-
Chamberlain's oordeel betreffende de Fransche nota inzake de veilig
heid en den toestand in China. Te Kanton werd besloten een alge
meene staking te prociameeren en alle Britsche, Japansche en Ameii-
kaansche goederen te boycotten.
Onder de Radio-berichten: De interpellatie over Marokko in de
Fransche Kamer ingetrokken. De president van de Duitsche Rijksbank
over valorisatie.
Gem. buitenl. berichten.
MARKTNIEUWS.
Staat mij dan toe, dat ik tracht in logisch
betoog voor U te ontvouwen wat Katholieke
Staatkunde is en eischt.
A. De beginselen der katholieke Staatkunde
\in 't algemeen.
Van katholieke zijde kan men het slechts
[toejuichen, dat bij de laatste begrootingsde-
batten en na het achteruitdringen van het be-
iginsel in de praktijk der laatste parlemen
taire periode, zelfs van liberale zijde het be
ginsel met klem werd betoond. Want het
scherper stellen van het radicaal aan ons teger
overgesteld princiep schudt bij de onzen het
bewustzijn wakker en doet de geestdrift voor
jhet eigen beginsel weer opvlammen.
Het verschil tusschen links en rechts ligt
principieel hierin, dat partijen van links po-
•sidvistisch en rationalistisch zijn, terwijl de
rrechtsche partijen staan op ie basis van het
(natuurrecht, nader bepaald en aangevuld
door de goddelijke Openbaring.
Onderling verschillen de beginselen der
niet-geloovige partijen slechts schijnbaar.
Onze katholieke partij onderscheidt z(ch
weer van de beide overige rechtsche par
tijen, dat wij de Traditie, en het gezag der
H. Kerk, van den H. Stoel, bi; de verdere
bepalingen van het natuurrecht erkennen, ter
wijl haar uitspraken op staatkundig gebied
in bepaalde gevallen ons een eindweegs voort
helpen. Een rijkdom van gegevens voor het
Staatkundig leven op katholieken grond
slag ontstond aldus in den loop der eeuwen.
T Ja, in den loop der eeuwen 1 Waar is een
staatkundig stekel, eerbiedwaardiger door
Èuderdom, bewonderenswaardiger door zijn
Itijd zich verjongende school, vaster in zijn
beginselen en soepeler in zijn toepassingen
'dan het onze De eeuwen hebben er aan
gebouwd, en de eeuwen hebben het beproefdl
Bn nog altijd bouwen wij daaraan voort en
staat het, zooals het al eeuwen stond, midden
in het werkelijke leven, het gemeenschaps
leven richtend, het politieke en sociale leven
Dpbouwend uit objectief afgeleide gegevens en
'misschien het grootste werk der christelijke
beschaving.
De katholieke staatkunde nu heeft ten doel
bm in de wisselvallige verhoudingen van tijd
jen plaats de juiste toepassing te vinden van
'de eeuwige beginselen van het natuurrecht
tn van het positief goddelijk recht, een toepas
sing waarbij de bindende uitspraken van
het gezag haar een eindweegs te hulp komen.
Er zijn weinig vraagstukken, waarbij niet op
teen of andere wijze het beginsel betrokken is,
hoewel men niet uit het oog moet verliezen,
dat volstrekt niet altijd voor alle punten van
practisch beleid een bepaalde oplossing
wordt aangewezen. Zeker verschillen, kunnen
|er onder ons, katholieken omtrent de toepas
sing op de concrete toestanden in de politieke
[werkelijkheid, bestaan. Doch men doordrjnge
er zich goed van de katholieke politiek is in
hooge mate objectief. Er kan geen sprake
van zijn, de grondgedachte van den liberalen
staat (recht is wat de helft plus één uitmaakt)
in de katholieke staatkunde in te dragen zon
der haar te vermoorden. Het algemeen
kiesrecht heeft daarom ook bij ons geen
principieele wijziging in de staatkunde ge
bracht. De groote beginselen .omtrent staat,
recht en zedelijkheid, die de katholieke staat
kunde karakteriseeren, heel dat wondere
stelsel, gefundeerd, in het natuurrecht en god-
Öelijk positief recht, en door de Traditie en
het leergezag nader uitgewerkt en bepaald,
Verplichten allen, die de edele kunst, de be
hartiging van het algemeen welzijn, beoefe
nen. Als die zedelijke beginselen het vorderen,
dan mag de katholieke Staatkunde niet aarze
len, zelfs met gevaar van veel te verliezen
jZoo goed als meermalen in de geschiedenis
door de Pausen de onverbreekbaarheid van
het huwelijk gehandhaafd werd waar konink
rijken op 't spel stonden, evenzeer spreekt ook
(thans de christelijke politiek nog- haar „non
possumus" of haar „het moet." Daarom is
onze politiek vóór alles een eerlijke politiek.
(Als het landsbelang eischt het sluitend maken
,van de begrooting in het aangezicht van de
[verkiezingen, dan doet de christelijke staat
kunde dit. Welke linksche partij de Vrij
heidsbond incluis-had dezen zedelijken moed?
Daarom durft onze Katholieke partij juist bij
deze verkiezingen met opgeheven hoofd voor
het vaderland verschijnen. Het landsbelang
eischte in deze regeerings-periode eveneens,
dat veel werd afgebroken, wat eerst met
sympathie van de breede massa der kiezers
was is opgebouwd. Maar liever verkozen de
rechtsche" partijen misschien vier jaren onder
te liggen in het bewustzijn, haar duren plicht
gedaan te hebben, dan dat vaderland weer
Dpnieuw te regeeren met het verwijt voor het
feweten, het partijbelang te hebben gesteld
oven het landsbelang
„In ons beginselprogram van 1896 verkla
ren de katholieke Kamerleden, „als katho
lieke mannen belijden en verdedigen zij wat
door den H. Stoel over 't wezen van den staat,
lover oorsprong en bevoegdheid van het gezag,
[over plichten van vorsten en volkeren wordt
geleerd."
B. Slaat, Gezag en beginselplicht.
I. Wezen van den Staatoorsprong
en bevoegdheid van het Staatsgezag.
