NA DE STORMRAMP.
RECHTSZAKEN.
KUNST EN KENNIS.
ÜfiTÖNZE oost.
MARKTNIEUWS.
Bekentenissen in staat van
'/erdooving.
Droevig ongeval te Groningen.
Gevaarlijk speelgoed.
Politie die zich populair maakt.
Een chimpansee in den
Haagschen Dierentuin.
Een paar Maleische Tapirs
in Artis.
Onveiligheid en gevaren.
KERK EN SCHOOT
Pauselijk decreet,
Beroofsters voor den Rechter.
Een schouwburg voor Royaards
Een Rubens ontdekt?
Marie Erdtsieck.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Zindelijk melken op de boerderij
Grossiers in gedistilleerd.
ORDF EN ARBEID.
Uit de Textielindustrie.
Be loonen van het spoorweg
personeel.
Het zilveren Huwelijksfeest
van H. M. de Koningin.
y
Het bovengedeelte van bef gebouwtje
brandde uit, Hoe het vuur is ontstaan was
hedennacht nog niet uit te maken. Echter
bleek, dat een aantal warmwaterbuizen in
den oven is gesprongen. Deze hadden den
knal veroorzaakt. Dit kan gebeurd zijn
door oververhitting, waardoor brand is
ontstaan; het kan ook zijn, dat eerst brand
is ontstaan en daarna de buizen zijn ge
sprongen. Een deskundig onderzoek zal dit
nog moeten uitmaken.
Oe schade van den brand wordt door
verzekering gedekt.
Een verdovingsmiddel, dat, naar be
weerd word:, de eigenschap bezit om man
nen en a fortiori vrouwen! de waar
heid te doen zeggen, heeft een onderwerp
van bespreking uitgemaakt op een interna
tionale conferentie van politie-deskundigen
welke op het oogenblik te Windsor, aan
de Canadeesche kust, bijeenkomt.
Door dr. House, uit Texas, werden aan
drie personen ,die zich vrijwillig voor deze
proefneming leenden, injecties van scopola
mine toegediend.
Nadat de toestand van verdooving bij de
ze proefobjecten was ingetreden, werden
hun een aantal vragen gesteld, die zij naar
waarheid beantwoordden.
Geen hunner wist zich, toen zij bijgeko
men waren, iets van het „verhoor" te her
inneren, ofschoon ieder van hun 60 vragen
te beantwoorden had gehad. Zij, die bij de
proeven tegenwoordig waren, verklaarden
allen, dat deze uitstekend waren geslaagd.
Sommige politie-autoriteiten spraken zich
uit voor een onmiddellijke toepassing van
het middel en uitten de meening, dat de
mogelijkheid om de lijken van vermoorde
personen en den buit van dieven te vinden,
voortaan veel grooter zou zijn, wanneer t
bedwelmingsmiddel gebruikt werd.
Scopolamine wordt verkregen uit de Ja-
pansche belladonna.
De 20-jarige J. S., wonende aan het Schui-
tendieo te Groningen, wilde Zaterdagmiddag
op zijn fiets de Anna Paulownastraat in
draaien en gaf hiertoe het gebruikelijke tee-
ken met de linkerhand, toen hij plotseling
naar rechts uitweek in verband met een auto
bus, die achter hem aankwam. Wat de chauf
feur van de autobus gedaan heeft, staat nog
niet vast, maar een aanrijding volgde. De heer
S. geraakte onder het voertuig, met het ge
volg, dat zijn borstkas werd ingedrukt en hij
een hersenschudding bekwam. In levensge
vaarlijken toestand is hij naar het acade
misch ziekenhuis vervoerd. Mm vreest voor
zijn leven.
Wij lezen in „De dokter in huis", het popu
laire tijdschrift voor de volksgezondheid; eD
electriciteit is gevaarlijk, als een stroom van
te hooge spanning door het lichaam gaat.
Dubbel op zijn hoede moet men zijn, nu de
electriciteit als bron van licht en kracht hoe
langer hoe meer toepassing vindt. Verkeerde
hulzen van lampen, ondeugdelijk isoleermate
riaal kunnen de oorzaak worden van
„stroom-doorgang" door 't lichaam, met al
zijn schadelijke gevolgen. Een sterk staaltje
van geknoei met electriciteit ziet men thans
in vele kinderkamers. Daar rijden electrische
treinen onder spanning van den electrischen
lichtstroom. Kinderen gaan om met stop-con
tacten en lampen-weerstanden bij electrische
stroomen van 120 en 220 volt spanning.
Ouders, weest op uwe hoeden tegen zulk
gevaarlijk speelgoed!
Jan Ljgthart, die wel wist, dat men den
Booze niet met geweld moet weerstaan, werd
eens door een jongen, die hem niet kende,
gesmaad wegens zijn kaalhoofdigheid. Hij riep
ien jongen, maar nam eerst een sinaasappel
in de hand. Het einde van de „onderhande
lingen op een afstand" was, dat de verbou
wereerde "ngen den sinaasappel kreeg en
natuurli; )o;t meer schold. Zoo kan men
dus dingc die critiek plegen te ondervin
den, in dit geval „manes, die heit geen
haar meer op zijn kanes"', zooals de jongen
riep, populair maken.
Dat ook de politie, die vooral bij bepaalde
lagen onzer samenleving geenszins populair
is, zich dat wel kan maken, leert P. de H.
(oollander) in „De GongOnder het op
schrift „We gaan vooruit" vertelt hij;
Een groep Amsterdamsche kinderen gaat
onder geleide van hun onderwijzer naar
Hilversum. Daar dwalen er twee af en ko
men eindelijk bij Bussum te land.
Tot zoover is het geval zeker nog niets
voor „De Gong". Wat er verder volgde is
dat wel. De verdwaalden afkomstig uit
de binnenlanden van de Amsterdamsctie
Jordaan zitten n.l. volstrekt niet in de
war; zij richten zich „natuurlijk" tot de po
litie, die ze wel weer terecht zou brengen.
