VoorwiewijoplJülia.s. den
strijd aanbinden.
m
Dinsdag
49ste Jaargang No. 16069
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste Blad
Onderwijspolitiek.
A. J. LOERAKKER.
Agenda
17 Juni
Noodlanding te Castricum aan Zee.
HET EUCHARISTISCH
TRIDUÜM VOOR ZIEKEN.
Nadere bijzonderheden omtrent
de plechtigheden.
25 Jaar collectant.
Groote brand in de
Haarlemmermeer
Graanmaalderij afgebrand.
Het Raadsstuk inzake de
asphalteering.
Dit jaar de Kleine Houtstraat en
onder enkele viaducten.
Verplaatsing van de R.-K.
Huishoudschool.
Een drenkeling.
„Weldadigheid naar Vermogen".
Verplaatsing tramhalte.
Aanrijding.
Al is het nog zoo'n
3, weertje.
Door Erdal blijf je
't heertje
Het schoolgeld en dé
Groote Gezinnen.
Koningstraat 10 Haarlem.
-geeft prachtiger! glans
Telegraphisch Weerbericht
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bij
[Vooruitbetaling 3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen).
Postrekening No. 5970.
COURAIIT
Advertentiën 35 cents per regel
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den teksl
als ingezonden mededeeling, 60 ct
per regel op de le Pagina s 75 ct
per regeL Vraag- en aanbod-adver.
tentiën 14 regels 60 ct per plaat
sing: elke regel meer 15 ct, bii
vooruitbetaling.
1 Alle aoonné s
tegen ongevallen
op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden, f QO iflfl Levenslange geheele ongeschiktneid tot werken door j j^otalii^iTafloop f 25Ö.' een'^voet oT een ^ooa''
llen verzekerd voor een der volgende uitkeenngen 1 verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen 1 I dü. doodelijken atioop een voet ot een oog.
f IOC Dij verlies van een f Kil bij een breuk van
1 lid.' duim of wijsvinger I du.' been of arm
bij verlies van een
andere vinger.
Naast zijn sociale politiek heeft het ka-
binet-Ruys de Beeren'brouck vooral naam
gemaakt met zijn onderwijs-politiek. Bij het
optreden der regeering in 1918 bleken er
twee nieuwe departementen te zijn ingesteld,
een van Arbeid en een van Onderwijs. En
de drie eerste jaren van de regeering-Ruys
heeft naast mr. Aalberse de eerste Minister
van Onderwijs, Kuftsten en Wetenschappen
de aandacht tot zich getrokken.
Over de figuur en den persoon van dezen
bewindsman willen wij in een volgend arti
kel nog het een en ander zeggen. Waarom
het ons vooral heden is te doen, is te laten
uitkomen, dat wij zonder het ministerie-Ruys
op het oogenblik nog verre van de onder-
wijs-bevrediging en het einde van den
schoolstrijd zouden af zijn.
Het is noodig, dit nog eens in deze verkie
zingsdagen uitdrukkelijk te constateeren. De
groote massa, welke begrijpelijkerwijze de
politiek van den dag slechts volgt in en
kele markante feiten en gebeurtenissen, weet
u te vertellen, dat onder den liberalen be
windsman, Cort van der Linden, in 1917, de
pacificatie van het onderwijs verkregen is en
een einde is gemaakt aan den schoolstrijd,
In linksche bladen wordt daaraan dan sinds
dien de conclusie vastgeknoopt, dat met
het einde van dien strijd ook de basis voor
de christelijke coalitie is vervallen. En hoe
wel men dat in onze kringen niet zoo maar
aanneemt, weet men gemeenlijk tegenover
deze bewering niet veel in te brengen.
Daarbij komt, dat geschiedenis een moei
lijk vak is. Het verleden is men spoedig ver
geten. Versche gebeurtenissen en die, waar
bij men zelf betrokken is, pakken het meest.
