Binnenlandsch Nieuws
„Gratia plena".
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Tweede Blad Woensdag 19 Augustus 1925
Het Pruisische amnestie-ontwerp. Letland stelt een regeling voor
ter betaling zijner oorlogsschuld aan Engeland. Maarschalk Lyautey niet
naar Parijs wegens gezondheidsredenen. De anti-semietische relletjes
in Weenen.
Onder de Radio-berichten: De Fransche socialistische partij besluit
verderen steun aan het kabinet-Painievé te onthouden. Geen wijziging
in duur of programma van het Zionistisch Congres. Maatregelen no
pens de kustvaart bij Honkong worden door de Britsche regeering zeer
euvel opgenomen.
Gem. buitenl. berichten.
Nationaal congres der Fransche
socialistische partij.
De typhusepidemie te Hanau.
Verlaging der Berlijnsche
hotelprijzen.
Zionistencongres te Weenen.
De oorlog in Marokko.
De toestand in China.
De ex-kroonprins als forens.
R. K. Bond voor Groote
Gezinnen.
Duurtebestrijding.
VERKEER EN POSTERIJEN.
Goedkoope trein.
De loonraad bij de spoorwegen.
Ned. Roomsche Reisvereen.
UIT ONZE OOST.
Op de olifanten jacht.
KUNST EN KENNIS
Over slechte en gevaarlijke
boeken.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Nederlandsch Fabrikaat.
Invoerverboden in Polen.
FEUILLETON.
jy -
tJTUïM
Het Pruisische amnestie-
ontwerp.
De permanente commissie uit den Pruisi-
schen Landdag hield zich gisteren bezig met
het Pruisische amnestie-ontwerp. Het ont
werp stelt voor het verleenen van amnestie
in verschillende gevallen van overtreding dei-
wet ter bescherming der Republiek, misdaden
en vergrijpen in verband met de uitoefening
der rechten als staatsburger, hoog- en land
verraad, vert o len bezit van wapenen, open
bare betoogingen in den politieken strijd,
deelneming aan verboden organisaties.
De minister van justitie lichtte het ont
werp toe, dat zich aansluit bij de rijks-amnes
tiewet.
Van D.-nat. zijde werd voorgesteld ook
alle strafbare daden, klaarblijkelijk gepleegd
uit economischen nood, te amnestieeren. De
Economische Vereeniging stelde voor am
nestie te verleenen wegens vergrijpen in-ver
band met de inflatie, terwijl de soc.-dem. ook
alle overtredingen naar aanleiding van sta
kingen in het ontwerp wenschen te zien op
genomen.
Het ontwerp werd naar de subcommissie
verwezen voor verder onderzoek.
Ontbinding van den Prui-
sischen Landdag?
In een rede, die de Pruisische minister van
binnenlandsche zaken Severing te Bielefeld
heeft gehouden, sprak hij o.a. over de per
manente regeeringscrisis in Pruisen. Hij ver
klaarde, dat minister-president Braun en hij
den Landdag zouden ontbinden, indien deze
eeuwigdurende crisis niet weid opgelost. Zij
wilden het verwijt, dat zij in strijd met de be
langen des lands handelen, niet op zich laten
zitten.
Het conflict in het bouw
bedrijf in Baden.
De vertegenwoordigers van den Bauge-
werkverband, den timmerliedenbond, de
chr. bouwvakarbeiders, den machinisten- en
stokershond hielden Maandag een vergade
ring, waarin de arbitrale uitspraak van den
rijksminister van arbeid met algemeene stem
men van de hand werd gewezen.
Geen Duitsche schuld aan
Noorwegen.
Naar de „Frankf. Ztg." meldt, heeft de
Duitsche regeering aan Noorwegen een be
drag van 57 millioen kronen betaald, we
gens schulden, die eerst in de jaren 1926
'28 en 1930 behofden te worden afge
lost. Duitschland had voor dit geld geduren
de den oorlog in Noorwegen visch gekocht.
Aangenomen wordt, dat de Duitsche re
geering deze schulden reeds thans heeft
voldaan, ten einde te profiteeren van den
stand van de kroon.
De opstand in Syrië.
De „Matin" geeft nadere mededeelingen
omtrent de vredesbesprekingen met de
Droezen. Generaal Sarrail werd er officieus
van in kennis gesteld dat de Droezen ge
neigd waren vrede te vragen. De overbren
gers van deze boodschap echter konden
geen enkel mandaat van hun chefs toonen.
Sarrail kon er dus geen rekening mee hou
den en wacht op een officieele mededeeling
van het hoofd der rebellen.
Natuurlijk zal er geen kwestie van een
geregelden vrede kunnen zijn, maar slechts
van een modus vivendi, hetwelk den Fran-
schen troepen en convooien veiligheid zou
waarborgen in de bergstreken, die nog dooi
de opstandige benden bevolkt zijn.
In tegenstelling met het loopende gerucht
is er geen enkel accoord met de Droezen
gesloten. De met hen geopende onderhan
delingen bepaalden zich tot de kwestie der
gevangenen, wier vrijlating reeds werd ge
meld.
Engelsche mijnwerkers
cóntra fascisten.
