Nieuwe Haarlemsche Courant | 1925 | 21 oktober 1925 | pagina 8

Het primaire wegennet In
Noord-Holland.

Radio-Omroep

£en toelichting door den Ingenieur^
directeur van den Prov- Waterstaat

UIT DE PERS.

Maatregelen tegen

ontsiering
van Stad en Land.

Geen dreigender vraagstuk.

De Kamer-Voorzitter.

Het Bijzonder Onderwijs.

LANDB. EN VISSCHERU

De gevolgen der
Duitsche tarieven.

Vooruitgang in de bloemkool.

Kunstlicht in de kippen-
hokken.

Goede winterkool-oogst.

STOOMVAARTLIJNEN.

LEGER EN VLOOT.

Geneeskundig onderzoek.
Reserveper soneel.

HANDEL EN NIJVERHEID.

De Jaarbeurs te Milaan.

AAN ONZE LEZERS.

Indian gij over de NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT te
vreden zijt, zegt het anderen.

Indien gij in een of ander op
zicht niet tevreden zijt, zegt
het óns.

RADIO- 7C c\
LUIDSPREKERS D Cl*

per week.
omplete 3 lampstoestellen vanaf
f 1.85 per week.

RADIO-BUREAU
F. H. MEIJER
Jansstraat 67

Haarlem. - Telefoon 13620.

Vke lezen in hel „Maandblad voor Prac-
tische gemeentepolitiek".

„Allerwegen begint de belangstelling voor
bet schoon der steden en van het platte
land zich meer te uiten.

Dat is een zeer gelukkig verschijnsel.

Meerdere geslachten hebben zich in dit
opzicht schuldig gemaakt aan groote ver
waarloos ing.

De toepassing van ijzer- en andere con
structies werkte er toe mede dat men zich
louter en hoofdzakelijk ging toeleggen op
de constructieve zijde van het bouwvraag-
stuk; voor het schoone werd in verschillen
de kringen weinig of niets gevoeld.

Zoo ontstonden tal van leelijke. wansma
kelijke gebouwen; daar, waar in het be'ang
van het verkeer noodzakelijkerwijze her en
der het landelijke karakter van gansche
conterijen verloren ging door den aanleg
van spoor- en tramwegen, werd meteen nog
de omgeving door stijHooze wachthuizen en
stationsgebouwen ontsierd.

Er gebeurde evenwel nog erger.

Want het scheen dat eveneens een onver
schilligheid voor datgene, wat ons als een
schoone herinnering uit de grijze historie is
gebleven, zich van de menschen had meester
gemaakt. Mooie oude gebouwen, die al
hadden zij geen bijzondere geschiedkundige
beteekenis, toch door hunne schoone lijnen
ons oog bekoorden en duideli;k blijk gaven
van het beschavingspeil onzer voorouders,
werden omver gehaald om plaats te maken
voor meer moderne en al te dikwijls loei-
leelijke gebouwen.

Wanneer nog hier en daar een mooie
gevel bleef staan, dan verkeerde het ge
bouw als regel in een sterk verwaarloosden
toestand of waren de oorspronkelijke ven
sters en deuren door wansmakelijke produc
ten van den nieuwen tijd vervangen.

Het slemt tot groote vreugde, dat in de
opvattingen ten deze een wijziging ten goede
is gekomen.

Al meer en meer beginnen de openbare
besturen zich te bemoeien met deze zaak.
Het Rijk stelde een dienst in welke het be
houd van historische monumenten wil be
vorderen; instellingen, door het particulier
initiatief in het leven geroepen en van over
heidswege gesteund, helpen mee aan hel be
houd van het schoone dat stad en land bie
den en waken er voor dat ook de nieuwe
bouwwerken beantwoorden aan zekere
eischen van aesthetica;

Op dit laatste gebied zijn vooral de
plaatselijke schoonheidscommissiën nuttig
werkzaam.

Deze commissiën werden uit den drang
der omstandigheden geboren.

Maar al te dikwijls gebeurde het, dat een
gemeentebestuur met groote tegenzin een
vergunning tot bouwen verleende; wanneer
aan de eischen der vorderingen was vol
daan, kon de vergunning niet geweigerd
worden, al hield het gemeentebestuur zich
ook overtuigd, dat daarmee het stadsbeeld
ten zeerste zou worden geschaad.

Om daaraan een einde te maken, is in de
bouwverordeningen van verschillende ge
meenten de zoogenaamde welstandsbepaling
opgenomen, waardoor de mogelijkheid wordt
geschapen, om een bouwvergunning te wei
geren, wanneer het bouwplan niet aan be
paalde eischen van welstand voldoet, ook al
is er constructief niets op aan te merken.

Het zijn de schoonheidscommissies, die
dan tot taak hebben, de aesthetische waar
de van het bouwplan te beoordeelen.

Een schoonheidscommissie heeft vooral tot
taak, een algemeen begrip aan te geven van
wat al en wat niet uit een oogpunt van
welstand toelaatbaar is.

Het spreekt wel vanzelf dat dit nooit zoo
ver mag gaan, dat de architecten in hun
vrije kunstuiting ongeoorloofd zouden wor
den beperkt.

Wie zich een juist beeld kan vormen van
de taak eener schoonheidscommissie, zal
ook begrijpen, van hoe groote beteekenis
de keuze van personen is, die in die com
missie zitting zullen hebben. Daarin zullen
■uiteraard verschillende richtingen vertegen
woordigd moeten zijn; want zoowel de mo
derne richting onder de architecten als zij
die meer de klassieke richting voorstaan,
moeten in de schoonheidscommissie waar
deering voor hunne kunstuitingen kunnen
vinden.

