Persil
Uit den Omtrek.
OPROEP.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT.
Tweede Blad Zaterdag, 31 October 1925
WIJK AAN ZEE EN DUIN.
SPAARNDAM.
HILLEGOM.
BINNENLANDSCH NIEUWS.
Bescherming der Industrie.
De Minister van Financiën.
Het gemengde huwelijk.
UIT ONZE OOST.
De Eerste Nederl. Electrische
Locomotief.
GEMENGD NIEUWS.
Als kwakzalvers ruzie
hebben.
De actie van obligatiehouders
van „Het Witte Kruis".
Inbraken te Sas van Gent.
Er waren nog 25 francs
maar vele „verloofden".
De jacht.
Transformatorhuis verwoest.
Zelfwerkend Waschmiddel.
Persil geeft wat het belooft!
Door een auto overreden
en gedood.
Zedenmisdrijf.
Aan den dood ontsnapt.
De Italiaansche vliegbooten.
Berooving.
De vadermoord te
Sellingerbeetse.
Kerkdieven aangehouden.
Inbraak te Laren.
MARKTNIEUWS.
De meeste katholieken kennen de Apo
logetische Vereeniging „Petrus Canisius".
Van 1904 is zij werkzaam, zocals haar sta
tuut luidt, „om de katholieke kerk xn
haar wezen en streven meer en meer be
kend te maken en tegen de aanvallen te
verdedigen." Iedereen, die de geschiedenis
van de laatste 20 jaren in ons vaderland
heeft meegemaakt, erkent, dat er door de
Apologetische Vereeniging veel is ge
werkt, en meer- is bereikt, dan men had
durven verhopen in zoo'n kort tijdsverloop,
Wat is er niet veel onkunde over de
Kerk weggenomen! Wat is er in de pers
een andere toon! Wat is men eerlijker in
den strijd! Is over het algemeen de men
taliteit niet aan het veranderen bij vele
andersdenkenden?
Is er bij velen niet waardeering voor
hetgeen men vroeger niet eens kende? Is
er zelfs niet te bespeuren in vele kringen
belangstelling voor leer en liturgie van de
Katholieke Kerk? Zeker; vele factoren
werkten hiertoe mede, maar een der mach
tigste is toch zeker geweest „Petrus Ca
nisius."
Zij gaf de groote uitbreiding aan de
gebedsactie over heel Katholiek Nederlahd
voor de dwalende broeders en zusters.
Daar staat ook voor ons die breede rei
van boeken en brochures, uitgave der Apol.
Vereeniging, die zooveel licht wilden bren
gen, waar nevelen waren en duisternis.
Om den gewenschten lezerskring te be
reiken, werd er geadverteerd, jaar in, jaar
uit, in de niet-katholieke pers.
Wat er voor goeds door tot stand kwam,
kan getuigen vooral het eerste informatie
bureau te Rijsenburg.
Hoevele katholieken zijn Petrus Cani
sius dankbaar voor de versterking van hun
geloofsovertuiging! Hoevele' zoekenden ont
meetten door Gods genade Petrus Canisius
op hun levensweg, die hen bracht tot de
waaiheid en het leven in Jezus Christus!
Wat is „Het Schild" een weldaad, niet
het minst voor de katholieken zelf!
In de latere jaren hebben we nog het
Geert Groote "Genootschap, de prediking
voor andersdenkenden, het gilde van de
klare waarheid.
En heel die katholieke gelocfsactie, is
zij niet mede voorbereid en mogelijk ge
worden voor een groot deel althans door de
Apologetische Vereeniging?
Bs er inderdaad niet reden tot innige
dankbaarheid aan den Vader van alle licht,
die het werk zoo overvloedig heeft ge
zegend?
Het was een treffend moment, toen dit
jaar in September op de jaarvergadering,
te Nijmegen gehouden ter blijde viering van
onzen Heiligen Patroon, de Aartsbisschop
ter vergadering kwam om de Ap. Ver.
dank te brengen en de verzekering te geven
van sympathie en gebed.
't iWas een aanmoeding voor de toe
komst, toen we het daar hoorden uit den
mond van een dergenen, die God gesteld
heeft om de Kerk te bestieren:
„Leden der Ap. Ver. S. Petrus Canisius.
Uwe Vereeniging heeft goed w'erk gedaan.
Gaat voort met uw prachtige werk. ik zegen
het van ganscher harte, het is een heerlijk,
groot, apostolisch werk. Moge uwe ver
eeniging in groei en bloei en ledental toe
nemen."
Met de plechtige heiligverklaring van onzen
Patroon, die we te Nijmegen meevierden,
is als 't ware een nieuwe tijd aangebroken
vcor „Petrus Canisius".
Wij vertrouwen, dat de H. Petrus Cani
sius onze bijzondere Voorspreker zijn zal in
den Hemel. Zijn even, zijn werken, juist
op Apologetisch gebied zijn ons beter be
kend geworden, zij wijzen ons den weg.
Wij voelen ons verplicht op het voorbeeld
van onzen H. Patroon nog meer, veel meer
te doen voor het H. Geloof en de versprei
ding van die allergrootste Godsgenade, we
voelen in ons den drang om allen te vragen
mee te werken voor de bekendmaking van
het H. Geloof in ons Vaderland.
