat door misverstand, öf-
'wel door te hoog gestelde eischen, 't zij dan
van de arbeiders of van de werkgevers of van
beiden, strijd kan ontstaan, maar dat kan het
karakter van het Collectieve Contract niet
veranderen.
Het bewijst hoogstens, dat het Collectief
'Contract geen afdoende maatregel is tegen
'strijd, maar dat heeft ook nooit iemand be
weerd. Reeds m het verslag van de Sociale
week te Utrecht gehouden in 1906, kan men
lezen, dat we wel niet anders dan door strijd
tot de vrede zullen komen (zie bl. 52).
Het wezen van de C.A. sluit in erkenning
van de vakvereeniging en sluit tevens in dat
de vertegenwoordigers van de arbeiders te
onderhandelen.
Hier zijn dus factoren werkzaam die er
krachtens hun hard toe bijdragen om de
geestesgesteldheid, benoodigd voor een duur
zame samenwerking, op te wekken.
En juist op die geestesgesteldheid komt het
*an. Is die niet aanwezig, dan is alles wat we
doen vruchteloos en zij, die wantrouwend
tegenover de C.A. staan en van dat wantrou
wen doen blijken, mogen wel niet verzui-
men om aan te geven met welke middelen
zij dan een dergelijke gesteldheid willen ver
krijgen want met enkel negatieve leuzen ko
tten we er ook in dezen niet af.
Dat de heer Stenhuis in een debat met zijn
meer revolutionair getinte collega Fimmen,
het gaarne voorstelt alsof het Coll. Contract
geen afbreuk doet aan het „strijdvuur"
wat dan in hun mond zoo ongeveer eenzelf
de beteekenis heeft als klassenstrijd laat
fcich verstaan, maar dat geeft ons geen hou
vast.
Het argument door den Heer Stenhuis,
De jon '-n.
Dc dikke, goedige Hoogduin, winkelier in
boter, kaas, eieren, fijne vleeschwaren en-
zoovoorts, stond in z'n heldere winkel de
bestellingen voor de volgende dag klaar te
maken.
In de huiskamer heerschte rumoerige
drukte van de ravottende jongens, met 'n
enkele maal de vermanende stem der moe
der er bovenuit, als de rekels het wat al te
bont maakten.
't Gezin Hoogduin stond bekend als braaf,
degelijk, godsdienstig en ook de zaak genoot
een goede reputatie, want de klanten wisten
van ouds, dat er geen rommel werd ver
kocht.
„Groote goedheid!' kwam het ver
schrikt over Hoogduin's lippen, toen ie even
van z'n werk opkeek naar buiten „Wat
is dat voor 'n stumperd?"
Voor z'n winkelraam stond 'n jongen van
'n jaar of zestien, bróod-mager en akelig
bleek. Hij steunde slap op 't kozijn en dreig
de om te vallen.
„Vrouw! kom es effe gauw hier!" tikte
Hoogduin tegen 't glas der kamerdeur. „Nee
jonges! Blijf daar nou!" duwde hij de op
dringende bengels terug „Schiet op, of je
krijgt 'n draai om je ooren! Ik roep alleen je
moeder!" n
„Kijk me daar nou es staan, vrouw"
als leider van een groote vakcentrale, ge
bruikt, lijkt mij dan ook voor de beweging
in haar geheel niet erg gelukkig en in elk ge
val onjuist.
Want wat heeft 't er nu toch eigenlijk mee
te maken of het N.V.V. 7 of 70 millioen aan
staking over vijf jaar betaald heeft De eenig-
ste vraag die beteekenis heeft, is of er door
het Collectief Contract meer of minder ge
staakt is dan anders het geval zou zijn ge
weest.
Ieder weet, dat er groote en langdurige
stakingen zijn geweest om een C.A. te ver
krijgen en die vallen er dus vanzelf af.
Men moet dus aannemelijk maken, dat
een bepaalde strijd er niet zou zijn geko
men indien er geen Collectief Contract was
geweest en dat zal toch een heele toer zijn,
dunkt me.
Maar 't kost weinig moeite om te bewijzen
dat er door de werking van de C.A. heel wat
stakingen voorkomen zijn. In seizoen-bedrij
ven spreekt dat al heel sterk.
Denkt men soms om maar weer dicht
bij huis te blijven dat men in een gewest
waar de organisatie flink is ingeburgerd zoo
als in de bloembollenstreek, dat men daar
des zomers rust in het bedrijf zou hebben,
wanneer niet vooraf de regelen werden vast
gesteld waaraan beiden zich te houden heb
ben
Ook nu kan er staking komen, maar dan
alleen in 't voorjaar wat voor de arbeiders wel
zwaarder maar geen beletsel is en in elk ge
val het bedrijf als zoodanig beveiligt tegen
krachtmetingen waaraan het ten gronde zou
gaan.
Neem uit de bollenstreek het Coll. Con
tract weg en in minder dan geen tijd deelen
de meest ongure elementen de lakens uit, tot
schade Van het bedrijf, dat in den zomer zulke
krachttoeren niet verdragen kan en dus óók
tot schade van de arbeiders.