Na er op gewezen te hebben, wat reeds
door provinciale besturen is gedaan, sluit
het artikel:

„Zoo constateeren wij dus, dat zich al
meer en meer een streven naar verfraaiing
van het aesthetisch aanzien van stad en
landschap openbaart. Dat stemt tot groote
verheugenis.

Vooral het optreden van provinciale com
missies juichen wij zeer toe. Deze commis
sies zullen zich uiteraard slechts bezig kun
nen houden met de hoofdzaken, omdat haar
den tijd ontbreekt, zich in details te ver
liezen.

Dat kan niet anders dan bevorderlijk zijn
aan de populariteit der schoonheidscommis
sies, en deze populariteit is noodig, zal in
derdaad met vrucht gewerkt kunnen worden
aan de verfraaiing van onze steden en dor
pen en zal ontsiering kunnen worden be
streden.

Juist omdat provinciale schoonheidscom
missies veel in die richting zullen kunnen
doen en daaraan niet de bezwaren verbon
den zijn, welke nojj al eens aan de plaatse
lijke commissies kunnen kleven, heeft de
oprichting van dergelijke provinciale institu
ten onze volkomen instemming.

Voor de provinciale besturen is hier een
mooie gelegenheid om, zoowel door finan-
cieelen als door moreelen steun, mede te
werken aan het behoud Van de schoonheid
hunner gewesten."

Het blad adviseert zijn lezers in de ge
meenteraden en in het dagelijks bestuur
der gemeenten de aansluiting aan de pro
vinciale schoonheidscommissies te bepleiten
en te bevorderen.

Het „Volk" heeft de berichten over den
Russischen communist Radek in Holland in
't belachelijke getrokken en blijft er bij, dat
de geheele geschiedenis een mystificatie uit
den fascistischen hoek is.

Het geeft een voorstelling van zaken, als
of het communisme niets beteekent.

Het „Huisgezin" komt tegen een en ander
op en schrijft:

,Ook al is Radek nooit te Antwerpen ge
weest en al leidt hij niet van daar de com
munistische beweging in Engeland, er is
toch geen enkele reden om met de commu
nistische wereldactie den draak te steken.

Er is in werkelijkheid geen dreigender
vraagstuk en het ware stuisvogelpolitiek
zich zelf en anderen diets te maken, dat het
bolsjewisme een lokale Russische liefheb
berij is.

Het bolsjewisme is bezig de heele wereld
te vergiftigen.

Men ziet zijn hand in de Chineesche troe
belen, in de gebeurtenissen in Marokko, in
Britsch-Indië, om van Europa nog te
zwijgen.

En nu is hel een hoogst belangrijke vraag,
welke houding tegenover het bolsjewisme
ioor de sociaal-democraten zal worden aan.
genomen een vraag waarop het „Volk"
een antwoord ontwijkt.

De vraag en het antwoord zijn van vèr
strekkende bteeekenis.

Trekken deze twee internationale machten
één lijn, verbinden zij zich tot één front,
dan vertegenwoordigen zij een geweldigen
invloed.

Nu zegge het „Volk" niet, dat er geen
sprake van kan zijn, dat de sociaal-democra
tie met het bolsjewisme zal samenwerken*

Er zijn nog altijd onderhandelingen gaan
de tusschen de .kameraden" van Amster
dam en die van Moskou, en zoo lang die
niet definitief ten einde zijn, heeft men geen
zekerheid. 1

Zeker, MacDonald is Moskou slecht ge
zind. Van der Velde ook en andere voor
mannen van de internationale sociaai-demo-
cratie hebben hun afkeer van het Russische
I slelset en de Russische methoden niet ver-
I heeld, maar er wordt onderhandeld

Meer dan dat: in ons land staat een man
1 als Fimmen, in Engeland een leider als Pur-
cell het eenheidsfront voor en men mag zeg
gen. dat er in alle landen een strooming on
der de sociaal-democraten is die naar
uiterst links wil.

Die uiters'e stroomingen werken in de
door Moskou gewenschte richting, terwijl het
beruchte cellenbouw-systeem er op aange
legd is, voor Moskou stelselmatig propagan
da te maken in de socialistische gelederen.

De communistische wereldactie is geen
product van overspannen fascistische hoof
den, geen bakerpraatje om kinderijke natu
ren bang te maken, maar een dreigend feit
van hoog-ernstige beteekenis waartegen
over het „Vok" wel kan doen of ze er om
lacht, doch dat ook de leiding der sociaal
democratische internationale moet veront
rusten."

Met een aardigheid helpt men die intense
propaganda, die men links en rechts speurt
en overal vermoedt, niet uit de wereld.

Over de eerste zitting, door oud-rnin ster
Ruys gepresideerd, schreef de N. R. Ct. in
haar Kameroverzicht:

„Jhr. Ruys de Beerenbrouck wil blijk
baar alles vermijden, waaruit (zij het vol
komen ten onrechte) de conclusie zou kun
nen worden getrokken, dat hij een vijand
van het vrije woord of een bevooroordeeld
voorzitter is. Ware het anders, hij zou reeds
dezen eersten dag meermalen hebben kun
nen ingrijpen, zender een:germate de per
ken te bu ten te gaan. Had de president den
communist De V'sser tienmaal zoo hard aan
gepakt a's hij inderdaad gedaan heeft, toen
deze bij de bespreking van het Nederland-
sche-Hongaarsche handelsverdrag, allerlei
Hongaarsche gruwelen opdischte, dan zou hij
nog niet te ver gegaan zijn, al was het uit
tactisch en psychologisch oogpunt vermoe
delijk wel zoo verstandig, dat hij het voor
hands bij een enkele vermaning liet. Had de
i voorzitter de preek gewraakt, welke ds.
Lingbeek hield over den tekst: „De plicht
I der overheid is het instandhouden en steu-
nen van de waarachtige, nationale, dat is
enze Ned. Herv. Kerk," terwijl deze Her-
j vcrmd-Gereformeerde eenling nochtans over
i de Bioscoop-wet, d.w.z. een gansch andere
zaak. het woord gevraagd had; hij zou
al weder in geenen deele machtsmisbruik
gepleegd hebben. Maar een verkeerde, ten-
1 dentieuze interpretat'e van zoodanig in
grijpen zou waarschijn'ijk niet uitgebleven
fijn, De voorzitter zal de overweging toege
daan zi;n, dat de berijders van stokpaardjes,
in het bijzonder de leden der dwergpartijtjes
i in het bijzonder wel zoo uitgeraasd of u t-
gepreekt zullen blijken, da', zij in de vol
gende maanden ook zonder voorzitterlijke
tusschenkomst minder zul'en afdwalen.
Mocht het anders loopen, dan hiervan
houden wij ons overtuigd zal een ervaren
parlementslid als de oud-premier op hel
rechte moment zijn invloed weten te doen
gelden. "Een botsing aan het begin der
campagne ware inderdaad een slecht voor
teeken."

Het Huisgezin schrijft

Hoe dikwijls gebeurt het dat zelfs katho
lieken meedoen met te beweren, dat ze bij
de Broeders of Zusters toch niet zoo goed
leeren als op de openbare school.

Hoe komen ze daarop

Aan de hand van onderstaande statistiek
betreffende den uitslag van de in 1923 en
1924 gehouden Mulo-examens zal blijken
dat het tegendeel waar is.

Voor diploma A en B slaagden in 1923

Openbaar onderwijs 7,2.888 pet.

Christelijk onderwijs 71.88 pet.

Katholiek onderwijs 83.69 pet.

Voor diploma A slaagden in 1924

Openbaar onderwijs 74.40 pet.

Christelijk onderwijs 73.16 pet.

Katholiek onderwijs 81.83 pet.

Voor diploma B slaagc'en in 1924.

Openbaar onderwijs 78.67 pet.

Christelijk onderwijs 77.08 pet.

Katholiek onderwijs 87.17 pet.

Hieruit blijkt dat het getal Katholieken
procentsgewijze het hoogst is. Onthoudt dit
dan en laat je niets wijs maken

Plichtsbesef en toewijding hebben onze
Broeders en Zusters zeker in hooge mate
en wat hun kennis betreft, ze haalden eens
dezelfde acten als de anderen.

*an kweekers en groenten-exporteurs.

De Kamer van Koophandel voor Hollands
Noorderkwartier heeft het volgende adres
gezonden aan de regeering:

De K. v. K. enz. vestigt uwe aandacht er
op, dat de onzekerheid, welke thans bij de
groente-exporteurs in Broek op Langendijk
en omstreken, zoowel ais bij de koopers in
Duitschland heerscht, ten aanzien van de
vraag tot wanneer de onlangs in werkjng ge
treden nieuwe Duitsche invoerrechten voor
de tuinbouwproducten (o.a. voor kool) van
van kracht zal blijven, aanleiding is tot een
stilstand in den handel die een zeer nadee-
'nvl°ed op deze streek kan uitoefenen.

Zij is er mede bekend, dat ons departe
ment van Buitenlandsche Zaken te Berlijn
over verschillende tariefposten onderhandelt
en beoogt allerminst, dat er van den stand
dezer onderhandelingen een persbericht
wordt gegeven, doch zij zou het toejuichen,
indien ten spoedigste aan den handel eenige
inlichtingen zouden kunnen woorden verstrekt
b.v. of verondersteld mag worden, dat een
eventueele wijziging niet binnen een bepaal
den termijn zal intreden.

indien de handelaren slechts weten, dat
gedurende een bepaalde periode de huidige
toestan'd zal blijven gehandhaafd, kunnen zij
hunne transacties daarop richten, terwijl
thans, nu feitelijk elk oogenblik een wijziging
van de tarieven wordt verwacht, zaken
slechts uiterst moeilijk tot stand komen. In
het belang van den belangrijken groenten-
export in haar district verzoekt de Kamer
Uwe Excellentie derhalve eerbiedig spoedig
hieromtrent eenige gegevens te doen bekend
maken.

Naar de Tel. verneemt, passeerde in de
afgeloopen week het omzetcijfer aan de
Veilingsvereeniging ,De Tuinbouw" te Bo-
venkarspel de 4 millioen uitgezonderd dan
nog de bloembollen, waarvan de omzet dit
jaar het millioen mede reeds verre over