De mijnwerkers te Ammanford, in Wales,
waar dezer dagen stakers in botsing kwamen
met de politie, hebben besloten over te gaan
tot het formeeren van een verdedigingscorps
en vragen den mijnwerkers in de andere ge
bieden van de anthracietmijnen, hetzelfde
te doen. Hun leiders verklaren, dat dit corps
niet tegen de politie is gericht, doch het resul
taat is van een bedreiging, door de fascisten
gericht tegen den mijnwerkersleider Cook.
Antisemietische betoo
gingen in Weenen.
Gisteren hebben hier antisemietische straat
demonstraties plaats gehad, gericht tegen het
Zionistische congres. Er werden 19 personen
gewond door sabelhouwen en steenworpen.
De Poolsche minister van
buitenlandsche zaken ge-
interviewd.
Vóór zijn vertrek uit Parijs gaf Skrzynski
in een persgesprek uiting aan zijn tevreden
heid over de resultaten zijner reis naar Ame
rika, waarmee hij naar twee dingen had ge
streefd zich vertrouwd te maken met de op
vattingen der leidende kringen in Amerika
nopens de quaesties der internationale poli
tiek en in Amerika groote sympathie, welke
echter in economisch opzicht tot dusver bnog
niet veel resultaten had opgeleverd. Skrzyns
ki meende de beide genoemde doeleinden te
hebben bereikt.
Letland wil zijn oorlogs
schuld betalen.
Uit Londen wordt gemeld, dat een overeen
komst met Letland is tot stand gekomen tot
betaling van de oorlogsschuld aan Engeland
in ddn loop van 30 jaren, en wel gedurende
de eerste tien jaren 75.000 p. st. jaarlijks en
de rest in annuiteiten van 77.550 p. st. De
eerste betaling zou het volgend jaar geschie
den.
De oorlog in Marokko.
Ofschoon men ook van Engelsche zijde
Spanje herhaaldelijk heeft gewaarschuwd te
gen de gevaren der voorgenomen landing in
de baai van Alhueemas, daar deze landing
een nieuw Gallipoli zou kunnen worden,
schijnt het Spaansche Directorium besloten
te zijn deze plannen niet op te geven. In ver
scheidene havens zijn groote versterkingen
in gereedheid gebracht en in Algeciras be
vinden zich reeds vier transportschepen voor
troepen en verschillende Spaansche oorlogs
schepen.
Lyautey spreekt tegen, dat hij voornemens
zou zijn binnenkort een reis naar Frankrijk
te maken. Een reis naar Vichy zou doelloos
zijn na de operatie in 1923. Zijn gezondheid
is beter dan ooit, hij heeft absoluut niet ge
dacht aan een kuur, aan rust of vacantie, voor
dat er in Marokko definitieve resultaten zijn
bereikt.
DE ZELFMOORDEPIDEMIE IN BER
LIJN.
De zelfmoordepidemie te Berlijn neemt
een schrikwekkenden omvang aan. Maandag
hebben acht personen zich om verschillende
redenen van het leven beroofd, zes andere
deden een poging tot zelfmoord.
EEN LUIPAARD IN HET BOIS DE
BOULOGNE GEVLUCHT
„Heb je den luipaard gezien
Dat is de vraag, die de Parijsche bladen het
publiek stellen. De ontvluchting van een lui
paard uit de Jardin d'Acclimatation, zijn ver
dwijning in het Bois de Boulogne, de wilde
jacht gedurende dag en nacht,is er een
dankbaarder onderwerp om uitvoerig over
uit te weiden
In den nacht van Zaterdag op Zondag reeds
is de luipaard, die nog maar vier weken gele
den met 400 andere wilde beesten uit Abes-
synië was aangekomen, uit sfjn kooi ontvlucht
door een ruit geklommen om zich, als wilde
hij toonen dat het voorvoegsel lui voor zijn
naam hem een onverdiende reputatie ver
schaft, zich haastig te verwijderen.
Zondag den geheelen dag, den daarop vol
genden dag, den nacht,is er naar Zizi
gezocht, door het personeel van de Jardin
d'Acclimatation, door vrijwilligers, maar
vooral door een neger, die Zizi op haar reis
heeft begeleid en ami intime met haar is.
„Zizi, Zizi", klonk het door de zomersche
bosschen en onnoozele wandelaars, die van
het gebeurde' niets wisten, meende dat de
neger in een amoureus avontuur was gewik
keld en zijn geliefde zocht. „Voila, elle est
la", werd er vaak spottend teruggeroepen, tot
verontwaardiging van den neger, die niet voor
zijn genoegen naar zijn luipaard zocht.
Ook de nachtelijke jachten in het Bois, dat
een oppervlakte van 400 heet. heeft, leverden
niets op. Alleen gebeurden er tal van inciden
ten, daar vele jagers, die in gesloten gelede-
deren van de Porte Maillot waren opgetrok
ken, door de duisternis werden misleid en in
vijvers en greppels vielen. Zij dragen alle wa
penen bij zich, doch alleen voor zelfverdedi
ging, daar Zizi levend moet worden gevangen.
Heel het Bois de Boulogne is in actie door het
rumoer der jagers de vogels zingen opgewekt
door het gerucht, de zwanen op de vijvers,
de eenden.alles is in volle fleur
Dinsdagmiddag. De Parijsche ochtend
bladen melden dat Zizi nog niet is gepakt.
