WEMGD
Vergadering van den Algem. Bond van
R.-K. Rijkskieskring Organisaties.
Doet Uw Schoenen Goed
L. F. Dumayer van Twist.
De Tabakswet.
KERK EN SCHOOL.
H. Landstichting.
Een vernuftig fotograaf.
„Veel geschreeuw en......"
Een kleine walvisch op Ameland
'putgjqsdS
DR AlSifl A-yan VALKEHBURG'S'
A -jLEVÈRTRAAkl -
LEEUWARDEN-
De moord in de Halvemaansteeg
te Amsterdam.
Door duisternis misleid te
water geraakt.
Een gevaarlijk Port-Said.
MARKTNIEUWS.
LEGER EN VLOOT.
Chef van den Generalen Staf.
0^ Bondsvergadering, die Zaterdag j.l. te
"trecht gehouden is, was niet druk bezocht,
et bondsbestuur was bijna voltallig aanwe-
terwijl verder een vijftigtal afgevaardig-
en de vergadering bijwoonden. Van de le-
:n der Staten-Generaal werden opgemerkt,
et den voorzitter der vergadering mr. A.
:ron van Wijnbergen en den penningmees-
r mr. J. Heerkens Thijssen, de heeren dr.
T Deckers, J. B. van Dijk, prof. mr. J.
craart, mr. A. van Rijckevorsel, mr. J. B.
:mans, C. Kuiper, Ch. v. d. Bildt, G. Bul-
n, J. Suring, A. Loerakker, A. Engels en
T.'cj. Annie Meijer.
De vergadering werd door Baron van
Ijnbergen geopend met een rede, waarvan
nze lezers in ons nummer van Zaterdag
rbben kunnen kennis nemen. Die rede werd
.ct toejuichingen ontvangen.
De secretaris, mr. Fr. Teulings, deelde, na
jat besloten was telegrammen te zenden aan
D. H. den Aartsbisschop van Utrecht en
an H. M. de Koningin, mede, dat bericht
an verhindering was gezonden door den
oorzitter der Eerste Kamer, baron van
oorst tot Voorst, de ministers Lambooy en
Hongaerts, de Kamerleden mr. Aalberse,
mr. Van Lanschot, Dobbelmann, H. Her
mans, Fleskens en dr. Kortenhorst.
De voorzitter der Eerste Kamer bracht in
zijn schrijven hulde aan den aftredenden
bondsvoorzitter. f
Aan de orde kwam hierna de verkiezing
an een voorzitter, ingevolge art. 6 van het
D ondsreglement.
Mr. A. baron van Wijnbergen stelde zich
riet meer herkiesbaar. Door het bondsbe-
uur was eenstemmig voor deze vacature
nbevolen de heer jhr. mr. Ch. Ruys de
Jeerenbrouck, te 's-Gravenhage.
De voorzitter gaf gelegenheid tot besprc-
ing.
De heer W. Nieuwenhuys bracht hulde aan
en aftredenden voorzitter en bracht hem
dank voor het vele, dat hij voor de R.-K.
Staatspartij heeft verricht.
De heer J. B. van Dijk sloot zich als oudste
der aanwezige Kamerleden bij deze hulde
an. Nu gij afscheid gaat nemen van de troe
len, aldus spr„ tot Baron van Wijnbergen,
nu wil ik u namens die troepen een bijzon
der woord van dank toespreken. Op de
-laats die gij thans gaat innemen, kunt gij
og veel doen en ik hoop dat gij ook op die
plaats nog vele successen zult mogen boeken.
Dr. A. C. A. Hoffmann, Leiden, bracht
side aan den arbeid, door den heer Van
Wijnbergen verricht, vooral door het schrij
den van artikelen, die steeds op het juiste
moment aangaven, welke houding moest
worden aangenomen. In zijn artikelen heeft
de heer Van Wijnbergen zich steeds getoond
is de kapitein op de commandobrug, die,
volgend de poolster onzer Katholieke begin
selen, het schip den goeden koers instuurde.
De heer Van Wijnbergen hierop het woord
nemend, hracht aan de drie sprekers diep-
jevoelden dank.
Bij het eindigen van de 10 jaren» dat spr.
met het presidium was belast, wenscht hij
nog een mededeeling te doen. Het presidium
van een organisatie als deze is geen een
voudige zaak wegens de groote verantwoor
delijkheid. Steeds is spreker in zijn open
haar leven, speciaal in de tién jaren van het
estuur van den bond, bij het vervullen van
rijn taak indachtig geweest den raad die hem
m ge ven werd door dr. Schaepman: Onthoud
<_én ding. Luister altijd naar datgene wat de
bisschoppen willen, maar tracht ook te luis
teren naar den minsten wensch der bisschop
pen. Wees kinderlijk gehoorzaam aan het
Episcopaat.
Spr. durft op dit oogenblik te zeggen, zich
niet bewust te zijn wat betreft de kinder-
'fjke gehoorzaamheid aan het Episcopaat ooit
te kort te zijn geschoten. Dit stemt hem tot
voldoening en daarom verlaat hij met ge-,
rustheid deze plaats. (Applaus).
Jhr. Ruys tot voorzitter gekozen
Daarna had de stemming plaats voor een
nieuwen voorzitter.
Uitgebracht werden 50 stemmen, waarvan
45 op jhr. mr. Ch. Ruys de Beerenbrouck, 2
op mr. J. R. H, van Schaik, 1 op» dr. H
Moller, 1 op W. Nieuwhuis en een stem
blanco.
Deze mededeeling verwekte een algemeen
l-ir. 'durig applaus.
c -voorzitter schorste hierop de vergade
ren pauze van ongeveer een kwartier
svcré de vergadering heropend en werd de
nieuw gekozen voorzitter onder geestdriftige
toejuichingen door een tweetal bestuursleden
de vergaderzaal binnengeleid.