schreed. Wanneer we nu nagaan, dat alleen

hier het vorig jaar in totaal 5.460.000
werd geveild, zal dit bedrag, nu de bloem
koolveilingen pas zijn aangevangen, zeker
nog belangrijk worden overschreden, te
meer nog nu de bloemkoolprijzen de afge
loopen week een belangrijk avance te boe
ken hadden. Kon de vorige week voor le
soort toch nog amper 15 per 100 stuks
worden gemaakt thans gaan ze voor 18.60
25.20 bij een dagaanvoer van pl.m.
100,000 stuks, terwijl 2e soort 12.4016.20
en 3e soort 4.707.80 geldt. Met de sluit-
koo! blijf, het echter sukkelen. Belangrijke
partijen worden reeds voor veevouder be
stemd, terwijl het ter veiling aangevoerde
kwanium, dat pl.m. 100,000 K.G. per dag
bedraagt, voor luttele prijzen van de hand
gaat. Voor roode besomt men 1.202.20,
voor gele 1.101.60 en voor witte 0.70
1.10 alles per 100 K.G. Ook voor bieten
was de vraag zeer flauw. Zelfs bij het te-
rugloopen van den dagaanvoer van pl.m,
50.000 tot pl.m. 40.000 K.G. kon niet meer
dan 8.5010.80 per 100 K.G worden ge
maakt, terwijl voor de kleine slechts 3.40
4.50 werd besomt. Buiten de bloemkool
werd alleen voor de slaboonen een goede
j prijs bedongen, n.l. 0.200.35 per K.G.
en wel bij een aanvoer van pl.m. 2000 K.G.
per dag.

i Met den fruitaanvoer blijft 't nog bedroe-
j vend gesteld en het zijn alleen druiven, die
in vrij groote kwantums ter markt komen.
Een prijs van 0.840.86 per K.G. mag
i voor dat artikel echter vrij goed worden
genoemd. De Octoberjut gaat voor 24
'28 per 100 K.G. terwijl stoofperen, bij »veel
vraag en weinig aanbod 16.4020.80 haal
den. Een zeer belangrijke toeneming van
den bloemkoolaanvoer mag binnen enkele
dagen nog worden verwacht.

Het is tegenwoordig een algemeen streven
de pluimveeteelt meer winstgevend te maken.
Betere kippen, bétere hokken, betere voe
ding worden aangewend om de rendabiliteit
van het kippen houden te verhoogen. Ook
het voeren bij kunstlicht kan er het zijne toe
bijdragen om meer voordeel uit de pluimvee
teelt te halen. In de wintermaanden zijn de
eieren meestal schaarsch en daardoor duur.
Wie dus in deze maanden kans ziet eieren
van ij n kippen te rapen, is verzekerd van een
goeden prijs. Het aanwenden van kunstlicht
in de kippenhokken geeft ons een gemakke
lijk middel in de hand om de productie in de
donkere wintermaanden op te voeren. In den
winter gaan de kippen reeds vroeg op stok en
komen eerst laat voor den dag. Bij donkere
dagen gaan de dieren vaak reeds om vier uur
ter ,ruste en komen eerst tegen acht uur
te voorschijn. Van 4 uur 's avonds tot 8 uur
's morgens maakt 'n nacht van 16 uur. De
dag wordt dus vrij kort om het noodige.voed
sel te kunnen opnemen. Daarbij komt nog,
dat de dieren in den winter meer voedsel
noodig hebben om de noodige lichaamswarm
te voort te brengen. Alles bij elkaar genomen
schiet er dus weinig of niets over om eieren
te kunnen produceeren.

Met kun dicht hebben wij nu een prach
tige gelegenheid om den langen winternacht
te verkorten en een betere verdeeling dei-
maaltijden te krijgen. In de „Limb. Koerier"
lezen we daarover een en ander

Wie over electrisch licht te beschikken
heeft kan gemakkelijk in het kippenhok één
of meer lichtpunten aanbrengen. Er moet
voor gezorgd worden, dat het licht zoodanig
wordt aangebracht, dat de bodem "Van het
hok goed verlicht is en dat de dieren de lam
pen niet étuk kunnen vliegen. Nu is het mo
gelijk in de vroege morgenuren licht in het
kippenhok te gebruiken of wel 's avonds.
Beide manieren leveren goede resultaten op.
Wie 's morgens licht gebruikt kan 's avonds
te voren in het hok wat hard voer uitstrooien
en dit onderharken. De kippen zoeken dit
ijverig op, wanneer 's morgens om een uur
of vier het licht aangaat. Den heelen dag kun
nen ze verder droog ochtenavoer en groen
pikken en om 'n uur of drie 's middags krij
gen ze nog wat hard voer. De hoeveelheid
hard voer, die 's morgens en 's avonds samen
verstrekt wordt moet niet meer dan 60 a 70
gram per kip bedragen.

Wie 's avonds bij licht yoert, zal tegen dat
het donker wordt hel licht aansteken en de
dieren krijgen om een uur of 6 het hard voer
onder scharielmateriaal. Ze kunnen dan tot
een uur of acht zoeken het groote licht wordt
langzamerhand verminderd en de dieren zoe
ken de zitstokken op. Vaak wordt in de bei
de voorgaande gevallen van een soort klok
gebruik gemaakt, zoodat het licht op gere
gelde tijden automatisch aan en uitgaat.
Daar het aanwenden van kunstlicht op bo
ven beschreven wijze voor 'dén kleinen kip-
penhouder nog al duur ip zoowel aan licht-
verbruik als aan installatiekosten -lijkt hel
ons voor hem beter op de volgende wijze
te werk te gaan. De dieren krijgen door den
loop van den dag volop droog meelvoer en
's avonds om pl.m. 3 uur ongeveer 30 gram
hard voer en wel bij voorkeur geharkt. Tegen
een uur of 10 krijgen de kippen nogmaals
hard voer en wel weer ongeveer 30 gram per
kip. Dit voer wordt in een daartoe ingerich
te ondiepe bak gedaan en in het kippenhok
gezet. Met een flinken lantaarn wordt het
hok verlicht, zoodat de dieren het voer ge
makkelijk kunnen vinden.

