GEMENGD NIEUWS.
KUNST EN KENNIS.
KERK EN SCHOOL.
RECHTSZAKEN.
In den muil van den leeuw.
Brand te Roosendaal.
Een nieuw R. K. vacantieoord.
Om een poes uit een boom *e
halen.
Geen misdaad doch.... vervuild.
Hij wilde er nog juist door.
Een goedaardige kinderziekte
te Leiden.
Botsing
tusschen tram en autobus.
Terwijl de bewoner in het
ziekenhuis was.-
Spannende jacht op bandieten.
Het geraamte op het balcon.
Forensen, die men liever
niet heeft.
Jan Steen-Herdenking.
1626—1926.
De zoneclips 1926.
Hulde aan de nagedachtenis
van prof. dr. A. J. Derkinderen.
Sfenogïafie-Pont
gebruikt. ™°r Vrecmdc talcn te
Dé wonderen der draadlooze.
Het Canisius-monument
te Nijmegen.
Mannenadel en vrouweneer.
De Vredesnota van Paus
Benedictus XV.
Een nieuwe toepassing van de
radio in Nederland.
Tkéodore Botrel.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Een kolenmijn in het Poolgebied
Wat Mederlandsche ingenieurs wrochtten.
IJzeroer naar Engeland.
Maatregelen tegen de
verzending van pornografische
stukken.
Gegevens tentoonstellingen.
Mgr. Gijlswijk O.P.
Pater Fr. Chr. van der
Valk O.F.M. f
Om een firmanaam.
Verzekerings-over eenkomst.
De handteekeningskwestie
te Arnkem.
Waarom Katwijksche
vrouwen niet stemden.
Ze had een nieuw soort
vliegmachine uitgevonden.
7
Een melkvervalscher.
Bedrog met kippenvoer.
Door de Centrale Recherche te Rotterdam
5s in bewaring gesteld, de koopman H. P., die
koperen vulpenhouders ais gouden trachtte te
verkoopen.
In de Raamstraat probeerde hij aan een
voorbijganger zoo'n vulpenhouder kwijt te
worden onder garantie dat 't echt 14-karaats
goud was. De prijs bedroeg 3.Bij den
voorbijgangr echer, een rechercheur, wekte
een en ander achterdocht en inderdaad
bleek, dat de penhouders niet van goud doch
van koper waren.
Voor deze oneerlijke negotie zal P., zich
nu hebben te verantwoorden.
Maandag is in de woning van den arbeider
Be Bruin, aan het Planken Wambuis, te Roo-
sendaal, terwijl de man op de zuivelfabriek
t Anker werkzaam was, door onbekende
oorzaak afgebrand. Door omwonenden wer
den de drie kinderen die zich nog in het
brandende huis bevonden, gered.
Ook het huisraad kpn grootendeels gebor
gen worden.
Ondanks de pogingen den brand met em-
mfers water te blusschen, brandde het huis
geheel uit.
Gemeld wordt-
De buitenplaats „Lindenlust" te Boxtel,
groot 11840 M2, grenzende aan de uitgestrek
te bosschen is verkocht aan de afd. Amstcr-
den en Omstreken van den R. K. Bond voor
Groote Gezinnen, welke reeds in Egmond
aan Zee een dergelijk vacantieoord exploi
teert. In dit laatste tehuis werden in het af-
geloopen jaar reeds gedurende 7000 ver-
pleegdagen kinderen uit de groote stad on
dergebracht en nu zijn er reeds aanvragen
voor 15.000 verpleegdagen.
Het tehuis te Boxtel zal nu, naar gehoopt
wordt, al reeds in het a.s. voorjaar in de be
staande behoefte voorzien.
De verbouwing te Boxtel zal geschieden
onder leiding van den architect J. C. Koof
te Amsterdam.
Het initiatief voor den aankoop ging uit
van den heer P. de Lange te Bussum, de
stuwkracht der Amsterdamsche vereeniging.
Een circa 10-jarig knaapje van den te Om-
melanderswijk (Gron.) wonenden arbeider
Kleinhuis, klom Zaterdagmorgen in een boom
om er een poes uit te halen.
De jongen viel en kwam met den buik op
een scherpe punt van een ijzeren hek terecht.
Dr. Brongers, die spoedig aanwezig was,
verbond den knaap, die onmiddellij naar het
Academisch Ziekenhuis te Groningen ver
voerd werd,
Maandagmiddag werd de burgemeester
van Gehdringen gewaarschuwd door dr.
Capetti uit Ulft, dat door hem lijkschou
wing was verricht bij de 83-jarige vrouw H.
te Breedenbroek. Het lichaam der vrouw was
geheel met wonden overdekt. Nadat het lijk
in beslag genomen was, werd het parket tc
Arnhem gewaarschuwd. Het onderzoek leid
de tot het vermoeden, dat de vrouw niet is
mishandeld, maar in staat van verregaand?
verwaarloozing verkeerde. De justitie vond
dan ooi geen termen cm tot eenige arrestatie
over te gaan. De oude vrouw woonde samen
met twee zoons zonder eenige verdere vrou
welijke hulp.
Op den Amsterdamschen Straatweg te
Bussum reed Dinsdagmiddag omstreeks 6
uur de slager Papenburg uit Bussum in de
richting Muiden, toen ter hoogte van de
grsanmaalderij nabij de Hakkelaarsbrug, de
heer H. uit Amsterdam hem tegemoet reed.
Van den anderen kant kwam de heer d. V.
eveneens uit Amsterdam, ook per auto aan
gereden.
