EVENTJES LACHEN.
Bjnnenlandsch Nieuws.
UIT ONZE OOST.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Derde blad. Vrijdag, 30 October 1925.
-
Het nieuwe Fransche Ministerie. Painlevé neemt de portefeuille van fi
nanciën. Ernstige protesten in Frankrijk tegen het beleid van generaal
Sarrail in Syrië. De burgeroorlog in China breidt zich uit.
Onder de Radio-berichten: Heden laatste zitting van den Raad van den
Volkenbond ter zake van het Grieksch-Bulgaarsche conflict. In ver
band met het gebeurde in Damascus heeft de Amerikaansche ambassa
deur te Parijs bij de Fransche regeering besprekingen ingeleid.
Stresemann over Locarno.
Duitsch-nationale vergadering.
Luther en de soc.-dem.
rijksdag fractie.
De rijksdagleden op den
terugweg..
Polen en Duitschland.
Het Grieksch-Bulgaarsche
geschil.
Een Grieksch rapport over
het gebeurde.
Instructies uit Washington aan
den Amerikaanschen ambas
sadeur te Parijs.
Maatregelen van afweer tegen
het bolsjewisme.
Herwonnen Levenskracht.
Merkwaardige cijlers.
De werkloosheid in het Hoorden
Behandeling van tanden
bij schoolkinderen.
Werkverschaffing door de
„Drentsche Kleedingindustrie"
De toestand in Atjeh.
De oplossing der Fran
sche ministercrisis.
De lijst van de leden van het nieuwe kabi
net is gisterenochtend officieel gepubliceerd
en zal, behalve onvoorziene wijzigingen, de
volgende namen bjvatten Painlevé, minis
ter-president en financiën Priand, buiten-
iandsche zaken Chautemps, justitie Schra-
tneck, binnenlandsche zakenDe Monzie,
openbare werken Daladier, oorlogBorel,
marine Chaumet, handelDurand, land
bouw Delbos, onderwijs Morel, koloniën
Durafour, arbeid Anteriou, pensioenen. De
bezetting van de posten der onderstaatssecre
tarissen zou ongewijzigd blijven.
Bovenstaande samenstelling van het kabi
net wordt officieel bevestigd. Alleen zal Vin
cent Perrier de functie van onder-secretaris
van oorlog van Ossola overnemen.
De politieke situatie in
Duitschland.
Rijkskanselier dr. Luther wees in een
groote politieke rede gisterenavond o.a.
met specialen nadruk op de noodzakelijk
heid van het leggen van een grondslag,
waarop het vertrouwen van het zwaar
beproefde Duitsche volk in de gedane ver
zekeringen en het geloof aan den vrede in
de toekomst kunnen worden gebaseerd.
Er bestaat geen twijfel aan, of de groote
meerderheid van het Duitsche volk zal met
het verdrag instemmen, indien de conse
quenties daarvan, met name ten opzichte
van de quaestie van het Rijnland, in over
eenstemming zijn met hetgeen de besprekin
gen te Locarno doen verwachten. Daarte
genover is het een quaestie van ondergeschikt
belang, hoe deze volkswil tot uiting komt,
hetzij in het parlement, zooals het thans be
staat, dan wel door een raadpleging van het
volk zelf. Dat een beslissing van zoo verre
strekking op het gebied der buitenlandsche
politiek diepen indruk maakt op de poli
tieke ontwikkeling van het volk, stemt over
een met alle historische ervaringen. Spr.
verklaart, dat hij er met al zijn krachten
naar zal streven, dat de groote quaesties op
het gebied der buitenlandsche politiek wer
kelijk rijp worden voor een beslissing door
het Duitsche volk.
Naar de meening der Berlijnsche politieke
kringen staat de rijkskanselier op het stand
punt, dat voor het oogenblik alle quaesties
op het gebied der binnenlandsche politiek
op den achtergrond moeten worden gescho
ven, totdat de buitenlandsche politiek re
sultaten heeft opgeleverd, die het Duitsche
valk in staat stellen een welgemotiveerde
beslissing te nemen ten aanzien van de toe
komstige buitenlandsche politiek.
De ontruiming van de
Keulsche zone.
Duitsche bladen constateeren dat, indien
de ontruiming van de eerste zone volgens be
richten stammend uit het Engelsche hoofd
kwartier, werkelijk zoo laat en zoo langzaam
zou geschieden (half Febr. afgeloopen), deze
gang van zaken moeilijk overeen te brengen
zou zijn met den geest van Locarno. Men kan
het zich niet goed voorstellen, schrijft de „F.
Z.", dat een dergelijke vertraging werkelijk
in de bedoeling van de heeren Briand en
Chamberlain zou liggen. Den militairen zal
het wellicht aangenaam zijn alles rustigjes
aan te doen mahr men moet toch aanne
men, dat ervaring en goedgedisciplineerde
troepen zooals de Engelsche een dergelijke
wisseling van garnizoen bij werkelijk goeden
wil zeer veel sneller kunnen tot stand bren
gen trouwens, maanden geleden is reeds
een Engelsche commissie naar Wiesbaden
geweest om daar den stand van zaken op te
nemen.