De eerste avonden moeten de kippen van
stok genomen worden, maar na eenige da
gen kennen ze het spelletje en springen reeds
van stok, zoodra ze het lichtje zien. Gen flin
ke carbidlantaarn is hiervoor uitstekend te
gebruiken. Wanneer we het hard voer in een
bak voorzetten hebben we 'n mooie gelegen-
teid om er een scheutje ruwe levertraan
ioor te roeren. Dit zal zeer gunstig werken
:.p de jonge dieren en de productie zeker in
de hand werken.

In een kwartiertje is de heele bewerking
afgeloopen en hebben de dieren hun krop
gevuld. Als het licht nu langzamerhand ver
minderd zoeken zij hun slaapplaatsen weer
op.

Wij hadden met laatst beschreven manier
den vorigen winter de beste resultaten. Wij
raapten van onze jonge hennen in de maan
den November, December en Jafiuari meer
eieren dan in den zomer. Gemiddeld legde
elke hen in die maanden 24 eieren per maand.
De kosten van het licht zijn zeer gering. De
voordeelen springen dan duidelijk in het oog.
De jonge hennen leggen dert» heelen winter
door regelmatig eieren, die een zeer hoogen
prijs opbrengen. Naast meer eieren geeft het
voeten met kunstlicht een geschikte gelegen
heid om den gezondheidstoestand der die
ren te controleeren. Eiken avond zien we de
dieren en als er een ziek is, openbaart zich
dat dadelijk. De zieke dieren blijven nl. op
stok als er bij kunstlicht gevoerd wordt en
•komen niet op het voer af. We hebben dus
een gemakkelijk middel om zieke dieren op
te sporen en kunnen tijdig ingrijpen.

Wij kunnen iederen kippenhouder, die
een goed hok heeft, aanraden dezen winter
eens een proef te nemen, met het voeren bij
kunstlicht. Wij zijn overtuigd, dat het hem
uitstekend voldoen zal.

De kwaliteit kon beter.

Uit Langendijk wordt gemeld: Met man en
macht is men hier bezig met het binnenhalen
der winterkool. De oogst valt mee; de kwali
teit kon beter zijn. Gedurende enkele weken
zijn alle werkkracht enin de weer, om Üe
schuren (z.g. boeten) vol te stapelen met
sluitkool. Het wachten is nu op betere prij
zen.

BUITENLANDSCHE HAVENS.
AGNETAPARK, 17/10 v. Malta n. R'dam.
ALFA, z.s. 15/10 v. Poole te Plymouth.
ALKAID, 17T0 v. Villa Constitucion te
Huil

AMELAND 17/10 v. Spitsbergen n. R'dam.
AMSTEL Uleaborg—R'dam p. 18/10
AMSTEL, UleaborgRotterdam p. 18/10
Brunswijk.

BATAVIA MARU 19/10 v. Sandakan naar
Hongkong.

BATAVIER 4, 18/10 v.m. 10.20 v. R'dam

te Gravesand.

BELLATRIX 8/10 v. Montral n. Antwerpen
BEN CORLIE San Nicolas-R'dam p. 17/10
Ouessant.

BRITSUM 18/10 v. R'dam te Koningsber
gen.

CARNAC 16/10 v. R'dam te Buenos-Ayres.
CALLISTO 17/10 v. Santos naar Kaapstad
v. o.

CASTOR 18/10 v. Koningsbergen n. Rot
terdam.

CORNELIA, in.s., 15/10 v. Plymouth te

Charlestown.

DEN HAAG New York-R'dam p. 1810
Lizard.

DONAU 13/10 v. Galatz naar Hamburg.
DRIEBERGEN 16/10 v. New Orleans n.
Bremen.

EBENHAEZER Heidema, 16/10 van Har
burg naar Skive.

DUBHE 16/10 van R'dam te Montreal.

ELLEWOUTSDIJK, 16/10 v. Cardiff te
Buenos-Ayres.

EMMAPARK, 16/10 v. Chios te Cavalla.
FREIBURG, Hamburg-Batavia, 19/10 te
Malta.

GRIMGERDE, 18/10 v. Hamg. naar R'dam
INGRID STURM 12/10 v. Sornacs n.
Zaandam.

ISAR Hamb.-Braila 14/10 v. Lissabon.
JOSEPH MAGNE v. R'dam p. 7/10 Ques-
sant.

KATHARINA, z.s., 15/10 v. Cherbourg
te Rya.

KINDERDIJK, Buenos Ayres-Duinkerken

p. 17/10 Quessant.

LUSNEALF 13/10 v. Reval bn. Leningrad

R'dam.

LOPPERSUM 18/10 v. Koningsbergen te
Reposaart.

MAURETONIA 19/10 n.m. 7 uur van

New York te Southampton verwacht.
MERCATOR 17/10 v. R'dam te Las Palmas.
MONT BLANC Bourgas-Hamb. 15/10 v.
Algiers.

NANKING MARU 19/10 v. Semarang

te Soerabaja.

NAWAS .19/10 v. Semarang te Sabang.
NECKAR 14/10 v. Corpoli n. Zwarte Zee.
OOSTELSCHELDE, m.a., 16/10 v. Cadix

n. Cassablanca.

OOSTZEE II, m.n., 16/10 v. Gorinchem te
Londen.

ORNEFJILL 11/10 v. Archangel n. A'dam.
RIJNDIJK, Buenos-Ayres-Genua n. 17/10
Gibraltar.

SAARLANDR'dam-Dairen 17/10 te Penang.
SCHIELAND 17/10 v. Leith te Hamburg.
SIAM 17/10 v. Soerabaja n. Brisbane.
SILVERELM 16/10 v. Makassar n. Soera
baja.