VAN INGENIEUR TOT KELLNER.
De „Nation Beige" vertelt als staaltje van
den tegenwoordigen maatschappelijken strijd
der gestudeerden, dat een Brusselaar, die de
tentoonstelling van decoratieve kunst te Pa-
rijsiaezocht, in een der restaurants aldaar een
vroegeren kennis aantrof, die kellner was ge
worden. Deze „kellner" echter was werk
tuigkundig ingenieur geweest, doch had als
nauwgezet wiskundige opgemerKt, aat zijn
salaris van ingenieur veel minder bedroeg
dan het totaal van de door een kellner op
gehaalde fooien.
Na zijn berekening volgens de strengste
regelen der arithmetiek te hebben nagezien
en goed bevonden, was hij dan ook haastig
kellner geworden
In Nederland zijn er, helaas, ook verschei-
denen, die deze berekening hebben moeten
maken en tot dezelfde slotsom gekomen
Zijn
HET RECHT OP VACANTIE.
De vorige week hebben Painlevé en Her-
riot, die met vacantie zijn, elkaar, naar men
weet, in Bagnoles ontmoet. De bladen heb
ben van deze ontmoeting groote politieke
beteekenis gehecht, hetgeen' de „Oeuvre"
de ironische opmerking doen maken.:
Dezer dagen heeft zich het volgende voor
gedaan Een zekere H., die in een klein
plaatsje in het dep. Orne eenige dagen wel
verdiende rust neemt, het stadje aardig en de
cider frisch vindt, noodigde een ouden ka
meraad P. genaamd, te noenmalen uit. On
der het eten hebberi ze vriendschappelijk
over hun aangelegenheden gepraat en na het
dessert van gedachten gewisseld over de
Normandische keuken. Daarna is P. in zijn
auto gestapt en naar Parijs teruggekeerd,
verrukt over het aardige tochtje.
Dit is alles goed en wel en heen, goed be
schouwd geen beteekenis. Maar nu wil het
dat P minister-president en H. voorzitter
van de Kamer is. En vooral dat beiden tot
het kartel behooren, dat men nooit méér
heeft bestreden dan sedert men het dood
heeft verklaard.
De „Oeuvre" maakt de opgeblazen be
richten in de bladen over De besprekingen
van Bagnoles, belachelijk en zegt dat het
recht op vacantie, hetwelk aan elkeen is toe
gekend, zelfs aan staatslieden, het diende te
winnen van het recht dat de journalisten
zich toekennen om stommiteiten uit te kra
men
DE HOOGSTE SKYSCRAPER.
Gedurende bijna twintig jaren heeft te
New York een skyscraper ter hoogte van 792
voet met 55 verdiepingen zich onbetwist ge
handhaafd als het hoogste gebouw in deze
stad. Thans bestaat het plan voor den bouw
van een gebouw van 63 verdiepingen in de
zich snel ontwikkelde handelswijk, die ligt
rondom het Grand Central station in de
42ste straat. De kosten van dit gebouw wor
den geschat op een bedrag ter waarde van
meer dan 36 millioen gulden. Het zal een ne
gentien verdiepingen hoogen toren krijgen,
die boven de 44 andere verdiepingen uit
steekt.
Het nationaal congres der socialistische
partij heeft een resolutie aangenomen, die
zeker een rechtstreeksche uitwerking zal
hebben op het lot van het ministerie-Pain-
levé. Het heeft n.l. besloten, dat de socia
listische partij moet weigeren het huidige
kabinet te steunen. Dientengevolge zal Pain
levé op de gematigden moeten steunen of
aftreden.
Het congres heeft, een crisis voorziend,
dc voorwaarden geformuleerd, op welke net
een ander burgerlijk ministerie der linker
zijde zal steunen. Deze voorwaarden betee-
kenen een terugkeer tot de politiek van
Herriot van strijd tegen de gematigdep en
de rechterzijde.
Tot dusver zijn in Hanau en omgeving
in het geheel 79 typhusgevallen vastgesteld.
Het aantal sterfgevallen is tot acht ver
hoogd. De epidemie heeft zich niet verder
uitgebreid
Naar de ,,Berl. Z. a. M." meldt, heeft de
vereeniging van Berlijnsche hotelhouders in
verband met het besluit van den rijksdag
tot opheffing van de rijkshotelbelasting van
10 pCt., bij rondschrijven haar leden ver
zocht de hotelprijzen dadelijk met 8 1 - pCt.
te verminderen.
Naar het „Wiener Journal" meldt, zijn
tijdens de opstootjes alhier de kooplieden
Tobias en Benjamin Bürger uit Antwerpen,
die naar het Zionistencongres waren geko
men, uitgescholden en afgeranseld. Toen r.ij
in een auto wilden wegrijden, werden
schoten op hen gelost Beiden liepen ver
schillende verwondingen op.
Het uitvoerend comité van het Zionisten
congres kwam gisterenmorgen bijeen en
besloot het program van het Congres onge
wijzigd af te wikkelen. Van een verkorting
der. beraadslagingen kon geen sprake zijn,
zoodat hét congres overeenkomstig het pro
gram tot 27 Augustus zal duren.
