Dp ruin?, floor don cvc'oon aanflsrtclif in N -Brabant en dpn Achterhoek.
KUNST EN KENNIS.
De ramp van Maandag
nis natuurverschijnsel
raii
GEMENGD NIEUWS
Een oude vondst.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
Tractaat en Minister.
waar de twaalfjarige Mande-? om tie- leven kwam. D
on ir. le-j hoe ,fe ra tif yir'. toedroeg.
vertelt den
Illlllllll!ll||fll!lllllllllll!llllll!l!!llllllllllllllllllllllllllllll!lllll!!lllllllllllllli:ill!lllllllllll!llll!lllllllll!lllllllllll!lllllllllllllllll!!llllllllll^
Blijft ten slotte over een ver
klaring te vinden voor de ont
zettende uitbarsting der ele
menten Om hiertoe te komen,
moet in aanmerking worden ge
nomen dat te voren de tem
peratuur zeer hoog is geweest.
Tot ver in oostelijke richting
over bet vasteland (Berlijn hoo-
ger dan 35 gr C.j. Een buiten
gewone oververwarming van de
onderste luchtlagen over een
zeer groot gebied met een ver
breking van het stabiele even
wicht tusschen de lagere en
hoogere luchtlagen is daarvan
het gevolg geweest. Dit veroor
zaakt dan een naar beven stij
gen van de warme lucht. De
koudere omringende lncht
dringt zich onder de warme, tilt
deze op waarjjij wolkenvor
ming plaats heeft Dit toestroo-
men van de koude lucht heeft
gewoonlijk plaats met groote
kracht Dat alles nu is gegaan
met meer dan buitengewone
kracht en is te verklaren door
aan te nemen dat enorme mas-
«a's warmt- lucht opgestegen
ziin waarbij de toestroomende
lucht wellicht slechts lange
smalle banen kon toestroomen
en dit dus met razende snelheid
beeft moeten doen Dat in ieder
geval veel koude lucht is toe- 1
gestroomd wordt bewezen door
de sterke afkoeling na Zondag
en Maandag en den mist diet
later is opgetreden.
De grote duisternis tijdens
het onweer is eensdeels een gevolg van
de enorme dikte van de gevormde wolken
laag anderdeels van de dichtheid van de
wolken zelve door de buitengewone sterke
condensatie van den waterdamp
Bovenstaand mag slechts als voorloopige
verklaring van het natuurverschijnsel worden
aangenomen Pas als alle beschikbare waar
nemingen verzameld en uitgewerkt zijn, zal
de juiste toedracht kunnen worden nage
gaan
l-eze foto laat zien, hoe de uitgerukte <en stukgewrongen hoornen meehielpen de huizen te ontredderen. (Borculo)
De hulpverleening was al dadelijk druk in actie. Op demarkt te
verstrekt.
Borculo werd aan de behoeftigen gratis brood
Terwijl Dinsdagmiddag schilders bezig
■varen d Herv Kerk te Elburg te witten,
ontdekten ze tegen bet gewelf een schilde
ring voorstellende een beeld, gehuld in roo-
den mantel de voeten rustende op een
blauwen bol, de handen in zegenende hou
ding. Ter weerszijden van het hoofd takken
met vruchten Onder het beeld een op
schrift. dat echter nog niet ontcijferd kon
worden Reeds vroeger zwerd de aanwezig
heid van beschildering vermoed; de hooge
kosten hebben toen van blootlegging doen
afzien.
In het Handelsblad maakt de Hoefijzer
correspondent onder bovenstaand opschrift
eenige opmerkingen in verband met het
Belgisch verdrag, na eerst betoogd te heb
ben dat hij ten opzichte van de kanaal-
olannen niet te stug zou willen zijn;
Jntusscbm herinneren wii er aan, dat voor
ons niet de kanalen, maar de souvereini-
teitsbedreigingen op de Schelde hoofdbe
zwaar zij tegen het tractaat. Het prijsgeven
van de Wielingen aan de uitsluitende be-
loodsing door de Belgen; het opgeven van
ons politierecht ten aanzien van Belgische
schepen, het uitbreiden van het gezag der
Permanente Commissie tot zelfs over han
delingen van Zeeuwsche waterschappen en
dit voegen wij er -bij de mogelijkheid
dat Antwerpen oorlogshaven wordt met de
onvermijdelijke gevolgen van schendingen
onzer neutraliteit in oorlogstijd. Het is
vooral om deze redenen dat wij het aan
vaarden van dit tractaat een groot gevaar
voor ons land zouden achten.
Verder zegt de schrijver o.a.ï
Dit tractaat nu is mep verlieze dat
boek nooit uit het oog nog altijd een
stuk Versailles. Het is een oorlogstrofee
van België maar daar hebben wij, neutralen
van den oorlog, België niet aan te helpen
De overwinningsstorm bedreigde destijds
ook het neutrale Nederland en als schutsel
heeft onze regeering toen dit tractaat moe
ten aanvaarden. Doch is het aan de Neder-
landsche Volksvertegenwoordiging om thans
zeven jaren na den wapenstilstand, den
geest van Versailles nog te helpen voortle
ven?
Wij komen biermede tot de tweede aan
leiding van dit artikel: het aanblijven van
den heef Van Karnebeek, gaat de Hbl.»
redacteur voort.