SNEPPE 8/10 v. Archangel n. A'dam.
STAD ZALT BOMMEL, 17/10 v. Stock
holm n. Lulca.

STAD AMSTERDAM, Buenos Ayres—

A'dam 17/10 van Montevideo.

STEEL WOYAGER 17/10 v. Kobe n. Su
matra.

STELLA 18/10 v. Bremen n. R'dam.
STRINDA 17/10 v". Montreal n. R'dam.
TEXELSTROOM 17/10 v. Manchester n.
A'dam

THEMIS, 17/10 v. Hatnb, n. R'dam.
THUBAN Buenos Ayres—Avilles, 16/10

Las Palmas.

TIRPITZ R'damOost-Azië, 18/10 v. Sa
bang.

URKO MENDI Sagunto-R'dam p. 17/10
Ouessant.

VREDENBURG, 17/10 v. R'dam te Santos.
WATERWEG sleepb., 15/10 v. Brixh-rm n.
Lissabon.

WIELDRECHT 18/10 bv. New Orleans te

Tarragona.

WITTE ZEE 18 10 v. Spezzia te Huelva.
IJSEL, R'damKoningsbergen p. 16/10
Holtenau.

IJSELMONDE 16/10 v. Riga n. Delfzijl.
ZOSMA (H.O.A.-lijn) thuisreis 19.10 te Sa
bang.

APPOLINARIS m.s., 17/10 v. Londen n.

Remagen uitgeklaard.

CITO m.s. 17/10 v. Nieuwpoort te Grave-

send.

HELENUS Fakir BarR'dam 16/10 v.
Penang.

HENNIE 17/10 v. Rumpst te Londen.
JONGE JACOBUS 19/10 v. R'dam te Piom-
bino.

LIMBURG sleepb. 17/10 v. Gorinchem te
Gravesend.

MAXIMINA 17/10 v. Londen n. Hamburg
uitgeklaard.

I- ilgj

Een binnenkort te verwachten legeror
der bevat een ministerieele beschikking be
treffende het geneeskundig onderzoek van
reserve-personeel.

In herinnering wordt daarin gebracht, daf
reserve-hoofdoff.eieren en reserve-subalter
ne officieren, zoodra zij onderscheidenlijk
den 60-jarigen en den 56-jarigen leeftijd
hebben bereikt, aan een militair geneeskun
dig onderzoek nopens hun geschiktheid
voor den dienst bij de reserve moeten
worden onderworpen.

Op overeenkomstige wijze moef worden
gehandeld ten opzichte van reserve.onder-
officieren bij het bereiken van den 56-jari
gen leeftijd.

Voor hen, die bij dit onderzoek geschikt
worden bevonden ,moet het onderzoek tel
kenmale om de twee jaar worden herhaald.

De desbetreffende geneeskundige verkla
ringen moeten, vergezeld van een advies,
aan het departement van Oorlog worden
toegezonden.

Het Nederlandsche Paviljoen.

Bij de Tweede Kamer is ingekomen een
adres van den voorzitter en den secreta
ris namens het bestuur der Vereen. Neder
land in den Vreemde te Amsterdam, hou
dende verzoek om goedkeuring van de
voorgestelde verhoöging van art. 97 der
begrooting van het dep. van Arbeid, H. en

N. voor 1926, betreflende het rerleenen

eener bijdrage van 10.000, voor de stich
ting van een Nederlandsch Paviljoen op de
Jaarbeurs van Milaan.

Voor de leden der Provinciale Stalen van
Noord-Holland hield de Hoofdingenieur
directeur van den Provincialen Waterstaat
Jhr. C.J.A. Reigersman, een voordracht over
de aanhangige plannen ter vaststelling en ten
uitvoerbrenging van een primair wegennet
in de provincie Noord-Holland. Deze voor
dracht had plaats in de bovenzaal van res
taurant Brinkmann.

Ee groot aantal Statenleden was aanwezig

Jhr. Reigersman merkt op, dat de te be
handelen stof zeer uitgebreid is, zoodat hij
zich zal moeten beperken.

Evenwel zal gelegenheid gegeven worden
tot het stellen van vragen.

De aard van het verkeer, merkt spr. op,
is grootendeels over de geheele wereld ge
heel veranderd. Was het vroeger de wagen
of eenvoudige kar, thans is het de zware last-
auto, en het snelvervoer.

Daaronder zijn de wegen bezweken en de
noodzaak is aan den dag getreden om nieuwe
wegen te maken.

Spr. geeft enkele cijfers omtrent de ont
wikkeling van het verkeer.

In Amerika bedroeg het aantal ingeschre
ven automobielen in 1893 300. In 1915
2.500.000. In 1923 15.000.000.

In Nederland waren er in 1915 4729 auto
mobielen, in 1923 23.143 auto's, in 1924
30.000 auto's. Het aantal motorrijtuigen steeg
van 7860 tö 36.000. Het aantal rijwielen be
draagt ongeveer 2.200.000.

Hieruit blijkt, de enorme toename van het
verkeer reeds. Thans het vraagstuk der wegén

Dit is volgens spr. grootendeels een geld
vraagstuk, behalve ook van economischen
en hygiënischen aard. Wat het wegenvraag-
stuk betreft, dit verschilt in de verschillende
deelen van het land zeer sterk. Oorzaken daar
van zijn velen onder welke de dichtheid der
bevolking en ook het beheer dat in elke pro
vincie verschillend is geregeld. De regee
ring zal een wegbelasting invoeren en de
baten zullen over de provincies gedeeltelijk
verdeeld worden.