Zoodoende kan men ook in christelijke krin
gen momenteel veel hooren mopperen over
Minister de Visser en de onderwijspolitiek
der regeering. De hoog opgezette onderwijs-
reorganisatie heeft onder/ den bezuinigings-
drang belangrijk moeten lijden; veel lieve
wenschen moesten worden opgegeven. En
bovendien werden de onderwijzerssalarissen
verlaagd. Dat alles heeft in breede kringen
teleurstelling en ontevredenheid gewekt,
verhoogd nog met ontstemming over allerlei
meeningsverschillen over technische onder
wijszaken en door zeer persoonlijke, onver
wachte meeningen en uitspraken van minister
de Visser over zaken van onderwijs, kunst
«n opvoeding, meeningen, welke door het
grootste deel der rechterzijde niet werden ge
deeld. Wanneer men echter de groote lijnen
der onderwijspolitiek van de laatste acht ja
ren ophaalt, dan verdwijnen al deze kleine
details in het groote geheel. Dat geheel is een
tafreel van de worsteling om de eindover
winning tusschen voorstanders van open
baar en bijzonder onderwijs. En in-deze da
gen vóór de stembus van 1 Juli 1925 moeten
wij ons nog eens goed in het geheugen pren
ten, dat wij dien strijd zonder het kabinet-
Ruys, zonder een christelijke regeering, niet
tot een goed einde zouden hebben gebracht.
Wij moeten daarvoor terug naar 't laatste
jaar der regeering Cort van der Linden. In
December 1917 was de nieuwe Grondwet
afgekondigd, welke de algeheele gelijkstel
ling van openbaar en bijzonder lager onder
wijs en artikel 192 bracht. Maar het gejuich
over de overwinning zou spoedig verstom
men. Met een Grondwetsartikel alleen doet
men niets, wanneer het, zooals hier, om ma-
terieele dingen gaat, n.m. het beschikbaar
stellen uit 's Rijks kas van geldmiddelen om
die financieele gelijkstelling mogelijk te ma
ken. Men gelieve te bedenken, dat in 1917-
1918 de ergste duurtejaren waren, omdat het
maatschappelijk leven zich nog niet aan de
sterk verhoogde prijzen had aangepast. Was
er grondwettelijke gelijkstelling van open
baar en bijzonder onderwijs; er bestond ook
nog een oude onderwijswet en deze maakte
het aan de gemeentebesturen mogelijk om
het openbaar, onderwijs en de openbare on
derwijzers uit de openbare kas het duurdere
leven mogelijk te maken, terwijl het bijzon
der onderwijs op de liefdadigheid der ge-
loofsgenooten bleef aangewezen.
dat de duurte-toeslag niet van toepassing
was op religieuse congregaties.
Naast de salarissen stonden de sterk stij
gende exploitatiekosten (onderbouw, ver
warming, schoonmaak, leermiddelen en dat
alles in den duren tijd!) Het Rijk vergoedde
daarvoor niets; de gemeentebesturen deden
het voor de openbare scholen krachtens art.
3 der Lager Onderwijswet En de bijzondere
moest zich zelf maar redden. En dat heette
gelijkstelling
Menigeen zal zich dan ook uit die dagen
de dringende circulaires nog wel herinneren,
door noodlijdende schoolbesturen onder ge-
loofsgenooten verspreid. Het bijzonder on
derwijs liep in die dagen harder met den be
delnap dan het in jaren had gedaan, toen
er nog geen „gelijkstelling" was!
Het regende in die dagen dan ook adressen
en rekesten bij de Regeering om de beloofde
gelijkstelling ook in werkelijkheid door te
voeren. Maar wat er in die dagen is ge
beurd, zal altijd tot de zwartste bladzijden in
de politieke geschiedenis der linkerzijde be
waard blijven.
De onderwijsspecialiteiten der drie recht-
sche fracties in de Kamer begonnen minister
Cort met vragen te bekogelen, 1ste of de be
sturen der bijzondere scholen niet in staat
moesten worden gesteld de salarissen van
hun personeel op peil te brengen.
De Minister antwoordde: het Rijk ver
goedt slechts de minima, de gemeentebestu
ren zorgen voor de rest! Ja, maar op die
rest kon de bijzondere school geen beslag
leggen!
Daarna vroegen die rechtsche Kamerleden
om een noodwetje.
Maar ook hier nul op het rekest.
Eindelijk kwam op 7 November 1917 een
noodwetje-Cort van der Linden om de onder
wijzerssalarissen te verhoogen. Het wilde al
naar gelang men minder of meer dan vijf
dienstjaren had het minimum met 100 of
200 verhoogen (met uitzondering van on
derwijzers en onderwijzeressen met bindende
geloften, dus religieusen).
Wie herinnert zich niet het kabaal over dit
aller simpelste wetje? De geheele linkerzijde
kwam in actie. Immers de openbare onder
wijzers waren al lang boven het minimum en
daarom zouden er hoofdzakelijk de bijzon
dere onderwijzers van profitéeren. En dat
was tegen de gelijkstelling, die immers bij een
afzonderlijke wet moest plaats hebben! De
heer Ketelaar was er als de kippen bij met
een amendement, dat alle onderwijzers 100
meer gaf, afgezien van het feit, of de ge
meentebesturen de minima Si reeds verhoogd
hadden. En in de linksche Kamer werd dat
amendement aangenomen.