Hij stelt voorop dat aanblijven met „ge
mengde gevoelens' ontvangen te hebben,
waarvoor hij nader zijn motieven aan
voert, wanneer hij besluit met in het aan
blijven eer een voor- dan een nadeel te
zien, wijl de Tweede Kamer, of eventueel
de Eerste tegenover den heer Van Karne
beek veel vrijer staat, dan tegenover eeni*
gen anderen minister.
De burgemeester van Borculo, Jhr. da Muralt (met stroohoed), die met den
meesten spoed maatrislelen heeft genomen tot hulpverleening.
Aan de beschouwingen van
zen deskundige over bovenge-
aoemd onderwerp in Het Vad.,
on tl een er, wij het volgende:
.Wij kunnen thans aanne
men. dat bij menschenheugenis
er, lang voordat de oudste men-
schen in ons land die thans
nog leven, geboren werden,
nooit zoo n heftige uitbarsting
van het onweer is voorgeko
men als die van in 't begin de-
ter week. Alle'bekende* ware
stormen van de negentiende en
de twintigste eeuw schijnen op
den achtergrond gedrongen te
worden door wat nu gebeurd
is zelfs de drie beruchte stor
men van 30 September 1911
26 Augustus 1912 en 6 Novem
ber 1923 Eu in de jaarlijks
foor het Meteorologisch Insti
tuut gepubliceerde boekjes
aver onweders in Nederland,
die samengesteld zijn op grond
van mededeelingen van een
paar honderd onweers-waarne-
mers. is niets te vinden dat ge
lijkt op het onweer van Zon
dag. Zoo zal dan de ramp van
Zondag 9 Augustus 1925 er een
zijn. die altijd een der belang
rijkste historische gebeurtenis
sen van ons land zal blijven
Gaan wij de thans losgeko-
men uitvoerige berichten na, f
dan blijkt dat de hevigste ver- j
schijnselen en grootste ver-
woestingen zijn voorgekomen
in drie deelen van ons land,
t-w een streek bi) Bergen-op-
Zoom er. Roosendaal, 'n streek,
waarvan Zeeland in N.-Br. het
middelpunt vormt en het ge
deelte van den Gelderschen
Achterhoek waar Borculo het
voornaamste centrum van
vormt Tusschen de tweede en
derde streek ligt dan nog een
vierde klein gebied bij Didam.
Op de kaart gezien blijken
deze vier gebytden te liggen
op een rechte lijn, die een rich
ting heeft van W.Z.W naar 0.
N.O., nauwkeuriger Z 60 gr W.
N 60 gr O In deze vier stre
ken i5 act onweei losgebroken
op tijdstippen, die niet zoover
uiteen liggen, meest tusschen 6
en 3 uur s avonds (57 mid-
delb tijd), d. i. ongeveer ten
ijde vac eer. maximum-phase
n de warmte-onweders. Aan
beide zijden van deze lijn kwa
men we. onweders voor. maar
van mindere hevigheid Alle
droegen nin of meer het ka
rakter van plaatselijke buien,
zoodat talrijke haarden van
electrische ontladingen voor
kwamen. Buiten de streken van
de groote verwoestingen, waar
men uit den aard der zaak op
iets anders had te letten dan
op meteorologische waarnemin
gen heeft men beter acht ge
slagen op de verschijnselen
De berichten stemmen over
een op het punt van de wijze
waarop de electrische ver
schijnselen zich voordeden.
Men zag meest een ongewoon
groot aantal tichtflikkeringen
(„het licht niet van den hemel"
en dgl uitlatingen) maar men
hoorde weinig donder. Een be
trouwbaar waarnemer kreeg
den indruk, dat de ontladingen
meest boven in de wolken
plaats hadden. Schrijver van
deze regelen zag vele malen in
de wolken ontladingen, die van
één punt tallooze kronkelende
lijnen if alle richtingen uit
straalden. De meeste ontladin
gen waren opflikkeringen van
een paarsblauw licht De wijze,
waarop het geonweerd heeft,
was in ieder geval iets buiten
gewoons-
In de tweede plaats is in de
verwoeste streken opgemerkt,
dat neergevelde boomen wijzen
op kringvormige windstooten
Hier hadden wij dus te doen
met hoozen Het zou van groot
belang zijn dat vóór bet oprui
men van omgewaaide boo
men. daaromtrent nauwkeurige
waarnemingen worden gedaan.
Verder valt op de buitenge
wone kracht van den wind in
de verwoeste streken Daar. de
beruchte Novemberstorm wind
snelheden heeft voortgebracht
van hoogstens 50 meter per se
conde waarbij niet zulke be
schadigingen zijn aangericht als
thans, moeten de windstooten
veel hooger worden geschat,
maar men kan er slechts met
de muts naar gooien
Hoe in de gcieis-.eid. streken de wegen versperd werden d«or neergeslagen
ooomen, toont deze kiel; uit den omtrek van Uden.
(erneer'a^sl*: ja air -ersuft loooe;* inwoners van het Levjg geteisterd»'
iorcuic door lie straten, sommigen gewond, gelijk de oude man op J.en
voorgrond.
Reeds is men drul: in de weer, naasi de verwoeste huizen kajakken te
houwen die a's noodverblijf kunnen dienst doen. (Langeboom)
fc.r moet geholpen worden! De hew»»ie;« de» cte'.s;erde streek zelf geven '1
voorbeeld, door spontaan hun ,,a 'e .e uferen voor de zwaarbeproefde
slachtoffers.
Do keik en het klot ster te Langeboom hadden he» zwaar se ve, -rotwoorden. oren werd door dea wind
afge-uki en ;wam een eind verder in den tuin terecht.