Doch deze verdeeling zal volgens spr. niet
dienen te geschieden in verband met de leng
te der wegen, waardoor men in groote on
billijkheden zou vervallen.

In Noord-Holland vervolgt spr. is de
lengte der Rijkswegen 125 K.M. gemeente
wegen 850 K.M. waterschapswegen 4529
K.M.

De wegen in Noord-Holland zijn in aan
merking genomen het economisch en snel
verkeer, te veel in aantal, te bochtig en te
smal.

Daarom is uitgegaan van een net van o --1
gaande wegen, dat het groote verkeer zal
opnemen. Op de andere wegen zal het locaa
verkeer kunnen plaatshebben.

Een net van doorgaande wegen is noodig
en hier kan spr. geen verschil zien tusschen
belangen van stad en provincie. De geheele
provincie heeft er behoefte aan, zooals bij
vervoer van melk, hooi, groenten, vruchten
enz.

Dit doorgaand verkeer dient ook buiten
het 'plaatselijk verkeer gehouden te worden,
opdat het daarvan zoo weinig mogelijk hin
der ondervindt. Wat den aanleg betreft,
me kt spr. op, dat men niet bekrompen
daarr. e le moet zijn, opdat de wegen tot in
lengte van jaren dienstig kunnen zijn en voor
uitbreiding vatbaar kunnen zijn.

Daarom zou het ook aanbeveling verdie
nen een verbod in te voeren om op een af
stand minder dan 10 Meter van den weg te
bouwen.

De verharding van den rijweg moet zóó
zijn, dat twee voertuigen elkaar funnen pas-
eeren zonder teveel vermindering van snel
heid. In dit verband een wegbeharding van
4 J4 3 5 Meter. De verschillende factoren,
waarmede rekening gehouden dient te wor
den noemt spr. op, o.m. de weersgesteld
heid, het zware verkeer, de stofbestrijding
enz.

Welke verharding zal worden aangebracht
is nog niet overal dadelijk vast te stellen.

Buiten het^ wegdek van den rijweg volgt
een tweetal rijwielpaden van 1J4 Meter be
planting en een weg voor voetgangersver
keer, tot een totale breedte als minimum
voor den geheelen weg van 12 a 13 Meter.

Waar reeds dadelijk belangrijk verkeer
is te verwachten b.v. in industriestreken,
heeft spr. reeds gedacht aan een totaalbreed
te van 18 Meter. Verder zal iedere weg op
zich zelf beschouwd dienen te worden. Bij
het plan der primaire wegen is getracht de
bestaande centra te verbinden en industrie
streken te doorsnijden. Kleine omwegen op
het net meent spr. van geen bezwaar te zijn,
mits de wegen goed zijn. Dan zal het ver
keer den iets langeren maar beteren weg ze
ker voor lief nemen.

Wat de kosten betreffen heeft spr. ge
meend dat deze beperkt moeten worden tot
hetgeen hoogstnoodig is.

Het provinciale net is ontworpen in_ aan
sluiting op de rijkswegen, waarvan spr. aan
de hand van een groote schet; k art een be
schrijving geeft met aanduiding der voor
naamste wegen Ook van de verschillende
wegprofielen toont spr. schetsen deze in
vergelijking met Rijkswegen in verschillende
andere deelen van het land, waaruit blijkt,
volgens spr. dat de profielen der primaire
wegen in deze provincie niet te grootsch met
het oogwerk der kosten zijn opgezet.

Bij deze verklaring legt spr. o.m. er den
nadruk op, dat z.i. met het oog op een vei
lig vei kier op een verkeersweg als in dit
primaire net, nooit een stoomtram moet
worden toegelaten, dit in verband met het
stoom- en roe kgevaar, dat zeer groot is.

Het meest kostbaar deel van het primaire
wegennet zal volgens spr. liggen in de Zaan
streek, daar deze zeer bebouwd is en dus
groote aanlegkosten met zich zal meebren
gen. Het geheele net van primaire wegen in
deze provincie heeft een lengte van 320 K.M.

Een hoofdverbinding tusschen Amster
dam en IJmuiden is niet in het primaire
wegennet opgenomen omdat hetr door de
groote belangen, die het Rijk en de stad
Amsterdam daarbij hebben, niet allereerst
op den weg der provincie ligt om deze ver
binding tot stand te brengen.

De totale kosten van het net worden ge
schat op 22.000.000.

De eenheidsprijs wordt daarbij geschat
op 5 per M2, waarvoor is te verkrijgen een
goeden steenslagweg met bitumineuze ver
binding.

De termijn voor de voltooiing wordt ge
schat op 15 jaar. Dit is lang, voor de wegen
in NoordrHolland te lang, doch spr. wil het
zoo mogelijk in korteren veel karteren
termijn doen.

Spr. wil besluiten met den wensch dat
hierbij ook bewaarheid zal worden het spreek
woord Waar een wil is, is een weg.

Een luid applaus beloonde 'spr. voor zijn
uiteenzetting. Daarna werd gelegenheid ge
geven tot vragen stellen.

De heer VERSCHURE vraagt hoe de
overgangen over het Noordzee kanaal zijn ge
dacht. Verder drukt spr. er zijn spijt over

Vaz Diaz 2000 M. dagelijks Nieuws-

en Beursberichten met tusschenpoozer
van 8.154.30 Tijdseinen 10.15 en 4.3C
Avondbericbten over de H. D O. te
8 en 10 uur Zondags behoudens event,
voetbalnieuws te 44.30 uur nog Pers
berichten te 8 uur.

