DE 3.0CT0BERVIERING TE LEIDEN - DE SCHOUWBURG TE HEERLEN - GROOTE PETROLEUMBRAND
SBSm^
KERK EN SCHOOL1.
K. Universiteitsdag.
8INNENLANDSCH NIEUWS
Radek in Nederland.
,'y r-
v.v>
b% v.v>
:ww»I
Proi. Mulder over de
R. K. Universiteit.
De Roeping onzer Uni
versiteit, bizonder op
het gebied der Geschie
denis.
Wij zijn het er allen over
eens, dat we in de honderd ja
ren onzer emancipatie groote
vorderingen hebben gemaakt en
goede resultaten hebben be
reikt. Toch zijn wij nog niet vol
daan en zien de mogelijkheid,
dat we weer zouden gaan ver
liezen. wat we al hebben. Daar
voor moeten we een voorraad
schuur aanleggen en voorzor
gen nemen van heel anderen
•lard, dan we tot nu toe deden.
De wetenschap, waarin wij
nog lang niet de gelijken zijn
van onze andersdenkende me
deburgers theologie en philoso
phic uitgezonderd en personen
niet te na gesproken, moeten
wij nog de onze maken. Daartoe
dient de Universiteit. Zij be-
heerscht de toekomst. In haar
worden de ideeën tot bloei ge
bracht, die later tot goede of
slechte vruchten zullen rijpen.
Dat is zoo altijd geweest, van
de hèlleniseering van het ro-
meinsche rijk tot de socialisee
ring van Rusland toe. Willen wij
zeker zijn van onze toekomst,
dan moeten wij den vollen uit
bouw van onze Universiteit zoo
spoedig mogelijk tot werkelijk
heid maken. Met den naam:
Keizer Karei Universiteit ver
binden wij een program. Wij
willen katholiek zijn als Karei
de Groote en tot lang voor de
ongelukkige geloofsverdeeldheid
teruggaan en wij willen mon
diaal zijn en internationaal, zoo
als het rijk van Karei den
Groote was.
Op historisch en met name
middeleeuwsch historisch ge
bied beteekent dat heel wat.
De middeleeuwsche geschiede
nis is tot haar groote schade
nog veelal in handen van niet-
katholieken. Er zijn perioden
der middeleeuwen, die wij niet
aan hen kunnen noch mogen
toevertrouwen. In het buiten
land wordt er dan ook op dit
gebied reeds veel door katho
lieken gedaan; er zijn goede ka
tholieke historische tijdschrif
ten, maar weinig talrijke in ver
gelijking met die der andersden
kenden. Maar bij ons, niet al
leen onder de katholieken, maar
ookjonder de protestanten, be
staat nog geen beoefening der
algemeene geschiedenis. Daarin
kan onze Universiteit de leiding
krijgen. Wanneer ten minste
de Nederlandsche katholieken
willen blijven steunen.
Op het gebied der middel
eeuwsche vaderlandsche ge
schiedenis is het wel heel an
ders. Daar heerscht een li
berale of protestantsche of so
cialistische opvatting; daar
moeten wij strijden en opbou
wen tegelijk. Nuyens heeft hier
het begin gemaakt door een
groot werk, waarmee hij de
grondlegger onzer katholieke
historische opvatting is gewor
den. Maar voor de geschiedenis
der middeleeuwen hebben wij
aan Nuyens niet veel. En toch
schijnt het hoe langer hoe meer
duidelijk te worden, dat de op
vatting der middeleeuwen de
sleutel is voor onze geschied
beschouwing. We hebben wel
veel materiaal helpen aandra
gen, dat voor een goed deel nog
in onze diocesane tijdschriften
bewaard ligt, maar er bestaat
ernstig gevaar, dat de anderen
met dien voorraad gaan strij
ken en er hun tendens in leg
gen. Wij moeien hen vóór zijn
en kunnen dat alleen door onze
Universiteit.
We zijn in Nijmegen daarmee
al begonnen, maar men zij niet
ongeduldig en eische nog geen
grijpbare resultaten. Daarvoor
s de voorbereiding onzer leer
ingen te tijdroovend, hun aan-
tal te gering, hun toekomst te
weinig schitterend. Een jonge
man of vrouw, die in Nijmegen
geschiedenis wil gaan studeeren,
denke vooral niet dat het daar
gemakkelijker zal zijn dan el
ders- Hij zal zich offers, ook
voor de toekomst moeten ge
troosten. maar zal dan ook een
zeker apostolaat uitoefenen,
haast even verdienstelijk als dat
der geestelijken. Zoolang het
aantal studenten in geschiedenis
zoo klein blijft, zijn de vooruit
zichten bescheiden. En de tijd
van 't historisch dilettantisme,
dat toch ook zijn goede kanten
gehad heeft, zal eerst voorbij
zijn, wanneer jaarlijks een vier
of vijf goed-geschoolde krach-
ten onze universiteit gaan ver
laten. Toch zijn er reeds po
gingen en aardige kleine resul
taten, die wij gaarne door den
druk zouden willen bekend ma
ken, indien wij het geld daar
toe hadden. Maar de Radboud-
stichting denkt vooral aan de
toekomst en meent ons daartoe
alle middelen, hoe bescheiden
ook, voorloopig te moeten ont
houden
Onze Roomsch-Katholieke
Universiteit zal haar roeping niet
kunnen vervullen, wanneer het
katholieke volk ons niet steunt
en blijft steunen. Steunen door
zijn sympathie; steunen door
zijn kinderen aan ons en niet
aan andere universiteiten toe te
vertrouwen; steunen eindelijk
door de St. Radboudstichting
rijkelijk de middelen te geven,
om spoedig een vierde en vijfde
faculteit te openen; door de Nij-
meegsche* Universiteitsvereeni-
ging gelden te verschaffen, voor
kleiner wetenschappelijk werk;
door de Bibliotheek te onder
houden en uit te breiden; door
de Instituten van het noodige
te voorzien en speciaal het
Historisch Tijdschrift steunen,
door talrijke abonnementen. Gevoelt
meer voor de laatste vier.
iiiiiinmiiiiiiiii
GROOTE PETROLEUMBRAND. In de petroleumvel.
den bij Moreni, Roemenië, is een bron in brand geraakt,
't geen ontzaglijke schade veroorzaakte.
