De nationale ramp in het
oosten des lands.
EVENTJES LACHEN
SMEMGD
gflIEUWS
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Tweede Blad Donderdag 13 Augustus 1925
In Zeeland liggen 55 boerderijen tegen den grond.
De verwoesting tusschen Nijmegen en Uden Het
bezoek der Koningin en de Prinses te Borculo.
Een nationaal Steuncomité opgericht.
Niemand verzekerd.
Het middelpunt van de
ramp.
Het werk van 't herstel.
Tusschen Nijmegen en
Uden.
Bezoek van H. M. de
Koningin en H. K. H.
Prinses Juliana.
Minister de Geer naar
Borculo.
Begrafenis der slacht
offers.
Een provincia?! centraal
comité.
De samenstelling van
het hulpcomité.
Een Amsterdamsch co
mité in wording. De lo
co-burgemeester neemt
het initiatief.
Alleen geldelijke steun
verlangd.
Verdere verwoestingen
door het noodweer aan
gericht.
Een Nationaal Steun
comité.
Steun van Rijkswege
overwogen.
De gewonden door de
Koningin in de zieken
huizen van Deventer
bezocht.
Een wagon kleeren en
levensmiddels!', verzon
den.
Buitenlandsche deelne
ming.
KUNST EN KENNIS.
De stormramp in 1674.
De strijd tegen „wereld
reizigers".
Het Leo-gesticht te Borculo.
Tegen verzekering.
In het zwembad verdronken.
Moeder en kind in brand.
WÉ
Een lot te weinig.
MARK TNIEUWS.
AAN ONZE LEZERS.
Indien gij over de NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT te
vreden zijt, zegt het anderen
Indien gij in een of ander op
zicht niet tevreden zijt, zegt
het óns.
t
Nu zijn het niet verre gewesten in Ame
rika of op de eilanden der Groote of Kleine
Antillen, die door den alles omver werpenden
en vernielenden cycloon getroffen en ver-
voest zijn, neen, het waren onze landge-
aoote/i, Nederlanders als wij, die met oogen,
waaruit ontzetting sprak, hunne huizen uit
renden, de straat op, op dien verschrikkelij
ken ongeluksavond.
Wenden wij even den blik naar Zeeland in
N.-Brabant. In dit dorp alleen met 2509 zie
len, liggen 55 boerderijen tegen den grond
gesmakt. Groot zijn deze boerderijen niet.
Een kleine woning, een flinke stal, waar
van het bovenste gedeelte gebruikt wordt
om den oogst te bewaren.
Een hooiberg, wat varkenshokken, dit alles
overschaduwd door hooge boomen, twee,
drie, vier, die het geheel beschutten tegen al
te felle zonnestralen. Men ziet er van een
willekeurige plaats drie, vier, vijf zoo in den
omtrek als markante plekjes op het vlakke
land.
Zoo zijn er aan den Peelrand vijf en vijftig
zolkomen verwoest.
Wat moet er omgegaan zijn bij al die men
schen op dien ontz»ttenden avond. Het dak
wordt opgenomen, weggeslingerd. Het neemt
brokstukken muur mee andere muren
zakken in. Hier is een halve kamer blijven
staan, daar de voorgevel met de deur er
achter een ruine. De hooiberg is wegge
zogen, het land ziet geel van het verspreide
hooi, de haver, de rogge, de koeien krijgen
een kolder, rennen, verbreken afzettingen,
bollen een landweg op, of rennen dwars
over de velden, de schuur zakt als een car-
tonbouwsel, dat slecht gelijmd is.
En de groot, vol-groene boomen liggen
rechts en links over de verwoesting als kran
sen op een versch gedolven graf. Dit: maal
vijf en vijftig alleen in Zeeland!
En dat al die boeren er bijtijds tusschen*
uit wisten te komen, dat er geen zieken en
ouden van dagen zijn geweest die achter
moesten blijven, om verpletterd te worden
onder het instortend huis, dat al die kinde
ren behouden bleven dat is een groot ge
luk bij het ontzettend ongeluk.
En al deze menschen zijn arm en niemand
fs verzekerd, want slechts weinigen zijn zoo
gelukkig geweest dat tegelijk alles afbrand
de. Er zijn er wel enkele boerderijen, eerst
later zal blijken welke, waar de bliksem is
'ngeslagen en die tot den grond toe afbrand-
ien.
Hun eigenaars zijn de gelukkigen onder de
geruineerden. Tegen brand zijn de meesten
verzekerd. Tegen een cycloon niemand.
Er zijn, midden in het „verwoeste gebied",
bqerderijen intact gebleven, geheel onbe
schadigd, terwijl alles in het rónd in puifi
viel. Wonderbaarlijk gespaard. Zoo'n gave
boerderij is hier een vreemd gezicht.
