Verkeersongevallen.
De Bioscospwet.
Ernstig ongeluk aan
het Hoogovenbedrijf.
Dinsdag 20 October 1925
50ste Jaargang 16176
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste Blad
Agenda
21 October
Drie arbeiders bekneld in
een ertsgrijper,'twee gedood
Dc oude Kolk te Spaarndam, (die zooals het plan was zou verdwijnen),
wordt nu opgeknapt.
TOONEEL.
Het oude Kerkje te Spaarndam.
De toren, die erg slecht was, wordt
gerepareerd, en voorzien van een
uurwerk met drie wijzerplaten.
Nederlandsche Reisvereeniging
van Roomsch Katholieken.
Tooneel vereen. „Nieuw Leven".
„Santa Lucia".
MUZIEK.
Abonnementsconcerten der Holl.
Concertdirectie Dr. Q. de Koos.
Geloof en Wetenschap.
Mevr. P. J. Willekes Macdonaldv
Reynvaan t
Koningstraat IQ Haarlem,
Telegraphisch Weerbericht
Voor de JuIIaantjes.
De abonnementsprijs bedraagt voor
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bij
'ooruitbetaling 3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen),
Postrekening No. 5970.
NIEUWE HAARLEMSE
DURAMT
Advertentiën 35 cents per regeL
Bii contract belangrijke korting.
Advertentiën tusscben den tekst
als ingezonden mededeeling, 60 ct.
per regel op de le Pagina's 75 ct.
per regel. Vraag- en aanbod-adver-
tentiën 1—4 regels 60 ct per plaat
sing: elke regel meer 15 ct bij
vooruitbetaling.
.\lle abonne s op uii umu zrjn, u.s^vuigc
tegen ongeval'en verzekerd voor een
>-*• voor w aai „ui '<tl|||l| L.evensiauge geneexe ongescmlctneici ioi wemen dooi f 7 G n bij een ongevax mei f9Cfl bij verlies van een flanel, f IOC
der volgende uitkeeringen 1 uUUU. verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen JU." doodelijken afloop "d U een voet of een oog: 1 l£iu.
dij verlies van een f CA
duim of wijsvinger 1 JU*
ox) een breuk van f A O,
been of arm
Dij verlies van een
andere vinger
Er zijn onder onze lezers en vermpe-
delijk zijn het er velen die nu wel eens
precies willen weten, wat er eigenlijk met
de bioscopen en het toezicht op de films
gebeurt, wanneer straks ook de Eerste Ka
mer de nieuwe bioscoopwet heeft aangeno
men. Dat verwondert Ons niet; want na al
wat er met dit wetsontwerp is gebeurd,
is het geen schande om te bekennen, dat
men de draad is kwijt geraakt.
Hier volge dan een korte en zakelijke
uiteenzetting van wat de Tweede Kanier de
vorige week met groote meerderheid van
stemmen heeft aangenomen, waarna wij nog
enkele persoonlijke opmerkingen willen
maken:
Het nieuwe wat er komt is de centrale
keuringscommissie voor films en voor recla
mes, (afbeeldingen platen) waarmee de ex
ploitanten het bioscoopbezoek aanwakke
ren. Deze centrale Rijkskeuringscommissie
wordt bij algemeenen maatregel van be
stuur ingesteld. Na de afkondiging van de
wet zullen in het openbaar geen films mëer
worden vertoond, tenzij de centrale com
missie ze als niet in strijd met de goede
zeden of de openbare orde heeft toegela
ten. Dit is dus een algemeen e keuring, een
censuur voor iedereen, ook voor volwas
senen. Terecht is echter ingezien, dat hier
mee niet kon worden volstaan. Wat voor
een volwassene toelaatbaar kan worden ge
acht is dit nog allerminst voor een kind.
En ook bij kinderen dient weer onderscheid
te worden gemaakt. De grens tusschen vol
wassenen en onvolwassenen was hier moei
lijk anders dan op 18-jarigen leeftijd te
stellen; al zal menig verstandig vader of
moeder een achttienjarig meisje en zelfs
jongen nog niet geestelijk rijp achten om
alles te zien en te hooren, wat voor een
gehuwde 'onschadelijk kan worden geacht.
Maar, een neutrale Rijkskeuringscommis
sie kan nu eenmaal de grens moeilijk ver
der leggen.
