tsrss&ast sets vsesesaiR f 3000.- f 75Q-- sasaay f 250. t
t
Amsterdamsche Anihraciet M,J J£Zn
Maandag 19 October 1925
50ste Jaargang 16175
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste blad
Een lichtpunt.
De contributie in
de R.-K. Midden-
standsvereeniging 1)
ingezonden.
PütM4 KW4LITEIT VERZEGELDE ZAKKEN
Ook le Amsterdam - Leiden - Bussum - Haaiden
Agenda 20 October
Haastige spoed is zelden
goed!
Bloemendaalsche Amateur
Fotografen-Vereeniging,
TOONEEL.
J. J. VVEBER ZOON
Telegraphisch Weerbericht
Uitvoering R.-K. Grafische
T ooneelvereeniging
„Amicitia".
Programma
HYGIENE OP GEBIED VAN VLOER
BEDEKKINGEN.
t)e abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen;
Per week 0.25
Per kwartaal 3,25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. J3866 (3 lijnen).
Postrekening No. 5970.
NIEUWE
COURANT
Advertentiëc 35 cents per regeL
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusscben den tekst
als, ingezonden mededeeling, 60 ct.
per regel op de le Pagina's 75 ct.
per regel. Vraag- en aanbod-adver-
tentiën 14 regels 60 ct. per plaat
sing: elke regel meer 15 ct. bij
vooruitbetaling.
een hand, f IOC
een oog J.'
Dij verlies van een f Cfl bij een bri ;uk van f n bij verlies van een
I till, been of ar m; 1 andere vinger
duim of wijsvinger
Een paar jaar geleden hebben wij op deze
plaats in een artikel over den internationa
len toestand gewaagd van „de Vereenigde
Staten van Europa." Dat leek toen een
hersenschim. Nu is er verleden week in
Nederland een vereeniging onder dezen
naam opgericht en de Fransche Minister
van BuitenLandsche Zaken, Briand, heeft in
het laatst der afgeloopen week in een vlaag
van begeestering over de te Locarno be
reikte resultaten eveneens gewaagd van „de
jVereenigde Staten van Europa". De hersen
schim is nu een ideaal geworden, een be
reikbare verwachting dus.
Dezen stap vooruit in de wereldconstella
tie hebben wij aan de Conferentie van
Locarno te danken. Toen ze een aanvang
nam hebben wij op de beteekenis van haar
welslagen, maar niet minder op de gevaren
van haar mislukking gewezen. De moeilijk
heden waren inderdaad groot. Dat nochtans
in onverwacht korten tijd een volledig suc
ces is bereikt, zal niet het minst moeten
worden toegeschreven aan den ernst van
den toestand, waarin onze westersche
wereld verkeert, een ernst, die door de
Fransche regeering met dc topzware Fran
sche defensie en de steeds dalende valuta,
door de Britsche met de onoverwinnelijke
werkloosheid in Engeland en de dreigende
gevaren van het bolsjewisme blijkbaar ook
terdege werd ingezien
Op papier was bij het vredesverdrag van
Versailles alles netjes in elkaar gezet;
Duitschland, de overwonnene, zou betalen,
een stuk van zijn land afstaan, en in andere
deelen buitenlandsche bezettingen als waar
borg op de nakoming van het verdrag, toe
laten. En de bond van overwinnaars, de
Entente, zou vereend van de strenge door
voering der verdragsbepalingen profiteeren.
Maar de practijk werd een andere. Duitsch
land teekende slechts onder protest en
hield daarmee de revanche-idee, de nacht
merrie van Elsas-Lotharingen en daarmee
je onrust in Europa levendig; wat Frankrijk
•n België dwong legers op de been te hou
den, waarvan de kosten door de toch reeds
ioo zwaar geschokte volkeren niet zijn op te
brengen.
