5'
Scheert met
Radio-Omroep.
I WIE
DIENSTPERSONEEL
DE SPAARNEBANK
UIT DEN OMTREK.
Een vergetene
RRRRRRRRADIO
TOESTELLEN
LAATSTE NIEUWS
Lhes! bezorgt mu
Ned. R.-K. Bond van Handels-
Kantoor- en Winkelbedienden
„St. Franciscus van Assisië"
a idee ling Haarlem.
Jubileum.
Concert.
LiefdadigheidscoHecte.
De zon en de verkeersagenten.
Hoofdakte.
Schoolvacantie.
Gevonden dieren en voorwerpen.
«V2
292
147
91V2
139
384
115
911/l«
140
138
9"/l«
122
367i/a
399
333
2391/z
264
141
209i/4
365
963/4
'4Cl/2
79 V8
2913/x«
O15/16
100V,
1031/4
971/.
9 V,
398
2393/4
Wisselkoersen en koersen
v^n Bankpapier.
0.59.40
H-331/2
11.211/2
0.3525
i2.!4V4
66.95
50.30
44.50
48.50
2.496/g
8.80
EEN ONDERSCHEIDING VOOR
DEN HEER G. v. d. BOSCH.
„Spaar en Hout".
BURGERLIJKE STAND
De Koningin in .Haarlem.
Een prachtresultaat.
Om op te schieten.
N.V. Kon. Fabriek van Rijtuigen en
Spoorwagens J. J. Beijnes te
Haarlem.
Ingezonden mededeeimgen
60 eenfs per regel.
BLOEMENDAAL.
DE BURGEMEESTER HERBENOEMD.
VQLENDAM.
DERDE NEDERL. KATHOLIEKENDAG.
AAN ONZE LEZERS.
Indian gij over de NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT te
vreden zijt, zegt het anderen
Indien gij in een of ander op.
*icht niet tevreden zijt,
tiet óns.
zegt
COMPLEET VANAF F 1.85 PER
WEEK.
BUREAU MEIJER
Jansstraat67 Haarlem.
TELEFOON 13620.
De moordaanslag in de Be ernst er
Ontsporing.
Hei antwoord is: j
een advertentie
geplaatst inde
NIEUWE
HAAR LEMSCHE
COURANT
mei haar 16.000
exempt, oplage
Bovengenoemde bond hield gisteravond
in hef gebouw Sint Bavo een druk bezochte,
ledenvergadering.
De Voorzitter de heer Stoelinga. opende
de bijeenkomst met een inleidend woord,
over de organisatie van voorheen en thans.
Voorts memoreerde spr. hoe de toestand
van. de afdeeling Haarlem is en betreurde
de geringe medewerking van de leden- Er
moet spoedig een opleving plaats hebben in
ons ledental, om de belangen van onze be
dienden beter te kunnen behartigen.
Vervolgens wees spr, er op dat wanneer
onze Zuster Organisatie, een ledental van
250 kan hebben, dan kunnen wij Roomsche
bedienden, wij die nog mooiere idealen heb
ben, zeker dat gefal overschrijden, doch zoo
lang er nog 500 ongeorganiseerde Roomsche
bedienden zijn en zoolang onze eigen leden
niet medewerken, om die ongeorganiseerden
op hun Roomschen plicht te wijzen, zullen wij
nooit tot een groei en bloei van onzen bond
komen. Spr. sprak den wensch uit, dat zij
met meer kracht en energie zullen werken
om de veten die buiten de rijen staan, te doen
scharen onder de banier "van den R. K. Bond
:van Handels-, Kantoor- en Winkelbedien
den. j.-
Na dit krachtig inleidend woord werd
overgegaan tot verkiezing van 2 leden voor
den Bondsraad, als afgevaardigde uit de
Provincie Noord-Holland.
Bij een gehouden stemming verkregen de
heeren Kok, Amsterdam, 23 stemmen; Stoe-
;linga en Elligens, beiden uit Haarlem, 25 en
11 stemmen en Smeding, Hilversum, 13
stemmen.
De uitslag van deze stemming werd opge
bonden naar het hoofdbestuur.
Vervolgens moest overgegaan worden tot
verkiezing van een voorzitter, wegens aftre
den van den tegenwoordigen om gezond
heidsredenen.
Vooraf wenschte de Bondssecretaris de
iheer Haver, het woord over dit belangrijk
punt te voeren. In een ernstig woord schet
ste spr. de belangrijkheid van dit punt.