Daarom komt de Propaganda-Commissie
een beroep doen op heel Katholiek Neder
land, Zeker zij is erkentelijk voor wat hon
derden reeds deden, maar vrijmoedig komt
zij ook het gebed en den steun vragen van
de duizenden, die er zoo weinig aan dach
ten.
Katholieken van Nederland, kunt en
moet gij nog niet veel meer doen voor de
gelcofsverbreiding ook in ons eigen vader
land?
Met heiligen naijver bewonderen we uw
steun voor de Missies van heel de aarde.
Onze naijver is geen afgunst, maar zij dwingt
ons U te vragen dat gij zonder de hulp
voor de Missies ook maar in iets te ver
minderen, toch ook helpt evenveel voor
eigen vaderland en Koloniën.
Het eerste, wat wij met geheel bijzonde
ren aandrang vragen is; dat uw dagelijksch
gebed voor de bekeering van ons Vader
land vooral gedragen worde door uw werk
vart iederen dag. Velen, die zoeken, zien
naar pns gedrag om verder den weg te
vinden en anderen hebben een voorwend
sel om niet bij ons te zoeken, omdat Zij
zien onzen handel en wandel in strijd met
onze leer.
Denkt aan den Apostelentijd, toen het
leven der Christenen duizenden bracht tot
Christus. Na dit vrijmoedig Woord durven
we ook des te vrijmoediger vragen om uw
financieelen steun.
Aller medewerking vragen wij.
Het penningske der weduwe is even wel
kom als de rijke gave. Juist door te geven,
door het offer versterkt ge eigen geloofs
overtuiging. Gij kunt ons steunen o. a. door
voor U zelf of voor anderen een abonne
ment te nemen op „Het Schild" a 3.
per jaar en door donateur te worden met
een vaste .jaarlijksche bijdrage van 2.50
5.—, begunstiger(ster) 1.met dispo
sitie-kosten 1,15; door beschermend lid te
worden met een bijdrage van minstens 10
per jaar of 100 in eens. Bij beschermende
leden denken wij niet alleen aan personen,
maar ook aan instellingen of corporaties en
wel het eerste aan onze godsdienstige ver-
eemgingen als Ille Orde en Congregatie.
Bestuursleden brengt het eens ter sprake in
uwe vergadering.
Ten slotte vragen wij U om spoedig en
terstond te besluiten en mededeeling te
deen aan een der leden van onze propa-
ganda-commissie, want wij hebben op onze
laatste vergadering afgesproken, dat wij
over een maand de resultaten van onze
propaganda zouden verzamelen en bekend
maken.
H. Petrus Canisius, bid om zegen over
dit werk, bid voor al onze weldoeners.
Voor de Apologetische Vereeniging;
Dr. W. VAN KOEVORDEN, Voorzitter,
Seminarie Culemborg
E. BOSMAN, Secretaris, Culemborg
J. Ph; M. CORBIèRE Jz., Penningmeester.
Diederichslaan 7, Rijsenburg. Giro 11695
De Propaganda-Commissie;
Dr. W. BLOM, Pastoor Zwolle. Voorzitter
Giro 120152.
P. fr. VICT. BEEKMAN, Tongersche-
straat 28, Maastricht.
J. LOOYAARD, Kapelaan, Hammersstr. 20
Rotterdam.
Dr. A, J. MÜLDERS, Professor te Hoeven
J. SICKING, Kapelaan Loven, Tilburg.
Gemeenteraad. De raad vergaderde
Vrijdag. Voorzitter de burgemeester. Alle
leden waren aanwezig. De notulen werden
gelezen en goedgekeurd.
Voor kennisgeving wordt aangenomen
een mededeeling van den voorzitter, dat op
op 16 September kas en boeken van den ge
meente ontvanger verder geéontroleerd en
in orde bevonden in kas was aanwezig een be
drag van 7070.37i4>
Ingekomen zijn eenige aan de Ged. Staten
ter goedkeuring ingezonden raadsbesluiten.
Van de Beverwijksche Bad- en Zwemin
richting is een verzoek binnen gekomen om
subsidie voor het jaar 1926. Op voorstel van
den voorzitter werd dit verzoek naar B. en
W. gerenvoyeerd om prae-advies.
De Commissie voor de Malariabestrijding
verzoekt den raad een subsidie voor 1926,
berekend naar 1 ets per inwoner.
Gezien de gunstige resultaten door deze
commissie bereikt stellen B. en W. voor dit
verzoek in te willigen. De subsidie zal aldus
ongeveer 25 per jaar bedragen.
Aldus werd besloten.
Drankvergunningen.
Door C. Duivenvoorde is een verzoek aan
den raad gericht tot verhooging van het maxi
mum aanta.l vergunningen ingevolge de
Drankwet o.a. op grond van het feit dat de
bevolking zich den laatsten tijd heeft uitge
breid.
B. en W. stellen voor aan H.M. de Ko
ningin te verzoeken het maximum aantal
drankvergunningen ijl de gemeente van 14
op 15 te brengen. Dit besluit is niet eenstem
mig genomen. De voorzitter was er tegen.
Wethouder VINK verdedigt dit voorstel.
Spr. meent waar het hier een afgelegen hoek
van 4e gemeente geldt aan een drukken ver
keersweg en men daarvoor vergunning kan
verleenen.
- De VOORZITTER meent dat de geest
van den tijd niet van dien aard is dat men
het aantal vergunningen gaat verhoogen.