En zijn onmacht om datgene te betalen,
wat de Entente uit bet verdrag van Ver
sailles gehpopt had, demonstreerde Duitsch
land al evenzeer door de inzinking van de
Mark tot een waardeloos peil. Reeds op de
Conferentie van Londen erkende de Entente,
dat het papieren verdrag zonder meer niets
beteekende; de letter zegt niets, wanneer de
geest niet goed is. Op de Conferentie in de
Engelsche hoofdstad is men voor het eerst
Duitschland als een staat van menschen,
van medewereldburgers, en niet meer als
eeD vijand te gemoet getreden, wat de' aan
neming van de bekende Daweswetten met
het stabiliseeren van den Duitschen munt
en de effectieve betaling door Duistchland
te gevolge "bad. Maar de bedreigde veilig
heid van Frankrijk's Rijngrens met de daar
uit voortkomende onrust en de zware bewa
pening bleven bestaan. De Europeesche
diplomatie heeft twee jaren geworsteld om
ook hier een uitweg te vinden, tot te
Locarno eindelijk een goede kans geboden
werd. Het behoeft ons dan ook niet te ver
wonderen dat Briand en Chamberlain zich
in welwillendheid tégenover de vertegen
woordigers van den vroegeren vijand uit
putten; dat zij hun vernuft tot het uiterste
scherpten om bij de telkens rijzende moei
lijkheden een uitweg te vinden. Duitschland
wist, dat, wat er gevraagd werd, beteekende
het uitspelen van de laatste troef, het op
geven van het laatste middel, hetwelk nog
aan het ontwapende volk restte. Gevraagd
werd, dat het zou afzien van elke oorlogs
bedreiging, van iedere poging om teruf te
winnen, wat het in 1919 onder protest zich
zag ontnomen. Nu gold het niet meer onder
dwang, maar vrijwillig een accoord te teeke
nen, waarbij het de verloren gebieden als
onvervreemdbaar Fransch eigendom ver
klaart. en de Rijngrens, met een neutrale
zone, als onschendbaren grond. Zoo ook
voor het Oosten tegenover Frankrijk's
bondgenooten. Alles bijeen dus een nieuwe
Entente van Europeesche Staten op voet
van gelijkheid en vriendschap, elkander
zwerende alle aanleiding tot oorlog te ver
mijden en den schender van het verdrag, wie
't ook zij, met de anderen te zamen te zullen
tuchtigen. Hiermee snijdt Duitschland zich
zelf de mogelijkheid af om met de Russische
bolsjewisten samen te spannen tegen zijn
vroegere vijanden en het eenmaal aanvaarde
juk af te schudden.Dat dit opgeven van het
laatste restje macht den Duitscher niet
gemakkelijk viel, is te begrijpen; evenzeer,
dat Frankrijk en Engeland zich hebben uit
geput in concessies om de Duitsche regee
ring den zwaren stap mogelijk te maken.
Wat bijzonder verheugde, was de ernstige
wil van alle te Locaro tegenwoordige diplo
maten om tot een accoord te komen, wat
dan nu ook is geschied en de uitbundige
vreugde van de congressisten zelf en de
voldoening in de Ententelanden verklaart,
De Entente is nu gestorven, maar er is
iets beters voor in de plaats gekomen.
Wij verhelen ons niet, dat met de parafen,
te Locarno gezet, de nieuwe toestand in
Europa nog niet is bereikt. De parlementen
zelf zullen hebben te bekrachitgen, wat te
Locarno besloten werd. En de binnenland-
sche politiek is helaas maar al te dikwijls
geneigd de groote wereldproblemen aan
kleinzielige partijtwisten ondergeschikt te
maken. Zoo is het lang niet zeker, of het
dezelfde Fransche regeering zal zijn, welke
.eventueel de verdragen van Locarno zal
bekrachtigen, als die haar heeft helpen
voorbereiden. Maar vooral in Duitschland
kan men sterke oppositie te'gen het Rijn
landpact verwachten. De Duitsch-nationalen,
die nog wel regeeringspartij zijn, zijn nu al
bezig om de volksstemming tegen de daden
van hun eigen Rijkskanselier in te nemen.
De gewezen staatssecretaris August Muller
wees Zaterdag terecht op de groote verant-
voordelijkheid van den Rijksdag bij de be
handeling van de thans aangeboden proto
collen en hij schreef o.m. als volgt in een
der Duitsche bladen.
„De Duitsche burgers, die geneigd zijn, het
werk van Locarno te veroordeelen, omdat
niet alles is bereikt, zouden wel doen met
terug te denken aan den toestand, die er in
October 1923 heerschte, toen door toedoen
van Poincaré het Westelijk Duitschland ge-
de katholieke middenstand behoeft om aan® Onafhankelijk daarvan handhaaf ik het
zijne beweging ook en vooral ten behoeve
van de meest bedreigde zwakkere groepen in
vloed en resultaat te verzekeren.
Vervolgens wordt deze begrooting aller
minst vastgesteld door wat de heer van Kes-
sel als een groep groot-middenstanders aan
duidt, doch door de afgevaardigde van ne
gentig afdeelingen, waarvan de representan
ten der kleine afdeelingen een zeer overwe-
gend stemmental uitbrengen.
De afgevaardigden beslissen over hun stem
na voorafgaande behandeling der begrooting
op hunne afdeelingsvergaderingen, waar
op alweder de kleine middenstanders de groo
te meerderheid vormen, zoodat deze het heft
volkomen in handen hebben.
Aan den geachte praeses van „St. Mar
cus" nu de taak om zijn stelling vol te hou
den betreffende „onmogelijke" contributie,
die gevorderd zou worden door groot-mid
denstanders, welke op de arme vakvereeni-
gingen worden „losgelaten"(sic Hij moge
er nog bij weten, dat niet later dan verleden
week de bondsbegrooting na uitvoerige be
spreking en na krachtige verdediging vooral
van de zijde der kleinere middenstanders
teisterd werd, toen het separatisme zijn slag met algemeene stemmen werd goedgekeurd
poogde te slaan, toen de Duitsche munt- j sd 2 urn. Met het bovenstaande is eigen-
standaard zijn laatste stuiptrekkingen maak- I lijk ook de tweede beschuldiging leeds on-
»- J- •- «-j wederlegbaar, immers op grond van de on
loochenbare feiten ontzenuwd. Deze feite
lijke weerlegging wint nog in beteekenis, als
men daarbij bedenkt, dat zij, die over de be
grooting oordeelen niet behooren tot dege
nen, die zonder kennis van zaken totaal on
gegronde critiek leveren maar uitsluitend
gerekend moeten worden tot de katholieke
middenstanders, die van nabij en volko
men met de beteekenis en de resultaten van
hun vereenigingsleven op de hoogte zijn.