Ik herhaal ook nu kan daar een staking
komen, maar er is toch ook reden om te ge-
looven dat partijen elkaar steeds beter zullen
leeren begrijpen en dus beter leeren waar-
deeren. Wie echter uit het feit, dat er on
danks de C.O. toch staking kan komen een
argument tegen de C.O. als zoodanig meent
te mogen putten moet ook tegen de vakver
eeniging zijn.
Dan maar geprobeerd de arbeiders geheel
machteloos te maken, dan blijft er inderdaad
„vrede" totdat.de bom uit elkaar springt.
Over zulke dingen lang praten is al dwaas
heid, want daar is toch niets van terecht te
brengen.
Ook de poging van den Heer Stenhuis om
het Coll. Contract als een instrument voor
den klassenstrijd te willen gebruiken, in elk
geval om het als ongevaarlijk voor den klas
senstrijd vöor te stellen, heeft gefaald.
En wie wel eens in de gelegenheid was om
socialistische leiders te kunnen gadeslaan
wanneer zij aan de conferentietafel gezeten
zijn, die weet ook wel, dat er geen gevaarlij
ker middel tegen den klassenstrijd is dan op
min of meer vertrouwelijke wijze met de ver
tegenwoordigers van de arbeidersorganisa
ties de zaken te bespreken.
Juist het bespreken van eikaars wenschen
en verlangens, juist het bespreken van alles
wat op de arbeidsvoorwaarden kan inwer
ken heeft de eigenschap om de geestesge
steldheid op te roepen benoodigd om een
stap verder te gaan en de geheele regeling
van het bedrijf vast te leggen met' de noo-
dige instanties ter beslissing van eventueele
geschillen.
Of de Heer Stenhuis er blij mee is of niet,
maar hij zal aan Fimmen moeten toegeven,
dat de klassenstrijd door de C.A. al bijzon
der slecht gediend is en wij die in plaats van
den klassenstrijd den socialen vrede nastreven,
mogen zeker wel wat meer en grootere waar
de hechten aan de C.A. Want hoe meer eer
bied voor het collectieve contract hoe verder
we van den klassenstrijd af staan.
A. J. L.
DE BEDRIJFSRAAD VAN DEN L. T. B.
Zaterdag 23 Mei kwam de bedrijfsraad
van den L. T. B. bij een hoofdzakelijk terbe-
spreking van verschillende vraagpunten door
den Alg. Landbouw Bedrijfsraad ter behande
ling toegezonden en betrekking hebbend op
de verbindend verklaring van het Collectief
Contract.
De gestelde vragen, zeven in getal, hebben
ten doel een uitspraak van de gewestelijke
Landbouw-bedrijfsraden uit te lokken over
deze ééne vraag, of, bij eventueele verbindend
verklaring van een Collectief Contract onder
alle omstandigheden moet worden vastgehou
den aan een bepaald percentage bedrijfsge-
nooten dat reeds vrijwillig het collectief con
tract moet hebben aanvaard.
Op de vergadering van den Alg. Landbouw-
bedrijfsraad zal dan een standpunt in deze
worden bepaald.
wenkte hij haast ongemerkt niet z'n hoofd,
toen juffrouw Hoogduin verbaasd in de win
kel was gekomen.
„Ach, Heer" sloeg ze d'r handen in-
elkaar „gauw, man haal mhier.... de
stumper valt om.... die is ziek...."
Op dat oogenblik dwaalden juist de moede
oogen van de zwerver de winkel in, en toen
hij zag, dat ie werd bekeken, deed de jon
gen 'n poging, om uit te voeten te komen.
„Hé, vent! Wat is dat nou? Wil je nou in
eens weg? Wat scheelt er aan? Zeg 't maar
gerust, hoor.... kom effe in de winkel uit
rusten!"
De nogen zagen hem innig dankbaar aan
en even later stond de jongen in de winkel.
„Daar komen klanten" haastigde juf
frouw Hoogduin „kom maar even bin
nen, vent.... niemand heb 'r mee noodig."
Ze duwde de deur open, en de jongens,
die er zich nieuwsgierig achter hadden op
gestapeld, tuimelden :n dc huiskamer terug.
„Stil, kinderen.... en direct naar achte
ren, vort! Als jullie weer binnen mogen,
roep ik wel!"
„Wat is dat voor 'n man,moe?"
„Naar achteren! Dadelijk!'
Ze was nu alleen met de vreemde.
„Nou eerst es 'n sterk bakkie thee, hè?"
Meteen schonk ze 't al in, en terwijl de
jongen er gretig van dronk, mepte ze 'n ei
op de rand van 'n glas in tweeën, klutste het
haastig, deed er melk bij en zette het vóór
hem op tafel met de hartelijke woorden:
„Ziezoo, dat zal je voorloopig wel opknap
pen.'
Toen Hoogduin de klanten had afgehol
pen en binnen kwam, zat de jongen 'n treu
rig verhaal te doen.
Deze vergadering werd tevens benut als
jaarvergadering en de verslagen van secre
taris en penningmeester werden uitgebracht.