Bovendien staan een tweetal personen uit
Wijk aan Zee op de lijst om voor vergunning
in aanmerking te komen. Wordt het voorstel
aangenomen dan moet men de verordening
wijzigen en het aantal vergunningen voor
Wijk aan Zee op 6 en voor Wijk aan Duin
op 9 stellen.
De heer KRUITHOF zegt, dat de meeste
gemeenten het aantal vergunningen inkrim
pen. Dat is ook spr's principe. Er zijn in de
gemeente plaatsen waar een vergunning in
getrokken zou kunnen worden. Als dit mo
gelijk is zou spr. er niet tegen zijn de vergun
ning aan adressant te verleenen.
Spr. is evenwel tegen het voorstel en wil
de uithuizigheid niet bevorderen.
De heer EENHART onderschrijft dë
woorden van den voorzitter. Spr. meent
eveneens dat als het aantal vergunningen
werd uitgebreid op de eerste plaats de per
sonen in «anmerking komen, die op de lijst
staan.
De heer VINK bestrijdt dit.
De VOORZITTER zegt dat er geen be
hoefte is aan meer vergunningen. Aan den
Rijksstraatweg zijn er drie, wat naar spr.'s
meening twee te veel is.
Spr. bestrijdt nogmaals het voorstel en
zou het geheel, verkeerd vinden als het voor
stel werd aangenomen.
De heer de WILDT voelt voor uitbreiding
niet zoo veel, doch zou een vergunning wil
len verplaatsen. Spr. rectificeert hetgeen
door den voorzitter is gezegd. Wijk aan Zee
heeft nl. 8 vergunningen en Wijk aan Duin
6.
De heer BERGHUIS zou zich van stem
men willen onthouden. Als dat niet kan is
spr. er tegen.
De heer HUENDER verklaart zich tegen
het voorstel.
De heer ZUIDERDUIN uit zich voor
het voorstel.
De heer PRIESTER is er niet tegen als
de adressant daar ter plaatse een vergunning
krijgt.
De VOORZITTER zegt dat de persoon
te veel naar'voren komt. Adressant kan een
zaak achtenswaardig noemen naar spr. zegt
maar over eenige maanden kan het mogelijk
zijn dat een ander zijn vergunning krijgt.
Spr. waarschuwt er voor de zaak niet te
persoonlijk te doen zijn.
De heer KRUITHOF dient van repliek.
In stemming gebracht werd het voorstel
van B. en W. verworpen met 65 stemmen,
zoodat het aantal vergunningen blijft ge
steld op 14.
Voor het voorstel van B. en W. stemden
de heeren de Wijst, Bol, Zuiderduin, Vink,
de Wildt. Tegen de heeren Priester, Berg
huis, Geijs, Heunder, Eerhart en Kruithof.
Aangaan. leening.
Aangenomen wordt het voorstel van B. en
W. tot het aangaan van een leening groot
3500.-.
Vastgesteld wordt een suppletoire-begroo-
ting dienst 1925.
B. en W. stellen den raad voor met de
Coöperatieve Boerenleenbank ter plaatse
een rekening-courant-overeenkomst aan te
gaan voor het jaar 1926.
Het voorstel werd aangenomen.
De begrooting.
Aan de orde komt de vaststelling der ge
meente-begrooting van het Burgerlijk Arm
bestuur, dienstjaar 1926.
De commissie die met nazien der begroo
ting wordt belast, adviseert de vaststelling.
De VOORZITTER zegt de commissie
dank voor haar arbeid.
De heer KRUITHOF zeide dat de com
missie eenige moeilijkheid onderneemt bij
den post voor de Armenkas. Niet omdat men
het nut hiervan niet inziet, maar omdat die
kas niet altijd even goed werd aangewend.
Spr. dringt er op aan de menschen meer
te doen inzien het nut om in een fonds te
gaan.
De begrooting van het burgerlijk armbe
stuur wordt vastgesteld op een bedrag aan
ontvangsten en uitgaven van 4899.87
De begrooting wordt vastgesteld met een
bedrag aan ontvangsten en uitgaven voor
den gewonen dienst van 114442.58 en op
den kapitaaldienst met een bedrag van
30070.
Na rondvraag 'sluitino.
Concours. Deo; het fanfarekorps
„Kunstkring" zijn verschillende muziek-
vereeniging uitgenoodigd deel te nemen aan
het door haar te houden concours in den zo
mer van 1926. Ongetwijfeld zullen velen in
schrijven.
R. K. Kring. De R. K. Biljart- en
Kaartclub, bestaande uitsluitend uit leden
van den kring, komt a.s. Maandagavond om
7 uur in het Patronaatsgebouwtje bijeen.
Een 16-tal heeft zich als lid opgegeven. Be
halve de biljartsport en het kaartspel bestaat
er ook gelegenheid om te schaken en te dam
men. Liefhebbers voer bovengenoemde spe
ten kunnen zich alsnog Maandagavond als
lid opgeven.
Tooneel. Alhier is opgericht een R. K.
Tooneelclub met aanvankelijk 10 leden. Het
bestuur is als volgt samengesteld: Ab Balm,
voorzitter G. Goebert, secretaris, A. J.
Oud, penningmeester H. Goebert, com
missaris en A. Winters regisseur. Het ligt
in het voornemen direct na Kerstmis een uit
voering te geven.