Dat pleit er wel voor, dat in de z.g. lagere
kringen het geloof in de sociale taak der
politie groeit.
De Bussumsche Hermandad heeft dat ge
loof niet beschaamd; zij betaalde de „bus"
naar Hilversum en gaf den verdoolden een
koek als teerkost mee.
We zijn wel ver af van den tijd van „der.
schout en zijn rakkers".
Zou dat niet een aansporing voor het pu
bliek kunnen zijn om het weer eens te wa
gen met rechtstreeks optreden bij jeugd-
baidadigheid? Vroeger was dat gevaarlijk,
men deed dan impopulair politiewerk.
Met eenige omzichtigheid beginnend zou
.men kunnen medewerken aan het ontwaken
van de „enternal conscience", die op het
platteland van zooveel kwaad afhoudt.
De heer Hollander heeft gelijk. Dat is
de manier, om het publiek te leeren, dat de
„politie" niet is de man, die loert of hij je
bekeuren kan, maar een man, die je helpt,
waar hij kan.
En als hij je dan eens bekeur of meeneemt,
dan gevoel je wel, dat het niet aan hem,
maar aan jezelf ligt.
Als uit den hemel gevallen is Vrijdagoch
tend een dot van een chimpansee in onzen
Dierentuin gekomen, juicht het Haagsche
„Vad."
Jhr. v. Reigersberg Versluijs belde dien
morgen den directeur op en vroeg of de
Dierentuin een Chimpansee zou willen heb
ben. Daar was maar één antwoord op; dol
graag, en in stilte wenschte de directeur,
dat er nog meer van zulke goedgeefsche
menschen in Den Haag zouden wonen.
Jhr. v. Reigersberg Versluijs is eerst Don
derdag uit den Belgischen Congo in Neder
land teruggekeerd. Hij heeft daar op groot
wild gejaagd en het chimprmseetje speciaal
voor den Haagschen Dierentuin meege
bracht.
Het is een lief dier. dat zijn oppasser nu
al met groote aanhankelijkheid gezind is.
Misschien heeft hij 't nog wat koud, maar
hij kruipt genoeglijk in het stroo en een
wollen deken weg, en laat zich de lekker
nijen, waar hij nu mee verwend wordt, goed
smaken.
Jhr. mr. Reigersberg Versluys vertelde,
dat men in den Belgischen Congo zulk een
Chimpansee meestal Mike noemt en naar
aanleiding daarvan heeft de heer den Her
tog zijn nieuwen aanwinst Maaike genoemd.
Maaike is ondergebracht in een glazen
kooi in het eerste apenhuis, waarin vroeger
de orang-oetasg woonde.
Het behoeft ieker geen betoog, dat het
bestuur van den tuin met zulk een veras
sing buitengewoon is ingenomen.
Per s.s. Roepat der Mij. Nederland hee t
Amsterdamsche Artis, reeds in 't bezit
v een Sohabrak tapir-mannetje, een prach-
t wijfje van den Maleischen tapir of La-
kenveldschen, ontvangen als geschenk van
den heer H. G. Kessler van de Ondern. Liki
te Moeara Laboeh op West Sumatra.
Aan vangst, verzorging en transport van
dit dütr uit het binnenb-rd van Sumatra ziin
eigs.naardige moeilijkheden verbonden ge
weest. Als betrekkelijk jong exemplaar hoog
in de rimboe opgevangen moest het dier,
omwikkeld door rotan en in bladertakken
zorgvuldig verpakt, langs een 300 meter
hooge helling van 't gebergte aan een stevige
lijn worden afgelaten, waarna het per auto
naar de onderneming vervoerd kon worden.
Daar werd de jonge tapir als „huisgenoot"
ontvangen op het erf, terdege verzorgd en,
vooral inzake het voedsel aan boord, reis
vaardig gemaakt. Eenmaal aan reishok en
voedsel gewend, kon het dier de groote reis
aanvaarden nadat het eerst per auto uit het
binnenland naar de kust getransporteerd
werd over een afstand AmsterdamAnt
werpen. Dank zij de goede zorgen van den
heer H. G. Kessler, die zich alle moeite heeft
willen geven om het Genootschap aan een
tapirwijfje te helpen, en dank zij de goede
zorgen aan boord, heeft Artis thans een bij
zonder mooi paar Maleische tapirs, interes
sante „levende fossielen", zoo zou men deze
betrekkelijk ongewijzigd gebleven oerwoud-
dieren wel mogen noemen, die zich als „re
licten" van het dierenleven uit vroegere peri
oden heden ten dage alleen in de oerwouden
van Sumatra en Borneo en voorts in eenigs-
zins andere vormen in Midden en tropisch
Zuid-Amerika „gehandhaafd" hebben.
Met het geschenk van den heer H. G.
Kessler is voor Artis de kans geopend Tapirs
te fokken, wier jongen in hun prille jeugd
een prachtig „jeugdkleed" van overlangs che
strepen vertoonen, dat wellicht als „herinne
ring" aan hun huidpatroon der verre voorou
ders mag worden opgevat, die met dergelijke
„protectieve" strepen temidden der horizon
tale slagschaduwen in de toenmalige vegetatie
schuil hebben kunnen gaan.
Hopen we dat Artis met zijn tapirs even
veel succes mag hebben als met zijn Nijl
paarden.
De toestand te Borculo. De vernielende
regen.
„Regen, regen ruisch. We zitten veilig
thuis."
De regels uit het aloude kinderversje gelden
thans niet voor vele inwoners van Borculo.
Want verscheidenen onder hen wonen thans
nog in huizen, waarop geen dak is of geen
pannen zijn. De regen van den vorigen
Dinsdag en Donderdag heeft bij velen het
weinige, dat ze na de ramp nog hadden over
gehouden, vernield. Nadien heeft het ge
meentebestuur gezorgd voor aanvoer van
dekkleeden, waasmee echter niet afdoende
gedekt kan worden, vooral niet bij de grootere
ouderwetsche woningen.