Uit het jaarverslag van den secretaris
bleek, dat in 1924 gehouden zijn 4 bestuurs
vergaderingen, 2 conferenties inzake het
contract te Loosduinen, 3 conferenties ar
bitrage ^Commissie in het geschil te Berkel'
en 3 conferenties ter voorbereiding van het
C.C. in de bloembollenstreek.
Door den voorzitter werden voorts ver
schillende conferenties bijgewoond tot bij
legging of voorkoming van geschillen.
Mede door inwerking van den Bedrijfs
raad werd dit jaar de verhuringstijd in „de
Streek" verlegd van Januari naar Februari,
enz.
Zoo'n verslag spreekt in al zijn soberheid
toch eigenlijk boekdoelen, 't Lijkt allemaal
zoo eenvoudig, maar als we nagaan hoeveel
moeilijkheden er door opgelost en vooral
hoeveel er voorkomen zijn, dan blijkt toch
wel dat we een dergelijk instituut niet kun
nen missen.
't Moet eigenlijk verwonderen dat juist
in het sociaal zoo achterlijke bedrijf als het
land- en tuinbouwbedrijf deze lichamen in
stand zijn gebleven, terwijl ze in bijna alle
andere bedrijven tijdens de malaise zijn ver
ongelukt.
Zij zijn ook in den landbouw nog lang
niet wat zij zouden kunnen zijn en terecht
merkt de steller van het jaarverslag op „dat
de bedrijfsraad een kindje is, dat niet overal
met vreugde is ontvangen, maar evenals het
vredesengeltje dikwijls op onbarmhartige
wijze wordt behandeld en verjaagd."
Maar het feit, dat aithans de leidinggeven
de personen onder de werkgevers geneigd
zijn om met de arbeiders samen te werken
teneinde den vrede in het bedrijf te behou
den en probeeren de solidariteitsgedachte te
doen doordringen is op zichzelf een verheu
gend verschijnsel.
Op den duur moet die mentaliteit toch
doordruppelen tot in de Afdeelingen en zal
men ook daar leeren begrijpen dat men be
ter met de arbeiders samen kan werken aan
den opbouw van een levende bedrijfsgemeen-
schap dan te peuteren over een paar centen
per uur of een paar kwartjes in de week, met
het gevolg dat de verhoudingen steeds slech
ter worden inplaats van beter, met het ge
volg dat niet wij, maar de socialisten de lei
ding nemen in het bedrijf.
Een bedrijfsraad is uit den aard der zaak
geen geruchtmakend lichaam, maar wie uit
die sobere opstelling, tracht op te diepen
wat er werkelijk gebeurd is, zal tot de over
tuiging komen dat we het in elk geval langs
dien weg moeten zoeken.
We' hebben onze R.K. Landbouwbe
drijfsraden wel zwak, maar kerngezond aan
de overzijde van den malaise-stróom weten te
brengen, en wanneer we nu maar zorgen
voor versterkende middelen d.w.z. een
steeds toenemende liefde voor dat lichaam
ook bij de werkgevers .op de verschillende
plaatsen dan kan „althans wat dat betreft,
liet landbouwbedrijf aan velen ten voorbeeld
worden gesteld.
A. J. L.
STEUN GEVRAAGD.
Steun gevraagd maar nieAand behoeft
zich ongerust te maken 't kost niets. Hier
wordt steun bedoeld om te beletten dat „hij"
niet omvalt.
De heer Oudegeest komt n.l. (in „het Volk"
van 26 Mei j.l.) in een.heel breedvoerig be
toog duidelijk maken, dat de heer Stenhuis
van de Internationale verhouding ook al niet
te vee! begrijpt dat hij zijn evenwicht dreigt
te verliezen en er gevaar is voor „omvallen".
Nu zijn wij niet op de eerste plaats aan
gewezen om den voorzitter van het N. V. V.
een steuntje te geven, maar „voor wat, hoort
wat" en hij toonde zich steeds vol belang
stelling ook voor onze beweging.
Een klein stukje de staart van 's Hee
ren Oudegeest's betoog moge hier een plaatsje
vinden waardoor 't iets beter tot de lezers
van deze rubriek kan doordringen, dat er
werkelijk aanleiding is tot ongerustheid.
„Wanneer de geschiedenis dezer periode
zal worden geschreven, twijfel ik niet, dat
men daarin de bevestiging zal vinden, dat
het I. V. V. (misschien ook door zijn namaak-
diplomatie) Europa bewaard heeft voor het
communisme. En dit verdient m.i., ook in
dien er fouten gemaakt zijn, andere beoor
deeling dan de oppervlakkige en betweterige
zinnen van Stenhuis. Hij weet, dat ik groote
waardeering heb voor zijn ijver, zijn werk
kracht en zijn intellekt. Alleen heb ik wel-
eens de vrees, dat hij wat al te veel verstand
van alle mogelijke zaken wil hebben en daar
door vervalt in ongefundeerde kritiek. Be
kwame menschen als Stenhuis, die deze men
taliteit hebben, moeten mijns inziens vóór
alles oppassen, dat zij hunne reputatie niet
verliezen. Voor menschen op vooruitgescho
ven posten is zelf-kritiek en zelfcontrole eerste
vereischte. Wie dit niet doet, loopt gevaar het
evenwicht te verliezen. En wie zijn evenwicht
verliest,valt om
't Doet droevig aan dat die man 't
toch nergens goed kan maken en dat men
hem nergens gelooven wil, terwijl hij geen
gelegenheid onbenut laat om te vertellen,
dat hij 't toch eigenlijk veel beter weet als
anderen.
