i
i
i
STADSNIEUWS
t.
Ieder ROOMSCH-KATHOLIEK
sleml op 1 Juli a.8. ALLÉÉN lifsi
De lijst der Roomsch-Kalholieken
Onze Roomsdh-Katliolieke Candidaten voor de Tweede Kamer
i
De vijf geboden voor den Katholieken kiezer
f' i
fömm
Dinsdag
30 Juni
1925
49ste Jaargang No. 16081
Dit nummer bestaat uit 10 bladzijden - Eerste blad
Wm;w
rmimni»
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koniugstraat 10 Haarlem.
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen;
Per week Ö.23
Per kwartaal 3,25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.5a
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen).
Postrekening No. 5970.
NIEUWE
j Alle abonne'sop dit blad gijn, ingevolge de ver2ekeringsvoorwaarden
COURANT
Advertentiën 35 cents per regei
8ij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusscben den tekst
sis ingezonden mededeeling. 60 ct,
per regel op de 1« Paginc s 75 ct.
per regel Waag- en aanbod-adver»
tentiën 1—4 regels 60 ct per plaats
sing: elke regel meer* 15 ct., bis
vooruitbetaling.
isecen ongevallen verzekerd voor een der vols-en.le uitkeerinsen
Levenslange geheele ongeschiktneid tot werken door
verlies van beide armen, beide beer en of beide oone-n
r f 75(1 - je5" °llgeval m" t' ?lïfl - bl' veriies va" etn hand' f 195 - b;' verlies van een f Cl» bi) een breuk van f ft bij verlies v
•loodelnke-i af'nnn t C/OU. een voet of een ooe 1 duim of wijsvinger I «JU.* been of arm; 1 tU." andere vies
ftp 1? If Ctaafanaefii in hun eigen midden de op economisch ter-
3» VC n.n. CUHHISpUrilJ. rein dikwijls slechts schijnbaar tegenstrijdige
belangen met elkaar in evenwicht te bren
gen uit de van elkaar afwijkende strevingen
als uit een parallelogram van krachten de
juiste resultante te trekken.
De kiezers; ieder Katholiek kiezer vindt in
haar zijn plaats. In een andere partij boort
een Katholiek niet thuis.
De laatste dag vópr den slag.
Morgen wordt het pleit beslist.
Van den lsten Juli hangt af, hoe wij de
oerste vier volgende jaren geregeerd zullen
worden in Nederland.
Daarom vandaag nog een laatste woord tot
opwekking. En wat zou het anders zijn dan
als besluit van onze reeks verkiezingsartike
len de ontwikkeling van enkele gedachten
over de R.-K. Staatspartij.
Die Staatspartij is een stuk geschiedenis.
Zij heeft reeds vele jaren geleefd, zij het niet
(altijd in den vorm waarin wij haar nu kennen.
Zij is gegroeid tot een machtige eenheid en is
geheel naar den geest van den nieuwen tijd
een massaal lichaam geworden.
Een machtige eenheid.... Velen lachen
daarom en wijzen op de meeningsverschillen,
de twisten, de ruzies zelfs van de leden on
derling, ja het gekreun en gekraak in de
binten van het gebouw, alsof het in elkaar
zal vallen. En dat noemt gij eenheid?
Ja, voor wie goed kan onderscheiden is de
Nedefilandsche R.-K. Staatspartij een machtL
;gc eenheid; maar een levend lichaam en
geen monument, geen historisch gebouw, ter
bezichtiging voor vreemdelingen. En wat gij
daar dan ook meent te zien als teekenen van
verval en ziekteverschijnselen zijn niet an
ders dan de uitingen van het geweldige le
ven, van den groei en de ontwikkeling van
'n reuze-lichaam. Juist zonder die heftige le
vensuitingen zouden wij bevreesd worden,
dat er iets aan het organisme haperde. Er
is een tijd geweest, dat de R.-K. Staatspartij
een tragen, matten gang ging. Het was, toen
de oorlogsatmosfeer haar ademhaling belem-
anerde en het politieke, het partijleven aan
banden en voeten gebonden lag. Op die ge
dwongen rust is een geweldige reactie geko-
jmen; in 1918 heeft heel het land zelfs ver
baasd gestaan over de felle levenskracht dier
R.-K. Staatspartij. Misschien- heeft zij haar
levenslust toen wat al te dartel uitgevierd;
zóó, dat er kleine storingen bleven nawerken.
