Nieuwe Haarlemsche Courant | 1925 | 31 juli 1925 | pagina 9

GEMENGD NIEUWS.

1

Eenvoudige dingen.

NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.

Derde blad.

Vrijdag 31 Juli 1925

Twee doodelijke ongevallen.

De haas als huisdier.

De Zondagsche broek van den
propagandist.

Net bijtijds gered.

Hollandsche pleegouders
te Boedapest.

Voorzichtig!

Het sterfgeval te Diepenveen.

Reeds gebruikte postzegels
opgeplakt.

Overspannen.

De storm in Friesland.

Vlasfabriek afgebrand.

Een mislukt uitstapje.

De gestolen auto.

Vechtpartij.

De was van de Maas.

Het kruisbeeld weer op
zijn plaats.

Het mishandelde kind.

De schutterij bestolen.

In een bedstede gestikt.

Verduistering.

KUNST EN KENNIS.

De zon-eclips van 14 Januari.
DE 5e NEDERLANDSCHE EXPEDITIE.

Nederlandsche Organisten-
Ver eeniging.

UIT BOEK EN BLAD.

KERK EN SCHOOL.

Dom Desiderius Lenz O. S. B. f

4^

B1NNENLANDSCH NIEUWS.

De Koningin naar Dokkum.

VERKEER EN POSTERIJEN.

Spoorwegpersoneel.

Reizen naar België en
Luxemburg.

Rijksbriefkaarten van 7% cent
voor 5 cent.

UIT ONZE OOST.

De zaak-Doorman.

De Chineezen in Suriname.

ORDE EN ARBEID.

Geweigerd werk te verrichten.

RECHTSZAKEN

De verduistering door een
notaris te Utrecht.

Voor den Amsterdamschen
Politierechter.

VOETBAL.

In de staatsmijn „Hendrik" te Rumpen
Zijn Donderdag weder twee doodelijke onge
vallen voorgekomen.

Om halfvier Donderdagnacht was de 25-
jarige sleeper J. Wijnsma, afkomstig uit
Oranjewoud, die nog slechts negen dagen
in de mijn werkzaam was, bezig met het
aankoppelen van wagens. Hierbij gleed hij
uit en met zijn hoofd kwam hij tusschen
twee kolenwagentjes. Met gebroken schedel
werd de man dood opgenomen.

Om 10 uur Donderdagmorgen had in de-
Zelfde mijn een tweede doodelijk ongeval
plaats.

De 20-jarige ongehuwde sleeper R. J. F.
Courage viel in een opbraak van een kooi 15
a 20 meter naar beneden hij werd dood op
genomen.

■r Een mede-arbeider had hem kort daar
voor nog gewaarschuwd, dat hij niet op de
kooi moest gaan staan, omdat zulks gevaar
lijk en bovendien verboden was.

Door iemand te Oudewater werd ruim elf
faar geleden een jcng haasje, welke in een
sloot was geraakt.

Het beestje heeft al dien tijd het leven
van een konijn geleden, was voor de huisge-
nooten volkomen tam, liep door het huis rond
en ging gemoedelijk met hond en kat om.
Ongeveer 4 maanden geleden is het blind ge
worden en in den loop van deze week ge
storven.

Als curiositeit vermeldt het „U.D." hier
bij dat de maximum-leeftijd van een haas in
de natuur ongeveer 10 jaar kan bedragen.

Bij de onlangs te Barneveld gehouden
ftpenluchtmeeting, waar minister Colijn als
spreker optrad, had een der vurigste propa
gandisten het ongeluk zijn pantalon aan het
prikkeldraad te scheuren. Naar aanleiding
hiervan heeft dot jongmensch nu bij de A. R.
Propagandaclub, die het initiatief voor deze
meeting had genomen, een verzoek inge
diend om schadevergoeding „wegens het
scheuren van zijn Zondagsche broek voor
den minister."

De rivierVenter D. de Joodc, te Woudri-
ehem, liet zich Donderdagmiddag in zijn
roeiboot door een sleepboot op de Merwede
sleepen. Daar sloegen de golven in het bootje,
waardoor het scheepje omsloeg. De J. ge
raakte te water en werd met groote moeite
gered door het personeel van de sleepboot.
De drenkeling bekwam bovendien ten ge
volge van het omslaan van de boot een wond
aan zijn hoofd.

Een tweede ongeval had tegelijkertijd
plaats. De 21-jarige landbouwer H. de Jong,
geraakte met zijn rijwiel in de Schelluinsche
Vliet, Hij werd op 't droge gebracht en een
arts slaagde er in de levensgeesten weder op
te wekken.

Donderdagmiddag zijn 120 Nederlanders
le Boedapest aangekomen, om de Hongaar-
sche kinderen te bezoeken, die onderdak bij
hen hadden gevonden. Aan het station speel
den zich roerende tooneeleoi af, toen de Hon-
gaarsche kinderen hun Hollandsche pleeg
ouders herkenden. Bij de aankomst van den
trein werd het Nederlandsche volkslied ge
speeld, terwijl vertegenwoordigers der regee
ring bij de ontvangst op het station aanwezig
waren.

Niet vaak genoeg kan worden gewezen op
iet groote gevaar, waaraan men zich bloot
stelt, door tijdens een uitstapje vruchten te
plukken en te eten, waarvan men niet weet,
of ze al dan niet schadelijk voor de gezond
heid zijn. Zoo deden zich dezer dagen onder
leerlingen eener Engelsche school bij niet
minder dan twee en twintig hunner ernstige
vergiftigingsverschijnselen voor. Het bleek
bij onderzoek, dat zij onderweg verschillen
de soorten bessen hadden geplukt en gege
ten, die vergiftig bleken te zijn.