De „.Kerkelijke Vakbeweging" met haar
„stuntelige" leiders verdraaien 't nog maar
steeds om aan te nemen dat hij niet de groote
oorzaak van veel narigheid bij het beëindi
gen van den strijd in de Textiel-industrie is
Z'n moeder was dood en hij was achter
gebleven met 'n stiefvader, die zoop als 'n
tempelier en hem op 'n gemeene manier
mishandelde als ie dronken was, omdat de
jongen niet wou meedoen aan de stroop- en
steeliochtcn met nog Andere leegloopers.
'tWerd te bar op 't laatst en nou was ie
weggeloopen van z'n stiefvader, me't 'n paar
kwartjes op zak, die al op waren, want hij
had 'n wandeling van zes uur achter de rug.
Nou wou ie naar Amsterdam, om te zien of
ie op 'n schip kon komen als stoker of zoo.
„Naar Amsterdam? Nou vanavond nog?"
schudde juffrouw Hoogduin medelijdend
het hoofd en keek gelijk'haar man aan, die
begrijpend knikte.
„Jij eet zoo meteen 'n stelletje boterham
men" klopte de winkelier hem op z'n
schouder „en dan blijf je vannacht hier,
begrepen? Ruimte zat.... en als je morgen
bent uitgerust, dan nemen we voor jou n
spoorkaartje naar Mokum. Maar we spreken
zóó af: Als je daar niet klaar komt, dan
kefer je naar hier terug.... dat retourkaartje
kan d'r ook nog wel af. en dan maken
we werk van 'n baantje bier.... afijn, dat
kanne we dan altijd nog zien. Roep nou de
jonges maar weer binnen, vrouw. Maar ze
hoeven van al die ellende nog niks te weten,
hoor Hoe heet je, vent?"
„Kobus Weevering, meneer."
„Mooi.... dan is Kobus 'n kennis.... la-
we zeggen: 'n kennis van 'n kennis. Later
zeggen we de waarheid wel, as we de jon
ges de vragenles overhooren en toevallig de
zeven werken van barmhartigheid tegen-
korome."
Hel werd voor de jongens 'n interessante
avond zoo met de nieuwe kennis, Kobus.
geweestde grofheid waarmede hij bestuur
ders en organisaties van andere richting be
spreekt, heeft bij sommige zijner collega's
het tegenovergestelde van bewondering op
gewekt op politiek terrein hebben de poli
tieke voormannen nu juist geen gemak van
zijn redevoeringen en nu komt de secretaris
van het I. V. V. vertellen dat hij overal ver
stand van heeft, maar van de Internationale
verhoudingen niet veel afweet, zijn evenwicht
dreigt te verliezen en in gevaar verkeert van
omvallen.
't Is toch zielig, als een groot man zóóveel
pech heeft en er ware in onze kringen te over
wegen of er niet eenige troostwoorden voor
hem te vinden waren.
Hij heeft ze werkelijk verdiend, want hij
heeft ondanks alles de onmiskenbare
verdienste er voor gezorgd te hebben dat
er een behoorlijke afstand bleef tusschen de
„Kerkelijke" de naam is niet mooi maar
in die-kringen gebruikelijk en de socia
listische vakbeweging.
Een klein tikje dankbaarheid daarvoor,
zou hcusch niet misplaatst zijn.
4 J. L.
Een vainest is een eenvoudige inrichting,
n.l. een klep of schuif vóór het gewone nest
waardoor de kip wordt opgesloten zoodra zij
het nest is binnengetreden om daar in haar ei
te deponeeren.
Met tusschenpoozen, gewoonlijk van onge
veer 2 uur, gaat de verzorger de nesten langs
en bevrijdt de kippen die kakelend aankon
digen, dat ze zich van haar plicht gekweten
hebben, uit haar isolement, echter niet dan
nadat het nummer van de ring, welk elke hen
op haar poot draagt op het ei en een eierlijst of
op de laatste alleen is genoteerd. Gewoonlijk
dóet men het ook op het ei, opdat men nader
hand zal kunnen zien van welke hen het ei
afkomstig is. Het lijkt den lezer misschien
erg ingewikkeld en ook tijdroovend, doch
in werkelijkheid valt het erg mee. Op het be
drijf hetwelk schrijver dezes leidde werden
een 600-tal hennen op valnesten gecontro
leerd (vandaar dat men ook wel van controle-
lasten spreekt inplaats van val-nesten, d.w.z.
inrichtingen waar in de hennen, als een muis,
in een val loopen) en een controle-gang duur
de nooit langer dan een half uur.