„De wegen vrij". Dat is het allereerste
geweest, waarvoor de burgemeesters van al
dc geteisterde streken gezorgd hadden. Het
land is volkomen gedesorganiseerd. Tele
graaf en telefoon werken niet. De electn-
sche netten zijn verstoord. Men heeft trou-
wens overal onmiddellijk allen stroom afge
sloten en nergens zijn ongelukken gemeld
van aanraking met hoogspanningsdraden,
die overal over het land liggen, die we
vaak op moesten lichten om onzen auto
door te laten, waar de ijzeren palen afge
knapt waren, zoodat we takken moesten
wegbreken, waar we niet onder door kon-
den
Desorganisatie overal. De boeren konden
met hun melkwagens de verzamelplaatsen
niet bereiken. Het was volkomen de men
taliteit van het oorlogsgebied. Automobi
listen en motorrijders stopten op den weg
om elkander hun ervaringen mede te dee-
len bij hun pogingen om Borculo te berei
ken. Kaarten werden uitgespreid op café
tafeltjes, op de kruispunten, daar kwamen
allen bij staan.
Keeren we weer even naar Borculo terug.
Borculo's raadhuis is het middelpunt van de
ramp. De stukken van den dakrand hangen
bij den gevel neer. Op de hall komen twee
groote vertrekken uit. Rechts is het inge
richt als noodverbandplaats. De doktoren
dit den omtrek, met den Borculo'schen
dokter Schey aan het hoofd, hebben er,
geassisteerd door twee verpleegsters, de
tientallen gewonden verbonden. Het is ook
hier een oorlogsaanblik. De simpele hulp
middelen, waarmee men al die menschen
beeft geholpen, al dat bloed afgewasschen,
al die wonde plekken gedesinfecteerd.
Vlug en flink heeft men zich er door ge
slagen.
tn de hall van het Raadhuis worden pak
ken spijkers opgestapeld, die gedistribueerd
zullen worden onder degenen die voorloopig
Min huis willen dichttimmeren.
Links houdt de burgemeester jhr. De
Muralt permanent krijgsraad. Het is het
groote hoofdkwartier.
Er zijn vijf sub-comité's opgericht.
B en W. met den raad en enkele inge
zetenen vormen met de burgemeesters uit
de omliggende plaatsen het hoofdcomité.
Sub-comité's zijn er voor voedselvoor
ziening, huisvesting, wegbevrijding en wo
ningherstel. De „comité's" vergaderen op
straat, overleggen waarmee men beginnen
■«>1
Te Borculo heeft gelukkig niemand zijn
kalmte verloren en wanneer deze of gene
haar al een oogenblik verloren heeft, dan
heeft hij haar al lang herkregen Men tim
mert al ramen dicht van winkels De mili
tairen uit Utrecht -ijn angekomen Bij het
faadhuis is men bezig een ijzeren kookstel
op te richten. De politie moet te pas ko
men bij de voedseluitdeeling. De bakkers
hebben niet gebakken, de bakkerijen zijn
verwoest, den geheelen nacht hebben de
menschfen bij de puinhoopen gezeten of
door het dorp geloopen naar hulp zoekend
Haar ze hebben evenmin gezeten als ge
slapen en de levensmiddelen worden be
stormd,
Doo de verwoeste hoofdstraat löopen
nonderden menschen, inwoners, nieuwsgie
rigen, Roode Kruis-mannen, soldaten
alleen ambularice-auto's mogen binnenrij
den alle andere wagens, alle rijwielen blij
ven buiten het dorp.
En midden in de drukte klinkt plotseling
een koper-bekken-geluid. Het is de omroe
per dte hetronJ msakt. dat bii dpn volgenden
storm de menschen zoo snel mogelijk hun
huis moeten verlaten.
Nu is alles aan het herstel getogen. In de
dorpen zijn vrijwilligersbrigades gevormd
voor de wegbevrijding. Hier en daar be
schikt men over een tractor, worden de
boomen weggesleept. Met groote ploegen
is men aan de electrische netten beginnen
te werken. Want ook Dinsdag was alles nog
donker, en voorloopig is op electrisch licht
nog geen kijk.
Men zal kaarsen in groote hoeveelheden
naar deze streken moeten zenden. Er is al
lang nergens meer één voorradig.
En als men een „kamertje" heeft dicht
getimmerd in de puinhoopen, waar men
toch nauwelijks slapen kan, als men boven
dien waken wil, omdat men strooptochten
vreest van zwervende dieven is niets zoo
ellendig als de duisternis.
Men zal ook Borculo in wijden kring
moeten afzetten De stad ontoegankelijk
maken voor die er niet te maken heeft. Aan
toeristen heeft Borculo niets.
De burgemeester van Borculo, jhr. de
Muralt, die met de Regeering overleg heeft
gepleegd over de wijze waarop de schade,
door de ramp te Borculo geleden, kan wor
den hersteld, stelt zich op het standpunt,
dat het Rijk in elk geval den wederopbouw
van Borculo geheel zal hebben te bekosti
gen. Met particulieren steun zal dan moeten
worden voorzien in de vergoeding voor be
drijfsschade en vernieling van huisraad, het
geen volgens den burgemeester in dc ton
nen loopt. Hij rekent dus ook stellig op
groote bijdragen van particuliere zijde,
waaronder vooral ook bijdragen, door mid
del van de bladen bijeengebracht.
Aan de „Msb." ontleenen we nog het
volgend verhaal over de verwoesting, die
Zeeland, Langenboom en omgeving heeft
getroffen.
De dokter van het land ontmoet een door
den storm geslagen boer.
Nu, hoe is 't bij jou thuis, man!