Het is interessant om die debatten thans
nog eens na te lezen en te zien, hoe weinig
er in de geesten van onderwijsbevrediging
was terecht gekomen.
Alleen in de letter der Grondwet was ze
vastgelegd.
Dat bleek opnieuw, toen de heeren De Sa.
vornin {.ohman c.s. den 16den Januari 1918
een initiatief-voorstel indienden om de bij
zondere onderwijzers naar denzelfden maat
staf uit de openbare kas te bezoldigen als
dè openbare. Maar met 45 tegen 36 stemmen,
rechts tegen links, werd op 15 Mei 1918 het
voorstel verworpen.
Terecht hief toen de rechtsche pers den
kreet aan: de schoolstrijd heropend! En zes
weken later kwam het vonnis van het Ne-
derlandsche volk bij de stembus van 5 Juli
1922: een rechtsche overwinning van 60 tegen
40.
nomen Zaterdag, Zon- en heestdagen
toegankelijk.
Reddingsbrigade voor drenkelingen
Centrale post Tel. 11111 (Hoizhaus) en
verder bij de leden te kennen aan het
groen-wit schild aan den huisgevel
R.K. Kraamverzorging van de Derde Orde
v. St. Franciscns. Aanvragen te richten
tot mevr Coebergh, Ged. Oude Gracht
74, des Dinsdags van 23 uur.
Parochiale Bibliotheek (Kleverparkweg)
ingang tusschen kerk en pastorie,, iederen
Dinsdagavond.
Eerste Hulp bij Ongelukken (Snelverband)
Centrale post Tel 11111 (Hoizhaus) en
verder bij de leden, te kennen aan het
zwarte schild met wit kruis aan den huis
gevel.
No. 2 van de gecombineerde R.K. can-
didatenlijst Haarlem-den Helder is de heer
A. J. Loerakker, die gedurende de laatste
zittingsperiode der Tweede Kamer tot lid
daarvan werd gekozen in de plaats van
wijlen den heer A. Moerel. Deze was afge
vaardigd door den kieskring Leiden.
Sociëteit „St. Bavo". Haarlemsche In
koop Combinatie half 9 uur Haarl.
Zanggenot 8 uur. Vioolonderwijs
8 uur.
Welke was n.m. de nieuwe toestand? Deze, Prinsenhof. Vergadering van den Haar-
•W-i'Ki-:-
dat het Rijk de minima vergoedde van de
openbare en de bijzondere onderwijzers en
ook nog een duurtetoeslag gaf. Maar de ge
meentebesturen gingen bijna overal voor de
openbare onderwijzers ver boven het mini
mum uit. Laten wij slechts herinneren aan
een redevoering van hét Tweede Kamerlid
van der Molen, bij de behandeling van het
salariswetje-Cort van der Linden, waarbij
deze spreker meedeelde, dat in Rotterdam
de salarissen der openbare onderwijzers ge
bracht waren tot maxima van 2000 en
2200, wat de gemeente een half millioen
per jaar meer kostte, terwijl de bijzondere
onderwijzers het daar slechts tdt 1200 en
1300 maximum konden brengen. Over het
geheele land waren de salarissen der bijzon
dere onderwijzers 700 tot 800 beneden
die van de openbare collega's.
Naast vele gemeentebesturen stonden de
inspecteurs van het lager onderwijs, die Ge
deputeerden aanzetten om de salarissen bij
het openbaar onderwijs op te voeren en die
bovendien er voor zorgden, dat de vooral in
dien tijd zoo zeer gewenschte bijverdien
sten (Rijksnormaallessen, lid van exame-
commissies enz.) in handen van de open
bare onderwijzers kwamen.
Eenzijdige gemeentebesturen, eenzijdig
schooltoezicht. Hieraan kan nog worden toe
gevoegd de beslissing van minister Treub,
lemschen Gemeenteraad half 2 uur.
Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran-
ciscus Liefdewerk, Zoetesvraat 11 Eiken
Donderdag van 8914 uur
R. K. Arbeidsbeurs voor mannen en jongens
Sociëteit St. Bavo, Smedestraat 23
telefoon 10049 Alle werkdagen van 9
half 9 uur. 's Zaterdags alleen van 92 en
tK van 26K en s avonds van hali 8
van half 8—half 9 uur.