Bij ons woonhuisjhebben we een bescheiden
kippenverblijfje voor een 10-tal hoenders,
welke voor de eieren voor het huishoudelijk
gebruik moeten zorgen. Daarin worden een
3-tal valnesten gebruikt en die worden be
diend wanneer een der huisgenooten langs
het kippenverblijf komt, wat honderdmaal
op een dag geschiedt. De hennen maken gaar
ne van de valnesten gebruik en verkiezen deze
dan ook boven de open nesten.
Door het gebruik van valnesten kunngn we
dus nagaan hoeveel eieren iederen hen legt, in
v/elke maanden ze gelegd worden (een hen die
eieren in den winter legt is van grooter waarde
dan een harer zusters die liever de lente- en
zomerperiode prefereert), hoe zwaar de eieren
zijn, welke kleur ('t geen voor enkele fokin-
richtingen van belang is), terwijl men het op-*
treden van ziekten of „ongemak" snel kan
constateeren, doordat iedere leggende hen in
handen komt. Voorts signaleeren de niet-
leggende hennen, de dure paardjes die wel
eten doch geen contra-prestaties leveren,
zichzelf, en kunnen dan naar den soeppot wor
den verwezen.
Voor den fokker zijn controlenesten on
ontbeerlijk. Zij zijn voor hem als het kompas
voor den zeevaarder, dus onmisbaar.
(De Kleinveeteelt).
Z. H. de Paus verleende een audiëntie
aan de Spaansche, Rumeensche en Fransche
bedevaarten en aan 4000 leerlingen der
Sacré Coeur.
Bij de heiligverklaring van den zaligen
Pastoor van Ars. die Zondag a.s. zal plaats
hebben, zal de Paus ook spreken over het
eeuwfeest van het Concilie van Nicea.
(Tijd.)
Dc Commissie der Ned. Bedevaart heeft,
naar „de Tijd" verneemt, aan Mgr. Eras een
geschenk aangeboden om hem dank te be
tuigen voor de vele diensten bij haar voor
bereidenden arbeid en ook tijdens het ver
blijf te Rome bewezen.
Indien de Ned. pelgrims allen zulk een
voortreffelijke plaats bij de Heiligverklaring
van Petrus Canisius hebben gekregen, is dit
grootendeels zijn werk. En wie onzer heeft
niet meermalen de bereidwilligheid onder
vonden van dezen hooggeplaatsten landge
noot wien geen moeite te veel is de Neder
landers te Rome, behulpzaam te zijn.
Met eenige waardeerende woorden werd
het huldeblijk, bestaande in een kruisbeeld
en zes koperen kandelaars, bestemd voor de
huiskapel van Mgr. Eras, aan hem overhan
digd door den vice-president van het Comi
té. Deken de Graaff, waar de president Mut-
saers helaas verhinderd was om gezondheids
redenen de reis naar de Eeuwige stad mede
te maken.
Het geschenk munt uit door scboone af
werking en is waardig de daar voor bestem
de plaats in te nemen.
Moge het Mgr. Eras nog lange jaren gege
ven zijn als assistent der Ned. Bisschoppen
die tot overmaat van lol nog bleef slapen
ook.
De volgende morgen nam Kobus afscheid.
Met tranen in z'n oogen en stokkende zin
netjes dankte hij voor alles en beloofde, dat
ie ze nooit zou vergeten.... en zou schrij
ven als ie werk had.
De familie Hoogduin hoorde echter geen
taal of teeken meer en begon te vermoeden,
dat ze met een beroepsbedelaar te doen had
gehad
Maar troostte zich mc de gedachte, dat
de daad er niet minder om was geweest.
Uil 'n eerste-klas co'upé stapte 'n heer van
tusschen de 35 en 40. Z'n kleeding is duur
en blijkbaar door 'n gerenommeerd huis ge
leverd
Z'n gelaat is niet dat van 'n aristocraat,
doch doet denken aan 'n in de tropen rijk
geworden handelaar of planter.
Hij loopt besluiteloos heen en weer op 't
perron, schijnt weer te willen instappen en
staat zich nog te bedenken als dc trein al
w/eer vertrekt.
Dar volgt ie de andere reizigers maar
naar de uitgang en slentert door de straten,
schijnbaar zonder doel.
„Per -slot Van rekening groote onzin
mcmpelt ie in z'n eigen. Waarom was ie niet
doorgestoomd naar Amsterdam, de stad waar
van alles was te genieten! Wat moest ie hier
in dii nest nog doen? Flauwe gevoeligheiu
was 't van 'm geweest, anders niks. Die lui
woonden er natuurlijk niet eens meer
1 met al die verbouwingen van de laatste
jaren.... Allemaal oponthoud voor niks!
Wie weet waren ze al lang dood, of woon*
te Rome werkzaam te zijn, waar hij zich
zulk een voorname plaats in de harten onzer
landgenooten heeft veroverd.
En niet alleen bij dezen. Ook in de meest
uiteenloopende kringen an het geestelijke
en wereldlijke Rome is Mgr. Eras een hoog
geziene persoonlijkheid.
