NIEUWE haarlemsche courant
Tweede Blad Woensdag 18 November
Binnenlandsch Nieuws.
Alleen op de wereld.
Skrzynskl, de afgetreden Poolsche minister van buiteniandsche zaken,
kabinetsformateur. Engelsche voorzorgsmaatregelen ter versterking
van het grensgebied van Palestina, in verband met de dreigende houding
!er Druzen. Wilbur, de Amerikaansche staatssecretaris van marine,
weigerd zich uit te laten over het denkbeeld van internationale beper
king van duikbooten.
Onder de Radio-berichten: De Duitsche regeering hecht in principe
hare goedkeuring aan de overeenkomst van Locarno. Bij den Rijksdag
zal in dezen geest een wetsontwerp worden ingediend. Prof. van
Hamel hooge commissaris van Danzig. Herkozen als voorzitter der
Centrumpartij de oud-rijkskanselier Dr. Marx.
De overeenkomsten van Locarno.
De benoeming van
prof. Van Hamel tot Hoogen
Commissaris te Danzig.
1
De Centrumpartij
De toestand in Syrië.
De afsluiting van het Amsteldiep
De nieuwe motor- en rijwielwet.
Het tractaat met België.
Midd enstands-crediet
De afschaffing van het
Gezantschap bij den Paus.
Belasting en de Groote Gezinnen
UIT ONZE OOST.
LEGER EN VLOOT.
Paragraaf op den godsdienst.
KERK EN SCHOOL.
Mgr. A. F. Diepen.
Ballonvaart Kon. Ned. Vereen
voor Luchtvaart
Het R. K Jeugdleidersinstituut.
FEULLETON.
I
Amerika en het Hof van
Intern. Justitie.
De president der Amerikaansche Kamer
/an Koophandel in Londen heeft namens
het bestuur der Kamer een brief gezonden
aan senator Borah, den voorzitter der se-
naats-commissie voof de buiteniandsche be
trekkingen in de Ver. Staten waarin wordt
aangedrongen op toetreding der Ver. Sta
ten tot bet Permanent Hof van Intern. Justi
ce in Den Haag.
De vervolging der com
munisten in Engeland.
Het proces tegen de twaall communisten
is gisteren hervat. Bizondere politioneele
voorzorgsmaatregelen zijn getroffen tegen
communistische demonstraties.
De verhouding tusschen
Frankrijk en Engeland.
In antwoord op een vraag in het Lager
huis of het aftreden van Caillaux als Minis
ter van Financiën van Frankrijk de regeling,
onlangs tusschen Grooot-Britannië en Frank
rijk getroffen, betreffende de terugbetaling
van Frankrijk's schulden aan Engeland, zou
schaden, zeide Churchill dat de vorige Fran-
sche regeering in beginsel de regeling had
aanvaard, dat Frankrijk zijn oorlogsschuld
aan Engeland in verloop van 62 jaar, zou af
doen in annuïteiten, gemiddeld 12.500.000
pond bedragend, onder voorbehoud van de
bespreking van ve -schillende belangrijke han
gende punten. Het aftreden van Caillaux
had verdere bespreking van deze punten on-
ermijdelijk vertraagd, doch tastte de over-
enkomst in beginsel niet aan.
De Arbeiderspartij en de
Engelsche regeering.
Het bestuur der Lagerhuisfractie van de
Arbeiderspartij kwam Maandag bijeen om
i e plannen vast te stellen voor den nog res-
teerenden tijd van de parlementaire zitting.
Aangenomen werd een voorstel om zoo
spoedig mogelijk een debat uit te lokken
«ver het optreden van den attorney-general,
die de aanklacht tegen de leden van de fas
cistische organisatie in verband met de ont
voering van de vrachtautomobiel der „Daily
Herald" introk. Een motie van afkeuring,
die de Arbeiderspartij zal indienen zal zich
niet bepalen tot het bedrijf der fascisten,
doch een algemeen karakter dragen en ook
de noodorganisatie betreffen, die onlangs in
het leven werd geroepen tot het instandhou
den van vitale takken vangbedrijf ingeval
van algemeene werkstaking en welke de er
kenning ondervond van den minister van
Binnenlandsche Zaken.
De verloren Duitsche
koloniën.
De „Arbeitsgemeinschaft" der vereenigde
koloniale vereenigingen en bonden in Groot-
Berlijn, zoo wordt vandaar gemeld, hebben
Zondag in een massavergadering, waarbij
de voormalige gouverneur van Kiautsjau,
Waldeck, en de laatste minister van koloniën
dr. Bell het wqord voerden, een motie aan
genomen, waarbij de rijksregeering wordt
uitgenoodigd „stappen te doen, opdat met
ie vitale belangen van het ontwapende en
in economisch opzicht gekluisterde Duitsch-
land ook op koloniaal gebied rekening wordt
gehouden."
Ter dood gebracht.
De massamoordenaar Angerstein, die zijn
geheele familie en vele bedienden vermoord
de, is gisterenmorgen te Limburg geëxecu
teerd.
Ontruiming Keulsche zone.
De draadlooze dienst meldt uit Londen
over de Rückwirkungen", dat de krijgsraden
in het bezette gebied voortaan nog alleen mis
drijven tegen de bezettingstroepen zullen be
rechten. De troepen, die nog anchter blijven
in de tweede en derde zone, zullen geheel als
in vredesgarnizoens leven. De Rijnlandcom-
missie te Coblenz zal den Duitschen hoogen
commissaris tot haar leden tellen.
De separatistische beweging wordt door
amnestie naar de beide kanten geliquideerd.
De verkiezingen in Tsjecho
Slowakije.