Allen werden ernstig ziek en twee hunner
zijn inmiddels reeds overleden.

Het onderzoek, ingesteld ter zake van het-
vermoeden, dat te Diepenveen (O.) een ge
val van Aziatische cholera zou zijn voor
gekomen, heeft een negatief resultaat op
geleverd. De inmiddels genomen maatrege-

•n tegen mogelijke besmettingsgevaar zijn
^geheven.

Postbeambte aangehouden.

De centrale recherche heeft te Rotterdam
langehouden de kantoorbediende tweede
klasse bij de posterijen, M. C. K., die op
postpakl^etten, welke hem ter verzending
werden aangeboden, reeds gebruikte post
zegels, meestal van 1.plakte. De fraude
werd ontdekt en de kantoorbediende be
kende, dat hij de op deze wijze verkregen
gelden gebruikte, om het tekort in zijn kas
aan te zuiveren. In totaal had hij zich ruim
2000.toegeëigend. Hij is ter beschik
king van de justitie gesteld.

Woensdagmiddag kwam een juffrouw, die
in de controle-woningen in Den Haag thuis
hoort in overspannen toestand bij het Ko
ninklijk paleis, wierp zich cp de knieën en
smeekte om bij de koningin te worden toege
laten. De arme vrouw is door den genees
kundigen dienst meegenomen om onderzocht
te worden. De dokter twijfelde aan haar
geestvermogens.

Door den stormwind uit het westen is het
water uit den Friesehen zuid-west-hoek
weggestroomd. Sommige vaarten liggen er
droog, De visch 'spartelt in een modderbrij.
Als gevolg van dezen lagen waterstand be
sloot het bestuur van de zeilverecniging te
Workum, den zeilwedstrijd op Zand- en
Gaastmeer Woensdag niet te laten door
gaan. Voor de kielbooten en middenzwaard-
jachten was geen kans, de routes te zeilen.

(„Leeuw. Crb").

In den nacht van Dinsdag op Woensdag is
de coöperatieve Vlasfabriek te Dinteloord
een prooi der vlammen geworden, De brand
is ontstaan in een der bijgebouwen, doch
sloeg weldra over naar het hoofdgebouw)
dat mede verloren ging, doordat het blus-
schingswerk ernstig door onvoldoend mate
riaal werd belemmerd. Alleen de voorraad
loodsen en een machine bleven behouden.
Tengevolge van den brand kómen voorloo-
pig 'n 150-fal arbeiders hier zonder werk.
wat voor een kleine plaats als Dinteloord
heel wat zeggen wil. Overigens wordt de
schade door verzekering gedekt.

Een clubje kinderen, uit Amsterdam, dat
onder geleide van een 17-jarig meisje een
uitstapje zou maken naar Abcoude, moest
hiervan afzien en huiswaarts keeren, omdat
tijdens een oogenblik rust in de Kalfjes-
laan, het handtaschje van de begeleidster
hetwelk zij bij het spelen met de kinderen
bij haar hoed in het gras had gelegd, ver
dwenen bleek te zijn. Dit bevatte 3 muntjes
van 10.en pl.m. 2.— pasgeld.

Omtrent de(n) dader(s) geen enkele aan
wijzing.

EEN ONTMOETING MET EEN WERELD
REIZIGER.

De heer Lod. H. P. schrijft ons

Met langzamen, doch vastberaden tred
liep hij door de Rijnstraat te Arnhem. Het
weer was druilerig, doch dat deerde hem niet.
Hij trok de aandacht van velen door zijn op
merkelijke klèeding vilten hoed, puntigen
bergstok, roode stropdas. Wie hij was wist
ik niet, doch weldra zou ik het ervaren.

Voor iederen winkel bleef hij staan en
monsterde eenige oogenblikken, opmerk
zaam de étalages.

Danstapte hij naar binnen, maar
kwam er haast evenvlug weer uit. Ik wilde
er het mijne van hebben, dies stapte ik tege
lijk met hem een banketbakkerij binnen, om
te zien wat hij daar uitvoerde.

Een ansichtkaart kwam voor den dag, dien
hij toonde aan de winkeljuffrouw.

„Koopt u een kaart van een wereldreizi
ger, alleen door de wereld, te voet en zonder
geld?" vroeg hij met tamelijk diepe stem.

Ze keek even twijfelachtig doch antwoord
de „Nee hoor, dat mag ik niet doen."

Zwijgend keerde hij zich om, keek mij aan
en liep de deur uit.

Buiten bleef hij staan. Ik schatte hem in
de twintig. Na het inkoopen trad ik,naar bui
ten.

„U koopt toch één, nietwaar klampte
hij me aan.

„U bent een wereldreiziger vroeg ik.

„Ja, juist. Ik ben Nievelstein uit Waubach,
vlak bij de Duitsche grens."

„U gaat naar het Zuiden

„Ja, maar eerst door Holland."

„En met kaattenverkoop voorziet u in uw
onderhoud

„Geraden."

„Heeft u al wat verkocht vandaag

„Niet veel, helaas, Maar ik heb vertrou
wen."

„Wat kosten ze

„U geeft maar wat u wilt."