Zelfs het particulier belang der enkelingen
aan dat der gemeenschap onderhoorig is en
daaraan desnoods moet geofferd.
Daarentegen gaat de enkeling niet op m
den staat de gemeenschap is er om de onder-
hoorige$>. Een. belastingdruk, die de burgers
ten gronde zou richten, is niet verantwoord.
De persoonlijkheid van den burger gaat niet
in de gemeenschap oo. Deze heeft zijn eigen
tijdelijk en eeuwig cfoel, dat de staat alleen
heeft te dienen, en waarvoor de staat zich
niet in de plaats kan stellen. Het Staats-
absolutisme is door de prediking van het
Christendom, de prediking van het begrip
der eigen onafhankelijke waarde van de
menschelijke persoonlijkheid en bovenaard-
sche bestemming veroordeeld.
Een tweede conclusie uit het algemeen karak
ter dat de Staatstaak hebben moet is, dat de
staat alleen het gemeenschappelijke d. w. z.
datgene wat alleen bestaanbaar is door de ge
meenschap heeft te verzorgen. Het uitsluitend
persoonlijke valt buiten het gebied der recht-
streefcsche staatsbemoeiing de staat is er
niet om de burgers te vervangen of hun indi
vidualiteit op te heffen, noch om zuiver per
soonlijke (of groeps-) belangen in hun afzon
derlijkheid te behartigen.
De staat heeft vooreerst de enkelingen niet
te vervangen. Daaruit volgt, dat we principieel
staan tegenover Sociaal-Democratie en
Staatssocialisme, die den staat den plicht of
althans het recht geven, heel het bedrijfsleven
aan zich te trekken. Wat taak is van het ge
zin, blijve daaraan, bijv, de opvoeding de
staat bemoeie zich alleen met het maatschap
pelijke bij het onderwijs en trede aanvullend
op christelijke eisch blijft, bijzondere school
regel, openbare aanvulling.
Maar vooral dien ik er hier op te wijzen dat
de staat niet tot taak heeft het persoonlijke
of het groepsbelang als zoodanig te dienen,
maar alleen" het algemeen belang. D
clusies trekt uit zijn principieele beschou
wingen. r- U 1
t I. Eenheid.
De eerste conclusie, de meest voor és
hand liggende, is alle katholieken moeten
stemmen Woensdag 1 Juli op de lijst der ka
tholieke Staatspartij.
Uit alles, wat spr. zeide, zal het toch wel
duidelijk zijn, dat er maar ééne waarlijk ka
tholieke Staatspartij kan wezen. Verschil
over practische en zeer concrete toepassin
gen der algemeene beginselen blijft moge
lijk, maar daarvoor kan toch geen andere
principieele partij gesticht worden En
daarbij als er niet ééne katholieke partij
bestaat, hoe zal een gelegenheids-eenheid
van diverse Z.g. katholieke partijen voor die
eiken dag wederkeerende eischen van chris
telijk staatsbestuur mogelijk zijn Dat dit
inzicht bestond bij de z.g. Michaëlisten, en
wel van meetaf, is hun onbetwistbare eer
en verdient openlijke hulde, even goed als
de afscheiding der R.K. Volkspartij een yt)1-
ledig gebrek van juist inzicht in katholieke
staatkunde verraadt. God geve, dat onze
kiezers, vooral uit den arbeidenden stand,
zullen toonen een beter inzicht te hebben
dan deze dwalende „leiders" 1
Onze Katholieken toch mogen in deze da
gen bedenken, dat de eenheid op politiek ge
bied hun hoogste goed is. De hopelooze ver
warring onder de Fransche katholieken op
politiek gebied, heeft hen tot den speelbal
gemaakt van een brutale, hun vijandige min
derheid van het Fransche volk. Alle gods
vergadering van de R.K. Staatspartij vóór
de groote beslissing. Een tiendaagschc veld
tocht wacht nog In dit wel eemgszms plech
tig uur moge zijn woord uitgaan tot allen in
den lande, van wie de R. K. Staatspartij stem
en steun mag verwachten.
Dit woord gaat op de eerste plaats uit tot
de z.g. kleurlooze middenstof, die nu eens
links, dan weer rechts stemt. Hij roept haar
toe, stem rechts stem Katholiek.
Zijn woord gaat verder uit tot die Katho
lieken, die in het verleden vrijzinnig of socia:
listisch pleegden te stemmen. Welke partij
in den lande is eerlijker er fierder haar weg
gegaan, dan de katholieke, die een welvaar ts^
politiek is gaan voeren?