Wij hebben, aldus spr., u leden een nood-
ikreet doen hooren en de circulaire welke
u heeft ontvangen moesten wij u toezenden,
zeer, zeer tot onzen spijt. Belangstelling is
zt nu op deze vergadering, doch gij leden,
moet belangstelling blijven toonen. Hoe
meer ge dat doet, des te meer zal het be
stuur geprikkeld worden, om de belangen
van de bedienden te behartigen. V ervolgens
•prak de heer Haver woorden van waardee-
ring woorden van hulde en dank tot den
scheidenden voorzitter, den heer Stoelinga
en niet minder aan het adres van den vice-
voorzitter, den heer Kroes, die onze organi
satie moet verlaten.
In een schitterende peroratie eindigde de
heer Haver zijn geestdriftig woord, waarvoor
spr. een dankbaar applaus van de vergade
ring in ontvangst mocht nemen.
De voorzitter dankte den heer Haver voor
zijn waardeerende woorden tot hem gericht
en onderstreepte tevens den dank, gebracht
aan den vice-voorzitter. Hij sprak den
wensch uit, dat het den heer Kroes, in zijn
nieuwe werkkring goed mocht gaan.
Voorzitter Stoelinga sprak vervolgens een
woord van waardeering en dank aan hoofd
bestuur en bestuursleden van de afdeeling
Haarlem voor de prettige aangename sa
menwerking die hij gedurende ruim
6 jaar heeft ondervonden.
De voorzitters-vacature werd op deze ver
gadering nog niet aangevuld, zoodat^ de heer
Stoelinga zijn laatste woord nog niet heeft
gesproken, daar de toezegging werd gedaan,
dat hij zoolang de functie als voorzitter
zou blijven waarnemen. Het heengaan van
'den heer Stoelinga wordt door het hoofdbe
stuur en de afdeeling Haarlem ten zeerste
betreurd. Op 'n echte collegiale wijze werd
deze buitengewone vergadering gesloten en
'de voorzitter hoopte, dat alle leden dezelfde
belangstelling in de toekomst zouden blij
ven toonen.
Heden herdacht de heer J. Hooglugt den
dag, dat hij 25 jaar bij den heer J. Huizing,
Groote Houtstraat 42—44, werkzaam was.
Per auto werd de jubilaris met zijn echt-
genoote dezen morgen van zijn woning ge
haald en op het kantoor van de firma fees-
telijlc ontvangen.
Onder waardeerende woorden werd hem
een cadeau onder enveloppe aangeboden.
Ook ontving hij van het oersoneet een
stoffelijk blijk van belangstelling.
Den verderen dag bracht de jubilaris tn
huiselijk en kring door.
Woensdag 1 Juli geeft de Haarlemsche
Orkestvereniging, onder leiding van den
heer W. Knikker een concert m „Artis .e
Amsterdam.
De in de parochie van H. H. Elisabeth en
Barbara gehouden collecte, ten bate der
St. Martha-Vereemging heeft 225.82,s
opgebracht.
Verschillende verkeersagenten dragen,
zooal* men wel opgemerkt zal heben, een
gekleurde bril, ter bescherming van bun
oogen tegen de zee van fel licht, wat van
daag weer eens de hoop wakker roept, dat
zelfs in Holland nog zomer is. Naar wij ver
nemen worden deze brillen niet officieel
verstrekt, doch wel ij» toestemming gegeven
tot het dragen er van.
De hoofdacte examens worden ook te
Haarlem afgenomen en wel het schriftelijk
jedeelte in het gebouw St. Bavo op 6 en
Juli a.S-
Vanwege de -verkiezingen voor de Tweede
Kamer zullen alle openbare scholen Woens
dag 1 Juli gesloten zijn.
Terug te bekomen bij; W. F. H. Boiiman,
Javastraat 35, Schoten, bril; mej. Bernhard,
Turfmarkt 4rood, bril; Berkemeijer, Nic. v.
d. Laanstraat 7rood, broche; mej. Burggraaf,
Gortesteeg, 18, broche; J. Koops, Rolland
straat 89, broche; A. Schoorl, Hasselaers-
piein 17, broche; Enschedé, Klokhuisplein,
Duitsche boekjes J. v. Roode, Zijhuizen 3,
regenjasceintuur; M. Westerman, Leidsche-
zijstraat 6, postruif; A. Capteyn. Schagchel-
straat 17rd., fl. eau de cologne; P. Wit, Brou
wersstraat 14, halsketting; C Klumpe, Leid-
schevaartweg 217, bruin glacé heerenhand-
schoen; J. de Vries, Gasthuislaan 155 rd.,
witkwast; W. C. de Grauw, Spaarne 5, ko
gellager; J. de Vries, Smedestraat 1, brei-
rcandje; L. Jacobs. Leidschevaart 28rd., kin
dermuts; W. Bernhard, Schermerstraat 28rd.,
muts; N. Eeftink Schatkerk, Schotersingel
163, muts; Politiebureau, Smedestraat, poes;
A. F. Kaart, Bilitonstraat 29, Schoten, zak
mesje; D. Zwitser, Rollandstraat 73, heeren
pcrtemonnaic; A. Kuypers, Essenstraat 27,
damesportemonnaie; K. de Vries, Saenre-
MEDEGEDEELD DOOR
De beurs opende heden prijshoudend:
5% Nederland 1919
6% Nederland 1923
4H NederL 1917
1% N.-L 1921 A.