Dé „F. Z." besluit dit betoog, met de hoop
uit te spreken, dat als het den heer Cham
berlain werkelijk ernst is met het werk van
Locarno, hij zijn wil ook tegenover.de mili
tairen wel zal weten door te zetten.
In de Dinsdag gehouden zitting van den
Keulschen gemeenteraad deelde burge
meester Adenauer mede, dat; de gemeente-
begrooting over de eerste zes maanden van
1925 reeds een deficit van 10 millioen mark
aanwijst. In hoofdzaak is dit een gevolg van
den geweldigen noodtoestand, waarin de
"bevolking verkeert. Het aantal werkloozen
bedraagt reeds meer dan 20.000. Bijna even
veel personen krijgen ondersteuning van
gemeentewege. De werkgeversorganisaties
dringen er op aan, dat men bij de steun-
verleening wat zuiniger zal optreden, naar
aanleiding waarvan de vakvereenigingen
besloten hebben dezer dagen een groote
protestmeeting te houden.
Chemische fabriek in de
lucht gevlogen.
De chemische fabriek Borcher te Reinic-
kendorf is gisteren in de lucht gevlogen. In
de omgeVing is groote schade aangericht.
Vier arbeiders werden ernstig gewond.
Brandstichtings-epidemie.
In Pommeren heerscht een toenemende
brandstichtingsepidemie. Het centrum
schijnt Shargoed te zijn. In één nacht bijv.
brak op het zelfde riddergoed in een stal en
een schuur brand uit, met het gevolg, dat
groote voorraden werden vernietigd. Op
verschillende andere landgoederen zijn éven
eens groote voorraden haver, rogge, enz. in
vlammen opgegaan.
De correspondent van het „Berl. Tag."
te Stettin verzekert, dat ongetwijfeld opzet
in het spel is.
Een protest tegen Ludendorff.
Het Noorsche blad „Aftenposten" publi
ceert een hoofdartikel, waarin geprotesteerd
wordt tegen het uitnoodigen van Ltidendorff
tot het houden van een lezinv voor de mili
taire club te Oslo.
Massa-arrestatie van com
munisten.
Volgens een radiogram uit Berlijn zijn in
het Poolsche district Bialistok 400 commu
nisten gearresteerd. Bij de boeren zijn groote
hoeveelheden wapens en munitie in beslag
genomen.
Het Grieksch-Bulgaarsch
geschil. De voorloopige
regeling.
Draadloos wordt gemeld, dat een officieel
communiqué der Grieksche Tegeering nog
maals de vertraging betreurt in.de ontruiming
in verband met den beweerden aanval der
Bulgaren, welke een flagrante schending van
de beslissing van den Raad van den Volken
bond genoemd wordt.
De Grieken begonnen pas Woensdagmid
dag met de ontruiming van het Bulgaarsche
gebied. Noch Dinsdagavond, noch Woens
dagmorgen maakten zij de minste voorbe
reidingen voor de ontruiming van Petritsj.
Er werd zelfs met machinegeweren geschoten.
Bij de ontmoeting Van de Grieksche en
Bulgaarsche officieren, als gevolg van de
Roemeensche interventie, verklaarden de
Bulgaarsche vertegenwoordigers dat directe
onderhandelingen buitengesloten zijn, omdat
de beslissing van den Raad van den Volken
bond moet worden afgewacht. Evenzoo heeft
de Bulgaarsche regeering een bemiddelings
aanbod van Zuid-Slavië afgewezen.
Opening van het Bul
gaarsche parlement.
Naar uit Sofia gemeldt wordt, heeft de
koning de zitting van het parlement ge
opend met een troonrede, waarin hij er o.a.
op wees, dat Bulgarije bezield blijft door
den zin voor een pacifistische politiek en
correcte en vriendschappelijke betrekkingen
aanknoopt met de naburen en de groote
mogendheden.
In verband met het Grieksch-Bulgaarsche
conflict sprak de koning zijn leedwezen
erover uit, dat Grieksche troepen Bulgaarsch
grondgebied waren binnengevallen. Ofschoon
smartelijk getroffen door de schehding van
haar grondgebied, zoo voegde hij hieraan
toe, heeft de Bulgaarsche natie haar koel
bloedigheid weten te bewaren, dank zij haar
vast vertrouwen in de rechtvaardigheid en
de hooge zending van den Volkenbond.
De koning werd bij zijn komst en zijn
vertrek luide toegejuicht.
Zuidslavië zal eventueel
zijn plicht doen als lid
van den Volkenbond.
De Zuid-Slavische minister van buiten
landsche zaken Nintsjitsj heeft in het par
lement verklaard, dat de regeering pijnlijk
getroffen is door het Grieksch-Bulgaarsche
geschil en besloten heeft de houding aan te
nemen van neutraal toeschouwer. Hij geloof
de niet, dat het conflict zich zou ontwikke
len tot een gevaar voor den territorialen
status quo van den Balkan. Mocht dit ech
ter gebeuren, dan zal Zuid-Slavië zijn plicht
doen als lid van den Volkenbond en de noo-
dige maatregelen nemen. Tot dien zal Zuid-
Slavië zich onthouden.