Angstig keken vele inwoners alle dagen
naar de lucht, want droog weer is hun eenige
wensch. Maar de wind waait door de stom
pen der gevallen boomen en de regen klet
tert niet alleen tegen de weer herstelde rui
ten, maar ook op zolders zonder overkap
pingen. Het lekt, ja het regent op sommige
slaapkamers, zoodat nauwelijks een droog
plaatsje gevonden kan worden voor de slaap
plaatsen. We zagen slaapkamers, waar alleen
het bed droog stond, terwijl overal teilen,
emmers en bakjes stonden. Toch dreef de
vloer nog van water. Het komt in het riet
vanrde plafonds, waardoor een verrottings
proces begint en er gevaar ontstaat, dat de
plafonds naar beneden komen.
De dakloozen zijn thans grootendeels
in houten Padox-woningen ondergebracht.
Een geheel kamp daarvan vindt men in de
Burgemeester Bloemersstraat, maar ook op
verschillende plaatsen in de stad zagen we
deze noodwoningen staan. Het bleek, dat
deze bestemd zijn voor zakenmenschen, die
natuurlijk niet aan den buitenkant van het
stadje gevestigd kunnen zijn en daarom een
plaats kregen zoo dicht mogelijk in de buurt
van hun voormalige woning.
Dan is er nog de kwestie van de kosten
van het herstel of den opbouw. Verschillende
inwoners, die nog niet durfden beginnen
te bouwen, weten niet welk deel van de bouw
kosten ze vergoed zullen krijgen. En finan
cieel zijn ze niet bij machte om die zelf te
dragen. Ze durven het risico niet aan en wach
ten op de beslissing van het bouwbureau of
het steuncomité. Een andere catagorie is er,
die ook met geduld op een beslissing zit te
wachten. Dat zijn zij, die nog geen toestem
ming tot bouwen konden krijgen, omdat hun
pand misschien zal moeten verdwijnen of
achteruit geplaatst worden ter verbetering in
de verkeerswegen. Intusschen verkeeren ze
in afwachting, niet wetende hoe een en ander
op den duur voor hen zal afloopen.
Want de herstellingen aan de gebouwen
die nog staan, zullen grootendeels moeten
geschieden, terwijl de menschen er nog in
wonen. En men weet, zooals we 't de laatste
dagen hadden, kan men er niet aan denken,
de dekzeilen van de huizen af te halen.'gj§
STEUNAANVRAAG AAN
DE REGEERING.
De burgemester van Borculo verzocht
te melden, dat omtrent de uitkeering aan de
slachtoffers van de ramp nog niets bekend
is.
De burgemester moet nog steun aan de
regeering vragen. De taxaties zijn in vollen
gang. Men weet nog niet hoe groot de
schade is. Zaterdagmorgen zijn de tachtig
man genietroepen die behulpzaam waren
bij de opruiming der ruïnes van den storm
ramp, vertrokken, werd vooraf een toe
spraak gehouden d^p den burgemeester, die
hen dankte voor den verleenden bijstand.
De bevelvoerende officier beantwoordde
de toespraak.
De huren van de noo'dwoningen zijn ge
steld op 1.802.30 per week, waarbij
waterleiding en electrisch licht is inbegre
pen. Voor het U.L.O.-onderwijs is een mi
litaire barak beschikbaar gesteld,
Op 8 September vangt het onderwijs aan.
EEN PRACHTIGE GIFT
UIT 1NDIË.
Vijftig duizend gulden uit
bet Siwroeionds.
Het Smeroefonds maakte, naar Aneta uit
Batavia meldt, 50.000 over ten bate der
slachtoffers van de cycloonramp.
De noodwoningen.
Het huisvestingcomité te Borculo heeft
nu allen die een noodwoning aanvroegen,
onderdak gegeven. In het park „Cycloon"
staan tien blokken elk van drie woningen
dt, Padox, benevens de barak der ge-
mefc Deventer, met negen woningruim
ten. andere punten staan nog afzonder
lijke V'adox-blokken.
Voor eenige winkeliers worden houten
huizen met winkelruimte er aan verbonden
geplaatst.
Eenige arbeidershuizen der vereeniging
„Woningbouw worden tijdelijk nog in be
woonbaren toestand gebracht.
Eenigen tijd geleden werden wij opge
schrikt door een klein maar veelzeggend be
richt in de provinciale bladen, zoo schrijft
men in „De Morgen" uit Heerlen. Op den
rijksweg van N ij -negen-Maastricht werden
n.l. auto's gesignal'erd, die er reden met het
kennelijk doel om grootere meisjes te ont
voeren. Tot op heden hebben de bladen daar
over niets meer vermeld, zoodat wij veilig
mogen aannemen, dat er tot nu toe geen enkel
meisje ontvoerd is.
Wel heeft zich een geval voorgedaan in
de maand Juli op den Rijksweg tusschen
Susteren en Eelt maar door een gelukkig
toeval is deze dri /elsche poging mislukt.
Tot waarschuwing en ook om de manier
te leeren kennen, waarop gewetenlooze in
dividuen in soortgelijke gevallen optreden,
laten wij hier de toedracht der zaak volgen.
Een onderwijzeres reed in de tweede helft
van de maand Juli des morgens om half negen
op den rijksweg om zich naar Echt te begeven.