Van de Zionistische organisaties ontvan
gen de bladen de mededeeling, dat men ca.
30.000 deelnemers had verwacht, maar dat
hun aantal met het oog op de jongste voor
vallen wel niet meer zal bedragen dan ten
hoogste 10.000.
Aan een bericht nopens de ongeregeldhe
den van .Maandagavond ontleenen wij nog,
dat er 21 politiemannen werden gewond,
waarvan velen door messteken. Ook 15
dienstpaarden hadden messteken gekregen,
Onder de ca. 130 aangehoudenen bevin
den zich ook vele Rijks-Duitschers, die zich
in de omgeving van Weenen hebben geves
tigd. De gearresteerden werden door, de
politie onmiddellijk tot 8 a 10 dagen arrest
veroordeeld, de buitenlanders onder hen
zullen na uitzitting hunner straf onverwijld
uit het land worden gezet.
Generaal Primo de Rivera is Dinsdag
avond uit Marokko te Algesiras aangeko
men. Transportschepen komen naar Algesi
ras voor de overbrenging van versterkingen
naar Afrika. Er worden troepen verwacht
uit Madrid, Sevilla en andere militaire
centra.
Maarschalk Pétain zal op 20 Augustus
te Algesiras Primo de Rivera ontmoeten,
ter bespreking van de samenwerking der
Fransche en Spaansche troepen.
Painlevé had een onderhoud met Pétain,
die naar Marokko terugkeert en verklaarde
aan de pers, dat Pétain, Lyautey en Naulin
een definitief plan hebben vastgesteld vtfor
offensieve operaties, waarvan de voorberei
dingen thans voltooid worden. Alle midde
len zullen bijeengebracht worden om het
aanstaande offensief zoo vlug en zoo doel
treffend mogelijk te maken, alsmede zooda
nig, dat het zoo weinig mogelijk menschen-
levens kost. Hij besloot niet te zeggen, dat
ondanks de vermoeienissen van den zwaren
veldtocht het moreel der troepen prachtig
is en dat zij vol vertrouwen zijn Overal
heeft men weer het overwicht op den te
genstander gekregen.
De Chineesche autoriteiten hebben rege
len vastgesteld nopens de kustvaart. Hierbij
worden de stoomschepen van alle nationa
liteiten behalve Britsche en Japansche ge
machtigd tuschen de verschillende havens
te varen mits Hongkong niet wordt aange
daan. Alle stoomschepen, die de haven bin
nenkomen zullen worden onderworpen aan
een onderzoek door posten van den „anti-
imperialistischen bond". De uitvoer van le
vensmiddelen en andere Grondstoffen uit
districten yi het binnenland is verboden.
Vernomen wordt, dat de Britsche regee
ring dit beschouwt als gelijkstaande met een
oorlogsverklaring.
Het gemeentebestuur van Wieringen
heeft van de beslissing van Gedeputeerde
Staten, waarbij de aanslagen van den ex-
kroonprins als woonforens te Wierngen zijn
vernietigd, voorziening gevraagd bij de
Kroon.
Tot secretaris van het hoofdbestuur van
den R. K. Bond voor Groote Gezinnen is
gekozen de heer J. H. Kray te Breda.
In het Tijdschrift der Ned. Mij. voor Nij
verheid en Handel is opgenomen een arti
kel van den heer J. D. van Dusseldorp
over duurtebestrijding, naar aanleiding van
het rapport over de hooge kosten van le
vensonderhoud in Nederland van het de
partement Deventer. De slotsom van dit
artikel is, dat de hoofdoorzaak der duurte
gezocht moet worden in het onoeconomisch
ingrijpen en het terzijde stellen van de wet
van vraag en aanbod door de overheid in
Nederland en in de handelsbelemmeringen
van de overheden in het buitenland.
Donderdag 27 Augustus zullen de Neder
landsche Spoorwegen weder een goedkoo-
pen trein inleggen van den Haag, Delft,
Schiedam, Rotterdam, Barendrecht, Zwijn-
drecht, Dordrecht, Willemsdorp en Lage-
Zwaluwe naar Goes; Middelburg en Vlis-
singen.
In een congres der Nederlandsche Ver
eeniging van Spoor- en Tramwegpersoneel
voor ambtenaren en schrijvers ter bespre
king van het advies van den Loonraad in
zake de nieuwe loonregeling werd de hou
ding van de B. A. N. S„ die de zijde van
de directie had gekozen, sterk gelaakt.
De heer Moltmaker hoopte, nu de voor
zitter van den Loonraad, mr. Kooien, minis
ter is geworden, dat het Loonraad-advieS
waar hit tegen heeft gestemd in den Loon
raad, thans door de regeering niet zal wor
den goedgekeurd. Vooral omdat ook St.
Raphael en de P. C. B. tegen het advies
zijn en het minderheidsrapport volkomen
onderschrijven.
Ten slotte werd met algemeene stemmen
een motie aangenomen, waarin het optreden
van de leden der Nederl. Vereeniging in
den Loonraad werd goedgekeurd en de ver
wachting uitgesproken, dat de noodig ge
achte verbeteringen, het opvoeren van het
loonniveau, alsnog zullen tot stand komen.