En dat schijnt dan aan sommigen al reeds een
ernstige ziekte. Maar zij vergeten, dat het
niezen van een reus vervaarlijker is dan het
doodsgerochel van een dwerg. Die verkoud
heid van de R.-K. Staatspartij is bij het nade.
ren van de Juli-zon al weer zoo goed als
hersteld, straks nog een nakuur in de reor
ganisatie-commissie Kooien en het kernge
zonde lichaam zal nog vele jaren meegaan,
want het bezit dat heeft het verleden
bewezen een wonder krachtige vitaliteit.
Ja, die verbazingwekkende levenskracht der
R.-K. Staatspartij, hoe vahk heeft zij dc
'hooggespannen verwachtingen van hare vij
anden, die haar al ten doode waanden, niet
beschaamd! En, zoolang zij blijft leven uit
'bet beginsel, hetwelk haar nu al tientallen
van jaren geleid heeft, zal zij bloeiend en ge
zond en voor Kerk en Staat vruchtbaar blij-
i ven, tot klimmenden spijt van haar tegen-
I standers.
Laten wij vandaag, nu wij aan den voor
avond van den grooten verkiezingsslag staan,
ons die beginselen nog even in het geheugen
terugroepen. Wij kunnen dat niet beter doen
dan de formuleering te nemen, welke de lei
der der R.-K. Tweede Kamerfractie, mgr.
Nolens, nu al reeds eenige malen heeft ge
bruikt, wanneer hij in het parlement doel en
wezen der R.-K. Staatspartij aan heel het
Nederlandschc volk als volgt voorhield:
„Het doel, dat de Katholieke partij steeds
bij al haar handelingen en in Kaar geheele
optreden voor oogen stond en moet staan, is
ihet algemeen belang.
Het algemeen belang, opgevat in den zin
als omvattend, met het belang van den Staat
als eenheid, de veelzijdige belangen van alle
groepen en lagen der geheele bevolking. De
Katholieke partij kan en mag niet zijn de
partij van een enkelen stand, van arbeiders
(en ambtenaren!) evenmin uitsluitend als van
werkgevers, van niet-bezittenden evenmin
uitsluitend als van industrie en landbouw.
Maar met de andere Christelijke partijen
rekent zij als in de eerste plaats te behooren
(tot het algemeen belang: de handhaving en
verdere doorwerking der Christelijke begin
selen in het staatsbestuur en acht ze niet al
leen het bestrijden van deze beginselen, maar
look het verwaarloozen, het negeeren er van
een ramp voor het land.
En daarbij acht de Katholieke partij, ge
waarschuwd door de geschiedenis in eigen
land en de toestanden in andere landen, zich
geroepen te waken voor de vrijheid en de be-
jlangen der Kerk, waartoe haar leden het ge
luk hebben te behooren.
In dit drieledig doel ligt de kern aangege
ven hetgeen de Katholieke partij gemeen
iheeft met de andere partijen, en hetgeen haar
van deze onderscheidt. De Katholieke partij
is een volkspartij in den goeden zin van het
woord: zij omvat uit haren aard alle Katho
lieke burgers van elk beroep, ambt, .bedrijf
■en stand.
In de wetgevende lichamen van stad en
'land vertegenwoordigen haar afgevaardigden
in het bijzonder het Katholieke volksdeel in
>al zijn geledingen.
Met dezen haren aard hebben de gekoze
nen rekening te houden, maar eveneens de
kiezers.
De gekozenen: omdat zij tot taak hebben
Maar die kiezers, over het geheele land
georganiseerd en door het bestuur van den
algemeenen bond met elkaar in voeling
staande, moeten er ook, althans geleidelijk,
voor zorgen, dat zooveel mogelijk in het ge
heel der gekozenen de aard van een volks
partij uitkomt.
Alle politiek in de maatschappij, zooals ze
nu eenmaal bestaat uit verschillende groe
pen, standen, bedrijven, ieder met zijn eigen
in den vollen zin des woords is. Vandaar dus
ook zeker geen sociaal-democratische arbei
derspartij, welke het klassebeginsel, het
egoïsme in zijn naam meedraagt; vandaar dus
evenmin een middenstandspartij, als een
sportpartij of een boerenpartij; 't zijn alle
klassepartijen, die de politiek verlagen, dc
tegenstellingen in de maatschappij verscher
pen, de doorwerking der christelijke ge
dachte, de ontplooiing eener christelijke
staatkunde tegenhouden.