De strijd in Syrië.
De „Times" verneemt uit Haïfa dat de
Fransche strijdkrachten, die uit het gebied
der Djebel Droezen zijn teruggetrokken om
zich tegen de rebellen te keeren, de buiten
wijken van Damascus bedreigen.
Reeds zijn er 3000 man troepen in Da
mascus aangekomen, waar het thans uiter
lijk rustig is. Er bestaat echter een diepe
wrok over de lichtzinnige vernieling van
leven en eigendom.
In Doema, op 17 mijl noordoostelijk van
Damascus, hebben de, Beduinen Vrijdag j.l.
het regeeringsgebouw in brand gestoken.
Alle personen, die rebellen onderdak ver
kenen, worden bedreigd met het in brand
steken van hun huizen en confiscatie van
hun eigendom.
Briand en Painlevé hebben geconfereerd
over de te nemen stappen in Syrië. Bij het
verlaten van het Elysée verklaarde president
Doumergue dat de toestand ernstig is.
Tot dusver waren de aanvallen op generaal
Sarrails beleid in Syrië uitsluitend uitge
gaan van zijn politieke tegenstanders van
rechts. Thans echter komt ook b.v, de „Ma
tin verklaren, dat het onmogelijk is Sarrail
langer in Syrië te handhaven wegens zijn
verregaande onbekwaamheid en gebrek aan
diplomatie. Geen overwegingen van vriend
schap of partijbelang, schrijft de Matin,"
mpgen meer gelden tegenover het schandaal,
dat zich in Syrië ontwikkelt. Gisteren heeft
Briand opnieuw met Painlevé overleg over
hem gepleegd en niemand weet beter dan de
minister van buitenlandsche zaken hoeveel
kwaad het gebrek aan evenwicht bij Sar
rail ons prestige in de wereld doet. Moge
hij Painlevé thans doen deelen in de over
tuiging, die op een ernstige enquête is ge
grond.
De burgeroorlog in China
In de provincie Honan heeft zich een ern
stige toestand ontwikkeld als gevolg van de
aanwezigheid van een groot aantal onbetaalde,
armoedig-uitgeruste en slecht gediscipli
neerde troepen. De bevolking gaat zwaar ge
bukt onder de requisities en de plunderin
gen, waaraan de troepen zich schuldig maken,
terwijl drastische methoden worden toege
past om de bevolking onder den duim te
houden een aantal hoofden van onthoofde
personen zijn opgehangen in de stations van
Kaifoeng en Sjengsjan. Gevreesd wordt dat
de toepan van Honan door de .omstandighe
den zal worden gedwongen, aan den burger
oorlog deel te nemen, doch enkele van de on
der hem staande generaals wenschen zich bij
Woe Pei Foe aan te sluiten, terwijl andere
tegen hem zijn. Men acht daarom een coup
a etat mogelijk, die zal worden gevolgd door
gevechten in de provincie als een voorbe
reiding tot operaties tegen de naburige pro
vincies.
Minister Stresemann zal op 3 November
des avonds te Berlijn een rede houden over
de beteekenis van bet verdrag van Locarno,
welke per radio zal worden verspreid.
Het bestuur der Duitsch-nationale volks
partij heeft besloten op 15 Nov. een verga
dering van partijvertegenwoordigers en op
16 Nov. te Berlijn een partijdag te doen
houden.
Den rijkskanselier werd heden na zijn
terugkeer uit Essen de verklaring van het
bestuur der soc.-dem. rijksdagfractie over
handigd.
Naar verluidt, zal Luther daaruit voor-
loopig geen consequenties trekken, maar
een afwachtende houding blijven aanne
men.
Volgens een radiotelegram uit New-York
hebben rijksdag-president Löbe en de overige
Duitsche parlementsleden heden per s.s.
„Deutschland" de terugreis aanvaard.
De minister-president en de minister van
buitenlandsche zaken verklaarden tot een
delegatie van afgevaardigden en senatoren
uit Posen en Pomerellen, dat de regeering
inzake de liquidatie van Duitsch bezit nog
niets had besloten en nog niets voornemens
was.
Wat de optantenquaestie betrof, had de
regeering niet afgezien van de uit het ver
drag van Weenen voortvloeiende rechten,
doch had zij de uitzetting van optanten
slechts verdaagd.
De Raad komt hedenmorgen voor de
laatste maal bijeen tenqinde kennis te ne
men van het eindverslag over het Grieksch-
Bulgaarsche conflict.
Gemeld wordt, dat de Grieksche troepen
sedert middernacht het Bulgaarsche gebied
hebben ontruimd,' acht uur eerder dan gis
teren was overeengekomen. De militaire
attaché's zijn gisterenmorgen uit Demirhissar
naar Petritsj vertrokken en zijn gisteravond
teruggekeerd. Heden zullen de Bulgaren
Petritsj bezetten.
