Nieuwe Haarlemsche Courant | 1925 | 12 november 1925 | pagina 9

Voor geest en hart.

UIT DE PERS.

NIEUWE HAA$LEMSCHE COURANT.

Derde Blad Donderdag 12 November 1925

Onverwachte rente

De sigaret en de jeugd.

KERK EN SCHOOL.

KUNST FN KENNIS.

Herdenking Paulus Potter.

M. A. P. C. Pöelhekke,

Het Officieele Verslag van den
derden Nederlandschen
Katholiekendag.

De R.-K. Kerk van Borculo.

De Kardinaal-legaat Vico
te Lisieux.

Zeldzaam kloosterjubilé.

n. Militaire Academie.

Een nieuwe vinding.

RECHTSZAKEN.

Richtingwijzers op auto's

De Belladonna-vergiftiging.

ORDE EN ARBEID:

LEGER EN VLOOT.

De reorganisatie van het leger.

Schaper's zoon dienst
weigeraar.

inbraak aan heRokin te
Amsterdam.

De Haagsche winkelsluiting.

Werkloosheid in de
Diamantindustrie

VERKEER EN POSTERIJEN.

Intern. Telefoongesprekken.

Uitbreiding van het
telefoonverkeer.

LUCHTVERKEER.

Luchtvaartverdrag tusschen
Nederland en Noorwegen.

UIT ONZE WEST.
Doorgangshuis voor lepralijders.

VRAGENBUS.

R.-K. Volksuniversiteit.

Vincent d'Indy.

Kinderlectuur.

Een mooi boek voor kinderen.

„St. Chistoffel" schrijft:

Menigmaal hebben wij reeds door feiten
aangetoond, hoe heilzaam de socia'e wetten
zijn voor de werknemers. Toch hoort men
nog vaak met minacht ng spreken over deze
mooie, voor zoovelen geluk aanbrengende
wetten. Onkunde alleen is hiervan de oor
zaak. Voor heden willen wij weer eens een
doorslaand bewijs aanhalen, waaruit men
zien kan, dat het plakken van rentezegels
niet voor niets plaa's heeft, zooa's men
soms wel hoort verluiden.

Te Leiden komt een vrouw op het avond-
inl chtingsuur ten kantore van den Raad
van Arbeid en legt voor het loket vrij on-
versch'llig twee rentekaarien neer, beide
onbeplakt, doch vervallen.

De vrouw: Hier heb ie de rentekaarten
van mijn en me zus. We plakken niet meer.
Het geeft toch niks.

De ambtenaar aan het loket: Waarom
zegt u dat zoo? Er zijn toch voord,eelen
verbonden aan 't plakken.

De vrouw: Voordeelen? voordeelen? Nog
niks hebben we er van gezien. Voor de
behandeling van mijn zuster is er nog extra
geplakt, dat gaf ook al niks. Nee. we plak
ken niet meer.

De ambtenaar: Vertelt u me eens. Is u
geen van beiden in loondienst geweest m
het laatste jaar?

De vrouw: Neen, meneer, we kennen niks
meer verdienen. Me zuster is stijf van de
,-immetiek en ik ga ook al een heel eind
dien weg op. Verdienen kenne we niks
meer.

De ambtenaar: 'k Zal even uw stukken
halen. (Na inzage van de boeking). Maar
als u geen van beide meer kunt werken
zou u beiden rente kunnen vragen. U hebt
beiden veel meer dan 150 zegels.

De vrouw: Zal wel niks van komme. Maar
als tiwes denkt, dat we wat kenne trekke,
nou dan graag.

De vrouw af.

De ambtenaar neemt de invaliditeitsrente-
aanyragen in behandel ng en vier weken na
bovenstaand bezoek was aan beide zusters
een rente toegekend.

Zoo loopen tal van menschen te moppe
ren, en laten het geld. waar zij recht óp
hebben stilletjes bij de Bank. omdat zij zoo
weinig afweten van hun rechten.

Ode ellendige, nog door duizenden aan
gehangen gedach'e, dat er met de rente-
kaart niets anders te bereiken is. dan f 3.—
per week op 65-jarigen leeftijd. Er d'ende
een pri|rvraag te worden uitgeschreven
over het beste middel, om dat denkbeeld
de wereld uit te helpen.

Hoe betreurswaardig ook dat er zoovelen
geen notitie nemen van de voorlicht ng.-die
wij^ van tjjd tot tijd in ons Orgaan hier-
om'rent gaven. Zoo hoorden wij dezer dagen
neg eenige reizigers, die niet eens wisten
dat onze groep ook in de ongeva'lenwet is
opgenomen, terwijl .onze tweestarredacteur
er toch een paar artikelen aan gewijd heef'.

1. er dit actueele onderwerp geeft „Het
Huisgezin" de volgende wenken:

„In een land van sterke en hartstochte
lijke rookers als wij eenmaal zijn, geeft
het geen pas, om van de sigaret veel kwaad
te spreken en voegt wel eemge lankmoedig
heid tegenover een eenigszins ruim gebruik,
ook al komt d.t op een kapitaal aan geld
te staan, dat vor velen nuttiger kon worden
besteed.

te staan dat voor velen nu'tiger kon worden
gebezigd tegenover het misbruik, dat door
kinderen van de sigaret wordt gemaakt.

We hebben altijd wel jongens gehad, die
het kordaat vonden, met een sigaar of een
pijp daarheente stappen, of ze groote
menschen waren.

Doch dit wa'en uitzonderingen.