Hoog boven al dat kleine gewurm uit
staat de R.-K. Staatspartij als de ware volks
partij. Het mag er in het groote Roomsche
kiezerscorps soms wat heftig toegaan: laat
het zijn, ja, juich het toe; het is een teeken
van gezond leven. Wanneer wij buiten onzen
eigen kring maar zooveel mogelijk alle i
vaneen
vinger.
3de door waakzaam te zijn in onze omge
ving t is maar om één dag te doen
dat ér "'geen stemmen voor onze oude R.-K.
Staatspartij verloren gaan.
Dit kunnen wij door tijdig de leiding der
Roomsche propaganda ter plaatse te waar
schuwen wanneer wij weten, dat er hier of
daar een Roomsche stem door nalatigheid of
anderszins dreigt verloren 'te gaan.
Laten wij morgen één groot en eensgezind
gezin vormen, dat onze R.-K. Staatspartij
voert ten zegen!
r
S3
H
'BB
1. Hij (zij) gaat op Woensdag 1 Juli stem
den. ,"j
2. Hij (zij) vergete niet zijn (haar) oproe
pingskaart mede te brengen. (In ruil voor die
oproepingskaart krijgt men van den voor
zitter van, het stembureau h^t stembiljet).
3. In het stemhokje zoekt hij (zij) op het
III III
4. Hij (zij) doet overigens niets aan het
stembiljet. Vouwt dit," weer dicht en werpt
het in de stembus.
5. Hij (zij) wekk.e kennissen, vrienden en
buren op oin ook te gaan stemmen op de
Katholieke lijst.
Wie geen oproepingskaart heeft ontvan-
No. 1. Mr. J. B. BOMANS
J. LOERAKKER
No. 3. Ch. L. v. d. BILT.
No. 4. Chr. M. JANSEN.
No. 5. Mr. A. J- M. LEESBERG.
egoisme uitsluiten, laat ieder daarbin
nen dan uitkomen voor vertegenwoordi
ging van eigen groepsbelangen. Dal is zelfs
noodzakelijk, want zonder dien onderlingen
strijd en wedijver zou het politieke leven
verstarren en op den duur afsterven. Dat le
ven en die strijd zijn noodig om de scha
keeringen in de R.-K. Staatspartij tot gel
ding te laten komen, om haar het karakter
van volkspartij te laten behouden. Maar die
strijd dient binnen den eigen kring en te
juister tijd gestreden te worden; al wat zich
van het groote lichaam afscheidt sterft af.
Vandaar, dat het R.-K. Kiezerscorps bij de
stembus dc- gelederen weer sluit, vergetende,
wat achter ons ligt. In den onderlingen kamp
zal de een gelukkiger zijn geweest dan de
andere, wie het minst geslaagd is heeft de
meeste ondervinding opgedaan en zal een
volgende maal zich zóó wapenen, dat hij
onoverwinnelijk is. Maar aan dat alles wordt
nu niet meer gedacht. Ons ééne doel is nu
nog slechts te trachten morgen op de lijsten
der R.-K. Staatspartij zooveel mogelijk
stemmen te doen uitbrengen. Dat kunnen en
zullen wij door:
lste zelf zoo vroeg mogelijk te gaan stem
men;
mersstand en den werkgeversstand uit; 't is! 2de te zorgen, dat onze ondergeschikten
dus een klassepartij, welke zich ten onrechte en allen, op wie we invloed kunnen uitoefe
met den naam Katholiek, dat is alge- nen een goed gebruik maken van hun stcm-
m e e n, siert; welke dus geen volkspartij recht en hun stemplicht vervullen;
belangen, berust op overleg en vergelijk,
ieders vrijheid is beperkt ten behoeve van
de vrijheid van anderen.
Dat overleg, dat vergelijk, moet in de Ka
tholieke partij in eigen boezem plaats vinden,
omdat de leden zich onderling als een geheel
vereenigd gevoelen door blijvende hoogere
algemeene beginselen en belangen.''