Zoodra de heer Ch. Ruys de Beerenbrouck
den voorzittersstoel had ingenomen, sprak
de heer Van Wijnbergen hem als volgt toe:
De vergadering heeft zoo even u gekozen
tot voorzitter van den Algemèenen Bond van
R.K. Rijkskieskringorganisaties. Mag ik daar
mee op de eerste plaats den bond geluk
wenschen, daarna past een hartelijk woo.rd
van gelukwensch aan u. Onnoodig is het, u
te schetsen de beteekenis en bet belang van
den bond en zijn presidium. Gij kent ze te
zeer van nabij.
Dat gij het voorzitterschap van den bond
aanvaardt op den dag dat de Kerk het leest
van St. Willibrordus viert, mag als een ge
lukkig voorteeken worden begroet.
Laat ik u persoonlijk dank zeggen voor de
bereidwilligheid waarmede gij het presidium
op u wilt nemen.
Persoonlijk doet het mij goed het presi
dium te mogen afstaan aan u. dien ik reeds
zoolang als vriend waardeer en op wien ik
in de afgeloopen 10 jaren nooit tevergeefs
een beroep heb gedaan.
Met den weüscfi, dat onder Gods zegen de
taak door u mag worden aanvaard, verzoek
ik u uit mijne banden den voorzittershamer
té willen overnemen, (Applaus).
Rede van den nieuwen voorzitter.
Nadat de heer Ruys de Beerenbrouck den
voorzittersstoel had ingenomen, sprak hij
de volgende redevoering uit:
Mijn eerste woord in deze vergadering zij
er een van welgemeenden dank voor de oe-
ooeming lot voorzitter van uwen bond.
Waar ik dat voorzitterschap ga overne-
nen van uwen scheidenden voorzitter, ver
gunt gij mij in te stemmen met de woorden
van dank tot hem gesproken voor den groo-
ten ijver, de onbegrensde zelfopoffering ge
durende zoovele moeilijke jaren aan den
dag gelegd. Niet licht zal vergeten werden
het vele door hem in het belang onzer zaak
verricht
Toen de heer Van Wijnbergen meer dan
tien jaren geleden tot voorzitter werd be
noemd, was hzt leiden van den bond vrij
wat eenvoudige werk dan thans het geval is.
geval is.
Het is allereerst de invoering der avea-
redige vertegenwoordiging, die aan de, orga
nisatie van het katholieke kiezerskorps een
geheel ander karakter gaf.
En dat ook hier menschenwerk aanwezig
is. dat steeds voor verbetering vatbaar is,
bewijst de instelling der commisie tot reor
ganisatie van den bond
Gij verwacht niet van mij, dat ik vooruit-
lcope op die voorstellen dier commissie.
Ik acht het beter bij deze gclegenneid
eenige beschouwingen te wijden aan de
plaats, die de Ncdcriandscbe katholieken
in het staatkundig leven innerpen.
Indien wij onbevangen de geschiedenis
van ons vaderland raadplegen, dan zien wij
dat de ontwikkeling van het katholicisme
in Nederland voor een groot deel de ge
schiedenis van onze natie vormt.
De katholieke geloofsverkondigers zijn in
ons vaderland de grondleggers van de chris
telijke beschaving. Haar door Ons aller in
spanning in de toekomst te vervolmaken
is de taak, die wij met onze landgenooten
gemeen hebben.
Willen wij katholieken die taak naar be-
hooren vervullen, dan is onder meer noodig,
dat onze staatkundige organisatie voldoe aan
de eischen, die wij aan een nationale partij
mogen stellen.
Iedere katholieke kiezer vinde er bewe
gingsmogelijkheid.
Is het noodig u te wijzen op het groote
belang van een goed georganiseerde groote
katholieke partij voor een parlementairen
regeeringsvorm gelijk wij dien in ons land
kennen?
Met hare intellectueelen, ambtenaren,
arbeiders, werkgevers, middenstanders, boe
ren, kapitaalbezittenden en alle denkbare
groepeeringen is zij eene afspiegeling van
bet volksleven zelf in zijn geestelijke en
maatschappelijke geledingen,
In zulk een partij wisselen de verscheiden
standen, klassen en beroepen hunne meë-
ningen met elkander uit, slijpen de verschil
len op elkander af, neemt de een van den
ander het goede over, vinden de tegenstel
lingen elkande» in waardeering en verzoe
ning onder een beter verlicht begrip over
personen en toestanden, welke zij zonder
dezen omgang niet aldus hadden leeren
kennen.
Een op deze wijze evenwichtig gebouwde
partij zal ook bet evenwicht helpen bouwen
in de natie, welke in haar de sterkste be
schermster van haar algemeene belangen
vindt.
Want indien een dergelijke groote partij
uiteenviel door onderlinge oneenigheid, dan
zouden die algemeene belangen weer be
nadeeld worden en wellicht opgeofferd aan
de propaganda van nog enkele vooruitstre
vende en middenpartijen en andere groepee
ringen te meer.
Maar blijft die eenheid behouden, dan zal
onze partij, die meer dan eenige andere in
getalsterkte en verscheidenheid van samen
stelling de natie weerspiegelt, haar eigen
belang uitdrukken in het algemeen belang.
Ook de Nederlandsche niet-katholiek
moet, indien hij onbevangen het verleden
onzer katholieke partij nagaat, tot het be
sluit komen, dat wij minder bevrediging van
éigen wenschen dan behartiging der alge
meene belangen zoeken.
Van onze partij geldt in het bijzonder,
wat ik reeds elders in een ander verband
heb opgemerkt.
Hoe meer een politicus zich weet in te
denken in de verschillende behoeften der
deelen van ons volk, hoe gemakkelijker bem
de behartiging van het algemeen belang
grootsten gemeenen deeler van particuliere
(individueele- en groeps-) belangen zal
vallen.