Juist toen de auto van den heer H., P. pas
seerde, wilde de heer d. V. er nog tusschen
door glippen, doch de smalle weg liet dit
niet toe. De auto van den heer d. V. reed P.
aan en smakte he op den weg naast de tram
baan Met bloedende hoofdwond werd P. op
genomen. De heer d. V. haalde onmiddellijk
per auto dr. Keizer uit Naarden, die den ge
wonde de eerste hulp verleende, waarna de-
Ze, die intusschen het bewustzijn verloren
had, per auto naar zijn woning in Bussum
vervoerd werd. Zijn toestand is ernstig.
Tegen den heer d. V. is proces-verbaal op
gemaakt.
De directeur van den Gemeentelijken Ge
neeskundigen Dienst te Leiden deelt bij
rondschrijven het volgende mede
„Het staat vast, dat te Leiden een epide
mie van erythema infectiosum bezig is, zich
te ontwikkelen, een goedaardige kinder
ziekte die bij oppervlakkig onderzoek met
roodvonk verward kan worden.
De kinderen zijn over het algemeen wei
nig Ziek. Zonder het prodomaie verschijn
sel van belang zijn voorafgegaan, verschijnt
het karakteristieke erytheem het eerst in het
gezicht op de wangen. Later worden ook de
armen aangetast, het sterkst aan den buiten
kant, vaak zeer duidelijk bij de handgewrich
ten, minder op dé handen.
Ook op andere lichaamsdeelen doen zich
deze verschijnselen voer.
Het erytheem ontstaat als vuurroode, licht
verheven plekjes, die snel conflueeren. Karak
teristiek is (f: grilligheid van den uitslag,
die vaak op sommige plaatsen eerst verdwijnt
en dan weder opvlamt om ten slotte over
violet en grijsblauw in bruingeel over te
gaan en dan te verdwijnen. De kinderen heb
ben vaak last van jeuk, doch vervellen latei-
niet of uiterst weinig.
Hoewel de ziekte niet gevaarlijk is, dienen
toch de aangetaste kinderen en hun broertjes
en zusjes gedurende de ziekte uit de school te
Worden geweerd."
In den Bosch heeft een aanrijding plaats
gehad tusschen de stoomtram uit Den Dun-
gen en een autobus, die voor een wielrijder
uitweek. De autobus kwam in een sloot
terecht en werd grootendeels vernield. De
chauffeur en twee passagiers werden ge-
Wond, van wie een vrij ernstig, zoodat hij
naar het ziekenhuis vervoerd moest worden.
In den nacht van 9 op 10 Nov. is ingebro
ken ten huize van den heer B-, aan de Zuid
zijde. De heer B. wordt in een ziekenhuis
fe Leiden verpleegd en van deze gelegenheid
hebben enkele personen gebruik gemaakt om
in te breken. Een bedrag van f 70 en eenige
gouden en zilveren sieraden worden vermist.
In de Fransche Pyreneeën hielden zich
een tweetal Spaansche bandieten op, di»
"et bergland'onveilig maakten.
Eén der bandieten, Curriel geheeten, had,
Hjdens een verblijf in een restaurant de on
voorzichtigheid zijn overjas achter te laten.
Daar er stroohalmen aan de jas „kleef
den", kreeg de politic, die den verdachten
vreemdeling op het spcfor was, vermoeden
dat de eigenaar van het klecdingstuk een
eenzame berghut tot nachtkwartier had en
dus waarschijnlijk één der gezochte bandieten
was.
Met een machinegeweer gewapend en van
een hoeveelheid stikgas voorzien, toog de po
litie ter achtervolging van de gevaarlijke
roovers uit.
De bandieten, die het voordeel van een bij
zondere terreinkennis hadden, wisten hun
achtervolgers geruiipen tijd met hun revol
vers op een afstand te houden.
Toen Curriel tenslotte echter geen dekking
meer vond en onder 't bereik van de gewe
ren der politiemannen kwam schoot hij zich
zelf zijn laatsten kogel door het hoofd.
De andere bandiet wist te ontkomen.
Zondagavond werd inde Lange Jans
straat te Utrecht een heele consternatie
veroorzaakt, doordat eenige vroolijke stu
denten aan het publiek een gratis voorstel
ling gaven.
Op een bovenhuis in die straat was een
aantal zonen van de Alma Mater aan het
fuiven, toen men op het idee kwam het pu
bliek mede te laten genieten van hun vroo
lijke stemming. Van het balcon jif werden
natuurlijk eerst de noodige „toespraken" tot
de voorbijgangers gehouden, waarna een
volledig geraamte naar buiten werd gedra
gen, een skelet, zooals dat bij lessen wordt
gebruikt.
Daarmede begonnen de heeren allerlei
grappen uit te halen: op het doodshoofd
werd o.a. een rood petje zonder klep gezet,
armen, beenen, enz. werden losgemaakt en
afgenomen en er weer opnieuw aangehan
gen; ,t geraamte werd met een doek getooid,
enz. Bij een en ander werden natuurlijk heel
geleerde verhandelingen gehouden. Ten
slotte werd het geraamte weer naar binnen
gesleept.... Een helm werd zichtbaar in de
verte!
I
In 't Gooi heeft iedere gemeente haar
eigen woonwagenkamp, dat geregeld be
woond wordt. In Bussum bestaat wel een
verordening waarbij staangeld van de woon
wagens geheven kan worden, doch deze
verordening werd tot nu toe niet toegepast.
De gemeenteraad van Hilversum heeft nu
Dinsdag ƒ.1. een verordening, in zake het
heffen van staangeld vastgesteld en het be
kend worden van dit feit deed een formeelc
woonwagentrek van Hilversum naar Bussum
ontstaan. Het aantal woonwagens nam deze
week buitengewoon toe. Bussum, dat wdl
graag forensen trekt, is op dit soort forensen
echter minder gesteld, en B. en W, hebben
nu besloten, om voortaan ook het staangeld
van 1 per week te vorderen.