R.K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen Bloem
hofstraat 1 Alle werkdagen van v in
1012 uur des middags van 24 uur, en
s avonds van 89 uu: behalve Zaterdag
avond Tel 11671
Arbeidsbeurs voor R. K- Ziekenverpleegsters
(uitgaande van den Ned R K Bond van
Ziekenverpleegsters) Aanbiedingen en
aanvragen voor verpleegsters aan het Bu
reau BI weg 309, Overveen (dr C Bos).
R K. Leeszaal en uitleenbibliotheek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, van 25 en van 710 uur, be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken
van 2 tot 5 uur en van 79 uur Woens
dagmiddag ruilen van kindeboeken.
St. Marthavereeniging Bloemhofstr. Zon
dags en Woensdags vaa 810 uur. n.m
gezellig samenzijn voor Hollandsche meis
jes, die hier geen tehuis hebben Tel
11671
R K. Bevolkingsburean Gebouw Sint
Bavo Smedestraat 23 van 810
op Maandag- Woensdag- en Vrijdagavond
St Elisabeths Vereeniging - Jansstraat -
Aanvragen om versterkend*, m'ddelen
voor armen zieken der S E V Maan
dags vah 23 uur Donderdag van 12.
Bisschoppelijk Museum, Dagelijks, uitge-
De heer A J. Loerakker, te Schoten,
voorzitter van den R.K. Landarbeidersbond
„Sint Deus edit", dien hij tot grooten bloei
bracht, werd geboren te Heemstede op 26
Augustus 1873. Daar genoot hij zijn gewoon
lager onderwijs en kwam al spoedig na zijn
schooljaren in het bloembollenvak. Als
bloemistknecht werkte hij in Heemstede,
Hillegom en Castricum, In de jonge actie
van R.K. landarbeiders trad hij zeer op
den voorgrond en werd 24 Maart 1913 vrij
gestelde van den Bond „Sint Deus dedit".
In April 1914 verhuisde hij naar Schoten,
waar hij ook buiten zijn organisatie van
zich deed spreken. Hij werd o.m. lid en
wethouder der gemeente Schoten, In tal
van officieele en semi-officieele lichamen
heeft hij zitting. Hij is lid van commissie
6 van den Hoogen Raad van Arbeid; was
technisch adviseur der Nederlandsche af
gevaardigden ter Derde Internationale Ar-
beidsconferentie te Genève, was geruimen
tijd lid van het Centraal Hoofdbestuur van
den Ned. R.K. Volksbond, bestuurslid van
de R.K, Kamercentrale Haarlem, van de
Provinciale R.K. Kiesvereeniging Haarlem,
voorzitter van de kiesvereeniging te Scho
ten enz. De heer Loerakker geniet de groo
te achting niet alleen van zijn vrienden en
geestverwanten, maar ook van alle niet-
Roomsch-KathoIIeken, die met hem in aan
raking kwamen Hij is een eerlijk, rond
man, een selfmade volksleider in den goe
den zin des woords, wars van streberei,
die, zonder ge-elleboog, door eigen kracht
en nuchter verstand, de plaats veroverd
heeft, die hij nu inneemt. Hij bezit den
ruimen blik, die noodig is om de Room-
sche solidariteit juist toe te passen en zóó
dat alle standen zich er mede vereenigen
kunnen. Hij vreest geen critiek, ook van
zijn eigen menschen niet, doch gaat op
recht den weg, dien hij den juisten acht.
Ieder katholiek, werkgever, middenstan
der of werknemer ieder katholiek, die
hem kent, geeft toe, dat Loerakker zijn
plaats in de Tweede Kamer verdient.
Hedenmorgen om 8 uur is op het strand
een vliegmachine gedaald, bestuurd door
den piloot-ingenieur Grace, chef von de
Wetenschappelijke afdeeling' der Fokker
fabrieken. Deze was bezig het snelheids-re
cord te verbeteren. In de 10e ronde, met een
vaart van 274 K.M. per uur kreeg de ma
chine een olie-defect. Hij moest een nood
landing maken op het strand en kwam toen
te dicht langs de zee. Met vloed stond het
vliegtuig tot de vleugels in 't water. Met ta
kels zal getracht worden een droge plaats
te bereiken. Het vliegtuig kwam van Schip
hol,
Reeds gisteren maakten wij melding van
het grootsch initiatief, dat genomen is door
de parochie der Allerheiligste Drieëenheid
te Bloemendaal om een Eucharstisch Tri
duüm in te stellen, waarbij zieken in de
Kerk zullen kunnen worden gebracht om
daar de. plechtigheden te kunnen volgen en
den zegen met het Allerheiligste te ont
vangen, zooals dit ook te Lourdes geschiedt.