Ik geef het gaarne toe: De groote meer
derheid der Nederlandsche politieke partijen
beoogen het algemeen belang te dienen.
Maar ter linkerzijde mist men de veelzijdig
heid van onderdeelen die rechts eigen is.
Daar dient zich de grootste partij welbewust
aan als eene klassepartij, dienende het
klasseTbelang der arbeiders, terwijl in de
andere partijen in meerdere of mindere mate
het arbeiderselement ontbreekt.
Door den aard harer samenstelling zijn de
drie .partijen van rechts nationale groepee
ringen, wier leiders, wier vertegenwoordi
gers in de openbare Jichamen zich voortdu
rend moeten oefenen in het beantwoorden
van de vraag: Wat eischt ook voor de ran
gen en standen, waarmede ik persoonlijk in
nauwer verband sta, het algemeen belang?
Bij het blijvend samengaan van dergelijke
in den waren zin des woords nationale per
tijen is 's lands belang het meest gebaat.
Indien daarvoor in de plaats zouden treden
groepeeringen tuschen de behoudsgezinden
van alle thans bestaande politieke partijen
eenerzijds en de vooruitstrevenden van aiL
kleur anderzijds dan vrees ik, dat ons po
litiek leven onherstelbaar schade zoude
lijden en levenseischen van den staat zou
den worden geschaad. Conservatisme in hot
'staatsbestuur, zonder het tegenwicht van
vooruitstrevendheid, kan op den duur allicht
leiden tot revolutionnaire woelingen. So-'
ciale aspiraties van onbedachtzame, niet uit
alle deelen des volks samengestelde en daar
door niet evenwichtige, politieke partijen,
dreigen de financiën der openbare lichamen
in de war te sturen. En het zijn vooral de
breede volksklassen, die het meeste belang
hebben bij een richtig beheer der openbare
geldmiddelen.
Ook in anderen zin is onze katholieke
partij een nationale partij: de indeeling der
menschheid in volken is niet kunstmatig.
Volken vormen een gedeelte van de maat-
schappij-orde, door God zelf gewild; zij zijn j
een uitdrukking van de leidende Voorzienig- j
heid, die, zooals het boek Genesis verklaart, i
de landen volgens "hun taalgebieden en fa-I
miliën in naties verdeelde. Een socialistisch j
minister van onderwijs, Jules Destrée, heeft j
geschreven „Que l'intemational présuppo-
sait des nations et que le fait nation avait
un caractère de nécessité". En toen Ramsay
Mac Donald in Engeland eerste minister
was, verklaarde hij in een rede: „Ik ben 'n
overtuigd en onbuigzaam nationalist. Ik eer
biedig de nationale toestanden en nationale
eigenaardigheden. Nationalisme is niet
agressief; nationalisme is zelfeerbiediging en
zij die eigen aard het meest eerbiedigen, zijn
de beste menschen om dien van anderen te
eerbiedigen."
Zeg ik teveel wanneer ik beweer, dat ook
in dezen zin de katholieke partij eene na
tionale partij is? Onze partij erkent de
ideëele waarde van onze onafhankelijkheid;
door haar zorg voor het algemeen belang
wil zij de solidariteit van alle volksgenooten
bevorderen; hare sociale politiek is er op
gericht, zooveel mogelijk de oorzaken weg
te nemen, welke tusscben de leden van ons
volk ongelijkheid scheppen en versterken
ten aanzien van hun ontwikkelings-voor-
waarden; zij wil bovendien de baan vrijma
ken voor de begaafden, opdat ieder Neder
lander de gelegenheid vinde om op de plaats
te komen, waar hij naar zijn vermogen tot
den biofei van het geheel, tot de ontwikke
ling van onze volkskracht kan medewerken
Nationaal, in den goeden, echt Neder-
landschen zin van het woord beteekent:
Liefde tot eigen volk. Zij sluit broederlijke
samenwerking met andere partijen en vol
ken niet uit, maar is, integendeel, voor na
tionale en internationale samenwerking de
eerste voorwaarde.
Welnu, in dezen zin mag de katholieke
partij bij uitnemendheid worden genoemd
eene nationale- partij.
Van haar is onze Bond, onze kiezersorga
nisatie een voornaam bestanddeel.
Is het wonder, dat ik voor de bekoring
ben bezweken om met u, mijne medebe
stuursleden, leiding te geven aan onzen
bond?
Al dwingen mij de huidige omstandighe
den van bet openbaar leven tot zekere te
rughoudendheid, met de hulp mijner mede
bestuursleden hoop ik nuttig werk te kun
nen verrichten in bet belang van land cn
partij.
Op u, mijne heeren, leden van het bestuur,
van het dagelijkscb bestuur in de eerste
plaats, doe ik een beroep. Ook in het open
baar levên is eenzelvigheid gevaarlijk en
nadeelig. Ook daar geldt: Geef vertrouwen
en het zal u worden teruggeschonken.
Wilt, zoo vraag ik u, wanneer gij het bij
onze besprekingen mpt uwen voorzitter niet
eens zijt vooral dan, zoude ik willen zeg
gen hem uwe meening niet onthouden
Tot allen, die in de katholieke partij eene
plaats van beteekenis innemen, bestuurders
van kring- en van plaatselijke kiezersorga
nisaties, van propagandaclubs en dergelijke
vereenigingen, voorlichters van de open
bare meening door het geschreven en het
gesproken woord tot hen allen een dringend
verzoek om steun.
Moge onder Gods zegen ons alles arbeid
strekken tot meerderen bloei van onzen
bond.
REDE VAN MR, HEERKENS THIJSSEN.
Toen het applaus, dat op deze rede volg
de, was bedaard, nam mr. Heerkens Tbijs-
sen het woord.