Nu is de sigaret ingeburgerd en zich als
mede gedemocratiseerd heeft, rookt bij
manier van spreken elke jongen, en er is
gaan klas in de lagere school, die z'n siga-
rettenrookers niet kent.

Het is een zeer ernstig verschijnsel, be-
denke'ijk ook voor de groeikracht en de
verstandelije ontwikkeling van het kind.

De overhe.d heeft daartegen op te treden
voor zoover zij het vermag.

Taak der ouders allereerst is het, het
rooken door hun kinde*n tegen te gaan.
ter wille van hun kinderen zelf.

Maar er zi;n ouders, die het kwaad niet
mz en, die "een enkele sigaretje niet zoo erg
vinden.

Daarom heeft ook de school, die immers
mede opvoedt, zich met de zaak in te
laten.

Wij twijfelen er niet aan of ze doet het
reeds en wijst de leerlingen met nadruk op
het verkeerde van het sigaretten rooken.

Ware het wellicht niet nuttig, dat onder
wijzers en ouders in deze samenwerkten?

Reeds eerder en herhaalde'ijk hebben wij
samenwerking tusschen ouders en onder
wijzers ten behoeve vap de school en het
kind bepleit.

Kon n et, zooals men hier en daar reeds
oudersavoftden hield met het oog op de
drankbestrijding, oudersavonden worden ge
organiseerd tegen het euvel van het siga
retten-verbruik door kinderen?

De ouders moeten worden overtuigd en
een stevige openbare meening gevormd,
anders woekert het kwaad nog verder
voort en dan zal het schier niet meer uit
te roeien zijn."

,r?e* C0Injté voor de herdenking van den
3C0sten geboortedag van Paulus Potter te
Enkhmzen, stelt zich voor op 20 Nov. a.s.,

en doopdag van den schilder, een gedenk-
teeken te onthullen te zijner eere in den
muur van de Westerkcrk aldaar en ver
volgens aan het gemeentebestuur over te l
dragen het door B, W. Weyers geschilderd
->ortret van Potter (naar het origineel van
v?n ^er «Hst in het Mauritshyis) ter
plaatsing in een der zalen van het stadhuis.

De toestand ernstig.

In de ziekte van den heer M. A. P. C.
Pöelhekke is naar de Msb. verneemt, een
érnstige wending gekomen.

Kon een tiental dagen geleden gewag
gemaakt worden van eenige beterschap, die
was ingetreden, dezer dagen was de toe
stand dermate verergerd, dat den lijder de
laatste H.H. Sacramenten moesten worden
toegediend.

Thans wordt het ergste gevreesd.

Het „Officieele verslag van den derden
Nederlandschen Katholiekendag", op 4, 5,
en 6 Aug. j.l. te 's-Gravenhage gehouden ter
bespreking van„De beteekenis van het Katho
licisme voor de beschaving in Nederland" is
in druk verschenen. Het is een boekdeel van
569 bladz.

De heeren dr. L. N. Deckers en N, J. L.
Kortekaas, resp. voorzitter en secretaris van
I het uitvoerend comité van den Katholieken
dag hebben in samenwerking met prof. Aen-
genent van Warmond met de samenstelling
van dit verslagboek dan ook een prachtig stuk
werk 'eleverd.

De Zee eerw. Heer J.J. Kroot, Pastoor te
Borculo, schrijft ons

Zondag j.l. 1 Nov. werd de R.-K. Kerk
te Borculo op eenigszins plechtige wijze weer
in gebruik genomen. Sedert den dag van den
ramp (10 Aug.) werd er geen H. Dienst meer
in gehouden. In groote getale waren de ge-
loovigen en ook vele vreemden ter kerke ge
komen, want groot was hun vreugde nu zij
juist op Allerheiligen en Allerzielen weer in
de eigen parochiekerk de Allerzielenaflaat
1 on en ve dienen waarvan dan ook door
allen een d:uk gebruik werd gemaakt.

In beide H.H. Diensten wenschte ik den
geloovigen geluk met het gioote voorrecht

0. L. H. weer in hun midden te bezitten.
Ik meende deze gelegenheid tevens te moe
ten benutten en een woord van lof te brengen
aan onzen architect.' Ir. de Kort te Bussum,
voor de voortreffelijke en economische wijze,
waarop hij onze zoo* gehavende kerk in zoo
korten tijd wist te herstellen. Maar hoewel
de kerk nu weer gebruikt kan worden (de
torenspits moet nog gebouwd worden) zijn
hiermee onze zorgen nog niet voorbij, want
de waarschijnlijke vergoeding van 't Rijk en
van het steuncomité zal klein zijn, zoodat ik
m.et handen en voeten overgeleverd ben aan
de weldadigheid van Roomsch Nederland.

De Aartsbisschop van Utrecht, Die on
langs Eorculo bezocht en zeer getroffen was
door de groote schade, welke de stormramp
over onze parochiekerk bracht, verleende
gaarne vei lof om het ontbrekende geld door
collectes in de kerken en inzameling in de
R.-K. Bladen bijeen te brengen. Een be
schrijving van den ramp behoef ik zeker niet
te geven. Half Nederland is hier geweest en
voor velen was de R.-K. Kerk een der meest
bezienswaardige ruïnes en trok dan ook
steeds ontelbare bezoekers.

Moge door deze mededeelingen de Eerw.
Heeren Pastoors zich gedrongen voelen hunne
medewerking te verleenen door het doen
houden van een collecte in hunne kerken. De
genen die dit reeds gedaan hebben en mij de
opbrengst toezenden, breng ik bij dezen nog
maals mijn hartelijken dan. Ik hoop verder,
dat de Katholieken van Nedeiland zich niet
onbetuigd zullen laten door of mij persoon
lijk (Giro 65073) of door middel van dit
blad hun giften te willetj zenden.