En hij haalde een zwartlederen portefeuille
voor den dag en toonde mij glimlachend een
dik pak foto's. In vier talen stond rond het
portret „Urn die Welt, zu Fusz und ohne
Geld." Benevens zijn naam.

Ik kocht er een en wenschte hem succes.

„Dank u," klonk het sympathiek.

En hij trok verder, een kleinen Rückzak
op den rug, met vasten tred. Zonder geld,
maar.... met vertrouwen. De wijde wereld
voor zich

Een kranig Nederlander 1

Eenige maanden geleden hadden twee
Belgen te Antwerpen kans gezien een auto
te stelen, waarmede zij over de Nederland
sche grens wisten te komen. Intusschen
werd de diefstal ontdekt en werden pogin
gen aangewend, de dieven in handen te
krijgen. Dit gelukte te Moerdijk, waar de
Nederlandsche politie, die inmiddels was
ingelicht die beide heeren arresteerde en
den auto in beslag nam.

De auto werd aan de grens San de Bel
gische politie-autoriteiten afgegeven efl de
beide Belgen werden voorloopig te Breda

in verzekertfe Bewaring gesteld m afwach
ting van nadere instructies.

Ingevolge verzoek van de Belgische Justi
tie werden zij gisteren door de Nederland
sche marechaussees, nabij de grens, onder
Nispen, aan de Belgische gendarmerie uit
geleverd, die verder voor hun logies in het
„gevang" te Antwerpen zou zorg dragen.

In, een woning aan de V/eerdjesstraat te
Arnhem werd, naar de „N, Arnh. Crt.
meldt, een verjaardagfeestje gevierd. Een
der bewoners, de 23-jarige S., die onder
den invloed van sterken drank verkeerde,
snelde op een gegeven oogenblik het huis
uit en viel een niets vermoedenden voorbij
ganger aan, dien hij een slag in het gezicht
gaf.

De wandelaar koos de verstandigste par
tij en liep door. S. bleef echter om hem heen
springen met een geopend mes in de hand.

Een der buurtbewoners, de 29-jarige R.
bemoeide zich met liet geval en wees S. er
op, dat het toch niet aanging om den wan
delaar die niets gedaan had aan te vallen.
Nu richtte S. zich tegen R. die daarop de
vlucht nam naar een naburigen stal, S. ach
tervolgde hem en juist toen R. de staldeuren
achter zich dicht trok, gelukte het S. om
zijn slachtoffer met het mes een diepe snede
over de hand te geven.

De verwonding liet zich aanvankelijk ern
stig aanzien en R. moest zich in het Ge
meenteziekenhuis onder geneeskundige be
handeling stellen. Later bleek, dat hij er nog
vrij schappelijk van af was gekomen.

S. werd ten slotte in 't huis in de Weerd-
jesstraat, de woning van zijn broer, door de
pblitie en recherche gearresteerd. Hij werd
naar het hoofdbureau van politie- overge
bracht; tegen hem is proces-verbaal opge
maakt.

Scheepvaart weer mogelijk.

Het water der Maas is Donderdag, naar
uit Roermond wordt gemeld, wederom 23
c.M. gestegen en teekende aan de peilschaal
te Maastricht een stand aan van 41.59 M.
N. A, P. overeenkomende met 25 c.M. be
neden den middelbaren zomerstand. Door
deze was is de scheepvaart uit Holland naar
Roermond wederom mogelijk geworden met
schepen met 1.20 M. diepgang, terwijl de
vaart tot Venlo kan geschieden met een
diepvan van 1.80 M.

Niettegenstaande de Maas thans eenigs-
zins wassende is, tengevolge van de regens,
welke de laatste dagen, ook in het stroom
gebied van deze rivier zijn gevallen, is het
toch te- verwachten, dat deze was niet aan
houdt en een tweede periode van nog lagere
waterstanden zal volgen, aangezien de tijd
van de zeer lage waterstanden in den regel
eerst aanbreekt op het einde van Augustus
en het begin van September.

Hoewel de scheepvaart thans reeds veel
last van den waterstand heeft gehad, waar
door herhaaldelijk schepen aan den grond
raakten, zijn de standen, in vergelijking met
andere jaren, niet lager geweest en steken
zelfs zeer gunstig bij deze af,

De laagste standen aan de peilschalen te
Maastricht en Venlo bedroegen deze maand
resp. 40.92 en 8.0 M. N. A, P., terwijl
deze standen in 192-1 40.76 en 8.48 M., in
1923 40.75 en 8.35 M., in 1922 40.70 en 8.25
M. en in het jaar 1921, toen het zelfs voor
kwam, dat men op plaatsen op klompen de
Maas over kon wandelen, zonder natte voe
ten te krijgen, 40,17 en 7,72 M. N. A. P.
waren. Deze laatste standen zijn dan ook
d= '-.agste, welke men voor de Maas kent.

Uit Geleen meldt men aan de „L. K."

Donderdagmorgen konden wij aan het ge
meentehuis een publicatie lezen waarbij de
burgemeester bekend maakte, dat het van het
kantoor van den Rijksontvanger verwijderde
kruisbeeld, wederom was teruggehangen op
de oude plaats.

DREÏGENDE HOUDING VAN HET
PUBLIEK.