Het volgend jaar is het 300 jaar geleden,
dat Jan Steen in Leiden werd geboren. Met
het oog hierop zal in den zomer van 1926
in het stedelijk museum De Lakenhal te
Leiden een tentoonstelling worden gehou
den van werken van dezen meester.
Acht internationale expedities.
Men meldt aan het Corr. Bur.: Het s.s.
„Tabanan", van de Stoomvaartmij. „Rolter-
damschc Lloyd", dat j.I. Zaterdag van Rot
terdam vertrok, voerde in 26 kisten de in
strumenteels uitrusting mee der Nederland-
sche eclips-expeditie naar Sumatra. Dr. Min-
naart maakt met dit sfchip de reis geheel
over zee; de overige leden der expeditie
zullen zich te Marseille inschepen. Te Sin
gapore zal de expeditie overgaan op een s.s.
der Kon. Paketvaart Mij., dat haar naar
Palembang zal brengen. Van den vice-admi-
raal, commandant der marine te Batavia,
werd bericht ontvangen, dat de expeditie
kan rekenen op de hulp v.an de officieren en
de bemanning van een klein oorlogsschip of
van een stoomschip der gouvernementsma
rine, dat vóór Palembang gestationneerd zal
worden. Zooals reeds vroeger bekend ge
maakt werd, zullen de expeditieleden daar
de gasten zijn van de Bataafsche Petroleum
Maatschappij op haar onderneming Pladjoe.
In de vergadering van den gemeenteraad
van s-Hertogenbosch, Dinsdagavond ge
houden, hield de burgemeester mr. F. J. van
Lanschot een gedachtenisrede over het
overlijden van prof. dr. G. J. Derkinderen,
geboren te 's-Hertogenbosch, in leven di
recteur van de Rijksacademie van Beelden
de Kunsten te Amsterdam,
j Spr. schetste de groote beteckenis van
den ontslapene kunstenaar voor zijn vader
stad en wees op diens beroemd werk in de
vestibule yan het Stadhuis, waar de monu
mentale muurschilderingen van prof Der
kinderen, voorstellende de stichting der stad
s-Hertogenbosch en den bouw der Bossche
Kathedraal,
Besloten werd namens den gemeenteraad
een brief van rouwbeklag te richten tot de
weduwe van den overledene.
De rede van den voorzitter werd door de
leden staande aangehoord.
De raadsleden begapen zich na de ver
gadering naar de vestibule van het Stad
huis, voor dezen avond buitengewoon ver
licht om er de werken te bezichtigen van
den Bosschenaar.
Het bestuur van den 's-Hcrfogenbosschen
Kunstkring zal aan zijn tentoonstelling van
werk van Bossche schilders, te houden van
2^ Nov. tol 6 Dcc. a.s., een eerbiedige hulde
verbinden aan prof. Derkinderen, door een
hoofdgroep te vormen van zijn werken, die
zich in 's-Hertogenbosch en omstreken' be
vinden.
Het schriftstelsel, in 1902 door den foen-
"Jalig'sn luitenant-kwartiermeester M. A
Pont ohtv. ikkeld, een „verkort stelsel" is
zoo methodisch, dat het niet alleen veras
send gauw wordt begrepen en aangeleerd
maar.... ook gemakkelijk wordt onthou
den het eenige middel dat hij daartoe ge
bruikt is: het weglaten van letters of woo-d'-
deelcn. Met een aantal vaste verkortingen
cn eenige regels heeft hij bereikt, dat ieder
beoefenaar, al naar gelang zijn ontwikke
ling en aanleg, starker of minder stark kan
verkorten, terwijl toch ieder het opcdczcif-
Qc wijze moet doen. Zoodoende is het moge
lijk nat twijfel omtrent eenige schrijfwijze
is buitengesloten en verschillende personen
eenzelfde stuk op dezelfde wijze kunnen
neerschrijven en zij niet alleen vlot hun
eij,en stenogram, maar ook eikaars stenogram
zonder moeite kunnen terug lezen. Niet dus
het willekeurig weglaten van letters of dee
pen van een woord, waardoor een of andere
teckencombinatie wie-weet-hoeveel betee-
kenissen kan hebben. Neen, slechts bepaal-
G u frs en bepaalde woordgedeelten, in
verband met de woordvorming mogen wetf-
«r ?len w°rden; Ook dit onderdeel van het
stelsel-Pont, n .1. de wijze van verkorten,
gebaseerd op de woordvorming, maakt het
in het bijzonder geschikt om zonder om-
Zij, die een volledig inzicht wenschen te
krijgen van de voortreffelijkheid van het
systeem-Pont vragen bij het Centrad-Bu-
reau Instituut-Pont te 's-Hage, de twee pas
verschenen brochures aan: „Van piano tot
schrijfmachine" en „Stenografie". Men zal
dan ook tot zijn genoegen en voordeel ken
nis maken met het machine-schrijven, vol
gens het door het instituut Pont „verbeterd
10 vinger-systeem."
Trein in volle vaart tegengehouden.
De proefnemingen, om door de draadlooze
telegrafie in beweging zijnde treinen te doen
stilstaan, worden in Amerika met goed ge
volg bekroond.
Een trein die reed met een uursnelheid
van 75 K.M., stopte automatisch zonder dat
de machinist de remmen behoefde te doen
werken.
De uitvinder van het nieuwe toestel is de
heer Thomas Clark, een jong ingenieur van
Detroit.