6% N.-L 1923 D..
HolL LJoyd
Oude Vaart
dito Gem. Eigend
Mij „Nederland"
Sc üe e pvaa rt-Unie
Rotterd. Lloyd
Paketvaart
Oude Boot
HoQ. Stoomboot
H. V. A.
Java Cultuur
Jurgens geur.
Koloniale Bank
L dische Bank
Cert Handel Mij.
Resc. dito
Phoenix
Geconsolideerde
Kon. Olie
U. Steel
Marine comm.
Vorstenlanden
Actions id.
C vmp. Merc. Arg.
Poerworedjo
Oude Dell
ienembah
Deli Batavia
A'dam Rubber
Serbadjadi
Silau
Wai Sumatra
Dordtsche Petr,
Southern Rails
Union
Anaconda
Wabash
Comm. Maxwell
V K
100',16
1031/4
971/b
'0213/16
1013/4
613/4
48^4
143
1383/4
129
166
55
I8V4
565
103
1041/2
'255/8
12415/16
HEDEN
10213/16
1013/4
166
56
18
568
396
103
I651/4
1251/4
91/4
145
141
141
1411/2
30 JUNI
EERSTE
KOERS
BERLIJN
PARIJS
BRUSSEL
WEENEN
LONDEN
et
t
1
t 1
STOCKHOLM
1
KOPENHAGEN
OSLO
1 nnii
BAZEL
NEW-YORK
ROME
t
LATERE
KOERS
damstraat 12rd„ potloodhouder; Ti. Braak-
sma, Gen, Joubertstraat 47, passer en loupe;
J. Cyon, Heérensingel 73, hondenpenning;
P. de Vos, Tuinstraat 9d., priem; W. Remme,
Turfsteeg 2a rd., rijwielbel.merk; F. A. Tijd-
gaat, Bannesteeg 5. idem; H. Bannink, Rol
landstraat 19. idem; J. H. v. d. Steyle, Korte
Doelstraat 32, revolver (speelgoed); J. v.
Andel, Olycanstraat 32, bos sleutels; Wed.
Olyrook, Jac. v. Heemskerkstraat 25 te
IJmuiden, vulpen; D. Schutte, Ged, Oude-ij
gracht 21, idem; F. v. d. Landen, Klaren-
beekstraat 40rd., idem.
Gisteren maakten wij er reeds melding
van, dat in de vergadering van 't Bisschop
pelijk Comité van Onze Lieve Vrouw ter
Nood te Heiloo aan den heer G. v. d.
Bosch het gouden kruis Pro Ecclesia et Pon-
tifice werd uitgereikt.
De uitreiking geschiedde, naar wij nog
nader vernemen, door den voorzitter van 't
comité, den Hoogeerw. heer Deken P. Sroo-
mer. Deze hield eerst een toespraak, waarin
hij den heer v. d. Bosch dank zeide voor
al hetgeen hij in de laatste 20 jaren 't
is juist 20 jaar geleden dat de devotie tot
O. L. Vr. ter Nood weer herleefd is voor
„Kapel" gedaan heelt. Spr. wenschte hem
vervolgens dat hij nog lang mag blijven wer
ken voor de verbreiding van déze schoone
devotie en nog vele jaren deze hooge Pau
selijke onderscheiding mag dragen.
Op deze vergadering waren tegenwoordig
behalve de voorzitter ook cc andere leden
van het comité, nj. de Zeereerw. heer pas
toor A. J. M. van Meeuwsen van Heiloo en
de heeren Gonnet en J. Stuyt en de Bis
schoppelijke commissaris van het Comité
de Zeereerw. heer M. E. A. ,Ooms, Deken
van Alkmaar.
Het gemeentebestuur van Heemstede
heeft gistermiddag onderhandelingen ge
voerd met het hoofdbestuur der algemeene
vereeniging voor Bloembollencultuur over
de mogelijkheid om den zetel van genoemde
vereeniging in de villa „Spaar en Hout" aan
den Kleinen Houtweg te vestigen.
Besloten werd omtrent de resultaten van
deze conferentie geen mededelingen te
doen.
Ondertrouwd; 30 Juni: J. Wensing en S.
T Berkemeier.