Bovengenoemde vereeniging organsieert
ter gelegenheid van de Canisius-feesten te
Nijmegen een reis van 5 dagen ter bijwo
ning van alle plechtigheden het Canisius-
spel, bezoek aan de LI. Landstichting, licht -
stoet, openlucht en slotvergadering, van
Zondag 6 tot en met Donderdag 10 Septem
ber. Programma's na 19 Augustus op aan
vraag gratis verkrijgbaar aan het Algemeen
Correspondentie-adres Molsteeg 4, Amster
dam.
Er was, zoo schrijft de „Deli Crt." van
24 Juli, besloten om er met z'n tweeën
op uitf te trekken op de onderneming
Soekaranda, waar de aanwezigheid van een
kudde olifanten was gesignaleerd. Het wa
ren beproefde jagers, waarvan er een al
eens 2 olifanten heeft neergelegd, en be
wapend met eerste kwaliteit schietwapens
een Mauser en een Winchester.
De afstand van het emplacement der on
derneming tot aan het stukje oerbosch,
dat de woudreuzen tot verblijfplaats had
den gekozen, bedraagt eenige uren loo-
pens. Maar voordat de jagers bij hef bosch
aankwamen, zagen ze overal reeds de spo
ren van de olifanten: voetafdrukken, ver
nielde boomen, en de wanden van eenige
•droogschuren waren zelfs geheel ingedrukt,
omdat de heeren en dames olifanten het
noodig hadden geoordeeld er een kort be
zoek af te leggen.
Na 5 uur te hebben gewandeld bereikten
de jagers, die zich hadden verzekerd van
de hulp van enkele spoorzoekers, de plaats
waar de olifanten kort geleden geweest
moesten zijn.
Dat een beproefd jager, dat af weet te
leiden uit de temperatuur der uitwerpse
len, die elk dier op zijn weg achterlaat,
weet iedere ingewijde, al is f voor buiten
staanders misschien een minder smakelijke
bijzonderheid Maar we willen nauwkeurig
zijn en konden er dus niet buiten te ver
melden, dat die olifantenuitwerpselen aan
duidden, dat de begeerde buit niet ver af
meer kon zijn. Er was afgesproken zoo
mogelijk alleen het mannetje te schieten,
dat door Batakkers, die de kudde hadden
kunnen gadeslaan, immers was gesigna
leerd.
Het oerbosch was nogal dicht en zeer
donker, doch de jagers stonden er vrij on
beschermd, in het dichte struikgewas. Er
werd even halt gemaakt, om wat rust te
nemen; op eenigen afstand werd de kudde
duidelijk gehoord. De dieren konden nu
niet meer worden misgeloopen.
Daarna maakte men zich op. de kudde
te gaan besluipen. Juist was men met dien
veel geduld eischenden arbeid begonnen,
toen de jagers, op een afstand van mis
schien twaalf meter, recht voor hen uit
een grooten olifant zagen staan, die hen
kennelijk reeds had bespied. Het groote
dier stond met het voorhoofd naar de ja
gers toegewend. Het was zoo duister, dat
niet kon worden uitgemaakt of het een
mannetje of een vrouwtje was: een der ja
gers meende een korten slagtand te zien.
Tegelijk met dien eenen grooten olifant
ontdekten de heeren er nog ten minste 4
andere, misschien zelfs wel 6, en zij zaten
letterlijk gesproken onder de olifanten:
aan alle zijden door de dikhuiden ingeslo
ten!
Het groote dier, kennelijk de aanvoerder
werd onrustig en maakfe dreigende! be
wegingen, scheen zelfs aanstalten te maken
op de jagers toe te komen. Er zat nu niets
anders op dan te schieten, hoewel de hou
ding van den olifant niet gunsfig was.
Maar men stelle zich voor in welk een po
sitie de jagers zich bevonden! Aan vier
zijden groote olifanten, en vlak voor hen
uit een kanjer van een dier,,dat elk oogen-
blik met een snelle loop op hen af kon
komen. Er klonken twee schoten, die het
dier in hef voorhoofd troffen, het scheen
ineen te willen storten, maar hield zich
wankelend staande.
Toen brak er in dat dichte oerwoud een
kabaal los, zóó angstwekkend en zóó ver
schrikkelijk, dat onze zegsman het zijn
leven lang niet vergeten zal. En hij kon
geen betere of meer fantastische vergelij
king vinden dan: 't was of 'r een Toba-
meer leeg liep De heele kudde olifanten
begon te trompetteren, heen en weer te
rennen, gooide boomen omver en.... ging
aan den haal. In een boog trokken de ko
lossen in snelle vaart om de jagers heen
en verdwenen in westelijke richting.
Hef groote dier was ernstig getroffen,
dat was zeker De weg, die de kudde ge
nomen had, was geteekend met groote
plassen bloed. De jagers maakten aanstal
ten een vervolging te beginnen, overtuigd
dat de aangeschoten olifant ziin langsfen
tijd geleefd had. Na korten tijd hoorden zij
een dreunenden val, waaruit af te leiden
was. dat het gewonde dier was neerge
stort. En jawel: oo vrij korfen afstand zag
een der jagers het arme slachtoffer liggen,
in een grooten plas bloed. Het dier kreeg
een derden kogel, achter het schouderblad
maar stond, wonder boven wonder, op en
gind er vandoor, de kudde achterna! Men
heeft anderhalf uur lang de vervolging
7oortgezef, maar de olifanten niet weer
gezien. Wegens de duisternis besloot men
huiswaarts te keeren.