Bij mien dokter, goed. Ik was efkes
uut gewist, net veur den storm en kwam
thuus en vond de vrouw en vijf kienders
zonder dat hun iets mankeerde voor de
deur zitten het huis lag tegen den grond.
Het had e,rger kunnen zijn, we zullen maar
vertrouwen hebben. God is er nog»en er
zien goeie menschen. Ziedaar de mentaliteit
van den man van 't land aan de Maas dal
Maandag zoo geteisterd is door den storm.
Het was een droeve tocht door de ver
woeste gebieden, om nimmer te vergeten.
Buiten Nijmegen merkte men er nog zoo
weinig van hier en daar op St. Anna een
afgewaaide tak.
Maar vooraan in Malden merkte men
het al.
Daar lagen korenmijten in het veld uit-
eengeschud, daar versperden zwaardere
takken op den weg.
En even voor 't dorp, in de Buurtschap
Hei lag reeds de eerste eenvoudige land
bouwerswoning van een arme weduwe in
puinhoop. Het eerste droeve symptoon.
Maar de ellendige indruk werd aldra ver
vaagd toen wij het dorp inreden en rechts
van den weg overal ruïnen van groote boe
renhoeven, vier in elkanders onmiddellijke
omgeving gelegen, de ramp demonstreerden.
De huizen van J. Broekman, H. Hendriks,
Robbers, Franssen en Roelofsen lagen er
deels in puin met geheel afgewaaide daken.
Bij Broekman moest nog' een 90-jarige
oude man uit het verwoeste huis gehaald
worden en werd een paard slachtoffer in
den in elkaar gezakten stal. De wind had er
onstuimig gewoed in huis.
Eerst waren er pannen geslingerd van 'net
dak en toen de wind eenmaal binnen kon
dringen, hief hij met orkaanachtige kracht
het dak op, lichte de zware eikenhouten
stijlen van hun stutten en liet den dakstoel
waggelen als een kaartendak, dat ineen-
rammelde als een stutlooze zolder.
Heele plafonds kwamen neer, geen ka
mer bleef behouden.
En zoo ging het met alle huizen, welke in
den orkaanzone stonden, niet een bleef er
gespaard. Juist de huizen gingen er aan,
waarvan de bewoners het minste de schade
kunnen dragen. Het z.g.n. oude Jachthuis,
wel tweehonderd jaar oud, moest ook on
dergaan in den storm.
Geen huis bleef zonder schade. Alleen in
Malden wordt de schade geraamd op ruim
50.000. Wie zal hier het bijna onherstel
baar leed helpen dragen!
Wij zagen huizen waar geen pan meer op
het dak lag daar waren hoeven met weg
gedrukte achtermuren. Overal lag de kost
bare rogge uit de roggemijten verspreid en'
verstrooid over de wegen en in de heggen.
Dikke zware linden lagen ontworteld op
bijna alle wegen.
Eenige buurtbewoners wilden naar huis m
de omgeving van het Maas en Waalkanaal,
Juist kwam de cycloon onheilspellend op
zetten. De wolkenflarden scheurden en zij
zagen als ono'ntwijkbre massa 't zand en wa
ter op zich aanschuiven: zij zagen hoe de
wind het water opzoog uit het kanaal en het
in den vorm van groote waterzuilen over de
vlakte uitstootte
Niet dan beschut onder een flinke door
nenhaag durfden zij dit noodweer af te
wachten. In Malden vielen harde slagen.
Heumen lag ook in de zóne van den
cycloon.
De huizen van De Bruyn, Lamert en
'Huybers leden groote schade, de ha„nt)es
op de beide torens werden kromgebogen.
De weg van Heumen naar Overass.it lag
in den dorpskom als bezaaid met dikke, af
gescheurde takken der zware lindeboo-
men.
Wij reden dooi 'Jvtrassed en Nederas-
selt en zagen hier en daar een onhedder-
den boom en meerden t eigste 'eed gezien
te hebben, toen uit het Overmaassche de
treurmare ons bereikte van de eyemon-
rampen te Langeboom bij Esschaven en te
Zeeland bij Grave.
Daar waren wel honderd woningen met
den grond gelijk gemaakt. Grave lag onge
deerd in de morgenrust. De cycloon was er
langs gestréken. Ook Esschaven leed geen
opmerkelijk geweld doch het daaraan
grenzende Langeboom was geweldig ge
teisterd
Woensdagmorgen 10 uur zijn H. M. de
Koningin en H K H. da Prinses te Rnraula
gearriveerd om de ramp in oogenschouw
te nemen
Ze werden op het stadhuis door wethou
der ten Veldhuis ontvangen. De Koningin
liet zich over alles inlichten en maakte ver
volgens een rondwandeling door het
stadje
De aanblik der verwoesting maakte op
H. M., naar Zij aan Haar omgeving duidelijk
verklaarde, een ontzettenden indruk. Zij
bezocht met de prinses de ouders van het
slachtoffer, den 12-jarigen J Grooten. De
vrouw en de dochter van het slachtoffer
Gusthoven liet Zij op het stadhuis bij Zich
komen.
Hier en daar onderhield H. M. zich met
de getroffen bevolking. Aan allen schonk
Zij Haar Koninklijk troostwoord.