Bij de begrafenis van het vijfjarig meisje
M. S., dat]in de woning in de Ctorverstraat
te Rotterdam door haar vader Zondag zoo
zou zijn mishandeld, dat zij aan de gevolgen
overleed, hebben zieh Donderdag vrij ern
stige ongeregeldheden voorgedaan. Eenige
duizenden belangstellenden hadden zich naar
de begraafplaats begeven en ook de lijkstoet
zelve were}' door een groote menschenmassa
omstuwd.

Voortdurend drong het publiek op naar
het rijtuig, waarin de familie van het kind
gezeten was. Herhaaldelijk werd „moorde
naars geroepen en op de Linker Rotte kade
nam het publiek ten slotte zulk een dreigende
houding aan dat de politie met behulp van
sabel en gummistok de orde moest her
stellen.

Ook op de begraafplaats en op den- terug
weg moesten de familieleden tegen de
woedende menigte in bescherming worden
genomen

De schutterij van Gulpen, welke van 't
schuttersfeest te Welkenraede (België) per
auto terugkeerde, kreeg tusschen Timester
en Aubel defect aan de auto. De inzittenden
gingen naar Aubel om hulp. Bij terugkomst
ontwaarden ze: dat de vogcd met de platen,
de kap met medailles van 't vaandel, drie
geweren en een sabel gestolen waren. De
oudste vogel (alles is zilver) dateert uit
1611, de nieuwe vogel, een kunststuk, werd
eenige jaren geleden door R. graaf d'Ansem- j
'bourg.ten geschenke gegeven.

Een onderzoek is ingesteld naar de doods
oorzaak van een kindje van pl.m. 10 maan
den dat te Ureterp (F.) dood in een bed
stede werd gevonden. Het bleek, dat de
kleine, toen de moeder moest gaan melken,
goed ingepakt, veiligheidshalve in de bed
stede was opgesloten. Toen de moeder
thuiskwam was het kind gestikt.

Te Moordrecht is in den tuin van het
postkantoor aangehouden G. v. d. D uit
Gouda, die zich heeft schuldig gemaakt aan
verduistering van de Coöp. Producenten
Handelsvereeniging aldaar.

Op 14 Januari 1926, des middags om 2 uur
40 minuten, zal te Palangbetoetoe op Suma
tra, 15 K.M. ten noordwesten van Palem-
bang, een totale zonsverduistering zichtbaar
Zijn, die daar, als de weersomstandigheden
gunstig mogen wezen, gedurende 3 minuten
20 seconden .zal kunnen worden bestudeerd.

Twee en een halve maand te voren ver
moedelijk 31 October zal een Nederland
sche eclips-expeditie uit ons land naar Indië
vertrekken om het merkwaardig verschijnsel
waar te nemen.

Omtrent de beteekenis en het belang van
deze expeditie heeft de secretaris der eclips
commissie, dr. J. van der Bilt te Utrecht, in
„Hemel en Dampkring" een en ander mede
gedeeld, waarbij met ingenomenheid wordt
geconstateerd, dat de milde bijdragen van
particulieren, de verheugende waardeering
voor de hooge plaats, welke de beoefening
der natuurwetenschappen zich in ons land
veroverd heeft, deze expeditie mogelijk heb
ben gemaakt.

't Is niet voor de eerste maal dat onze ge
leerden een langen tocht moeten gaan maken
om een zon-eclips te bestudeeren.

Zonsverduisteringen op zich zelf zijn niet
zoo'n zeldzaam natuurverschijnsel (ze ko
men elk jaar ten mmste tweemaal voor) maar
de gelegenheid om de zon totaal verduisterd
te zien is toch wel zeker beperkt, en de ge
leerden die een eclips willen waarnemen en
bestudeeren, moeten vaak verre reizen ma
ken om de smalle strook te bereiken waar
binnen de zon totaal verduisterd wordt.

De kans dat de schad'uwkegel van de nieu
we maan juist ons weinig uitgestrekte land
zou passeeren is gering de laatste in Neder
land zichtbare totale zon-eclips was die van
1764 (die van 1912 in Zuid-Limburg was
niet totaal) en in de 20ste eeuw zal men een
dergelijk verschijnsel in ons land niet meer
te zien krijgen. In „grooter Nederland", met
Zijn uitgestrekt koloniaal gebied, is .de kans,
dat de centrale lijn der verduistering daar
passeeren zal, aanmerkelijk grooter. In 1901
liep die bijv. middel over Sumatra, dicht
langs Padang en bij die gelegenheid is daar
een Nederlandsche «clips-expeditie heen ge-
Zonden, die voorbereid was door de Kon. Aka-
demie van Wetenschappen, welke daarvoor
een eclips-commissie had gevormd, bestaan
de uit eenige deskundige leden der Akade
mie, en een aantal andere personen door deze
leden uitgenoodigd.

Deze organisatie-vorm is steeds gehand
haafd gebleven.

Na de Neder.-Duitsche expeditie van
1922 zal dan nu de 5e Nederlandsche eclips
expeditie volgen naar Palangbetoetoe op Su
matra.

Ook nu weer heeft de Kon. Akademie van
Wetenschappen zich met de vorming der
commissie belast, die als volgt (in alfabetische
volgorde genoemd) werd samengesteld dr
J. van der Bilt, prof. dr. E. van Everdingen,
prof. dr. E. Hertzsprung, prof. dr. W. H.
Julius die tot voorzitter werd aangewezen
maar in April j.l. is overleden dr. M. Min-
naert, dr. W. J. H. Moll, prof.dr. J. J. H.Mul-
ler, prof. dr. A. A. Nijland, dr. A. Panne-
koek, prof. dr. P. J. van-Rhijn, prof. dr. W.
de Sitter en dr. J. P. van der Stok.