De Westkolk. De werkzaamheden aan
de Westkolk schieten nu niet bepaald hard
op. Alles ligt overhoop en is natuurlijk een
onooglijk gezicht. Hoe lang moet die toestand
zoo' blijven
SLOTEN.
ZONDAG. De H.H. Missen te half 8 en
10 uur. Om 3 uur de Vespers van Allerheili
gen, waarna Zielen-Vespers en predikatie.
Patronaat en St. Jozef-Gezellenvereeniging
op den gewonen tijd.
MAANDAG, Allerzielende H. H. Missen
te half 7, 7 uur, half 8 uur, half 9 en om 9
uur plechtig gezongen Requiem, waarna Ro
zenhoedje en voorgeschreven gebeden.
Verder door de week de H.H. Missen te 8
en half 9. Donderdagavond van 8 tot 9 uur
stille aanbidding en Vrijdag de le H. Mis
met zang te half 8-
Concert Hillegomsch Dameskoor.
Dit mooie, jeugdige koor gaf gisteravond
onder leiding Van Mej. Cor Igesz in Hotel
Sistermans een concert. De zaal was over
weldigend vol. Aan den Vleugel had plaats
genomen Mej. Tiny de Wreede, terwijl
welwillende medewerking werd verleend
door een strijkkwartet, bestaande uit de
heeren Jac. Reinalde, 1ste viool, Dr. W. J. H.
Maschh?upt 2de viool, Mr. W. J. Keus kamp,
alt en Dr. L. C. W. Naessens, cello, allen te
Haarlem. Het programma was vol afwisse
ling. Liederen van Fr. Abt, Hendrika van
Tussenbroek, Cath. van Rennes en Anton
Averkamp vroegen veel van het koor, doch
waren uiterst correct ingestudeerd en werden
onberispelijk uitgevoerd, terwijl het strijkje
zeer veel praesteerde. Ook de soli van Net
Warmenhoven, Rie Tuyl Schuitenmaker en
Elise de Graaf verwierven een luid en wel
verdiend applaus. Het publiek was ten zeer
ste enthousiast en zangeressen e.a. moesten
meermalen worden teruggeroepen. Het zou
ons te vervoeren alle of zelfs enkele nummers
te ontleden, maar uit het geheele concert
bleek de beproefde leiding van Mej. Igesz
en de flinke animo, ijver en leerlust van het
koor. Verschillende bloemenhulde werden
met gepaste ,en waardeerende woorden ge
bracht en deze avond zal zeker een daad van
bemoediging zijn voor de zangeressen en
haar sympathieke directrice, terwijl nieuwe
leerlingen vanzelf zich zullen aanmelden. Te
ruim 10 uur was het concert geëindigd en
gingen allen overvoldaan huiswaarts.
CONVERSIE GELDLEENING.
Vrijdagavond te 8 uur hield de Raad dezer
gemeente een spoedeischende vergadering.
Tegenwoordig de burgemeester en alle
raadsleden.
De voorzitter opent de vergadering en doet
voorlezing van het gebed, waarna bij loting
tot voorstemmer wordt aangewezen de heer
J. Schrama.
De agenda bevatte slechts een punt Con
versie geldleening. Van de Haarlemsche
Bankvereeniging, kantoor Hillegom was n.l.
ad 24 dezer een schrijven ingekomen, in
houdende, dat de Maatschappij voor Ge-
meentecrediet te Amsterdam bereid is enkele
ten laste der gemeente loopende geldleenin-
gen te converteeren in een nieuwe leening
tegen lageren rentevoet B. en W. stellen den
Raad voor bij genoemde Maatschappij ®en
een geldleening aan te gaan, groot 207.158
tegen den rente voet a 5 en a pari en hier
mede de leeningen van 6,5 en 7 af te lossen.
Het schrijven wordt voorgelezen en daar de
offerte slechts geldig is tot 30 dezer en de ge
boden leening den voorzitter het voordeeligst
lijkt, heeft hij deze spoedeischende vergade
ring uitgeschreven en hebben B. en W. ge
meend, dit voorstel aan den Raad te doen.
De heer Vooren heeft becijferd, dat door
de nieuwe leening een aardig bedrag aan rente
wordt bespaard. Spr. wil echter een vraag
doen hoe staat het thans met de finantien der
gemeente Zouden de onkosten op de
leening vallende uit de gewone ontvang
sten kunnen worden gevonden Zoo ja, dan
zouden we met een iets kleiner bedrag kun
nen volstaan.
De voorzitter zegt, dat het bedoelde bedrag
waarschijnlijk wel uit de gewone inkomsten
kan worden bestreden, doch wijl de be-,
doelde onkosten feitelijk op de leeningen
zelve drukken, zouden we deze uitsluitend
op de menschen van nu verhalen, hetgeen
niet geheel billijk is.
De heer Loerakker meende te vragen als de
heer Vooren, na de gegeven toelichting meent
hij, dat de zaak het verloop moet hebben, als
in de stukken bedoeld.
De heer Klaver heeft zich de gedane vraag
ook gesteld en is het met de toelichting eens,
maar we verhoogen feitelijk onze leening.
Zijn in het bedrag van f 3992 alle onkosten
bijeen
Geantwoord wordt ja Verder wordt ge-
explikeerd, dat een totaal bedrag aan winst
op deze conversie komt van f31.286.73.
De heer Klaver is dankbaar en zal zich er
bij neerleggen. Daar er echter nog een leening
is van 6,5 zou hij nog willen vragen, °f
het mogelijk is, deze er ook onder te doen
vallen.