De jagers zoowel als de Bataksche
spoorzóekers achtten het zeker dat de oli-
fanf bezwiiken zou. Ver in het bosch hoor
den ze nog 'n luiden trompetschal, wat er
volgens de Inlanders or> wees, dat het dier
zijn einde tpgemoet ging. Maar er wefd be
sloten aan het opwindende jachtfestijn een
einde te maken en de spoorzoekers zouden
het aangeschoten beest den volgenden
morgen gaan zoeken Vanochfend om
twaalf uur waren zij nog niet terugge
keerd, zoodat nog niet bekend was of de
olifant inderdaad gedood werd.
De Deli Crt. vernam den volgenden dag,
dat de kudde olifanten van Soekaranda
weer over de Wampoe was getrokken en in
het oerbosch aan de overzijde was ver
dwenen.
Naar aanleiding van het toe fe juichen
feit, dat er in den laatsten tijd van Over
heidswege geageerd wordt tegen onzede
lijke en prikkelende afbeeldingen en bla
den, schrijft een inzender in het liberale
„Vaderland":
„Nu de vraag rijst 'bij mij op: „Wordf
er in die richting wel genoeg gedaan?" en.
dan denk ik aan die honderdtallen van
onzinnige en, vooral voor de jeugd, ge
vaarlijke schrifturen, waarin slechts sensa
tie en prikkeling vap zinnen en belangstel
ling voor spanning worden beoogd, met
het daaraan verbonden resultaat (zoo men
hoopt en vermoedelijk dikwijls ook onder-
vindf), van een groot debiet.
Het is algemeen bekend, hoe vaak de
jeugd, opgewekt door dergelijke boeken,
in de verleiding komt, dezelfde avonturen
te beleven. En bleef het nog maar bij
dergelijke avonturen! Maar hoe vaak is
niet voor menigeen daardoor de weg naar
de misdaad, met al zijn gevolgen ontslo-
ten?
Deze werken zijn vaak niet veel minder
dan Gidsen en Wegwijzers voor misdaden-
Men wordf onderwezen in de beste metho
den om te stelen, te moorden en wat die»
meer zij!
En wie koopen die boeken?
Juist diegenen voor wie de lectuur he<
gevaarlijkst is.
De jeugd in al haar lagen en klassen!
Van het romantsich aangelegde bakvischje
af, dat 's-avonds of 's-nachfs „stiekem
bij kaars- of lamplicht deze „instructieve"
lectuur verslindt, soms nog met brandge
vaar daarbij! Tot het dienstmeisje, of den
slagersjongen toe, die in den fijd van
„mevrouw" of den „baas zich aan dit
hooge „autodidactisme'' wijden!
Het is m. i. dan ook zonder twijfel een
navolgenswaardig voorbeeld door de R.-K.
Kerk gegeven, geene lectuur toe te staan
tenzij goedgekeurd door de befreffende
autoriteiten.
Men doet dit reeds ten opzichte der
bioscoop-films, waarom dan niet ten op
zichte der lecfuur, die misschien nog meer
invloed ten goede of kwade kan hebben?,
Is het onder die omstandigheden te
verwonderen, dat ons volk dikwijls zoo
ruw en weinig vatbaar is voor zachtere
aandoeningen, poëzie, of kunst?
Waarmede groeit het op? Mefl Lord
Lister en Buffalo Bill!
Voorts wordt zijn belangstelling gewekt
voor de beste wijzen om iemand naar de
andere wereld te helpen, te bedwelmen,
fraude te plegen, of wifte slavinnen te
maken! Wie mijn voorstelling overdreven
acht, raadplege de politioneele registers
en verslagen der rechtszaken!"
De schrijver acht, en terecht, deze lec
tuur een maatschappelijk vergift" en is van
meening, dat de autoriteiten aan deze
soort lectuur, hoe eerder hoe liever een
einde moesten maken.
De vereeniging „Nederlandsch Fabrikaat"
zal dit jaar haar algemeene vergadering
houden op 8 September aan boord van één
der salonbooten van de „Alkmaar Packet'.
Van Amsterdam uit zal een boottocht wor
den gemaakt over het IJ en langs de Zaan,
Op de terugreis zal het staatsbedrijf del
Artillerie-inrichtingen te Hembrug worden
bezichtigd. De leden en genoodigden zullen
gelegenheid hebben een indruk te krijgen
van het havenbedrijf te Amsterdam, de ver
schillende takken van industrie langs het
IJ en langs de Zaan, terwijl aan boord ge
legenheid bestaat tot het gebruiken van het
noenmaal.
Het Verbond van Nederlandsche Fabrl'
kanten-vereenigingen heeft aan zijn leden
een circulaire gezonden, waarin o.a. het
volgende wordt medegedeeld:
Blijkens ontvangen mededeelingen van
den Nederlandschen gezant te Warschau
zou met ingang van 15 dezer een maatregel
van de Poolsche regeering in werking tre
den, die van vèr-strekkenden aard ook voor
onzen handel op Polen kan worden. Deze
maatregel houdt in, dat de invoerverboden",
uitgevaardigd voor goederen uit Duitsch
land worden uitgebreid ovet. alle landen.