Het is niet mogelijk in korter woorden,
juister en vollediger het doel en streven en
het leven en bestaan der R.-K. Staatspartij
aan te geven: een volkspartij, omvattend alle
groepen en standen, maar daarom ook
eischend van een ieder zelfverloochening
en opofferingsgezindheid, zooals het een goed
christen betaamt. Niemand mag uitgaan op
het behalen van eigen, persoonlijke winst en
voordeel door middel van zijn partij, want
dan schaadt hij ontwijfelbaar andere groe
pen en andere belangen. Vandaar geen zoo
genaamde R.-K. Volkspartij in den engeq
zin van een georganiseerde groep ontevre
den Roomsche ambtenaren, beambten en
werklieden, die door de malaise getroffen van
de politiek zit ver materieel gezien
hulp verwachten of, liever nog, zich op het
lot wijlen wreken. Want zulk een grocpeé-
ring sluit den boerenstand, den middenstand,
den georganiseerden en rustigen werkne-
stembiljet op lijst. 23 en maakt één wit
puntje rood, n.l hét puntje in het ewarte
hokje vóór den naam van den eersten can-
didaat. (Als men zich vergist heeft kan men
van den Voorzitter van Het stembureau een
nieuw stembiljet krijgen).
No. 6. H. E. EVERARD,
gen kan bij den voorzitter van het stembu
reau informeeren of hij 'zij) op de kiezers
lijst staat. Zoo ja dan krijgt men alsnog een
oproepingskaart.
Barometerstand
9 uur v.m.':
OPGAVE:
768. Vooruit
N. Z. H. T. M. i treden zijnde commissaris, de heer A, G. A.
op 29 Juni 1925 gehouden alge- van Eelde werd herkozen.
In de
me ene vergadering van aandeelhouders m
de Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg Maat
schappij werd verslag uitgebracht over het
afgeicopen jaar en werden de balans en
winst- en verliesrekening pér 31 December
1924 goedgekeurd, Besloten werd tot een
dividenduitkeering van 4 pet. en tot machti
ging van het bestuur om op nader mei com
missarissen vast te stellen voorwaarden een
obiigatieleening aan te gaan ten hoogste
groot 3.500.000.De aan de beurt van
aftreden zijnde commissaris Mr. H. van
Manen werd herkozen.
EXPLOITATIE VAN TRAMWEGEN.
In de op 29 Juni 1925 gehouden alge
meene vergadering van aandeelhouders in
de Maatschappij tot Exploitatie van Tram
wegen werden de balans en winst- en ver
liesrekening over het afgeloopen jaar goed
gekeurd. Overeenkomstig de bepalingen der
met de Noord-Zuid-Hollandsche Tramweg-
Maatschappij gesloten, exploitatie-o ereen-
komst heeft een uitkeering op de aandeden
plaats van 1 pCt. De aan de beurt van af-
I
j E. N. E. T.
In de op 29 Juni 1925 gehouden alge-
j rneene vergadering van aandeelhouders in
de Eerste Nederlandschc Electrische Tram-
j maatschappij, werden de balans en winst-
I en verliesrekening over het afgeloopen jaar
goedgekeurd en de aan de beurt van aftre
den zijnde commissaris Mr H. van Marien,
herkozen.
E. S. M.
In de op 29 Jitni 1925 gehouden alge
meene vergadering van aandeelhouders in
i de Electrische Spoorweg Maatschappij, wer-
den de balans en winst- en verliesrekening
over het afgeloopen jaar goedgekeurd en
lol een dividend-uitkeering van 2/4 pet.
besloten. De aan de beurt van aftreden
zijnde commissaris, Mr. H. van Manen, werd
herkozen.
VEREENIGING VAN NOORDHOLLAND-
SCHE WATERSCHAPPEN.
Gistermorgen te 10 uur hield de vereeni-
ging van Noord-Hollandsche Waterschap-
pen in hotel American te Amsterdam een
algemeene ledenvergadering.
De voorzitter, de heer R. Kaan opent de
vergadering en heet allen welkom. Spr
deelt mede, dat enkele autoriteiten van pro
vincie en vereenigingen, in verband met den
aard der agenda, zijn uitgenoodigd, waarvar
verschillenden bericht hebben, aanwèzig Ic
zullen zijn.
Spr. ziet daarin groote belangstelling
voor de vereeniging, wat haar nader tot haar
doel zal brengen.
De notulen der vorige vergadering worden
geiezen.en onveranderd goedgekeurd.
De voorzitter deelt naar aanleiding der
notulen mede, dat de buitengewone alge
meene vergadering over den Stedenweg niet
is gehouden, maar dal men daarvoor een
groepsvergadering heeft gehouden.