De nieuwe voorziter, aldus spreker, zal
begrijpen, dat mijn eerste woord niet tot
hem wordt gericht. Voordat gij hier binnen
zijt gekomen, is er in deze vergadering van
verschillende zijde een hartelijk afscheids
woord gesproken tot den aftredenden voor
zitter. Het bestuur heeft echter zijn woord
van hulde en dank willen reserveeren tot
de toekomstige voorzitter aanwezig zou zijn.
Zich vervolgens richtend tot den heer van
Wijnbergen zeide spr.:
Ik heb voor mij opgevorderd de eer om
namens het bestuur een woord van afscheid
tot u te richten. Ik heb zulks gedaan omdat
de anciënniteit mij daartoe aanwijst. Ik neb
gestaan aan de wieg van den bond en dat
kan niemand van het bestuur mij nazeggen!
Ik heb het decennium van mr. Kooien door
gemaakt, ik heb hem uitgeluid en daarom
stel ik het op prijs ook u als voorzitter uit
te luiden.
Ik ben getuige geweest van de dagen
waarop de menschen u op de handen droe
gen, doch ook van zooveel harde woorden,
die tot u werden gericht. Met kalmte neh
ik u dat alles zien dragen, maar ook hoorde
ik u wel eens zeggen: „Waartoe is dat a'lcs
noodig? Ik heb het toch goed gemeendl.
Laat ik u troosten, want al degenen, die
u zijn voorgegaan en die u zullen volgen,
hebben en zullen hetzelfde ondervinden. De
nieuwe voorzitter is hier thans met gejubel
ingehaald, maar laat ik hem dadelijk zeggen:
Vlei u niet dat dit altijd zoo zijn zal, want
er komt wel eens een tijd, waarin men uw
kwaliteit als voorzitter zal aantasten.
Zich opnieuw wendend tot den heer Van
Wijnbergen vervolgt spr.:
Ik geloof de folk te zijn van de geheele
vergadering door u dank te zeggen voor het
geen gij als voorzitter hebt gedaan en nage
laten, want er moest ook wel eens iets na
gelaten worden. Gij hebt het steeds gedaan
uit volle overtuiging en om het algemeen
belang te dienen. Er is hier herinnerd aan
den feestdag, dien de Kerk heden viert, aan
het feest van den heiligen Willibrordus, den
eersten Christelijken werker onder ons volk
Zijn naam neerat in de geschiedenis van
Katholiek Nederland een eereplaats in, maar
ook uw naam zal daarin worden opgenomen.
Ik geloof niet te boud te spreken, dat gij
zult kunnen getuigen: „quorum pars magna
fui".
Op een dag als vandaag moeten wij heen-
wijzen over de massa bezwaren, maar mogen
niet uit het oog verliezen wat door u door
woord en geschrift, door geschrift vooral is
gedaan.
Laat ik u oprecht en hartelijk dank zeg
gen voor de moeiten en zorgen en voo»al
voor de bekwaamheid, waarmede gij den
bond hebt weten te leiden (applaus). Moge
het 'u gegeven zijn nog lange jarén de ge
lukkige £=tuige te zijn van den bestendigen
groei van den bond', waaraan gij uw beste
krachten hebt gegeven (applaus).
Daarop wendde spr. zich tot den nieuwen
voorzitter en zeide dat de ontvangst hem
geleerd kan hebben, hoezeer men bereid is
zijn leiding te volgen. Wat mij aangaat, al-lus
spr., ik heb hier twintig jaar zitting gehad
en ik heb het steeds met pleizier gedaan.
Maar nu heb ik mij toch afgevraagd of ook
voor mij de tijd van heengaan niet was
aangebroken. Ik heb daarover getobd en ben
tot de conclusie gekomen, dat ik moest af
wachten wie de voorzittersplaats zou inne
men. Toen Ruijs gekozen werd, is de schaal
omgeslagen naar den blijvenden kant en zoo
blijf ik, zoolang God cn de kiezers van
Haarlem het wenschen, en ik hoop getuige
te zijn van de talenten, waarmede gij als
onze nieuwe voorzitter den bond zult leiden
(applaus).
Door den afgevaardigde van Dordrecht
werd hierna het woord gevoerd om hulde
te brengen aan mevr. Van Wijnbergen, die
zich ook zooveel opofferingen heeft getroost
voor den Bond van Kieskringorganisaties
(applaus).
RONDVRAAG.
De gelegenheid werd hierna geopend tot
bet stellen van vragen.
De afgevaardigde van Den Haag infor
meerde naar de plannen omtrent invoering
van een bondsinsigne.
De voorzitter antwoordde, dat de voorbc
reidende werkzaamheden daartoe nog niet
ver genoeg zijn gevorderd.
De afgevaardigde van Dordrecht wenschte
de aandacht der Kamerleden te vestigen op
de noodzakelijkheid van belastingverlaging.
Spr. wenschte verder, dat de landbouwor
ganisaties door subsidies worden gesteund
en dat al worden aangedrongen op een
sneller afhandeling van bezwaarschriften
tegen belastingaanslagen.
De voorzitter antwoordde, dat de aan
dacht, waarmede de aanwezige Kamerleden
naar de wenschen van den afgevaardigde
hadden geluisterd, voldoende waarborg was
om aan te nemen, dat er rekening mede ge
houden zal worden.
De afgevaardigde van Helder beval de
middenstandsparagraaf in de bijzondere aan
dacht der Kamerleden aan'. In het bijzonder
wenschte hij, dat tegen de vliegende winkels
zou worden opgetreden.
De voorzitter merkte op, dat ten aanzien
van de vliegende winkels reeds voor een
deel aan de verlangens van middenstand
wordt tegemoet gekomen. Voor het overige
zullen de Kamerleden de middenstandspa
ragraaf niet uit hun geheugen verliezen.
Door een anderen afgevaardigde van Hel
der werd nog inlichtingen gevraagd omtrent
de bij de verkiezingen gevolgde methode
van propageering van het politiek advies
Mr. Leesberg gaf in overweging deze aan
gelegenheid in bet bestuur onder de oogen
te zien.