God, die zich in edelmoedigheid niet laat
overtreffen, zal U zeker voor Uw Edelmoedig
heid beloonen.

Tijdens zijn verblijf in Lisieux bracht de
kardinaal-legaat Vico een bezoek aan het
klooster der Visitatie te Caen, om er Zuster
Franyoise Thérèse Martin (Leonie) te groe
ten; deze is een Zuster van de kleine H.
Tberesia.

Bij gelegenheid van baar zilveren profes-
siefeest overhandigde Zijn Eminentie haar
een eigenhandig geschreven Zegen des Pau
sen en wijdde in den tuin van het 'klooster
een beeld der Heilige; terwijl hij zich daar
na geruimen tijd onderhield met de Zuster,
die verwijderd moest blijven van Lisieux'
feesten en haar andere zusters en in dit
bezoek zeker een troostende schadeloosstel
ling ontving.

(„Msb.'

Heden, 12 Nov. herdenkt de Eerw. Zuster
Chrysantha in 't klooster van de Liefde
zusters van Tilburg te Diessen haar
diamanten kloosterjubilé. Zij was steeds
verkzaambij het ondewijs te Amsterdam,

1.eiden, Den Haag, Grave, Gennep, Oss,
verkdriel, Udenhout en Eindhoven,

leger, verneemt „Hef Vaderland" het vol
gende:

De plannen zouden beoogen alle staven
en troepen samen te brengen onder het
commando van een autoriteit, die dan de
aangewezen persoon zou zijn om in oorlogs
tijd op fe treden als opperbevelhebber. In
zoodanig plan zouden, naar aan het blad
werd medegedeeld, bij den Generalen Staf
niet langer twee Generaals als chef en
sous-chef passen, daar de bestemming voor
het opperbevel in dat plan van den Chef
van den Generalen Staf naar vorenbedoelde
autoriteit zou verplaatst worden.

Naar de „Msb." van betrouwbare zijde
verneemt, ligt het in het voornemen van den
minister van Oorlog om in 1926 bij de Kon.
Militaire Academie geen plaatsen open te
stellen voor cadet voor het leger hier te lande.

Deze maatregel houdt verband met het
voornemen om in den vervolge de a.s. be
roepsofficieren te verkrijgen uit hen, die hetzij
als reservist, hetzij cis dienstplichtige den
cu sus aan een school voor verlofsofficieren
hebben gevolgd.

W. A. Boswijk, kapitein van het 8e reg. inf.
heeft een verbeterde techniek uitgevonden,
v.elke kan worcen toegepast bij Jegeroefe-
ningen en waarbij het bezwaar, dat bij het
gebruik van losse patronen zich voordeed,
n.l. dat de aangevallen partij cikwijls in het
onzekere verkeerde, hoe zwaar haar verlie
zen zijn, wordt ondervangen door middel
van electriscbe lampen. Het uitgedachte
telrel is door het 8ste regiment, onder zijn
leiding gedemonstreerd op de Arnhemsche
heide nabij den Apeldoornschen weg, voor
den commandant van het veldleger luit.-
generaal Muller Massis, den inspecteur van
de infanterie, generaal-majoor Rijswijk de
Jong en den commandant der 3e divisie, ge
neraal-majoor Jhr. Wittert.

De demonstratie is uitstekend geslaagd.

(Hbld.)

Het O. M. eischte tegen ieder der be
klaagden 'n jaar en drie maanden gevange
nisstraf met aftrek van twee maanden pre
ventieve hechtenis.

De kantonrechter te 's Hage had Dinsdag
morgen uitspraak te doen in een zaak. die
van de zijde der politie aldaar was uitge
lokt. Zij had zijn oordeel willen vernemen
over de door sommige auto's gebezigde rich
tingaanwijzers. en wel over die. welke zich
boven op de wagens bevinden, met het oog
op de nieuwe wijziging van de Motor- en
Riiwielwet.

Het teeken, de pijl of de lat, boven op de
auto, kan niet gezien worden door een
bestuurder van een achter de auto rijdend
rijtuig, daar dit teeken zich slechts 5 of 10
c.M. boven de auto bevindt.

De ambtenaar van het O. M. wees er in
zijn requisitoir op, dat de Motor- en Riiwiel
wet spreekt van het goed zichtbaar uitste
ken van 'n voorwerp buiten de lijn van den
wagen uit.

Hii achtte dus het wettig en overtuigend
bewijs van een overtreding geleverd en
eischte, in aanmerking nemend dat deze
overtreding door de politie zelve is uitge
lokt, vrijspraak.

De uitspraak van den kantonrechter luid
de 1 boete subs. 1 dag hechtenis. Hij nam
ook in aanmerking, dat de overtreding was
uitgelokt

Men bediene zich dus niet van pijlen of
latten boven op de auto, doch van een of
ander voorwerp, dat men buiten de auto
uitsteekt.

De officier van Justitie, mr. Bauduin, is in
appèl gegaan van het vonnis der Haagsche
rechtbank, waarbij de gewezen Indische
onderofficier P. B. is vrijgesproken van de
hem ten laste gelegde medeplichtigheid aan
vergiftiging met bella-donna (atropine). Er
was tegen B. 5. jaren gevangenisstraf geëiscKt.

Over de plannen omtrent de reorgani
satie van Je hoogere bevelvoering in het

De Krijgsraad te 's Bosch veroordeelde
den zoon van het Tkeede Kamerlid Schaper
tot 6 maanden gevangenisstraf met ontslag
uit den militairen dienst.

