Derde Retraitenhuis in het Bisdom Haarlem.
KIEKJES UIT CANADA.
De Zesde Algemeene Vergadering
van den Volkenbond.
Ovrwr.u km wak «tiicus mi
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Tweede Blad Dinsdag 29 September 1925
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
BILJARTEN.
Concours Amsterdamsche
Kegelbond.
UIT ONZE OOST.
De moord te Garoet.
Het gebouw, zooals het verrijzen zal.
Door Geo Huijzer.
■ae^wwrt/
IV.
Genève 20 September..
De vierde der commissiën, waarin de
Assemblee zich jaarlijks splitst, is de
commissie van de begrooting. Zij heeft' dus
tot taak om de begrooting over het ko
mende en tevens de rekening over het af-
geloopen jaar aan een nauwkeurig en
hoezeer nauwkeurig onderzoek te on
derwerpen en alle voorstellen te behande
len, die daarmede direcf of indirect in
in verband staan. Een schijnbaar onderge
schikte, zelfs deels formeele taak, doch
welke deze commissie van den aanvang af,
dank zij het initiatief van onzen landgenoot
prof. van Eysinga op hooger peil heeft
weten le houden. Zooveel is zeker, de
vierde commissie wordt al lang niet meer
als eene ondergeschikte beschouwd en
hare werkzaamheden hebben in den regel
de volledige belangstelling van den se
cretaris-generaal sir Eric Drummond in
eigen persoon. Ditmaal was het de Bra-
ziliaansche gedelegeerde, die wat erg vit
terig optrad en fouten trachtte te ontdek
ken waar zij niet zijn. Want aan het werk
van deze vierde commissie gaat altijd nog
vooraf dat van de speciale begrotings
commissie, waarin dr. J. A. Nederbragt
van ons Ministerie van Buitenlandsche Za
ken eene overwegende rol speelt. Dat is
eene permanente bezuinigingscommissie
en aan haar juist door de permanentie ge
scherpt oog ontgaat niet zoo heel veel.
Wat niet wegneemt, dat principieele sa-
larisposten, die inderdaad niet gering is,
wel altijd zullen blijven bestaan. Het Hof
in Den Haag, dat onder de algemeene
Volkenbonds-begrooting ressorteert. is
voor velen eene niet onbegrijpelijke reden
tot critick
De Raad formeel en de secretaris-gene
raal practisch benoemen het zeer uitge
breid Volkenbonds-personeel. Bij die be
noemingen komt hier deze speciale moei
lijkheid om den hoek kijken, dat èn de
posten, gemeten naar belangrijkheid, èn
het aantal der uit ieder aangesloten land
benoemde personen zekere evenredigheid
moeten vertoonen. Wie de lijst der Vol
kenbondsfunctionaris er nauwkeurig na
gaat, begrijpt, dat er op dit punt wel eens
klachten worden gehoord. Maar wat wil
men? Fransch en Engelsch zijn de officL
eele talen, waarin men in het Paleis des
Nations arbeidt,, en die worden nu een
maal het best gesproken en geschreven
door Engelschen en Franschen en nauw
verwante volken. Dies vindt men onder
het lagere personeel een niet te bestrijden
overwicht van beide nationaliteiten, dat an
derzijds moeilijk te compenseeren is. De
discussie over dit uiteraard doornige punt
nam ditmaal een groot'en omvang en zelfs
de anders zorgzame Eric Drummond nam
er levendig aan deel. Het betreft toch ook
in de eerste plaats zijn beleid en zijne
onpartijdigheid. Juist wijl men deze niet
in twijfel trekt en wilde trekken, bleef de
discussie geheel binnen de perken der zeer
geoorloofde critiek, al heeft de tenslotte
aangenomen resolutie duidelijk doen uit
komen, dat men in verschillende landen op
dit stuk nauwlettender toeziet dan de
buitenstaander zou meenen
Treedt men de vijfde commissie bin
nen, dan weet men onmiddellijk, dat in
den Volkenbond man en vrouw formeel ge
heel en practisch ook op vele punten ge
lijk zijn. De vijfde is de commissie der
sociale en sociaal-ethische, der philanthro-
pishe problemen. Hier verdedigt de wel
sprekende directeur van het Arbeidsbureau
Albert Thomas jaarlijks zijne begrooting,
die onderdeel van de algemeene begrooting
uitmaakt, en dan is er zelden of nooit een