Bovengenoemde Vereeniging hield Woens
dag 29 Juli haar 36ste Jaarlijksche Algem,
Vergadering in hotel „Krasnapolsky" te Am
sterdam.

Wegens ongesteldheid van den lsten
voorzitter W. de Vries (Nijmegen), werd de
bijeenkomst geleid door den 2en voorzitter
Willem Petri, van Utrecht.

Uit het verslag van den lsten secretaris
bleek, dat de vereeniging wederom op een
vruchtbaar jaar mag terugzien: o.m. viel
een sterk stijgende lijn te constateeren in de
deelneming aan de jaarlijksche orgel-exa
mens der vereeniging.

Ook de bibliotheek kwam voornamelijk
door de aanzienlijke schenking van wijlen
den heer Jos. A. Verheijen tot grooteren
bloei.

De penningmeester werd voor z'n gehou-
den financieel beheer gedechargeerd.

De aftredende bestuursleden W. Petri
(Utrecht) en J. F. Rootlieb (Amsterdam)
werden herkozen, respectievelijk als 2de
voorzitter en 1ste secretaris, waarmede het
vereenigingsbureau gevestigd blijft Zeilstraat
17, te Amsterdam.

Als plaats voor de volgende jaarvergade
ring werd Arnhem aangewezen.

DE POLITIEKE GESCHIE
DENIS VAN HET LAGER
ONDERWIJS IN NEDER
LAND.

De financieele gelijkstelling 1913
1920 door Dr. Cassianus Hent-
zen O.F.M. Lustrumuitgave van
het R.K. Centraal ^ureau voor
Onderwijs en Opvoeding te
's-Gravenhage.

De schrijver van bovenstaand werk maak
te zich een vijftal jaren geleden, reeds ten op
zichte van het Lager Onderwijs in Neder
land, verdienstelijk, door in 't licht te geven:
De vestiging van het Staatsmonopolie 1795
—1813.

Het nieuwe thans als feestuitgave versche
nen deel, behandeld de geschiedenis der ge-
lij kstelüpg van 1913—1920.

In meer dan 500 bladzijden druks vindt
men hier het geheele parlementaire verloop
van de totstandkoming der pacificatie in de
Grondwet en in de organieke wet, uit de
authentieke stukken bewerkt, terwijl als aan
vulling dienen tal van citaten uit brochures,
dagbladen en tijdschriften van diverse rich
tingen.

Ofschoon, dit \boek grootendeels in kro-
niekvorm reeds verschenen is in de laatste
jaarboeken van het R.K. Centraal Bureau
van Opvoeding en Onderwijs, zoo was het
toch een uitstekende gedachte de bijdragen
uit deze Jaarboeken te bundelen tot dit boek
werk. Het bevat een gedegen, hoogst interes-
teressante studie over de totstandkoming der
gelijkstelling. Voor de samenstelling van dit
werk verdient Pater Hentzen, en voor de uit
gave het R.K. Centraal Bureau voor Opvoe
ding en Onderwijs) oprechten dank.

Naar wij vernemen is dezer dagen in de
aartsabdij Beuren overleden Dom Deside
rius Lens O.S.B., de grondlegger van de
Beuroner kunstscholen.

(„Msb.")

Naar de Stand, verneemt, zal de Koningin
haar heenreis naar Ameland op Dinsdag 8
September doen over Dokkum. Hoewel H.
M. weinig onbezetten lijd dien dag heeft,
zal zij toch op enkele plaatsen der stad stil
houden en worden toegezongen.

Het hoofdbestuur van de Nederlandsche
Vereeniging van Spoor- en Tramwegperso
neel heeft aan de directie van de Neder
landsche Spoorwegen verzocht, er bij de
regeering op aan te dringen, dat de nieuwe
Pensioenwet voor het spoorwegpersoneel 1
Juli in werking treedt.

Voortaan moeten volgens de Belgische
„Standaard" de bewijzen van Nederland
schap van Nederlanders, die ih België en
Luxemburg reizen, voorzien zijn van het por
tret, het signalement en de handteekening
van den titularis.

De bekende T. I. B. O.-briefkaarten zijn
thans aan alle krantenkiosken der stations,
zij het in beperkte hoeveelheid, verkrijg
baar Door de advertentie, die op de voor
zijde is gesteld, is het mogelijk deze kaarten
van 7lA cent voor 5 cent te verkoopen.

De gekozen verdediger van de familie
Doorman, de Bandoengsche advocaat mr.
L. J. A. F. M. Lips, weigerde telegrafisch
de verdediging op zich te nemen.

Gelijk men zich herinnert, betreft het hier
de vermoording van den heer Doorman door
gehuurde moordenaars, die door de kinde
ren waren betaald.

Snel toenemende immigratie.

Men schrijft van Chinecsche zijde aan
„De West":

Kende men vroeger den Chinees in Suri
name als een vrijwel rustigen burger, die
eerbied koesterde voor de wet en daardoor
zeer weinig in aaraking kwam met hen, die'
de wet moesten handhaven, tegenwoordig
ziet menige Chinees zelfs-gevangenisstraf te
gen zich uitspreken.

