irriNen
STATEN-GENERAAL.
TWEEDE KAMER.
RECHTSZAKEN.
MARKTNIEUWS.
Het veiligheidspact en arbitrage verdrag met Duitschland door den
ï'ranschen ministerraad aangenomen. De Prins van Wales van zijn
reis teruggekeerd. Een Fransch—Duitsche poging tot toenadering op
wetenschappelijk gebied, mislukt.
Gem. buitenl. berichten.
DE PRINS VAN WALES TERUGGE
KEERD.
De Bioscoopwet.
De moord op makelaar Busch
in 1915.
LUCHTVERKEER.
Het Fokker Bulletin.
EJTrEm
n„ i Krcuz Zeitung"
DE CONFERENTIE VAN LOCARNO
Mussolini te Locarno.
Scialoja, Chamberlain en Briand brachten
een bezoek aan Mussolini.
Vandervelde verklaarde, dat het hem on
mogelijk is persoonlijk Mussolini te gaan
begroeten.
De pogingen der Duitschers om tot het
laatste moment concessie te verkrijgen, en in
het vaderland den indruk te wekken dat er
tot het uiterste om gevochten is, leidden nog
tot meer besprekingen en discussies dan ver
wacht werd, zoodat Briand het déjeuner, dat
hij gisteren aan de pers, ook de Duitsche, wil
de aanbieden, plotseling heeft afgezegd.
De Duitsche mise-en-scène werkt onder
andbre met telegrammen van Rijnlanders,
die smeeken hun te Locarno niet in den
steek te laten. Maar alles is feitelijk gere
geld en het is ondenkbaar dat de conferentie
nog mislukken kan op de ontruiming van
Keulen. De geallieerden weigerden Donder
dagavond deze ontruiming zwart op wit te
geven.
Na de aubade aan den jarigen Chamber
lain door den gemeenteraad, verscheen Mus
solini om bezoeken af te leggen en werd de
hall van het Palace-hotel overvuld met fas
cisten en rechercheurs.
De Fransche ministerraad heeft heden met
algemeene stemmen het veiligheidspact zoo
als het te Locarno geredigeerd is, aangeno
men alsmede het arbitrageverdrag met
Duitschland.
Duitsch-Fransche toenadering
Men zal zich het bezoek half September
van den Franschen minister van onderwijs
De Monzie aan zijn Duitschen collega dr.
Becker herinneren, waarvan het doel was
op geestelijk gebied tot toenadering te ko
men. Beide ministers besloten toen o. a. om
een uitwisseling van professoren en studen
ten te bevorderen. Op grond van de te Ber
lijn gemaakte afspraak heeft een Duitsche
leeraar van een gymnasium toestemming
gekregen het onderwijs op verschillende
Parijsche gymnasia bij te wonen. Dit bezoek
zou dezer dagen beginnen op het gymnasium
Henri IV. De aankondiging ervan beeft ech
ter zulk een vloed van protesten uitgelokt
bij een deel van de docenten en leerlingen,
dat het Fransche ministerie van onderwijs
ïich gedwongen heeft gezien om, ter ver
mijding van ongewenschte incidenten, de
verleende machtiging in te trekken en de
poging door rechtstreeksch contact de gees
telijke toenadering in de hand te werken, als
voorbarig op te schorten.
De zeeliedenstaking te Havre.
De staking der zeelieden breidde zich uit
het aantal stakers is thans tot 2500 gestegen.
Het schip „Jouffroy Dabbans" kon met
een losse bemanning bemand worden.
Het congres der radicalen te Nice.
De politieke, fiscale-finantieele commissies
namen het voorstel van Franklin Bouillon aan
waarbij de huidige en komende regeeringen
worden uitgenoodigd om aan de geallieerden
nooit een hooger bedrag te betalen,dan Frank
rijk van Duitschland zal ontvangen.
Franklin Bouillon verklaarde zich bereid
om deze stelling overal te verdedigen.
De tegenstelling tusschen de twee groote
stroomingen op het congres te Nice is reeds
Donderdagavond treffend aan den dag geko
men. In de commissie voor de algemeene poli
tiek werd het rapport Ducos behandeld, dat
niet vriendelijk voor de regeering-Painlevé is.
Malvy merkte op, dat men van de regeering
duidelijk moet eischen het radicale program
integraal toe te passen en haar anders moet
omver werpen. Franklin Bouillon kwam daar
na op tegen de tyrannic der socialisten, de
zelfde socialisten, die, als ze hun zin ge
kregen hadden, Marokko voor Frankrijk
hadden doen verloren gaan. „We moeten
voortaan niet met hen blijven samengaan,"
zeide hij, „indien ze niet willen deelnemen
aan de regeering en daarmee aan de verant
woordelijkheid. Er zijn dan nog eerlijke de
mocraten genoeg aan onzen rechterkant,
waarmee we kunnen samenwerken." En
Franklin Bouillon waarschuwde tegen het
Engelsche voorbeeld, waar de steunpolitiek
van Mac Donald de conservatieven aan het
bewind heeft gebracht.
Herriot, met kracht hierop antwoordende,
verklaarde, dat het etiket van „radicaal-
socialistische partij" allereerst de samenwer
king oplegt met de socialisten. Deze hebben
hem als minister trouwens volkomen vrijge
laten een niet-socialistisch, doch radicaal pro
gram toe te passen. Van een samenwerking
met het overwonnen nationale blok kan geen
sprake zijn. Mocht Painlevé de gematigden
in zijn meerderheid willen opnemen, dan
zou Herriot zeggen „Ik heb liever dat je
heengaat."