Getrouwd, 30 Juni: P. Engelenberg en
G. Rosekrans.
Geboren, 28 Juni; J. BijleveldSmalle-
gange, z. J. E. Moolenburgh—v, d. Plaats
z
Overleden, 29 Juni: A. A. EisingHalle
beek, 62 j., Haarlemmerliedestraat. A, E.
VermeulenJautze, 58 j„ Ursulastraat.
Er loopen geruchten, dat H. M. de
Koningin Haarlem in het najaar officieel be
zoeken zal. Wij kunnen daaromtrent mede-
deelen, dat ten stadhuize hiervan niets be
kend is. Wat niet zeggen wil. dat H. M.
de Koningin Haarlem in het najaar niet
bezoeken zal. Dat blijft natuurlijk mogelijk,
evengoed als dat schrijver dezes dit jaar
nog de honderdduizend wint.
Zondag heeft de Weleerw. Pater N. Stam
onder alle H.H. Missen in de -kathedrale
kerk een liefdadigheidspredikatie gehou
den ten bate zijner Missie in Oeganda. De
daarna gehouden collecte bracht 1140
op, terwijl den Pater daarenboven nog 16
houten en 2 koperen kandelaars toegezegd
rijn.
Vanmorgen, 30 Juli 1925, werden in een
civiele procedure, die voor de Haarlem
sche Rechtbank werd behandeld, de plet-"
dooien bepaald op3 Maart 1925. Om
op te schieten,
Aan het jaarverslag is het volgende ont
leend:
Het vertrouwen, dat wij met betrekking
tot 1924 in ons laatste jaarverslag uitspra
ken, heeft zich in zoover bewaarheid, dat
over dat jaar iets betere exploitatieuitkom-
sen zijn verkregen. Vooral van Duitsche
zijde was de concurrentie van dien aard,
dat meermalen opdrachten zonder eenige
winstmarge moesten worden aanvaard.
Ofschoon wij, in vergelijking van vele
andere industrieën niet te klagen hebben,
aangezien wij ons bedrijf voldoende in gang
kenden houden, zullen eerst dan bevredigde
resultaten verkregen worden, wanneer de
bedrijfslasten verminderen en de verzeke-
rings en arbeidswetten soepeler toepassing
vinden.
Overgaande tot de bespreking van het
winstsaldo over 1924, zooals dat door de
balans en winstrekening is aangegeven, ver-
melden wij, dat dit saldo reeds is vermin"'
derd met de door ons noodzakelijk geachte
'v'n£ °P gebouwen, mac'lies en der
gelijke, waarvoor wij, evenals verleden jaar,
een bedrag van 51.650.hebben uitge
trokken.
Ook dit jaar hebben wij de afschrijvingen
op de waarde der betreffende activa in
mindering gebracht.
Voorgesteld wordt van 't resteerende be
drag in. de eerste plaats een gedeelte te
bestemmen voor uitkeeringen aan het per
soneel.
Nadat de dividendbelasting op de uitkee
ringen is gereserveerd, kan dan als dividend
worden uitgekeerd:
op de 8 pet. cumulatief pre
ferente aandeelen
op de 7 pet. pref. aandeelen
op de gewone aandeelen
my
VieNacfcproitd G tllctte Safety Rtw
«i-
80.000.—
1.050—
50.000—
rj 131.050—
Hef onverdeeld dividendsaldo wordt hier
door 2.102.87.
Indien de Algemeene Vergadering zich
met het vorenstaande kan vereenigen, zal
de uitkeering op dividendbewijs no. 5 be
dragen, op de gewone aandéelen 50, 8
pet. cumulatief preferente -aandeelen 80,
7 pet. preferente aandeelen 70.
De verkorte balans wijst aan: gronden
500.000; gebouwen 407.700; machines en
^Haties 131.570.85; debiteuren
J 82,8/4.90 onderhanden werken 398.319 26
voorraad grondstoffen 241.764.78; verder
geplaatst kapitaal 2.015.000; obligatiele
ning 440.000; reservefonds f 222.063.17'
crediteuren 98.774.09; dividend saldo 1923
1.343.92; winstsaldo 151.664.45, De ver
korte winst- en verliesrekenig sluit met een
eindcijfer van 203.314.43.
Bij Kon. Besluit van 23 Juni is met ingang
van 1 Juli a.s. herbenoemd als burgemeester
dezer gemeente Jhr. A. BoS Backer.
Economische toestand, De kwakvissche-
rij is thans algemeen geworden. De resulta
ten zijn niet ongunstig te noemen voor-
loopig. Aal levert momenteel de meeste
verdiensten op voor de visschersvloot. Voor
hen, die het meer in de nabijheid der kus
ten zochten, waren de garnalen eene ta
melijke bron van verdiensten.