Van heel veel beteekenis is, dat dc com
missie ook bij haar keuring voor onvolwas
senen een onderscheid zal hebben te ma
ken tusschen kinderen beneden veertien
en tusschen veertien en achttien jaar. Er
wordt gekeurd naar „toelaatbaarheid" en
niet naar „geschiktheid," een strijdvraag,
waarmee de Kamer zich lang heeft bezig
gehouden. O.i. is terecht ingezien, dat er
nimmer in eenige commissie eenstemmig
heid zou zijn te krijgen, wanneer de maat
staf „geschiktheid" moes? worden aange
legd. De commissieleden, die als censoren
namens de overheid hebben op te treden,
moeten niet hun persoonlijk oordeel laten
gelden, wat zij voor een kind, een half- en
een geheel volwassene geschikt achten,
maar wat met het oog op openbare orde
en zedelijkheid kan worden toegelaten. Zij
hebben minimum eischen te stellen; de
zwaarste verantwoordelijkheid moet blij
ven bij ouders en opvoeders, die in elk af
zonderlijk geval hebben uit te maken, waf
voor hun half-volwassen of nief-volwassen
kind geschikt is; en de volwassene zelf ga
met eigen geweten te raden. Een neutrale
commissie kan niet anders doen dan uit
wassen tegengaan, importeeren van schun
nigheden, aanstootelijkheden, beleedigin-
gen voor een bepaalde overtuiging enz. we
ren; zij is nooit ii staat den bioscoop pas
klaar en „geschikt" voor iedereen te ma
ken. Daarmee mogen wij dus ook na de in
voering van de bioscoopwet wel ter dege
rekening houden.
Naast de centrale Rijkskeuring zal ook
de nakeuring door een officieele gemeente
lijke commissie mogelijk blijven. Met heel
veel moeite heeft de Kamer er ook dit
^doorgekregen. Ontegenzeggelijk zijn aan
deze tweevoudige keuring bezwaren ver
bonden, maar de voordeelen wegen daar
tegen waarschijnlijk ten volle op, mits aan
bepaalde eischen wordt voldaan, waarover
straks nog een enkel woord. De Gemeente
raad kan n.m. bij verordening bepalen, dat
vergunningen tot oprichting van een bios
coop slechts worden verleend, wanneer
voldaan word? aan bepaalde voorschriften.
Zoo kan b.v een gemeenteraad bioscoop
bezoek verbieden voor personen beneden
achttien jaar. Voor kleine gemeenten is
deze bepaling nog al streng; zal in de
practijk misschien al te streng blijken en
ook de bioscoop tot een nieuw punt van
strijd in de dorpspolitiek maken. Hopen
wij er 't beste van
Vohet overige benoemen B. en W. in
elke gemeente, waar regelmatig openbare
bioscoopvoorstellingen worden gegeven een
plaatselijke commissie van toezicht, waar
van de samenstelling en de taak ook weer
bij algemeenen maatregel van bestuur zul
len worden aangegeven. Deze commissie
zal behalve adviseeren over vergunningen,
schorsing en intrekking van vergunningen,
aok de door de CeiArale commissie toe
laatbaar geachte films mógen nakeuren,
maar enkel voor personen beneden acht
tien jaar: Over vertooningen van films voor
volwassenen heeft een gemeentelijke com
missie geenerlei zeggenschap,
Ziedaar in hoofdzaak de bepalingen van
Je bioscoopwet. Voor ons staat vast, dat
door de Overheidscensuur op bioscopen
zeel geestelijk onheil 'van ons volk kan
worden afgewend; want ook onder de vol
wassenen zijn aan den bioscoop verslaaf
den. En de wetenschap van het bestaan
eener Centrale Keuringscommissie zal uit-
leraard al preventief werken; het zal de
import van verderfelijke filmproducten te
gengaan en de industrie van beter werk
bevorderen.
Wat de jeugd betreft, haar te bescher
men is natuurlijk de hoofdzaak. Het ge
schiedde reeds in de meeste groote ge
meenten door daar bestaande keurings
commissies, maar bij lange na niet voldoen
de. Onder meer ontbreekt de noodzakelij
ke scheiding in on- en half-volwassenen.
