PETRUS CANISIUS-NUMMER VAN DE
PETRUS CANISIUS
SST*
v£h r\ s CA¥ïsm,aog£T^r:
De H. Petrus Canisius
en de Centuriatores Magdeburgenses
Maandag 7 September
49ste Jaargang No. 16139
Sint Canisius en de heiligen
van zijn tijd.
CANISIUS ALS LEERAAR;
mwmm
Ju
Koperets van Hieronymus Wierd t 1600,
berust te Berlijn in het Staatsmuseum.
Schilderij van den Heilige in de Notre dame
van Bourqullon.
HET AFSCHEID VAN IGNATIUS EN PETRUS CANISIUS
A-dvertentiën 35 cents per regel. Bij contract belangrijke kor
ting. Advertentiën tusschen den tekst als ingezonden mede-
deeling 60 cents per regel, op de le Pagina's 75 cents per regel
Als een heugelijke dag voor de Katholie
ke wereld, voor Katholiek Nederland bo
venal, mag Hemelvaartdag van dit jaar in
de gedachtenis van ons allen vastgelegd
worden.
Toen toch gebeurde het in de St. Pieter
te Rome: de geheele Roomsche Kerk, hiër
archie en volk „uit elke natie onder den
hemel", God dankend en prijzend in een der
grooten der Kerk en der Wereldgeschiede
nis, den Nijmeegschen Heilige, den 25sten
Kerkleeraar, den H. Petrus Canisius.
Tè nieuw en tè verrassend scheen het
feit, de Heilige Leeraar scheen in zijn leven
en in zijn werk tè groot en onbegrepen, om
in de geloovende ziel van Katholiek Neder
land meer te wekken dan stille bewonde
ring, die nuchter-bedachtzaam, tijd noodig
had om bewust, om geestdriftig te worden.
Op Hemelvaartsdag echter werd door het
Woord van den Paus de dubbele glorie ge
openbaard aan de wereld van Petrus Ca
nisius.
De Vader der Katholieke Christenheid
wist toen iets geheel bijzonders te zeggen
tot het hart Zijnor zonen en dochtefs in Ne
derland. En Hij weidde uit over: wat Ca
nisius van zijn geslacht en familie, van het
land zijner geboorte en opvoeding had ont
vangen en in hem groot en heilig was ge
worden; wat Hij, door zijn blijvend woord
en zijn stille voorbede, aan cordate geloofs
trouw en werkdadig geloofsleven had gege
ven aan zijn broeders en zusters; wat hij,
de Heilige en de Leeraar, beschermer en
voorbeeld, voor Nederland het eerst, in de
toekomst zijn kon en zijn moest.
Het voorbeeld door Z. H. den Paus ge
geven, navolgend, wees de Kerkvorst van
het Bisdom Den Bosch, geestelijkheid en
volk, met blijde fierheid op den luister van
Canisius, die zoo rijk straalt over zijn liï>-
cees. En hij schiep voor diens geboortestad
de gelegenheid, om niet enkel zijn heilig ge
beente, de kostelijke feestgave van Freiburg
met gepaste fierheid le ontvangen, maar
ook om voortaan met de stad van zijn ster
ven, te wedijveren in godvruchtige veree
ring voor „Vader Canisius".
Het initiatief genomen door het bestuur
in de stad van Keizer Karei der Katholieke
Sociale Actie, om in een korte spanne tijcls
een waardige huldiging van den grooten Ne-
derlandschen Heilige en Leeraar voor te be
reiden, mag in allen deele welgeslaagd hee-
ten. Hier bleek dat dit initiatief volkomen
beantwoordde aan een spontane behoefte
der vol ontwaakte Roomsche volksziel.
Voor geheel Katholiek Nederland is nu de
eer weggelegd, om aan de Canisiusfeesten
ziel en karakter te geven; deze feesten te
stempelen tot roemrijke herinneringsdagen
aan een groot Nederlander, die in karakter
en zieleleven ons het naaste verwant is en
blijft; tot een Verbondsfeest, dat nu en in
de toekomst, ons allen hechter en trouw
bindt aan het verheven ideaal van Cani
sius' leven en werk: de eenheid en reinheid
en wervende kracht van Zijn en ons
Roomsch geloofl
Hiertoe wenscht dit feestnummer der N.
Haarl. Courant bij te dragen.
Canisius beschouwde het als een bijzondere
weldaad, hem door Gods Voorzienigheid ge
schonken. het Geestelijk Testament, een
jaar vóór zijn dood opgesteld, getuigt het
dat hij in die veelbewogen dagen betrekkin
gen heeftfmogen onderhouden met de groot
ste en beroemdste geleerden van zijn tijd.
Maar zeker niet minder heeft hij het op prijs
gesteld, dat zijn leven eniwerkzaamheid hem
in aanraking bracht met talrijke mannen,
die een grooten naam hadden om hun uitste
kende deugd en heiligheid.
Door den gelukzaligen Petrus Faber S. J.
werd hij den 8en Mei 1543 als eerste Hollan
der opgenomen in de drie jaar geleden opge
richte Sociëteit van Jezus.