In de pluimveehouderij vertoont de pro
ductie een dalende lijn, terwijl de prijzen
iets vaster waren, doch veel te laag in ver
houding tot de hooge voederprijzen.
Lustrum R.-K. Voetbalyereeniging. Zon
dag j.I, vierde de R.-K. Voetbalvereeniging
alhier, haar 5-jarig bestaan, 's Morgens om
7 uur was er algemeene H. Communie voor
de leden en allen die met haar sympathi-
seeren. De gezongen H. .Mis om 10 uur was
voor de leden en weldoeners
Des middags om half 5 begon de wedstrijd
tegen S. J. C. I van Noordwijk, een elftal
van dezelfde sterkte als ons le elftal. De
inzet was een zilveren lauwerkrans, welke
door Volendam I werd gewonnen met 20,
waarbij voorzeker aan den doelman het leeu
wendeel toekomt door zijn schitterende ver-
dedigihg,
's Avonds om 8 uur was er een uitvoering
voor leden, donateurs en genoodigden. De
hier reeds bekende humoristen Hellman en
v. Leeuwen zouden enkele nummers voor
dragen. Daarvóór echter beklom de G. A.
het podium en hield een belangwekkende
toespraak, waarvan we hopen, dat ze ter
harte zal worden genomen en de herinne
ring de feeststemming zal overleven.
Onze Voetbalclub heeft vele up en downs
gekend, maar heeft alle moeilijkheden ge
trotseerd. Ze mag zich verheugen ia eene
groeiende belangstelling. Zij kan hiertoe na
tuurlijk zelf ook veel bijdragen door mooie
wedstrijden. Zij zal zich zeker in de ko
mende periode flink moeten inspannen, wil
ze op bet Federalicpad voortgang maken.
Groote successen kunnen we redelijkerwijze
niet verwachten .Het eerste elftal is met zijn
overgang in de Federatie aan de grens van
zijn kunnen gekomen. Slechts door intense
oefening en training moet het elftal zich 'n
vlug en doortastend samenspel eigen maken.
Wanneer het zich hierin bekwaamt, zal
menige club, welke tot nogtoe ongeslagen
was, het tegen ons eerste elftal in de toe
komst moeten afleggen.We spreken de hoop
uit, dat dit nog eens moge gebeuren.
4, 5 en 6 Augustus te 's-Gravenhage.
De Programmaboeken van den Derden
Nederlandschen Katholiekendag, zijn gereed
en worden aan het eind van deze'week
verzonden aan de leden. Niet-lèden van den
Katholieken dag kunnen met inachtneming
van den noot programmaboeken ontvangen
tegen den prijs van 50 cent.
Het boek opent met volgende mededee-
lingen;
Toegangskaarten.
I.De leden van den Derden Nederland
schen Katholiekendag, dat zijn zij, die 5,
per, jaar bijéragen, ontvangen, ingesloten in
het Programmaboek, een lidmaatschaps
kaart, op vertoon waarvan zij in de vergade
ringen voorgaan.
Zij moeten echter, ofschoon zij een lid
maatschapskaart bezitten, voor iedere ver
gadering, die zij wenschen te bezoeken, een
afzonderlijke toegangskaart aanvragen bij
het Secretariaat van den Derden Nederland
schen Katholiekendag, Mariastraat 6, te
's-Gravenhage,
Deze maatregel is noodzakelijk om te
voorkomen, dat er plaatsen onbezet blijven
II. Zij, die geen lid zijn van den Neder
landschen Katholiekendag, kunnen van 23
Juli af toegangskaarten bestellen bij het
Secretariaat van den Derden Nederland
schen Katholiekendag, én wel;
a. Kaarten van 75 cents, toegang gevend
tot de Eerste Algemeene Vergadering (Ope
ningsvergadering).
b. Kaarten van 75 cents, toegang gevend
tot de Vierde Algemeene Vergadering (Slot
vergadering).
c. Kaarten van 50 cents, toegang gevend
tot één der andere Algemeene Vergaderin
gen,
d. Kaarten van 25 cents, toegang gevend
tot alle Sectie- en Nevenvergaderingen met
uitzondering van de Muziekvergadering en
de Kerkelijke Vergadering voor leden der
Derde Orde van St. Franciscus.
e. Kaarten van 50 cents, toegang gevend
tot de Muziekvergadering op Woensdag
middag 6 Augustus.
f. Kaarten, kosteloos voor de Plechtige
Kerkelijke Vergadering voor de leden der
Derde Orde van St. Franciscus en de drie
'Jurisdicties in de Kerk van de H.H, Anto-
nius en Lodewijk (Boschkant).
g. Kaarten, kosteloos, voor den Begroe-
tingsavond op 3 Augustus, alleen voor leden
en gehoöctigden,
h. Kaarten, kosteloos, voor de Pontificale
Hoogmis op 4 Augustus,:
i. Kaarten, kosteloos, voor de Pontificale
Hoogmis op 5 Augustus.
j. Kaarten, kosteloos, voor de Pontificale
Hoogmis op 6 Augustus.
k. Kaarten, kosteloos, voor het Pontificaal
Lof op 6 Augustus.