De voorzitter zegt alle leenirigen, die er
thans onder kunnen vallen, zijn opgenomen.
De door u bedoelde leening is een crisislee-
ning, die niet aflosbaar is.
Het voorstel van B. en W. wordt nu m
stemming gebracht en met algemeene stem
men aangenomen de conversie wordt dus
aangegaan.
Hierna sluiting.
De Engelsche maatregelen.
Zooals bekend is wordt in Engeland
onder de tegenwoordige regeering steeds
meer den weg ingeslagen van bescherming
van de mach.nale industrie, in aoofdzaak
om de werkloosheid te bestrijden.
Naar de „N. Crt." verneemt, stelt onze
Regeering zich thans op de hoogte van
hetgeen er op dit gebied in Engeland om
gaat en is hiertoe een ambtenaar van het
Departement van Arbeid, Handel en Nijver
heid naar Engeland uitgezonden om de
werking van de in dat land genomen maat
regelen, met name van de Safeguarding of
Industries Act na te gaan.
MEER BEMOEIING MET DE
STAATSUITGEVERS.
In de Memorie van Antwoord ift zake de
Staatsbegrooting wordt medegedeeld, dat de
regeering eerlang een ontwerp bij de Staten
Generaal hoopt in te dienen aangaande een
regeling in de comptabiliteitswet, nopens
het toezicht van den minister van Financiën
op het financieel beheer der verschillende
departementen.
De grondslag voor dit toezicht is gelegen
in het feit, dat de minister van Financiën,
die het financieel beheer van den staat als
geheel heeft te overzien en belast is met de
zorg voor de beschikbaarstelling van de voor
alle uitgaven benoodigde middelen, uit dien
hoofde niet geplaatst kan worden voor het
doen van uitgaven, welke hij met zijne ver
antwoordelijkheid niet zou kunnen overeen
brengen. Daaruit vloeit voort, dat bemoei
ing zijnerzijds met de doelmatigheid van ver
schillende uitgaven niet vermeden kan wor
den.
Dat deze bemoeiing niet zoover zou mo
gen gaan, dat feitelijk de minister van Finan-t
ciën de beheerder zou worden ook van de be-
grootingen der andere departementen, spreekt
vanzelf.
Het schijnt echter zeer wel mogelijk te zijn,
aldus de Memorie van Antwoord, dit laatste
jpezwaar te ontgaan, en toch de waarborgen
te versterken, welke voor den minister van
Financiën onmisbaar zijn om de verantwoor
delijkheid voor den algemeenen financieelen
toestand te kunnen dragen.
Gelukkig wordt den jongsfen tijd ook in
Protestantsche" kringen actie gevoerd te
gen het gemengde huwelijk. Zoo voerde
in een Woensdagavond te 's-Gravenhage
gehouden vergadering een der sprekers aan;
Het gemengde huwelijk is een verval van
het Geloof, een afdwaling van Christus.
Het is het grootste onheil dat de Kerk be
dreigt. Het is een onheilig ding. Van de tien
gemengde huwelijken zijn er negen onge
lukkig. Er volgt op de wraak Gods over
de ouders en de kinderen. Hij ziet dit o.m.
in de bruiloft te Kanaan. Spr. acht het ge
luk van een gemengd huwelijk onbestaan
baar. Er kan in zoo'n huwelijk nooit een
heid des geloofs zijn, en dat is het voor
naamste. In het gemengde huwelijk wordt
eigen geloof verzwakt, wat zich, volgens
spr., altijd wreken moet. Gaat toch nooit
een gemengd huwelijk aan, besloot spr. en
hij smeekte, dat niet te doen uit naam van
vader en moeder en tot eigen waar geluk.
Spr. kent parochies, waarin 25 pCt. ge
mengde huwelijken voorkomen. In Noord-
Holland, Zuid-Holland en Zeeland is 60
pCt. der huwelijken gemengd. «Wie een ge
mengd huwelijk aangaat, besloot spr., gaat
zijn tijdelijk en eeuwig ongeluk tegemoet.
Dr. de Bie bracht een woord van dank
aan den spreker, die zoo'n schril licht liet
vallen op het ongeluk van het gemengde
huwelijk, dat zoo onrustbarend toeneemt.
Spr. is het vólkomen met Rome eens, dat
het gemengde huwelijk een ramp is. In de
groote steden is het getal tot 60 a 70 pCt.
gestegen. In Den Haag is het al bijzonder
erg en het wil spr. voorkomen, dat het ge
mengde huwelijk nog steeds toeneemt, be
wijs van verflauwing van het geestelijk,
godsdienstig leven. Tusschen een echt-
Roomsche en echt-Protestant acht spr. een
huwelijk onmogelijk. De diepere en hoogere
eenheid kan in zoo'n huwelijk niet tot stand
komen.
Gelijk we eenigen tijd geleden meldden is
in Nederlandsch-Indië de eerste electrische
locomotief in gebruik genomen, welke geheel
van Nederlandsche fabrikaat is.In het Nieuws
van den Dag van Ned.-Indië lezen we een
verslag van den proeftocht van deze machine,
waaraan het volgende is ontleend
Deze electrische locomotieven worden ge
bruikt om treinen met stroomtractie verder
te trekken, zoodra die op het electrische net
komen. Den 30sten Augustus 1923 werd,
nadat de noodige onderhandelingen hadden
plaats gehad, door het Technisch Bureau
van Koloniën aan Heemaf als hoofdaanne
mer in samenwerking met Werkspoor de
order gegeven op twee locomotieven van
1200 P.K. vermogen, waarvan deze eerste
geheel gemonteerd ir. Indië werd afgeleverd.