Uit het rapport, gepubliceerd door een
luitenant-kolonel, die het eerste onderzoek
instelde naar het incident te Demirkapoe,
blijkt, dat de Grieksche schildwacht van
blokhuis 69 onverhoeds wprd gedood toen
hij zich op zijn post op Grieksch gebied be
vond door een salvovuur tegen het blok
huis gericht. Tegelijkertijd werden er hand
granaten geworpen. De Bulgaren bezetten
tezelfdertijd een Grieksche loopgraaf, waar
op zij twee uur later op blokhuis 69 schoten.
Een Grieksch kapitein werd op 200 M. van
zijn post gedood door het vuur der Bulga
ren, die de Grieksche loopgraaf hadden
bezet, ofschoon hij een witte vlag droeg. Het
rapport besluit niet te zeggen, d^ alles er
op wijst, dat de Zaak vooraf beraamd werd.
Verontrust door de berichten uit Syrië
heeft het ministerie van buitenl. zaken te
Washington aan Herrick, den Amerikaan
schen ambassadeur te Parijs opgedragen bij
do Fransche regeering stappen te doen in
verband met de bescherming van het leven
en de bezittingen der Amerikanen te Da-
Naar aanleiding van de officiëele berich
ten uit Damascus dat, terwijl de Fransche
inwoners naar beschermde plaatsen werden
overgebracht, het bombardement werd
voortgezet, zonder eenige mededeeling aan
de andere vreemdelingen, zullen ongetwij
feld te Parijs eischen worden gesteld inzake
vergoeding der schade aan Amerikaansch
eigendom, en wel zoodra nadere bijzonder
heden zullen zijn ontvangen.
„Is er bescherming legen het Bolsjewis
me?" Onder dezen titel schrijft de steeds
zeer goed ingelichte publicist John Bell in
het October-nummer van de „Fortnightly
Reviews" een artikel, waarin eenige ook
voor ons volk beteekenisvolle opmerkingen
voorkomen.
De schrijver vangt zijn beschouwing aan
met de aandacht te vestigen op het feit, dat,
terwiji de Westersche landen op het oogen
blik onderhandelingen voeren over een vei
ligheidspact, in het Oosten een vijand op
dringt, die eens door geheel het Westen,
Duitschland inbegrepen, bestreden zal moe
ten worden.
Deze gemeenschappelijke vijand is bet
Bolsjewisme, dat, naar John Bell zeer te
recht zegt, gevaarlijker wordt, naarmate het
als regime mislukt blijkt. De communistische
actie breidt zich in heel de wereld uit,-
overal worden bolsjewistische fabriekscel.
len opgericht met de bedoeling het indus-
triëele leven in de Westersche staten te
ontwrichten en daarmede de mogelijkheid
van een revolutie te vergrooten. Het is waar,
overal zijn de communisten in de minder
heid, maar wij mogen niet vergeten, dat het
ook een minderheid was, die in 1917 in Rus
land politieke macht, wist te veroveren.
Heel de bolsjewistische actie is op het
oogenblik gericht op het verwekken van een
stakingsstemming in alle industriëele centra,
vandaar de hardnekkige pogingen van de
communisten om hun invloed in de vakver
eenigingen te vergrooten.
De Engelsche schrijver gaat dan na, wat
in de verschillende landen gedaan wordt
om het Bolsjewistisch gevaar af te wenden.
In Frankrijk bestaat een krachtige organi
satie, die, in geval van een ernstige staking,
zorgen zal voor een behoorlijke function-
neering van de verkeersmiddelen en de le
vensmiddelenvoorziening.
Voorts is door Millerand en generaal De
Castelnau een verbond in het leven geroe
pen, dat op politiek terrein 't communisme
zal bestrijden. Dit verband is buitengewoon
sterk en wordt door de Fransche Bolsjewis
ten gevreesd, zoo zeer zelfs, dat zij zich
tegen deze bedreiging gewapend hebben.
De regeering te Parijs kwam op de hoogte
hiervan en verbood zoowel 't dragen van als
het handeldrijven in wapens, zonder ver
gunning van de overheid, Fransche commu
nisten, die pogen in het leger, of op de
vloot agitatie te verwekken, worden achter
slot en grendel gezet. Eenigen tijd geleden
„zaten" meer dan twee honderd oproer
kraaiers wegens het maken van propagan
da onder de militairen.
Noemen wij ten slotte nog de militante
organisatie „L'Actjon Franqaise", dan heb
ben wij de drie bolwerken legen het Bolsje
wistisch gevaar in Frankrijk aangegeven.
In Italië heeft Mussolini het volk behoed
voor een revolutie. Hoe men ook denkt over
het fascisme als regime, over de regeerings-
daden van zijn leider, niet te loochenen is,
dat door het optreden van Mussolini het
Bolsjewisme in Italië werd neergeslagen.