De dader; ontkennen.

In den nacht van 25 op 26 Juni j.l. dron
gen dieven binnen in perceel Rokin 68. Zij
maakten gebruik van een valschen sleutel
en sloegen hun slag in een van de zich in
het perceel bevindende kantoorlokalen.

De buit was echter gering. Uit een lesse
naar werd 10 meegenomen; de moeilijke
arbeid van het openen van dé brandkast
leverde slechts 11.96 op. Nadat nog 4
uit den electrischen muntmeter gestolen was
verlieten de dieven maar weer het huis.

Een hunner werd al dadelijk gepakt, de
anderen kort daarop.

De eerste stond in October terecht en
kreeg een jaar en drie maanden gevangenis
straf met aftrek van drie maanden preven
tief. Hii had alles bekend.

Dinsdag hadden zich zijn twee „collega's"
te verantwoorden voor de Vierde Kamer.

Zij ontkenden alles pertinent. Wel waren
zij in het bewuste perceel geweest de
deur zou 's nachts opengestaan hebben
maar zij waren alleen binnen gegaan om
een dutje te doen.

Onder de getuigen bevond zich de mede
dader, die reeds terecht geslaan had.

De verdediger verzette zich tegen het hoo-
ren van dezen man als getuige, waar hij als
medebeklaagde beschouwd zou moeten wor
den.

De Rechtbank beriep zich op de jurispru
dentie èn hoorde den man. Zijn verklarin-
j gen werden door de andere beklaagden leu
gens genoemd.

De besturen van den Ned. R. K. Bond
van Handels-, Kantoor- en Winkelbedien
den „Sf. Franciscus van Assisië" en van de
Nedcrl. Vereeniging van Christelijke Kan
toor- en Handelsbedienden, hebben beslo
ten om gezamenlijk ernstige pogingen in het
werk te stellen, om de bestaande Gemeen
telijke verordening, volgens welke de win
kels om 9 uur gesloten moeten zijn, te wij
zigen in een 8-uur-sluiting.

Zij zuilen zich daartoe wenden onder
meer tot H.-H, Winkeliers, die van hun
sympathie blijk kunnen geven door hun
handteekening te plaatsen op daartoe be
stemde lijsten.

Het getal werkloozen in de diamantindus
trie, bedroeg in de week van 25 tot 31 Oct.
j.l. 416, tegen 427 in de daaraan voorafgaande
week.

De international^ telegraafconferentie heeft
bepaald, dat wanneer een internationaal tele
foongesprek langer dan 3 minuten duurt,
iedere minuut méér zal worden in rekening
gebracht en niet meer volle 3 minuten.

De op de kantoren in de provinciale hoofd
steden ingevoerde uitbreiding van de gele
genheid tot het voeren van interlocale en in
ternationale gesprekken, zal, volgens de
„Tel. met ingang van 8 November a.s., de
finitief worden ingevoerd, met dien verstan
de evenwel, dat op Zon- en feestdagen de
kantoren reeds te 12 uur des nachts voor het
mterlocaal en internationaal verkeer
opengesteld.

Voorts zal met ingang van 1 Januari a.s.

een zelfde regeling gelden voor de kantoren
Almelo, Alkmaar, Amersfoort, Apeldoorn,
Baarn, Breda, Bussum, Delft, Deventer,
Dordrecht. Eindhoven, Enschedé, Gouda,
Heerlen, Helder, Helmond, Hilversum, Lei-
een, Nijmegen, Tilburg, Velp (Gld.), Venlo,
Vlissingen, Wormerveer, Zaandam en Zut-
phen.

Deze kantoren zullen dus voor den inter-
localen en den internationalen dienst worder
opengesteld van den nacht van Zondag oj
Maandag 12 uur tot den eerstvolgenden Zon
en feestdag 8 uur voorm. Voor de Zon- e
feestdagen blijven de tegenwoordige oper
stellingsuren van overdag gehandhaafd.

In een nota naar aanleiding van het ver
slag omtrent het wetsontwerp tot goedkeu
ring van het op 8 Januari 1925 te 's-Gra
venhage gesloten voorloopig luchtvaartver
drag tusschen Nederland en Noorwegen,
merkt de regeering op, dat de luchtvaart
schikkingen die de Nederlandsche regee
ring met andere regeeringen treft, als voer-
loopige zijn te beschouwen, en dat, naar
verwacht wordt, daarvoor eerlang in de
plaats zal kunnen treden een algemeen vw
drag met verschillende Staten

De West deelt mede, dat 1 October j.l,
in gebruik is genomen een van beton ge
bouwd doorgangshuis voor lepralijders.

Tot dusver werden de personen, die ver
dacht werden te lijden aan melaatschheid
en zij die, lepra hebbende, op straat werden
aangehouden, alsmede de uit de Gerardus
Majella en Groot Chatillon ontvluchtte
lepralijders in het z.g. suspectenhuisje van
het militair hospitaal opgenomen.

Het nieuwe doorgangshuis is geheel van
beton opgetrokken. Zelfs het dak is van
beton. Het is voorzien van een galerij, welke
langs de geheele breedte loopt en verdeeld
in twee gelijke helften, een voor mannelijke
en een voor vrouwelijke patiënten. In iedere
helft zijn 3 kamers: een ziekenzaal met 3
bedden, een kamer voor de(a) verpleger
(ster) en een kamertje als keuken ingericht.
De mannelijke en vrouwelijke vrpleegden
en het verplegend personeel beschikken
ieder over een eigen badkamer en W. C.
Ook het gebouw, dat muskietenvrij is, is een
flink terrein, dat omheind is. De verpleging
is geheel in handen van het militair hospi
taal, dat zijn eigen personeel hiervoor aan
wijst. Het doorgangshuis staat onder toezicht
van den geneesheer en de hoofdverpleeg
ster belast met de besmettelijk^ afdceling.