Slechts zou kunnen worden ingevoerd van
elk land het contingent, dat in 1924 uit dat
land in Polen werd ingevoerd. De Poolsche
consulaire ambtenaren in de verschillende
landen zullen daarvoor licenties afgeven.
Aangezien door het toen nog niet van kracht
zijn van het Nederlandsch-Poolsche han
delsverdrag het contingent der goederen,
dat in 1924 uit ons land naar Polen werd
uitgevoerd, betrekkelijk klein was, zal het
besluit voor den Nederlandschen handel
met Polen uiterst nadeelig kunnen zijn.
Met het oog hierop verzoekt het verbond
nopens ibestaande en met name ook nopens
eerst kortelings tot stand gekomen handels
betrekkingen van Nederlandsche exporteurs
met Poolsche firma's te worden ingelicht.
Met name zou het verbond daarbij gaarne
vernemen of en in hoeverre de leden van
den vorenbedoelden Poolschen maatregel
direct of in de toekomst al of niet ernstige
benadeeling van hun belangen duchten.
(Eene Legende.)
De zomer troonde op dc bergen van Ju-
dea
Nog stonden hunne fiere bosschen, nog
prijkten hunne hellingen met olijfboomen en
wijngaarden, hunne dalen met akkers en
weiden! Nog kroonden wit-glanzende ste
den en dorpen hunne hoogten, nog lachte
het land Gods als een lieflijke tuin, want
het was nog in den tijd der genade voor het
uitverkoren volk.
Zegen-verspreidend en vruchtbaarheid-
belevend troonde de zomer in de bergen
die voor zijne vlammende majesteit daar
neerlagen als dienaren voor het aangezicht
van hun heer. De lucht sidderde in zijn
gloed en in trillenden glans vervloeide de
verre horizon. Goudgeel wachtten de rijpen
de velden den maaier. Het groen der uitge
strekte weiden begon bruinachtig te wor
den onder de verzengende hitte der zon.
Over de geheele streek heerschte een
diepe stilte, de hoopvolle stilte van den
zomer, welke den komenden oogst te ge-
moet ziet.
Door dit wachtend, plechtige zwijgen der
natuur ging, zedig in haren sluier gehuld,
eene bevallige vrouw, van een eenvoudig
man vergezeld. De lieftallige verschijning,
evenals de vlakte, welke den oogst tegen-
droomde, in groote, overweldigende gedach
ten van geluk verzonken, schreed kalm
daarheen, hare handen over de borst ge
vouwen, als hield zij een kostbaren schat
verborgen.
De man volgde haar in zorgvolle liefde,
als de beschermer van een heiligdom. Met
bewonderende oogen zag hij, wat zij, afge-
trokker van al wat haar omgaf, niet be
merkte. Hij zag, hoe dc bloeiende struiken
en de hoogstengelige bloemen zacht voor
haar. de reine, neerbogen en welriekende
bloesemblaadjes voor hare voeten strooi
den Hij zag, hoe de scherpe steenen van
zelf van den door haar te volgen weg ter
zijde rolden, hoe de doornhagen, de distels
zich voor haar terugtrokken, als door eene
onzichtbare hand bewogen. Hij zag, dat de
boomen hunne schaduw-spreidende takken
beschermend over haar hoofd uitstrekten,
dat d - onschuldige zangvogels haar met
lieflijk gezang navlogen terwijl de adders
van den moerassigen bodem bij haar nade
ren sissend heenvloden.
Het scheen den luisterenden man, als
gevoelde hij het waaien van engelenvleuge
len in de lucht. En hij volgde de hem voor
uitgaande vrouw in stommen eerbied, ter
wijl hij in zijn hart dingen overwoog, welke
hem door het gewicht hunner drootte schier
terneer drukten.
Stil, stil was de plechtige middag. Stil,
stii wandelde de draagster van het geheim
God- door zijn pracht. De lange, donkere
wimpers waren diep neergeslagen, haar blik
in zichzelf gekeerd, hare ziel hield een ge-
heimnisvolle samenspraak met dat, wat
worden zou. Evenals kostbare balsem een
prachtige vaas vult en met zijn geur en
glans het omhulsel schijnt op te zuigen, zoo
was het licht, dat in die bekoorlijke oogen
rustte, met haar verbonden. Zij wandelde
in deszelfs glans en stralen.
Nu opende een bosch vao oeroude steen
eiken zijne groen-schemerende hallen voor
de reizigers. Zacht welkom-geruisch bewoog
zijn kronen en liep in stil fluisteren en lis
pelen door al zijn bladeren. De stem der
wilde duif verhief zich tot een weiluidenden
groet, "kruiden en kreupelhout ademden
zoete geuren uit het was als zong het
geheele woud een juichend welkomstlied.