De H. Ignatius, de Stichter der Orde, droeg
dezen uitverkoren Zoon van het Noorden
groote achting toe, hij wijdde hem persoon
lijk in in den geest der Sociëteit en benoemde
hem in 1556, vlak voor zijn dood, tot eersten
Provinciaal van Opper-Duitschland.
De tweede opvolger van Sint Ignatius,
de H. Franciscus Borgias, nam hem in 1569
dien zwaren last van de schouders, dien hij
13 jaren met eere had gedragen. Toen hij
tijdens diens generalaat naar Rome kwam,
leerde hij daar den heiligen Paus uit de Domi-
nicanenorde kennen, den H. Pius V, die hem
tot zijn bijzonderen raadsman koos. In de Ge
nerale Congregatie die den H. Franciscus
Borgias tot derden Generaal koos van de
Sociëteit werkte Canisius samen met den
gelukzaligen Ignatius de Azevedo, die enkele
jaren later met gijn 39 gezellen een glorie
rijken marteldood onderging.
Tijdens zijn provincialaat bood zich bij
hem aan, om aangenomen te worden in de
Sociëteit, een jeugdig edelknaap uit Polen,
dien wij thans als den Patroon der jeugd ver
eeren, de H. Stanislaus Rostka,
glasbeschildering in de kerk te Freiburg,
V
\-:-xkï
Toen Canisius een jaar'daarna te Rome
vertoefde en een toespraak hield voor de be
woners van het noviciaat bevond zich de he
iige jongeman onder zijn verhoor. Bij zijn
laatste verblijf in Rome sloot de Heilige een
innige vriendschap met den beminnelijken
H. Philippis Neri en ging vertrouwelijk met
hem om. De eerbiedwaardige dienares van
God, aartshertogin Magdalena van Oosten
rijk, koos hem tot haar geestelijken leidsman.
Toen Canisius zijn laatste levensjaren in
verborgen eenzaamheid sleet in het Zwitser-
sche bergland, wisten zijn heilige tijdgenooten
hem nog wel te vinden.
De H. Carolus Borromaeus won als "aposto
lisch Visitator der Zwitsersche Kantons den
raad in van dezen in den dienst van God
vergrijsden strijder.
Eveneens kwam hem de H. Franciscus van
Sales den 21en Juli 1595 raadplegen over
theologische moeilijkheden. Tenslotte zij
vermeld dat de H. Aloysius van Gonzaga
zijn roeping tot de Sociëteit voornamelijk toe
schreef aan de lezing van de „Brieven uit In-
dië en de overwegingen over den Heiland"
door Canisius toegevoegd aan zijn Catechis-
musuitgave voor studeerenden. En de uitga
ve der brieven van den H. Hieronymus de
den in den H. Joannes Berchmans S. J. het
besluit rijpen, om Jezuiet te worden, naar al
le waarschijnlijkheid de schooluitgave, be
werkt door Petrus Canisius. A. H.
Maar dan opeens de stem gehoord
Wordt van Canisius. Gods woord
Hebt gij vervalscht, spreekt fier de held,
Vervalschers, die uw vonnis velt-
Geen, die van leugens zich bedient
En laster, zijn kan 's Waarheids vriend.
Een Boek tweedeelig, artsenaal
Van sterk en geestlijk pantserstaai.
Van helmen, schilden en rapier,
Van borstkuras en veldmortier,
Van blijden licht en zwaar geschut,
Maria en Joannes stut,
Doch schiet in Maagdenburg een bres,
Den vijand heugt de harde les,
Welke Canisius hem gaf,
Hij laat van Maagd en Dooper af.
En nu de Kerk hem heilig kroont
Ze ook om dat boek den schrijver loont,
Die de Eeuwbeschrijvers overwon.
Hun glorie taant, hel straalt zijn zon.
21 Aug 1925.
Feestdag van den H. Anselmus.
C. NUYEN,
Pastoor der Verdeskerk, Amsterdam.
Twee paarlen schittren aan Uw kroon
Canisius, Uw eerbetoon
Aan den Voorlooper van den Heer
En aan Maria. Wie heeft meer
In dien bewogen tijd, toen fel,
Den storm gelijk in 't woên, de hel
Scheen losgebroken, met uw pen
Vruchtbaar en scherp, verdedigd hen?
't Heer van den vijand dromt te saam
In Maagdenburg, een schoone naam,
Zoo de eer van het hoogheilig paar,
Dat 'k heb genoemd, er veilig waar.
Maar Maagdenburg is maagdenroof,
Een roofslot dat het recht geloof
Bekampt in wat het heiligst kent.
Dit Maagdenburg Gods Moeder schent
In haar voorrechten ongemeen,
Haar maagdlijk-zuivre lieflijkheen
Is 't wonder, dat de Boetgezant,
Wiens boetewerken heel d«n brand
Der laksche solafidesleer
Uitbluschten smaadlijk keer op keer
Door de Eeuwbeschrijvers wordt besmeurd
In zijne deugd, die lieflijk geurt
En werd geprezen door Gods Zoon
Als kostelijk en overschoon.