Te elf uur vertrok H.M. met de auto naar
het station Lochem.
De minister van Binnenlandsche Zaken
en Landbouw, jhr. mr. D. J. de Geer is van
daag, Donderdag, naar Borculo vertrokken.
Heden, Donderdag, om 1 uur, zou de
begrafenis der drie slachtoffers plaats heb
ben. De lijken van Nieuwenhuis en Grooten
zouden vanuit het stadhuis waar ze nog
lagen, worden begraven
Woensdagmiddag 1 uur werden de hoofd
straten der stad Borculo door de maré-
chausseé ontruimd, teneinde de genie in
staat te stellen het opruimingswerk snel
ler ter hand te nemen. Ook met het oog op
de veiligheid werd deze maatregel dringend
noodig.
Tengevolge van het neerstorten van muur
gedeelten komen nog steeds lichte onge
vallen voor, die door den Geneeskundigen
dienst op het stadhuis verbonden worden.
Ook Woensdag was Borculo weer het
middelpunt van belangstelling.
De Commissaris der Koningin in Gelder
land heeft in de ramp van algemeenen aard,
die een gedeelte van den Achterhoek ge
teisterd heelt, aanleiding gevonden, het
bestaande Comité ter Hulpverleening bij
Rampen van Algemeenen Aard, waarvan hij
zelf voorzitter en Mr A. F. Leeman secre
taris-penningmeester is, uit te breiden tot
het Provinciaal Centrale Comité en heeft
daarin benoemd:
le. den vertegenwoordiger in Gelderland
van het Oraje Kruis, den heer H. P. J.
Bloemers burgemeester van Rheden, 2e.
den vertegenwoordiger van het Roode
Kruis, kapitein Numans, secetaris van die
instelling te Arnhem,
Verder zijn of zullen worden uitgenoo-
digd in gemelde commissie zitting te ne
men, de burgemeester van Borculo, de bur
gemeester van Warnsfeld, oud-burgemees
ter van Borculo, de burgemeester van Zut-
fen.
Het comité, dat zoo spoedig mogelijk zal
samenkomen, maar welks samenstelling en
werkzaamheden ernstige vertraging onder
vinden van de omstandigheid, dat meer
dere zijner leden en zijn secretaris met va-
cantie-verlof afwezig zijn stelt zich voor
een naderen oproep om steun in de bladen
te doen; inmiddels kunnen giften gestort of
gegireerd worden op de postrekening no.
110847, staande ten name van den heer G.
J. Ravoo te Oosterbeek, die tijdens de af
wezigheid van Mr. Leeman als voorloopig
secretaris-penningmeester optreedt. (Op de
achterzijde van het storting- of giro-biljet
te vermelden: Achterhoek Ramp 1925).
De volgende oproep is van uit Borculo
uitgegaai:
Een cycloon, zooals wellicht nooif in ons
land is voorgekomen, heeft in het stadje
Borculo een onbeschrijfelijke verwoesting
aangericht.
Geen huis bleef gespaard.
De ellende is zeer groof en ten spoedig
ste moet geholpen worden.
Hoewel de schade nog niet bij benade
ring is te schatten, bedraagt ze zeker ver
scheidene miltioenen
Ondergeteekenden hebben zich tof een
plaatselijk comité gevormd en doen
een dringend beroep op alle lezers van
dit blad, om door flinke bijdragen in den
nood te helpen lenigen.
Jhr. ir. R. R L. de Muralt, burg. G. J.
Griemelink, weth. H. J. te Velthuis AJzn.
wefh, D. Wormeester, J. H. Lubberdink
A. te Velthuis, J. W. ten Cate, H. J. Roc-
terink, N. Elzas, H. J. Morgenstern, J van
Beesf, A. J. Boenk, Raadsleden. J, W. C.
Ort, Ned. Herv. Pred J. Kroot, R. K.
Pastoor, N. Elzas, Voorz. Isr. Gem, C. F.
Poulie, gem.-secr., J. Rossing, gem -ontv.
en penningmeester van het Comifé. Giften
te zenden aan laatstgenoemd adres
De ondergeteekenden, diep onder den in
druk van de ernstige ramp, welke de ge
meente Borculo heeft getroffen, bevelen
bovenstaanden oproep krachtig aan. Dio-
penheim: G. J. Boonk. waarn. burg. Eiber
gen: J. P. A. Wilhelm, burgemeester. La
ren: J. H. J. Meijer Drees. burgemeester.
Lochem: F. W. R. Wittewaall, burgemees
ter. Neede: S. K, Haitsma Muiier, burge
meester. Ruurlo: A. E. van Arkel. burge
meester Vorden: W C. Arriëns, burge
meester. Warnsveld: Jhr. mr. P. A, G. de
Milly van Heiden Reinestein, burgemeester
Op initiatief van den waarnemenden
burgemeester der Hoofdstad zijn Woens
dag ten sfadhuize eenige heeren te zamen
gekomen ter vorming van een Amster
damsch comité tot leniging van den nood
in de door den cycloon geteisterde stre
ken van ons vaderland
De waarnemend burgemeester van Am
sterdam heeft den loco-burgemeester van
Burculo telefonisch gevraagd, of steun
der gemeente Amsterdam in den vorm van
huisvesting van kinderen, toezending van
technische hulpkrachten, of van hulpmid
delen, enz welkom zoude zijn
Hierop is geantwoord, dat naast verlee
ning van geldeliiken steun uitgaande van
het Nederlandsche volk, afzonderlijke hulp
in anderen vorm niet vereischf was.