DE CURSUS VAN PASTOOR L. WILLEN-

BORG OVER ST. PAULUS' BRIEVEN.

S. Paulus wordt wel eens de ideale Chris
ten genoemd.

In hem heeft de H. Geest den vollen in
houd van het Christendom blootgelegd.

De bedoeling van den cursus over zijn
brieven is een paar uren naar den grooten
Christen te luisteren, als hij ons iets van
dit Christendom laat zien, zooals het in zijn
geest en hart leeft, en zooals hij dit be
schreven heeft in zijn Romeinenbrief.

Natuurlijk kunnen in die enkele uren maat
enkele gedachten getoond en besproken
worden.

En omdat de subliemste gedachten over
het Christendom in het achtste hoofdstuk
zijn uitgesproken, was mijn plan, in hét
bijzonder dit achtste hoofdstuk te behan
delen.

Verder om de actualiteit van het bekee-
ringswerk, vooral om de aandacht, die men
tegenwoordig geeft aan de bekcering dei
Joden, zou ik ook gaarne het elfde hoofd
stuk van den Romeinenbrief doorlezen ui»
behandelen, omdat S. Paulus daar al zijn
liefde en zijn verwachtingen uitspreekt voor
dit bekeeringswerk.

Ten slotte omdat het inzicht van S. Pau
lus in de waarheid van het Christendom
onder werking van den H. Geest groeide
naarmate hij meer bad, overwoog en sprak,
daarom is het niet te verwonderen, dat wij
iets van dien groei opmerken in den brief
aan de Epheziërs, dien de groote Apostel
schreef na vier jaren gevangenisstraf. Wij
weten toch uit het bekende woord van
Festus (Hand. der Apostelen hfdst. 26
25-26). „Gij raaskalt, Paulus, uw letterblok-
ken maakt u uitzinnig," dat 't blijkbaar aan
de overheden bekend geworden was, hoe
zeer Sint Paulus zich verdiepte in de H.
Schriften. Maar ook uit het antwoord van
den Apostel bemerken wij, dat al die studie
nr. overweging de Goddelijke Waarheid zocht
eP vond, zoodat hij kalm en waardig tot
pestus zeggen kon: „Ik raaskal niet, uitmun
tende Festus, ik spreek woorden van waar
heid n gezond verstand," en dat Sint Pau
lus geen ander doel had ^an uit te spreken
z in heerlijk beleefd Christendom, waardooi
hij Apostel was zelfs op het oogenblik, dat
hij voor de Koninklijke rechtbank stond,
b!ij> t verder uit het onderhoud met koning
Aoiippa, die hem toevoegde: „Mót weinig
woorden wilt gij mij overreden een Christen
te worden."

Het prachtig antwoord van den Heilige
is er de bevestiging van: „Ik wensch bij
God, dat niet alleen gij, maar ook allen, die
mij hooreg, zij het met veel, zij het met wei
nig woorden, heden zoodanigen worden, als
ik ben, uitgenomen, deze boeien."

Wij hopen daarom in de vier uren van
dezen cursus, zij het in veel, zij het in wei
nig woord«n ujt den Romeinenbrief en dien
der Epbesi€rs iets.van Paulus' heerlijk Chris

tendom, een enkele van zijn diepe gedach
ten, te mogen overnemen.

L. WILLENBORG, pr.

Kaarten voor dézen cursus zijn vanat
heden te verkrijgen aan het Secretariaat
der R. K. Leeszaal, Jansstraat 49.

Het schijnt al zoo léng geleden, sinds
d'Indy op de concertpodiums in Nederland
stond te dirigeeren. Onze vaders en moe
ders spreken er nog van. zooals hun vaders
en moeders weer van het optreden van
abbé Liszt spreken. Uit den tijd, verou
derdphenomenaal voor het voorge
slacht, versleten, voor ons.

Geheel jnisis het korte antwoord!

Als vier en zeventigjarig man staat d'Indy
geheel in onzen tijd en, laten we het erken
nengelukkig dat hij er nog is. Want

d'Indy is een man uit één stuk, een man
die in zijn langen levensloop het beroem
de Antigone-woord heeft bewaarheid, zoo
als Schiller dat vertaalde: „Vièles gewal-
tiges lebt, doch nichts ist gewaltiger als
der Mensch."

Die kracht bestaat in de harmonie, die
er is in het leven en in het werk van den.
meester. Geleidelijk, niet met horten en
sprongen, maar toch bezield met den ver-
nieuwenden geest, die jonge kunstenaars
kenmerkt, is hij gegroeid, nn als hij vol
groeid en volop kunstenaar is, dan is hij
tevens wijsgeer en mensch genoeg geworden,
om met eerbied op te zien naar hen, die
hem voorgingen, nederig genoeg om den ar
beid te waardeeren van hen, die zijn voor-
loopers en wegbereiders geweest zijn. Vrij
van de voogdij in de kunst is hij dan verder
zichzelf, als we Wagners uiterlijken invloed
uitzonderen.