plaats te krijgen. Aanvankelijk tooude deze
vijfde commissie wat al te veel ijve; en
werd wat al te veel geliefhebberd op al
lerlei terrein Dat is spoedig verbeterd en
de mannen van beteekenis, dit hier aan
den Volkenbondsarbeid hunne beste krach
ten geven, verrichten er nuttig werk. De
vraag tot hoever de Volkenbond zich met'
den arbeid der kinderbescherming zal in
laten, deed ditmaal een langdurigen strijd
ontbranden. Er is daarvoor eene interna
tionale vereeniging van parc.culieren aard,
cie door den Voiker.b-nd wordt gesteund
en ook onder zijne bescherming is ge
plaatst. Het ging nu minder om de vraag
of men 50.000 goudfrancs lor beschikking
van dezen arbeid zal stellen; daarin wa
ren allen het eens, maar meer of men zich
qua Volkenbond zal bepalen tot een alge
meen onderzoek en verzamelen van gege
vens, dan wel 'n gepaald program terzake
aan de hygiënische organisatie en de betref
fende vereeniging zal voorschrijven, 't Laat
ste brengt uiteraard verantwoordelijkheid
van den Volkenbond tot op het terrein der
details mede. De hertogin van Atholl uil
naam van Engeland, gesteund door de
Zweedsche mevrouw BuggeWicknell,
staat het meer onafhankelijk standpunt
voor; mej. Forchhamer uit Denemarken
daarentegen, gesteund door Polen en Noor
wegen, stond het' meer bindend standpunt
voor. Tusschen haar in stonc'. de Nederland-
sche delegatie, die bij monde van prof.
Franqois het o.i. zeer verstandig voorstel
deed om aan de hygiënische organisatie
specialisten toe te voegen op het gebied
der kinderbescherming, welke er fotnutoe
ontbreken. Een directe beslissing is niet
genomen, maar op de gebruikelijke, gun
stig werkende wijze wordt door ondeHinge
bespreking naar een convenant gezocht.
De zesde commissie is die der politieke
vraagstukken. Dat klinkt belangrijk en is
het ook in een jaar als dat van het Corfu-
incident; ditmaal bepaalt het zich tot de
bespreking van mandaten dank zij het
jaarlijks ferugkeerend voorstel van Nansen
en de minderheden, nadat daaraan een
vrij uitVoerig slavernij-debat was vooraf
gegaan. Het minderhedenvraagstuk is,
vooral door de Balkan- en de Baltische
landen wel eens wat al te veel vooropge
zet, maar belang kan "en mag daaraan niet
worden ontkend. Het is na den oorlog van
karakter veranderd, maar zeker niet van
gevaar onfdaan. De Lithauensche delegatie
heeft ter Assemblée het voorstel gedaan
eene commissie te benoemen, die lot taak
zal hebben een soort van code van de
rechten der minderheden en van de ver
plichtingen van de Staten, waar minder
heden voorkomen, op te stellen. Materiaal
daarvoor is te over te vinden in de be
staande tractaten, b.v. die, waarbij de ge
allieerde Mogendheden de nieuwe of uit
gebreide Staten als Polen, Tsjecho-Slowa-
kije, Yoego-Slavië, Hongarije hebben er
kend. Maar het is iets anders het diént
erkend zulke rechten in bijzondere trac
taten vast te leggen of ze als algemeene on
derdeden van het volkenrecht te erken
nen. Er ontstond dan ook heel wat debat,
waaraan bijna alle Oostelijke Staten van
Europa deelnamen. Polen. Roemenië, Tsje-
cho-Slowakije steunden het voorstel vdn
Lithauen, waartegen lord Robert Cecil en
de Belgische oud-minister Hijmans waar
schuwende woorden deden hooren. Want,
zoo betoogde Cecil, als men op den Volken
bond de zware last van geheel het minder
hedenvraagstuk legt, zou hij daaronder kun
nen bezwijken. Terwijl Hijmans tegen
nieuwe instellingen op minderhedengebied,
die vooral Hongarije in het leven wilde
roepen, dit bezwaar gevoelde, dat daardoor
eerder de verschillen werden geaccentueerd
dan verhinderd I
Nadat de Chincesche gedelegeerde met
kostelijke ironie bescherming had gevraagd
van meerderheden, zelfs groote, die ge
lijk in zijn land door minderheden wor
den overheerscht. trok de Lithauensche de
legatie ten lange leste, op raad vooral van
den invloedrijken Benesj, haar voorstel in.