Engelsche stations 365495 M. dage-
lijks concerten, lpzingen, enz. van 7.20—
ca 11 uur. Zondags ook van 3.50 uur.
Daventry 1600 M. dagelijks. Tijdsein
10.50 en 7.20 uur Big-Ben en 1.20 en 4.20
uur van Greenwich van 7 tot ca. 11.30
uur concert, zang, lezing, enz. Zondags var
af 3.50 en 8.50 uur
H. D. O. - 1050 M. dagelijks Poiitiebe-
berichten 12 en 7.30 uur Zondags niet
Persberichten zie bij Vaz Dias Diner-
concert (ongeregeld) 6 uur Kinderuurtje
s Maandags 5 uur. Avondconcerten dage-
lijks 8.10 uur, zie verder event bijzonder
heden hieronder
Radio Paris 1750 M Dagelijks concert

zang of lezing 12.50 en 9 uur
Brussel 265 M dagelijks concert 8.35

uur (Zondags 8.50 uur)

Eiffeltoren 2650 M. dagelijks (onder
voorbehoud) 5.50 uur en Zondag, Woens^
dag, Vrijdag en laatste Zaterdag dei
maand op 2200 M concert te 7.50 uur
Duitsche stations 395443 M dage
lijks concert, zang en lezing vanaf 3.50
uur Zondags ook in de ochtenduren
kerkdienst, enz
De Bilt U00 M Weerberichten 10.45
12.55, 8.35 uur

BIJZONDERHEDEN.

Brussel 8.35 „Herodiade."

Davenrv 8.20 „England Expects."
H. D. O. 6 Diner concert 8.10 Christ.
Radio omroep.

uit, dat geen verbinding is ontworpen tus
schen Amsterdam en IJmuiden.

De heer ASSCHER meent dat een breed
te van het verharde wegdek op 4J4 tot 6 Me
ter te smal zal blijken te 'zijn- Spr. vraagt of
een breedere wegbeharding belangrijk duur
der zou zijn.

De heer COLIJN twijfelt er aan dat met
5 per M2 een goed wegdek tot stand ge
bracht kii worden.

Ork de termijn van aanleg hoopt spr.
dat k ter zal zijn.

De heer SPIER vraagt enkele ophelde
ring omtrent de regeling van het voetgan
gersver k :.er.

Verder dringt spr. er op aan dat het ver
hardt wegdek breeder zal worden dan van
4J4 tot 6 Meter.

De heer DEKKER bepleit de wenschelijk-
heid van een primairen weg door de Beemster.

De heer KERNKAMP vraagt wat ver
staan wordt onder wegen voor doorgaand
verk :er.

Mevr.BOISSEVAIN-PIJNAPPEL vraagt,
waarom geen directe doorverbinding is
ontworpen met Schiphol.

Verder vraagt spr. of langs het Zandpad
in 't Gooi de tollen zullen worden opgeheven

De heer BOSMAN vraagt waarom geer
rekening is gehouden met eventueele ka
naalplannen waardoor dubbele wegen zou
den ontstaan.

De heer BOON vraagt welke soort brug
gen men denkt te zullen bouwen in de pri
maire wegen.

De heer THOMASSEN vraagt of, nu een
betere verbinding te water wordt overwogen,
langs het Merwedekanaal, in verband hier
mede geen betere oplossing zou zijn te vin
den dan langs het Zandpad.

Jhr. Reigersman beantwoordt de vragen.
Wat de verbinding AmsterdamIJmui
den betreft, deze past beter in het Rijks
wegenplan. Het maken van deze verbinding
ligt niet allereerst op den weg der provincie.

De verbinding over het Noordzee Kanaal
heeft spr. gedacht door pontyeren. Een brug
was beter, doch hiertegen zou van de gemeen
te Amsterdam teveel verzet komen.

Wat de verhardingsbreedte betreft meent
spr. dat met een minimum van 4J4 Meter
volstaan kan worden, als men zorg draagt,
dat men spoedig tot verbreeding eventueel
kan overgaan.

Wat de kosten betreft zegt spr. dat elke
meter groote breedte over het geheele net
ongeveer 1.600.000 zal kosten. Wat de
prijs van 5 per M2 wegbeharding betreft,
meent spr. dat deze verharding voor dien
prijs gemaakt kan worden.

Óver de groote wegoppervlakken geno
men is deze prijs aanneembaar.

Den termijn van uitvoering hoopt spr.
ook zooveel mogelijk te kunnen bekorten.

Een weg door den Beemster zou de ver
binding AmsterdamHoorn 6 K.M. lan
ger maken.

Wegen voor doorgaand verkeer zijn die
wegen, die tot het hoofdnet behooren, dat
over de provincie is uitgespreid en waarop
men langs wegen van secondairen aard kan
komen.

Verbindingen met Schiphol zijn aange
bracht. In het uitbreidingsplan van Amster
dam is men evenwel niet kunnen treden.
Een weg vanuit Amsterdam in de richting
Schiphol is in overweging. De tollen zullen
worden opgeheven. Wat de kanaalplannen
betreft, het zou te lang zijn, daarop te wach
ten met de uitvoering van dit wegennet.

De bruggen, die beweegbaar zullen moe
ten zijn, zullen bruggen zijn, die snel geopend
en gesloten kunnen worden.

Hier is ook gedacht aan het systeem op
haal bruggen.

Wat de plannen voor waterverbinding be
treft, merkt spr. op, dat voor zoover hij de
ze plannen kent, er geen aanleiding zal zijn
om hiernaast nog een goede verbinding te
land buiten het Zandpad te ontwerpen.

Hierna werd de bijeenkomst gesloten-