Deze mensch, die bovendien zijn diepe
overtuiging in een beleefd Katholicisme be
waarde. heeft eèn diepen en breeden invloed
gehad op zijn tijdgenooten. Jeugdentbousi-
asme met alle kwade excessen heeft hij
verstandig weten te leiden, niet te onder
drukken; ouderen l^eeft hii leeren waardee
ren, aan allen heeft hij ziin voorbeeld ge
geven van 'n enormen werklust. De „Wallen-
stein-trilogie"., „Fervaal" ,.1'Ftranger" en
„la Legende de saint Chistophe" zijn er om
zijn grootschen durf te bewiizen. Algemeen
bekend is zijn „Chant de la Cloche", een le
gende naar Schillers gedicht, dat vooral- na
de uitvoering op de Lamoureux-concerten 'n
triomftocht door de beschaafde wereld ge
maakt heeft, een edel en machtig werk, dat
in staat was het groote publiek te pakken,
omdat alle edele roerselen der menschenziel
'aarin naar voren komen.

Ik mag liet overbodig rekenen, Schillers ouden
meester-klokkegieter nader te beschrijven .In
dienzelfden geest, vrii tot een legend? be
werkt, is het dramatisch gegeven van „le
chant de la- cloche", dat we een drama mo
gen noemen, omdat het leven in al zijn nor
male nuancen er in uitgebeeld is. „Le chant

de la cloche" is het leven, bezien onder 't
vergrootglas van den naderenden dood.

Het is doopsel, huwelijk, het is de ar
beidzaamheid en energie van den man. het
is de droeve vervulling van het angstig
vergezicht van den huwelijksdag: de dood
van een der gehuwden, het is de viering
van den kunstenaar na ziin dood aan het
einde van een onbegrepen leven. Alledaagsch
maar roerend.

Het leven en de werkelijkheid onder de
eogen te zien en toch een begeesterd strijder
te zijn voor de zuivere zaak der zuivere
muziek, dat is het ideaal van d'Indy ge
weest, dat is het nog.

Men doet hem onrecht aan, als men hem
voor een wiskunstig musicus aanziet.. Want
naast zijn magistrale „Cours de composition",
door een onzer bekende Haarlemsche musici
in een Katholiek dagblad zoo absoluut
juist geteekend, staat ook zijn „Fervaal",
Laat „Fervaal" aan'de buitenzijde Wagneri-
aansch geteekend zijn, aan den binnenkant
ligt er het stempel van een groote persoon
lijkheid op.

Maar d'Indy is meer dan een schrijver van
een compositie-cursus van geheel bizondere
soort, hii is meer dan een begeesterd bio-
graaph in zijn volkomen uitgeput „César
Franck", meer dan dramatisch kunstenaar.

Ik herinner me in Diepenbrocks „Omme
gangen" den, volgenden zin te hebben ge
lezen: „Van wege de loutering van den
smaak en ter vorming van een beter oor
deel over de „modern e" muziek zijn de
uitvoeringen van den heer Averkamp met zijn
klein a capellakoor een onmisbaar element
in de muziekbeoefening van Amsterdam."

Ook dit heeft d'Indy volkomen begrepen
en daarom verschijnt hij voor ons ook pas
in zijn universeel karakter, als we hem zien
als den man die een school voor religieuse
muziek sticht en tevens er toe overgaat,' om
daags na de uitvoering van Debussy's Pel-
léas et Mélisande een hooggestemd artikel
daarover te schrijven.

De school van d'Indy!.... Maar is hij
niet sinds 1894, na de ziekte van Bordes, de
geziene directeur der „Schola Cantorum"?
Zeker, maar de Schola Cantorum is het re
sultaat geworden van de simoele Kerkmu-
ziekschool der rue Stanislas. Een heel werk
zou niet voldoende zijn om de werkzaamheid
van den dag en nacht arbeidenden d'Indy te
ontvouwen en, dan nog zouden daarin niet
vermeld staan de intieme gesprekken met
zijn dikwijls geestelijk en moreel geslagen
leerlingen

Stel u Voor, welk een durf het was het
Gregoriaansch alsy verplicht leervak in het
programma op te nemen! Is het wonder, dat
men hem een wiskundige en een archaeoloog
genoemd heeft?

Maar wat is het gelukkig, dat sinds de
componist rekening begint te houden met de
ziel van het Gregoriaansch. Luister, hoe Die-
per.brock daarover sprak:

„Hiermede is niet gezegd, dat men, zoo-
„als de Ouden, de gregoriaansche melodieën
„authentiek zou moeten overnemen, om ze
„tot leiddraad voor contrapuntische weefsels
„te maken maar dat men zooveel mogelijk
„het principe en den geest dier feelodieën

„in zich moet opnemen, om daardoor de mid-

„delen der naderende toonkunst ie verrij-
„ken, opdat het oude en het nieuwe elkan-
„der wederkeerig doordringen."

Vr.: I. Hoeveel bedraagt de Gemeente
lijke Inkomstenbelasting in de gemeente
Velsen, bel.jaar 1925—1926?

Het belastbaar inkomen is 2300 (volgens
aanslagbiljet), welk bedrag wordt vermin
derd voor de Rijksinkomsten belas ting en
Verdedigingsbel. II met een aftrek ingevol
ge art, 38 der Wet op de Inkomstenbel.
1914 van 360 en voor de Gem. Inkomsten
belasting met een aftrek voor noodzakelijk
levensonderhoud van 850, dan volgt Rijks-
inkomstenbel. 30, opcenten 0, Verdedi
gingsbel. II 5,50, Gem. Inkomstenbelasting
49.12, alzoo totaal 93.62.