De motoren voor deze machine, gemaakt
door de Westinghouse-fabrieken in East
Pittsburg, zijn 4 in getal, iedere motor heeft
een uurvermogen van 285 P. K. bij een tfek-
kracht van 8300 K.G., en 227.5 P.K. con-
tinuvermogen bij een trekkracht van 5900
K.G., bij een spanning van 1350 volt. De
vier motoren wegen tezamen 12 ton, het
totale gewicht der locomotief is 72 ton,
waarvan 52 ton op de vier drijfassen komen.
De motoren zijn opgehangen in de truck
en speciaal voor smalspoor gebouwd. Ver
der werd alles door Heemaf en Werkspoor
gemaakt.
De onderbouw bestaat, voor het nemen van
bochten, als het ware uit twee déelen, die ge
heel afzonderlijk van elkaar werken.
Wanneer men dan de hoogë machine be
stijgt, ziet men, dat de wagenbak verdeeld is
in twee korte bestuurdersruimten en een lang
tusschen gelegen gedeelte, waarin alle onder
spanning staande apparaten zijn opgesteld. In
het midden van den wagen bevindt zich een
Z.g. kooi, waarin zijn ondergebracht alle hoog
spanningsschakelaars en weerstanden. Voorts
bevindt zich in den bak de motorcompressor,
welke dienst doet voor de met luchtdruk be
diende schakelaars, alsook voor de bediening
van de pantografen, zandstrooiers en fluiten.
De motoren zijn verder voorzien van buis
aansluiting, en in den wagenbak bevindt zich
een ventilator, welke voor circa 136 M3. per
minuut zorg draagt. Deze ventilator, wordt
aangedreven door een motor met een ver
mogen van 6.5 P.K. waarvoor de lucht uit
den wagenbak wordt aangezogen.
De maximale trekkracht tenslotte bij een
adhaesie van 25 pet. bedraagt 13.000 K.G.
Aan de stoomlocomotief is een zekere ro
mantiek,, welke deze electrische geheel mist.
Daar is een wirwar van kranen en knoppen,
daar is vuur en smook, en kerels met zwart-
besmeurde gezichten, dié het laaiende vuur
brandende houden. Hier slechts drie nuchtere
handles, welke door een kind zouden kunnen
worden bediend de inschakelaar, de lucht-
drukrem en de handrem, die natuurlijk in het
algemeen niet eens wordt gebruikt.
De Amerikaansche ingenieur haalt de in
schakelaar een paar tikken naar zich toe, en
dan glijdt de locomotief voorwaarts.
In een oogwenk zijn we van Passar Senen
op Kemajoran, en nadat we ook vandaar
officieel door den stationchef zijn „uitge
luid," passeeren we in kalm tempo de Kali
Mati. Zonder dat het merkbaar is, zijn we
weldra op een snelheid van 50 K.M. per
uur en in minder dan geen tijd zijn we aan
het station te Priok.
Weldra aanvaarden wij wederom den te
rugtocht. De snelheid wordt nu opgevoerd
tot ruim 70 K.M., prachtig snelt de machine
langs de ijzeren baan en spoedig schuiven we
alweer onder de overkapping van het mooie
Senen-station. Handen drukken, de proef
tocht is keurig volbracht.
De eerste Nederlandsche electrische loco
motief No. 3201 van Heemaf en Werkspoor
is een aanwinst voor de E. S. S.
Een delicate ruzie had kortgeleden plaats
op een der Friesche spoorstations. Twee con-
curreerende kwakzalvers, van hun zittings
lokalen komende, kregerr woorden, zoo hoog,
dat het -de aandacht trok van de markt
kooplieden en -bezoekers. De „medische"
heeren lanceerden scherpe verwijten, waarin
allerlei vakgeheimen verklapt werden.
Dat er grage ooren waren, behoeft webniet
opgemerkt te worden.
De kwakzalvers verklaarden, ejfcaar bij de
justitie te zullen aanklagen, waarvan tot he
den echter niets vernomen werd.
Naar aanleiding van het faillissement van
„Het Witte Kruis" in Den Haag is Donder
dagavond een tweede vergadering gehouden,
waarin werd besloten verdere actie te voeren
en een oproep te doen aan alle obligatie
houders, met verzoek vgn hun vorderi.-gen
aan het comité van actie opgave te doen. In
Amsterdam en Rotterdam zijn ook comité's
gevormd.
De daders voortvluchtig.
Wederom hebben inbrekers een bezoek
gebracht aan Sas van Gent (Zeeland)
Ditmaal werd in een grossierderij ingebro
ken. Verschillende verbruiksartikelen, be
nevens een zak sigaretten zijn gestolen. Hun
tweede bezoek gold het hotel „Centraal" be
woond door den heer F. Kieboom. Met een
paar handdoeken en dameskousen over de
schoenen werden alle benedenlokalen door
snuffeld. Er is o.a. een lade gelicht. Buiten
gekomen ontdeden de dieven zich van hun
lastige voetbedekking. Dusverre is nog geen
spoor van de daders gevonden, evenmin als
van degenen, die 14 dagen geleden bij den
dokter inbraken.