Een eindje buiten Susteren reed een auto
haar achterop. Na het eerst gegeven signaal
week de onderwijzeres naar rechts uit. Maar
de auto hield steeds naar rechts aan en op
een gegeven oogenblik werd de wielrijdster
op zachte wijze omvergereden. Dadelijk
kwam één der mannen op haar toe, quasi om
te helpen, maar feitelijk om haar door middel
van een bedwelmend vocht in staat van ver
dooving te brengen. Gelukkkig begreep het
meisje de bedce'ing. Met alle kracht trachtte
zij zich te verweren en begon luidkeels te
roepen. Tot haar geluk werkte op een der
omliggende velden een landman, die met
een hark in de hand, op het noodgeschreeuw
naar den weg kwam toeloopen. Toen ver
dween de aanrander en reed ijlings weg. Uit
dit feit moge men concludeeren, dat grootere
meisjes niet altijd veilig op eenzame wegen
kunnen rijden. Het'is verleden jaar ook eens
gebeurd, dat twee dames, die des avonds aan
het station te Heerlen in een gesloten auto
stapten en vroegen om naar Kerkrade ge
bracht te worden, in een tegenovergestelde
richting werden vervoerd en op een eenzame
plaats moesten uitstappen. Dank aan de
diepe duisternis, die er op dien avond heersch-
te, konden zij nog ontsnappen. Het veiligste
schijnt dus wel de tram of een autobus te
nemen.
Wegens de zeer gemengde en internatio
nale bevolking der mijnstreek zijn hier de
moreele gevaren grooter dan elders.
Als men de uitspraken nagaat van de recht
bank te Maastricht, ziet men met schrik hoe-
velen er veroordeeld worden voor vergrijpen
tegen de zeden.
Wij kunnen niet te voorzichtig en te waak
zaam zijn in dezen tijd voor onze kinderen.
Vele ouders van buiten handelen dikwijls
roekeloos, door hunne meisjes in een dienst
te plaatsen zonder eerst inlichtingen bij de
geestelijkheid der parochie in te winnen.
Daardoor is het feit te verklaren, dat een
pastoor van een der omliggende dorpen moest
constateeeren, dat van de twaalf meisjes, die
uit zijn parochie in de mijnstreek dienden,
er zes waren afgedwaald. Hiervoor zijn ook
voor een deel de ouders verantwoordelijk.
Evenals in Zuid-Limburg de plaatsen met
„gevaarlijke helling" worden aangegeven,
zoo zou men in de mijnstreek op vele drukke
punten borden moeten plaatsen, waarop in
groote letters stond geschilderd „Ouders
waakt over uwe kinderen."
waarbij de H Teresia van het Kind Jezus
wordt uitgeroepen tot bijzondere bescherm
ster van het Pausel. Liefdewerk van den
II. Petrus.
Aan den Algemeenen Voorzitter van S.
P. L„ Mgr. Cesare Pecorari te Rome heeft
onze Heilige Vader de Paus de volgende
Breve gericht;
PAUS PIUS XI.
Beminde Zoon! Heil en Apostolische Zegen!
Om het Christelijk Geloof uit te breiden
onder de vreemde volken, om het licht van
het Evangelie te doen erkennen bij stam
men, die leven in den schaduw van dwalin
gen en dcod, om de missiën te bevestigen
en nieuwe kerken te vormen, blijkt niets
méér voordeelig dan dat in de verschillen
de streken, ook in die welke door groote
afstanden van land of zee van dit midden
punt der katholieke wereld gescheiden zijn
de inlandsche geestelijkheid in den dienst
des Heeren toeneme. Geleid door dit wijze
inzicht hebben de Roomsche Pausen, onze
Voorgangers, met gestadigen toeleg er voor
gezorgd, dat in de buitenlandsche missiën
beproefde inlandsche christenen deugdelijk
tot geestelijken werden opgeleid en tot
priesters gewijd. Met ditzelfde inzicht heeft
Leo XIII, zaliger gedachtenis, onze Voor
ganger, met bijzondere geestelijke gunsten
verrijkt het „Liefdewerk van. den H, Pe
trus", in 1889' in Frankrijk opgericht met de
vruchten-belovende bedoeling in de bui
tenlandsche missiën de opleiding van een
inlandsche geestelijkheid te bevorderen; dit
Werk, dat later naar Zwitserland werd
overgebracht, heeft onze Voorganger Be-
nedictus XV, roemwaardger gedachtens
in het jaar 1920 gesteld onder de leiding
der Romeinsche Congregatie tot Voorplan
ting des Geloofs; en Wij-zelf zien thans,
n:et zonder groote vreugde des harten, den
bloei van ditzelfde Werk in een groot
aantal leden en in het aanvatten van lof
waardige ondernemingen.
Dewijl dan Gij, Beminde Zoon, die ge
noemd Werk wijs en ijverig bestuurt, voor
u-zelf en in naam van alle leden ootmoe
dig het dringend verzoek hebt voorgedra
gen, dat Wij voor dit Pauselijk Liefdewerk
als hemelsche beschermster de heilige Te
resia van het Goddelijke Kind zouden wil
len aanwijzen, zoo hebben Wij besloten dit
verzoek in te willigen. En Wij doen dit des
te liever omdat Wij overwegen, dat onder
de bloemen van deugd, waarmede die hei
lige Teresia als een uilverkoren Bruid
was opgesierd, bijzonder heeft uitgeblon
ken de allervurigste liefde, waarmede zij
Jezus was toegedaan. Wij weten ook, dat
die heilige van een zelfde liefde brandde
jegens de Kerk en jegens de dienaren der
Kerk, de priesters. Wij weten eveens, dat
zij voor het heil der zielen zichzelf den Al
lerhoogste als een slachtoffer aanbood. En
ten slotte herinneren wij 9ns, dat die hei
lige maagd, gloeiend van een brandend
verlangen te kunnen uittrekken naar de
landen der ongeloovigen om zielen te win
nen voor Christus, zeer dikwijls aan haar
hemelschen Bruidegom heeft aanbevolen
de evangelische arbeiders, die in de ver-af
gelegen missiën voor het Geloof werken.