De commissie besloot met overgroote meer
derheid met de aanneming eener motie,
waarin gezegd wordt, dat slechts een regee
ring gesteund zal worden, die zonder zwak
heid het gemeenschappelijke programma
van het kartel toepast en die de sinds 1924
driemaal overwonnen meer rechtsche par
tijen van haar meerderheid uitsluit. Het is
piet twijfelachtig of deze motie zal ook door
een groote meerderheid van het congres wor
den aanvaard, waarmee dan de keus der partij
gedaan is tegen Painlevé en vóór de socialis
ten.
De Duitsche generaal
die Antwerpen innam.
De krijgsraad van Antwerpen-Limburg
heeft twee zaken ten laste van Duitsche
krijgslieden behandeld.
De eerste zaak betrof den Duitschen gene
raal von Beseier, bevelhebber der 11leger-
afdeeling, die in 1914 Antwerpen innam.
De krijgsraad veroordeelde generaal v.
Beseierdie reeds geruimen tijd overleden is,
bij verstek tot 15 jaar dwangarbeid.
Von Beseier werd ook nog ten laste ge
legd het in brand steken van het klooster
der Ursulinnen te O. L. Waver, doch hij
werd daarvan vrijgesproken.
De tweede zaak betrof den Duitschen ko
lonel Waisir, bevelhebber van het 30e regi
ment infanterie.
Waisir kwam per trein van Duitschland,
met zijn regiment op 16 Augustus 1914 te
Bilsen. Op zijn bevel werden omdat bur
gers zouden hebben geschoten een negen
tal huizen in brand gestoken.
Kolonel Waisir werd bij verstek ter dood
•eroordeeld.
De actie tegen Severing.
De stemming over de tegen minister Seve
ring ingediende moties van wantv u /en zal
terst volgende week plaats hebben.
De monarchistische|provccatie.
Tegen generaal Sixt von Arnim, die be
schuldigd wordt van hoogverraad, is de -in
structie geopend.
De generaal deelt in de
mede, dat de linksche bladen zijn rede ten
dentieus hebben weergegeven, doch hij voegt
er niet bij, wat hij dan wèl heeft gezegd.
Aanvaring tusschen on
derzeeer en mijnenveger.
De Amerikaansche onderzeeër 25 heeft
bij oefeningen boven water komende een
'mijnenveger geramd. De onderzeeër verlooi
den periscoop, doch maakte geen water,
terwijl van den mijnenveger eenige platen
werden ingedrukt. Beide schepen bereikten
de haven veilig.
De toestand1 in China,
Uit Kanton wordt gemeld, dat de bolsje
wist Borodin tegenwoordig is en een be
slissende stem heeft in alle bijeenkomsten
van den uitvoerenden raad van Kanton met
inbegrip van de bijeenkomsten inzake den
boycot tegen Hongkong.
De „Times" meldt uit Hongkong, dat de
opmarsch der troepen tegen Kanton geen
vorderingen maakt en dat geen van beide
partijen sterk genoeg is zich van haar basis
te verwijderen.
Chineesche kruisers hebben een stoom
schip uit Wladiwostock aangehouden, dat
7000 geweren, pistolen en munitie voor
Kanton aan boord had. Het schip werd door
een Russisch oorlogsschip begeleid, doch de
lading kon zonder verzet in beslag worden
genomen.
Uit Sjanghai meldt de „Times", dat de
vijandelijkheden tegen Tsjang Tso Lin bin
nen enkele dagen zullen beginnen zooals uit
de levendige troepenbewegingen valt af te
leiden. Generaal Seen Sjoean Fang, een
bondgenoot van generaal Woe Pei Foe, heeft
zijn troepen op 30 Eng. mijlen van Sjanghai
geconcentreerd en heeft alle troepen van
Tsjang Tso Lin genoopt gisteren Sjanghai te
ontruimen. De troepen trekken in noordelijke
rinchting langs den spoorweg Sjanghai-Nan-
king en laten Sjanghai onverdedigd achter.
Verwacht werd, dat Soen Sjoean Fang heden
te Sjanghai zou aankomen en met een groot
leger de stad zou bezetten.
De atmosfeer is zeer geladen, want men
gelooft dat de strijd op 80 mijl Noordelijk
van Sjanghai zal beginnen. Alle spoorweg
verbindingen zijn door troepenbewegingen
gestoord en te Sjanghai komen honderden
vluchtelingen aan.
Een grijze lucht, motregen en mist in
deze atmosfeer keerde) zoo wordt draadloos
gemeld) de prins van Wales Vrijdagmorgen
tegen negen uur te Spithead terug van zijn
maandenlange reis met de kruiser „Repul
se" naar West-en Zuid-Afrika en Zuid-Ame-
rika. Destroyers en vliegbooten waren het
oorlogsschip bij Wight tegemoet gegaan. Alle
schepen in de haven waren gepavoiseerd.
Vóór twaalf uur meerde het schip te Ports
mouth, waar het gemeentebestuur gereed
stond den prins officieel te verwelkomen.
Draadloos ontving de „Repulse" tal van geluk-
wenschen voor den prins, o.a. van de marine.
NIEUWE KARDINALEN.
De „Giornale d' Italia" meldt, dat in het
eerstvolgende consistorie, dat in December
a.s. bijeen zal komen, de apostolische nun
tius te Parijs mgr. Ceretti en mgr. Perosi te
Rome tot kardinaal zullen worden ver
heven.
Ook zou mgr. Pacelli, de nuntius te Rome
den kardinaalshoed krijgen.
BIEFSTUK VOOR.... VEGETARIËRS.