In zijn predicatie van Zondag j.l. vermeldde
de Zeereerw. Heer Pastoor L, J. Willea-
borg reeds, dat Jiij een schrijven van vol
ledige instemming met dit Triduum van Z.
D. H den Bisschop mocht ontvangen. Wij
willen om het belangrijke daarvan, den tekst
van den brief hier laten volgen:
t
„Aan uw verlangen, uitgedrukt in uw
schrijven van den llden dezer, willen Wij
zeer gaarne tegemoet komen, en Wij stel
len daarom U. E voor, dat U. E. in uwe
parochie begint met een Triduum voor de
zieken.
Als U dan eenmaal begonnen zijt, dan
vernemen wij wel, hoe dit Eucharistisch
Triduum zal worden opgenomen, en wen
schen andere E.E. Heeren uw voorbeeld
te volgen, dan zullen wij zeer gemakkelijk
zijn in het verleenen van de noodige toe-
stemming hiertoe."
Uit dit schrijven blijkt dus weer duide
lijk, dat ook het hooge Kerkelijk gezag, met
het initiatief van den Zeereerw, heer pastoor
Wilienborg ten zeerste is ingenomen.
En nu eenmaal de goedkeuring is ver
kregen, wordt niet stil gezeten, want reeds
vernamen we, dat, wanneer alle voorberei
ding vlot van stapel loopt en zich geen
onvoorziene moeilijkheden voordoen, het
Eucharistisch Triduum gehouden zal worden
op Dinsdag 30 Juni, Woensdag 1 Juli en Don
derdag 2 Juli.
Belangstelling van alle zijden is er ge
noeg. Reeds thans zijn zes aanvragen om
een plaats voor een zieke binnengekomen.
Men hoopt ongeveer 22 of 24 bedden te
kunnen plaatsen.
De regeling van de aanvragen en het ver
voer der zieken berust in de bekwame han
den van Zuster Casander zuster van het
Maatschappelijk Werk, verbonden aan de
Mariastichting.
De aanmelding van zieken, lammen, kreu
pelen, blinden enz., die aan het Triduum
wenschen deel te nemen, moet geschieden
bij Zuster Casander, Woensdag, Vrijdag en
Maandag van 3 tot 5 uur aan de Mariastich
ting en we gelooven wel, dat de aanvragen
talrijk zullen zijn.
Allen, die hun auto of rijtuig ter beschik
king van de zieken willen stellen, gelieven
zich eveneens bij Zuster Casander te ver
voegen en hun aanbod zal dankbaar worden
aanvaard.
Het lijdt geen twijfel of het intieme kerkje
van Bloemendaal zal met dit grootsch gebeu
ren overvol zijn, doch een goede regeling
zal worden getroffen.
De zieken, welke niet bedlegerig zijn, zul
len in d'c banken kunnen plaats nemen en
aan elke zieke zullen twee plaatskaarten
voor familieleden worden verstrekt, want
niemand zal zonder toegangsbewijs toegang
tot de Kerk hebben. In den tuin naast de
kerk zullen de banken, welke uit de kerk
worden geplaatst, voor het aanbrengen der
bedden, toegankelijk zijn voor andere be
langstellenden.
Naar wij verder vernemen zal aan eemge
kerkkoren te Haarlem het verzoek worden
gedaan het kerkkoor vap de parochiekerk te
Bloemendaal te versterken.
Gedurende de stille aanbidding, welke te
12 uur iederen dag van het Triduum plaats
heeft, zal waarschijnlijk door het koor der
zusters verpleegsters van het Provinciaal
Ziekenhuis, een aantal gezangen ter eere van
het H. Sacrament ten gehoore worden ge
bracht.
Talrijk zal 'ook ongetwijfeld het aantal
eérw. heeren geestelijken zijn, dat dit tri
duum, het,eerste in Nederland, zal willen
meemaken.
Na de hoogmis en het communiceeren van
de zieken zullen alle priesters, welke in
de kerk aanwezig zijn, omhangen met de
ziekenstola, de handoplegging doen der zie
ken volgens het Rituale Romanum, caput
4 De visitatione et cura infinnorum, no. 27.
De handeling der handoplegging is er eene
van zeer bijzondere schoonheid.
De priester legt de rechterhand op het
hoofd van den zieke, wanneer het laatste
gebed is uitgesproken en zegt dan:
„Super aegros manus imponent et bene
habebunt, Jesus, Mariae Filius, munrti salus
et Dominus. meritis et intercessione suorum
Apostoloruin Petri et Pauli et omnium Sanc
torum sit tibi clemens et propitius. Amen.