Maar zij kreeg daartegenover deze voldoe
ning, dat, terwijl de Commissie het jaar -
lijksch rapport van den Raad wat de min
derheden betreft, goedkeurde, de in deze
Commissie gevoerde besprekingen ook aan
de aandacht van den Raad worden onder
worpen .Het vraagstuk van codificatie van
minderhedenrecht en van eene raadgevende
Minderheden-commissie blijft dus aan de
orde. De heer van Lijnden van Sandenburg,
die wijselijk aan de debatten niet deelnam,
is rapporteur erover; nu niet in alle opzich
ten een benijdenswaardige taak!
Terwijl de Commissiën vergaderen, wordt
er door sub-commissiën mede hard gewerkt.
Ook door die, welke de ontwerpen voor
het nieuwe gebouw van den Volkenbond
ter hand neemt. Het schijnt nu, dat niet
slechts tot den bouw van een vergader
zaal met annexen zal worden besloten,
maartof een gebouw, waarin levens hel
Secretariaat zal worden ondergebracht.
Het oude Hotel National, waarin het nu is
gevestigd, wordt dan weer hotel, wat' abso
luut noodig is ter voorziening in het be
staand tekort. En de Volkenbond krijgt
dan, vooral voor de vergaderingen der
Commissiën, de beschikking over lokalen,
waarin publiek kan worden toegelaten
zonder als nu geschiedt de debatten
te hinderen. Wat voor lichamen, die we
reldvraagstukken behandelen, geen over
bodige luxe kan heeten.
MoonsDommering.
De Belgi
sche biljart-
spelerMoons
heeft den
winnaar van
de wedstrij
den om het
wereldkam
pioenschap,
Dommering,
uitgedaagd
zijn titel te
verdedigen.
Dommering
heeft ditge-
accepteerd.
De partij
Moons. zal worden
gespeeld te
Arnhem op een nader te bepalen datum.
De stand van Zondagavond van het kegel
concours van den A. K. B. in Bellevue luidt
a's volgt
Korpswedstrijden 1. T. O.G. I. D. O.,
Heereier, 247 2. D. O. K. .,Bloemendaal,
240 3. Koekoek I, Alkmaar, 237 4. Alle
Negen, Oss, 236 5. Allen Present I, Am
sterdam, 231
Persoonlijk kampioenschap van den N.
K. B. 1. C. Booy, Haarlem, 133 2. W.
Berrier, Amsterdam 133 3. B. v.d. Brink,
Barneveld, 129 4. W. C. Muller Jr., Bus-
sem, 129 5. A. Prins Jr., Den Haag, 128.
Jubileumwedstrijd 1. J. Stok, Rotterdam,
Dommering.
71 2. Logjes, Arnhem, 71 4. W. van Door-
neveld, Amsterdam, 71 4. Maczander, Til
burg, 69 5. Th. Grupping, Amsterdam, 69.
Clubkampioenschap van den N.K.B.
1. D. O. K., Bloemendaal, 298 2. T. O.
G. I. D. O., Heerlen, 295 3. Allen Present I,
Amsterdam, 292 4. G. G. P., Wageningen,
290.