Wil de nu komende censuur echter beter en
vruchtbaarder werken, dan zal de samen
stelling en werkwijze der commissies serieu
zer moeten zijn dan tot nog toe. De film-
exploitanten moeten weten tegenover een
orgaan van de overheid te staan; zij moe
ten de commissieleden op alle mogelijke
wijzen tegemoet komen en deze moeten
zich als gezag 'aten gelden. Daarvoor die
nen zij op de eerste plaats zelf gezag te
hebben, persoonlijk gezag, zich uitend in
scherp onderscheidingsvermogen en liefde
voor hun taak. En zij handhaven dan ook
het gezag! Het moet b.v. niet kunnen
voorkomen, dit een commissie een film
goedkeurt onder beding, dat een bepaald
gedeelte wordt uitgelicht, of dat de ex
ploitant eigener beweging voer de keu
ringscommissie stukken weglaat, maar dat
een week lang draait, wat de commissie
niet gezien of verboden heeft.
Voorts zouden wij in overweging willen
geven de leden eener keuringscommissie
ieder jaar te laten aftreden en ze niet dan
met onderbreking van een jaar opnieuw te
benoemen. Tegen keuringswerk als hier
gevraagd, zijn maar heel weinigen bestand;
het gevaar voor afstomping van de censo
ren zelf is zeer groot en kan op deze ma
nier verholpen worden.
Zoo is er nog veel, waarop bij dc samen
stelling van de keuringscommissies dient te
worden gelet. Zoolang wij daarom dc rege
len niet kennen, waarnaar bij de samen
stelling zal worden gehandeld, biijft onze
hoop op volledig succes der bioscoopwet
onzeker. Mogen de Regeering en ook de
gemeentebesturen zich er van bewust zijn,
dat van de keuringscommissies het welsla
gen der wet afhankelijk is!
Sociëteit „St, Bavo", Dames geleidsters
Groote Gezinnen 8 uur Ledenver
gadering A.R.K.A. 8 uur Haarlem-
sche Inkoop Combinatie half 9 uur
Inter Nos 's avonds half 11 uur Kunst
na Arbeid 8 uur Bestuur Bouwvak-
bond 8 uur Leden Spoor en Tram
8 uur Vioolonderwiis 3 uur Be
volking* Bureau half 9 uur.
Gem. Concertgebouw Volksconcert H. O.
V. 8 uur.
Korenbeurs, Spaarne, Vereeniging van
Oud-Leerlingen der Tuinbouwwint)ercur-
susse" half 8 uur.
Luxor Theater. Bioscoopvoorstelling
8 uur.
De Kroon. Groote Markt. Bioscoop
voorstelling, 8 uur.
Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran-
ciscus Liefdewerk. Zoetestraat 11 Elke»
Donderdag van 89H uur.
R.K. Arbeidsbureau voor mannen en jongens
Sociëteit St. Bayo, Smedestraat 23,
Telefoon 10049 Alle werkdagen van 9
balf 9 uur 's Zaterdags alleen van 92 en
van 26Yi en 's avonds van half 8
half 9 uur
R. K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen Bloem
hofstraat 1 Alle werkdagen van v.m.
1012 uur, des middags van 24 uur, en
's avonds van 89 uur, behalve Zaterdag
avond - Tel 11671
Arbeidsbeurs voor R. K. Ziekenverpleegsters
(uitgaande van den Ned R K Bond van
Ziekenverpleegsters). Aanbiedingen en
aanvragen voor verpleegsters aan het Bu
reau BI.weg 309 Overveen (dr C Bosch).
R. K. Leeszaal en uitleenbibliothcek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012. van 25 en van 710 uur. be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen. Uitleenen van boeken
van 2 tot 5 uur en van 79 uur Woens
dagmiddag ruilen van kinderboeken
St, Marthavereeniging. Bloemhofstr. 1, Zon
dags en Woensdags van 810 uur, n.m.
gezellig samenzijn voor Hollandsche meis
jes, die hier geen tehuis hebben Tel.
11671
R. K. Bevolkingsbureau Gebouw Sint
Bivo Smedestraat 23 van 810 jui
op Maandag-, Woensdags- en Vrijdag
avond
St. Elisabeth's Vereeniging Jansstraat
Aanvragen om, versterkende middelen
voor arme zieken der S E V Maan
dags van 2—3 uur Donderdag van 12.
R. K. Kraamverzorging van de Derde Ord#
■*- St Franciscus. Aanvragen te richter
tot Mevr Coebergh, Ged Oude Gracht
74, des Dinsdags van 23 uur
Parochiale Bibliotheek (Kleverparkweg)
Dinsdagavond
Eerste Hulp bij Ongelukken (Snelverband)
Centrale post Tel 11111 en verder bij de
leden, te kennen aan het zwart schild met
wit kruis aan den huisgevel.