De vertaling dezer woorden luidt als volgt:
Over de zieken zullen zij de handen uit
strekken en zij zullen er wel bij varen.
Moge Jezus, de zoon van Maria, het heil
en de Heer der wereld, om de verdiensten
en de voorspraak van Zijn apostelen Petrus
en Paulus en alle Heiligen u genadig en
goedgunstig zijn. Amen.
Deze handoplegging zal, zooals wij reeds
zeiden, door elk der aanwezige priesters
kunnen geschieden.
En allen, die bij de plechtigheden aanwe
zig zullen zijn, zullen deze kunnen volgen
in speciaal voor dit doel vervaardigde boek
jes, welke zullen worden uitgedeeld.
Begrijpelijk is, dat een en ander niet zon
der "kósten gepaard kan gaan. Toch, zoo
verklaarde de Zeer Eerw. Heer Pastoor Wil
ienborg, toen men hem op de noodige on
kosten opmerkzaam maakte, zal ik geen
geld vorderen, op geld komt het hier niet
aan. Ik wed, zoo besloot, Z. E., dat, wan
neer ik een collecteschaal in mijn kerk
plaats voor vrijwillige giften, deze zoo over
vol gevuld zal worden, dat ik genoeg zal
overhouden om. aan alle zieken een aanden
ken aan dat heerlijk Triduum te kunnen
aanbieden.
Een heerlijk Triduum zal het worden.
Reeds dc voorbereiding belooft alle goeds
en bij de devote en ontroerende handelingen
zal Gods genade niet enkel over de zieken
nederdalen, maar zal ook tot heerlijke op
wekking werken van het echte Eucharis
tische leven in de mooie parochie Bloemen
daal met haar volijverigen pastoor en haar
intiem kerkje,
De dagen van het Triduum zullen schoone
dagen zijn en Bloemendaal zal een genade
oord van rijke zegeningen worden.
Vrijdag 26 Juni a.s. hoopt de heer J. G.
Cobelens den dag te herdenken, dat hij 20
jaar lid is van het college van kerkcollec-
tanten aan de St. Josephkerk.
Maandagmiddag ongeveer half 3 was men
in de graanmaalderij van den heer J. tsie-
mond aan den Huigsloterweg te Abbenes
bezig met het bijwarmen van een kool-
zuurstaal voor den motor Dit geschiedde
met brandend poetskatoen, dat in olie ge
drenkt was. Toen de heer B zich even
uit het pakhuis verwijderd had, bemerkte
zijn vrouw, dat plotseling de vlammen uit
het dak sloegen Het groote houten ge
bouw dat van buiten was geteerd en met
mastiek dak was bedekt, was een gretig
voedsel voor het verslindende vuur en
bijna onmiddellijk na de ontdekking van
den brand stond het in lichtelaaie.
Onmiddellijk werd de brandspuit van
Abbenes gealarmeerd, welke spoedig ter
plaatse was. Ook de motorspuit an
Hoofddorp werd telefonisch gewaarschuwd.
Het snel rondgrijpende vuur tastte ook de
belendende woonhuizen aan, doch de
handbrandspuit wist deze gelukkig te be
houden, zoodat slechts wat brand- en wa
terschade "oor de bewoners dezer huizen
De groote graanmaalderij brandde tot
den grond toe af, zoodaj, toen de motor
spuit van Hoofddorp later ter plaatse ver
scheen, deze zich alleen kon bepalen tot
het uitspuiten van de gloeiende massa.
Behalve het houten gebouw ging ook een
vrij groote hoeveelheid graan verloren,
alsmede een ruw-oliemotor, Verzekering
dekt de schade.
Vermoed wordt, dat de brand ontstaan
is, doordat het brandend poetskatoen niet
voldoende gedoofd was, toen de heer B.
het gebouw verliet.
Thans is verschenen het raadsstukje inza
ke de asphalteering. Hierin wordt bevestigd
ons bericht, dat de 7?tleine Houtstraat dit
(aar zal worden geasphalteerd.
De wenschelijkheid om het asphalteeren
van hoofdstraten voort te zetten is voor B.
en W. aanleiding geweest te overwegen
welke straatgedeelten thans het eerst be-
hooren te worden geasphalteerd. Daarbij
moest vooral rekening worden gehouden
met de uit te voeren ondergrondsche wer
ken, alsmede met wijzigingen, welke eventu
eel in de tramsporen zullen moeten worden
aangebracht.