N.B. Op alle aanvragen moet nauwkeurig
vermeld worden, welke Kerkelijke plechtig
heden en welke vergadering men wenscht te
bezoeken.
De aanvrage van niet-leden om Toegangs
kaarten en Programmaboeken moet geschie
den onder toezending van het verschuldigde
bedrag per postwissel, of wel door storting
van het verschuldigde bedrag op onze post
rekening: No. 36998.
Noch kaarten, noch programmaboeken
zullen worden verzonden zondervooruit
overmaking van het bedrag.
wsr» 4
Amsterdam Vaz Diaz 200 M, dage
lijks met tusschenpoozen Nieuws- en
Beursberichten van 8.15—4.30 Amsterd.
tijdsein 10.15 en 4.30. Zondags niet,
Brussel. 265 M. dagelijks concert te
8.35 u. (ook Zondags).
Chelmsford 1600 M. dagelijks concert
en voordracht van 6.20—11 of 12. Tijd
sein of Big Ben 7,20 en 10.20 event, ook
12.20.
Londen 365 M. dagelijks concert en
voordracht van 7,2011 of 12 Tijdsein
als Chelmsford Zondag 3.50 en 8.50 uur
concert, enz.
H, D. O. (Hilvers. Draadl. Omroep) 1050
M. dagelijks 5.307.30 diner-concert
8,10 Avondconcert of Lezing (onder voor
behoud) Kinderuurtje Maandags 6 u.
Politieberichten dagelijks behalve Zondag
te 12 en 7.30. Zondags geen Diner
concert.
Parijs Eiffeltoren 2650 M, dagelijks
concert te 6.35.
Parijs Radio Parijs 1750 M. dagelijks
Concert en Lezing te 8.35.
BIJZONDERHEDEN,
Dinsdag. Brussel 8.35 „Bohème".
Chelmsford. 8.20 Balladen Concerten
10.50 Jaszband.
H. D, O. 7.25 Verkiezingredevoerin
gen te 9.50 Spr. der R.-K. Staats
partij, Mr. A, I. M. Baron van Wijnbergen
(Zie verder bovenst, opgave).
Het is lang geleden, schrijft Mr. Frans
Erens in „Nieuw-Nederland" dat in eeni
ge dorpen van Zuid-Limburg langs de grens
van Duitschland nu en dan een man werd ge
zien, die op zijn rug een leeren tasch droeg,
met boeken gevuld. Zijn lange magere bee-
nen bespaarden hem vele passen en hij
schreed voort, terwijl hij als het ware zijne
voeten, in zware schoenen gestoken, met
moeite achterna sleepte. Hij zag niet goed
uit zijn oogen en men wist niet of hij half
blind was of bijziende.
Op zijn rug uit de verte herkende men hem
dadelijk en men zag hem verdwijnen in een
hut en aanschellen aan het huis van den rij
ke. Hij kwam en verdween en men zag hem
dan hier en dan daar. Hij ging binnen bij den
pastoor en den kapelaan en den schoolmees
ter, maar ook bij den armen boer. Hij was
een vreemde verschijning. Hij had iets van
een heilige en ook iets van een vagebond. Hij
lachte nooit en uit zijn gelaatstrekken blonk
reine goedheid. Zijne stem klonk lamentabel
en hij sprak zeer luid met hen, die hem aan
spraken. Hij sprak over vrome boekjes, die
handelden over het lijden van Christus of
over de H. Maagd. Overigens scheen hij niet
te weten, wat er in de wereld omging. Maar
steeds bood hij met ophef van stem 't nieuwe
boekje aan van Alban Stolz. Van dien auteur
had hij altijd het een en ander in zijn versle
ten tasch en hij sprak dien naam uit met een
eigenaardige intonatie van gewichtigheid.
Het scheen, alsof er voor hem maar één goe
de schrijver van boeken bestond, van wien
alle wijsheid en kennis zijn oorsprong nam.
Wie .was die beroemde colporteur Men
wist het niet met zekerheid te zeggen. Er
ging ook een gerucht dat hij zelf preeken op
stelde en aan '11 kapelaan van 'n afgelegen
dorpje dicteerde en dat die in den Eifel veel
werden verkocht. Doch hij zelf bood bijna
alleen aan de geschriften van den bekenden
Freiburgschen professor. Het gevolg was,
dat 't volk aan de grenzen dezen colporteur
zelf Alban Stolz noemde en alléén onder
dien naam kende. Sinds die dagen hebben de
jaren het aanzien dier dorpen veranderd als
een stormwind, die alles omverwerpt in zijn
vaart en ook de colporteur is weggetuimeld
van die wegen. Waarheen weet niemand te
zeggen.