Overigens lijkt het ons minder gepast op
deze plaats in te gaan op de methode, welke
de heer van Kessel bezigt om de in het geding
gebrachte Bisschoppelijke bepaling op zijn
manier te verklaren, waarbij hij notabene
als ware hem daarvoor volgens alle regelen
der kunst eene aanstelling verleend, den
geest dezer bepaling aan een willekeurig
contributiecijfer koppelt, zijnde het bedrag
dat hij en de zijnen „er voor over" hebben!
De bewering van den geachten opponent
komt nuchter beschouwd, hierop neer, dat
hij het zonder restrictie uitgevaardigd Bis
schoppeliik besluit tot aansluiting bij de stands
organisatie mendeert met deze eigengerech
tigde toevoeging„mits het niet meer
dan een dubbeltje per week kost
Het zal met alle respekt voor de inzichten
des heeren van Kessels met betrekking tot
den geest der B. Voors o.i. vooralsnog toch
maar beter zijn, dat de katholieke midden
standers zich refereeren aan het Gezag zelve
en aan de woorden, die niemand minder dan
Z. D. H. de Bisschop van Haarlem nog
Woensdag 7 October j.l. met volkomén kennis
van den huidigen toestand uitsprak, en waarin
hij opnieuw en nadrukkelijk alle katholieke
middenstanders zonder eemge restrictie aan
spoorde tot de Hanze toe te treden.
Sapienti sat
te, toen de eigen bevolking aan de wan
hoop werd prijsgegeven, toen te Kustrin
landsknechten van de reactie aan het muiten
sloegen, toen in Beieren de staatsgreep van
Hitier en Ludendorff geënsceneerd werd
toen er in Thuringen, Saksen en te Ham
burg burgeroorlog dreigde. Ook thans nog
heeft Duitschland eer, zwaren last te dragen,
maar de politieke toenadering, die met den
val van Poincaré is begonnen, heeft thans
een toestand doen ontstaan, dien de grootste
optimisten twee jaar geleden zeker niet
hadden verwacht."
Inderdaad, dat mogen de Duitsche chauvi
nisten wel eens allemaal bedenken, vóórdat
zij het wagen een campagne tegen de resul
taten van Locarno op touw te zetten. Maar
ook al wordt er in den Duitschen Rijksdag
een meerderheid voor de verdragen van
Locarno gevonden, dan blijft er nog veel te
wenschen over. We hebben te bedenken, dat
het sluiten van verdragen altijd menschcn-
werk is en slechts zóó lang den vrede kan
beveiligen als de geest van de menschen zelf
vredelievend is. Anders worden de mooiste
verdragen al heel spoedig „vodjes papier."
Maar Locarno -heeft in ieder geval ons
een stap verder gebracht op den weg, die
voert naar veiligheid, rust. en ontwapen.ng.
Daarom was Zaterdag een lichtende dag in
de wereldhistorie!
In de „Nieuwe Haarlemsche Courant" van
Dinsdag j.l. heeft de heer J. G. van Kessel
gepoogd in een uitvoerig ingezonden stuk
te motiveeren waarom de leden zijner katho
lieke vakvereeniging niet voldoen aan het
Bisschoppelijk voorschrift tegelijkertijd lid
te zijn van de standsorganisatie.
Uit dit stuk, dat mij toevalligerwijze heden
in handen komt, blijkt dat deze proeve van
verdediging een onderdeel vormt van eene
polemiek, welke in de kolommen van Uw
blad wordt uitgevochten en waarin ik mij
stellig niet gemengd zou hebben, ware het
niet dat de heer van Kessel ook de vaststelling
van de óondscontributie van de Hanze in
het Bisdom Haarlem tot een der oorzaken
rekent, welke het zoo heet het althans
de leden zijner vereeniging onmogelijk maken
aan de voorschriften van het Kerkelijk Gezag
te voldoen.
Tengevolge dezer „complicatie" in de
pennevrucht van den geachten president van
„Sint Marcus", staat nu ook het hoofd
bestuur portie in de serie verwijten, welke den
leiders der katholieke middenstandsbewe-
ging worden toegevoegd en welke tezamen
de navolgende categorische aanklacht voor-
men
le. Hoog opgedreven contributie-eischen,
berekend op een groep groot-middenstanders
doch ondraaglijk voor de kleinere.
2e. Tegenwerkingbij de toepassing der
Bisschoppelijke voorschriften en zonde
„in hooge mate" nog wel tegen den geest
daarvan.
3e. Onredelijke overvraging ook en vocaal
in vergelijking met de contributie der ka
tholieke arbeidersorganisatie, die zoo heet het
voor het mindere geld nog bovendien veel
meer teruggeeft.