Hedennacht tegen 1 uur, heeft bij 't Hoog
ovenbedrijf te Velsen een ernstig ongeval
plaats gehad, waarbij 2 arbeiders zijn ge
dood 3 werklieden waren bezig een elec-
trischen grijper, die bij 't lossen van. een
Fransche ertsboot defect was geraakt, te
reparceren Door een noodlottigen samen
loop van omstandigheden schijnt de grijper
die openstond tomlailaot te ziin. De 3 ar
beiders geraakten bekneld. De pas gehuwde
arbeider, Baden, uit Wijkeroog werd on
middellijk gedood. Een andere arbeider,
Offenberg, uit Wijk aan Zee werd doodelijk
gewond. Hij mocht niet vervoerd worden
en overleed na eenige uren. Hij laat een
vrouw en 4 kinderen achter. De derde
werkman, zekere Alkemade, uit Wijkeroog,
eveneens gehuwd, werd ernstig gewond,
doch kon hedennacht nog naar een der zie
kenhuizen te Haarlem worden vervoerd. Hij
is er opgenomen. De verbandmeesters van
het Hoogovenbedrijf, Rodenberg en v. d.
Holen, verleenden de eerste hulp. Dr. de
Vries Robles uit IJmuiden, die direct na 't
ongeval gewaarschuwd werd, was spoedig
ter plaatse. Bij 't ongeval is niemand anders
dan de 3 genoemde arbeiders tegenwoor
dig geweest. Het gebeurde juist in schafttijd.
Nader vernemen we, dat de toestand van
Alkemade, geen reden tot bezorgdheid geeft.
Hij is opgenomen in het ziekenhuis St.
schedels van Haarlemsche notabelen en
wordt teruggebracht. Hooger werpt de con
ferencier hem de zaal in en nu doet heel het
publiek mee; 't wordt een formeele wed
strijd; één begeerte is er maar in de zaal, het
geel-bruine monster ook eens een deuk te
geven. Het springt van stalles naar het bal-
con, van de parterre naar de loges; en het
publiek giert van de pret. En wanneer de
conférencier er dan een eind aan maakt
door den bal met meer terug te werpen, JaD
meesmuilt hij heel droog: zie je wel, dat ik
kinderen heb! En hij wijst er op, hoe gezel
lig het is zoo'n avond samen zich te verma
ken; overdag heeft de een zijn zaken, de
ander zijn zorgen, de derde zijn politiek;
maar 's avonds moet ie je kunnen ontspan
nen.
Ziedaar hel geheim van „Der Blaue
Vogel," het gezelschap, dat de heele wereld
is doorgetrokken, overal uitbundig succes
heeft gehad, Haarlem was hun 138ste stad,
Joannes de Deo. Hedenmorgen was hij nog
buiten bewustzijn.
Naar men ons seint, is gebleken dat het
noodlottig ongeval veroorzaakt is door hfeA
door onbekende oorzaak naar beneden stor
ten van het contra-gewicht van den grijper,
welke eenige tonnen weegt.
Er wordt een onderzoek ingesteld.
e In de Meer.
Op den Leimuiderdijk te Haarlemmermeer
heeft Zondag een botsing plaats gehad tus
schen een motorrijder en een wielrijder. Door
den slechten toestand van den weg daar ter
plaatse, geraakte de wielrijder de heer H„
te Haarlemmermeer: ziin stuur kwiit, juist bij
het passeeren van het motorrijwiel. Het ge
volg was, dat H. van zijn fiets viel en tegen
het motorrijwiel terecht kwam. De bestuur
der van het motorrijwiel kwam ook tegen
den grond terecht en bekwam vrij emsige
kwetsuren aan hoofd en handen. Ook de heer
H. liep eenige verwondingen op. Beide rij
wielen werden gehavend.
Botsing tusschen twee wielrijders.
De arbeider B„ die per fiets op weg was
naar Haarlem en ter bekorting van zijn weg
het pad koos langs den Geriiedijk,
te Haarlemmermeer. in de richting
van Vijfhuizen, had het ongeluk in bot
sing te komen met een anderen wielrijder,
die in een naast het pad gelegen geul terecht
kwam en geen kans meer zag om uit te
wiiken.
Beide personen liepen verwondingen op,
Aanrijdingen.