Doch wanneer ik boven dit opstel den
naam „een vergetene" heb geplaatst, dan wil
ik daarmede niet den colporteur, dien slechts
weinigen -zich nog herinneren, aanduiden,
maar den grooten schrijver -zelf, naar wien
hij werd genoemd in den omgang. En inder
daad, een stilzwijgen breidt zich meer en
meer uit over de figuur van Alban Stolz, die
eenmaal in alle Duitsche landen niet alleen,
maar in heel de katholieke wereld, de krach
tige stem der volksziel was, zooals zij leeft
en lijdt, en juicht en lacht en weent. Alban
Stolz was meer dan een verdienstelijk schrij
ver hij is een groot auteur en het wordt tijd,
dat hij evenals Abraham a Santa Clara en
Martin van Cochem zijn intrede houdt in de
Duitsche literatuur. Tot nog toe worden al
leen deze twee in de officieele letterkundige
handboeken met lof en verwondering ver
meld, doch de auteur van „Spaniches" en
zoovele andere geestelijke werken verdient
onder de beste prozaschrijvers der negentien
de" eeuw eene eervolle piaats. Niet om zijne
vroomheid, niet om het stichtelijke of den
diepen godsdienstzin van zijne geschriften
behoeft hij in de bloemlezingen der nieuwere
letterkunde te worden opgenomen, maar om
zijn voortreffelijk proza, om den vasten gang
van zijn volzin, net correcte en adaequate
van zijn uitdrukking. Het is mij een raadsel,
waarom, ook sommige katholieke, auteurs
hem slordigheid van stijl hebben verweten.
Er is Duitsche stijl, die evengoed is als de
zijne, maar er is haast geen betere te vinden,
geen die meer geëigend is voor het behandel
de onderwerp. Al moge zijn stijl niet van
groote verfijning getuigen, zijne nevenzin
nen niet microscopisch zijn uitgesneden, het
geheel is van een gedragene en stoere kracht,
met vaste hand gelegd, als een muur van gra
niet.
Het kon ook niet anders of Stolz moest
goed schrijven, zoodra hij maar de pen op
papier zette, want hij was een geheel mensch,
iemand die nog meer achterhield, dan hij gaf
en die onweerstaanbaar door zijn natuur tot
felle uiting werd. geprest, die zijn mensch-
zijn in zijn stijl legde en die dien stijl geheel
naèr zijn mensch-zijn afmat. Indien het dus
bij iemand waar is, dat dé stijl de mensch is,
dan is dat bij hem het geval. Wanneer de
meeste auteurs ever alles schijnen heen te
glijden, Voor hunne zinswendingen alken de
gebruikte cliché's laten dienst doen en op die
wijze zich zelve slechts tot het onbewuste,
echo's van het elders en voorheen gedachte
maken, doet Stolz niet als deze en geen enkel
waarlijk uitstekend auteur doet zoo. En toch
is het niet zoo gemakkelijk voor de meeste
menschen een goed schrijver van een slech
ten te onderscheiden. Door „goed" bedoel
ik nu een auteur, die men leest en herleest en
die dat eigenaardig indringende heeft, wat
niet te definieerer. is, maar waarnaar men
luistert en dat men onthoudt. En dat heeft
Albon Stolz, zooals bijna geen nieuwer ka
tholiek auteur en als dusdanig ben ik geneigd"
hem zelfs boven Görres te stellen. Deze was
een hoogere, meer voortvarende geest, een
bergstroom, welke waterval den omtrek doet
dreunen Stolz was het klare meer, waarin
de scherpe rotsen zich duidelijk tot den die
pen bodem weerspiegelden. Met neiging tot
stille, ja mystieke bespiegeling verbond hij
een vinnigen, polemischen geest. Het was
om de klaarte van zijn ziekijver te behouden,
het vlak daarvan rimpelloos te laten, dat' hij
aanhoudend vocht, naar alle zijden slagen
uitdeelde, de spitse pijlen van zijn geest af
schoot. Deze verkeerde meestal in een strak
ke spanning en wee den vijand, wanneer de
sterke pees van zijn volzin trillend bromde
en de flits zijn weg zocht. Stolz munt uit door
den onverbiddelijken gang van zijn logisch
nadenken, waarbij hij woord tegen woord
zet, woord tegen woord zich laat spiegelen en
Zoo hunne wederzijdsche valeurs te voor
schijn roept.