In dezen tijd van toenadering tusschen de
volken doet het goed te lezen van de mogelijk
heid, dat vleescheters en vegetariërs eveneens
tot elkaar gebracht worden. Er is namelijk
sprake van het maken van biefstuk uit....
katoenzaad, zoodat zij die het vleesch hebben
afgezworen, ook voortaan zonder gewetensbe
zwaren een „halve biefstuk metzul
len kunnen bestellen. De heer David Wessen,
oud voorzitter van het Amerikaansche (na
tuurlijk) Instituut van scheikundige inge
nieurs, heeft te Ottawa verklaard, dat uit
onderzoekingen van het departement tfan
landbouw der Vereenigde Staten gebleken
is van een groote gelijkenis tusschen het
proteïne van katoenzSad en dat van vleesch.
Hij verklaarde dat het slechts een quaestie
van tijd was dat scheikundige zouden ont
dekken hoe mer. uit het zaad iets kon ma
ken dat in de plaats kwam van vleesch.
MENGELBERG IN AMERIKA.
Uit een uit New-York ontvangen telegram
blijkt, dat het eerste optreden in dit seizoen
van Mengelberg aldaar wederom een gewel
dig succes is geweest. Een aantal vooraan
staande personen uit de New-Yorksche we
reld waren in hun auto's van hun landhui
zen gekomen om met hun familie in de loges
in Carnegie Hall plaats te nemen de hall
was tot op de laatste plaats bezetniet de
schitterende uitvoering van de Tweede Ou
verture (Suite) van Bach, Strauss' Don Juan
en de Tweede Symphonie van Brahms, wek
te Mengelberg en het Phimarmonisch Or
kest een onbeschrijflijk enthousiasme, zoo
als in deze overdonderende-stad nog niet be
leefd werd. Men hoorde slechts uitingen van
bewondering, nergens critiek.
ISttSj
Vergadering van Vrijdag 16 October.
Voorz: Jhr. Mr. Ch. Ruys de Bcerenbrouck.
Voortgegaan wordt met het wetsontwerp
Bestrijding van de zedelijke en maatschap
pelijke gevaren van den bioscoop.
De behandeling van art. 4 wordt voortge
zet.
Art, 4 luidt:
„Bij vérordening kan de Gemeenteraad
onder Onze goedkeuring bepalen, dat ver
gunningen als bedoeld in art. 1 slechts met
inachtneming van de in de verordening ge
stelde voorschriften zullen worden verleend.
Deze voorschriften zullen niet mogen be
treffen voorstellingen, die uitsluitend voor
personen, die den leeftijd van 18 jaar hebben
bereikt, toegankelijk zijn."
Hierop zijn ingediend drie amendementen,
één van den heer BOON, V. B., dat van ge
meentelijke bemoeiing wil uitsluiten nakeu
ring en bezoekverbod voor kinderen bene
den 18 jaar, doch nakeuring voor kinderen
beneden veertien jaar wil toelaten;
één van den heer MARCHANT, V. D.,
luidende:
„Deze voorschriften mogen niet betreffen
punten waaromtrent bij deze wet of bij een
krachtens deze wet vastgestelden algemee-
nen maatregel van bestuur is voorzien";
en één van den heer Dr. DE VISSER, C.H.,
dat nakeuring ook voor volwassenen en keu
ring der reclamebiljetten aan de gemeenten
wil toestaan.
De heer KLEEREKOPER, S. D„ noemt
Minister de Geer den krijgsgevangene van de
rechterzijde. Die minister moge zich de wijze
les van Solon aan Croesus herinneren, n.l. dat
niemand vóór zijn dood is gelukkig te prijzen.
In één dag tijd heeft de Minister zich aan
de rechterzijde overgegeven. Het was de
schuld van den Minister, dat de na-keuring
het voornaamste punt is geworden,
Spr. gaat nog eens uitvoerig na hoe de hou
ding der rechterzijde bij de vorige Bioscoop
wet was tegenover de na-keuring. Bijna al
gemeen was men daartegen, zelfs de heer
Nolens. Als men toegeeft, dat de bioscoop
op zichzelf niet af te keuren is, aldus sprak
die afgevaardigde, dan was het ook niet ge-
wenscht de bioscoop in de gemeentepolitiek
te betrekken. Duidelijker kan het niet en
dus wacht spr. af hoe de heer Nolens zijn
draai zal nemen.
Het ergste vindt spr., dat met de nakeu
ring weer het element van reclame dat in
een verbod ligt, wordt binnengehaald. Wan
neer gemeente A bij nakeuring een film ver
biedt, maar gemeente B die toelaat, zal in B
weer reclame worden gemaakt met het ver
bod in A,
Spr. wijst op de evolutie-film te Amster
dam vertoond, toegelicht door Dr. van der
Sleen. In Roomsche bladen heet die film
„verouderde praatjes." Dat zegt al weer iets
voor een eventueele nakeuring elders,
Resumeerende keurt spr. nogmaals krach
tig het gebeurde af.
De Minister van Binnenlandsche Zaken, de
heer DE GEER, herhaalt, dat hij de amende
menten-Boon en -Marchant niet kan aan
vaarden. Spr. heeft geen bezwaar tegen ge
meentelijke nakeuring en ook niet tegen keu
ring voor volwassenen. Hij heeft dit uitdruk
kelijk verdedigd en dus heeft hij geen prin--
cipieel bezwaar gemaakt tegen het amende
ment-De Visser. De invoering van het twee
de lid van art. 4 had tot gevolg, dat de ge
meentelijke nakeuring voor volwassenen ver
viel. Artikel 4 had ten doel een absoluut ver
bod van den bioscoop tegen te gaan. Onjuist
is het, te zeggen dat spr. een smadelijke
zwenking heeft gemaakt. Smadelijk zou het
zijn geweest als hij zijn beginsel nad losge
laten, maar dit is niet het geval geweest.