Ingekomen stukken en mededeelingen. In
gekomen eenige berichten van verminderine
er. een dankbetuiging van de Wijde Wormer
inzake eigendoms- en vischrecbt. De voor-
ziter deelt mede, dat de secretaris voor 3
jaar is herbenoemd.
De secretaris, de heer van Amstel. breng i
het jaarverslag uit. Het ledental bedraagt
thans 160. In den loop van het verslagjaa-
wendden de leden zich wederom met ver
schillende vragen tot het bestuur, terwij
afgescheiden daarvan verschillende onder
werpen in de bestuursvergaderingen werden
behandeld. Het wegenvraagstuk maakte
daarvan weder een belangrijk onderdeel uit.
Omtrent de kadastrale tenaamstelling is het
bestuur nog in briefwisseling met verschil
lende daarbij betrokken waterschappen. Be
sloten werd tot de instelling van een tech
nische commissie, welke met vrucht werkt.
Het jaarverslag werd onder applaus vast
gesteld.
Rekening en verantwoording over 1921
Ontvangsten 3630.51 uitgaven 2957.47.
batig saldo 673.04J:. Het batig saldo van
den vorigen dienst bedroeg 1117.63 e -
De heer Jb. Bos, Alkmaar, bracht voor de
commissie van onderzoek verslag uit. Alle
was in orde bevonden.
De begrooting over 1926 bedraagt in ont
vangsten en uitgaven 2905 met een post
onvoorzien van 470.
Bestuursverkiezing wegens periodieke af
treding van de heeren Jb. Kaan. Wieringer-
waard, er. S. W. de Clercq, Haarlemmer
meer. Het bestuur beveelt aan: Vac.-Kaan
1. R. Kaan, dijkgraaf van den polder Wierin-
gerwaard, 2. C. Kooy, dijkgraaf van het
Heemraadschap der strijkmolens ar. dr
Schagerkogge; vac.-de Clercq. 1. S. W. de
Clercq, dijkgraaf van den Haarlemmermeer
polder, 2. C. J. van Tienhoven, voorzitter
van den Houtrakpolder. De eersl-voorge-
dragen werden herkozen met algemeene
stemmen.
Daarna werd de Malariafilm vertoond, in
geleid door den heer Dr. J. J. Th. Doijer.
's Middags werd het wegen-vraagstuk be
handeld. Inleider was de heer S. W. de
Clercq, Haarlemmermeer.
BOMANS OF ARTS.
(Ingezonden.)
Hoe moeteD allen, die prijsstellen op het
praedicaat. Roomsch-Katholiek op 1 Juli
stemmen? Wat beteekent hel R.-K, te zijn:
Dat wil zeggen, dat men lid is van de
R.-K. Kerk. Wat nu is de lste plicht van
een lid eener vereeniging, onverschillig of
zij is van godsdienstigen of van welken
aard ook?
Ten allereersten, is voor het bestaan
van welk soort vereeniging ook, allernood
zakelijkst dat de leden zich streng hou
den aan hetgeen de leiders dier vereeni
ging, in het belang derzelve noodzakelijk
achten te doen
Zulks klemt dus tc meer voor de ver-
1 eeniging welke wij noem-r. „De Róomsch-
Katholieke Kerk"; daar Zij, hare leiders
van God zelve ontvangt.
Waar nu deze Vereeniging hare leden
ten dringendste aanmaant op 1 Juli hun
stem uit te brengen op No. 1 van lijst 23
en wel om reden dat Zij zulks noodzakelijk
acht in het belang dier Kerk, dan is m.i.
elk consequent Roomsch-Katholiek ook
verplicht aan die roepstem gevolg te ge
ven en kan en mag bij niet anders stem
men dan, zooals door de leiding dier kerk
is voorgeschreven.
En nu mag misschien de door Haar aan
bevolen candidaat, aan een zekere klasse
minder welgevallig zijn geworden, door ujn
optreden in 't verleden: hetwelk h. i.
minder juist :s geweest.
Edoch, men bedenke dat hun inzicht
hetwelk én door onwetendheid, èn dooi
kortzichtigheid, niet geheel bevoegd is te
oordeelen of te veroordeelen; dient te
worden prijsgegeven voor de hechtste steun
pilaar dier kerk; de nooit volprezen er
nergens anders weergevonden, Eenheid.
Dat men zulks ernstig overwegen, alvo
rens om een of ander luttel partij- of klas-
sebelang eigenzinnig die eendracht in de
waagschaal stellen.
EEN R.K. WERKMAN.