De reden hiervan is m. i. te zoeken in de
heerschende malaise in den handel hun
eenigste bron van bestaan en het aan
houden immigreeren van nieuwe Chineezen
naar Suriname, zonder een nieuw arbeids
veld, waardoor een niet te onderschatten
werkloosheid onder dit volk is ontstaan.

Hef is dan ook met grooten angst,, dat de
hier gevestigde Chineezen het aanhoudend
binnenkomen in de kolonie van nieuwe land-
genooten zien. Dat dit ook voor het Kolo-
nioal bestuur een zaak van ernstige over
weging mag zijn, ligt natuurlijk voor de hand.

Immers, wij zien, dat alleen gedurende

deze maand ongeveer 40 Chineezen in dc

kolonie zijn aangekomep en allen voor den
handel, die nu al geen voldoend bestaan
voor de hier gevestigden levert.

Dat de immigratie van Chineezen in steeds
toenemende mate zal plaats vinden en zij
Suriname als een hunner toevluchtsoorden
zullen blijven kiezen, valt niet te betwijfv
len, gezien de chaos, waarin China zich
thans bevindt en het weren van den Chinees
in verschillende landen.

Wij raden het bestuur daarom ten sterkste
aan, 'n stop te zetten aan deze voor de ko
lonie geen heil brengende immigratie, ten
zij een gedeelte zich op een voor de kolonie
r.uttig bedrijf wil -gaan toeleggen, in de eer
ste pjaats op den landbouw.

Een groot aantal metaalbewerkers, werk
zaam in verschillende afdcelingen van dc»
Rotterdamsche Droogdok Maatschappij,
heeft geweigerd werk te verrichten op hei
bij die maatschappij in reparatie zijnde
stoomschip Lobito, welk werk besmet is
verklaard. Zij hebben het terrein van dc
maatschappij verlaten. De werkzaamheden,
zijn daardoor bemoeilijkt

De Utrechtsche Arrondissementsrecht
bank veroordeelde Donderdag den notaris
H, A. B„ wegens verduistering van meerde
re geldswaardige papieren en het zich we
derrechtelijk toeeigenen van f 35.000 tot een
jaar gevangenisstraf met aftrek van preventie
ve hechtenis.

De man, die ontkende.

In een benedenhuis in de Gerard Dou-
straat te Amsterdam, woonde een 60-jarig
winkelierster en op 1 hoog een 40-jarig tram
conducteur, met zijn vrouw. Elf jaren lang
had dit drietal in vrede en vriendschap mei

elkaar geleefd, totdater een kink in den

kabel kwam in den vorm. van een lekkende
W. C. op 1 hoog.

't Eene woord lokte 't ander uit, men werd
aan weerszijden kwaad en zoo kwam het, dai
de tramcondcteur zich Donderdag voor den
politierechter aldaar, mr. Briët, te verant
woorden had ter zake, dat hij op 29 April j.l.
zijn beneden-buurvrouw, na een woorden
wisseling met de vuist drie slagen op het
hoofd had toegebracht De juffrouw had zich
onder dokters-behandeling moeten stellen en
was nog veertien dagen lang „heelemaal
overstuur" geweest. Ze vertelde hoe de zaak
zich had toegedragen:

„Hij kwam op me af, Edelachtbare, terwijl
ik in den winkel stond en toen maakte hij
ruzie over die W. C„ en toen hij zei dat ik
een politieke vrouw was. Nu, en toen zei ik

mag ik openhartig spreken, Edelachtbare?

toen zei ik: Als ik een politieke vrouw
was, dan was jij al zes jaar geleden bij de
tram vandaan gegaan. -Hij wilde toen weten,
wat ik bedoelde, en toen ging ik met hem in
mijn kamer, maar ik had nog bijna niets kun
nen zeggen, of hij had me al vastgegrepen eD
die slagen op het hoofd gegeven."

De getuige vertelde verder, dat die opmer
king van haar, betrekking had op een. geheim,
dat haar zes jaar geleden door de vrouw van
bekl. was toevertrouwd: Haar broer had des
tijds 1200 gestolen en die werden bij hui
in huis bewaard. De buurvrouw had nooit iet:
van deze geschiedenis verleid

Mr. Briët (tot bekl.): „Bent u wel ceru
eerder met de justitie in aanraking ge
weest?"

Bekl.: „Nog nooit. Edelachtbare".

Omtrent deze zaak hield bekl., na een
waar kruisverhoor te hebben ondergaan,
voortdurend vol, dat hij de vroirw niet aan
geraakt had, en zijn echtgenoote, buiten eede
gehoord, zeide het zelfde.

Het O. M., waargenomen door Mr van
Thiel, achtte, ook afgaande op een dokters
verklaring en de verklaringen van een ande
re getuige, de mishandeling bewezên, en zei-
de, dat bekl. door zijn hoogst onsympathieke
en bedriegelijke houding z'n laatste kans op
een clemente straf had vergooid. Beklaagde
heeft reeds gevangenisstraf achter den rug,
juist 6 jaar geleden, wegens diefstal in ver
eeniging.

Met het oog op dit alles eischte dc officier
een gevangenisstraf van twee maanden.

Nadat de zaak eenigen tijd geschorst was,
vroeg i'ir. Briët nogmaals aan bekl. of bij
bij zijn ontkennen bleef

„Ik heb 't mensch niet geslagen, Edelacht
bare."

De politierechter veroordeelde bekl. toei
wegens mishandeling tot zes weken gevan
genisstraf.