De heer SCHAPER, S. D.: Zeg toch liever
dat het uw bedoeling was de stemmen van
rechts te krijgen. Dat was toch de bedoeling
alleen. (Rumoer.)
Dc MINISTER houdt vol, dal hij het recht
j heeft overleg te plegen met de Kamer binnen
de grenzen van zijn beginselen.
Spr. houdt vol, dat art. 4 slechts een secun
daire kwestie is in deze wet. De hoofdzaak
is de algemeene keuring en reeds is in de
laatste maanden door de gemeentelijke com
missies onderling overleg gepleegd over het
vaststellen van algemeene normen. Er was
hem gevraagd of hij er. bezwaar tegen had,
dat het tweede lid van art. 4 werd afgestemd.
Toen antwoordde spr. dat hij bij afstemming
de wet introk. Toen is hem gevraagd of hij
bezwaar had tegen opneming van vrijheid van
nakeuring. Daartegen kon hij geen bezwaar
hebben, omdat hij daar geep principieel be
zwaar tegen had.
Als in 1923 maar drie leden van links had
den voorgestemd, dan hadden zij een wet ge
had, die art. 4 niet'bevatte.
De heer KETELAAR, V. D.: Als er één
anders had gestemd was de Vlootwet aange
nomen. (Gelach.)
De heer NOLENS, R. K„ wil een enkel
'.voord zeggen nu hem zooveel eer is aange
daan.
Hij moet echter opkomen tegen de citaten
die de heer Kleerekoper gaf uit spr.'s rede in
1923. Hij zegt dat hij in 1923 niet heeft ge
dacht aan verbod of nakeuring maar al ware
dat het geval, dan houdt hij zich het recht
voor na twee jaar een ander inzicht te heb
ben.
De heer 'MARCHANT, V. D„ betoogt dat
eenheid van keuring het doel is geweest van
dit ontwerp. Het is echter een onvruchtbaar
werk om nu nog te trachten verbetering in
dit ontwerp te brengen. Het eenige wat hij
nog zou wenschen is, dat de leeftijdsgrens
waar beneden, bioscoopvoorstellingen verbo
den kunnen worden, op 14 jaar te stellen.
Waarom is men toch alle moeilijkheden be
gonnen. Het liep met de keuringen goed en
het eenige wat men wenschte was de cen
trale keuring om eenheid te brengen in de
keuring, De rest is allemaal overbodig,
Na een kort woord van den Minister ko
men de amendementen in stemming,
Het amendeinent-Boon wordt verworpen
met 56 tegen 42 stemmen, rechts tegen links
en de heer Arts, R. K.
Het amendement-Marchant wordt verwor
pen bij zitten en opstaan.
Het amendement-de Visser wordt aange
nomen 56 tegen 42 stemmen, links tegen
rechts behalve Arts.
Art. 4—15 worden goedgekeurd.
Art. 16 (de differentieering der leeftijden).
De heer BOON, V. B., verdedigt zijn amen
dement om te doen keuren op geschiktheid
voor kinderen tot 14 jaar en op toelaatbaar
heid voor kinderen van 1418 jaar.
De heer MARCHANT, V. D„ licht zijn
amendementen toe. Hij wil laten vervallen
de keuring voor volwassenen en keuring op
toelaatbaarheid' van films zoowel voor kin
deren beneden 14 jaar als van die van 14—18
jaar invoeren.
De heer DECKERS, R. K„ heelt natuurlijk 1
principieelen tegenstand tegen het laten val
len van de keuring voor volwassenen en de
overige amendementen kan hij niet aanvaar
den.
De heer Dr. DE VISSER, C. H., is vóór dif
ferentieering omdat het niet aangaat dezelfde
maatstaf te stellen voor kinderen van 13 en
van 17 jaar. Onder de 17-jarigen zijn al vele
studenten. Het lijkt hem een ondoenlijke taak
voor een keuringscommissie om een positief
kenmerk van geschiktheid uit te spreken.
Hij gevoelt dus veel meer voor de indeeling
die den heer Boon heeft voorgesteld.
De heer KLEEREKOPER, S. D„ betoogt
dat niet uitsluitend paedagogen in de commis
sie voor de keuring moeten zitting nemen,
Hij verklaart zich voor het amendement-
Boon.
De MINISTER hecht niet veel aan het on
derscheid tusschen geschiktheid en toelaat
baarheid. De grenzen zijn met te stellen. Het
gaat om normen en toelaatbaarheid betee-
kent toch ook dat iets niet ongeschikt is.
Het beste lijkt 't spr. één terminologie te
volgen en of van geschiktheid of van toelaat
baarheid.te spreken.
De heer DECKERS, R. K., stelt een sub
amendement voor om in het amendement-
Boon het woord toelaatbaar te vervangen
door geschikt.
De heer MARCHANT, V, D., acht het
woord geschiktheid ongeschikt omdat het een
positief begrip is en het zal onmogelijk voor
een neutrale commissie zijn om iets positiefs
geschikt te verklaren.
Hij trekt zijn amendement ten aanzien van
dc keuring voor volwassenen in.
Het amendement-Deckers op het amende
ment-Boon lin beide gevallen keuren op ge
schiktheid) wordt verworpen met 56 tegen
41 stemmen.
Het andere amendement-Boon wordt ver
worpen met 59 tegen 38 stemmen.
Het amendement-Marchant werdt aange
nomen met 68 tegen 29 stemmen.
De heer KLEEREKOOPER (S.-D.) zou
wel gaarne zien dat aan de bioscoophouders
een adviseerende stem werd gegeven in de
Keuringscommissie.
De MINISTER zegt overweging toe.
Eindstemming.
De heer KERSTEN (St. Ger. Partij) legt
de verklaring af dat hij voor de wet zal
stemmen, omdat die toch wel eenige verbe
tering zal brengen. (Groot gelach).