Niet minder krachtig dan in Frankrijk
wordt in Duitschland de anti-communistische
actie doorgevoerd. Wij zullen den schrijver
van het artikel in „Fortn. Revieuw" hier
niet op den voet volgen, daar wij uit de
berichten in onze dagbladpers voldoende
worden ingelicht omtrent de gebeurtenissen
bij onzen Oostelijken nabuur.
Belangstellend voor ons is weer hetgeen
bij vertelt over Engeland.
Nadat de regeering van Mac Donald de
regeering te Moskou officieel erkend had,
is Engeland overstroomd met propagandis
ten van de Derde Internationale te Moskou.
Van de 56.000 agenten, die het Bolsjewisme
in het buitenland laat ageeren, werken er
honderden in Engeland en duizenden in de
verschillende gebiedsdeelen van het Brit-
sche rijk. Zij zijn, practisch, geheel vrij -in
hun beweging. Een lid van de Russische
ambassade te Parijs werd, toen gebleken
was, dat hij zich bezig hield met commu
nistische propaganda, uilgewezen en met
hem gingen niet minder dan zeshonderd
Russische „handelsagenten" de Fransche
grens over, op last van de regeering te Pa
rijs.
In Engeland durft men blijkbaar niet zoo
drastisch op te treden tegen de handels
agenten van Moskou, die zich meer met de
vakvereenigingen dan met den handel be
moeien.
De houding van minister Baldwin tegen
over den Bolsjewistischen secretaris van de
Mijnwerkersfederatie (Cook), heeft de cen
trale te Moskou gesterkt in de overtuiging,
dat met een krachtig gevoerde vak-actie in
Engeland veel bereikt kan worden. Men kan
er zeker van zijn, dat zij den extremisti
sche elementen in Engeland de middelen
zullen verschaffen, welke noodig zijn voor
een versterking van de op industriëele on
rust gerichte agitatie.
Zoo komt John Bell aan het slot van zijn
belangwekkende beschouwing tot de slot
som. dat de Europeesche regeeringen, wil
len zij hun staten beschermen tegen het
Bolsjewistische gevaar, maatregelen moe
ten nemen, die tot gevolg hebben, dat aan
de rcvolutionnaire propaganda een einde
komt.
„Wat hierboven van Engeland gezegd
wordt, schrijft de „Limb. Koerier" terecht,
geldt in niet mindere mate voor ons land.
Als politieke partij heeft het communisme
hier niets te beteekenen; als centrum van
industrieele onrust-agitatie kan de onder de
bevelen van Moskou staande Bolsjewisten-
groep een nationaal gevaar zijn.
Aan het jaarverslag van Herwonnen Le
venskracht over 1924 ontleenden we de vol.
gende bijzonderheden:
Aan het gewone overzicht is een nieiiw
deel toegevoegd, n.l. over de voorverple-
ging.
Blijkens dien staat waren 1 Januari 1924
nog 17 patiënten met voorverpleging in be
handeling en werden er 50 als zoodanig
uitgezonden: is in totaal 67. Deze hadden
samen een aantal van 9780 verpleegdagen.
Op het totaal uitgezonden patiënten: 92,
maakte het aantal van 50 een beduidend
percentage uit.
Uit deze cijfers blijkt dus wel, dat de
toestand voor hen, voor wie geen voorver,
pleging werd betaald niet te houden was.
Van de in 1924 uitgezonden 92 patiënten
waren er 50 met voorkeur. Op volgorde
gingen er dus slechts 42 naar een sanato
rium, terwijl er in totaal 232 van de wacht
lijst werden Afgevoerd.
Dertig aanvragers hadden hun recht op
verpleging verspeeld, omdat ze de organi
satie den rug hadden toegekeerd.
De verpleging geschiedde in de sanatoria:
,.Berg en Bosch", Apeldoorn; Hom, Limburg,
„Maria Auxiliatrix", Venlo; Zeehospitium,
Katwijk aZee.
De samenstelling van het bestuur blijft on
gewijzigd. Ook de medische en de geestelijke
adviseur, Dr. Peutz en pastoor v. Schaik,
bleven onze vereeniging bijstaan.
Evenals vorige jaren heeft H. L. zich ook
dit jaar weer toegelegd op de volksontwik
keling met behulp van lichtbeelden en film.
Er werden 40 film- en lichtbeeldenavonden
gegeven, die bezocht werden door pl.m. 7325
bezoekers.
Iq de zomermaanden heeft H. L. zich toe.
gelegd op de uitoefening van de nazorg bij
wijze van proef.
Het zou in hooge mate, gezien de resul
taten, jammer zijn, indien H. L. er to^ ge
noodzaakt zou worden van de nazorg, om
welke reden dan ook te moeten af zien.
Een middel bij uitstek om plaatselijk voor
H. L. propaganda te voeren is wel het hou
den van tentoonstellingen met bazar. De
ondervinding heeft geleerd, dat de tentoon,
stellingen van H. L. altijd zeer goed bezocht
werden en dikwijls een behoorlijk batig sal
do voor de plaatselijke kas afwierpen.