Het beginsel is het volgende: electro-mag-
r.etische golven worden langs de sporen ge
dreven. Ontmoeten zij een hindernis al
vorens de lokomotief er tegen komt dan
werken zij onmiddellijk op een seintoestel
onder den vorm van een rood licht, vóór
den machinist geplaatst.
Maar ziet de machinist het sein niet, of
is hij door een ongeval niet in staat een be-
weging te doen, dan doen de clectrisclie gol
ven automatisch den trein stilstaan. Zij oefe
nen dezelfde werking uit op een anderen
trein, die den eersten tegenkomt Zoo wordt
rike botsing voorkomen.
In de Woensdag gehouden vergadering
van den Gemeenteraad te Nijmegen, is
gunstig beschikt op een verzoek van het
Internationaal Canisius-Comité, om als
plaats voor het op te richten Canisius-
monument aan te wijzen een punt in het
Hunerpark tegenover de Gerard Noodt-
straat.
In 1919 was, als plaats aangewezen een
punt achter den grooten vijver in dat park
tegenover den Canisiussingel. Het Int.
Canisius-Comité had nader om aanwijzing
van bovengenoemd punt gevraagd, met het
oog op den mogelijken bouw van een Waal
brug aan de Oostzijde der stad.
Zooals wij reeds eerder meldden, is voor
het Canisius-monument een nieuwe prijs
vraag uitgeschreven. De onthulling van het
standbeeld zal plaats hebben in October
1926, ter gelegenheid van de feesten der
R. K, Universiteit te Nijmegen, ter eere van
Petrus Canisius.
November-aflevering.
Deze aflevering brengt als hoofdartikel het
laatste opstel van Pater Duvnstee over
„Eugenese". De schrijver beantwoordt hier
in de vraag in hoeverre de individuen euge
netisch moeten of mogen handelen. Na eèn
duidelijke uiteenzetting van plicht en vrij
heid in dezen klinkt de vermaning: Niet te
veel eugenistische overwegingen bij het aan
gaan, nog minder bij het beleven van het
huwelijk.
Verder lezen wij de titels: De Bioscoop
wet aangenomen; Een raak' woord; Van do
overzij; De Voorwaarts en de Rotterdam-
sche roofholen; Naar een R.-K. Congres tot
bestrijding van het N. Malthusianisme;
W eeldebelasting en groote gezinnen.
In de artikelen: Huwelijksmoraal en de
neutralef?) Telegraaf, een verderfelijke
luchthartigheid, treedt de .bekende apologeet
Pater Stoks wederom op tegen genoemd
blad, nu' in het bijzonder als bestrijder dei-
door genoemd blad gepreekte en verdedigde
moderne theorieën omtrent het huwelijk.
Tot slot de bekende nieuwsrubriek „Van
hier en ginds". L. S.
In brochure-vorm is bij de fa. L. A. J.
Róbers, Kruiskade 25, Rotterdam, versche
nen, de tekst der vredesnota van Z. H. Be
nedictus XV en van den brief van Kardinaal
Gasparri aan Mgr. Chesneiong, Aartsbis
schop van Sens.
Een inleiding schreef pastoor J. M. Keu-
Iers er bij, terwijl ook de heeren A Th.
Bart en Ko de Haan enkele regels ten beste
geven ter versteviging der Katholieke vre-
desaclie in ons land,
Naar de „Res. Bode" verneemt, heeft
sedert eenige maanden het Proefstation voor
's Rijks Kustverlichting een althans voor
Holland nieuwe radio-installatie in toe
passing gebracht, nl. een radio-opbel-
mrichting, welke l's opgesteld op -het licht
schip Haaks en den Uitkijk te Kijkduin
(Nc ord-Holland).
Het doel van deze installatie js, de be
manning van het lichtschip in de gelegen
heid te stellen, op ieder gewcnscht oogen-
blik, met den vasten wal in verbinding te
treden, zender dat hiervoor speciaal perso
neel noodig is of dat er den gehcelen dag
moet geluisterd worden naar eon eventuee-
lcn oproep van het lichtschip.
Hiertoe werd Haaks, evenals Kijkduin,
uitgerust met een normaal radic-telefome-
entvang/zendtoestel. Het iichtschip kreeg
bovendien een z.g. „Radio-opbeller" en
Kijkduin 'n „Radio-belcntvanger".
In principe werkt het systeem als volgt:
Wil men op het lichtschip bijv, in geval
van nood, in verbinding met den Uitkijk
treden, dan zet men een handel over, waar
door een speciale radiogolf wordt uitge
zonden. Op het land,station wordt deze op
ncrmale wijze ontvangen, versterkt en den
bclontvanger toegevoerd. Deze reageert
eerst «op het binnenkoment signaal, als hel
minsten.- 23 secenden aanhoudt. Is dit het
geval dan wordt automotisch oen bel in
werking gesteld, die den lichtwaohler waar
schuwt, dat het lichtschip met hem in ge-
cprek wcnsciit te treden. Door het omzetten
ven een schakelaar wordt de telefocn-zend-
cf -cntvanginstallatie ingeschakeld, waar
na een gewoon radiotelefonisch gesprek
kon plaats hebben,
Het geheid gelijkt dus veel op het Iijn-
telefcon-opbelsysteem en dient tert meer
dere veiligheid van Haak's bemanning.
Onder de auspiciën van kardinaal Mer-
cicr is een Belgisch comité gesticht, dat
gelden zal inzamelt n voor de in Bretagne
op te richten gedenktecken, gewijd aan de
nagedachtenis van den bekenden chanson
nier, wijlen Théolore Bortcl.