Zijn woord gaat dan ook vooral uit tot
3 e Katholieken, die zich Volkspartijers noe
men. Hun actie, de R.-K. Volkspartij, heeft
geen zin. Alles wat zij willen bereiken, kunnen
zij alleen bereiken door en in de R.K. Staats
partij. Durft gij na alles wat ik gezegd he
zoo vervolgde spr. de verantwoording voor
uw geweten aan, onze eenheid te verscheuren
O, gij zegt, als de R.K. Staatspartij in onzen
geest hervormd is, keeren wij terug. L..ag ik
een vergelijking gebruiken van het theologisch
gebied Zoo spraken ook alle ketters Zij zou
den terugkeeren, als de Kerk naar hun zin
hervormd was.... en de klove werd ïmme,
grooter. En daarom, keer terug eer het te laat
is, terug tot de R.K. Staatspartij tracht in
haar en door haar te verwezenlijken, wat
gij buiten haar en zonder haar nooit, nooit
kunt Verwerkelijken. Mogen de Katholieken
aerneia van net rranscue voi*. TT en uw
dienstig enthousiasme geeft mets, als de van ons land, R.K. ^topartjfcU m
„„.Kroel-f rlt> nver- candidaten oen grootsten dienst Dewijzen, uie
Welke zijn de Katholieke beginselen om
trent het wezen van den staat en den oor
sprong en bevoegdheid van het gezag en die
dus de katholieke politiek richten
1. Oorsprong van staat en staatsgezag.
De staat is rm natuur-noodzakelijke ver
schijning. Op een bepaalde trap van mensche-
lijk? beschaving is het gemeenschapsleven in
staatsverband zoo noodzakelijk,- dat zonder
haar geen voldoende bescherming noch ont
wikkeling en volkomen ontplooiing der
menscheliijke krachten en vermogens mogelijk
rs. Van nature is de mensch dus op staatsver
band aangewezen. En omdat God de Schep
per en Ordenaar is van het natuurlijke, omdat
de orde door Gods wil gesteld en door Zijn
Alwetendheid geleid en bestuurd, voert tot
den staat daarom vindt de staat zijn oorsprong
in God En wijl een staat zonder staatsgezag
eenvoudig onzin is, volgt met onafwijsbare
(consequentie, dat ook het staatsgezag, en heel
de rechtsorde, die van haar afhangt, den dien
sten en volstrektsten grond vindt in God. De
H. Schrift bevestigt dit „Omnis potestas a
Deo Alle gezag is uit God l"
j Zeker, wij katholieken, nemen aan, dat
Christus voor onze eeuwige belangen de H.
Kerk heeft gesticht, doch wij laten den staat,
ja, meer, wij eischen voor haar op en in ge
weten, de souvereiniteit in eigen gebied.
2 Taak en bevoegdheid van staatsgezag.
Welke is dan de taak en de bevoegdheid
ban het staatsgezag
Het belang door den staat te verzorgen is
ten eerste het algemeen belang, en
ten tweede het algemeen burgerlijk belang.
De consequentie uit dit postulaat van het
Natuurrecht, door de katholieke staatsleer te
trekken en door de katholieke staatkunde in
'de werkelijkheid van het staatkundig leven
foe te passen, zijn vele en karakteriseeren de
katholieke politiek.
a. Het algemeen belang.
Vooreerst dan behoort tot de staatstaak de
Verzorging van het algemeen belang.
't Is duidelijk, dat het belang van den staat
(zelfs als eenheid, het eigen leven van den
staat, object der staatszorg moet zijn, want
zonder voldoende bescherming van het eigen
leven is de verzorging van de algemeene be
langen der burgers onmogelijk. Daarom is
!die bescherming volgens Christelijke opvat-
jting noodzakelijk, zoowel tegen binnenland-
Ische als tegen buitenlandsche vijanden. Even
eens blijft het de zware plicht van Regecring
en Kamers, de bewapening van het land te
(handhaven in zoover de internationale toe
stand en de positie daarbij van het eiger. land
jdit vragen, hoewel natuurlijk de juiste deter
mineering van den plicht in bepaalde om
standigheden van het inzicht in den concreten
eisch van het oogenblik afhangt. Uit 't belang
van den staat als eenheid, volgt ook, dat de
onderdanen tot dit doel hebben te gehoorza
men door persoonlijke diensten als militie en
zakelijke diensten als belastingen, en dat
aarom ook
correspondeert zoo juist aan dezen funda-
menteelen eisch van staatsbestuur de samen
stelling van de R. K. Staatspartij die alle
standen en klassen en groepen der katholieke
burgerij omvat. Het is nuttig dat in haar
fractie alle groepen vertegenwoordigd zijn
om in onderling overleg de juiste meter,mi-
neering te vinden van wat in bepaalde om
standigheden het algemeen belang in 't bij
zonder met het oog op bepaalde groepen der
bevolking vraagt
In elk geval is z.g. groeps-ol standenver
tegenwoordiging in onze partij ten cenenmale
onduldbaar. Het Bisschoppelijk Communi
que van 5 Februari 1918 heeft dit ten over
vloede nog eens duidelijk verklaard. En als
gelijk niet lang geleden gebeurd is onze
afgevaardigden van een bepaalden stand door
een vakvereer.iging uit zulk een stand als
't ware ter verantwoording worden geroepen,
dan ligt zulk een handelwijze mijlen ver af
van het karakter der R. K. Staatspartij. Om
diezelfde reden schijnt spr. het „R.K." voor
de nieuwe partij, die zich noemt de „R.K.
Volkspartij", reeds daarom een usurpatie
omdat zij zich lijnrecht tegen het katholiek
beginsel van Staatkunde in voornamelijk
oriënteert naar een bepaalden stand of klasse
van ons volk. Die partij bedenke wel, dat het
noemen van eenige specifiek-katholieke
eischen haar nog in de verste verte niet stem
pelt tot een in wezen katholieke partij 1
b. Het algemeen burgerlijk belang.
Het belang, de welvaart, door het staats
bestuur te dienen en bijgevolg zijn taak
wordt niet alleen gekarakteriseerd door
hét „algemeene" daarvan. Het algemeen be
lang, dat object is van de staatszorg is het
algemeen burgerlijk belang.
De algemeen religieuse belangen als zoo
danig vallen buiten de compententie van
den Staat. Voor die belangen staat de gees
telijke, de godsdienstig-geestelijke gemeen
schap, de Kerk, door Christus gesticht.
En nu is het eisch van Katholieke Staats-
kunde, dat de burgerlijke gemeenschap deze
souvereiniteit der Kerk erkenne, haar rechts
positie onaangetast late en haar zelfs steune
bij haar taak. En zulks te meer, wijl de gods-
dienstig-zedelijke verzorging van ons volk
den staat ontzaglijke diensten verschaft. On
derlinge liefde, rechtvaardigheid, gehoor
zaamheid aan het Staatsgezag, de sanctie
voor de Staatswetten en nog zooveel meer.
dat noodig is opdat de staat het algemeen
burgerlijk belang met succes kunne behar
tigen, dat alles wordt juist door de Christe
lijke Kerk aan het volk gepredikt en het in
geprent.