Hier waagde het de man de afgetrokken
heid zijner gezellin te storen. Hij trok haar
zachtjes bij de mouw en verzocht haar in
zorgvolle liefde: „Zie, welk een heerlijk
rustplaatsje het woud u hier biedt! Ik bid u
hier een weinig te verpoozen, gij hebt be
hoefte aan rust. Als de zon wat lager aan
den hemel staat, zullen wij verder reizen."
De aangesprokene sloeg de diep-donker-
blauwe oogen op, als iemand, die uit een
zoeten droom ontwaakt, Zij knikte bevallig
met het hoofd.
„Dank u, miin goede echtgenoot, voor uw
bezorgdheid. Laten - wij hier eenigen tijd
vertoeven, want hier is het schoon.
Haar stem klonk zoeter dan het geroep
der tortelduif, die nu van haar nest kwam
vliegen en zich onbevreesd nederzette op
den schouder der "lieflijke vrouw. Eenige
vlinders, met rijke, schitterende kleuren,
zweefden om haar heep in het gouden licht
bad van een zonnestraal, die zijn weg had
gevonden door het dichte looverdak
De man rolde intusschen een deken uit
een, welke hij bij zich gedragen had en
spreidde ze uit aan den voet van een reu
zenstam, waar slanke leliën den bodem
sierden. Hij haaide brood en vruchten uit
den reiszak en legde een kalabasflesch om
af te koelen in het water van een beekje,
dat als een dunne zilverdraad door het
groen ruischte.
„Nu is alles voor de rust gereed. Kom,
gij veelbeminde, en verkwik u."
Zijne gezellin liet zachtjes hare vingers
glijden over de gladde vederen der ring
duif. die zich nog steeds tegen haar aan
vleide. „Gij vriendelijk diertje, ga nu we
der naar uw nest, opdat uwe sneeuwwitte
eieren niet koud worden. Ik dank u voor
uw groet."
De duif kirde klagend en vjoog gehoor
zaam, alhoewel aarzelend, weg. De vlin
ders echter bleven en speelden als levende
kleuren-schietende vonken om het hoofd
der bekoorlijke gestalte, die zich nu op de
deken nederliet en haren sluier terugsloeg
om de koelte van het woud in te ademen.
Het gelaat, dat met hoopvolle, zalige uit
drukking uit den witten sluier straalde, was
ais de morgenster, die uit de wolken te
voorschijn treedt, om het naderen der zon
te melden. Het geleek, in zijn onuitspre
kelijke reinheid op de leliën, die daar naast
de rustplaats hare vlekkeloozc, glanzende
kelken, hare zuster toekeerden.
De man zat in de nabijheid met gevouwen
handen en staarde zijn gezellin bewonde
rend aan, „Waarlijk, Maria, gij zijt als een
koningin! Alles begroet u! Nu komen zelfs
de reeën van het woud om u te huldigen."
„De natuur gevoelt reeds het naderen van
het komende licht," fluisterde Maria en nam
eenige stukjes brood uit haar schoot, om ze
toe te reiken aan de gazellen, die hare slan
ke halzen uitstrekten en Raar met glanzen
de oogen aanblikten.
Daar ritselde het plotseling in het kreu
pelhout; een zware stap, vergezeld van hij
gend steunen, deed zich vandaar hooren.
Opgeschrikt vluchtten de gazellen. De man
sprong, ter bescherming gereed, voor zijn
gezellin, die haastig haar sluier neersloeg.
Maar het was slechts een oude, zwaar-
beladene vrouw, die daar onder den last
van een grooten rijsbundel kwam aanwan-
kelen. Een droeve, gebogen gestalte, in ar
moedige kleederen, met naakte voeten, wel
ke door den ruwen weg bloedig verscheurd
waren.
Bij het paar aangekomen, verlieten de
vrouw hare laatste krachten. Zij zonk ter
aarde naast haren last neder. „Medelijden!
Ik versmacht,"' zuchtte zij. Dan verloor zij
het bewustzijn.
Toen zij weder bijkwam, rutste haar hoofd
op de knieën der aanvallige vrouw, die haar
uit de kalebas-flcsch eenige druppels ver-
kwikkelden wijn toediende. Een wlcdadig
gevoel van herlevende kracht vervulde
haar.
„Welke balsem geeft gij mij, meesteres?
Hij geeft mij de kracht bm verder te
gaan."
Dc oude vrouw wi'dc bij deze woorden
opstaan; Maria hield haar echter vol goed
heid terug.
„Gun u rust! Gij zijt immers geheel en al
uitgeput. Verkwik u aan onzen voorraad."
De uitgehongerde vrouw at gretig van al
hel toegediende en zocht zelfs nog de
broodkruimels op, die op den grond waren
gevallen.
„De God onzer Vaderen vergelde het u
duizendvoudig," murmelde zij intusschen en
streek lievdevol met de vereelte hand ovet
den blanken voet, die in een eenvoudigen
sandaal naast haar op den- mossigen bo
dem rustte.
„Wie zijt gij, allerschoonste, barmharti
ge? Zeg het mij, opdat ik uw naam 's mor
gens en 's avonds in mijn gebed tot den al
lerhoogste gedenken kunnen!
„Ik ben Maria van Nazareth, uit den stanr
van David."
„Is die man uw vader?"
„Hij ie -fozsi miin echtgenoot.'"
iWordt vervoliid.]