De voorzitter sloot vervolgens onder
dankzegging de vergadering met den Chris
telijken groet.
Den 9en November wordt de heer L. F.
Duymaer van Twist, lid der Tweede
Kamer, voorzitter der Nationale Laöd-
stormcommissie, zestig jaar.
De vaste commissie voor belastingen in de
Tweede Kamer, in wier handen is gesteld
een wetsontwerp in zake verlenging van den
termijn, genoemd in artikel 88 A der Ta
bakswet, is van meening, dat geen bezwaar
bestaat tegen de voorgestelde verlenging.
Gaarn zal ze echter vernemen, of de ze
kerheid bestaat, dat op 1 Januari 1927 al
leen de centrale werkplaatsen geheel ge
reed zullen zijn, doch dat nan in het alge
meen alle maatregelen zullen zijn geno
men, in afwachting van welker totstand
koming verlenging van den termijn thans
reeds voor de tweede maal plaats beeft,
opdat niet voor de derde maal tot verlen
ging moet worden overgegaan.
Men meldt uit Nijmegen:
De Hoogeerw. pater D. Loppam, O. F. M.,
uit' Gent, commissaris van het H. Land voor
België, die zelf reeds negen maal Palestina
bezocht, vertoeft deze week op de H. Land
stichting.
Hij toonde zich vol geestdrift over dit in
stituut en verklaarde hier den waren indruk
van 't H. Land te ontvangen.
Gelijk men weet, genieten de employe's
bij de Spoorwegen met hun gezin het recht
van vrij vervoer. Om fraude daarbij te voor
komen, heeft de directie de bepaling inge
voerd, dat de daartoe verstrekte vrijbiljetten
van het portret van den rechthebbenden
voorzien moeten zijn.
Ten gevolge van den maatregel moeten
nu ook alle Zwolsche spoorwegmannen met
hun gezinnen hun portret laten maken, en
zoo is er, schrijft de Zw. Crt., een ware storm
loop naar den fotograaf begonnen, met het
oog waarop bizondere maatregelen van die
zijde noodzakelijk bleken.
De heer Eelsingh te Zwolle, die dien run
had zien aankomen, heeft zich gehaast om
zich van een bijzondere inrichting te voor
zien. Hij heeft een blanco bioscoopfilm laten
komen, en met behulp van een opname-toe-
stel voor den bioscoop, voor dit doel passend
gemaakt, kon hij nu geheele reeksen opnamen
achter elkaar maken in den kortst mogelijken
tijd.
Iedere klant wordt op dezelfde plaats neer
gezet, zoodat geen tijd met noodeloos zoeken
en instellen verloren gaat, de foto wordt ge
nomen, en de film rolt een stukje verder,
om den volgenden te vereeuwigen.
Dan gaat de geheele film in een tank om
te worden ontwikkeld en gefileerd, terwijl
ook het afdrukken der fotografieën bij groep
jes tegelijk kan geschieden. Op deze wijze is
't den heer Eelsingh gelukt den toeloop mees
ter te blijven, en dat hij zonder zijn vernuftig
bedenksel daarin wel niet geslaagd zou zijn,
wordt nu wel aannemelijk gemaakt door de
omstandigheid, dat tusschen verleden Zon
dag en gisteren ruim-3500 gegeadigden voor
de lens geweest zijn, terwijl naar schatting
een zevenduizend foto's noodig zullen zijn.
Wie dus met den maatregel der spoorweg
directie al of niet ingenomen mag zijn, de
fotograaf zeker wel
Consternatie in de omgeving van de Nieuwe
Keizersgracht, te Amsterdam, ontslteltenis
bij de bewoners. Het lawaai was geweldig
en het hield lang aan.
Men hoorde het, en vertelde verder
„Zoo maar een varken geslacht, midden in
de stad en nog wel op terrein van het Diaconi
Oude Mannen- en Vrouwenhuis."
Het was ongehoord en ja, mocht het
eigenlijk wel?
Neen, het mag heelemaal niet.
Alle vee moet worden geslacht op het
abattoir. Alleen mag in geval van nood, een
beest worden gedood. Doch ook niet meer
dan dat. Het gedoode dier moet in het
slachthuis verder „behandeld" worden.
Er was dus een overtreding gepleegd
Zij was gehoord.
Maar men hoort zooveel en een varken.
Kort en goed, het is verboden in de stad
varkens te houden, maar het is een oude
traditie, welke tot een „privilegie" is ge
worden, dat het Oude Mannen- en Vrouwen
huis een paar van die borsteldiertjes fokt.
Aan zoo'n historische traditie tornt men nu
eenmaal niet. Maar slachten, neen, dat doet
men op de Nieuwe Keizersgracht niet
nooit of te nimmer De varkens worden ver
kocht en, men weet het, als zoo'n beestje
wordt ingeladen, dan kan het te keer gaan
als een oordeel.
Zoo ziet men al weer :het is gevaarlijk af
te gaan op den schijn, of liever, in dit
geval, op den klank.
Een varken schreeuwt ook al is er van
slachten geen sprake. En dé oudjes zijn er
geheel ten onrechte van verdacht een bloed
bad te hebben aangericht.
(Hbld.)
De heer A. B. van Deinse, leeraar aan
het Erasmiaansch Gyranasijim te Rotterdam
deelt mede:
12 October 1.1. liep op de Oostpunt van
Ameland, bij de Oerderduinen, een vinwal-
visch op het strand, die weldra opgemerkt
werd door ambtenaren van den waterstaat.
De gewaarschuwde rijksveldwachter te Nes
schreef mij 14 Oct. over deze stranding,
welk bericht ik 16 Oct, ontving.