De Katholieke staatkunde heeft er voor te
waken, dat de staat de rechtspositie der ;erk
niet aantast, en deze zoo sterk en waardig
mogelijk stelt. Onze partij is daardoor geen
kerkelijke of leerstellige partij, zooals Schaep-
man reeds bemerkte, alsof ze uitsluitend
of voornamelijk hiervoor bestond, Doch
onze partij heeft wel den duren plicht, voor
dit alles te waken. Zelfs, al zijn de regeer
ders de Kerk gunstig gezind, de moderne
staatsinrichting zelf is de vrucht van het in
zicht, dat de staat onbeperkt souverein is
en zij blijft het middel om deze absolute sou
vereiniteit door te voeren. Was de Kultur-
kampf in Duitschland en de Combes-Her-
riot-vervolging in.Frankrijk iets anders dan
vrucht van de moderne staatsgedachte En
al benijden velen in het buitenland de rechts
positie der Kerk in ons land, wij houden het
geweer aan den voet en zien scherp toe. Spr.
zegt dit niet om te alarmeeren, maar ook de
Staat der Nederlanden grijpt in op het ker
kelijk terrein.
Wij hebben nog de ongrondwettelijke wet
op de Kerkgenootschappenvan 1853 en nog
andere maatregelen, die de rechtspositie
en het rechtsgebied der Kerk aanranden.
Onze staatkunde zou geen katholieke zijn,
als onze politieke werkzaamheid niet mede
aan de Katholieke Kerk een zoo gunstig mo
gelijke rechtspositie zocht te verschaffen,
voorzichtig en natuurlijk verdraagzaam en
rekening houdend met allerlei moeilijkhe
den, die zich in dit verband voordoen en
als wij niet zorgden, dat de staats- en ge
meentewetgeving het christelijk godsdien
stig en zedelijk leven bevordert en de Kerk
bij de verzorging daarvan krachtig steunt.
II. Beginselplicht.
Heeft de Staat naar de Katholieke staats
leer aldus het algemeen burgerlijk welzijn te
behartigen, met- uitsluiting van de directe
behartiging, ofschoon noch bevordering der
religieuse belangen, zooals wij uiteen zetten,
dat alles wil nog niet zeggen dat de staats-
overheid het algemeen burgerlijk belang te
verzorgen heeft, onafhankelijk van de gods-
dienstig- zedelijke beginselen. De staat zelf
is gebonden aan de Zedenwet en aan de ge
openbaarde christelijke bepalingen ervan.
De katholieke, de christelijke levensbe
schouwing moet aan de gemeenschap den
sregel aangeven, hoe zich bij allerlei
zakeK van burgerlijk bestuur te gedragen.
Denk maar na Slechts een gedrongen, orde-
looze opsomming is mogelijk. Overal vra
gen de maatregelen van den Staat de oriën
teering van het christelijk beginsel.
Nooit werd het christelijk karakter van
ons volksleven zoo ernstig bedreigd, nooit
nóg was het zoover ondermijnd als heden
En daarom was nooit principieele christe
lijke staatkunde zoogeer plicht als heden.
En zij, die daarover onder de onzen lucht
hartig heengaan en de Staatkunde op de al
lereerste plaats als een spel van oeconomi-
sche belangen willen zien, mogen in dezen
verkiezingstijd' zich ernstig voor God en
voor het geweten van ons Christelijk gedoop
te volk afvragen, of zij niet mede het Chris
tendom als de basis van zijn gezonde be
schaving onder ons volk wegtrekken en de
christelijke ziel van ons volk vermoorden.
C. Conclusies.
Ziedaar, wat katholieke Staatkunde is en
wat haar taak is ziedaar wat is katholieke
principieele politiek en wat de beteekenis
en het" karakter van onze R.K. Staatspartij is.
Dan zegt sor. dat hij twee practische con-
staatkundige eenheid ontbreektde over
winning der radicalen bij de Fransche ge-
meenteraads-verkiezingen in het voorjaar,
onmiddellijk na de geweldige katholieke be
toogingen, heeft het smartelijk getoond. En
leert onze eigen geschiedenis anders
Daarbij onderschatte men bij ons toch niet
het groote katholieke belang van een recht
sche regeering. Zelfs al bleef de Eerste Ka
mer rechtsch, dan zou er van geen positieven
invloed van het Christendom op onze Staat
kunde sprake kunnen zijn. En denk eens aan
de macht eener linksche regeering ten onzen
nadeele vooreerst bij de meeste benoemin
gen, die toch voor zeer importante positie s
van haar afhangt. En vervolgens is niet
juist de macht der regeering in den laatsten
tijd enorm toegenomen, doordat de wetge
vende macht wegens de uitgebreidheid der
Overheidstaak zooveel over moet laten aan
de uitvoerende hoeveel hangt niet van de
beslissing der Regeering af in de regeling van
het onderwijs, de sociale wetgeving.
Werkt en waakt daarom Katholieken, ook
in uw sociale vereenigingen voor onze staat
kundige eenheid Men moet het bisschoppe
lijk verbod van de politiek in onze sociale
vereenigingen niet zoo uitleggen, alsof hel
haar hetzelfde is of haar leden z.g. staats-
partijers dan wel volkspartijers zijn 1 Onze
geestelijke overheid zegent onze eenheid en
het woord van onzen Aartsbisschop, op den
Nijmeegschen Katholiekendag gesproken,
blijft pok voor deze verkiezingen van kracht:
Katholieken, het episcopaat rekent op U en
vertrouwt, dat gij allen uw stem zult uit
brengen op de ééne R.K, Staatspartij 1
II Coalitie.
En nu de tweede conclusie. Zij geldt min
der rechtstreeks voor de katholieke kiezers
dan wel voor hun gekozenen. Doch, wijl er
geen partij is, die én in haar candidaatstel-
ling én in heel haar optreden, meer demo
cratisch is dan de onze moet spr. die conclu
sies hier aanroeren temeer daar deze zaak
ook en terecht herhaaldelijk door on
ze kiezers ter sprake wordt gebracht. Zijn
conclusie betreft de samenwerking van de
Katholieke staatspartij met andere partijen
ter samenstelling van de toekomstige regee
ring van het nieuwe Kabinet. We staan voor
het feit dat geen enkele partij ook de on
ze niet de volstrekte meerderheid om al
leen te kunnen regeeren zal halen. Daarbij is
er geen ernstig politicus, die een extra-par
lementair Kabinet kan wenschen. Er moeten
dus partijen samenwerken om een regeering
te vormen. Deze samenwerking kan steu
nen op enkele punten van practisch Staats
beleid of op pri7)T;ipieelen grondslag. De
eerste combinatie verhopen de socialis
ten met ons saam te stellen. IJdele hoop.