Vrije baan juniores 1. A. J. Houtman-
Amsterdam, 42 2. W. C. Muller Jr., Bus;
sem, 42 3. A. J. Grupping, Amsterdam, 42
4. D. v. Meulen, Amsterdam, 41 5. A,
Koekoek, Amsterdam, 40.
Vrije baan Seniores 1. Ch. Clifford,
Amsterdam, 2 x 45.; 2. G. Nieman, Amster
dam, 45 3. Wirtjes, 4445 4. N. v. Ame-
rom, Rotterdam, 4442 5. H. C. Klein-
schmit, Zwolle, 4441
Vrije baan Hamb. telling 1. Goosens,
Apeldoorn, 114 2. W. Berrier, Amsterdam,
110 3. M. H. Ris, Amsterdam, 104 4,
W. C. Muller Jr., Bussum, 200 5. Weenink.
Zandvoort, 100.
Dameskorps 1. Diana, Amsterdam, 193
2. A. K., Amesfoort, 171 3. Emergo, Hil
versum, 167.
Dames 1. Mevr. Meddens, Hilversum,
42 2. mevr. Endenburg, Den Haag, 2 X 39
3. mevr. Cornet, Amsterdam, 39 4. mevr.
Haga, Amsterdam, 38 5. mevr. Logjes,
Arnhem, 3834
Eereprijs mej. Bosselaar, Amersfoort, 55.
Personeel 1. J. P. Voordouw, Haarlem.
44 2. Duissens, Heerlen, 41 3. J. Broek
man, Zwolle, 41 4. H. Harmsen, Amster
dam, 41 5. Meinderink, Lochem, 40
Serie Personeel 1. Toepoel, Amsterdam
105 2. H. v. Weerden, Amsterdam, 101
3. D. B. Kelder, Den Haag, 101.
Gecomb. twee vijftallen 1. Het Smalle
Pad, Den Haag, 433 2. Houtkeppers,
Maastricht, 430 3. O. D. I., Zwolle, 427
4. De Eendracht, Haarlem, 422.
Eereprijzen hoogste werper clubkampt-
oenschap K. J. Smidt, Amsterdam, 70. Hoog
ste korpswerper, lid van den A. K. B. H.
Schliche 61. Treffersprijs T. O.<3. I. D. O.
Heerlen, 40. Negenprijs Aanhouden Wint,
Amsterdam, 11x9. Achtenprijs Val Um,
Heerlen, 7x8. Zevenprijs Alle Negen.
Oss, 11x7. Zessenprijs Treffen Winti
Rotterdam, 9x6. Twee Duifjesprijs End.
desespereert Niet, Amsterdam, 4 2 duifjes,
Hoogste korpswerpers 1. N. Buiseker
Amsterdam, 60 2. J. v.d. Broek, Enschede,
57 3. Duysens, Heerlen, 56 4. J. Metz,
Alkmaar, 55 5. B. v. Thijn, Amsterdam, 55.
EEN EUROPEAAN DOOR DE POLITIE
GEZOCHT.
De politie te Batavia zoekt in zake den
moord te Garpoet een Europeaan, wiens ini
tialen overeenkomen met die, waarmede een
brief geteekend was op dezelfde wijze was
ook een gedicht geteekend, waarin een zins
speling op den moord voorkwam, en dat ge
vonden werd in de kamer, waarin de moord
was gepleegd. De moord verwekt in Austra
lië sensatie, daar de echtgenoot van mevrouw
Campbel Malvie een bekende figuur in Syd
ney is.
Mocht Bergen het vorige jaar een mooi
bouwwerk rijker zijn geworden door de nieu
we R. K. Kerk, thans zal binnenkort te Ber
gen wederom een groot bouwwerk worden
aanbesteed n.l. het bouwen van een derde
retraitenhuis in het Bisdom Haarlem.
Deze plannen zijn evenals die van boven-
genoemden kerkbouw naar het ontwerp van
den architect J. C. Leijen, te Bergen.