Wat Nederlandsche ingenieurs op het ge-
bied van haven-, kanaal- en spoorwegaan
leg ook in het buitenland gepresteerd heb-
oen is van algemeene bekendheid, is zelfs
van internationale vermaardheid. Minder al
gemeen bekend is nog het knappe werk, dat
in de laatste jaren verricht is in het barro
noorden, te Barendsbtirg op Spitsbergen,
waar de kolenmijn der Nederlandsche
Spitsbergen-Compagnie (Nespicol is gele
gen.
In een bijeenkomst van de afd. Mijnbouw
van het Koninklijk Instituut van Ingenieurs
heeft ir. R. J. van Lier belangwekkende
mededeeüngen over de ontwikkeling van
deze mijn gedaan; aan het verslag daarvan
in „De Ingenieur" is het volgende ont
leend:
Aan de mooiste fjord van het eiland West-
Spitsbergen, de Green Harbour, is de mijn
der Nespico gelegen. De haven is vlak bij de
mijn al zeer diep, zoodat slechts een korte
pier noodig is. De grootste zeeschepen kun
nen dan ligplaats vinden, zoodat in dit op
zicht Green Harbour met de beste havens
van de wereld kan wedijveren.
Men beschikt te Green Harbour niet ov?r
horizontaal terrein. De woon- en bedrijfsge
bouwen zijn alle tegen de helling gebouwd.
De laagste rij staat ongeveer 35 M. boven
zee.
Daar alle huizen van hout zijn, worden de
tusschenruimten tusschen deze huizen en
tusschen dc horizontale rijen van huizen
groot genomen om bij brand te voorkomen,
dat deze grootere uitbreiding verkrijgen
kan.
De klimatologische invloeden zijn natuur
lijk in de Poolstreek van hijzonder belang
en bieden zoowel eigenaardige nadcelen als
voordeden.
De allesoverhecrschende factor is de
koude. Deze werkt op ieder onderdeel in, en
men moet bij alles wat men in Spitsbergen
verrichten wil, eerst denken aan den invloed
van de koude en haar gevolgen.
Tal van punten brengen hun speciale
moeilijkheden mee, zooals de woningbouw
en de verwarming, de magazineering niet
alleen van de voedingsmiddelen, maar ook
van de materialen in het algemeen, de voor
ziening zoowel van drink- en badwater als
van ketel- en koelwater, de afvoer van
faecaliën, de fundaties voor woningen, ma
chines en machinale inrichtingen, de bouw
werken aan dc haven, de verbindingen tus
schen den boven- en ondergrond, enz.
De grond is zeer doorlaatbaar voor water.
Wil men dan ook op de berghelling fundee
ringen voor groote machines maken, dan is
het noodig, dat de uitgraving geschiedt tot
op het vaste gesteente. Het behoeft geen
betoog, dat dergelijke fundeeringen zeer
groot en kostbaar worden.
Ook de afwatering van de in den zomer
smeltende sneeuw levert vele moeilijkheden
op. Om te voorkomen, dat de huizen en
gebouwen last van het smeltwater onder
vinden, plaatst men deze op paalfundeerin-
gen. Deze paalfundeering is ook noodig om
in den winter de verwarming van de huizen
mogelijk te maken. Had men tuschen den
vloer en den grond geen luchtisolatie, dan
zou de temperatuur van den vloer veel tc
koud zijn om in een woonvertrek dienst te
kunnen doen.
De grondvorst maakt het weer moeilijk de
kolen in den winter, wanneer zij niet ver
voerd kunnen worden, zonder veel schade op
te slaan. Ook de sneeuw baart bij het
stapelen van de kool veel zorg. De eeuwig
durende ondergrondschc vorst heeft echter
in de mijn groote voordeelen. Hiedoor is het
element water in de mijn onbekend, waar
door het oppompen van water om dc mijn
droog te houden vervalt. Bij het drijven
der galerijen behoeft men. niet angstvallig te
zorgen, dat de galerijen onder een bepaalde
helling aangezet worden, om te zorgen voor
de waterloozing. Maar het volgend voordeel
van de eeuwigdurende koude is wel het
voornaamste. De lucht in de mijn is en blijft
droog. Alle vocht, dat in dc lucht aanwezig
is, slaat neer tegen de wanden der galerijen
in den vorm van rijp.
De atmosfeer in de mijn is steeds aange
naam, daar het groote ongemak van de
Europeescbe mijnen, waarbij de lucht ver
zadigd is met waterdamp, in Spitsbergen
niet voorkomt. De mijntemp era tuur is in den
zomer 2 gr. C. beneden nul en in den winter
4 rfr. C. beneden nul. De arbeider blijft tot
het einde toe frisch en kan veel hoogcre
werkprestatie geven dan in Europa.
De uitvoer van ijzeroer (ijzerhoudende
grónd) zooals dit in Drente en Groningen
in lage gronden nog veel gevonden wordt,
neemt vla Delfzijl naar Engeland nog ge
regeld toe. De delving van dit erts is dezen
herfst druk en levert veel werk aan arbei-
des en ook aan binnenschippers voor het
vervoer naar Delfzijl.
Zooals men zich herinneren zal, werd
eenigen tijd terug in de pers dc aandacht
gevestigd op het standpunt door de Neder
landsche posterijen ingenomen ten aanzien
van de verzending per post van met dc ze
delijkheid strijdige drukwerken, enz. Aan
leiding hiertoe was een artikel ia iiet
„Nieuwsblad voor den boekhandel", waarin
de vraag werd gesteld: „waarom treedt de
Nederlandsche postadministratie geheel an
ders op tegen dc ontuchtige lectuur dan de
postadministratie in Nedcrl.-Indië en waar
in erop werd gewezen, dat laatstgenoemde
administratie, zich streng houndend aan dc
desbetreffende internationale post-bepaiin-
gen, nauwkeurig toezicht uitoefent op de
door haar ontvangen zendingen en stukken
van onzedelijken aard vernietigt, terwijl dc
Ned. Posterijen, hoewel ter zake door de
Ned.-Indische ingelicht, voortging met zen
dingen, pornogratie inhoudend, ter verzen
ding aan te nemen.