Tenzij in het alleruiterste geval 's lands be
lang het eischen zou kan van een samengaan
met socialisten bij ons geen sprake zijn. De
klove tusschen hen en ons, tusschen rood en
Zwart, is te diep en te breed.
De overeenkomst tusschen de protestantsche
partijen en de Katholieken, voert als vanzelf
tot hun coalitie overeenkomst in vorm, over
eenkomst in beginsel. In vorm zij zijn alle
drie in den waren zin des woords nationale
groepeeringen, eiken maatschappelijken stand
omvattend, in tegenstelling met delinkerpar-
tijen, waarvan de liberalen het arbeiders
element missen en de socialisten alleen één
klasse-belang dienen. Overeenkomst vooral
in principieele grondslagn. Tegenover den
principieélen en gemeenschappelijken eisch
van rechts de beheersching van het openbaar
leven door het Christendom, staat dc linker
zijde,, in veel partijen verdeeld, doch één in
de meest radicale ontkenning van een oppo
sitie tegen die beheersching. De antithese,
hoe ook verfoeid door links, kans links niet
overbruggen. Het is de antithese, zoo oud als
de eerste zonde van het meitschengeslacht,
de antihese, die Christus uitsprak „Wie niet
met Mij is, is tegen Mij I"
Bij de coalitie-groepeering zal men steeds
twee punten in het oog moeten houden.
Vooreerst, dat er een ruime neutrale zone
blijft, waarop samenwerking voor het oogen
blik met de overige partijen mogelijk is
want in zaken van practisch staatbeleid be
hoeft men niet kunstmatig een scheidings
lijn te trekken ik denk hier aan de defensie,
de belastingen, enz.
Ten tweede hebben de coalitie-partijen, en
vooral ook haar kiezers, zich te herinneren,
dat, als er gecoaliseerd wordt tusschen par
tijen, die bij alle overeenkomsten toch diep
gaande verschillen kennen, er steeds van
weerszijden concessies zijn te doen. Onze
kiezers mogen zich dat herinneren, als ze de
partij-wenschen niet alle verwezenlijkt zien.
Streng vasthoudende aan onze eigen speci
fiek katholieke beginselen, moeten wij die
met prudentie doorzetten, elke onnoodige
verwijdering tusschen de coalitie-genooten
vermijdend. Spr. meent dat sommigen van
onze vurige kiezers hebben er over geklaagd
wij, katholieken in het verleden zeker niet
aanmatigend zijn opgetreden, al waren wij
alleen not sterker dan de beide andere coa-
litie-paitijen samen. Wij verwachten dan ook
diezelfde gematigheid van hunne zijde wii
verwachten, dat zij met ons bestaan en ook
met de gevoeligheid onzer kiezers rekening
zullen houden. En als spr. hier te slotte een
geda hte mag uitspreken, dan is het wel deze
ons gezantschap bij den Paus is wel eenNe-
derlandsch belang, en ah zoodanig door ieder
een, ook door den niet-katholiek onvoorwaar
delijk te accepteeren, maar wij blijven ook als
katholieken voor het voortbestaan van dit ge
zantschap bijzonder gevoelig en wij verwach
ten dan ook stellig, dat de Christelijk-Histo:
rische fractie onze teergevoeligheid op dit
punt in den vervolge bij de begrooting Bui
tenlandsche Zaken zal eerbiedigen, temeer
daar hun traditioneel amendement toch bij
geen enkele partij meer succes kan hebben
wij verwachten van onze Christelijk-Histo-
rische vrienden geen absoluut nuttelooze be-
leediging van onze katholieke gevoeligheid
op dit punt want heel de wereld weet het
en onze vrienden van die fractie mogen dat ook
wetenniets is zoo diep ingegraven in het
Nederlandsche katholieke hart als de liefde
voor den Paus van Rome, Christus' plaats
bekleder op aarde
Slot.
Aan het slot zijner zeer principieele, maar
uiteraard ietwat dorre beschouwingen,wil spr.
nog een kort woord van opwekking laten vol
gen. Men is bijeen in de laatste landelijke
can didaten den grootsten
zij kunnen door niet op uw candidaten te
stemmen
en tot slotKatholieken van ons dierbaar
Vaderland, denkt aan het verleden, denkt
aan de toekomst
Denkt aan het verleden
Zoo ontzagelijk veel heeft het onzen eman-
cipatoren gekost, ons katholieke volksdeel
de plaats te geven die ons rechtmatig in het
vaderland toekomt. Zoo ontzagelijk veel is
er gearbeid, om onze katholieke staatkunde
richting te doen geven aan het politieke leven
van ons volk.
Katholieken, denkt ook om de toekomst.
Nationaal en internationaal hebt ge op
staatkundig gebied een grootsche roeping.
Nationaal om aan heel de wereld te toonen
hoe een land christelijk geregeerd moet wor
den. Internationaal, omdat in het interna
tionaal concer; ook naar de stem der kleine
natiën wordt geluisterd en gij, door een Chris
telijke regeering, de eischen der christelijke
staatkunde ook in de gemeenschap der vol
keren kunt indragen.
Ja, Katholieken, denkt aan de toekomst.
Uw positie hangt van U zelf af. Van de link
sche partijen hebt ge niets te verwachten en
de protestantsche mentaliteit is ons dikwijls
niet gunstig.
Katholieken vzn Nederland, denkt aan
uw toekomst, en denkt aan de toekomst
van Nederland. Redt door uw stembiljet
redt de toekomst der kerk, en dus de uwe,
redt de christelijke toekomst van ons dier
baar Vaderland.
los zelf als getuige gehoord was, veroordeelde
het Assisenhof den Kretenzer tot vier jaar
gevangenisstraf voorwaardelijk en 200 franc-
boete.
HET RADIOVERBOD IN HET BEZET
TE GEBIED.