Uit vele plaatsen van ons land komen
nog berichten binnen omtrent de uitwer
king van het noodweer
Te Haaksbergen werd veel schade aan
daken en boomen aangericht.
Bij de boerderij Olfwater is een meer
dan 100 jaar oude lindeboom omverge-
waaid en midden op het woonhuis terecht
gekomen. Het voorhuis en een groot ge
deelte van het dak werden vernield. De
vrouw van den landbouwer A. V. werd
door een vallende deur getroffen en be
kwam oen t»-rsse.ncol..^A-l:orf
Te Markeio, Stokkum en Herike zijn
heele rijen eiken en populieren ontwor
teld. Te Hengelo kreeg een ingezetene her
senschudding door een slag van een open
slaande deur.
Te Staphorst heeft de wervelstorm enor
me schade aangericht. De ruiten werden
er bij hoopen ingedrukt
Op Rouveen lagen later 4 a 5 boomen
dwars over den Rijksstraatweg naar Zwol
le, en hebben het bovengrondsche net van
het G. E. B. op die plaatsen totaal ver
nield, evenals de telefoondraden.
Op den stadsweg naar Haselt werden de
vrouw van den landbouwer Tromp en
haar schoonzoon Klein, beiden te Stap^
horst, door het noodweer overvallen en
tegen den grond geworpen.
Mej. Tromp is later opgenomen met een
gapende wonde aan haar hoofd, en is
's-avonds in haar woning overleden. De
heer Klein is op handen en voeten naar
een wagen toegekropen en kon zich zoo
doende redden.
Op den Rijksstraatweg naar Meppel be
vonden zich de landbouwers Brand en
Hiede. ieder met twee paarden en twee
voer hooi. Door den geweldigen wind wer
den de wagens opgenomen en met paar
den en al tegen de boomen geworpen. Een
meisje, dat in hef land was om de koeien
op te halen, werd opgenomen en waaide
over een sloot. Haar kleeren waren aan
flarden gescheurd aan het prikkeldraad.
Later werden de wagens van de beide
boeren geheel op den kop teruggevonden.
Ze zijn totaal vernield.
De barakken, die bewoond worden door
werkloozen uit de gemeente Deventer, zijn
totaal uit elkaar geslagen.
Door bemiddeling van den Minister van
Binnenlandsche Zaken en Landbouw is op
gericht een Nationaal Steun-comité tot le
niging van den nood in de geteisterde stri
ken. Leden van het comité zijn de heeren: dr.
C. J. van Aalst, president-directeur van de
Nederl. Handel-Maatschappïj te Amsterdam;
S. van den Bergh Jr., lid van de Eerste Ka
mer, te Wassenaar; Jhr. S. van Citters, oud-
Commissaris der Koningin in Gelderland, te
Brummen; mr. D. P. D. Fabius, lid van den
Raad van State, te 's-Gravenhage; mr. Abr.
van der Hoeven, lid vaii de Eerste Kamer te
Rotterdam; dr. N. M. Josephus Jitta, vice-
voorzitter van het Oranje Kruis, te 's-Gra
venhage; Jhr. H. Loudon, te Wassenaar, mr.
dr. F. A. C. Graaf van Lynden van Sanden-
burg, oud-Commissaris der Koningin in
Utrecht, te 's-Gravenhage; mr. W. A. Mees,
te Rotterdam; mgr. dr« W. H. Nolens, Minis
ter van Staat, lid dar Tweede Kamer, te
's-Gravenhage; F. J. M. van Ogtrop, te Am
sterdam; Jhr. J. H. Röell, vice-voorzitter van
het Nederlandsche Roode Kruis, te 's-Gra-
venhage; F. M. Wibaut, wethouder te Am
sterdam.
Nog zal een eere-comité worden gevormd,
waarvan de samenstelling nader zal worden
gemeld.
Naar wij vernemen, wordt overwogen om
van rijkswege steun te verleenen. Daar de
Minister van Financiën zich buitenslands be
vindt kon hieromtrent evenwel nog geen be-
besüssing worden genomen.
In meerdere plaatsen van ons land worden
steunacties tot lenjging der ramp georgani
seerd.
Donderdagmiddag bracht H. M. de Konin
gin een bezoek aan de slachtoffers van de
ramp te Borculo, die in\de beide ziekenhuizen
te Deventer worden verpleegd. Prinses Ju
liana was niet meegekomen.
In het gevolg van H. M. waren baSron Van
Geen en de commissaris der Koningin in
Gelderland, baron Van Heemstra. In het zie
kenhuis aan den Singel werd H. M. ontvan
gen door den directeur, die haar naar de pa-
tienten, twee vrouwen en een man, geleidde.
De beide vrouwen worden verpleegd wegens
een beenfractuur, de man wegens een ge
broken arm.
H. M. stelde zich op de hoogte van de om
standigheden, waaronder de patiënten hun
verwondingen kregen en van hun familie
omstandigheden. Zij scheidde van de gewon
den met een handdruk.