Men zal mij ongetwijfeld willen toestem
men, dat dit requisitoir van den heer van
Kessel niet voor de poes is en dat het bo
vendien bijzonder geschikt mag worden ge
acht om de meewarigheid op te wekken in
die categorieën van Uwen breeden lezers
kring, welke niet bepaald over gegevens be
schikken om deze bijzonder eenzijdige en
verbluffend onjuiste voorstelling van zaken
tot hare ware proporties te reduceeren.
Ofschoon ik mij afvraag, of een dagblad
inderdaad de meest geschikte plaats is om
organisatie-aangelegenheden van zoo zuiver
internen aard voor het voetlicht te brengen,
ben ik thans wel verplicht het prettige der
katholieke middenstandsorganisatie dat in
het openbaar is aangerand te verdedigen. Ik
doe dat met te te meer genoegen, waar de
redactie van dit blad steeds op zoo bijzon
der hoffelijke wijze hare kolommen beschik
baar stelt voor die middenstandszaken, welke
niet als van internen maar als van algemee-
nen aard moeten worden aangemerkt een
inzicht dat door den katholieken midden
stand niet genoeg op prijs gesteld kan worden.
Het zij mij dan vergund den heer van Kes
sel naar aanleiding van zijn filippicahet vol
gende te doen opmerken met betrekking tot
de boven geformuleerde memorie van be
schuldiging.
ad 1 urn. Er is moeilijk iets aan te wijzen,
waarmede in vereenigingen meer succes valt
in te oogsten dan met een stormloop op wat
men gelieft te noemen hoog opgedreven
contributie."
Een debater van de postuur des heeren
van Kessel zal inmiddels wel willen onder
schrijven, dat hij niet kan volstaan met deze
ernstige betichting klakkeloos neer te schrij
ven doch dat hij zijn aanklacht met de feiten
waartoe tusschen haakjes volslagen on
juiste vergelijkingen niet te rekenen vallen
heeft Dat nu kan de heer van Kessel niet.
Want onweersprekelijk is met name dit
feit, dat de bondscontributie steunt op eene
begrooting, waarvan elk lid heeft kunnen
kennisnemen, waarover alweder elk lid ae
kleinste niet uitgezonderd de gelegenheid
tot oordeelen heeft gehad en die bovendien
berust oo het minimum van outillage, dat
Ad 3 uur.
Ter weerlegging van de derde en laatste
beschuldiging zij het veroorloofd allereerst
eens evert stil te staan bij die onnadenkend
neergeschreven uitdrukkingen van „te hoo
ge" en „onmogelijk op te brengen" con
tributie.
Alleen reeds door afweer van schadelijke
wetsbepalingen, verordeningen enz. hebben
de Katholieke middenstanders, ook die van
de groep des heeren van Kessel zich tenge
volge van het optreden der organisatie meer
bespaard dan ze in vijf en twintig jaar aan
contributie in de organisatie behoeven op te
brengen. Ik moge daarvoor o.a. verwijzen
naar de populaire brochure „Wat is, wat
deed, wat doet de Hanze" en naar het zoo
juist uitgebrachte jaarverslag van de Hanze
in het Bisdom Haarlem.
Maar voorts analyseer nu toch eens zoo n
uitroep „onmogelijk op te brengen." Is
een premie van twintig of zelfs van veertig
cent per week voor de levensbelangen der
middenstandsbedrijven inderdaad niet-op-te-
brengenl
Voor enkele misschien, doch deze gevallen
zijn uiterst zeldzaam en althans heel wat
zeldzamer dan de gevallen van fatale onkunde,
schromelijk wanbegrip of zelfs platte on-
wil.
Voorzoover er na aftrek van deze gevallen
nog resten, die inderdaad voor de bescher
ming en de verzekering van haar bedrijf
geen paar dubbeltjes per week op zij kunnen
leggen, mag toch wel met reden aan den be
staansgrond en de bestaansmogelijkheid van
zulke ondernemingen worden getwijfeld.
Voor zulke uitzonderingsgevallen baten ten
slotte zelfs geen ingezonden stukken.
De prettige aansluiting van R. K. Groen-
tenhandelarenvereenigingen in Amsterdam,
Den Haag en zoovele andere plaatsen be
wijst inmiddels dat de situatie uitzon
deringen daargelaten met zóó ongunstig
is, als de uiteenzetting van den heer van
Kessel zou doen vermoeden.
Veel onbesuisder is intusschen diens be
wering, dat men voor veel meer contributie
in de R. K. Middenstandsvereeniging veel
minder ontvangt dan voor de lagere contri
butie der R. K. Werkliedenvereeniging.
Hoe komt deze vakvereemgingsleider toch
aan zulk even oppervlakkig als uiterst ons
billijk oordeel Meent hij daarbij de katho
lieke arbeiders in het gevlei te komen?
Dan heeft hij stellig buiten den waard ge
rekend en durf ik er mij van verzekerd te
houden, dat diezelfde arbeiders, die heel wat
hooger totaal-contributies afdragen en welker
leiders den middenstand daarop bij herhaling
hebben gewezen, op een dergelijk „com
plimentje" allerminst gesteld zijn.