Gistermorgen liep de 15-jarige G. C. op
het trottoir van den Zijlweg met het wiel
van een fiets te spelen, niet lettende op
een vrachtauto van „De Sierkan," welke
de Ruychhaverstraat inreed, zoodat hij bij
het oversteken van deze straat tegen de
auto opliep en kwam te vallen. Volgens zijn
eigen verklaring ging het linkervoorwiel
over zijn dijbeen, hetgeen niet kon beletten
dat hij weer lustig voorthoepelde.
Door het tegelijkertijd uitwijken door een
auto en een fietsrijder op de lange Heeren-
vest, kwam laatstgenoemde in aanraking
met de auto. De fietsrijder werd door den
autobestuurder naar het gasthuis ge
bracht, waar hij werd opgenomen. De
verwondingen bleken niet van ernstigen
aard.
De fiets werd vernield.
Niets is meer veilig.
Gistermiddag werd de Atax-standaard-
telefoon op de Groote Markt omver ge
reden. De dader bleef onbekend.
Aanrijding te Driehuis.
Op den overweg had een aanrijding
plaats tusschen een visschersauto en een
auto van den heer B. uit Buitenzorg. De
visschersauto reed met snelle vaart den
overweg op, waardcor de aanrijding plaats
had. Beide auto's werden aan den voor
kant niet ernstig beschadigd.
De politie maakte proces-verbaal op.
een nette stad, zei de conferencier vleiend:
een stijve stad, heeft, men mij gezegd, maar
hier merk ik daarvan niet veel!
Inderdaad! Bij zulk een gezelschap komt
alles uit deji plooi.
Wat „der Blaue Vogel" is? 't Is gemakke
lijker te zeggen, wat het niet is. Een dozijn
malen gaat het doek open en dipht; telkens
een ander tafree! Nu eens een Russische
nationale dans; dan weer een dol amusante
poppenkast van twee verliefden in den mane
schijn; nu eens een fel tafreel van Russische
werklieden, in den plastischen stand van
sleepers aan een vracht op de Wolga, met
een prachtig doek van gloeiend zonnegoud
op den achtergrond; dan weer „eene alte
geschichte," in de maand Mei, een paar
oudjes van het midden der vorige eeuw, zij
in crenoline en een stijf keurslijf, hij in ge
kleurde pandjas en lichtkleurigen hoogen
hoed, samen onder den Meiboom, met al de
sentimenteele buigingen van den tijd van
„den lach en den traan,' eindigend in een
menuet gedanst met rbeumatische beenen.
Het heeft wat van een eerste klas cabaret,
vooral wanneer de conferencier na elk
tafreel zijn guitigen kop om het gordijn laat
komen. Maar het is toch meer. De muziek
is prachtig en het orkestje heeft in zijn mid
den een wonderkind, dat een vioolsolonum-
mer geeft van verbluffende virtuositeit. Maar
ook de tafreelen zijn meer dan een cabaret
kan geven. Daar hebt je „de koning riep zijn
tamboer," een muzikaal drama uil de middel
eeuwen: een koning en koningin op een
troon, schitterend uitgedost en aan hun
voeten een nar. Op den voorgrond een edel
man en edelvrouw. In onverstaanbaar Rus
sisch wordt een scène opgevoerd van groote
dramatische spanning, eindigend met het
DER BLAUE VOGEL.
We plaatsen dit verslag onder „Tooneel."
Maar is „der Blaue Vogel" wel tooneel?
Ja wat is het eigenlijk en welk is het geheim
van zijn succes? Ziedaar een vraag, welke
menigeen zich al gesteld heelt. Mogen wij
een antwoord wagen? De onverbeterlijke
conferencier, die den geheelen avond leidt,
glipt op een gegeven oogenblik tusschen de
gordijnopening en doel het volgende ver
haal: Ik had een vriend in Zurich, die mij
een geschenk wilde geven. Verbeeld u een
geschenk, in dezen crisistijd, nu iedereen wel
wat wil nemen maar niets geven! Hii vroeg,
mij: hebt ge kinderen? Ik zei, neen, jammer
genoeg. Toch zal ik u iets geven, zei hij,
om mee te spelen en gaf mij dezen bal.