Daarna begaf H. M. zich naar de Borculo-
sche patiënten in het St. Josephgesticht. Hier
worden verpleegd een 19-jarig meisje, dat te
Borculo gelogeerd was en door het neerval
lend gesteente werd gewond en een 9-jarig
knaapje. H. M. sprak beiden hartelijk toe.
Het meisje bleek zeer dankbaar voor de ko
ninklijke deelneming, doch het jongetje be
sefte niet, dat de Koningin aan zijn bedje
stond. Zijn bleeke hoofdje zakte dadelijk
weer in de kussens.
Nog een oogenblik verwijlde H. M. bij de
Zusters, die in den tuin van het gesticht
stonden opgesteld en wenschte haar het bes
te met de beide patiënten.
In de hal van het St. Josephgesticht ver
welkomde de loco-burgemeester, de heer
Joh. Krooshof H. M. namens de gemeente en
vertelde haar van de hulp, die Deventer
reeds aan Borculo heeft verleend en nog
hoopt te verleenen. Nadat de Koningin in de
open auto was gestapt nam zij afscheid van
baron Van Heemstra, wien zij verzocht haar
nog verdere mededeelingen over het geteis
terde F orculo en zijn bevolking te zenden.
De Directie van de Nederl. Spoorwegen
heeft een goederenwagon van 10.000 ton be
schikbaar gesteld voor het vervoer van de
kleede: en, levensmiddelen enz., welke door
de winkeliers-vereeniging in de Archipelwijk
te Scheveningen voor de slachtoffers van de
ramp te Borculo zijn bijeengebracht.
In dienzelfden wagon worden verder ver
zonden 22 kisten met beschuit en koek, be
schikbaar gesteld door de bakkerijen Heer,
Lensvelt Nicola, Paul Kaiser, de Vera Bak
kerijen, Henri Carels en de Zuid-Holl.
Broodfabriek.
De Maatschappij Zeebad Scheveningen
stond 200 K.G. suiker af, 400 K.G. meel, 700
K.G. aardappelen cn 500 K.G. rijst.
Verder wist de Winkeliers-vereeniging 'van
Restaurant Royal blikken busgroenten en
blikken met ham te krijgen; Restaurant Ri-
che te Scheveningen zegde spek en erwten
toe en Hotel du Passage gaf ook nog een
groote partij levensrtiiddelen.
Een en ander zou Woensdagavond nog
naar Zutphen worden vervoerd en vandaar
Donderdagochtend te Borculo aankomen.
Verder heeft de vereeniging „Horecaf" nog
toezegging gedaan van een partij levensmid
delen, welke later zal worden verzonden.
De Belgische gezant heeft in opdracht van
zijn' Regeering deelneming betuigd aan de
Fled. Regeering met de ramp, die verschil
lende plaatsen in het Ooste» va» ->ns t=-»d
heeft Setroff— i
Het Hbld. ontleent aan de „Utrechtsche
Oudheden" van Broers en v. d. Mande het
volgende relaas over de stormramp, die in
1674 vooral in de provincie Utrecht
woedde:
Woensdag F Augustus 1674, tusschen
zeven en half acht des avonds, woedde
boven Utrecht en omstreken een onweer,
dat de stad binnen een half uur grooten-
deels tot een puinhoop maakte. Door op
somming van de onheilen, die daarbij voor
gevallen zijn, kan men zich eenigszins een
voorstelling maken van de windkracht, die
dit onweder vergezelde.
De Domkerk, het gedeelte tusschen dec
toren en het koor, werd in een puinhoop
herschapen.
De toren van de Jacobiekerk werd ter
hoogte van de wijzerplaat afgebroken en
is door het dak in de kerk terechtgekomen.
Van de Buurtkerk is een groot gedeelte van
het dak en de beide zijmuren ingestort.
De torens van de Pieterskerk, de Nico-
laaskerk en de Agnietenkerk zijn omge
waaid.
De toren en de grootste helft van de
kerk van het „Duytsen Huys" zijn inge
vallen.
Al de molens, op twee na, van de stads
wallen geheel omver. De brouwerij „de
Boog" geheel ingestort en vele particuliere
huizen eyeneens of erg beschadigd.
De groote Kaatsbaan in de Zuylenstraat,
ter waarde van vierduizend gulden (in dien
tijd en zeer groote som) werd geheel om
ver geworpen.
De meeste boomen op het Jans-, Gees
ten- en Pieterskerkhof, langs de wallen,
op de Breedstraat en het Vreeburg, werden
uit den grond gerukt, gescheurd of in stuk
ken gebroken.
De torens van Houten, Bunnik, Jutfaas
en IJselstein, die op de wallen gezien kon
den worden, waren verdwenen. Een her
berg buiten de Wittevrouwen-Poort, waar
een groot aantal menschen schuilde, stortte
in, zoodat velen onder het puin den dood
vonden.
Eveneens zijn op straat vele menschen
onder vallende torens en instortende huizen
bedolven en omgekomen.