DE 30e VERJAARDAG VAN DEN STERFDAG DER H.
THERESIA is te Lisieux luisterrijk gevierd. De straat
versiering bestond bijna geheel uit rozen.
VOOR WACHTENDE BUSPASSAGIERS is in 't Leidsche-
boschje te Amsterdam een kastje met vc lgnummers aange
bracht. Wie aankomt neemt een nummer (foto hieronder),
zoodat 't instappen zonder gedrang kan geschieden.
'DE 3-OCTOBER-VIERING TE LEIDEN. De traditioneels uitreiking van haring en brood had
look-dit jaar plaats.'Studenten presenteeren het zeebanket. Op den achtergrond burgemeester De
1 Gijzelaar.
EEN ZONDERLING RIJWIEL rijdt voor 3^1ame-doeI-
einden door Amsterdam. De hoogte als van de oude
bicycle, maakt een vreemden indruk.
DE'BEROEMDE SCHOUWBURGKWESTIE TE HEERLEN is opgelost: na voltooiing bleef 't gebouw jaren lang'opgebruikt, nu is het met een. uitvoering (door de Sixtijnsche kapel nogal) in gebruik genomen. Mgr. dr.
Poels heeft zich in deze veel moeite gegeven.lÖnze foto's van 't interieur en van 't tooneel, bewijzen dat de schouwburg er wel zijn mag.
men
^an zende men|
zijiT'boeken en gelden direct aan de Biblio
theek aan de Universiteitsvereeniging,
Guyotstraat 5, aan den directeur van' heb
Instituut voor Geschiedenis. Stijn Buys-
straat 11 en geve men zich als abonné op,
aan de Redactie van het Historisch Tijd
schrift, Groesbeeksche weg 10.
A
Ter voorbereiding der boljewis-
tische revolutie in'Engeland?
De .dagbladen hebben de aanwezigheid in
'B.elgië gemeld van Karl Radek, alias Charles
Sobelsohn, een van de meest vooraanstaan
de leiders van de lilde Internationale.
_Het U. D. vult deze berichten aan met de
mededeeling, dat Radek thans in Holland
•vertoeft. i
Radek is de specialist", die door,Moskou
daarheen wordt gezonden, "waar een of an
der beweging wordt voorbereid en waar de
communistische krachten moeten .worden
gemobiliseerd. Het was niemand anders dan
Radek, die de communistische „putsch" te
Hamburg organiseerde. Radek heeft te Ant
werpen een centrale gevormd van de orga
nisaties, gelegen langs den Rijn van Zwitser
land tot Holland. Toen de bladen niet lang
geleden de overbrenging aankondigden van
het Secretariaat voor West-Europa (Wee-
nen) of van de centrale spionnendienst (Ber
lijn) naar België, waren deze berichten
geenszins van grond ontbloot.
Radek is thans in Holland, waar hij het in
Antwerpen begonnen wefk ,komt-».voltooien.
Welke zet- op het communistische schaak
bord heeft Radek in Belgiëvoorbereid?
Het is dertak'tiek der cpmmünisten om het
centrum van voorbereiding eener revolution
aire beweging in een bepaald Mand steeds
in een naburigland te^vestigen.
Zoo zijn de aanslagen in Bulgarije voor
bereid door de Centrale te Weenen, terwijl
aan dpn vooravond van de uitvoering d,e
communistische agenten zich verzamelden
te Saloniki. Belgrado en .Boekarest.
„Antwerpen' is een pistoolop de borst
van Engeland", heeft 'Napoleon'gezegd.
Dat weet Moskou zeer goed.
Radek's doel is om in België de bolsje
wistische revolutie voor te bereiden, 'die
volgens de plannen van Moskou weldra in
Engeland moet uitbarsten.
Karl Marx heeft reeds een halve eeuw ge
leden verklaard, dat het succes van de re
volutie in Europa afhankelijk was van hare
overwinning in Engeland.
Men kan reeds nu de groote lijnen van
het communistische plan aangeven:
De Engelsche mijnwerkers gaan in staking,
de Fransche, Belgische en Duitsche mijnwer
kers verminderen de productie tot de na
tionale behoeften. Wanneer men zou trach
ten uit Frankrijk, Duitschland of België
steenkool uit te voeren, weigeren de haven
arbeiders en de zeelieden om ze te verwer
ken en te transporteeren.
Hieruit blijkt duidelijk de rol, die het
door Radek gelegde verband tusschen de
aan den Rijn gelegen landen in de toekomst
zal moeten spelen.
Het U. D. vraagt zich af, of 't Openbaar Ge
zag zal toelaten, dat op zijn eigen grond
gebied een revolutionnaire beweging zal
worden voorbereid tegen een naburige be
vriende mogendheid, zonder nog te rekenen
dat het bestaan van een zoodanig centrum
een groot gevaar is voor het land zelL