Bij de inzage der teekeningen trof ons
direct de eigenaardige vorm van den plat
tegrond.
In de middenpartij is op het zuiden ge
projecteerd een veranda groot 7 maal 36
M2, in het noorden daar aansluitend en ook
van daaruit toegankelijk is een eetzaal van
8 maal 14 M2, leeszaal 8 maal 10 M2 en een
biljartzaal van 8 maal 614 M2.
Aan de westzijde dezer partij komt men
in een groote hal met trappenhuis, dat tot
ruim 17 M. hoogte is opgebouwd en als uit
zichttoren en klokkentoren dienst kan doen.
Aan de noordzijde der hal is de hoofdin
gang met tochtportaal, terwijl zich aan de
zuidzijde de garderobe bevindt met toe
gang naar den tuin.
Hier bevindt zich ook tevens een ruime
inrichting voor toilet, met W.C.'s en uri
noirs.
Schuin in zuidwestelijke en noordweste
lijke richting loopen gangen met aan weers
zijden 20 slaapkamers, groot 3 bij 3 M.
Hierop wordt één verdieping geplaatst
met een even groot aantal slaapkamers, zoo
dat in totaal 80 slaapkamers aanwezig zul
len zijp.
Op deze verdieping boven de hal zijn de
zit-, studeer- en slaapkamers van den Rec
tor, die daardoor gemakkelijk controle op
de gangen kan uitoefenen, hetgeen wel eens
noodig kan zijn, voor hen, die voor het eerst
een retraite mede maken.
Onder de ha! zal een fietsenbergplaats
worden gemaakt, die van buitenaf toegan
kelijk is door een ingang onder de hoofd
trap.
Ten oosten van de genoemde middenpartij
bevindt zich wederom schuin aangebouwd
ten noord-oosten de keukenafdeeling, waar
onder sousterrain met kelders voor de cen
trale verwarming.
Op de verdieping zijn de mangel-, naai- en
linnenkamers met chambrettes voor de zus
ters.
Naar het zuidoosten is de pastorie of pa-
tershuis, met beneden eetzaal en woon- en
spreekkamers, op de verdiepingen zijn de
studeer- en slaapkamers der paters gepro
jecteerd.
Ten oosten van de veranda bevindt zich
een achthoekige hal met een middellijn van
8 M. Van hieruit komt men ten N. O. in het
patershuis. en ten oosten voert een gang van
14 M. lengte naar de kapel, die met het
priesterkoor naar 't oosten is georiënteerd.
De kapel biedt voor ruim 100 personen
zitplaats.
De afmeting van het middenschip is 8
maal 16 M., terwijl ook over de rond uitge
bouwde transeptgevels dc breedte 16 M. be
draagt, hierdoor is een groote ruimte ver
kregen voor het plaatsen van twee biecht
stoelen. Het priesterkoor is half rond 5 'A
maal 5 M2. De sacristie loopt rond het pries
terkoor en is aan beide zijden door gangen
te bereiken.
Het geheel zal door de schuin geprojec
teerde vleugels een grootschen en voorna
men indruk maken.
Wanneer onder leiding van den architect
van het gebouw in samenwerking met een
vakman de tuin ook naar diens plannen mei
paden, vijvers en verhoogingen wordt uit
gevoerd, zal het een heerlijke plek worden,
waar men voor ziel en lichaam verkwik
king zal vinden.
Roodhuiden! Voor de meesten van ons is
dit woord,-sinds de dagen van onze school
jeugd, vereenigd met ideeën van avontuur
en romantiek. Onwillekeurig komen ons too-
neelen voor den geest van een naakte troep
„wilden", het gelaat besmeerd met bloed,
Graan elevator te Mac Leod (Alberta).
hoofden versierd met veeren, terwijl ze
®en gillenden triumph-dans uitvoeren om
"et aan een paal gebonden slachtoffer, dat
straks half geroosterd zal verslonden wor
den.