De heer van Kessel toetst zoo willekeurig
mogelijk twee geheel onvergelijkbare groot
heden. Onvergelijkbaar alleen reeds hierom:
omdat de centrale standsorganisatie van den
middenstand en hare organen voor een be
langrijk deel het werk hebben te verrichten,
dat voor de arbeiders mede door de katholieke
vakorganisatie werd gepraesteerd. De heer
van Kessel heeft dus eerlijkheidshalve het
bedrag, dat hij voor zijn stands- en vak
organisatie tezamen betaalt te vergelijken
met het totaal, dat de gemiddelde R. K.-
arbeider aan stands- en vakorganisatie offert.
Met dit uitgangspunt ga de voorzitter
van „St. Marcus" nogmaals aan het vergelij
ken. Dan zal een geheel ander beeld ont
staan en vinden vele middenstanders wellicht
reeds aanleiding tot blozen bij het trekken
van een parallel tusschen de contributie van
handeldrijvenden en industriéelen en die
van loopjongens b.v.
Geachte Redactie, het spreekt vanzelf dat
met bovenstaande uiteenzetting slechts zeer
gedeeltelijk de grondslag van ons contributie
stelsel is belicht. Ik hoop spoedig de gelegen
heid te vinden voor eene vergadering van
R.-K. Middenstanders te Haarlem deze
zaken uitvoeriger uiteen te zetten, waarbij
ik slechts kan hopen, dat ook de heer van
Kessel en de zijnen van de oartii zullen willen
zijn. 1
aanbod, dat ik reeds jaren geleden via den
heer van Koningsbruggen aan „Sint Marcus"
deed toekomen, om n.l. voor deze vakver
eeniging zelf te komen uiteenzetten wat hare
leden door het optreden der R.-K. Midden
standsorganisatie hebben bereikt.
Moge ik intusschen na hartelijke dank
zegging aan Uwe hooggeachte Redactie
de beschouwing over deze materie eindigen
met een belangwekkend citaat uit een ar
tikel door Prof. Mr. Aalberse geschreven in
„Het centrum" van 18 Augustus j.l.
Het luidt als volgt
„Als men ziet, hoe slap soms de actie
wordt gevoerd, niet omdat het de leiders
aan kracht en durf ontbreekt, maar om
dat zij door hun volgelingen eenvoudig in
den steek worden gelaten, als men na
gaat hoevele middenstanders georgani
seerd zijn, en hoe ontzaglijk veel meer er
niet georganiseerd zijn, als men beluis
tert, hoe moeilijk het den leiders valt, om
de leden lot een behoorlijke contributie
betaling te krijgen, dan begrijpt men
ook, waarom vaak zoo weinig succes ge
boekt kan worden."
De heer van Kessel, wien wij ten slotte een
woord van lof niet willen onthouden voor
zijn moed om de onvoldragen gevoelens van
vele al te weinig-medelevende midden
stander te vertolken, de heer van Kessel en
zijn medestanders mogen zich deze klemmen
de woorden van een kundig en ervaren or
ganisator voor gezegd houden.
Vooral ook in verband met de ernstige en
voor zijn bestaan wellicht beslissende tijden,
welke de middenstand tegemoet treedt.
Amsterdam, 16 October.
CHRIS JANSEN.
Directeur van het Centraal Hanzebureau.
•1 De heer Chris Jansen vraagt ons hem
in de gelegenheid te stellen den algemeenen
kant van contributieheffing in de R. K. M.
vereen, alsnog te mogen toelichten, ondanks
dat wij het debat tusschen de jieeren J. G.
van Kessel en van Tetering gesloten heb
ben. Wij meenden om het groot gewicht
dezer zaak dit verzoek niet te mogen wei
geren. Redactie.
Alleen GR. HÜUTSTR. 187, Telef. 12504
Sociëteit „St. Bavo". Nut en Gezellig
Verkeer 8 uur Pluimveevereeniging
8 uur Rechtskundig Bureau hall
9 uur Tooneelclub Spoor en Trapi
8 uur.
Stadsschouwburg N.V. Het Schouwtoo-
neel '1ste Volksvoorstelling De-Nar" 8
uur
Gcm. Concertgebouw. Eerste concert
Haarlemsche Bachvereeniging 8 uur.
Groote Kerk. Orgelbespeling door den
heer George Robert 23 uur.
School voor Bouwkunde Dreef 3 Cursus
over Natuur, Leven en Kunst in Japan met
films en Lichtbeelden half 5 tot half 6.
Restaurant Brlnkmann Alliance FVan<;aise
half 5 uur.
Statenzaal Prinsenhof Najaarszitting
der Provinciale Staten van Noord-Holland
half 12 uur.
Luxor Theater. Bioscoopvoorstelling
8 uur.
De Kroon. Groote Markt. Bioscoop
voorstelling, 8 uur.
Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint rran-
ciscus Lteidewerk. Zoetestraat tl Eiken
Donderdag van 8—9K- uur.