Zijne geestigheid is van heel wat beter allooi
dan die van Sebastian Brunner. In dien zin is
hij de katholieke Heine, maar al missen zijA-
geschriften Heine's zinnelijken gloed en ro
mantische verheffing, zij zijn doortrokken
van een groote menschenliefde, die aan Heine
ontbreekt. Hët liefst zou ik hem willen veer
gelijken met Louis Veuillot. Al was zijn ta
lent van minderen omvang, al reikt zijne ge
stalte niet tot de hoogte van dien literarischen
Herkulegj het enkele woord, afzonderlijk be
schouwd, heeft meer nadruk bij Alban Stolz
die, minder journalist daji Veuillot, meer den
tijd had zijne woorden gewicht te geven en
waarde. Veuillot, zich van het Fransch bedie
nende, dat op zichzelf eene volmaaktere taal
is dan het Duitsch, kon zich gemakkelijk tot
die klassiciteit verheffen, waartoe een Duit-
scher uit den aard der zaak moeilijker in
staat is. Veuillot ook behandelae onderwer
pen van meer algemeen belang. Doch wal
de verspreiding betreft, Stolz' werken gingen
niet minder ver de wereld in. In heel Europa
in de verre landen van Amerika en Azië werd
hij gelezen en zijn leerling Hagele, zijn le
vensbeschrijver, werd met bijzonderen eer
bied behandeld, zooals hij vertelt, in Klein-
Azië, toen hij daar zeide een vriend van Alban
Stolz te zijn. Gelezen werd hij in zijn tijd
door arm en rijk, in de steden en bij het wei
felende lamplicht van de bergdorpen. Hij
sprak tot het hart en het menschenhart is
één en zijn roerselen raken in beweging,
wanneer de ware toon van innigheid wordt
aangeslagen, waarbij de welluidende volzin
nen der moderethoriek falen en te kort ko
men. Ja, deze kunnen voor een korteren tijd
verblinden, zij kunnen verbluffen en den
vluchtigen indruk van iets moois geven. Op
den duur en heel spoedig gaat de impressie
verloren. Men herinnert zich niet meer en na
nieuwe levenservaringen, denkt men aan den
rhetorischen volzin met een gevoel van wee.
Zij doen de herinnering aan, zooals bloemen-
die verlept zijn of eene soep, die koud is ge
worden en waarop als ijskorstjes het vet be
gint te stollen. Zoo niet bij Stolz
Zijne bladzijden bloeien nog frisch als pas
ontloken rozen, maar rozen met stekelige
doornen, of, en hier laat ik de vergelijkin
gen parallel loopen, als een warme, geurige
soep ter verkwikking van den vermoeiden
levenswandelaar. Want dat is het. Ieder
woord heeft hier zijn intensitéit en hij zal op
den dag des oordeels weinig rekenschap heb
ben af te leggen van het ijdel gesprokene^
PURMEREND,, 30 Juni. De dader var
den moordaanslag op den turner in de
Seemster, is Maandagochtend om half 7 te
Oudendijk door de politie aangehouden. Hij
heeft reeds een bekentenis afgelegd en ver
klaarde tevens dat hij den turner voor ie
mand anders had aangezien, met wien hij
vroeger reed:» meer had gevochten. Zijn
aanslag berustte dus op een vergissing. De
toestand van den gewonde is niet meer le
vensgevaarlijk, doch nog steeds zeer ern
stig.
DOETINCHEM, 30 Juni, Door een niet
voldoende functioneering van een automa-
tischén wissel ontspoorde hedenmorgen de
Geldersche 'stoomtram bij den Overweg
Gons, De machine kwam dwars op de
spoorlijn te staan, waardoor de lijn naar
Winterswijk werd versperd,- De treinen
moesten nu de lijn naar Ruurlo passeeren.
Er ontstond geen vertraging in den spoor
dienst.. Het tramverkeer werd door mo
torbussen onderhouden.
ERNSTIGE BOTSING TUSSCHEN
PROPAGANDISTEN.
Zeven ernstig gewonden.
Uit Heerlen wordt gemeld, dat Maandag
avond een Socialistische propagandafiets-
club in de gemeente Brunssum door een
paar honderd personen is aangevallen. Een
zevental personen werd ernstig verwond.
Het Heerlensche gemeenteraadslid van Ber-
gem kreeg 'n dolksteek in den rug en vele
slagen met ploertéfidööders. De heer Boels
van Treebeek kreeg een sabelhouw op het
hoofd. Mevr. Blanke" moest met een ern
stige verbloeding in het onderlijf bij familie
worden opgenomen daar vervoer onge-
wenécht was. De heer Blanke werd mei
een batting ernstig gewond-aan den rechter
arm. Verder werden gewond deheeren
Weinema en Nijholt en mej. Guyker.