Volgens de „Köln. Ztg." zou de Rijnland
commissie hebben besloten het radioverbod
in het bezette gebied onder zekere voorwaar
den te beperken en gedeeltelijk geheel op te
heffen. De inrichting en 't gebruik van radio-
apparaten kan worden toegestaan voor we
tenschappelijke en onderwijsdoeleinden, ter
wijl ook aan commercieele ondernemingen
het gebruik van radio-apparaten kan worden
toegestaan, als dat in het algemeen belang is.
EEN VORSTELIJKE VERLOVING
Op een koninklijke tuinpartij is blijkens
een draadloos bericht, de verloving aange
kondigd van de tweede dochter van den ko
ning van Italië Mafalda met prins Ph/
van Hessen.
Het veiligheidspact.
Chamberlain, die het voorloopige ontwerp
der Fransche nota inzake de veiligheid be
sprak, verklaarde, dat het voornaamste be
ginsel, waarbij de Britsche regeermg belang
had, was, dat elke nieuwe verplichting strikt
beperkt zou blijven tot de handhaving der
bestaande territoriale regeling aan de wette-
lijke grens van Duitschland. De Britsche re-
geering was niet bereid elders nieuwe ver
plichtingen op zich te nemen naast die, welke
reeds uit het Covenant van den Volkenbond
en de vredesverdragen voortspruiten.
Daar de publicaties aangaande het veilig
heidspact feitelijk niets nieuws hebben ge
bracht, zijn de Engelsche persstemmen over
het algemeen niet van veel beteekenis. Alleen
betoogt de „Daily Express" opnieuw, dat
het Fransche standpunt volkomen heeft ge
zegevierd en dat Engeland, onder het mom
van een vredespact, genoodzaakt wordt zijn
kinderen en kleinkinderen naar Frankrijk
en Duitschland te zenden, om aan den oor
log deel te nemen en voor Polen te strijden,
dat wellicht niet in staat zal zijn, de Duitsche
bevolking in zijn gebied goed te besturen.
Het blad zegt, dat geen enkel Lagerhuis een
dergelijk pact kan ratificeeren en dat alle Do
minions het zullen verwerpen.
De „Daily News" schrijft o.m. „Alles
wat op het oogenblik kan worden gezegd is,
dat Frankrijk de deur open laat voor verdere
onderhandelingen doch het zal nog vele
maanden duren voor men tot overeenstem
ming zal zijn gekomen. Het is te betreuren,
dat Engeland als tegenprestatie voor de waar-
bergen, die het biedt, niet de vermindering
v.m Frankrijks bewapening heeft geëischt."
Chamberlain over de si
tuatie in China.
In het Lagerhuis heeft Chamberlain een
verklaring over den toestand in China afge
legd, waarin hij met sympathiek sprak over
China's moeilijkheden. Nochthans zal de
Britsche regeering het leven en dén eigendom
der Britsche onderdanen beschermen. Zij
wil ernstig onderzoeken naar de beste wijze om
de betrekkingen met China te verbeteren
cn is van oordeel, dat de komende tarief
conferentie een goede gelegenheid daartoe
zal bieden. Hij hoopte, dat de mogendheden
elkaar in een geest van verzoeningsgezind
heid jegens China zullen ontmoeten.
De Fransche socialisten
en hunne oppositie tegen
1 de Regeering.
De beslissing der socialistische partij is
verdaagd haar leiders, die sterk verdeeld
zijn, hebben nog geen gemeenschappelijke
formule gevonden over de voorwaarden, wel
ke de regeering zou moeten aanvaarden als
zij den steun der socialisten wil hebben. De
leiders zullen de besprekingen onderling en
met hun aanhangers voortzetten, maar de
scheuring in hun midden schijnt onvermijde
lijk te zijn.
De crisis in het linkerkartel zal aldus wor
den voorafgegaan door een socialistische
crisis. Toch geeft men de mogelijkheid toe
van een oplossing dezer dubbele crisis, die
gunstig zou zijn voor het leven van het minis-
terie-Painlevé, want op de honderd socia
listen zouden er een dertigtal willen voort
gaan met voor Painlevé te stemmen. Het
ministerie zou zich alsdan kunnen hand
haven met steun van die onafhankelijke leden
der linkerzijde, die voorstanders zijn van een
gematigder politiek. Zoo zou de socialistische
crisis geen ministercrisis uitlokken.
In parlementaire kringen wordt verklaard,
dat Painlevé, die zeer geprikkeld is door de
eischen der socialisten, bereid zou zijn be
sliste verklaringen af te leggen over de Ma-
rokkaansche politiek en het fiscale vraagstuk
in bewoordingen zouden verzekeren en het
ministerie onafhankelijk zouden maken van
de beslissingen der socialisten. In elk geval
celooft men, dat het linkerkartel alle levens
kans heeft verloren.
Het tariefontwrep in
Duitschland aangenomrn.
De rijksraad heeft Donderdag met 49 tegen
10 stemmen het tariefontwerp van de rijks-
regeering aangenomen.
Het voorstel van Pruisen om de minimum
tarieven voor graan te vervangen door maxi
mum-tarieven, waarvan wij gisteren uit
voerig melding hebben gemaakt, werd ver
worpen.
Gezantenbenoemingen.
Dr. Grünberger, oud-minister van buiten
landsche zaken, is tot Oostenrijksch gezant
te Parijs benoemd.
De Groot-Duitsche partij betuigde in haar
geheel haar instemming om den vice-Kanse-
lier Frank tot gezant te Berlijn te benoe
men.
Gustave Ador.
De tachtigjarige Gustave Ador, de bekende
Zwitsersche gezaghebbende gedelegeerde in
de Vergadering van den Volkenbond, heeft
aan zijn regeering medegedeeld, dat zijn ge
zondheidstoestand hem niet veroorlooft, m
September als gedelegeerde naar de zesde
Vergadering te gaan.
De regeling van de bui
tenlandsche schulden aan
de V. S.
Uit Washington wordt gemeld, dat de re
dering jeeft medegedeeld, dat de onderhan
delingen over de fundeering der Italiaansche
schulden 25 Juni aanvange.