Doch de ruim vier eeuwen die gepas
seerd zijn tusschen den
dag waarop Columbus de
nieuwe wereld ontdekte
en thans; deze vier
eeuwen hebben hun werk
van beschaving gedaan en
de tegenwoordige India
nen-stammen zijn niet al
leen goede Britsche on
derdanen, die in den we
reld-oorlog hun plicht
hebben weten te doen,
doch en wat even goed
telt velen van hun zijn
goede farmers. Een zeker
gedeelte van de Indianen
ieidt echter nog een vrij
buiters leventje, we kun
nen hen gevoegelijk „de
zigeuners van Canada"
noemen.
De verschillende mis
sies, die ook hier werliX
zaam zijn, zullen hier r.a
verloop van tijd gelukkig
ook wel verandering in
vi eten te brengen.
De eerste drie dagen
van Juli hebben de India
nen-stammen van Canada
eri Noordelijk Ver. Staten
hun congres gehouden te
Mac Leod, een plaatsje in
het Zuid-Westen van de
provincie Alberta, waar
de Reserve is van de
Bloed-Indianen.
Verschillende Canadee-
sche autoriteiten voerden
het woord met de Op
perhoofden, terwijl eenige
tolken druk bezig waren
om het „ge-wouw-Wouw'
der Indianen te verklaren.
ter gelegenheid van de congresdagen ge
houden werden.
Een drietal trommelslagers in kleurige de
kens gaven hun eentonige Indiaansche dans
muziek" ten beste. Wij allen Indianen
en blanken stond er in
grooten kring omheen.
Plots sprong er een kat
achtige gestalte, versierd
met koralen en veeren in
diverse kleur-schakeerin-
gen, te voorschijn. Zijn
zang was een krijschend
geluid, vermengd met
korte gillen en terwijl hij
in den kring rondsprong,
wees hij de paren aan, die
moesten dansen.
Een blanke boy met een
Indiangirl en omgekeerd,
't Was een leuk gezicht
als je zoon geverfde
roodhuid zag dansen met
e enEngelsche lady. Voor
de eerste dans waren er
slechts een tiental paren,
doch al heel gauw moest
de kring worden uitge
breid, vooral toen we den
„slag te pakken" kregen.
Den tweeden en derden
avond moesten er op ver
schillende plaatsen Indi
aansche dansuilvoeringen
gegeven worden, zoo
groot was de liefhebberij
er voor. 't Was een al
gemeene verbroedering.
De vredessigaret (vredes
pijp is antiek) werd overal
gerookt en de strijdbijl is
voor goed begraven.
De feestelijkheden be
stonden hoofdzakelijk uit
het rijden van „bokken
de" wilde paarden, het
lassoën en binden van;
kalveren en koeien en
verder uit wedrennen, waarin voornamelijk
Indiaansche Prinses.
De Indianen hebben een groot vertrouwen de Indianen de baas waren.
in hun blanke broeders, terwijl er bij de
Canadeezen en voornamelijk bij de Mac-
Leodenaars een warme sympathie bestaat
voor de „reds'h Dit bleek voornamelijk
's avonds na afloop der feestelijkheden, die
Een schermgevecbt tusschen Crees en
Blackfoots, gehouden op het rivier-plateau
juist buiten Max Leod, heeft menigen blanke
nog even een rilling gegeven, vooral, toen
eenige overwonnen black-foots gescalpeerd
werden, ('t Was inmiddels te laat geworden I ze niet bevreesd zijn om „gekiekt" te wor-
om een photografische opname le doen). De I den, zooals bijv. de Volendammers, als het
Een squow met het gereedmaken van het
middagmaal. Een stuk rauw vleesch dat bo
ven een vuurtje wordt gaar „gebrand".
Een Indiaansch bivak.
bijgaande kiekjes laten zien dat de Indianen
hun historische, schilderachtige kleedij heb
ben weten in eere te houden en verder dat
bericht, dat eenigen tijd geleden in een
Amerikaansch blad stond, waarheid bevat.
Indiaansche Priester.