II. Ik heb 2 kinderen. Is bij den aftrek daar
tekening mee gehouden?

III. Ik ben forens. Is daar ook rekening
mee gehouden?

V. Is deze aanslag goed oi en hoevee]
moet het bedrag zijn?

Antw.: Uw aanslag is juist

Vr. Is hier te lande gelegenheid om een
cursus te volgen in theoretische kennis voor
den buitendienst der Levensverzekerings-
Maatschappijen? Indien er in ons land geen
gelegenheid is om dergelijke cursus te vol
gen, besfaat er dan misschien gelegenheid
in het buitenland?

Antw. Dergelijke cursussen bestaan niet,
noch in ons land, noch in het buitenland.
Die wetenschap wordt in de practijk op
gedaan.

In heel zijn leven en werken is de Schola
Cantorum de sluitsteen geworden, waaraan
hij zich met een buitengewoon paedagogisch
talebt gewijd heeft. Een „otium cum digni-
taie" is bij hem ondenkbaar.

Voor het laatst was hij, indien ik me niet
vergis, in 1920 in ons land, te Leiden, waar
hij „Le chant de la cloche" dirigeerde. Is
het de laatste maal geweest? Hoe het zij,
zijn innerlijke waarde zal nog spreken tot
verre geslachten, als zij die leven en heen
gaan, van zijn optreden in onze concertzalen
niet meer zullen verhaten.

J. VAN DE WIEL. pr.

In dezen tijd van najagen en navorschen
van, nieuwe denkbeelden en nieuwe rich
tingen, in dézen tijd, waarin zooveel aan
dacht besteed wordt aan de volksontwik
keling, lagere en hoogere scholen een over
vloed van leerlingen krijgen, neemt het
boek een veel grootere en beteekenisvoller
plaat9 in ieder huisgezin in, dan vroeger.

Als natuurlijk gevolg van den groeienden
drang naar lectuur ontstonden de bibliothe
ken. Werden eerst meestal studiewerken,
voor studeerenden verzameld, al spoedig
ontstonden de openbare leeszalen en biblio
theken van overheidswege gesteund
om te voldoen aan de algemeene behoefte
aan gezonde, nuttige ontspanning en op
voeding door lectuur.

Hierin gingen in vele plaatsen van ons
land de Katholieken voor. Al gauw vonden
de verzamelde boeken een weg onder vol
wassenen, maar tevens ging men de nood
zakelijkheid inzien om te zorgen voor goede,
gezonde kinderlectuur, want niet alleen
volwassenen, ook kinderen vroegen om een
geschikt boek.

Om in deze dringende behoefte te voor
zien, richtte dan ook de R, K. Openbare
Leeszaal te Haarlem een bijzondere kinder
bibliotheek op. Het suctes beantwoordde
aan de verwachtingen, en het bleek maar al
te zeer, waar goede kinderboeken een
machtige factor zijn bij de zedelijke en
verstandelijke opvoeding van het kind,
dat de oprichting eener afdeeling voor kin
derboeken, aan een bestaande behoefte
beantwoordde.

De belangstelling groeide met den dag
en het enthousiasme der jeugdige lezers
bewees ten volle deze waarheid, dat door
Je jeugdlectuur vaak de grondslag wordt1 ge
legd, de richting voor latere ontwikkeling
wordt gegeven.

Dat derhalve de keuze en de uitdeeLng
van kinderboeken een belangrijke zaak is,
veel inzicht en voorzichtigheid vergi, valt
licht te begriioen. Gelukkig dat fle catalo-
gus, samengesteld door de Eerwaarde Broe-
lers van het R. K. Weeshuis te Tilburg in
deze aangelegenheid een veilige gids is
De bijdragen over kinderlectuur in" „Ons
Eigen Blad" het tijdschrift voor praktische
Roomsche opvoeding, geven ook kostbare
inlichtingen omtrent dit vraagstuk. Van deze
gidsen wordt begrijpelijkerwijze een dank
baar gebruik gemaakt.

Bovendien vergemakkelijken kinderen
soms den uitleen. Hoe uiteenloopend hunne
opinie over enkele boeken ook zij, toch

mogen zekere schrijvers zich in de alge
meene gunst der "jeugdige: 'lezers' verheugen.
Dit is het geval b.v. met Pater Finn en
Chr.stine Vetter.

Opvallend is, dat over het algemeen alle
kinderen een held hebben, dien ze veréeren,
maar hoe uiteenloopend de ideeën omtrent
nelden-vereering zijn bij kinderen, bewijzen
wel de bevindingen opgedaan bij dc uitiee-
ning van kinderboeken op Woensdagmid
dag, De trouwe vereerder van Karl May's
„Old Shatterhand" wordt opgevolgd door een
niet minder vurig enthousiast, die denzelf
den held minachtend neerhaalt en hem als
opschepper kenmerkt.

De conclusie dezer bemerkingen is, dat de
vorming van een ideaal we! de primaire be
hoefte lijkt te zijn van de kinderziel. Welke
vergezichten opent deze vaststelling!

En om niet dieper op de belangrijkheid
van dit alles in te gaan, wat een aardige,
diepzinnige tooneeltjes spelen zich niet af
bij het uitdeelen der boeken, wat opgewon
den verhalen en typische kritiek krijgt men
niet te hooren? Wat al verrassingen een ge
sprek met kinderen brengt, zal ie*er kunnen
begrijpen die met kinderen heeft omgegaan
01 eenigszins in het kinderhart is doorge
drongen.