En dan komt er een bal te voorschijn van
ongewone afmeting. En de gezellige prater
begint er mee te ballen. Hij vertelt, dat hij
er zich uitstekend mee vermaakt in zijn vrije
uren. Probeer maar eens! En hij gooit den
bal pardoes de zaal in. Eerst verbazing
onder het publiek. En al heel gauw heelt de
eigenaar zijn bal terug. Maar hij gooit weer;
het rollende ding blijft wat langer uit; maakt
een paar gekke buitelingen over kale
neervallen van de jonge vrouw, 't Is als een
welgeslaagd opera fragment. En de spelers
dpen denken aan een schilderij van Lizzv
Ansingh, die met haar poppen zooveel
menschelijks weet uit te beelden/En wal dan
te zeggen van de parade van de tinnen sol
daten, welk nummer bet publiek zóó in
enthousiasme bracht, dal er een herhaling
moest komen. Waarin schuilt hier de beko
ring? Is het iets anders dan in de vol
maaktheid, waarmee dit schuiven van men-
schelijke poppen is geenscenecrd? 't Is de
caricatuur van den mensch, die ons hier in
bewondering brengt. En zoo is het bij vele
andere nummers: de straatzangers met het
i draaiorgel en de harmonicaspelers; de op-
tocht van de étalagepoppen, de rit van de
I kozakken, 't is de werkelijkheid zóó getrouw
nabij gekomen of in zulk een potsierlijken
vorm gegeven, dat verbazing om de vol
maaktheid der regie en lachlust om dc onge
ëvenaarde caricatuur in ons wedijveren.
Daarnaast komt dan nog onze bewondering
voor de prachtige kleurencombinaties als in
de zigeunerscène en al de eigenaardigheden
van de Russische volksgewoonten.
Hel succes van het gezelschap „der blaue
Vogel", is verzekerd. Niemand kan precies
zeggen, 'waarin het schuilt. Vermoedelijk
moet een goed deel toegeschreven worden
I aan de reactie welke het brengt tegen onze
I stijve tooneelzalen, tegen ons onveranderlijk
plankenleven evenzeer. „Der blaue Vogel
brengt kleur en afwisseling, breekt met alle
1 conventie en vraagt alleen: hoe kan ik een
beschaafd publiek eenige uren kunstzinnig
1 bezig houden? En dat gelukt; dat heeft
I gisterenavond het elite gezelschap in den
Haarlemschen Schouwburg weer volkomen
1 bewezen.
Een van de vele voordeelen welke het lid
maatschap van een goede reisvereeniging
heeft is voorzeker de onvermoeide pogingen
van het bestuur om haar leden aanschouwelijk
kennis te laten nemen van bestaande in
stellingen waarvan het practische nut wel
door iedereen wordt erkend, doch waarvan
men veelal niets anders weet dan de plaats
waar zij zijn opgebouwd. Om deze betrekke
lijke onkunde zooveel mogelijk op te heffen
en tegemoet te komen aan de begrijpelijke
nieuwsgierigheid van velen over wat er zich
in die interieurs afspeelt, organiseert de bo
vengenoemde reisvereeniging excursies onder
deskundige leiding.
Zoo werd er gisteren een bezoek gebracht
aan de Electrische Centrale aan den Har-
menjansweg, waaraan een flink aantal leden
dezer reisvereeniging deelnam.
Twee deskundigen, wien geen moeite te
veel was, deden hun best om zoo begrijpelijk
mogelijk de werking en inrichting van dit
bedrijf te expliceeren en aan hen zal het dan
ook geenszins gelegen hebben indien men
het gehoorde niet aan anderen heeft kunnen
navertellen.
Niettemin hebbfen de de,elnemers(sters)
eens kunnen aanschouwen dé machtige tur
bines welke het beginpunt vormen van hun
thuis zitter.den schakelaar en zich een denk
beeld kunnen maken van de vele en zware
werkzaamheden welke er moeten geschieden
voor het bolletje bij hen in de kamer kan be
ginnen te gloeien.
Wij twijfelen dan ook niet of geen der
deelnemenden zal het oogenblik gespeten
hebben waarop zij besloten op dezen Zon
dagmorgen eens een kijkje te nemen in een
wereldje, waarin men zonder ophouden, dag
en nacht bezig is voor het gemak vap een heele
streek te zorgen.
In de Jubileumgids van „Nieuw Leven"
wordt een kort overzicht van het 15-jarig
bestaan gegeven.
Een 11-tal jaren geleden, toen de vereeni
ging na een 3%-jarig bestaan door een troep
je nog betrekkelijk joflgelui van enkele oude
ren werd overgenomen om haar „nieuw le
ven" in te blazen stond men zonder tooneel-
kennis, krachten en kunstlievende le
den of donateurs, toch reeds werd tooneel
gespeeld in den waren zin des woords. Bleef
het iri den beginne bij voordrachten en klei
ne stukjes, bestond het publiek in de boven
zaal van wijlen „de Karseboom" uit ouders,
familieleden, kennissen en medestrijders,
toch was de ijver en werkkracht niet minder
dan nu zij in die laatste 11 jaren is opgegroeid
tot de machtigste tooneelvereeuiging hier
ter stede.