Het wetsontwerp wordt aangenomen met
57 tegen 41 stemmen, rechts tegen links en
Arts.
(Zesde dag.)
Hoe een dochter van Busch zich diens
verdwijning heeft aangetrokken.
Getuige De Kort aan den tand gevoeld.
De rechtbank te Amsterdam heeft gisteren
voortgezet de behandeling van de zaak te
gen Marcelis Muylwijck, in verband met den
in October 1915 in een perceel aan den
Overtoom gepleegden moord op den koop
man Busch.
Het eerst is als getuige gehoord, de zes
tigjarige weduwe C. A. BuschIJzerman,
de vrouw van het slachtoffer, die mededeelt,
in 1895 met Busch te zijn gehuwd. Uit dit
huwelijk zijn drie kinderen geboren, waar
van een, toen het elf maanden oud was,
is gestorven. De beide andere kinderen, een
jongen thans 18 jaar en een dochter thans
21 jaar oud, zijn nog in leven. Sinds 1910
heeft getuige gescheiden van haar man ge
leefd. De kinderen, voor wie Busch zeer
goed was, kwamen vaak bij hun vader. De
dochter was na de verdwijning van haar
vader zóó zenuwachtig, dat zij in het Wil
li elminagasthuis moest worden opgenomen.
Ook thans is haar toestand nog van dien
aard, dat getuige geen krant in huis durft
te nemen. Vóór het gebeurde was haar doch
ter normaal. Getuige heeft niet uit den
mond van Busch, maar van andere zijde
vernomen, dat haar man nog 2000 van
Muylwijck moest hebben. Op haar verzoek
is haar zwager toen naar Muylwijck gegaan,
die meedeelde, dat Busch naar Amerika was
vertrokken. M. weigerde dc vordering te
betalen, onder het motief, dat Busch bij zijn
terugkomst uit Amerika het geld opnieuw
zou kunnen vorderen. Zij heeft nimmer
eenigen steun van beklaagde ontvangen.
De president wijst er beklaagde op, dat
hij, volgens zijn opgaaf, in Augustus 1915
na de homologatie van zijn accoord, op 18
Augustus 1915 1225 aan Busch heeft be
taald en vraagt hem hoe hij aan het geld
is gekomen.
Beklaagde antwoordt, dat het geld ge
deeltelijk afkomstig was van de hypotheek,
maar ook van zaken, die hij mocht voort
zetten.
Daarop wordt getuige J. J. B. Transwa-
wa, de schilder, die destijds in het perceel
aan den Overtoom had gewerkt, opnieuw
gehoord. Hij verklaart Zaterdags den kuil
gezien te hebben. Of zij Vrijdags of Zater
dags gegraven is, weet hij niet. Hij heeft
haar niet zien graven, en het is mogelijk dat
dit Vrijdags reeds .geschied is.
Op.v erzoek van den verdediger wordt nu
als getuige-deskundige gehoord dr. G. C.
Bolte te 's-Gravenhage, die hem een brief
heeft geschreven waarin de mogelijkheden
van inhibitie-dood zijn beschreven. Getuige
verklaart, dat de voorstelling omtrent den
plotselingen dood van Busch wel aanneme
lijk is.
President: Is het wetenschappelijk te ver
klaren, dat als iemand met de vuist op tafel
slaat, een ander door den schrik plotselig
dood kan blijven?
Dr. Bolte: Het lijkt me niet waarschijnlijk,
doch mogelijk is het wel. (Hilariteit.)
Dr. J. H. Pameier te Alkmaar, die in 1917
een geval van halswervelbreuk heeft be
handeld, legt op verzoek van den verdediger
verklaringen af, welke zooals de presi
dent opmerkt niets met de zaaK-Muyl-
wijck hebben uit te staan.
Daarna wordt opnieuw voortgeroepen de
getuige de Kort, dien de president er op
merkzaam op maakt, dat deze zaak reeds
een grooten omvang heeft aangenomen en
dat het laatste woord er nog niet in gespro
ken is. Ik veronderstel, aldus de president,
dat hier nog meer zaken aan het licht zul
len komen. Daarom dring Ik er nog eens bij
u op aan, dat u niets dan de waarheid zuit
zeggen. Is het waar, dat u de kuil in de ga
rage eerst op Zaterdag hebt gegraven? Is
dat niet eerder gebeurd? Was het niet des
nachts of reeds des Vrijdags?
De Kort: Ik weet niet beter of het was op
Zaterdag.
President: U hebt gezegd de kuil Zater
dag te hebben gegraven, omdat u van an
deren gehoord had, dat het op Zaterdag was
gebeurd.
Dc Kort: Zoo is hel, ik weet het ook niet
meer zeker.
President: Is het waar, dat u achter het
geTieim gekomen bent op de wijze waarop
u het verklaard hebt? Is dat inderdaad tot
u doorgedrongen, doordat u beklaagde eens
in gedachten verzonken op de plaats zag
staan, waar u inderdaad de kuil gegraven
hebt, en hij een oogenblik later begon te
schreeuwen en met de armen te zwaaien?
De Kort: Zoo is het gegaan,
J/esident: Waarom zei u aan dén rech-
ler-commissaris: Ik was bang voor M.?
De Kort: Dat zou iedereen geweest zijn.
Na het rooken van een sigaar van Muyl
wijck ben ik eens' een heelen dag ziek ge
weest. Het'is ook wel mogelijk dat het de
angst geweest is. Den volgenden dag heb
ik er Muylwijck over gesproken, dat ik
dacht dat die sigaar vergiftigd was. Toen
heeft hij gezegd op zijn gewone huichelach
tige manier: o, hoe kun je nu zoo iets van
me denken? En daarop heb ik gezegd: denk
er om, iemand heeft een verzegelden brief
van me waar de heele geschiedenis in staat.