De conducteur en zijn vrouw barstten bei-
den in snikken uit. -

H. F. C. HEEFT WEER EEN TRAINER.

Het H. F, C.-bestuur is er in geslaagd
voor het komende seizoen de bekende trai
ner Bol Glendening te engagecren. Glende-
ning trainde gedurende het vorig seizoen
het Ned. Elftal.

LLaLfen we hopen dat de H. F. C.-leden
thans beter dan voorheen van de gelegen
heid tot trainer gebruik maken.

Mijn vriend Karei is een vrijheidlievend
man. Tenminste, zoo zegt hij zelfHij be
doelt daar eigenlijk mee „het protestantsch
beginsel", het beginsel van het vrije onder
zoek. Hoewel hij eigenlijk zelf niet weet, tot
welke protestantsche sectie hij behoort,
en feitelijk niemendal aan zijn geloof „doet,"
Zit de overleving hem in het bloed en hij ver
beeldt zich nog in ernst, dat de hervorming
het menschdom heeft verlost van het dwang
juk van den Paus en den bijbel losmaakt
heeft van de kluisters, waarmee dc Kerk
dat Goddelijk boek gebonden had. Karei
Kwak vindt heel veel moois en goeds in
het Katholicisme, maar ik heb hem nog niet
uit het hoofd kunnen praten, dat de hervor
ming heusch den bijbel niet onder het volk
heeft gebracht.

Ja, 't is tusschenbeiden moeilijk te reneeren
met lui als Karei. Al zegt de bijbel zonne
klaar, dat Christus zelf een paus heeft aan
gesteld en tot het einde der tijden Zijn kerk
door Zijn plaatsvervanger wil laten besturen,
de protestanten schreeuwen luid, dat zij
geen paus noodig hebben, dat zij vertrou
wen op de persoo nlijke voorlichting van den
H. Geest, en dat zij zelf door het lezen van den
bijbel, den weg des heils wel zullen vinden.

Zoo heeft Karei ook een gloeienden hekel
aan het woord „dogma1". Dat is voor hem en
voor de meeste Protestanten de roode lap,
1 die den stier woedend maakt. „Geen grooter

tegenstelling", zegt Karei, „dan tusschen
dogma en zelfstandig onderzoek Als ik in
mijn bijbel duidelijk en klaar iets lees, en
ik merk later, dat mijn opvatting strijdt met
een van jullie dogma's dan is mij al vast de
gelegenheid ontnomen, om ook een lid van
de Katholieke Kerk te worden Dat is mij te
machtig Een mensch kan zijn geweten niet
laten binden. Vrijheid moet er zijn En bo
vendien, jullie beweert maar strijk en zet, dat
de dogma's der Kath. Kerk onveranderlijk
zijn Dat die duren tot den jongsten dag
Nota bene, jullie houdt dus heelemaal geen
rekening met dep vooruitgang, dien de weten
schap steeds maakt 1 Ook niet met allerlei
ondekkingen en uitvindingen, die soms een
algemeene meening ten volle kunnen wijzi
gen. Jullie staat stokstijf op een zeker punt,
en blijft daarop staan en raakt dus onvermij-

flalnlf iipVif'Pt*

„Hm", zei ik glimlachend, „je spreekt
boutMaar zeg eens, hoe weet je, wat
een dogma is

„Ik geloof het wel", zei Karei zegevierend.

„Een dogma is een waarheid, die de Katho
lieken als vast en zeker moeten aannemen
Een waarheid, waarover niet langer gedis
puteerd mag worden, waarover alle debat is
uitgesloten en waaraan men niet mag twijfelen
Wie aan een dogma twijfelt, is perse al geen
Katholiek meer 1"

„Nou, nou", zei ik, „dat heb je knap ge
zegd 1 En je kent zeker ook wel eenige dogmas
opnoemen

„Jawel," antwoordde Karei, „ik heb in jou
boeken zoo voor en na gelezen, dat er al
dogma's zijn die voor 1500 en meer jaren zijn

vastgesteld. Maar er komen telkens weer
nieuwe bij 1 Het dogma van de pauselijke
onfeilbaarheid is toch waarachtig nog zoo oud
niet. En wie weet, wat de paus nog eens meer
zal vaststellen. Jullie krijgt telkens weer ande
re en nieuwe waarheden, waaraan jullie moe
ten gelooven 1"

„Nu ben je toch even mis zei ik. „Er
komen in de Katholieke Kerk nooit andere
en ook nooit r.ieuwe waarheden

„Wel dat is sterk," zei Karei. „De pause
lijke onfeilbaarheid is pas vastgesteld in 1870
Vóór dien tijd bestond die dus nietIs dat
dan geen nieuwe waarheid, waaraan jullie
moet gelooven

„Neen", zei ik lachend, „je denkt dat wel,
maar het is toéh niet zoo Kom, steek
een sigaar op, schenk je nog eens een glaasje
bier in en laten wij dan eens even praten.
Laten wij eens beginnen met je eigen dogma's.