De Parijsche politie heeft dezer dagen een
handigen oplichter gearresteerd, Levet, die
er zich op beroemde, relaties in universitaire
kringen te hebben. Hij had verleden jaar
een tijdschrift gesticht- de „Revue de 'lUni-
versité", waarvoor hij een schare mede
werkers om zich heeb verzameld, voor een
groot deel leden van de academies voor fraaie
letteren en medicijnen. Daarbij liet Levet
het niet al spoedig richtte hij een tweede
blad op, „l'Ecole Unique", welks verschijning
met groote onkosten gepaard ging. In den
eersten tijd stroomde het abonnementen
en op zijn bureau ontving de directeur dien
tengevolge vele bezoeken. Hij wist daarvan
handig partij te trekken. Onder de bezoekers
bevonden zich namelijk velen uit hooge
kringen en jonge studeerende dames. De
een na de ander dezer meisjes werd Levet's
gunstelinge en wanneer hij haar vertrouwen
had gewonnen, beloofde hij plechtig met haar
te zullen trouwen, maar och, ze wilde hem
wel even een klein bedrag leenen, dat hij
op het oogenblik juist hard noodig had. Zoo
kreeg Levet bedragen, varieerend van 500
tot 10.000 francs, al naar gelang van de
draagkracht der uitverkorene van den dag.
Doch er kwam een krach in de zaken en in
Juni hielden beide organen op te verschijnen.
Het Bureau van Levet werd thans opnieuw
overstroomd, maar door de crediteuren en
de bedrogen meisjes, die het geleende wel
gaarne wilden, terugontvangen. De francs
waren evenwel op, en toen Levet gearresteerd
werd, waren er nog maar 25 over. De ge
arresteerde bekende 200.000 francs van de
verschillende slachtoffers te hebben geleend,
maar zeide, die uitsluitend voor zijn tijd
schriften te hebben aangewend.
Men schrijft ons uit Barneveld
Met den wildstand blijjet het in deze
streken zeer slecht gesteld te zijn. Vooral
het aantal hazen is zeer gering. Onder deze
dieren heerscht namelijk een zeer ernstige
ziekte, wóaraan tal van beesten bezwijken.
Mag men op het oordeel van een veearts ter
plaatse afgaan, dan wordt het hazenras in
sommige streken zelfs met totalen ondergang
bedreigd.
Met het vliegend wild is het eenigszins
beter gesteld, doch ook fazanten en patrijzen
zijn er betrekkelijk weinig.
ERNSTIG ONGELUK TE
VLAARDINGEN.
In een transformator-gebouw aan de
Vulkaanhaven te Vlaardingen, staan drie
turbines naast elkaar, welke stroom opwekken
voor de daarbij behoorende fabrieken.Vrijdag
middag omstreeks 3 uur waren in het ge
bouwtje aanwezig een ingenieur en twee
monteurs, om een der turbines na te zien.
Plotseling klonk een hevige slag, gevolgd
door een stofregen, vermengd met kalk
Geheel Vlaardingen werd opgeschrikt.
Een vliegwiel was, naar bleek, afgebroken,
was tegen den grond van een halven meter
beton geslagen, kaatste daarop terug en nam
nog een tweede vliegwiel mede.
De vloer van het transformator-gebouw
werd vernield.
Het tweede vliegwiel vernielde bijtja het
geheele gebouwtje. Van het eerste vliegwiel
dat in tweeën gebroken was, vloog de eene
helft door de lucht, tot het neer kwam in
een lichter, waar een groot gat ontstond, en
die daarop snel begon te zinken, zoodat men
den lichter dadelijk aan den grond moest
zetten.
De andere helft kwam circa 900 meter
vérder op het dak van een huis terecht, ver
nielde een daarin staanden ketel, kaatste
terug, sloeg door een 25 c.M. dikken muur,
en kwam ten slotte terecht op een stuk
grond van den heer Roozenboom, waar het
nog een diep gat sloeg.
Ondanks de kracht, waarmede de vlieg
wielen door de lucht vlogen, kwamen er
geen persoonlijke ongevallen voor.
Vrijdagmiddag arriveerde het parket op
het fabrieksterrein, o.w. mr. J. C. Holstein,
officier van Justitie, en Mr. J. J- ter Maten,
rechter van instructie, beiden uit Rotterdam.
Een en ander is onder politiebewaking
gesteld. Vrijdag zal een nader onderzoek
worden ingesteld.
De schade is, naar geraamd wordt, circa i
één millioen gulden.
De oorzaak van het ongeval is onbekend.
Werkelijk, er bestaat niets gemak»
keltjker dan het wasschen met
Zoo luiden de getuigenissen van
duizenden Huisvrouwen! De alge»
meene bekendheid, welke dit eenige
waschmiddel heeft verkregen,is inder
daad zonder voorbeeld, onvergelijke»
lijk zijn bovendien ook de bijzondere
voordeden, die het biedt!
Dat is het juist!
Een enkele proef met Persil en
Gij wascht nooit meer anders!
Vraagt gratis brochure De Reiniging
der Wasch" b/d. Eenige Imp.: E. Oster-
mann Co. Amsterdam. Fabrikante:
Henkei 6. Cie.. A. G., Düsseldorf.