Alvorens men „de planken" van een groo-
ten schouwburg kon betreden had men reeds
een leeftijd van vijf jaren bereikt.
Het vijf-jarig bestaan zou gevierd worden
in den Schouwburg Jansweg op groot lef,
doch hoe bedrogen kwam men uit. Een
halve zaal met menschen en voor iederen
leegen stoel idem zooveel strop. Evenwel
werd vertrouwen gekregen en een jaar later
(1917) werd „Paljas" van De Vletter opge
voerd. Dit stuk sloeg zoo in, dat een week
later de opvoering moest herhaald worden
en de zaal binnen enkele dagen uitverkocht
was. Voordien waren er een 16-tal donateurs
op die „Paljasavonden" werd enorm gewerkt
om nieuwe leden te winnen en het aantal
was de 100 gepasseerd.
Zoo groeide het aantal van 100 op 200,
daarna 300 en op het 10-jarig bestaan in
1921 waren er reeds 500. Tijdens het 12%-
jarig jubileum was het hoogtepunt 1100 en
thans enkele tientallen onder de 1000 K.L.
Het programma vermeldt voor dit sei
zoen verschillende tooneel- en amusement
avonden,
Het concert, dat de welbekende R. K.
Mandolineclub „Santa Lucia" a. s Donder
dagavond in den schouwburg aan den Jans
weg zal geven, belooft een der mooiste te
worden, door deze vereeniging in den loop
der jaren aan donateurs en belangstellenden
aangeboden. Naast'het zeer verzorgde spel
der club, onder leiding van den beer A. J.
P. Hakkenberg van Gaasbeek, zal men kun
nen genieten van hetgeen en drietal mede
werkers van naam praesteeren. De bekwa
me solo-cellist der II. O. V., dc heer ,C°r
de Wilde, treedt op met den heer Bernard
Samuels, wiens heerlijke fluitsoli een groote J
attractie vormen, en met mej. v. Leeuwen
Boomkamp aan het klavier. Zoo zal een trio
voor fluit, cello en klavier gegeven worden
van Carl Maria von Webcr, dat te Haarlem
nog niet werd uitgevoerd. Bij de firma's
Alphenaar en Langeveld zijn nog kaarten
verkrijgbaar. Wie een goeden concertavond
vol afwisseling wenscht bij te wonen, make
hiervan gebruik.
Het eerste abonnementsconcert der Hol
landsche Concertdirectie Dr. G. de Koos
zal door het vermaarde Fransche Poulet
worden gegeven op Vrijdag 23 October a.s.
in den Schouwburg Wilsonplein.
Het Poulet-kwartet is reeds sedert jaren
en gaarne geziene gast cp het Hollandsche
concertpodium. Door hun meesterlijk spel,
hun intense muzikaliteit, hebben zij de
harten der muziekliefhebbers stormender
hand veroverd.
Kaarten voor dit concert zijn verkrijg
baar bij het Concertbureau A Vernout,
Warmoesslraal 10.
Voor de 'vereeniging Geloof en Weten
schap voor Haarlem en Omstreken wordt
op Donderdag 22 dezer, des avonds te 8
uur, in de groote zaal van de Sociëteit St.
Bavo, een causerie met lichtbeelden ge
geven over „Luchtverkeer", door Ir. G,
Spit, bedrijfsleider van hel vliegveld Schip
hol.
Aan deze lezing gaat vooraf de huishou
delijke Algemeene Jaarvergadering, waar
van de agenda o. m. vermeldt: jaarversla
gen secretaris en penningmeester, verkiezing
van een verificatie-commissie, periodieke
bestuursverkiezing. Aan de beurt van af
treden is Dr. C. H. Kuenen, die onmiddel
lijk herkiesbaar is.
Hedenmorgen half
tien is, na een vrij
langdurige ziekte
die reeds lang het
ergste deed vree
zen, het lid van
den Haarlemschen
gemeenteraad, me
vrouw P. J. Wille
kes Macdonald
Reynvaan overle
den.