Meerdere malen werd van de winst een
patiënt ter plaatse van de tentoonstelling
woonachtig door het plaatselijk comité naar
het sanatorium gezonden en ook meerdere
malen ontving het hoofdbestuur van H. L.
eenige honderden guldens.
In het najaar van 1925 wil het hoofdbe
stuur dér comité's zooveel mogelijk het hou
den van tentoonstellingen met bazar in de
hand werken, door op aanvraag een uitge-
breiden voorraad materiaal te doen ver
strekken.
Alles bijeen zijn de inkomsten over 1924
niet al te veel tegengevallen. Onze verwach
tingen waren niet al te hoog gespannen en
konden daarom niet veel tegenvallen. Alle
posten waren aan den veiligen kant ge
raamd. Het mooiste komt dit uit als we
zien, dat de verpleging, die van de uitgaven
min of meer de sluitpost uitmaakt en ge
raamd was in totaal op 59400, ook wer-,
kelijk kon worden uitgegeven, ja zelfs nog
kon warden overschreden-
Van den Speldjesdag kunnen we mede-
deelen, dat die is meegevallen. De netto op
brengst was ruim 43 duizend gulden terwijl
we bruto 45000 duizend gulden hadden ge
raamd en op plm. 5 duizend gulden onkos
ten en 10 pet. aftrek hadden gerekend.
Volgens het vierde jaarverslag van het
sanatorium „Berg en Bosch", uitgebracht
door den geneesheer.directeur, ging het in
1924 goed. Natuurlijk was er wel eens een
tegenvallertje, maar de algemeene indruk
over het afgeloopen jaar is een zeer bevre
digende. De bezetting was steeds voldoen
de, meestal zelfs boven de schatting, zoo
dat ook de financieele resultaten gunstig
zijn.
Wij kunnen spreken van een bloeiend be
drijf. Met ijver en toewijding wordt over de
geheele linie gewerkt aan de ontwikkeling
van het sanatorium. In de vier jaren van
zijn bestaan, heeft Berg en Bosch zich dan
ook reeds een groote bekendheid verwor
ven. Een blijk van erkenning van de betee-
kennis van onze inrichting zagen wij o.m. in
het bezoek van de Volkenbond-artsen op 16
April.
Op 1 Januari 1924 waren aanwezig 242
patiënten. In den loop van 1924 zijn opgeno
men 380 volwassenen en 86 kinderen, en
vertrokken 380 volwassenen en 73 kinderen.
Op 31 December 1924 waren dus in ver
pleging 255 patiënten (123 mannen, 78 vrou.
wen en 54 kinderen).
Het totaal aantal verpleegdagen bedroeg
87.394, totaal volwassenen 70.913, totaal kin
deren 16.481. Hiervan waren voor rekening
van Herwonnen Levenskracht: volwassenen
8.426; kinderen 8.869. Totaal 17.295.
Voor rekening van raden van arbeid: uit
sluitend volwassenen 44.925.
Voor rekening van rijk, gemeenten, zie.
kenfondsen, vereenigingen, particulieren,-
etc.: volwassenen 17.652; kinderen 7.612. To
taal 87.394.
Medisch statistische mededeelingen. Het
totaal in 1924 uit de behandeling ontslagen
volwassenen bedroeg 380. Daarvan werden
verpleegd voor rekening van: Herwonnen
Levenskracht 33 patiënten; Raden van Ar
beid 263 patiënten; Rijk, gemeente, enz.
84 patiënten.
Van deze- 380 patiënten waren er 44, die
slechts korten tijd in verpleging bleven.
Na aftrek van deze 444 gevallen, blijkt dus
336 gevallen, waarover verdere medisch-
statistische mededeelingen kunnen worden
gedaan. Voor het overzicht van het resul
taat der behandeling is de volgende onder
scheiding gemaakt. Resultaat 1 is hersteld,
resp. veel verbeterd. Resultaat 2 is matig
verbeterd. Resultaat 3 is weinig of niet
verbeterd resp. achteruitgegaan.
Van alle 336 gevallen was het resultaat
der behandeling:
Resultaat 1: 286 gevallen is 85,2 pCt. Re
sultaat 2, 24 gevallen is 7.3 pCt. Positief
resultaat 92.5 pCt.
Resultaat 3: 21 gevallen is 6 pCt. Overle
den: 5 gevallen is 1.5 pCt.
De oorzaak van den dood was in alle ge
vallen chronische Iongtuberculose.
De triomftocht van de sigaret zou men het
kunnen moemen, als die triomf niet toch ook
wel wrange vruchten gaf. En zoo heeft ook
de Centrale Jeugdraad, het regeerings-in-
stituut voor de zorg voor de rijpere jeugd
het begrepen. Die Raad namelijk heeft eens
cijfers doen verzamelen over de beteekenis
van het sigarettenverbruik in Nederland,
dat immers voor een groot gedeelte komt
voor rekening van jeugdigen en half-vol-
wassenen. En de Jeugdraad concludeert
dan, dat, „ondanks de propaganda tegen
het rooken van sommige organisaties en van
rookartikelen aan jeugdigen, de rookge-
gewoonte toeneemt met de gevolgen daar
van voor de lichamelijke, geestelijke en ze
delijke ontwikkeling dier jeugdigen". Ook
de Tuchtunie heeft door een subcommissie
het vraagstuk doen bestudeeren en die sub
commissie heeft eveneens in sombere ter
men haar rapport uitgebracht.