Naar aanleiding van de benoeming van
Pater Leo Kierkels tot Generaal-Overste
van de Paters Passionisten, deelt men aan
de „M. Ct." mede, dat de ouders van den
generaal in Woensel wonen in de Krone-
hoefstraat. Een paar jaar geleden bracht
de generaal-overste hun daar nog een be
zoek.
De vader van den generaal is «Laurens
Kierkels, de ophaler van het liefdewerk
„Gud Papier", meer bekend onder den
naam van „Piet van het Oud-papier".
Uit de hooge waardigheid, waartoe de
bekwame zoon van dezen eenvoudigen va
der benoemd is, blijkt weer eens, hoe de
ware democratie in de Katholieke Kerk
wordt toegepast, aldus de ,,M. Ct
Bij gelegenheid van den eersten „Dies Na-
talis" der R.K. Universiteit te Nijmegen,
heeft de Rector-Maonificus prof. dc Lan
gen Wendels O. P. een rede gehouden over
de „christelijke vredesgedachte". Deze re
de is thans in druk verschenen bij de N.
toonstelling bijwonen; Minister van Swaay
Leeuwen, NijmegenUtrecht.
In het door ons ontvangen jaarverslag over
1924 van de R. K. Vcreeniging van Werk
gevers in de metaalnijverheid, dat tal van
cijfers omtrent deze industrie geeft, komt
de volgende conclusie voor:
Uit de dorre opsomming van deze gege
vens valt voldoende af te leiden, dat de me
taalnijverheid in 1924 zonder twijfel over
het algemeen een lichte opleving kan boe
ken. Men vrage echter niet ten koste van
hoeveel moeite en opofferingen dit resultaat
is bereikt. Op allerlei wijze is getracht moe-
ten worden den kostprijs voortdurend te
verlagen, terwijl daarnadst getracht moest
worden zooveel mogelijk orders te plaatsen
in het eigen land. dikwijls beneden den kost
prijs.
Vele fabrieken hebben zich meer en meer
op den export toegelegd en daarmede suc
ces gehad.
Naar men zich zal herinneren, heeft de
firma W. Pronk en Co., importeurs van de
I. lsmalun-Sigaretten, eenigen tijd geleden,
verschillende procedures aanhangig gemaakt
tegen sigaretten-firma's hier te lande, die
hun Hollandsch fabrikaat in den handel
brachten onder het mom van Egyptische
import, o.m. door op de doosjes, waarin nun
sigaretten verpakt waren, valsche Egyptische
Gouvernemenstzegels te plakken, weike
echte zegels door het Egyptische Gouverne
ment verstrekt worden als garanue voor de
sigaretten, die werkelijk in Egypte vervaar
digd worden.
Naar wij thans vernemen zijn de meeste
van die fabrikanten met de firma Pronk in
onderhandeling getreden, ten einde tot een
minnelijke schikking te komen. Die onder
handelingen hebberr tot resultaat gehad, dat
vanaf 1 Juni a.s. de vAsche zegels niet meer
op de doosjes der betrokken firma's, ge
plakt zullen worden. Alleen met de firma H.
C. C. Kauling te Amsterdam, fabrikant van
de Mozes-Fezza sigaretten werd nog geen
overeenstemming bereikt, zoodat tegen haai
de vervolging voortduurt.
Door het krachtig optreden Van de firma
Pronk is dus thans ongeveer een einde ge
maakt aan deze knoeierijen in de sigaretten
industrie, waarvan in hoofdzaak het publiek
de dupe werd. Na 1 Juni a.s. zal weder het
voorkomen op de doosjes van het Egyp
tische garantie-zegel, vermeldende de woor
den „Egyptian Government," een waarborg
zijn voor het publiek, met echt Egyptisch
import tt doen te hebben. Verschillende fa
brikanten echter gebruiken voor hun even
eens niet geïmporteerd fabrikaat zegels,
volkomen gelijkende op de echte Egyptische
garantie zegels. Het woord „Government" is
dan echter vervangen door woorden als
„Parliament," Factory" enz.
Ten einde ook deze misleiding van het
publiek tegen te gaan,, zal de firma Pronk
tegen deze firma's eveneens een actie in
stellen.
De Noordpool bevindt zich niet zooals
velen wellicht denken, op een vaste plaats,
doch wisselt onregelmatig. In den tijd toen
Peary in 1909 zich in haar nabijheid bevond,
was de verplaatsing vrij snel en bedroeg on
geveer 15 c.M. per dag, wat door astrono
mische waarnemingen van verschillende ster-
rewachten bevestigd werd.
Terwijl aan den equator de aardopper
vlakte met een snelheid van 465 M. per se
conde om de aardas draait, is de beweging
om de Pool vrijwel nihil. Men weet dat door
het snelle draaien om haar as de aarde aan
de Polen eenigszins afgeplat is. De equator
is 6377 K.M., de Pool 6356 K.M. van hei.'
midaelpunt der aarde verwijderd. Daar nu
de aantrekkingskracht van de aarde des te
sterker wordt naarmate men zich dichter bij
hei middelpunt bevindt, is de zwaartekracht
aan de Pool grooter dan ergens anders op
dezelfde hoogte boven den zeespiegel. Een
kilo aan de equator weegt vijf gram meer
dan aan de Noord-Pool. Alle lichamelijke
arbeid, die tegen de richting van de zwaar
tekracht verricht wordt, zooals hei heffen
van gewichten, bergbeklimming, eischt dus
aan de Pool meer krachtsinspanning dan er
gens anders op dezelfde hoogte.