Bedoelde overwegingen hebben B. en W.
doen besluiten voor te stellen, het eerst de
Kleine Houtstraat te doen asphalteeren,
omdat de asphalteeringswerken in die straat
nog dit jaar zullen kunnen worden voltooid.
Indien de ondergrondsche werken voor de
Rijkstelefoon voldoende voortgang hebben,
kan tevens dit jaar het nog resteerende ge
deelte van de Kruisstraat worden geasphal--
tcerd.
Bovendien kan in het plan van dit jaar
nog worden opgenomen na verkregen
overeenstemming met de Tramweg-Maat
schappij de asphalteering "van de viaduc
ten in den Kruisweg en den Jansweg.
De kosten van een en ander worden ge
raamd onderscheidenlijk op 45.000.(met
inbegrip van rioleering) 6.500,en
14.000.— tezamen 65.500.— of rond
66.000.—.
B. en W. stellen daarom voor, voor het
asphalteeren van de Kleine Houtstraat, de
straatgedeelten onder de viaducten in den
Kruisweg en den Jansweg en het gedeelte
van de Kruisstraat nabij de Krocht, beschik
baar te stellen J 66,000,
In verband met het voorstel vaci B. en W.
in zake de eventueele verplaatsing van de
R. K. Huishoudschool, vernemen wij nog
nader, dat het bestuur dier school het ver
zoek tot het gemeentebestuur gericht heelt,
omdat het tegenwoordige gebouw reeds lang
te klein is. Reeds sinds het vorige iaar Sep
tember heeft het bestuur een tweetal lo
kalen der St. Josephteekenschool aan de
Kamperstraat in huur, terwijl men daarvóór
een lokaal van het St. Agnespatronaat m
gebruik had. Ook het leerlingenaantal
breidt zich steeds uit en juist deze twee
factoren: uitbreiding leerlingen-aantal en
gebrek aan plaatsruimte nopen tot over
plaatsing der school. de InsPectie bl)
het Nijverheidsonderwijs is' eenzelfde mee
ning toegedaan.
De school aan de Ged. Voldersgracht is
als nieuwe inrichting voor de R. K. Huis
houdschool zeer geschikt, voor zoover de
oppervlakte betreft. Aan het gebouw zelf,
moet echter in den tuin nog een nieuw
deel aangebouwd worden, omdat de school
als zoodanig nog voor het doel te klein is.
Zondagmiddag rond half drie op en nabij
de Langebrug.
Tientallen, honderden menschen staan
langs den waterkant en staren naar één punt
in 'het water: de zool van een schoen, een
stukje van de schoen is zichtbaar.
Wat zit er aan dien schoen?
Een voet, een nvensch, een drenkeling, die
nog tot het leven is terug te roepen?
Men moet het weten. Bruggewachter komt
met reddingshaak.
De spanning stijgt, dreigt te barsten.
Bruggewachter vischt, hij haalt een oude
schoen naar boven.
Iedereen lacht. om de onnoozelheid
van zijn buurman, die er inliep.
Maandelijksch overzicht. In Mei is uitgege.
ven: Brood f 14.85. Wekelijksche onder
steuning 375.75. Losse giften 400. Di
versen 23. Totaal 813.60.
De tramhalte aan de Groote Markt voor
de richting Schoten is enkele meters ver
plaatst, wat het voordeel geeft, dat nu
ook de geheele aanhangwagen op de stoep
stopt, wat het in- en uitstappen daar min
der gevaarlijk maakt.
Hedenmorgen 9 uur, werd de 70-jarige
W. G. op de Lange Brug aangereden door
een motor met zijspanwagen. De man werd
in den zijspanwagen naar het St. Elisa-
beths-gasthuis vervoerd, waar bleek dat
hij een wonde aan het, achterhoofd had
bekomen. Hij is voorloopig ter observatie
opgenomen.
Het zal nog wel eenigen tijd duren Voor
dat de groote gezinnen de behoefte ge
voelen aan het gemeentebestuur van Haar
lem een adres van hulde te sturen voor
de groote mate van welwillendheid, waar
mede het den gezinshoofden met vele kin
deren tegemoet treedt om de lasten, waar
op zij zitten niet onnoodig zwaarder te
maken.
Zeker, bij de berekening van den belas
tingaanslag mag voor elk kind een som van
100 van het netto inkomen worden afge
trokken om het belastbaar inkomen te vin
den, maar voor mijn part werd deze aftrek
boven 'n bepaald aantal kinderen b.v. vijf,
vastgesteld op 300, 400 of 500. ïk
zou er voor willen vechten om zulk een
bepaling doorgevoerd te krijgen bij den ge
meenteraad, bij Ged. Staten en bij de
Kroon.