Deze brief gaat open als ik eens op eer. rare
manier aan mijn eind kom. En zoo meende
ik hem in mijn macht te hebben, want ik
was wel degelijk bang voor hem. Ik ben ook
eens bijna in den lichtkoker getuimeld. Ik
wil niet zeggen dat het werk van Muylwijck om in overweging den brief aan de justi
is geweest, maar bang was ik voor hem. tie te zenden. Dit schijnf geschied te zijn,
De verdediger Levy: Ik heb zeer sterk want korten tijd daarop kwamen recher
den indruk, dat u van hetN oogenblik af dat cheurs met den brief bij get. In den brief
u hoorde van de vermissing van Busch, het stond verder dat de Kort het muurtje ge
metseld had.
Toen de kist gevonden was heeft Schop-
man, naar get. had meegedeeld, 1000
gezonden aan commissaris Pateer. Dit geld
is bij Schopman teruggebracht.
De verdediger merkt op dat de anonie
me brief het poststempel droeg 10 Oct.
1924, doch get. blijft er bij, dat Schopman
eerst einde Dec. 1924 of begin Jan. 1925
met d<A brief bij hem is geweest.
Toen op den bewusten Zaterdag de kisf
is gevonden is hij des avonds naar Schop
man gegaan om hem daarvan mededeeling te
doen. Schopman was zeer verwonderd, dat
de kist inderdaad gevonden was.
De verdediger merkt op, dat „men" het
vreemd vindt, dat Schopman niet als ge
tuige gehoord wordt. Pleiter heeft er geen
sprake de confrontatie van Muylwijck met
getuige voor den rechter-cominissaris. rik
wil aannemen, aldus mr. Levy, dat ge aan
den dood van Busch niet schuldig zijt.
De Kort: Dat zal mij een zorg zijn!
Verdediger: Toen u het kabinet van den
rechter-commissaris binnen kwam en de
verdachte daar zat, heeft deze immers ge
roepen: Je kunt nu de heele waarheid zeg
gen, ik heb alles bekend! Maar jij kunt nu
mijn straf een boel verlichten of verzwaren.
Beken jij nu dat je 3000 van mij gehad
hebt van het geld van Busch.
De Korte: Dat heeft hij gezegd.
Beklaagde blijft het ontkennen.
President: Het staat in het proces-ver
baal van den inspecteur Van Slobbe, die er
bij was.
Beklaagde: Mijnheer van Slobbe verklaart
zooveel dat onwaar is.
President: U moet u wat matigen. Het
zijn ambtseedige verklaringen.
Tot De Kort: Waarom denkt u dat Muyl
wijck niet de waarheid spreekt?
De Kort: Omdat ik nooit een roode cent
gehad heb.
Getuige wendt zich dan tot beklaagde en
zegt: Je vertelt nu dat je genade van God
gekregen hebt voor je 'misdaad, of als het
een ongeluk is geweest, dat Busch is dood
gegaan, daarvoor. En nu ga je er een nieu
we misdaad bovenop stapelen. Nu help je
mijn vrouw en mij naar de verdoemenis!
Mijn naam is weg hier in Amsterdam, ik
kan geen baas meer krijgen! En je wilt mij
melffclle geweld in de gevangenis helpen.
Verdediger: Waarvoor denkt getuige, dat
Muylwijck hem in de gevangenis wil hel
pen? Voor welk feit?
De Kort. Hij zegt immers, dat ik zooveel
van hem heb gesleept. Altijd maar weer
meer. Wat ben ik dan, roept getuige sar
castisch, een stommeling,, dat ik er niet stil
van ben gaan leven!
Verdediger: Ja, maar voor welk feit zou
beklaagde u in de gevangenis willen heb
ben?
President (ongeduldig): Voor chantage en
heling. Deze man kent toch het Wetboek
van Strafrecht niet uit zijn hoofd.
Daarna wordt opnieuw de getuige Eeltjes
voorgeroepen. De president zegt hem, dat
hij niet bang behoeft te zijn om op vroeger
afgelegde verklaringen terug te komen en
vraagt hem nogmaals, of hij niet mede heeft
geholpen aan het graven van den kuil.
Eeltjes blijft het ontkennen, hij had dien
Zaterdag ander werk.
President: Maar, kan de kuil niet op Vrij
dag zijn gegraven?
Eeltjes: Ik kan het niet zeggen.
De Kort: Hij bezweert bij zijn vrouw en
kinderen, dat hij niet geholpen heeft. Ik
doe zoo iets niet, maar hun broer is toch
ook een geloovig mensch, die zal de waar
heid wel spreken. Laat de rechtbank dan
hun Jjroer hooren, die was er ook bij.
Beklaagde herinnert zich wel, dat hij
Eeltjes mede opdracht heeft gegeven om
den kuil te graven, niet echter dat hij Eel
tjes heeft zien graven.
Getuige Janssen heeft den makelaar op
den dag van diens verdwijning te Rotter
dam ontmoet met Claassen en Lorelto. Hij
was bijna altijd in het gezelschap van deze
heeren. Getuige heeft toen in de wachtka
mer een onderhoud gehad over zaken. De
beide anderen hielden zich afzijdig, wat ge
tuige wel wat verwonderde, omdat ze altijd
als parasieten aan Busch hingen. In den
loop van het gesprek heeft Busch zijn por
tefeuille uit zijn zak gehaald en gezegd: Ik
kan 60.000 contant betalen. Fin hij liet
zien, dat hij een groot pak bankbiljetten in
zijn portefeuille had, hetwelk getuige wel
op 60.000 schat.