Ook de valsnelheid is er grooter. Een li
chaam dat bij vrijen val aan den equator
per sekunde 489 c.M. aflegt, valt in denzelf
den tijd aan de Pool 492 c.M. Zelfs op klok
ken heeft dit invloed, daar de sterkere aan.
trekking den slinger sneller doet gaan. Eer
klok die aan den equator elke seconde éér
slingerslag doet, maakt er aan de Pool 22<
meer en loopt dus per dag bijna 4 minuten
voor
Eigenaardig zijn de astronomische verhou
dingen aan de Pool. De zon komt niet dage
lijks op of gaat onder, zooals bij ons, maar
blijft, na 20 Maart te zijn opgegaan, boven
den horizon, dezen in 24 uur éénmaal door
loopend, om, onderwijl steeds hooger stij
gend, 21 Juni haar hoogsten stand ie berei
ken en dan 23 graden boven den horizon
staat. Daarna daalt zij weer even langzaam,
om 23 September onder den horizon te ver
dwijnen.
Tijd bestaat aan de Pool niet, d. w. z.
men weel nooit hoe laat het er is. (Zuiver
theoretisch gesproken, natuurlijk!) Staat mer
op de Pool met 't gezicht naar de meridiaan
van Greenwich en men doet, als 't te Green
wich precias 12 uur is, een stap naar voren
dan is het middag, doet men een stap naai
rechts dan is het zes uur 's morgens, eer
slap naar links, en het is zes uur avonds
een 'n stap achteruit brengt middennacht. Er
is bovendien aan de Noordpool geen Noord
Oost en West meer. Alleen het Zuiden is
nog overgebleven, en naar welk punt in de
ijswoestijn men ook ziet, altijd kijkt men
naar het Zuiden! Elke wind komt uit het
Zuiden en waait tevens naar het Zuiden.
De Nederlandsche Vereeniging van Biblio
thecarissen en bibliotheekambtenaren hield
dezer dagen te Groningen hare jaarlijkschc
huishoudelijke vergadering onder voorzitter
schap van dr. J. ter Meulen, die herinnerde
aan het overlijden van het oudste lid dei
vereeniging, den heer J. G. Verwijnen, bi
bliothecaris van Teylers Slichting te Haar
lem.
In de plaats van mej. N. Snouck Hur-
gronje, die niet herkiesbaar was, werd ge
kozen tot penningmeester da heer Van der
Pot te Rotterdam.
De voorzitter bracht aan de scheidende
penningmeesteres den warmen dank der ver
eeniging voor alles wat zij als bestuurslia
voor den bloei der vereeniging heeft gedaan.
Op 1 Mei 1925 telde de vereeniging 218
gewone en 11 buitengewone leden. Het gel
delijk saldo is geslonken tot 1016.83. De
begrooting voor 1925 werd in ontvangst en
uitgaaf vastgesteld op ongeveer 2500. Het
vocrdeelig saldo is geraamd op ongeveer
1000.
Medegedeeld werd. dat van de hand van
den heer Mondt, bibliothecaris van het Kon
Instituut van ingenieurs te 's-Gravenhage
verschenen is een systematische catalogu.'
samengesteld volgens het decimaal stels
van dat instituut.
Naar wij bereids meldden, zal minister
Westerveld Zaterdag a.s. persoonlijk de
opening van de1 te Helder te houden ten
toonstelling bijwonen; Minister van Swaay
neemt deel aan de feestelijkheden op
Dinsdag 2 Juni. Van builen de gemeente ij
de belangstelling zeer groot, zoodat onge
twijfeld vele vreemdelingen naar hier zul
len komen. Een groot aantal bladen uit den
omtrek zendt vertegenwoordigers. De nieu
we kruiser „Java", die van 28 Mei tot 2
Juni in de haven aanwezig is, zal op Twee
den Pinksterdag voor belangstellenden ter
bezichtiging worden gesteld; de hiervoor
bestemde uren zijn voor voorin. 10 tot half
twaalf en van nam. 2ks tot 4Yi uur. De
Kon. Luchtvaartmaatschappij organiseert
op 5, 6 en 7 Juni vliegtochten boven Hel
der en het Marsdiep; biljetten hiervoor zijn
aan het tentoonstellingsbureau verkrijgbaar
Geregelde autodiensten, zoowel van de stad
naar het TentoonstelliBgs-terrein als naai
het Vliegkamp de Kooij, zijn georganiseerd.
Voor bewoners van aan het N.-H. Kanaal
gelegen plaatsen heeft de sloombootonder-
neming Esona een extra-dienst ingelascht
deze boot vertrekt Dinsdagmorgen 9 uul
van Alkmaar en des avonds te 9 uur weei
terug.