Nabij Wittem is Vrijdagavond de 68-jarige
gepensionneerde brievengaarder J. W„ bij
het pversteken van den weg doos een luxe
auto gegrepen en gedood. Den chauffeur
treft geen schuld.
Te Lemmer zijn gearresteerd en op last van
den burgemeester van Lemsterland gevanke
lijk naar Leeuwarden getransporteerd, om
ter beschikking van den officier van Justitie
te worden gesteld, de twee gebroëjjfcrs R.,oud
18 en 20 jaar. Zij worden verdacht van zeden
misdrijven.
Verraderlijke aanval.
De heer J. de Vries, kassier der Boerenleen
bank te Rockanje, (Z. H.) is Donderdagavond
op verraderlijke wijze aangevallen en op het
kantje af aan den dood ontsnapt. Toen hij
zich te ongeveer kwart over tienen te bed
had begeven, werd er eensklaaps hard gebeld.
Weinig gesticht over dit late bezoek, stond hij
op, en vroeg door het raam wie er was. Hij
kreeg geen antwoord, maar wel klonk er
plotseling een schot. Een kogel vloog door de
ruiten en rakelings langs zijn hoofd. Doode-
lijk ontsteld snelde de heer De V. naar bin
nen en ging eenige buren waarschuwen. De
politie werd dadelijk met een en ander in
kennis gesteld, maar is er tot heden toe niet
in geslaagd, den dader te vinden.
Te Amsterdam aangekomen.
Vrijdagmiddag om een uur zijn de beide
Italiaansche vliegbooten in het vliegkamp bij
Schellingwoude aangekomen. Beide vlieg
tuigen daalden zeer vlot en zijn nu aan de
boeien gemeerd.
De vliegers, die na een reis vol tegenspoed
ongeveer 24 uur later in de hoofdstad arri
veerden, dan in het voornemen lag, werden
namens de Nederlandsche Marine begroet
door den luitenant-vlieger 2e klasse A d r i-
a a n s e, terwijl verder voor de ontvangst
nog aanwezig was, Dr. Spani, ambtenaar
van het Italiaansche ministerie van Finan
ciën.
De Italiaansche vliegers zullen te Amster
dam hun intrek nemen in hotel „l'Europe."
Hoe lang zij in Amsterdam zullen blijven,
staat nog niet vast.
Zij verklaarden bij hun aankomst zeer vol
daan te zijn over de hulp, die de Italiaansche
vliegboot bij haar noodlanding heeft onder
vonden.
Tusschen Baarlo en^Blerick is Woensdag
nacht op den openbaren weg iemand aange-
rand en zoo aan het hoofd verwond dat hij
bewusteloos neerviel, in welken toestand hij
gevonden werd. De man had ongeveer f 100
bij zich, die hem ontroqfd werden.
De beide zoons van den vermoorden J.
Wolters te Sellingerbeetse, bij Sellingen, zijn
Donderdag door rijksveldwachters naar Win
schoten gebracht en na verhoor der justitie
voorloopig in hechtenis gesteld. Het verhoor
der zoons en van de vrouw had'Woensdag
tot 's avonds 8 uur geduurd. Berouw was
er bij de knapen niet, het huiselijk leven was
in het gezin Wolters de laatste tijden bijzoa
der treurig geweest.
Woensdag zijn gevankelijk naar Maastricht
overgebracht zekere X. en R., beiden uit
Venlo afkomstig, wegens diefstal met braak
in de R. K. kerk te Spekholzerheide. Bei
den waren pas een week geleden uit de
gevangenis ontslagen en staan ongunstig be
kend. Een hunner werd aangehouden in een
bioscoop te Spekholzerheide, de andere te
Heerlen. Het uit de offerblokken gestolen
bedrag bedraagt 15 a 20. In hun bezit
werden nog gevonden plattegronden van
andere kerken.
Terwijl de familie G., wonende aan de Si.
Janstraat te Laren Woensdagmorgen de in
wijding der nieuwe St. Janskerk aldaar bij
woonden, heeft een tot dusver onbekend
persoon kans gezien de woning binnen te
dringen en uit een pngesloten kast een be
drag van 80 te ontvreemden.
PURMEREND, 30 Oct. „Afslagvereeniging
Beemster, Purmerend en Omstreken". Aard
appelen 0.851.06 per zak van 25 k.g.,
tomaten 1023 ct., druiven 3585 ct. per
k.g., bloemkool 4—18.60, roode kool 1.80
5.20, witte kool 4.90, savoye kool 2.70
6.10, alles per 1Ó0; spruitkool 0.401.60
per 15 k.g., andijvie 0.404 per 100 krop,
selderij 3,405.30 per 100 bos, rapen
2.706.30 per 100, bieten 713 per
1000; wortelen 2.8016.30 per 100 bot;
appels: Westlandsche Bellefleur 58 ct.,
Brabantsche Bellefleur 1218 ct., zoete
Bellefleur 1114 ct., Bramley Seedling 10
12 ct„ veenzoete 1013 ct„ Lemoen-appel
1012 ct„ Present van Engeland 1030 ct„
Reinette, goud 724 ct„ id. oranje 610 ct,
alles per k.g.; peren: Beurr Superfin 35
45 ct., Boerengroen 1627 ct„ Nouveau
Poiteau 1835 ct,, Soldat Laboureur 38-42
ct., St. Nicolaaspeer 2232 ct., alles per k.g.