Na afloop van dit gesprek, is Busch met
Claassen en Loretto in den trein gegaan.
Hij zei, dat hij naar Amsterdam ging. Den
volgenden dag had getuige Busch naar aan
leiding van het bovenbedoeld gesprek weer
noodig omdat er besloten was lot een af
faire. Getuige heeft den volgenden dag
Claassen naar Busch gevraagd, maar die
antwoorde lachend: Die zal wel met een
meid naar Amerka zijn.
Getuige Pot is met Busch in gezelschap
geweest te Rotterdam, op den dag van diens
verdwijning. Tot Voorburg heelt hij 's
avonds met hem gereisd in de richting Am
sterdam.
Busch had toen veel geld bij zich, zeker
meer dan 40.000.
President tot beklaagde: Het komt nu
toch wel vast te staan dat Busch duizenden
en duizenden guldens bij zich had. Waar is
dit geld gebleven?
Bekl.: Ik heb niet meer dan vijf a zes
duizend gulden genomen.
President: Dat u niet meer geld gehad
hebt is mogelijk, maar waar is de rest ge
bleven? U hoort de verklaringen van de
getuigen en kunt uw conclusies er uit trek
ken.
De .gescheiden vrouw van Loretto zegt,
dat deze in 1916 naar Amerika is gegaan.
Zij was bekend met al de zakenvrienden
van haar man. Ze hoorde na de verdwijning
van Busch voor het eerst hiervan van haar
man, en deze zeide, dat hij wel naar het
buitenland zou zijn gegaan.
De president deelt mede, d^it na de pauze
drie getuigen op verzoek van beklaagde met
gesloten deuren gehoord zouden worden.
Het publiek moest hier achter niets geheim
zinnigs zoeken een dier getuigen is een
vrouw, wier naam hij liever niet bekend
wilde hebben.
Daarna is gepauzeerd.
van uw man
Getuigen a décharge gehoord. Wat
de vrouw can De Kort vertelt. In
cident tusschen cerdediger en pre
sident.
Na de pauze worden met gesloten deu
ren drie getuigen a décharge gehoord en
daarop wordt de openbare zitting hervat.
Dan verschijnen een aantal getuigen a
décharge ,die zich bij den verdediger heb
ben aangemeld om mededeeling te doen
van gevallen, waarbij personen bewusteloos
werden of overleden tengevolge van stoei
partijen of grepen in den hals. Het blijkt
evenwel, dat deze gevallen zich anders
hebben toegedragen dan hetgeen met
Busch zou zijn geschied.
Vervolgers wordt gehoord zekere Vink,
die het vorige jaar December het gebouw
aan den Overtom gehuurd heeft, die ver
klaart dat toen hij er korten tijd woonde
hij hield er een verkooplokaal Schop
man bij hem kwam met een anoniemen
brief, waarin Muylwijk beschuldigd werd
van moord op Busch, mr. Wijsman en den
heer van der Stijl in Den Haag. Schopman
zei, dat het hem wel 1000 waard was als
de zaak uitkwam. Getuige gaf hem daar-
belang bij, omdat hij bekl. slechts zou bea
zwaren.
De Officier zegt er geen prijs op te stel
len Schopman als getuige te laten hooren.
Hij acht dit niet noodig.
De crouw van De Kort als getuige.
Als getuige décharge wordt vervolgens
gehoord de vrouw van den metselaar De
Kort.
President: Kwam u met het gezin var-
Muylwijk in aanraking en hoe kwam dat?
Vrouw De Kort; Mevrouw had een
werkster noodig en toen heb ik mij aan
geboden.
President: Hebf u nooit
van Busch gehoord?
Vrouw de Kort: Ik hoorde dat hij naar
het buitenland was gegaan.
President: Hebt u nooit van uw man ge
hoord, dat Busch daar begraven lag?
Vrouw de Kort: Nee, mijnheer!
President: Hebt u wel eens geld van
Muylwijk gekregen, behalve hetgeen u ver
diende?
Vrouw de Kort: Nee, mijnheer!
Zij deelt thans mede, dat, toen haarman
in Zuid-Afrika was, zij van hem geld ont
ving. Daarvan betaalde zij ook het voor
schot van de Zuid-Afrikaansche Voorschot-
kas terug. Zij befuigt met klem, dat niet
waar is, wat Muyiwijk in zijn dagboek
schreef, dat zij geld van hem heeft gekre
gen.
President: Toen uw man bij Muylwijk
was, kreeg hij toen geregeld loon betaald?
Vrouw de Kort: Dikwijls werd niet ge
regeld betaald, doch het kwam altijd fe-
renht.
President: U hebt dus nooit cadeaux
in geld ontvangen?
Vrouw de Kort: Nee, mijnheer-
De verdediger: Heeft getuige wel eens
boodschappen naar Muylwijk gebracht? Ol
briefjes?
Vrouw de Korf: Dat was toch niet noo
dig, want mijn man werkte bij hem.
Verdediger: Maar toen uw man niet meer
bij hem werkte?
Vrouw de Korte: Daar weet ik niets van.
Ik weet niet of Muylwijk en mijn man el
kaar nog wel eens spraken.
President tof beklaagde: U zegt, dat u
aan getuige 25 en 50 hebt gegeven.
Houdt u dat vol?
Muylwijk: Ja, die heb ik gegeven.
Vrouw de Korf: Ik heb nooit geld gehad
Ik moest 26 van mevrouw hebben, 15
had ik haar geleend en de rest heb ik
voor haar uitgegeven. Haar man zou ze
mij betalen, doch ik heb die f 26 nooif ge
had.
President tot beklaagde: Houdt u ha
nu nog vol?
Muylwijk: Ja.
President: Waarom gaf u haar geld?