Na overleg met prof. dr. E. D. van Oort,
directeur van 's Rijks Museum van Nat. Hi
storie te Leiden, werd besloten te trachten
het dier te bergen, Dus begaf ik mij met
een preparateur van dit museum, den heer
W. Kohlbeck, twee a.s. medici en een fami
lielid, 24 Oct. naar Ameland, via Holwerd,
waar wij 25 Oct. aankwamen. Voorloopig
onderzoek van den schedel, intusschen reeds
naar Nes vervoerd, wees uit, dat wij te doen
hadden met een vinwalviscli. Den volgenden
dag vonden we het 9 M. lange dier (schedel
inbegrepen) op het strand met de rugzijde
naar boven. Na eenige foto's genomen te
hebben, werd eerst de halsstrcek onderzocht
en uit de slik kwamen tongbeen, de 2 oogen
en één jukbeen voor den dag, terwijl, helaas,
de atlaswervel ontbrak, net als dc geheele
onderkaak en 2 rotsbeenderen. De overige
zes halswervels werden gemakkelijk bloot
gelegd. De voorste ledematen; de borstvin
nen, bleken rechts en links zeer zonderling
misvormd. In plaats van de ruim 1 meter
lange, smalle borstvin, vonden we slechts een
stompvormige rest, geheel abnormaal ont
wikkeld. Het bleek, dat beide vinnen inder
tijd waren afgeslagen of afgeknepen door een
schroef van een stoomboot of door ijsschot-
sen. Het dier is dus zeker ernstig gewond
ifeiïSP
geweest aah beide vinnen, maar de wonden
waren genezen en al het weefsel was gego
ten en afgerond. De stomp aan den rechter
kant was 17. c.M. lang en vetroonde naar
achteren toe 2 vingervormige uitsteeksels
Aan de linkerzijde was de stomp wat lan
ger en waren van spaakbeen en ellepijp nog
resten over. Intusschen was ook hier nieuw
beenweefsel callus, gevormd. Deze zware
verwondingen aan beide vinnen hebben het
dier toch niet zoo gehinderd in zijn bewe
gingen als men zou denken. De voortbewe
ging geschiedt door de machtige' staartvin.
Dat de slag hard aangekomen is indertijd,
bleek nog uit het in drie stukken verdeelde
schouderblad aan den rechterkant, maar ook
dit was weer mooi hersteld. Zélfs onder dit
schouderblad waren nog twee ribben, de
4de en de 5de stukgeslagen en de 6de rib
was gebroken geweest, maar genezen. De
vier breukeinden van rib 4 en 5 lagen van
elkaar verschoven en waren met callus be
dekt. Aan de linkerzijde waren schouder
blad en ribben ongeschonden. De elf ribben
rechts en links en de bouw van het borst
been brachten aan het licht, dat wij te doen
hadden met een dwergvinvisch, Balaenoptera
nostrata. Deze soort is, dit geval meegeteld,
nu zevenmaal in ons land gevonden. Artis
heeft de skeletten van de dieren uit 1862 en
1914, bovendien de onderkaak van het exem
plaar van 1886. De individuen van 1920 en
1925 zijn, wat hun skelet betreft, in Leiden,
in het museum. Van het exemplaar van 1922
bezit Leiden alle baarden, in twee complete
reeksen. De baarden ontbraken bij deze
laatste vinvisch geheel Reeds in zee gingen
ze verloren, 27 en 28 Oct. werden de zeld
zame bekkenrudimenten geborgen en de
ruggegraat in stukken verdeeld. Van het
darmkanaal zijn slechts de slokdarm, deels
gevuld met haringgraten en de einddarm te
ruggevonden. Het overige deel was geheel
ontbonden, ook de maag. Van lever, nieren,
milt enz. werd evenmin iets teruggevonden.
In de borstholte bleek de helft van het hart
met de twee kamers bewaard te zijn, ter
wijl de twee boezems reeds vergaan wa
ren. De aortaboog was uitstekend te zien
en had een middellijn van 9 c.M. De lucht
pijp, met de kraakbeenringen, was nog in
vrij goeden staat, Nabij het strottenhoofd
was de luchtpijp zóó wijd, dat een klein
kind er door had kunnen kruipen! Van deze
luchtpijp en van de aorta zijn deelen me
degenomen om preparaten van te maken
voor de natuurhistorische' verzamelingen op
het Erasmiaansch Gymnasium en dc H.B.S.
3-j. te Rotterdam. In de staartstreek werden
twee peezen aangetroffen, zoo dik als een
arm. Ook hiervan zijn deelen voor de ge
noemde collecties bewaard gebleven. 28 Oc
tober werd het geraamte in drie groote
kisten verpakt, die vermoedelijk nog deze
week te Leiden zullen aankomen. Na ver
dere preparatie zal mettertijd het skelet
worden opgesteld. Door de uitstekende zor
gen van de twee fotografen werden aller
lei interessante momenten op de plaat vast
gelegd Nooit te voren is in ons land de
anatomie van een vinwalvisch zoo uitvoerig
in beeld gebracht,
Er is nog geen licht gekomen in het drama,
waarvan het begin en het slot zich hebben
afgespeeldén de Royal Bar in de Halvemaan
steeg. Wat er met den 32-jarigen handelaar
in diamanten is gebeurd van af het oogenblik
dat hij met de Duitsche juffrouw M. K.
de bar verliet, tot hij er weer binnenkwam,
is nog niet tot klaarheid gebracht.
De Duitsche, die nog in arrest zit, weet
het niet, althans wil het niet zeggen. Her-
haaldeijk is zij door commissaris Harrebo-
mee aan een verhoor onderworpen, en
telkens barst zij in tranen los, maar verklaren
doet zij niet. Zij is vroeger piano-onder
wijzeres geweest, maar door financieele
omstandigheden gedrongen, is zij buffet
juffrouw geworden.
De politie is er wel van overttigd, dat
zij niet te doen heeft met een roofmoord,
want op den verslagene zijn gevonden pakjes
diamanten, zijn horloge en 75 aan geld.
Een mes, dat de diamanthandelaar in
zijn bezit had, is niet terecht gekomen.