Nu lijken inderdaad die klachten wel
eenigen grond te hebben, wanneer men eens
de volgende cijfers, afkomstig van het Cen
traal Bureau voer de Statistiek wat nader
bekijkt.
Prijs per 1000 Verbruik in Verbruik in
sigaretten 1923. 1924.
5— 143.358.300 163.377.600
10.-- 643.781.600 845.749.200
12.50 23.746.200 52.024.800
15— 315.672.000 489.739.200
20— 250.631.100 391.638.900
25— 295.331.700 263.334.000
f 30— 218.505.900 228.369.900
35— 13.435.800 12.566.700
40— 40.383.000 26.757.600
45— 8.672.700 6.759.600
f 50— 32,315.700 34.561.200
f 60— 5.668.800 12.208.500
70— 2.065.500 1.860.000
80— 2.883.600 3.895.500
90— 126.900 64.800
100— 838,500 346.800
125— 223.200 179.700
150— 70.800 49.200
175— 36.900
200— 3.600
6.000
RECHTS RICHTEN1
„Waarom staat die man mri zi'n rug naar
voren, sergeant?",
„Ik zie anders geen mogelijkheid om de
mannen goed gericht te krijgen kapitein.'
KRINGLOOP.
Een muis is bang voor een man. Een
man is bang voor een vrouw. Een vrouw is
bang voor een muis. Dus is
ERGER DAN DAT....
Kobus tegen Janus: „Heb je ooit gehoord
van een machine, die aanteekening houdt,
wanneer je waarheid spreekt en wanneer* je
liegt?"
„Zeker" zei Janus.
„Heb je er ooit een gezien?" vroeg
Kobus.
„Gezien?" vroeg Janus. En of! Ik heb er
een getrouwd."
GELEERD.
,Wat!" schreeuwde de verontwaardigde
oude heer, „jij trouwen met mijn dochter!
Een jaar of wat geleden was je nog loop
jongen bij me."
„Dat was ik, meneer," zei de ex-loopjon
gen, „maar ik ben verstandig genoeg ge
worden om in te zien, dat een slechte pa
troon best een uitstekende schoonvader
kan zijn."
gebit hersteld. eEr werden tot dusver oi»
derzocht 1031 kinderen, waarvan 874 wer
den afbehandeld
In het blijvende gebit werden bij deze
kinderen 1161 vullingen gemaakt of wel 1.12
vulling per onderzocht kind.
Extracties uit het blijvende gebit werden
niet. verricht, hoewel nog vrij veel kinderen
van 7, 8 en 9 jaar in de eerste klasse aan
getroffen werden. Bij de kinderen van zes
jarigen leeftijd was het herstellen van defec
ten bijna altijd zeer eenvoudig. Bij de oude
ren waren de defecten vaak reeds meer ge-
complicerd.
Bij zeer veel kinderen waren de kiezen
van het wisselgebit onherstelbaar defect.
Er werden slechts .3 extracties van tempo-
raire kiezen en tanden verricht en 1 vulling
in het temporair gebit gemaakt.
Aan 1012 kinderen of 98 pCt. werd ge
leerd, hoe ze zelf hun gebit kunnen onder
houden. Gewoonlijk kwamen zij ond.er ge.
leide van hun moeder of een familielid. Deze
woonde het onderzoek de mondverzorging
en eventueele behandeling bij; zij toonden
daarvoor zonder uitzondering veel belang
stelling en zeer veel waardeering.
Eenige kinderen hadden volgens bericht
van de schoolhoofden geen toestemming der
ouders een zeer enkele was weerspannig.
Aan deze kinderen werd niet veel tijd be
steed, het onderzoek werd dan uitgesteld
tot een volgende gelegenheid en gaf geen
verdere moeilijkheden meer. Sommigen wa
ren door ziekte verhinderd, terwijl eenige
wegbleven om onbekende redenen.
Uit het bovenstaande blijkt, dat slechts
zeer weinig kinderen geen behandeling noo
dig hadden; dat per kind ruim een vulling
noodig was; dat bij de kinderen van zes
jarigen leeftijd het herstellen der defecten
zeer eenvoudig is, terwijl dit bij kinderen
van 7 8 en 9-jarigen leeftijd veel gecompli
ceerder is, zoodat. Jit dus, naar mate zij
ouder worden en wanneer zij inmiddels niet
worden verzorgd, steeds moeilijker er. kost
baarder wordt.
Er kunnen 200 arbeiders worden geplaatst.