Daarom is het waardig, rechtvaardig en
schoon aan gedoemd Werk Teresia aan te
wijzen als hemelsche beschermster bij God;
derhalve, krachtens Ons Apostolische Ge
zag, verklaren Wij en spreken Wij uit
bij deze en voor altijd dat de heilige
Teresia van het Kind Jezus de Bescherm
ster is van het Pauselijk Liefdewerk van
den H. Apostel Petrus tot opleiding van
een inlandsche priesterschap in de missie
gebieden. En Wij koesteren de vaste hoop
da' door tusschenkomst van deze heilige
Beschermster over dit Liefdewerk ontel
bare hemelsche guosten als uit een onuit
putbare bren zullen toevloeien; en. hoewel
het om meerdere redenen een hard en zeer
moeilijk werk is een inlandsche geestelijk
heid goed te vormen, twivelen wij niet of
op de voorbede van een óij God zóó mach
tige voorspreekster zullen alle moeielijkhe-
den gelukkig worden overwonnen, en de
inlandsche jongelingen, die tot den dienst
des Heeren geroepen zijn, zullen de gesta
dige hulp van zulk een Beschermster on
dervinden. Voorts bidden wij God, den oor
sprong van alle goeds, dat Hij goedgunstig
dit Liefdewerk doe gedijen; en onderwijl
verleenen wij aan U, gewaardeerde Be
stuurder, aan alle Uwe medewerkers en
aan alle leden van het Werk, waar ter we
reld zij zich ook bevinden, als Onderpand
der hemelsche gunsten en als uiting van
onze welwillendheid zeer gaarne den Apos-
tolischen zegen.
Wat hiertegen ook mocht worden inge
bracht is van geen kracht. Wij willen ver
der dat aan overgeschreven en ook aan ge
drukte exemplaren van dit Schrijven, die
door de handteekening van een openbareH
notaris en door het zegel van den kerke-
lijken waardigheidsbekleeder zijn gewaar
merkt, geheel en al dezelfde waarde worde
toegekend als aan dit origineel, indien het
wordt aangeboden en getoond
Gegeven te Rome bij Sint Pieter, onder
den Visschersring. den 29en Juli 1925, in het
vierde jaar van Ons Pausschap,
L. S. P. card. GASPARRI,
Staatssecretaris.
Ze wisten van niets.
De rechtbank te Rotterdam bhandelde
Donderdag de zaak tegen de 22-jarige Coba
van Gils en de 27-jarige Truus dp Jong,
twee der beruchtste Rotterdamsche beroof-
sters, die reeds herhaaldelijk van verschil
lende groote beroovingen verdacht zijn ge
weest. Eerstgenoemde was o.a. betrokken bij
de geruchtmakende berooving van een En-
gelschman op de Ged. Binnenrotte. Thans
stonden zij terecht in verband met de be
rooving van 2250 ten nadeele van een
sleepbootkapitein uit 's-Hertogenbosch, ge
pleegd op Zaterdag 13 Juni j.l. in een slop
op den Schiedamschesingel.
De politie vermoedde dat het geroofde
geld in handen was van Jantje Burgers en
Tinus Duiker, bijgenaamd „Lange Tinus."
Bij de jacht, die onmiddellijk op dit twee
tal gemaakt werd, schoot een inspecteur
van politie den onschuldigen molenaar, G.
Ambrosius, tot wiens woning in de Delft-
schestraat men doorgedrongen was, dood.
De beide personen wisten te ontkomen.
Later werden zij gearresteerd, doch ze
moesten wegens gebrek aan bewijs weer in
vrijheid gesteld worden. Het gerechtelijk
onderzoek, dat de justitie heeft ingesteld in
verband met het optreden van den betrok
ken inspecteur, duurt nog steeds voort.
Vermoedelijk zal deze in October terecht
staan. De dagvaarding legde den beklaagden
diefstal in vereeniging ten laste. Subs, was
bekl. De Jong di-tstal en beklaagde Van
Gils medeplichtigheid aan diefstal ten laste
gelegd. Laatstgenoemde bovendien recidive.
Op de publieke tribune' was geen plaatsje
onbezet en Lange Tinus en Jantje Burgers
stonden in het voorste gelid.
Béide vrouwen werden tegelijk voor het
hekje geleid.
Pres.: U ontkent zeker wat er in de dag
vaarding staat.
Bekl. in koor: Ja, meneer!
Pres.; Maar u bent dien avond toch wel
met een man op den Schiedamschesingel
geweest.
Bekl.: Ja meneer.
Pres.; En hebt u toen achter het hek bij
de school gestaan?
Bekl. Coba: School? Ik heb wel een poort
gezien, maar dat daar een school was, wist
ik niet.
Pres.: En hebt u dien man niet bestolen?
Bekl. Coba: Welnee. Hij trok ons de poort
in. Toen zijn we weggeloopen. Wij hebben
nog geen minuut in de poort gestaan. En
dronken dat die man was, edelachtbare,
dronken! Op de Blaak kwam hij naar ons toe
en toen vroeg hij: „Lusten jullie een glaas
je?" Nou, dat sla je niet af, hè? Toen zijn
wij naar een café bij de Vischmarkt gegaan
en ik zei nog: „Man, jij mag wel kwast drin
ken, dan knap je wat op".
Pres. {den woordenstroom stuitend): „En
wat is er later gebeurd?"
Bekl.: Later zijn wij naar huis gegaan op
het Diergaarde kaatje."
Pres.: „Bent u niet in de Schiestraat ge
weest?"
Bekl.: „O, ja, moet u hooren. „Ik had ruzie
gehad met Jantje Burgers. Ik had hem
's avonds niet gezien en omdat ik wist, dat
hij veel in de Schiestraat kwam, ben ik hem
daar gaan zoeken."
Pres.: „En vertel u eens bekl. De Jong,
hoe kwam het nu, dat die man zijn geld
kwijt was?"
Bekl. Truus: „Ja weet ik veel, ik heb geen
geld gezien."
Als eerste getuige werd daarna gehoord
de majoor van politie W. Weeda. Deze ver
klaarde, dat hij bekl. De Jong op den mor
gen dat zij overgebracht zou worden, naar
'thuis van bewaring in het waschhok tegen
bekl. Van Gils had hooren zeggen: „Denk er
om, wij gaan over vandaag, maar niets be
kennen hoor!"