In een sloot langs den Langen Kleiweg,
onder de gemeente Rijswijk, is Zaterdag het
lijk opgehaald, van den heer D. uit Gorsel.
Deze .is vermoedelijk Zaterdag door de
duisternis misleid, te water geraakt. De politie
stelt een onderzoek in of wellicht misdrijf
in het spel is.
De heer D. was ongeveer 60 jaar. Zijn lijk
is naar de begraafplaars te Rijswijk vervoerd.
Het „N. v. d. D. v. N. I." wijst onder het
hoofd „Een ernstige waarschuwing" op het
te veel in den wind slaan van den ernstigen
raad van de Stv. Mijen, om zich alvorens de
reis van Nederland naar Indië te ondernemen
te laten inenten tegen pokken, typhus en
cholera. Nu onlangs kwam een mailboot uit
Nederland te Priok aan. Onder de passagiers
was er één dame, die zich pas den avond te
voren met koorts bij den scheepsdokter had
gemeld. Het bleek, toen zij haren intrek in een
hotel had genomen, dat zij aan typhus leed
en later bleek dat niet minder dan 18 mede
passagiers, diei ntusschen reeds in Sema-
rang en Soerabaya waren vertrokken, ook
geïnfecteerd waren. Zeer waarschijnlijk heb
ben meerderen die infectie te Port-Said op
gedaan, waarom genoemd blad, naast den
ernstigen raad, om zich te laten immuniseeren
vóór het aanvaarden van de reis, dien voegt
om nooit iets in Port-Said te gebruiken.
ONDERZOEK OP EIGEN INITIATIEF.
De nachtwaker K., in 'de in aanbouw zijnde
kolonie „Het Heufke" te Brunssum bemerkte
een diefstal van hout, welke hij bij de politie
aangaf. De politie nam de zaak in onderzoek
doch ook K. stelde op eigen hqutje een on
derzoek in. Der politie is het gelukt, den da
der op te sporen, doch K. had een verkeerde
op 't oog, toog naar diens kosthuis en vroeg
rekenschap. Daarbij wond hij zich meer en
meer op en trok ten slotte een revolver, waar
mede hij zekere van O. bedreigde. Hoe krijgs
haftig echter ook, toch moest hij het afleg
gen tegen van O.'s vrouw, die hem met re
volver en al tegen den grond sloeg. Van O
deed evenwel van deze bedreiging bij de po
litie aangifte.
Het bleek, dat K. niet gerechtigd was tot
het dragen van den revolver, waarom hij dan
ook voor deze zaak en wegens bedreiging,
gericht tegen het leven verbaliseerd werd.
VLIEGONGEVAL.
Men meldt uit Amersfoort aan het „U. D."
d.d. 5 November
Gisterenmorgen ontdekten twee luitenants-
aviateurs die in een vliegtuig boven den Berg
vlogen, dat de motor niet meer werkte. Ze
probeerden de wei van „Kampoord" te be
reiken, doch ze haalden het niet. Net op de
grens van het Reebosch kwam het vliegtuig
in de boomen terecht, waartusschen het met
den kop omlaag neerkwam. De aviateurs stap
ten „kalm"'uit en staken een sigaret op Al
leen het toestel was niet ongedeerd: de schroef
was stuk en het benzinereservoir lek. Het
liep dus wonder boven wonder best af.
Telefonisch opgeroepen werklieden van
Soesterberg hadden het toestel vlug gede
monteerd. Om 4 uur waren alleen een tiental
gebroken dennetjes nog de bewijzen van het
ongeval.
HOORN, 7 Nov. 19 schrammen f 28—
35, 47 biggen f 1526, 255 schapen f 45—
55, 'lammeren f 3442,3 paarden f 100—250.
Handel stug.
UTRECHT, 7 Nov. Aan de markt al
hier waren heden aangevoerd 170 stuks vee.
Handel redelijk. De prijzen waren als volgt
Stieren f 130300, kalfvaarzen f 240320,
Pinkvaarzen f 12020, melkkoeien f 270
430, kalfkoeien f 290460, vaarskoeien f150
320 magere kalveren f 50f 140, nuch
tere kalveren f .17.22, magere varkens f 21
53, biggen f 1121, magere schapen f 38
f 48, lammeren f 2636.
's-BOSCH, 7 Nov. Heden werden
aangevoerd 20.025 kilo boter. Hoogste
prijs f 2.46, laagste prijs f f 2.36, middel
prijs f 2.42.
HOORM, 7 Nov. 657 kop boter, prijs
f 1.22 V21.30 per kop. Kipeieren f 14.50—
15.50 per 100 stuks. Aanvoer 470 stuks eie
ren.
LEIDEN, 7 Nov. Prima fabrieks-
boter (controle) f 2.45. Prima boerenboter id,
f 2.552.70. Aangevoerd 65/8, 20/16 vaten,
wegende 1615 K.G. Handel matig.
LEIDEN, 7 Nov. Totale aanvoer 2134
stuks eieren. De prijzen waren Kipeieren
f 15.5017.90. Eenden eieren, f 8.7011,
per 100 stuks. Handel matig.
UTRECHT, 7 Nov. Boter f 1.40, eieren
f 13—f 15.50, kaas f 0.50—0.95.
BROEK OP LANGEDIJK, 7 Nov.
Aangevoerd 20.800 stuks Bloemkool 6—
10.60, 2ê soort 3.205.40 per 100 stuks.
600 K.G. wordtelen 2.30, 42.500 K.G.
Roode kool le soort 1.203.90, 40.000
K.G. Gele kool le soort 13.50,5.500 K.G.