Totaal 1.997.651.800
2.542.489.200
In geld omgezet beteekent dal,
Nederland gedurende het jaar 1923
garetten in de lucht is geblazen de liefelijke
som van 36.084.805 en in 1924 voor een
bedrag van 43.416.261. Wanneer men de
laatste volkstellingscijfers van 1920 tot
grondslag neemt, verrockte dus iedere Ne
derlander in de beide jaren resp. voor 5.27
en 6.35 per hoofd, allen inbegrepen,
vrouwen, zuigelingen, enz., en werd in 1924
bereikt, dat ieder Nederlander 372 sigaret
ten oprookte.
Met die cijfers voor oogen mag er inder
daad wel eens aandacht worden geschon
ken aan het overmatige sigarettenrooken
door* de Nederlandsche jeugd en jongeling
schap.
Proefnemingen te Amsterdam?
Ingevolge de toezegging, gedaan in een
nota van 8 Mei 1925, hebben B. en W. van
Amsterdam den raad doen toekomen dc re
sultaten van de p; oefneming met tandheel
kundige behandeling van schoolkinderen.
Hoewel de proef nog niet geheel is afge
loopen, meenen zij dat de gegevens vol
doende mogen worden geacht, om over het
groote nut dezer voorziening te oordeelen.
Op 18 Mei j.l. is met bedoelde voorziening
en aanvang gemaakt. Het onderzoek strekte
zich uit over 14 scholen op de z.g. „Eilan
den" en over eenzelfde aantal in de Indi
sche buurt. Het had plaats bij dekinderen
der eerste klasse. Het totaal yntal leer
lingen bedroeg 1052. Zij werden onderzocht
in het zittingslokaal van den Geneeskundi
gen en Gezondheidsdienst, gevestigd in het
perceel Conradstraat 18E. Bij de kinderen
van vijf scholen had het tandheelkundig
onderzoek plaats in aansluiting met het
geneeskundig onderzoek van den school-
arts.
De kinderen werden voor het tandheel
kundig onderzoek speciaal opgeroepen door
bemiddeling van de schoolhoofden.
In de eerste plaats werd nagegaan of de
aanwezige eerste molaren van het blijvende
gebit defecten vertoonden. Na verkregen
schriftelijke toestemming van een der
ouders der kinderen werden de gevonden
Naar de Tel. verneemt, heeft de directeur
van den Rijksdienst der Werkloosheidsver
zekering en Arbeidsbemiddeling aan de be„
trok!%m districts-arbeidsbeurzen in de Noor
delijke provinciën medegedeeld, dat weder
om ongeveer 200 ongeschoolde arbeider»
als sleepers bij de Staatsmijnen kunnen wor
den geplaatst. Verwacht wordt, dat waar
onder de land- en veenarbeiders in de
Noordelijke provinciën weer werkloosheid
is ingetreden, velen hunner zich voor arbeid
in de mijnen zullen aanmelden.
Een aantal werkloozen uit de gemeente
Emmen is momenteel tewerkgesteld ia
dat in Overijsel, o.m bij de verbreeding der Stou-
aan si- vvesloot (Waterschap De Regge). De arbei
ders zijn daar gehuisvest bij landbouwers.
Naar aanleiding van verschillende klachten,
welke de arbeidersorganisaties ter kennis
brachten van den Minister van Binnenland
sche Zaken, worden thans maatregelen ge
troffen dat voldoende dekens aanwezig
zijn, terwijl als tegemoetkoming in de reis
kosten aan eiken tewerkgestelde wekelijks
1.50 zal worden uitgekeerd. De tarieven
zijn verder zóó gesteld, dat per uur onge.
veer 30 cent kan worden verdiend.
Verleent de regeering steun
Het Tweede Kamerlid, de heer 'Schaper,
richtte tot den minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw, de 'volgends schrifte
lijke vragen:
Is de minister bereid mede te deelen
of en in welken vorm de reeeering haar
steun verleent aan de onderneming Eer
ste Drentsche Kleedingindustrie, welke
onderneming in Drentsche kleeding doet
vervaardigen als werkverschaffing?
Zoo ja, is de minister dan overtuigd,
dat de daarbij betaalde loonen en overige
arbeidsvoorwaarden aan redelijke eischen
vcldoen, zoodat geen stelsel wordt ge
huldigd, waardoor de toch al niet gunstige
arbeidsvoorwaarden voor confectiewer-
kers in den lande nog meer in verdruk
king komen, de Drentsche werkers on
evenredig laag worden bezoldigd, en
alzoo de op zichzelf nuttige werkverschaf
fing wordt een werkverplaatsing ten na-
deele van de arbeiders(sters) in dit be
drijf?
Zou de minister het daarheen willen
leiden, dat omtrent het te volgen loon-
stelsel in Drente in overleg wordt getre
den met de betrokken vakbonden?
Spoed-overplaatsingen.
De kapiteins G. J. A. van Eek, ex-divisie
commandant der maréchaussée, in garni
zoen te Semarang en L. A. Snell, in garni
zoen te Magelang, zijn met spoed naar
Atieh overgeplaatst.