Bekl. Truus: „Die majoor is gek. Die man
moet beslist een hekel aan me hebben. Als
hij de wacht had, kreeg ik altijd maar één
deken van de andere agenten kreeg ik er
drie."
Vervolgens werd de benadeelde gehoord.
Hij vertelde, dat hij in het café bij de Visch
markt eerst met geld uit zijn portefeuille
had willen betalen. Hij had de portefeuille
al uit den binnenzak van zijn vest gehaald,
doch toen bedacht hij zich en betaalde met
klein geld uit ziin portemonnaie. In de por
tefeuille bevonden zich twee bankbiljftten
van 1000, eenige van 100 en van 10.
Kort te voren had hij het geld er nog in
zien zitten. Hij is toen met de vrouwen den
Schiedamschesingel opgeloopen, waar ze
hem een slop introkken. Hij had daar even
met de langste van de twee (bekl. Truus)
gestaan. De andere was buiten gebleven.
Later wisselden ze om. Toen kwam de
kleinste bij hem en liep de langste weg.
Bekl. Coba: „O, wat kan die man liegen!"
.Getuige verklaarde verder, dat hij nader
hand door twee agenten was aangesproken,
die vroegen of hij niet beroofd was. Eerst
dacht hij, dat dit niet het geval was, doch
spoedig bemerkte hij, dat hij zijn porte
feuille kwijt was. Alles moest wèl in een
minimum van tijd gebeurd zijn.
Getuige W. J. van Gelderen, verklaarde,
hoe hij dien avond gezien had, dat twee
vrouwen op den Schiedamschesingel een
man een slop introkken. De kleinste bleef
op den uitkijk staan. Get. had de zaak niet
vertrouwd en de politie gewaarschuwd.
Bekl. Coba: „Ik mag toch kijken waar
heen ik wil. Die man liegt ook alles.
Het O. M„ waargenomen door mr. Gom-
bault, herinnerde er in zijn requisitoir aan,
dat deze zaak indirect zulke treurige ge
volgen heeft gëhad. In den breede ging spr.
het verloop van deze berooving, die hij zeer
geraffineerd noemde, nog eens na. Spr.
wees er op, dal beide beklaagden zeer on
gunstig bekend staan.
Tegen ieder der beklaagden eischte spr.
drie jaar gevangenisstraf, voor Truus, we
gens diefstal en voor Coba wegens mede
plichtigheid daaraan.
Mrs. Adama Ziilstra en Willinge Grata-
ma als verdedigers toegevoegd, pleitten
vrijspraak.
De beklaagden regen daarop het laatste
woord.
Bekl Truus (zachtjes): „Ik ben onschul
dig."
Bekl. Coba (luidruchtig): „Ik heb abso
luut niets gedaan!"
Toen de veldwachter haar wilde meelei-
den en zij op de tribune al de haar zoo be
kende gezichten zag, werd het haar te mach
tig en barstte ze in snikken uit.
Uitspraak 10 September.
De subcommissie van de schoonheids
commissie te Amsterdam met den architect
Jan Gramata als voorzitter, zegt in haar
rapport over de vraag van B. en W. of
stichting van een schouwburg op het ter
rein van het Klein Gartmanplantsoen uit een
stedebouwkundig oogpunt toelaatbaar is
(het kleine intieme theater, dat Royaards
wil stichten), dat uit een onderzoek ter
plaatse is gebleken, dat het Bezwaarlijk zou
zijn op het aangegeven terrein een uit ste
debouwkundig oogpunt toelaatbaar gebouw
te stichten. Wel zoo het terrein, waarop
het gymnasium staat, beschikbaar kon wor
den gesteld.
Intusschen acht de subcommissie toch een
oplossing zonder dit terrein bij voorbaat on
mogelijk. H.i. is een oplossing alleen te be
reiken als een schouwburg van monumen
taal karakter kon worden opgericht, die
een behoorlijke afsluiting vormt van het
Kleine Garmantplantsoen en de Lijnbaans
gracht. Of een dergelijke monumentale
voor een deel af van een nadere regeling
omtrent de rooilijnen en uit den aard der
zaak van het ontwerp zelf, waaromtrent de
schoonheidscommissie t.z.t. nader zal moe
ten oordeelen.
De minderheid der subcommissie, verte
genwoordigd door den architect Boteren-
brood, staat meer beslist afwijzend tegen
over het denkbeeld. Z.i. kan de vraag, of
een schouwburg binnen de gegeven rooilij
nen toelaatbaar is, niet anders dan ontken
nend worden beantwoord, aangezien het
terrein te klein is. Zijn bezwaren zouden
zich in belangrijk minder mate voordoen,
als de voorgeschreven lijn meer naar de
zijde van het gymnasium verlegd zou kun
nen worden. cc.
De schoonheidscommissie in pleno neett
na een langdurig en af en toe warm debat
zich vereenigd met de conclusie van het
rapport der meerderheid.
Een bekend Engelsch kunstverzamelaar,
mr F. H Clarke, kocht voor 15 sh. een
oud schilderij, dat, gelijk de gelukkige ei
genaar aan de „Wesfm. Gazette mede
deelt, achteraf bleek een echte Rubens te
zijn en wel een portret van den tweeden
graaf van Arundel. Mr. Clarke, die het stuk
met de beeltenis van dezen edelman in de
„National Gallery" vergeleek, verklaart
met groote stelligheid dat deze laatste een
copy en het zijne het origineele werk van
Rubens is In den rechter bovenhoek vond
hij de letters O. O.; vermoedend met eene
overschildering te doen fe hebben, liet hij
de plek schoon maken, waarna het oude
opschrift te voorschijn kwam: „lhomas
Howard Arundelliae Comes", en daar be
neden „P. P. R", de bekende handteeke
ning van den meester. De eigenaar doet het
denkbeeld aan de hand dat deze overschil
dering gebeurd is na een diefstal om de
herkomst van het stuk, eenmaal in bezit
van de hertogen van Argyll en St. Albans,
te verbergen en identificatie te voorkomen.