„Mijn dogma's riep Karei, die Zijn
bier bijna buiten zijn glas schonk, „die heb
ik niet 1" Als ik morgen bemerk, dat ik van
daag gedwaald heb, dan wijzig ik mijn mee
ning, maar houd mij niet 'koppig vast aan de
leugen

„Precies,",'zei ik, „zoo'hoort het. „Maar er
zijn toch zeker wel dingen, die voor jou
en voor iedereen vast staan als een muur,
voor nu en voer altijd

„O, ja," Zei Karei een beetje knorrig,
„twee maal twee is vier Natuurlijk, maar zul
ke onnoözele waarheden zul je toch geen
dogma noemen

„Neen," zei ik, „zeker niet, 't is wel een
dogma, maar toch.»,.Maar hoor een? hier,

draait de aarde om de zon, of de zon om de
aarde

„Nou," zei Karei, „dat weet toch ieder
een 1 De aarde draait om de zon, dat is een
uitgemaakte zaak 1"

„Zeker," zei ik, „maar kun je dat ook be
wijzen

„Bewijzen?" zei Karei aarzelend, „ja,
hm, de bewijzen zijn er natuurlijk wel
Maar die heb ik zoo niet in mijn hoofd Ik
zou dan eerst een paar sterrekundige werken
moeten naslaan en daar kan ik de bewijzen
vinden 1"

„Mooi zoo," zei ik, „dat is de ware weg.
„Maar hoe komt het dan, dat de geleerde,
eeuwen lang aan deze waarheid hebben kun
nen twijfelen Dat er over getwist en geschre
ven is van belang Dat men er elkaar als 't
ware over heeft verketterd en dat over) dit
vraagstuk de hartstochten zijn opgewekt
soms zóó erg, dat er ware oorlogen op weten
schappelijk gebied ontstonden De waar
heid, dat de aarde om de zon draait, is toch
ook betrekkelijk jong 1"

„Jawel," zei Karei, „zeker 1 Maar de weten
schap staat nooit stil, r.iet waar Wat men
vroeger niet wist, weet men nu 1 Men leest,
om zoo te zeggen, voortdurend in het boek
der natuur. De geleerden ontdekten telkens
nieuwe bewijzen, die onmogelijk konden
rijmen met de oude theorie, dat de zon om de
aarde draaide. En zoo zoetjes aan werden die
bewijzen zoo talrijk en zoo sterk, dat de oude
stellingen als een kaartenhuis in elkaar
vielen en de nieuwe waarheid overwinnend
te voorschijn trad Niemand twijfelt er nu
meer aan, dat de aard* om de zon draait, ea

wie dat tóch doet,wel, dat is een domkop,
die de zaken niet onderzoekt, of een dwarskop
die de waarheid niet wil'kennen 1"

„Zoo denk ik er ook over," zei ik. „Maar
hoor eens hier 1 Je praat daar telkens van een
nieuwe waarheid. Draaide de aarde dus niet
om de zon, toen de geleerden algemeen aan
namen en ook meende te bewijzen dat
de zon om de aarde draaide Is de aarde
pas om de zon gaan draaien, toen de weten
schap dat had vastgesteld

„Wel neen, natuurlijk niet," zei Karei.
„De aarde heeft altijd om de zon gedraaid 1
Ja, als je het zóó opvat, dan is dat geen
nieuwe waarheid Dan is het eenvoudig de
waarheid,(die voorgoed wordtpntc'ekten vast
gesteld 1"

„Daar heb ik je," zei ik. „Het zal dus niet
meer voorkomen, dat de geleerden nog strij
den over dit vraagstuk Vroeger wel, maar
nu niet meer De aarde draait om de zon
en heeft altijd om de zon/gedraaid. Afgeloo-
pen 1 Is dat nu een wetenschappelijk dogma,
ja of neen

„Ja zeker," zei Karei volmondig.
„Welnu," zei ik, „watjkun je dan hebber,
tegen de dogma's der Katholieke Kerk? De
kerk proclameert geen nieuwe waarheden
Wat de kerk om te gelooven vaststelt, is dc
waarheid, de waarheid, die altijd heeft be
staan en altijd bestaan zal.jjZij wijst de waar
heid slechts aan. De pauselijke onfeilbaarheid
heeft bestaan van af het oogenblik, dat
Christus tegen Simon sprak „Gij zijt Pe
trus, en op deze steenrots zal ik mijne kerk
bouwen Maar die waarheid heeft het ge-
loovize volk niet altijd duideliik ingezi?n.

Men gevoelde wel, dat het zoo was en in de
praktijk der kerk is de onfeilbaarheid der
pausen altijd als vaststaand aangenomen.
Maar het Vaticaansch concilie heeft die
waarheid voorgoed aan het licht gebracht en
tot dogma verheven. Vroeger hebben de god
geleerden wel een pennestrijd gevoerd over
deze waarheid, maar dat is nu voorgoed ge
ëindigd 1 Iedereen is er heilig van overtuigd,
dat er nooit een geleerde kan opstaan, die
zou bewijzen, dat de aarde niet om de zon
draait. Zoo weet de Katholiek, dat het nooit
iemand zal gelukken, tegenspraak te ontdek
ken in de dogma's der Katholieke Kerk. De
Kerk houdt zich aan de H. Schrift en aan de
Openbaring. Daarin leest zij voortdurend
verder en overweegt de Goddelijke woorden.-
En op het juiste oogenblik wijst zij de
waarheid aan, die daarin is vervat» de waar
heid, die altijd heeft bestaan en nooit zal ver
anderen, en die waarheid stelt zij aan de ge-
loovigen voor niet als nieuw, maar juist
als oud en dat is het dogma Is dat niet
eenvoudig

„Erg eenvoudig," zei Karei, „dat geef ik

te!

Misschien praten wij later nog wel eens
over zijn „vrye onderzoek."

T. NUIJENS.