In 1861 te Amsterdam geboren woonde
zij sinds 1885 te Haarlem en heeft daar
steeds veel belangstelling voor het open
bare leven getoond. Mede doordat zij dc
echfgenoote was van den Haarlemschen
advocaat en procureur Mr. Willekes Mac
donald was haar invloed in vele Haar
lemsche kringen groot. ]T
Zij was voorzitster van de aid: Haarlem
van den Ned, Kinderbond, voorzitstervan
de afd. Haarlem van den Ned. Bond yoor
Vrouwenkiesrecht, lid van de pliatselijke
commissie van toezicht op het Hooger Un-
derwijs, plaatsvervangend lid van den Lr-
gentieraad, secretaresse van de vereeni
ging van vrouwelijke bestuursleden van
de afdeeling Haarlem van den Economi-
schen Bond, regenfes van de Barbara-be-
waarschool, lid der commissie voor de be
zwaarschriften inzake Plaatsel. directe be
lastingen, lid der commisise voor de ifank
van Leening enz.
Toen door wetswijziging de mogelijkheid
werd opengesteld, dat vrouwen deel uit
maakten van onze landelijke en gemeentel,
bestuurscolleges werd zij al aanstonds tol
lid van den Haarlemschen. Gemeenteraad
gekozen als afgevaardigde van dé Ec°n°"
mischen Bond. Dat was op 20 Mei 1919,
Een bewijs te meer, dat zij in Haarlem ge
zien was. Zij behoorde daarmede tot
de eerste vrouwelijke raadsleden van
Haarlem.
Ijverig raadslid als zij was, ontbrak zi)
zelden op een raadsvergadering en was
vol bèlangsfeljing voor de gemeentezaken,
die zij naar haar beste krachten behartig
de. Doordat met veel te veel reclame was
aangedrongen van zekere zijde op de toe
lating van vrouwen tot onze openbare be
stuurscolleges, viel hef werk der vrouwen
in den Raad van Haarlem evenals elders
wel eenigszins tegen, maar erkend dient te
worden, dat de vrouwen in dezen pioniers
werk hadden te verrichten en even vreemc
voor haar nieuwe taak stonden als haar
mannelijke collega s, die voor de per®te
maal een vergaderzaal betreden. Toch be
hoorde Mevr. Willekes Macdonald tot de
goede en zeer zeker tot de ijverigste raads
leden. Zij waagde zich nief aan discusies
op haar onbekend terrein, maar speciaal
de punten,waarover het oordeel van een
vrouw van belang is, hadden haar be
langstelling en ook menige nuttige vinger
wijzing werd uit haar mond vernomen.
Vooral het onderwijs frok steeds haar
aandacht. Zij zocht niet haar kracht in
lange redevoeringen, maar kort en bondig,
met den schijn zelfs van eenige schuchter
heid, zette zij haar meening uileen.
Wat ons en veler wel soms tegenstond
het moge hier volledigheidshalve niet
onaangestipt blijven was haar soms wat
benepen standpdnt in aangelegenheden,
waarmede zuiver katholieke belangen ge
moeid waren.
Bij de laatste verkiezingen werd zij Iv-
kozen als raadslid, nadaf zij zich toen
aangesloten bij den Vrijheidsbond. R
collega's toonden haar werk te waard^erc1
door haar te benoemen o.m. tot regsn!
van de Barbara-bewaarschool. Kenr--
kend was ook haar groote voorkomend
heid; waaraan de raadsleden zeet zeke
met genoegen zullen terugdenken.
In onzen tijd zijn er niet zoo heel velei
meer, die zich belangloos en mef ijver aan
de openbare zaak kunnen en willen wijden
zoodat elk verlies van zulk een man oi
vrouw moei worden betreurd. In dezen ge-
dachtengang lijdt Haarlem dor den dood
van Mevr. Willekes Macdonald een groot
verlies.
Barometerstand 9 uur v.m.; 763. Stilstand.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 5.22.
OPGAVE:
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Naar waarnemingen in den morgen van
20 October:
Hoogste barometerstand 769.5 m. M. te
Dresden.
Laagste barometerstand 745.6 m. M. te
Ingoe.
Verwachting van den avond van 20 tof
den avond van 21 October.
Meest krachtige Zuidoostelijke tot Zuide
lijken of Zuidwestelijken wind; betrokken
of zwaar bewolkt; regenbuien; sterke
stijging van temperatuur.
De collectes op de feestavonden der
Propaganda club van den R.K. Vrouwen
bond, welke gehouden zijn op 13 en 15
Oef. 1.1., hebben opgebracht 64.28-