Het is thans in het openbaar tentoonge
steld, om kunstgeleerden gelegenheid te
geven zich uit te spreken over de waarde.
Onze landgenoote Marie Erdtsieck, die
den Pric d'Excellence met onderscheiding
van het conservatorium te Amsterdam ver
worven heeft en daarna een buitenlandsche
Staats-studiebeurs gekregen heeft, is met
groot succes in Queens Hall te Londen op
getreden. Haar eerste concert in ons land
hoopt mej. Erdtsieck te geven op 20 Octo
ber te Amsterdam.
Met het oog op de steeds grooter wor
dende mededinging op de wereldzuivelmarkt
is het van het grootste belang, voortdurend
er op bedacht te zijn, de hoedanigheid van
de producten te verbeteren. Dit is vooral
mogelijk door van goede grondstoffen uit
te gaan, m. a. w., de melk moet op de boer
derij zoo zindelijk mogelijk gewonnen wor
den, iets, waaraan thans veelal nog wel
het een en ander ontbreekt.
In dit verband verdient zeker de aan
dacht het feit, dat de coöp. zuiverfabriek te
Steenderen heeft besloten tot het houden
van een wedstrijd in de melkwinning op de
boerderij, welke een geheel jaar zal duren.
Acht boederijen hebben zich voor deelne
ming aangemeld. Deze zullen door een daar
toe ingestelde commissie in den loop van
het wedstrijdjaar op ongeregelde tijden
worden bezocht.
Er zal worden gelet op zindelijk melken,
zeven, afkoelen, bewaren en aflevering. Het
hoogste aantal te behalen punten bedraagt
voor den weidetijd 200, voor den staltijd
250. Als eindcijfer zal gelden het gemid
deld aantal punten gedeeld door 2.
De prijzen bedragen voor meer dan 200
punten 5 pCt. van het melkgeld van het be
trokken jaar. voor 190200 punten 4 pCt.;
voor 180190 punten 3 pCt.voor 170
180 punten 2 PCt en voor 160170 punten
1 pCt.
Het voorbeeld van de coöp. fabriek te
Steenderen verdient te worden nagevolgd.
In de Vrijdag gehouden algemeene leden
vergadering van den Ned. Bond van Gros
siers in Gedistilleerd, is bij acclamatie be
sloten aan het bestuur op te dragen, het
plan tot exploiteeren van een eigen distil
leerderij nader te bestudeeren en hierom
trent aan de ledenvergadering met bekwa
men spoed te rapporteeren zoomede om
den verschillenden distillateurs te verzoe
ken, een opgave te doen van den uitersten
prijs, waartegen zij aan de leden de nader
op te geven kwantums gedistilleerd zullen
willen leveren.
De Landelijke Federatie van Textielar
beiders heeft een brief gericht aan de be
sturen van De Eendracht, St. Lambertus,
Unitas, van den Federatieven Bond en van
den Neutralen Textielarbeidersbond, waar
in deze besturen worden uitgenoodigd deel
te neuen aan een gemeenschappelijke ge-
sturenvergadering ter bespreking van het
geen gedaan moet worden bij de beëindi
ging van de overeenkomst welke in 1924
getroffen is tusschen de Chr. organisaties
en de Twentsche werkgevers
Nog deze maand een conferentie
over het Loonraad-.^vies.
Naar de „Crt." verneemt, al in den loop
dezer maand nog de conferrvtie plaats vin
den tusschen de directie der Nederlandsche
Spoorwegen en de vertegenwoordigers der
vakbonden over het advies van den Loon-
raad. het advies van de meer dan 35.000
spoormannen omvattende combinatie Ne
derlandsche Vereeniging, St. Raphaël en
P. C. B„ alsmede het advies van den Cen-
tralen Bond, in zake den standplaatsaftrek
en de met 1 Januari a.s. in te voeren nieuwe
loonregeling.
Indische vertegenwoordiging.
De Soesoehoenan van Solo, laat zich, zoo
als Aneta meldt, ter gelegenheid van het
zilveren huwelijksfeest van H. M. de Ko-
ningin o.a. door zijn oudste dochter Ratoe
Alit en haar echtgenoot Pangeran Ario
Mataran, in Holland vertegenwoordigen.
BOVENKARSPEL (Station), 5 Sept.
Aarddappelen Due 1.702.25, ronde j
I.55, blauwe 1.95—2.25, bonte 2.35—2.40,
per baal. Aangevoerd 670 baal. Uien. Groo
te gele 2.402.80, drielingen 3.404.20,
nep 6.60—8.60 per baal. Aangevoerd 85
baal. Bloemkool le soort 19.90—39.80, 2e
soort 10.10—22.60, 3e soort 1.70—5 per
100 st. Aangevoerd 35.700 stuks. Roode kool
0.80—2.40 per 100 kg. Aangevoerd 132.100
kg. Gele kool ƒ1—2.50. Aangevoerd 24.200
kg. Witte kool 0.200.80 per 1000 st. Aan
gevoerd 11.000 stuks. Slaboonen 1.55—2.65,
er 15 kg. Aangevoerd 290 zak. Augurken
0.10—0.38 per kg. Aangevoerd 785 kg.
HOORN, 5 Sept. Granen. Rogge 11,
tarwe 12—14y2, gerst 11—13.75, haver
1213 Per 100 k8- Erwten f 2937,
vale (groote) 2338, Wijker vale 20 26 12
per hl. Mosterdzaad 3742 per 70 kg,
Karwijzaad 12 13» Maanzaad 25 26
per 50 lg.
LEIDEN, 5 Sept. Prima fabrieksboter
2.50—2.55, prima boeren- 2.40—2.55 perkg.
Met middelmatigen aanvoer en vluggen
handel.