R.K. Arbeidsbureau voor mannen en jongens
Sociëteit St. Bavo, Smedestraat 23,
Telefoon 10049. Alle werkdagen van 9
half 9 uur 's Zaterdags alleen van 92 en
van 2—6)4 en 's avonds van half 8
half 9 uur..
R. K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen Bloem
hofstraat 1 Alle werkdagen van v.m.
1 012 uur, des middags van 24 uur, en
avonds van 89 uur. behalve Zaterdag
avond Tel 11671
Arbeidsbeurs voor R. K. Ziekenverpleegsters
(uitgaande van den Ned. R. K. Bond van
Ziekenverpleegsters). Aanbiedingen en
aanvragen voor verpleegsters aan net Bu
reau BI.weg 309 Overveen (dr C Bosch).
R. K. Leeszaal en uitleenbibliotheek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, van 25 en vao 710 uur, be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken
van 2 tot 5 uur en van 79 uw. Woens*
dagmiddag ruilen van kinderboeken
St. Marthavereeniging, Bloemhofstr. 1, Zon
dags en Woensdags van 810 uur, n.m.
gezellig samenzijn voor Ilollandsche meis
jes. die hier geen tehuis hebben Tel.
11671
R. K. Bevolkingsbureau Gebouw Sint
Bivo Smedestraat 23 van 810 jui
op Maandag-, Woensdags- en Vrijdag
avond
St. Elisabeth's Vereeniging Jansstra.it
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S. E V Maan
dags van 2—3 uur Donderdag van 1—2.
R. K. Kraam verzorging van de Derde Ord»
St. Franciscus. Aanvragen te richter
tot Mevr Coebergh. Gcd. Oude Gracht
74. des Dinsdags van 23 uuj
Parochiale Bibliotheek (Kleverparkweg}
Dinsdagavond
Eerste Hulp bij Ongelukken (Snelverband)
Centrale post Tel. 11111 en verder bij de
leden, te kennen aan liet zwart schild met
wit kruis aan den huisgevel.
Het bovenstaande is al een oud spreek
woord, maar bovendien is het ook pen waar
spreekwoord, wat opnieuw bewezen wordt
bij den haastigen spoed, dien men maakt om
den nieuwen winkel van de coöperatie
„Vooruitgang" in het Slachthuiskwartier te
openen.
Zooals gezegd, betreft het hier een winkel
van de socialistische coöperatie, waar zoo
wel de moderne vakbeweging als de S. D.
A. P. hoog mee wegloopen. Wat niet te ont
kennen valt, want uit naam van het coöpe
ratieve bestuur Worden de leden van de
Soc; Dem. Vrouwenclub opgeroepen om
voor de opening biljetten te verspreiden.
Heeft dit alles iets met haastigen spoed
te maken?
Ja lezers, want om dezen winkel toch
maar op tijd klaar te hebben, heeft men den
acht urendag (acht uur, acht uur, geen lan
ger arbeidsduur!) maar even op zijde ge
schoven en werd er door de schilders maar
eventjes tot 10 uiir 's avonds door ge
werkt. Neen, erger nog, zelfs Zondagavond
was men er nog met het schilderen a,an Jen
gang.
En dit alles geschiedt terwijl er zoo vele
schilders werkloos loopen.
't Is fraai. Theorie en practijk!
Bovengenoemde Vereeniging hield j.l. Don
derdagavond hare maandelijksche vergade
ring m het Gcm. Concertgebouw. Vooi dei
onderlingen lanlaarnplaatwedstrijd waren
verscheidene inzendingen ingekomen. Deze
plaatjes werden niet zooals vroeger, tijdens
de vergadering door de jury beoordeeld,
maar zullen in een aparte jury-vergadering
gekeurd worden en daarna in de eerstvol
gende ledenvergadering geprojecteerd en
besproken.
Door den heer Gerhard werd een voor
dracht gehouden, betrekking hebbende op
het maken van kinderfoto's. Spreker bracht
verschillende punten naar voren, die spe
ciaal bij dit werk in het oog moeten wor
den gehouden. Door een collectie lantaarn
plaatjes werd een en ander duidelijk gede
monstreerd.
De heer Bekkers besprak verder diverse
methoden om den vertragingsfactor van
geelfitters te bepalen en wees erop, dat
sommige methoden geheel foutief zijn, onj
dal bij het bepalen van den vertragingsfac
tor niet alleen rekening moet worden gehou
den met de vertraging zelve, maar ook met
de veranderde weergave der kleurverhou-
dingen, die men bij het gebruik van een
geelfilter krijgt. Een aantal lantaarnplaatjes
verduidelijkt deze voordracht.
Aan den wand was een zeer mooie col
lectie foto's van den heer F. F. P. Bins uit
Amsterdam tentoongesteld, die algemeene
waardeering vond.
Tot slot verscheen op het doek de projec
tic van een serie lantaarnplaatjes van den
heer H. F. Tillema, die ons een beeld gaf
van verschillende deelen van Ned. Oost-
Indië, meerendeels btcrekking hebbende op
het Kampongleven. Door den heer Tillema
werden de meeste plaatjes met een enkel
woord toegelicht
KUNST IN INDUSTRIE.