Dat de Nederlandsche Postadministratie
thans een ander standpunt inneemt, blijkt
uit de volgende aanschrijving, dezer dagen
door den Directeur-Generaal aan dc direc
teuren gericht:
„Het komt den laatsten tijd veelvuldig
voor, dat in Nedcrlandsch-Indic, uit Neder
land afkomstige zendingen worden ontvan
gen, welke gedrukte stukken inhouden van
onzedelijken aard. In verband hiermede
wordt dc aandacht gevestigd op het bepaal
de bij art. 41, 1. Ie lid, sub f, van het Ver
drag van Stockholm, volgens welke bepaling
de verzending van zoodanige stukken is
verboden.
Op de voor bet buitenland bestemde stuk
ken behoort te dezen aanzien zooveel mo
gelijk een nauwkeurig toezicht te worden
uitgeoefend. Zendingen, welke onder ge
noemde verbodsbepalingen vallen, moeten
worden teruggeven, behoudens aangifte aan
dc Justitie bij vermoeden, dat een strafbaar
feit wordt gepleegd, als bedoeld in art. 240,
le lid, van het Wetboek van Strafrecht, lui
dende:
„Hij, die eenig geschrift, waarvan hij den
'nhoud kent, of eenige hem bekende afbeel
ding of voorv/erp, aanslootelij!: voor de
eerbaarheid, hetzij verspreidt, hetzij ter
verspreiding vervaardigt, invoert, uitvoert
of in voorraad heeft, htezij openlijk ten
toon stelt, aanbiedt, aanslaat of als verkrijg
baar aankondigt, wordt gestraft met gevan
genisstraf van ten hoogste 1 jaar of geld
boete van ten hoogste 3000 gulden".
Ten overvloede wordt er de aandacht op
gevestigd, dat de evenbedoeldc bepaling
der strafwet ook van toepassing is op bui-
tenlandsche zendingen.
Ingeval van twijfel behoort de betrekke
lijke zending met begeleidend schrijven ter
beoordeeling aan het Hoofdbestuur te wor
den gezonden.
Uit liet buitenland ontvangen stukken van
onzedelijken aard moeten met de noodige
toelichting door de kantoren, die de aanwe.
zigheid opmerken, eveneens aan het Hoofd
bestuur worden gezonden.
De directeuren gelieven de kantoorhou
ders in bun ressort in te lichten."
Aldus de circulaire van den Directeur-
Generaal. Artikel 41, waarnaar in boven
vermelde aanschrijving verwezen wordt, be
paalt O.a. ook, dat voorwerpen van onzede
lijken aard niet worden teruggezonden naar
het land van afzending, doch dat zij worden
vernietigd door de administratie, die ze op
merkt. De Administratie van afzending moet
dan worden ingelicht, opdat zij eventueel de
noodige maatregelen kan treffen.
Inzake de volgende tentoonstellingen zijn
op het Bureau voor Handelsinlichtingen,
Oudebrugstceg 16, Amsterdam, gegevens ter
beschikking voor belangstellenden. „Grande
Exposition Agricole Industritlle 1926 a
Ghczireh-Le Caire. „Foirc Internationale de
Lyon", l'au 24 Mars 1926. „5e Salon dc la
Machine Agricole a Paris", 16 au 24 Jan
vier 1926.
Mgr. J. Gijlswijk O.P., Aartsbisschop van
Euchaitus en Apostolische Delegaat van
Zuid-Afrika, zal in de tweede helft dezer
maand naar Nederland komen en begin
December Nijmegen bezoeken.
Bij zijn bezoek aan Nijmegen zal Z. D.
H. de O. L. Vrouwekcrk Maria Geboorte
aan den Berg en Dalschenwcg te Nijmegen
plechtig consacrecren.
De parochie van den H. Antonius van
Padua te Amsterdam is Zondagavond zwaar
getroffen door het plotseling overlijden
van Pater Ch. van der Valk O.F.M die
zich gedurende de 27 jaren welke hij onaf
gebroken in de parochie van de Mozes is
werkzaam geweest, groote sympathie en
vriendschap heeft verworven.
Hoewel Pater van der Valk reeds gerui-
mcn lijd sukkelend was, had toch niemand
uit zijn naaste omgeving een zoo nabij einde
voorzien, toen hij zich Zondagavond om-
treeks half acht naar de Gezellen-Vereenï-
ging aan de Plantage Middenlaan begaf.
Nauwelijks in de Plantage aangekomen,
moet hij door een beroerte zijn getroffen.
Kort na zijn aankomst werd hij bewuste
loos aangetroffen en toen hij weer bij ken
nis gekomen was, bleek Pater van der Valk
verlamd te zijn. De zieke werd aanstonds
overgebracht naar het O. L. Vrouwe Gast-
huisj waar Pastoor van Heel en Pater Wil-
lcmse hem voorzagen van de laatste H.H.
Sacramenten. Spoedig daarop verminderde
de patiënt snel en Pater van der Valk was
reeds overleden toen de even genoemde
Paters opnieuw- gewaarschuwd, ten tweede
male in het gasthuis aankwamen.
De thans overledene .werd 19 Juni 1871 te
Delft geboren, den 3en October 1889 trad hij
in het klooster te Wychen, waar hij in 1896
priester werd gewijd. Nadat bij vervolgens
1 'A jaar assistent-pater in het klooster te
Megen was geweest, volgde in 1898 zijn be
noeming tot kapelaan in de Mozes te Am
sterdam, waar hij dus een mcnschenlecftijd
met groote toewijding en krachtsinspanning
zoowel in geestelijk als sociaal opzicht heeft
gewerkt.