Extra booten van Harlingen en Texel
zullen voorts naar hier komen, terwijl de
Spoorwegmaatschappij extra-treinen naar
en van Helder heeft ingelegd. Aan een en
ander wordt op duidelijke wijze bekend
heid gegeven; voor bezoekers van buiten is
de route door middel van wegwijzers aan-,
gegeven.
Het Mei-nummer van „Zonnebloemen",
het laatste nummer van den 2en jaargang,
is een Moedernummer.
Allereerst een redactioneel artikel, Mo"-
der" geheeten, met een foto van de H.
Maagd Maria met haar Kind. Nauw daarbij
aansluitend de Piëta; Moederweelde en Moe
dersmart. Verder een heele serie moeders
met kinderen uit alle werelddeelen, waarbij
een mooie reproductie van een schilderij
uit het Dordtsche Museum, voorstellende de
H. Augustinus en de H. Monica, met een
daarbij behoorend artikel van Drs. Davds.
Dr. Peutz geeft het slot van zijn moois
beschouwing over Zuigelingensterfte.
Van de loterij worden een paar foto's ge
geven van de kleinere prijzen, die er toe'
ook mogen zijn!
Anny Hulsmans geeft eenige schetsjes val
menschen met goeden wil, doch toch on.
danks dien goeden wel tot verkeerde dadel
komen,
Het financieel verslag sluit dezen jaargang.
den in 'n andere stad. Wat gebeurt er niet
in n kleine twintig jaar.
Twintig jaar! Nou voelde-nie pas goed hoe
stom ie was geweest. Die man en die vrouw
veronderstel dat ze nog leefden waren
natuurlijk al lang de zaak uit. 'n Zoon of 'n
dochter zou ie achter de toonbank zien
staan.... heelemaal onbekend voor elkaar
dus.... ze zoüen 'm aanzien voor 'n halve
gek, 'n oplichter of zoo iets.... Dat malle
idee ook van 'ra.
En toch.... ja, nou begon die belofte 'm
weer te kietelen.... die belofte van dat ie
ze nooit zou vergeten en direct zou schrij
ven. Nou ja, dat zat 'm allemaal in de
omstandigheden.... uitstel, afstel, hoe ging
dat in de wereld
Afijn, hij zou die kant toch maar es op-
loopen.... al was t eigenlijk om te lachen,
na zóóveel jaren.
En terwijl ie „die kant toch maar es op
liep" lagen in dezelfde huiskamer van
toen 'n oude man en n oude vrouw op
hun knieën, en deden de Hemel geweld aan,
om 'n redding, die 'n onmogelijkheid schaen.
De eenzame, deftig gekleede reiziger was
nu in de straal.
Verdraaid! De winkel was er nog. Maar
ja, 't was toch dezelfde zaak met de
zelfde naam; maar lang zoo vol niet; veel
minder florisantbijna leege boterpot-
ten'n stolp met 'n vier of vijf eieren
d'r ini. 'n paar armoedige mopjes worst
en kaasZou 'tzou 't.... Daar
moest ie meer van weten. Er schuin over
was 'n eenvoudig restaurantje. Hij ging daar
binnen, bestelde koffie met- 'n broodje met
ham, vroeg zoo langs z'n neus weg aan de
eiifenaar, die zelf bediende, of de oude
Hoogduin daar nog altijd zelf winkelde.
„Ja meneer, maar dat zal niet lang meet
duren".
„Hoezoo?"
,,'t Zakie is niks meer, meneer.... n
hoop schuld: nergens kunnen ze meer op
crediet krijgen, 'k Heb al hooren zeggen, da»
er gedreigd is met faillissement."
„Wel, wel, hoe is dat zoo gekomen?"
„Allerlei tegenslagziekte, borg ge
weest voor 'n schoonzoon, die de boel er
door lapte.... en van alles zoo.... 't Za
kie zou nog wel op te halen zijn, als er
maar wat frisch geld in werd gestopt.
maar ja, wie durft dat an, hè? Zoo heele
maal op losse voet...."
"n-Ja, ja.... wie druft dat an'fiel
zoo u zegt.'
„De menschen verdienen 't niet. meneer,
dat ze zoo moeten tobben. Ze hebben zei?
nooit anders dan goed gedaan in hun beste
dagen
Dc koffie dronk ie haastig op., 't brood
je ham liet ie staan, gunde de waard geen
tijd. om te vragen of er wat aan mankeerde;
hij betaalde royaal en zei, dat ie straks te
rugkwam.
Geen' uur later zat „De jonge n" vai
toen te dineeren met de overgelukkige
winkelier en z'n vrouw, die zich van alle
financieelc zorgen ontlast wisten en God
dankten voor de wondere gebedsverhoorinf
G. N,
„In "de Vakbeweging zag men t on
derhandelen met de patroons, 't afsluiten
van Kollectieve kontracten iets wat op
zichzelf goed is maar wat het gevaar in
zich heeft, dat ook de vakbeweging haar
strijdvuur verliest."