Turf van 31 Aug. tot 5 Sept. 250.000 lange
8—8.50 per 1000 stuks
AMSTERDAM, 5 Sept. (Bericht v/h
Gem. Veilingsgeb., expl. De Jong Koene.)
Hertogin Elza 0.40—0.60, Beurré Lin-
dauer 0.40—0.60,Maagdeperen 0.320.40,
Herfstdirken 0.16—0.22, Bonne d'Ezee
0.500.58, Clap's favorite extra 0.80
tot 1.10, idem 1/0.60—0.70, Beurrè d.Arna-
üe 0.40—0.60, Seigneur d'Esperen 0.55
tot 0.68, Beurré de Merode 0.320.50,
Sijsjesperen ƒ0.30—0.40, Triumpf de Vienne
0.700.84 Trosjesperen 0.200.26,
Lord Grossener 0.180.22, Jaques Lebel
0.220.30, Notaris-appelen 0.220.34,
Signe Tielich 0.24—0.30, Charlemonsky
extra 0.500.70, idem I 0.300.42,
Tulp-appelen 0.30—0.40, Bloemée 0.18—
0.26, Transparant de Cronsel 0.380.50,
Kerswick I 0.24—0.30, idem 11/0.18—0.23,
Zoete appelen 0.12—0.18, Zure appelen
0.12—0.18, Eva, zoet 0.12—0.14, The
Queen 0.260.38, Sterappelen 0.220.30,
Lord Suffield 0.22—0.32, Pruimen Victoria
0.70—1.04, Druiven Frankenthalers 0.60
tot 0.76, Alicant 0.64—0.80, alles per kg
Karbonkels 0.80—1.14, Suikermeloenen
0.550.75, Netmeloenen 0.790.75,
klein f 0.30—0.35, Perziken I f 0.160.24,
idem II f 0.07—0.12 per stuk Tomaten
f 16—25, idem II f 6—12, Spercieboonen
enkel f 20—28, dubbel f 12—16, Snijboonen
f 2244, Augurken fijn fijn f 3644, fijn
f 28—34, basterd f 20—24, grof f 11—14
per 100 kg.Bloemkool I f 3042, idem II
f 1524, Komkommers geel I f 57, idem
XI f 3—4.50 per 100 stuks Peen I f 14—20,
idem II f 6—12 per 100 bos Sla f 4.50—
5.60, Andijvie f 2.40—4 per 100 krop
Postelein f 0.60—0.70 per mandje Uien
f 0.85—2.10 per baal van 25 kg Zand-eigen-
heimers f 5—10.30, Drielingen f 4—8.50
per 100 kg.
Bloemen. Pullings f 30—42, Rayananten
wit f 17—21, lila f 18—24, brons f 18—22, Am
Anjers f 7—9, Chabot Anjers f 2.40—4.50,
Salia's f 2.50—4, Gladiolen f 2—3.50, Hadley
f 5—9, Sunburst f 3—4.50, Golden Ophelia
f 4—5.50, Ophelia f 4—5, Keizerin f 3—5.50
per 100 stuks Lelies Oratum f 10—16, Ja-
pansche Lelies f 1316 per 100 kerk Snij-
groen f 38 per 100 rank.
ALKMAAR, 5 Sept. Vee. Aanvoer 2 paar
den f 150300, 45 koeien f 300—475, 60
nuchtere kalveren f 1430, 331 schapen
f 44—50, lammeren f 32—40, 80 biggen
f 1824, 8 bokken en geiten f 412.
Boter, per 0 5 kg. f 0.951.30.
Eieren, per 100 stuks f 89.25.
ALKMAAR, 5 Sept. Eieren (N. V. Eier-
veiling voor Hollands Noorderkwartier). Aan
voer 84.500 kipeieren, 56/60 kg. f 9—9.40
60/64 kg. f 9.30—9.70, bruine f 10—10.30
per 100 stuks. Aanvoer 5500 eendeieren,
f 7.50 per 100 stuks.
BEVERWIJK. R. K. Coöp. Tuindersver-
eeniging „Kennemerland". Prijsnoteering
van 4 Sept. Bramen 5—60 ct., Tomaten
Tomaten 1020 ct., Pruimen 5055 ct. per
K.G.Perziken 8—12 ct. per stuk Capu-
cijners witte 19—25 ct., Capucijners brume
18—24 ct., Raspers 13—20 ct. per pond
Aardappelen 38 ct., Tuinboonen 1024
ct., Snijboonen 1034 ct., Spercieboonen
zonder draad 2027 ct., Spercieboonen met
draar 1420 ct., Spercieboonen tros 2733
ct., Spercieboonen dikke 1018 ct. per K.G.;
Spinazie (p.mand 20 kilo) 1.95 2.70 ct.,
Sla (50 stuks) -1.10—2.25 ct.. Andijvie 40—
95 ct. per kistRhabarber 36 ct., Pctc
1625 ct. per bos Komkommers f 2—9,
per 100 pond Postelein 40—60 ct. per kleine
kist. Prei 2—5 ct. per bos Bloemkool 14—
30, Groenkool 57, Roodekool 46 per 100
K.G. Meloenen 30—70 ct. oer stuV.
MEDEMBLIK 4 Sept. 1925. Marktbericht
„St Joseph". Groote Muizen 2.102.40,
Bloemkool 1.80—25.80, Uien 2.40; Sla
boonen f 1.152.40.
ALPHEN AAN DEN RIJN, 2 Sept. 1923.
N. V. Tuinbouwveiling „Aiohen aan den
Rijn", te Afphen aan den R-70. Spinazie ƒ11
13, Heerenboonen 725, Snijboonen
1436, Pronkboonen 7, Postelein 8
II, Uien 5.806.00, alfes per 100 K.G.
Rhabarber 1012, Peen van 413,
Kroiten van 3.3.50, Andijvie 2.30—
2.70, alles per 100 bos.
Kropsla I 2.403.20; Komkommers 4
5, Meloenen 2053, alles per 100 stuks