Da firma Gebroeders E. en M. Cohen, te
Amsterdam, hadden ondervonden, dat dc
heeren Elias en Israël Cohen, handeldrijvend
onder de firmanamen Deutsche Biicher Im
port, Cohen's Boekhandel en E. en I. Cohen,
als firmanaam ook voerden Gebroeders Co-
hen, hetgeen tot voor de firma Gebroeders
E. en M. Cohen zeer ongcwenscht misver
stand aanleiding gaf.
Deze firma richtte zich daarom tot den
kantonrechter in de hoofdstad met een ver
zoekschrift, waarin zij tegen den genoemden
handelsnaam protest aanteekenden. De kan
tonrechter velde d.d. 2 Juni j.I. vonnis. Uit
de overwegingen stippen wij aan: dat door
gerequestreerde is erkend en door dc over
gelegde uittreksels uit het Handelsregister
bewezen wordt, dat dc handelsnaam Ge
broeders E. en M. Cohen, als uitgever en
boekhandelaar rechtmatig door den verzoeker
en zijn voorgangers werd gevoerd, alvorens
de handelszaak in denzelfden tak door de
het ren Elias en Israël Cohen onder den han
delsnaam Gebroeders Cohen te Amsterdam,
Utrecht en Haarlem werd gedreven; dat deze
benaming van die der firma Gebroeders E.
en M. Cohen in zoo geringe mate afwijkt,
dat daarvan bij hel publiek verwarring tus
schen die beide handelszaken te duchten is.
Op grond, dat door E. en I. Cohen dc han
delsnaam voor hun uitgeverij en boekhandel
in strijd met dc wet gevoerd wordt, werden
zij veroordeeld uit den door hen gevoerden
handelsnaam Gebroeders Cohen het woord
„C-ebrocders" te doen vervallen en tot be
taling van een som van vijfduizend gulden
aan den verzoeker als schadevergoeding
voor eiken keer, dat door hen dit bevel
wordt overtreden,
In hoogcr beroep d.d. 2 September heeft
dc rechtbank te Amsterdam dit vonnis be
vestigd.
Iemand had op 20 September bij een maat
schappij een verzekeringsaanvrage inge
diend, die hij op 13 October daaraanvolgend
weder introk. De maatschappij nam hier
geen genoegen mee en was van oordeel, dat
de vcrzckcringsovereenkcmst was tot stand
gekomen en dc aanvrager tot premiebetaling
gehouden. De Rechtbank te 's-Gravenhage
was evenwel van oordeel, dat de aanvra
ger nog niet gebonden was, daar de maat
schappij niet bewezen had, dat intrekking
niet meer mogelijk was; uit <le overgelegde
stukken bleek zelfs hët tegendeel Wel was
de polis gedateerd op 1 October, maar uit
hét feit, dat het op dc aanvrage gesteld ad
vies van den geneeskundigen adviseur ge
dateerd was 19 October, ligt voor de hand,
dat de polis op 13 October, den dag, dat
de aanvrage werd ingetrokken, nog niet was
opgemaakt, althans nog niet aar. den ge
daagde was aangeboden, zoodat ten tijde
van dc intrekking der aanvrage deze nog niet
was aangenomen. Een verzekeringsover
eenkomst was dus nog niet tot stand geko
men.
De zaak door den Hoogen Raad naar een
ander Gerechtshof verwezen.
De Proc.-Gencraal bij den Hoogen Raad
heeft Maandag geconcludeerd tot vernieti
ging van 'het vonnis van het gerechtshof te
Arnhem, waarbij Chr. V,, veroordeeld is tot I
1 maand gevangenisstraf, wegens valschheid
ir, geschrifte (het plaatsen van valsche hand-
teckeningen op lijsten, welke gecirculeerd
hadden oin fe komen toi de stichting van
een bijzondere school) ij verwijzing der zaak
naar een ander gerechtshof.
Gemoedsbezwaren.
Voor de strafzitting van het Kantonge»
recht te Leiden was Maandag een aantal
bejaarde Kafwijksche visschersvrouwen op
geroepen ter zake overtreding van de Kies
wet: het niet voldoen aan haar stemplicht
ter gelegenheid van de laatst gehouden Ka
mer-verkiezing. De meesfe vrouwen waren
verschenen met het doel haar gemoed tegen
het vrouwenkiesrecht te luchten.
„Men moet Gode meer gehoorzamen, dan
de menschen en blijkens Gods Woord is
het Vrouwenkiesrecht werk van den Safari",
zoo was haar opvatting. Verzocht door den
Kantonrechter dit nader te preciseeren,
luidde het meestal: „dat de vrouw in de
vergadering moet zwijgen." Een ander riep:
„Hier sta ik, ik kan niet anders." Een an
der, meer politiek onderlegd, verklaarde,
dat de invoering van het vrouwenkiesrecht
het werk van het ongeloof is. Waar de
ambtenaar van het O. M. mr. Van der Eist,
den indruk kreeg dat de gemoedsbezwaren
echt waren, vroeg hij schuldigverklaring,
zonder toepassing van straf, in de andere
gevallen werd een boete van 0.50 tot i
geëischt.
Bij verstek stond Dinsdag voor de Haag-
sche rechtbank wegens oplichting terecht
mevr. M. J. M. T. Deze dame, te 's-Graven
hage woonachtig, had in de „Haagsche Cou
rant" eenigen tijd geleden 'n advertentie ge
plaatst, waarin een vaste positie werd aange
boden aan een net jongmensch tusschen 18
in 24 jaar, mits genegen 100 gulden borg
te storten. Op deze advertentie hadden ver
scheidene jongelieden geschreven. Hun
werd verzocht op een electrotechnisch bur-
reau te komen in de Azaliastraat, waar mevr.