Er kan nog wel meer gedaan worden on?
de zorgen in de groote gezinnen te ver
lichten. Waar -blijven toch de voorstellen
om nu eens de groote gezinnen in de gele
genheid te stellen in een ruime, frissche
woning te leven voor weinig huishuur, zon
der dat zij door huisbazen gehinderd wor
den, die een hekel aan kindertjes hebben.'
Goedkoope woningen voor groote gezinnen
kan een programpunt zijn voor iedere po
litieke partij^ die wat voelt voor zijn in
zorgen lévenden evenmensch.
Wat door B. en W. te dezer zake nu
aan den Raad wordt voorgesteld is *-a-
tuurlijk geenszins afdoende hulp.
De aanleiding tot ons hameren op dit
aambeeld zijn de voorstellen van B. en W.
om het schoolgeld vast te stellen voor de
gemeentelijke bewaarscholen Die verorde
ning is gelijk aan de heffing van schoolgel
den voor de gewone scholen voor lager
onderwijs, die ook geen rekaBing houden met
het aantal kinderen, maar eenvoudig de
creteert dat men van elk kind of men
er één of zeven op school heelt voor
elk kind idem zooveel schoolgeld moet be
talen. Onnoodig worden door dit systeem
de zorgen van den huisvader van het groo
te gezin verzwaard. Hier is een gelegenheid
om den grooten gezinnen tegemoet te ko
men, zonder dat ieipand zich benadeeld be
hoeft te achten.
Zoolang alleen voor de gewone scholen
die, dus welke bezocht worden aoor kin
deren van 6 tot 13 jaar dit systeem van
schoolgeldheffirg gold, kon men nog als ex
cuus aanvoeren dat het aantal kinderen,
dat tegelijk de scholen zou bezoeken,
nooit zeer groot zijn, een excuus dal on
juist is, want het is geen zeldzaamheid dat
uit een gezin 5 kinderen tegelijk de lagere
school bezoeken. Nu dit schoolgeld ook
Voor de (voorloopig alleen de openbare) be
waarscholen gaat gelden, wordt de eisch
klemmender dat het gemeentebestuur reke
ning houdt met het aantal kinderen, dat de
scholen gelijktijdig bezoekt. Het gaat hier
om de kinderen tusschen 3 en 13 jaar en
iedereen weet dat het aantal kinderen in
eenzelfde gezin kan liggen tusschen 0 en 6,7
soms nog meer. Hieruit blijkt welk een
bedrag aan schoolgeld een groot gezin zal
moeten opbrengen dat al zijn kinderen naar
de gewone of naar de bewaarschool doet.
Of moet dat groote gezin dan de kleinste
maar van de bewaarschool terughouden,
het groote gezin, waarvan de moeder zoo
graag een paar uurtjes per dag de kinderen
op school weet? Toch zal dat het gevolg
zijn van een schoolgeldheffing, waarbij
geen rekening wordt gehouden met het
aantal schoolgaande kinderen. Men streeft
het doel zelfs voorbij, want inplaats van
de kinderen naar een goed ingerichte be
waarschool te doen, zal de buurvrouw weet
te hulp geroepen worden, die voor een paai
cent in de week gedurende een paar uurtjes
per dag op al de kindertjes uit de buurt
past. De beruchte „creckes" zullen weer
in vollen fleur bloeien. Vooral het bewaar
school-onderricht moet den moeders zoo
aangenaam en gemakkelijk mogelijk wor
den gemaakt, omdat het onverplicht is. Als
de wethouder hiertegen aanvoert, dat hel
tarief toch al zeer laag is gesteld, dan ont
kennen wij dat het schoolgeld is hoog als
men vele kinderen op school heeft, maai
hij late, wat mij betreft, de moeders er
vaders met bet ééne of met twee kinder
tjes gerust dokken en wat meer school
geld betalen om daardoor dan de groote
gezinnen te ontlasten.
Barometerstand 9 uur v.m. 763 achteruit.
OPGAVE:
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
miltfitiriH
Medegedeeld door het Kon. Ned.
MeteoroL Instituut te de Bildt.
Naar waarnemingen in den morgen van
16 Juni.
Hoogste barometerstand 767.1 m.M. te
Scilly.
Laagste barometerstand 739.2 m.M. te
Janmayen.
Verwachting van den avond van 16 tot den
avond van 17 Juni:
Zwakke tot matigen wind uit -westelijke
richtingen, gedeeltelijk bewolkt, waarschijn
lijk weinig of geen regen, iets warmer.