Witte kool (vroege) 0.701.20, (Deensche)
1.10—2.20, 2350 K.B. Uien 4.80—4.80,
Drielingen 340, Nep 6.60, alles per
100 K.G.
LOOSDUINEN, 7 Nov. Groene kool
4.605.20 per 100 stuks. Princesseboonen
42—53, Spruitkool fijne 9.20—10.70>
idem grove 2.604.20, Witlof 2332 alles
per 100 K.G. Schorseneeren le soort 8.30
10.10, 2e soort 2.90—3.980, Tomaten
le soort 2738, 2e soort 1525, 2e soort
ff 814, alles per 50 K.G. Postelein 1.32—
1.46 per 6 K.G. tSpinazie 0.540.89 per
4 K.G. Druiven le sooij 0.700.88, 2e
soort 0.360.54 per K.G. Salade le soort
3.204.10 per 100 krop. Peen le soort
8.40—10.20, Prei 2.20—4.20, Radijs
2.30—2.60, Knolselderij 2.80—4.70,
Bleekselderij 1621, Selderij 1.40—2.20,
Peterselie 3.103.90, alles per 100 bos.
Andijvie 1.10—2.40 per 100 struik. Andijvie
0.1530.35, Stoofsla 0.26—0.42, Boeren
kool 0.180.31, alles per kist.
NOORD-SCHARWOUDE, 7 Nov.
Aangevoerd: 11.800 K.G. Deen Wit kool
f 1.302.40, 75.800 K.G. Roode kool
1.30—4.10, 37.600 K.G. Witte kool
0.90—1.20, 10.200 K.G. Gele kool 1.30—
3.40, alles per 100 K.G. 9300 stuks Bloemkool
5.20—8.30, 2e soort 1.30—2.50 per 100 st.
AMSTERDAM, 7 Nov. Groenten, Fruit
rn Bloemen. Druiven Alicante f 8494,
Doyenne du- Commice f 7284, Calebas de
Tirlemont f 3452, Soldat Laboureur f 44
76, Leghipons f 52—68, Beurré Clairgeau
f 46—64, Louwtjes f 26—32, Boerengroentjes
f 2432, Winterbergamotten f 2434, Win-
terjannen f 2834, Giesen Wildeman f 28
f4, Tratjsperant de Cronsel f 5270, idem
I f 3244, Goudreinetten f 3646, idem I
f 20—26, Bismarck f 14—24, The Queen
f 2238, Lempoenappelen f 2032, Gra-
vensteiners f 2634, Goud Germain f 14—
26, Landburger Reinet f 12—26, Oranje re
net f 1326, Peterselieappelen f 1426,
Kaneelzuur f 1222, Fr. Schijvelingen f 16
24, Tulpappelen f 1826, Bloemee f 14
20, Dubb. benders f 14—16, Notarisappelen
f 20—32, Jaap van Dirk f 190—14, Eva zoet
f 1214, Sterappelen f 2438, Lord Suf-
field f 1424, Campagnezoet f 1214,- Huis-
manzoet f 1214, Jasappelen f 1215, Ca-
nadareinetten f 16-24, Dubb. bellefleur f 16
—20, bellefleur f 12—18, Present van Enge
land f 18—32, Tomaten I f 44—54, Toma
ten II f 4832, Kassnijboonen f 6480,
Belgisch witlof f 3034, Hollandsch witlof
f 26—30, alles per 100 K.G., Bloemkool I
f 14.50—18.50, idem II f 5—8.50 per 100
stuks. Selderie f 48, Prei f 19014, Peen
f 1620, per 100 bos. Andijvie f 1.602.50
per 100 struik. Spinazie f 0.600.95. Poste
lein f 0,600.70 per.mandje. Uien f 2.60
4.20 per baal van 25 K.G. Zandeigenheimers
f 5.7010, drielingen f 4.505.30 per 100
K.G.
Bloemen Pullings f 1827, Mont Blanc
f 18—27, Lous Germ f 28—35, Viviant f 20
32, Rayonanten lila f 1418, brons f 13
18, wit f 13—19, Am. Anpers f 8—12, Had-
ley f 17—26, Golden Ophelia f 7—13, Op
helia f 7—12, Sunburst f 5—11, Keizerin
f 6qqll, Columbia f 915 per 100 stuks.
Snijgroen f 48, eiketakken f 4.507 per
100 tak. Bouvardia's f 4,507 per 100 stuks.
BOVENKARSPEL, 7 Nov. Aange
voerd Uien, baal. le Bloemkool f 5.60—
13.80, -2e f 2.60—8.50, groote gele f 2.35—
2.65, Grof f 2.30—2.50, per 100 stuks 3e
f 0.706.20, per 100 st. Roode kool f 12.40,
Gele kool f 0.90—3, Witte kool f 0.70—1.40,
per 100 K.G. Bieten grooc f 8.6011.80,
kleine f 5.20—6.30 per 1000 stuks.
MEDEMBLIK, 6 Nov. R.K. Markfvereeni-
ging „St. Jozef". Bloemkool 411, Witte
kool f 0.65—0.75, Roode kool 1—1.80 ner
100 stuks; Bicten 1.20—2.40 per halve
H.L..; Uien 2—2.25, Ramanas 2—2.50.
ALPHEN a. d. RIJN. N. V. Tuinbouw-
veiling „Alphen aan den Rijn". Veiling van
6 Nov. 1925. Tomaten A 6, Appelen 12
16, Peen 33.20, Spruitkool I 14
17, idem IT 8—10, Kroten 3.20—4.80
per 100 K.G. Peen 8, Kroten 33.20,
Andijvie 2 per 100 bos. Kropsla 2.50
2.70, Bloemkool I 2025, idem II 8-
10, idem III 26, Savoyekool 7, Roode
kool per 100 stuks; Kipeieren 9
16.10, eendeneieren 88.70 per 100 sf.
Naar „Dc Maasbode" verneemt, ral de
generaal-majoor P. J H. van der Palm,
commandant van de 1ste divisie, benoemd
worden tot chef van den generalen staf als
opvolger van den luitenant-generaal M. D.
A. Forbes Wels,