De Nederlandsche Bond voor Kunst in
Industrie (B.K.I.) welke indertijd op initia
tief van het Museum voor Kunstnijverheid
te Haarlem werd gesticht en zijn zetel in dat
museum heeft, zal zijn eerste tentoonstelling
openen den 24sten October a.s. in de groote
voorzalen van het Paviljoen te Haarlem.
De tentoonstelling zal trachten een beeld
te geven van datgene, wat tot heden in ons
land werd bereikt op het gebied der samen
werking van den industrieel (en uitgever)
met den kunstenaar voor zoover hun produc
ten in massa of in serie zijn vervaardigd en
aesthetisch en technisch goed werden ver
zorgd naar de ontwerpen van Nederlandsche
kunstenaars.
Behalve de leden van den Bond zullen
aan deze expositie ook verschillende onder
nemingen deel nemen, die, hoewel geen
lid van den Bond, toch in meerdere of mindere
mate in dezelfde richting werkzaam zijn
Zij werden door het Bestuur tot exposeeren
uitgenoodigd.
„DE VIJANDIN" door het Ver.
Rotterd. Hofstad-Tooneel.
Weinig directies van Nederlandsche too
neelgezelschappen zijn zóó gelukkig in de
keuze van hun stukken als die van het
Rotterdamsch Hofstad-Tooneel. Naast een
juist aanvoelen van de behoeften en ver
langens van het publiek, zal de reden ook
wel hierin gelegen zijn. dat de heer Cor v.
d, Lugt-Melsert zoekt naar een stuk, dal
onder het bereik ligt van een van zijn twee
troepen en niet zoo zeer er op uit is te
speuren naar een stuk met een hoofdrol
zonder veel meer. Wie werkelijk looneel
wil zien, kan op den duur geen genoegen
nemen met avonden, waarop één ster schit
tert en de anderen daar rondom als dwaal-
lichteA zweven.
Een voor den Rotterdamschen troep als
geschreven stuk is „De Vijandin" (La Ne-
mica) van Dario Niccodemi, die met „Over
schotje" en andere we rken reeds een goe
den naam verworven heeft. „De Vijandin
speelt kort voor en onmiddellijk na het
uitbreken van den oorlog, spreekt dus
geheel jn de taal van onzen tijd. Maar de
kringen, waarin wij worden gevoerd, de fa
milies Nièvres en Regnault, waarin het
blauwe bloed al meer dan twee ecuwen
stroomt, zijn met haar jonge en oude her
togen en graven met voldoende romantiek
omgeven, om ons op romantiek weer ver
lekkerd publiek in te palmen. Bovendien
weet de schrijver met zijn knappen opzet
van een aangrijpend geval, al wat men-
schelijk in ons is, voortdurend te bewegen;
De wetenschap, dat de „vijandin niemand
anders is dan de gewaande moeder van
den jongen hertog van Nièvres, den ge-
vierden jongeman van de adelijke omgeving,
dat de afkeer is ontstaan op den dag der
meerderjaringsverklaring van den jongen
hertog, toen de moeder van t gezin van nog
drie andere kinderen zich plotseling be
wust werd, welke wijdstrekkende belofte
zij deed toen zij, twintig jaar geleden, den
hertog van Nièvres trouwde en tevens
diens een-jarigen zoon aannam, met de
verplichting dat alle rechten op dien knaap
zouden overgaan; de wetenschap, dat de
moeder plotseling in den aangenomen zoon
den vijand vaar haar eigen, jongsten zoon
ziet, is al voldoende om de spannende lijn
in dit boeiende stuk te doen vermoeden.
De bekendmaking van de halve waarheid
door een intrigante dochter van een nota
ris en dan de afgeperste en onder de
zwaarste verwijten uitgesproken bekente
nis van de moeder zelf, het heengaan der
beide zoons in den oorlog, de doodstijding
van den jongste door den oudstegebracht;
de vertwijfeling van de moeder, die zich
zelf echter ten slotte weer vindt in de
liefde van hel versmade aangenomen kind.
't is alles meer dan voldoende voor een
sterk en boeiend speelstuk.
Dat is het dan ook geworden, niet het
minst'door het meesterlijk spel van mevr.
Alida TartaudKlein als „de Vijandin en
Theo Frenkel als de aangenomen zoon,
maar ook van Juliette Roos,, als kittige,
levenswijze gravingrootmoeder, van Kit
ty PerinKluppell, als intrigante. Jan van
Ees als jongste zoen. Lily Bouwmeester
Louis Gimberg (Notaris); Louis van Gaste
ren (Kardinaal-) 4
liiin»»n>f#
t
Barometerstand 9 uur v.m.; 763. Vooruit.
OPGAVE:
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Kotilugstraat 10 Haarlem.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5.24.
Naar waarnemingen in den morgen van
19 October.
Hoogste barometerstand 764.8 m.M. te
Toulouse.
Laagste barometerstand 751.9 m.M. te
Breslau.
Verwachting van den avond van 19 tot
den avond van 20 October:
Zwakke tot matige oostelijke tot zuide
lijke wind, licht tot halfbewolkf, later toe
nemende bewolking, aanvankelijk droog
weer, later kans op neerslag, iets warmer.