T. de sollicitanten te woord stond. Zij dischte
een uitvoerig vertiaal op, hierop neerkomende
dat zij een belangrijke uitvinding had gedaan
op het gebied van het vliegwezen. Zij toonde
een zelf-geconstrueerd blikken vliegtuigje van
ongeveer een halven meter en legde aan de
hand daarvan alles omtrent haar uitvinding uit.
Zij zag kans naar dit model een vliegmachine
te bouwen, die rechtstandig de hoogte kon
ingaan, terwijl omkantelen onmogelijk zou
zijn.
De dame achtte haar uitvinding dermate
belangrijk, dat zij daarvan een ommekeer
in het vliegwezen verwachtte. Echter ont
braken de penningen om deze vondst in prac-
tijk te doen brengen en dus had zij zich tot
het Rijk gewend om financieelen steun;
Die steun van overheidswege was haar ge
weigerd en zij was op zoek gegaan naar een
compagnon, die eenig kapitaal in deze zaak
die geheel safe was, zou willen steken. Deze
compagnon had zij juist dezer dagen gevon
den, vertelde zij aan haar sollicitanten en nt»
had zij besloten naast haar winkel in elec-
trische artikelen een inrichting op touw te
zetten, waar onderdeden van het wonder-
vliegtuig zouden worden gefabriceerd. Daar
voor had zij noodig een aantal jongelieden,
die tegen goed loon geplaatst konden wor
den als leerling-monteur. Het mochten geen
vaklui zijn, die het geheim van haar machine
dat o.m. bestond uit een bijzonder stel vleu
gels en een verplaatsbaar schroefvlak, zouden
kunnen verklappen om elders in practijk
te doen brengen. Als borg voor het te bewaren
geheim, moesten alle sollicitanten, die wer
den aangenomen, een som van honderd gul
den storten.
Zoo togen de leerling-monteurs aan het
werk. Zij waren, drie in getal, en alle drie
werden voor de rechtbank als getuigen ge
hoord. Zij waren 7 weken in betrekking ge
bleven bij mevrrouw T„ maar de eerste week
de beste werd al geen loon uitbetaald. Mevr.
T. zeide dat haar compagnon niet in de stad
was en dat hij het geld had alles zou duè
wel in orde komen. De tweede week kregen
zij een gedeelte loon en alweer werden zij
gepaaid met de belofte, dat de compagnon
het geld zou meebrengen.
Van het werk zelf begrepen de monteurs
niets. In den winkel ging niets om, er kwam
in al dien tijd niet één4slant in de zaak. Een
enkelen keer moest een fietsband gelapt wor
den. Verder haalde de „baas" meneer T. ver
roeste ijzeren staven bij een lompenhande
laar en deze moesten de jongelui dan maar
gladschuren en afvijlen. Tenslotte vroeg men
de borgstorting terug omdat de jongemannen
wel zagen, dat van den vliegtuigbouw toch
niets zou komen. Toen zij hun gestorte som
niet terug konden bekomen, stelden zij de
politie in kennis van het gebeurde. Zij kwa
men in die dagen tevens in kennis met den
compagnon, zekeren heer W. v. L. uit Rot
terdam, die nog bijtijds gewaarschuwd kon
worden, niet in te gaan om geld beschik
baar te stellen voor de fantastische vlieg
tuigbouwplannen van meneer en mevrouw T.
De getuigen deelden rrog mede, dat na hun
vertrek het echtpaar bezig was opnieuw
slachtoffers te maken. Er waren nog 8 a 10
soilicitanteh aangenomen.
De officier, mr. Enger, eischte tegen mevr.
T. 1 jaar gevangenisstraf. De uitspraak is
over 14 dagen.
Het Gerechtshof behandelde Dinsdag in
hooger beroep de zaak tegen den 65-jarigen
landbouwer uit Diemen, die wegens melk*
vervalsching door den Amsterdamschen po
litierechter veroordeeld was tot drie maan
den gevangenisstraf.
Bekl. had vcor den politierechter volledig
bekend, dat hij een groot percentage water
bij de melk voegde, welke hij leverde aan een
slijter te Diemen. Thans ontkende hij echter.
Niet hij, maar zijn 15-jarige zoon had water bij
de melk gedaan, zonder dat hij hiervan af
wist. Hij had alleen een klein beetje spoel
water in dc bussen gedaan.
De zoon ter terechtzitting aanwezig en all
getuige a décharge gehoord erkende dit. Hij
was het geweest, die water bij de melk deed,
zonder dat zijn vader het wist. De president
vond het wel vreemd, dat dc zoon op eigen
houtje de melk ging vervalschen.
De advocaat-generaal Mr. Barin van Har»
thoe Sloten meende in zijn requisitor dat er
alle redenen waren om aan te nemen, dat de
verklaringen van bekl.'s zoon valsch waren,
V/as deze getuige ió jaar geweest, zoodat
hij onder eede had gestaan, spr. had stellig
vervolging wegens meineed ingesteld.
Spr. vond het vonnis in eerste instantie
zeer juist en vroeg bevestiging ervan.
Veroordeeld tot f 500 boete.
De kantcm echter te Goes heeft den koop
man J. M. M., uit Middelburg, wegens het
afleveren van kippenvoer, waarmede ge
knoeid was, overe'er.komstig den eisch van
den ambtenaar van het O. M. veroordeeld
tot f 500 boete subs. 90 dagen hechtenis.