De onregelmatigheden in
Nieuw-Schotland.
Honderdvijfenzeventig bevelschriften tot
inhechtenisneming zijn uitgevaardigd tegen
personen, die ervan worden beschuldigd, te
hebben deelgenomen aan de rebellie en plun
dering in verband met de industrieele on
lusten.
De oorlog in Fransch-
Marokko.
De conferentie inzake de Marokkaansche
aangelegenheden is Woensdag begonnen
mét een zitting, die aan de voorbereidende
formaliteiten was gewijd.
Officieus wordt het gerucht tegengespro
ken van 'n Britsche inmenging in de Fransch
Spaansche besprekingen over Marokko,
maar het is een onbetwistbaar feit, dat een
doeltreffende blokkade van de kust van het
Rifgebied en toezicht op den wapenhandel
onmogelijk zijn zonder medewerking der
Britsche marine-autoriteiten, die er gebruik
van maken om in werkelijkheid deel te ne
men aan de genomen maatregelen en aldus
haar rol oin de Middellandsche Zee in herin
nering te brengen. Te Madrid wekken de
Britsche aanspraken te dezen aanzien een
nauw verholen ontevredenheid.
De sultan heeft zijn plechtigen intocht
gedaan, door de menigte toegejuicht en door
den vertegenwoordiger van Frankrijk be
groet.
De ongeregeldheden in
China.
Massavergadetingen van burgers besloten
Donderdag een algemeene staking uit te
roepen en kondigden een boycot af voor
Britsche, Japansche en Amerikaansche goe
deren. De datum waarop de staking begint,
is onbekend, doch verwacht wordt, dat zij
heden of 22 Juni zal uitbreken. Gevreesd
wordt, dat uitbarstingen tegen de vreemde
lingen zullen volgen. De autoriteiten in het
Europeesche kwartier hebben maatregelen
getroffen om in geval van nood te kunnen
ingrijpen.
Te Peking is het zeer rustig. Sedert Maan
dag hebben geen demonstraties meer plaats
gehad, terwijl een poging om een boycot in
te stellen slechts weinig suéces hééft gehad.
Uit Hankau wordt geseind De toestand
blijft rustig. Studenten en agitators kwamen
uit Peking en Sjanghai aan met het doel den
boycot van de vreemdelingen te bevorde
ren.
Omtrent het afbreken van de besprekin
gen te Sjanghai wordt nader gemeld, dat de
Chineesche autoriteiten de voorstellen van
het diplomatencorps onaannemelijk achtten
en tegenvoorstellen deden, met den eisch,
dat deze terstond zouden worden aanvaard.
Daarbij komt nog dat de Chineesche stu
denten en communisten, ook indien deze
voorstellen waren aangenomen, niet in de
overeenkomst zouden hebben berust.
De demonstraties, waarbij een oorlogsver
klaring aan Engeland en aan Japan wordt
verlangd, duren voort. De vreemdelingen
vluchten uit het binnenland naar Sjanghai.
De correspondent van de „Times" te
Washington verneemt, dat de opvatting van
Senator Borah, dat de ex-territoriale rechten
der buitenlanders in China dienen te eindi
gen, niet door de Amerikaansche regeering
wordt gemeld.
DE AANSLAG OP DEN MARINE-AT
TACHE DER GRIEKSCHE LEGATIE
Te Parijs heeft dezer dagen de Kretenzer
Verikakis terecht gestaan, die in November
j.l. een moordaanslag pleegde op den marine-
attaché der Grieksche legatie Papalexopoe-
los. De beklaagde was onder de regeering
van Venizelos hoofd der geheime politie
te Athene geweest. Toen de ster van den
Griekschen staatsman verbleekte, was hij
dezen naar Parijs gevolgd om hem te blijven
dienen. In de gunst van Venizelos verdron
gen door den marine-attaché, vatte hij het
plan op dezen te dooden. Nadat o.a. Venize-
ALKMAAR, 19 Juni. Kaas. Ter markt
waren 220 stapels wegende 210.000 kg. Fa-
briekskaas kleine f 59 y2, commissie f 59, mid
delbare boerenkaas kleine f 61, commis
sie f 59, middelbare f Handel goed.
AMSTERDAM, 19 Juni. Aardappelen.
Bericht vad. makel. Jac. Knoop.) Zeeuwsche
bonte f 33.25, id. blauwe f 33.25, id.
Roode Star f 3—3.25, Friesche roodstar
f 3—3.25 per hl.N.-Holl. Muizen f 9
10, id. kleine Muizen f 8.509, Westland
Muizen f 9—10, Westl. kleine f 9—10, Zo
mer Malta-aardappelen f 1415 per 100
kg-
AMSTERDAM, 19 Juni. (Noteering vah.
Nieuwe Veilinggeb. expl. De Jong Koene.)
Kersen f 0.480.56, Rood f 0,340.40 pet
kilo, aardbeien f 0.80—0.14 per pet, aard
beien f 0.14—0.22, bessen f 0.45—0.65 pet
half kg., perziken I f 0.30—0.50, perziken
f 0.150.24 per stuk, Asperges dik wit f 0.55
—0.70, dik blauw f 0.25—0.45, dun wit f 0.20
—0.26, dun blauw f 0.14—0.18 per bos,
spercieboonen f 0.701.10, snijboonen f 0.80
—1.05, tomaten f 0.60—0.80, peulen f 0.17—
0.24, doppers f 0.14—0.2Ó per kilo, tuin-
boonen f 10—16 per 100 kg., bloemkool I
f 22-34, idem II f 10 20, komkemmers f 8-11
per l00 stuks, peen f 2430, selderie f 69,
peterselie f 35, per 100 bos, salade f 1.50
2.50 per 100 krop, spinazie f 0.400.50,
postelein f 0.90—1.10 per kist, rabarber f 9
16 per 100 bos, nieuwe aardappelen f 13
16, drielingen f 711 per 100 kg.