Het vrij goed opgekomen publiek heeft
door herhaald en krachtig applaus blijk ge
geven de zeer goed verzorgde regie en het
uitmuntende spel hartelijk te waardeeren.
Zaterdagavond gaf de R. K. Grafische
Tooneelvereenigfng „Amicitia" in het ge
bouw St. Bavo een uitvoering van „De In
dringer" sociaal spel in drie bedrijven van
Jan Grosfeid.
„De Indringer" is voor het liefhebberij-
tooneel van onze vak vereenigingen een zeer
aanbevelenswaardig stuk. Op logische en
boeiende wijze behandelt het een sociaa
probleem, wel iets te eenzijdig maar zondei
al te tendentieus te worden.
En daarbij heeft het de goede eigenschap
binnen de bevatting te liggen van den gemid
delden dilettant, zoodat een club, die niet al
te veel „sterren" en te weinig routine heeft,
er een goed figuur mee maakt.
Een 'eenvoudige zegging immers van de
dialogen met een juiste legging der kjemto-
nen, hier en daar een goed voelbare wijziging
in het tempo is voldoende om den indruk goed
te maken. Komt daarbij dan nog dat ver
scheidene spelers de talenten bezitten om een
figuur relief te geven dan krijgen we een zeer
goede vertooning.
We leggen den gewonen maatstaf aan en
kunnen dan zeggen dat er heel goed gespeeld
is, beter dan vele vereenigingen, die zich b.v.
zelfs op een wedstrijd durven presenteeren.
Want ofschoon we niet op fonkelende mo
menten kunnen wijzen, nergens was een in
zinking merkbaar en met belangstelling ble
ven we het logisch uitgesponnen en mensche-
lijk gespeelde conflict volgen. Daarmee heeft
een tooneelvereeniging reeds veel bereikt,
want niets is moeilijker, dan een dergelijk
probleem, zoodanig voor het voetlicht te
brengen, dat de belangstelling gaande blijft.
Was de Zwart goed wat spel betreft, hier
en daar hadden we hem iets vierkanter ge
wild. Zijn procuratiehouder Guust Knipper
kon zijn rol ten volle aan en wist bijna voort
durend den juisten toon te treffen. Niet al
tijd was dit' het geval bij zijn tegenvoeter,
Nico Boonekamp, die veel markanter, ener
gieker, minder zoetelijk moet zijn. Uit de
rol blijkt dat hij karakter weet te toonen en
daarom in geen geval een slap figuur mag
zijn. Wel is hij martelaar, maar het bewustzijn
van zijn onschuld moet hem fier rechtop
houden en moet hem grooter maken dan zijn
meesters.
Jacob Fortuin de Amerikaan wist dikwijls
de goede houding te treffen alleen jammer
dat het nog zoo goed te hooren was dat hij
vroeger in Haarlem gewoond had.
Die malle nikker zou wat minder uit het
raam moeten springen, 't Valt te veel uit den
toon van het geheel.
Vermelden we verder nog in het bijzonder
dat Nico's vader en a.s. schoonvader beiden
een heel bevredigende vertolking van hun
rollen misschien wel de moeilijkste ga
ven en daarin sterk gesteund werden door de
figuren van het tweede plan, dan kan men zeg
gen dat het een uitvoering geweest is, waar
op Amicitia met genoegen kan terugzien.
Ten slotte zij nog vermeld dat het kapwerk
slecht begrepen en slordig was.
En den Jazz-Band hield er tusschen de
bedrijven en na afloop de gezelligheid in.
Het waren de Fynny Fellows, die te oor
deelen naar hun kleeding het midden hou
den tusschen fascisten en gepurperde waar
digheidsbekleders.
van de Orgelbespeling in de Groote oi 51.
Bavokerk te Haarlem op Dinsdag 20 Octo
ber 1925, des namiddags van 23 uur door
den heer George Robert. Werken van J- S.
Bach (1685-1750).
1. Praeludium f. ki. t. 2. Derde Sonate,
Andante-Adagio-Vivace. 3. Choralvorspiel:
„O mensch, bewein' dein' Sünde Gross 4.
Passacaglia.
Alle Nos. op verzoek.
Men schrijft ons
Naar wij vernemen wordt door den heet
S. Zonneveld Jr., atistiek leider der ateliers
voor artistieke binnenhuiskunst A. V. A. B.,
Spaarne 48, Haarlem, een expositie voorbe
reid op gebied van Hygiënische vloerbedek
kingen, De expositie, die gehouden wordt
van 23 tot en met 31 October a.s., is voor be
langstellenden vrij te bezichtigen, terwijl
het mede in de bedoeling ligt demonstraties
te houden met gereedschappen voor onder
houd en reiniging, waaronder b.v. een eleo
trische parketboender.
Firma's als Aug. Lachappelle te Breda er
de Mij. voor Hygiënische vloeren te Amster
dam vêrleenen hunne medewerking.
De uren waarop gedemonstreerd wordt,
worden nader in de Dagbladen aangekon
digd.