De vorming van het kind is beslissend
voor de toekomst, en de keuze van een
jeugdideaal beïnvloedt niet zelden het ver
dere leven.Wie zou aan zulk een gewich
tig en belangrijk werk zijn steun met raad
en daad niet willen verleenen? De rijke
fanta sie van het kinderhart, van de kin
derverbeelding, is moeilijk te bevredigen.
Om in de vraag van het kind te voorzien,
;s een aanzienlijke voorraad prima kinder
boeken onontbeerlijk, kinderboeken vooral
die een ideaal levensbeeld voor den ont
luikenden geest van het kind weten te
tooveren. Wat zou eene uitgebreide serie
van heiligenlevens, voor kinderen bewerkt,
hier nut^ en goed kunnen stichten! Ook
sprookjes over heiligen en dieren, engelen,
vrome legenden en verhalen die de beste
krachten in het kinderhart bezieling en geest
drift bijzetten.

Nu is het ongeluk, dat onze kinder
bibliotheek voornamelijk uit giften bestaat
en bij gebrek aan onontbeerlijke geldmid
delen wel eens te kort moet schieten voor
le. groeiende belangstelling. Daarom vragen
wij: wie wil ons en onze kleine lezers hel
pen? Aan allen die belangstellen in de
ontwikkeling der kinderziel vragen wij: zijn
uwe kinderen de kinderboeken ontwassen,
staan die goede boeken vergeten in uw
kast of liggen ze in een kist op uw zolder,
geeft ze dan of staat ze in bruikleen af aan
°.nze. kinderbibliotheek. De minste

gift is hartelijk welkom. Ook wij, maar niet
het minst de kinderen die er zoozeer naar
verlangen, zullgn er u o zoo dankbaar om
zijn.

JOS MULDER.

Verhalen nit de levens van Gods lieve
Heiligen, geschreven voork inderec,
(Naverteld te Bethanië).

Dit boekje geeft ons eenige grepen uit de
levens der Heiligen, voor kinderen verteld.

Zou een kind graag iets over Heiligen le
zen of willen weten? Ja, want ieder kind
is geneigd tot vereering, kiest zich graag
een held, dien het bewondert, tegen wiea
het opziet en dan bijna als zijn eigendom
beschouwt. Als er in de geschiedenis les
over Floris V wordt gesproken, die zoo
goed voor het vo-lk was en daarom doof
de edelen vermoord werd, voelen zij wat
voor dien graaf uit het Hollandsche Huis
en willen dolgraag een boek over hem le
zen. Later hooren zij over de Ruyter. die
is nog veel grooter, dat was een echte held
en niet alleen dat, maar de Ruyter was
ook zoo'n goed mensch.

Voor een kind is dit zeker van groot
belang, het verhoogt zijn vereering en be
wondering. Zijn nu onze Heiligen ook geen
helden geweest? Zoo zal dus zeker iedet
kfnd zich interesseeren voor heilige helden;
mdar tot nu toe bestond er weinig lectuur
voor hen op dit gebied. Er zijn genoeg Hei
ligenlevens geschreven, zeker, maar zelden
een voor kinderen geschikt om te lezen. Nu
is natuurlijk een volledig Heiligenleven
veel te moeilijk voor een kind. maar net
als er kinderboeken bestaan over Floris V,
de Ruyter, Piet Hein enz., is er nu een
boek verschenen, dat de kinderen graag
zullen lezen, een boekje dat hun vertelt van
Gods lieve Heiligen. Het is geschreven in
kinderlijkln verteltrant, dus dit maakt het
den kinderen al heel gemakkelijk het zelf
te lezen. ^Wat zal een kind genieten, als
het den naam van een Heilige hoort noe
men en het kan er dan iets over naslaan
in zijn boek! Het ziet in de kerk een beeld
van den H. Antonius, van Gerardus Ma
jella, die al zoo jong een vriendje van O. li-
Heer was, van St. Liduina, in zijn boek kan
het vinden wat die Heilige voor goeds ge
daan heeft en waarom zij zoo heilig zijn
geworden. Zij lezen in dit boek hoeveel St.
Nicolaas, die groote Kindervriend, in zijn
leven van de menschen en vooral ook van
de kinderen gehouden heeft, waarom wij
dus ieder jaar het St. Nicolaasfeest vieren.
Met de heilige drie koningen uit het Oos
ten leven zij mee, die van zoo heel ver
met hun geschenken kwamen om het Je-
zuskindje te bezoeken. Het boek maakt de
kinderen vertrouwd met de Heiligen, zij
zien, hoe zij allen ook gewone menschen en
kinderen geweest zijn. Zij zullen die beel
den onthcuden, want dit is geen boekje
dat zij eens van het begin tot het eind uit
lezen en dan weer vergeten in hun kast
laten liggen, zij zullen er meerdere malen
naar gri/pen om zelf nog eens iets na te
^oeken. Het is dus een boek voor kinderen
om te bezitten. Misschien spoort het oude
ren aan om ook iets meer van Heiligen te
weten en na dit boek met de kinderen ge
lezen te hebben, naar een vol'ediger uit-
|ave te vragen, waar zij in zien hoe groot
ae beteekenis van iederen Heilige is ge
weest in de geschiedenis van zijn tijd. He
laas maar al te weinig weten wij. welke
mooie Heiligenlevens er door groote let
terkundigen geschreven en bewerkt zijn
ter zeer goed werk hebben dus de dames
van Bethanie gedaan, dit boekje te schrij
ven; zij zullen in hun arbeid tusschen de
kinderen wel gezien hebben hoe noodig dit
was. Jan Wiegman zorgde voor aardige ii«
lustraties.

A. M. VAN LENNEP,