In den brief, waaruit wij deze opgave
putten, staat, dat het aantal dooden nog
onmogelijk op te geven is; want, zoo lezen
wij verder, men zegt, dat een gansche wagen
vol menschen is opgenomen en weggevoerd,
zonder dat men nog weet, waar dat alles
gebleven is; ook is van vier bekende wan
delaars één hunner door den wind mee
gevoerd, zonder dat men hem nog heeft
kunnen terugvinden.
Deze vreeselijke storm heeft echter niet
alleen te Utrecht gewoed, want de postbode
van Arnhem verhaalde, dat hij op zijn tocht
naar Utrecht nog slechts: één kerktorentje
overeind had zien staan.
Men meldt uit Dinxperlo:
De Duitsche politic heeft van hare regee*
ring opdracht gekregen, om te waken tegen
de personen die zooals dit vaker begint
voor ie komen, door de verschillende ste
den en dorpen trekken, onder voorgeven
dat zij een rondreis om de wereld maken.
Onder deze zijn er, die reeds gestraft zijn
zonder middel van bestaan rondzwerven en
geen behoorlijke papieren kunnen overleg
gen. De politie en andere autoriteiten heb
ben opdracht gekregen, dergelijke perso
nen niet te steunen.
De Rector van het Leo-gesticht te Bor
culo, die gisteren 2Va uur noodig gehad heeft
om over omgewaaide boomstammen het
station Ruurloo té bereiken voor een be
zoek aan Utrecht, deelde aan „Het Cen
trum" nog enkele bijzonderheden omtrent de
ramp mee.
Het Leo-gesticht zelf is gelukkig tegen
den cycloon bestand gebleken. De boerderij
werd echter geheel tegen den grond gesla
gen. De wagenschuur werd voor tweederde
vernield. De muren kregen groote scheuren.
Verder werd het heele bij het gesticht be-
hoorende Keukenboscb tegen den grond ge
slagen.
Persoonlijke ongelukken hadden gelukkig
in het Leo-gesticht niet plaats. De cycloon
duurde maar 12 minuten.
Als een bewijs hoezeer tal van een
voudige zieltjes nog tegen alle mogelijke
verzekeringen gekant zijn, meldt het U. D.,
dat sommige menschen te Zwartebroek
voor den bouw van een Geref. kerk aldaar,
een gift hebben toegezegd, onder voor
waarde echter, dat het gebouw niet tegen
brandschade wordt verzekerd.
Toen de badmeester van het zwembad in
het Zwarte Plasje te Rotterdam Dinsdag
avond omstreeks negen uur de gebruike
lijke ronde deed, na het sluitingsuur, vond
hij in een hokje de kleeren van een jongen.
Uiteraard vermoedde hij direct een ongeluk
en door eenige personen bijgestaan, begon
hij zonder verwijl het groote bad af te
dreggen, zonder resultaat echter. Tot één
uur 's nachts is men hiermede doorgegaan.
Inmiddels had men vernomen, dat de klee
ren waren van den 16-jarigen W. v. Boven,
uit de Molenlaan, die in den namiddag was
gaan zwemmen. Woensdagmorgen vroeg
toog men weder aan het zoeken en ten
slotte, toen het dreggen zonder gevolg
bleef, is de badmeester gaan duiken.
Te acht uur slaagde hij er in het lijk
van den jongen boven te brengen. Men is
zeer onder den indruk van dit tragische
ongeval.
Dinsdagavond heeft te Katwijk aan Zee
in de Annastraat de echtgenoote van den
heer B. van Dijk een brandende petroleum
lamp laten vallen, welke teiccht kwam op
het naast haar staande elfjarige dochtertje.
De kleeren van dit meisje geraakten in
brand en eveneens de kleeren van de moe
der toen zij poogde de vlammen te blus-
schen. Toegesnelde buren hebben met be
hulp van water bij de moeder de vlammen
gedoofd en bij het meisje door het afruk
ken van de kleeren. De moeder kwam er
vrij goed af. Het meisje kreeg echter hevige
HIJ HAD Z'N TONG NET TUSSCHEN
ZIJN TANDEN.
„Zeg, doe 'n beetje kalmpies an, daar
boven! Door die steen heb ik 'n stuk van
m'n tong gebeten
Jongen, tot een smid'. „Zeg baas, waar
om hou je dat gloeiende ijzer tusschen die
tang?"'
Smid: „Wel domme jongen, omdat het
gloeiend is."
Jongen: „Het zou wat, als je me een
kwartje geeft, lik ik het af."
Smid: „Hier, aap, dat wil ik wel eens
zien, daar heb je een kwartje."
De jongen neemt het kwartje, „likt er
aan" en steekt het in zijn zak.
Het duurde lang eer de smid het begrepen
had en onderwijl was het ijzer koud ge
worden.
VERKEERD BEGREPEN.
Veldwachter: „Zoo, kom je hier om te
bedelen?"
Bedelaar: „Ja, als je denkt dat er in dit
nest wat te halen is, wil ik het wel eens
probeeren."
Bode (bijdragen inzamelende). „Bi
kom u. de gewone bijdrage voor het Ver
beterhuis verzoeken, mevrouw."
Mevrouw: „Maar ik draag al acht jaren
daartoe bij. Zijn die menschen dan nog niet
verbeterd?"
brandwonden. Zij is na voorloopig door
eenige doctoren 4e zijn behandeld, naar
het Akademisch ziekenhuis te Leiden
overgebracht.