Muylwijk: Omdat haar man mij dat ge
vraagd had.
Verdediger (tot getuige): Maar waar leef
de u van, toen uw man in Zuid-Afrika was?
Vrouw De Kort: Ik kreeg minstens 100
per maand van mijn man en drie jongens
van mijn verdienden in de bouwvakken
27.50, '18 en 6 of 8.
Heftig incident.
Daarna wordt op verzoek van den ver
dediger gehoord, zekere Liefman, die inlich
tingen geeft over Busch.
De verdediger stelt verschillende vragen.
Bij een dezer vragen weigert de president
deze toe te laten.
President: Ik wensch er niet verder op
in te gaan.
Verdediger (woedend): Ik wensch mij»
opmerkingen te maken!
President: Aan mij is de leiding!
Verdediger: Wilt u dezen brief door ge
tuige laten waarmerken?
President: De rechtbank laat deze vraag
niet toe.
Verdediger: (zich nog heviger opwindend)
Gcat u dan maar verder alleen uw gang!
President: Graag! Maar wenscht u dan
geen verdere getuigen te laten hooren?
Verdediger: Ik wensch nog meer getui
gen gehoord te hebben. Maar weigert u de
zen brief door getuige te laten waarmerken?
President: Ja, dat weiger ik. Ik heb met
de rechtbank overleg gepleegd.
Dan komt voor de aannemer van den
Broeke.
Als het incident nog eenigen tijd heeft
voortgeduurd, schorst de president de zit
ting voor een kwartier.
Na heropening van de zitting hoort de
rechtbank nog een aantal getuigen, mceren-
deels meubelfabrikanten, die omstreeks 1915
met Muylwijk in zakenrelaties hebben ge
staan. Zij verklaren aan Muilwyk meu
belen in consignatie te hebben geleverd.
Daar eenigen hunner geen feitelijke mede-
deelingen kunnen doen betreffende de
(betalingen van Muylwijk, stelt de rechtbank
hun verhoor tot nader uit om hen in de ge
legenheid te stellen hun boeken uit dien
tijd nog eens te raadplegen,
Dan wordt de zitting verdaagd tot Zater
dag.
vermoeden hebt gehad dat die kuil heelt
moeten dienen voor het lijk van Busch en
dat u toen gedacht hebt: laat ik het voor
me houden, dan heb ik een wapen in de
hand als de baas me weer eens niet betaalt.
De Kort: Daarvan is geen sprake.
De verdediger: Wat dacht je dan wel van
den kuil? Je moet toch een gedachte heb
ben gehad?
De Korte: Ik heb er geen gedachte bij
gehad.
Verdediger: Heb je hem ook niet gevraagd
waarvoor die kuil moest dienen?
De Kort: Zoo iets vraagt een werkman
toch nooit?! Dan zou de patroon gauw zeg
gen: wat een vervelende klier is dat en dan
zou je er gauw uitliggen.
De verdediger 'brengt daarna weer ter
AMSTERDAM, 16 Oct. Aardappelent
(Bericht v. d. mak. Jac. Knoop). Zceuw-
sche bonte 3.703 9p, id. blauwe 3.40
3.70, id. eigenheimers 2.502.80, id,
blauwe eigenheimers 2 70—3, Fricschë.
borgers 2.502.60, Zceuwsche blauwe
poters 1.902 10, id. bonte poters 1-90
2.10, Anna Paulowna zandaardappelea
45, Drentsche eigenheimers 2.25—
2.75, rapen 1.702 per 70 kg.
ALKMAAR, 16 Oct, Kaas. Ter markt
waren 180 stapels, weg, 156,000 kg. Fa-
briekskaas kleine 62, commissie 63,
middelbare boerenkaas kleine 60,
commissie f 63 50. Handel matig.
LEEUWARDEN, 16 Oct. Vee. Aange
voerd 94 stieren 175570, 17 ossen, 425
vette koeien 220480, per kg. 0.90—
1.16; 1120 melk- en kalfkoeien 220500,
18 vete kalveren 120 pinken 125
250, 1785 graskalveren 45140, 220
nuchtere kalveren 717, 235 vette scha
pen 3556, 271 weideschapen 30
50, 515 lammeren 2438, 872 vette var
kens 58—175, per kg. 0.80—0.90, 92
magere varkens 2858, 845 vette big
gen 3060, 270 kleine biggen 915,
42 paarden.
De handel in melk- en kalfvee was ta
melijk voor goede, langzaam voor afwij
kende soorfen, le soort vette koeien duur,
slieren flauwer, graskalveren langzaam,
nuchtere kalveren stug, wolvee iets stijver.
Zouters 7872, Londensche varkens 86
—90 cent.
Eieren. Aanvoer 11.000 kippen-, 10
12K ct.300 eenden- 103411 ct
LEEUWARDEN, 16 Oct. Boter. Aanvoer
23/3 en 83/6 v. Fabrieks- 2.15—2.44. No-
tëering van de commissie 2.50.
Kaas. Sleutelkaas f 0.600.84. Nagelkaas
0.47-0.54. Goudsche 0.35—1.07. Edam
mer 0.64—0.98. Aanvoer 30.477 stuks.
UTRECHT, 16 Oct. Kaas. Aan de markt
waren 132 partijen, tezamen 36 300 K.G. Prij
zen le kwal. 5961, 2c kwa.l 5558,
Rijksmerk 58—65. zwaardere tol 69.
Handel vlug.
Het Fokker-bulletin verschijnt niet meer
gestencild, doch komt thans gedrukt uit.
Een groote verbétering, waardoor ook de
cliché's meer tot hun recht komen.
Behalve het gewone reclame-nieuws zal
elk nummer ook een artikel van meer alge-
meenen aard bevatten.
V