Bloemen. Hadley f 5.509, Golden Op
helia f 4—6, Ophelia f 4.50—5.50, Sunburst
f 3.96, Keizerin f 2—5, Am. anjers f 6—9,
Calla's f 20—25, Hollandsche Irissen f 0.40
0.70, Engelsche Irissen f 1.502 per 100
stuks, Violieren f 4—7 per 100 takken. Le
lies f 8—11 per 100 kelken, Lathyrus f 0.10
0.20 per bosje, Snijgroen f 2.507 pei
100 ranken.
Potplanten. Hortensia's groot i 0.80—1.40,
klein f 0.300.60, Geranium Crampel f 0.16
—0.19, Rubin f 0.18—0 20. Pasteur f 0.18
—0.20, Jeane Clare f 0.17—0.19, Koningin
f 0.170.20, Hanggeranium f 0.260.32,
Plymosa's groote f 0.180.23, id. klein f 0.05
—0.08, Sprengeri f 0;25—p0.30, idem kleir
f 0.07—0.10, Fuchsia's f 0.13—0.15 per stuk
ELST (Bet.), 18 Juni. Fruit. (Speciale
Fruitveiling V.V.O.B.) Kersen le s. 3249.
2de s. 2531, Duitsche kersen 4259, aard
beien les. 35—52, 2de s. 12—29, Kruisbes
sen 17—19 ct. per kg.
LEEUWARDEN, 19 Juni. Boter. Aan
voer 13 a3 en 158 a6 v. Fabrieks f 1.822.12.
Noteering van de commissie f 2.10.
Kaas. Sleutelkaas f 0.31—0.73, Nagelkaas
f 0.13—0.50, Goudsche f 0.12—0.83, Edam
mer f 0.381.10. Aanvoer 64.460 kg.
LEEUWARDEN, 19 Juni, Vee. Aange
voerd 236 stieren f 1505.80 ossen j
142 vette koeien f 230480, per kg. f 0.90
1.15295 melk- en kalf koeien f 225520 j
152 vette kalveren f 4898 j 24 pinken f 11C
200 graskalveren 231 nuchtere kal
veren f 8—18 142 vette schapen f 35—55 j
168 weideschapen f 30—45 218 lammeren
f 18—26 352 vette varkens f 58—165, per
kg. f 0.700.80 38 magere varkens f 28
58 209 vette biggen f 24—50 j 290 kleine
biggen f 917 10 paarden, 27 bokken.
De handel in gebruiksvee was stil vette
koeien stationnair Stieren aanvankelijk prijs
houdend, afloop minder, vette kalveren
prijshoudend nuchtere kalveren minder j
varkens iets duurder zouters 7478 c„
Londensche varkens 6265 c. per kg., wol-
vee stil»
Eieren. Aanvoer 37.000 kippen f 68
3000 eenden: f 67.50.
LEIDEN, 19 Juni. Kaas. Aanvoer 183 par
tijen. Prijzen Goudsche le soort f 6459,
2e soort f 5863, Leidsche le soort f 6065,
2e soort f 54—59. Handel in Goudsche mma-
tig, in Leidsche vlug.
Vee. Aanvoer 29 stieren f 181490, 159
kalf- en moelkkoeien f 200475, 113 vare
koeien f 180 315, 161 vette ossen en koeien
f 280640, f 0.781.19 per kg. 40 vette kal
veren f 65—125, f 1—1.58 per kg. 149 nuch
tere kalveren f 718,400 vette schapen f 38—
56, f 1.40—1.84 per kg., 2205 lammeren
f 1429, 771 varkens voor Londen f 18
57, f 0.56—0.62 per kg. 626 biggen f 6—10.
Utrecht, 19 Juni. Kaas. Aan de markf
waren 248 partijen, tezamen 81.510 kg.^ Prij
zen le qual. f 49—52, 2e qual f 26—48, rijks-
merk f 4858, zwaardere tot f 60. Handel
matig.
MEDEMBLIK, 19 Jnui. R. K. Marktver.
eeniging „St. Jozef". Aardappelen: Groote
muizen 3.754, kleine muizen 2.15.50,
per halve H.L
HOOGKARSPEL, 19 Junk Vereen. „Dc
Eendracht". Schotsche aardappelen 3.80
3.95, kleine aardappelen 2.102.30.
BEVERWIJK, 19 Juni. R. K. Coöp. Tuin-
dersvereeniging „Kennemerland". Aardbeien
3342 ct, per k.g„ idem 0.901.40 per
slof, perziken 1517 ct. per stuk, bruine
capucijners 1617 ct., peulen 1822 ct., per
pond; tuinboonen 1320 ct., snijboonen 83
ct., dikke spercieboonen 86 ct., per k.g.j
spinazie 11.25, sla 0.301.45, per kist;
rhabarber 612 ct„ peen 1724 ct„ per
bos; komkommers 3—8 per 100, postelein
40—80 ct. per kl. kist; uien 35 ct., selderiu
46 ct., pieterselie 4—5 ct., dikke asperges
5565 ct., dunne id. 1225 ct., dikke blau
we idem 3040 ct., per bos; bloemkool 8
22 per 100 stuks
HAARLEM, 19 Juni. Groentenmarkt
Aardbeien 15—24 ct. per pond, asperges 40
75 ct. per bos, kersen 3040 ct„ peulen
1520 ct„ doperwten 1520 ct., per pond;
andijvie 56 per 100 stuks, salade 45
per 100 krop, tuinboonen 1213 ct. per k.g.,
komkommers 10—12 ct. per stuk, wortelen
1520 ct. per bos, spinazie 1315 ct„ pos
telein 8—10 ct„ per pond; bloemkool 2025
cl per stuk, selderij 810 ct., prei 1012
ct„ pieterselie- 810 ct., per bos
ALPHEN AAN DEN RIJN, 17 Juni. N V
Tuinbouwveiling „Alphen aan den Rijn"',
Tuinboonen 10.9012, doperwten 25
26, postelein 712, aardappelen 15.50
15.80, pér 100 k.g.; rabarber 45, peen
1117, per 100 bos; kropsla I 3.605.30,
komkommers I 13.9017.10, id. II 46,
per 100 stuks; aardbeien 16—22 per 100
Dond