Bij ^de loting voor den dienstplicht, na
tionale militie, Maandagochtend ten raad-
huize te Gorinchem, waren 68 lotelingen.
toen de laatste aan de beurt kwam om te
trekken, was er geen lot meer in de glazen
kom. Later werd bij den loteling thuis door
een ambtenaar ter secretarie een lot no. 16
gebracht.
De Minister van Justitie is met het geval
in kennis gesteld.
GOUDA, 13 Augustus. K aas. Aangevoerd
182 partijen Handel vlug. le kw. 6264,
2e kw. 5560; zwaardere rijksmerk 71;
met rijksmerk le soort 6568, idem 2e
soort f 5763.
MEDEMBLIK, 11 Aug. 1925. R. K.
Marktvereeniging „St. Jozef." Aardap
pelen: Groote Muizen 2.002.35; kleine
Muizen 2.753.60; groote Witte 2.15
2.30 p. halve H.L. Roode kool 1.002.20
p 100 st. Snijboonen 2.052.40 p. zakje.
„Afslagvereeniging Beemster, Purmerend,
en Omstreken." Woensdag 12 Aug. 1925.
Aardappelen 0.521.50; kl. aardappelen
0.670.68 per 25 K.G. Slaboonen 1.60
2.70; snijboonen 0.504.35 per 15 K. G.
Doperwten 5.10 per 50 K.G.; Roode aal
bessen 0.460.48 p. K.G.; Perziken 8.4C
per 100; Pruimen 0.490.76 p. K.G. Kom
kommers 3.307.p. 100; Frambozen
1.11 per K.G. Tomaten 0.140.34 per
K.G. 6978 manden augurken: middel 0.33
—0.42; basterd 0.54—O-S^; stek 0.29—
0.26; hommen 0.290.34 per mand (6
K.G.) Bloemkool 2.6016.10 p. 100; Roo
de kool 3.405.20 p. 100; Rabarber 6.30
per 100 bos; Wortelen 1115 per 100
bos; Appels: Codlin Keswick 1425 ct.,
roode tulpappel 1937 ct„ Yellow Trans
parant 47—83 ct„ alles per k.g.; peren:
Clapp's Favorite 66 ct„ suikerpeer 2038
ct., per k.g.
ALPHEN AAN DEN RIJN, 10 Aug. N. V.
Tuinbouwveiling „Alphen aan den Rijn".
Heerenboonen 1025, snijboonen 16—
20, pronkboonen 7, spekboonen 12—13,
postelein 68, aardappelen 5.10—6,
augurken, fijn 61. id. basterd f 18—26,
id. grof 13—17, id. dubb. gr. 6.60—7,
alles per 100 k.g.; rabarber 9, kroten
2.703, andijvie 3.203.50. alles per
100 bos; komkommers I 6.908.60, id. II
3.20, meloenen 1852, perziken 15,
alles per 100 stuks.
12 Aug.: Heerenboonen 923, snij
boonen 816, pronkboonen 4, spekboo
nen 6, postelein 810, augurken, fijn
5960, id. grof f 1317, id. dubb. gr.
6.706.80, appelen 14, alles per 100
k.g.; rabarber 8—9, peen 5—11, kroten
2.502.80, uien 1.508.60, andijvie 1
3, alles per 100 bos; kropslag I 1.803,
komkommers 6—7.40, savoyekool 5,
meloenen 12—57, perziken 13, alles per
100 stuks.
AMSTERDAM, 12 Aug. Ter veemark\
waren heden aangevoerd 260 vette kalve
ren le kw. 1.10—1.20, 2e kw. 0.90—1.10,
3e kw. 7590 ct., per k.g.; 55 nuchtere kal
veren 14—25 per stuk; 518 varkens
vleesch en vette zelfde prijs Holl. le kw.
1.131.14, dito 2e kw 1.111.13 per
k.g.. Overz. en Geldersche le kw. f 1.13
1.14, dito 2e kw 1.111.13 per k.g.
TER AAR, 11 Aug. Veilingbericht van de
B--K. Tuindersvereeniging „God zij met
Ons' 768 zakken snijboonen 1. 0,60;
113 zakken snijboonen II, 0.25; 65 zak
ken Prins. b. z. dr. I, 1.85; 16 zakken
Spekboonen, 0.60 per 10 K.G. 11 manden
Postelein, fijn II, 8.20: 19 manden F' B. I,
5,05; 122 manden Bast. I, 3.930 man
den grof I, 2.10; 44 manden G Grof,
1.45; 112 manden Stippel, 0.90; HjO man
den K. K. 1.40 per 25 K.G.
TER AAR, 11 Aug. Veilingbericht van de
R. K, Tuindersvereeniging „St. Phooas".
Na aftrek van veilingskosten. Snijboonen
extra 1.33; id. mooi 1.69; id. I f 0.76; id.
II 0.40; id. stek 4.08; Augurken per 25
K.G. manden Fijn I 7.80; id. II f 5.15
F. B. I 4.30; Bast I 2.90; Bast. II 2.15;
Grof I 2.10; G. Grof 1.70; Stippel
0.35; Fijn stippel 2.35; K. K. f 1.45, gele
K. K. 0.55.