Volgens den voorloopigen uitslag zal het
blok der regeeringscoalitie een weinig ver
zwakt uit de verkiezingen te voorschijn ko
men, maar niettemin een zekere meerderheid
behouden
Alle ministers zijn gekozen.
Bij de eerste stemming zijn 185 afgevaar
digden gekozen. De Tsjechische partijen ver
wierven 70 zetels, de Duitsche 42, de Sol-
waaksche volkspartij zes. De agrariërs en de
volkspartij staan aan het hoofd van de Tsje
chische partijen. De Duitsche communisten
kregen 28 zetels. De minister „van handel
Novak en zijn collega van onderwijs Marko-
vitsj zijn niet herkozen.
KABINETSCRISIS IN POLEN.
Skrzynski kabinetsfor
mateur.
De afgetreden minister van buiteniands
che zaken Skrzynski is belast met de kabi
netsformatie. Hij heeft verklaard van plan
te zijn een regeering te vormen, steunende
op een breede coalitie van de parlementaire
groepen. Hij hoopte gisterenavond gereed te
zijn.
Slaagt Skrzynski, dan is de vrees, dat de
crisis minstens een week zou duren, onjuis'
gebleken.
Velen in Polen houden Skrzynski, schreef
dezer dagen de correspondent van het „Berl.
Tag," voor den man, die begrepen heeft, dat
nu een andere, een nieuwe wind in Europa
waait. Thans zal blijken of degenen, die zoo
denken, een meerderheid achter zich heb
ben. Mochten echter de fascastische kringen
overwinnen, die den minister van oorlog
Sikorski tot militair dictator willen maken
maarschalk Pilsoedski heeft tegen die
dreiging reeds front gemaakt dan ziet
het er voor Polen leelijk uit. Immers aan een
Polen onder een militairen dictator zal het
buitenland niet het zoo dringend r.oodige
geld leenen. En waarschijnlijk ook niet aan
een rechtsgeoriënteerde coalitie, daar deze
geen verandering zou brengen in de binnen
landsche politiek gericht tegen de min
derheden.
De politieke toestand in
Egypte.
Sir George Lloyd, de pas-benoemde hoo
ge commissaris van Groot-Britannië, vangt
zijn functie niet bepaald onder gunstige om
standigheden aan. Alle teekenen wijzen er
op, dat de politieke spanning, die onlangs bij
't ontslag van den minister van justitie aan
den dag kwam, grooter wordt. De studen
ten, die zich een heele poos rustig hebben
gehouden, beginnen weder roerig te worden
en hebben Vrijdag, als protest tegen de be-
moeielijking van een vergadering van Zagh-
loelisten te Kaïro, weer eens gestaakt. Hier-
neven richt de parlementaire oppositie zich
met groote felheid tegen Hassan Pasja Nas-
jaat, den stichter van de Unionistische (It-
tehad)-partij, die zich in de afgeloopen maan
den heeft doen kennen als een dictator en in
wiens handen de regeering louter een werk
tuig bleek ten behoeve van de paleisgroep.
Gevreesd wordt thans dat aanstaanden Za
terdag ernstige ongeregeldheden zullen voor
komen wanneer de Kamer, die in Maart jl.
naar huis werd gestuurd, op grond van de
Constitutie weder bijeenkomt. Verwacht
wordt nl, dat de regeering dit zal verhinde
ren.
Sir George Lloyd voert in verband met
de politieke broeiing, besprekingen met de
vooraanstaande figuren en heeft ook een
onderhoud gehad met koning Foead, waar
van 't resultaat echter niet bekend is.
De Droezen bedreigen
het grensgebied.
Uit Jeruzalem wordt aan de „Daily Ex
press" gemeld Lord Plumer heeft den
luchtcommodore Gerard benoemd tot com
mandant van de luchtstrijdkrachten in het
gebied van Hoeleh in de nabijheid van de
Syrische grens. Mettoelah, de Joodsche ko
lonie aan de Syrisch-Palestijnsche grens,
wordt door de Droezen bedreigd. De geheele
streek wordt daarom tot militaire zone ver
klaard en verkeert practisch in staat, van be
leg. De Britsche officier, die over de troepen
in Transjordanië het commando voert, heeft
opdracht, gekregen een inval van de Droe
zen aan den Oostelijken kant van de rivier te
beletten. De Christenen vluchten uit Djedei-
da, waar Droezen Zaterdag een aanval deden.
Vele vluchtelingen kwamen te Mettoelah
aan, waar zij hun wapens afgaven en de be
scherming van de Britten inriepen. Fransche
vliegmachines bombardeeren Djedeida. Bom
men vielen op een mijl afstand van Mettoe
lah, waardoor onder de Joodsche kolonisten
een paniek ontstond. Britsche troepen wet
den naar Mettoelah gebracht, terwijl Brit
sche vliegmachines boven het Fransche grens
gebied vlogen, daar de Franschen practisch
gesproken hun posten verlaten hebben.
Het Amerikaansche duik
bootenprogram.
Wilbur, de staatssecretaris van marine,
zal, naar men verwacht, het Congres credie-
ten vragen om voort te gaan met het toege
stane program voor den bouw van 3000 ton
metende duikbooten van het V:type, waarvan
twee reeds van stapel zijn gelóopen, twee in
aanbouw zijn, terwijl voor den bouw van nog
drie toestemming is gegeven. Voor laatst
genoemde zijn echter nog geen credieten toe
gestaan. De heer Wilbur weigerde zich uit te
laten over het van Britsche zijde geopperde
denkbeeld om de duikbooten bij interna
tionale overeenkomst te beperken.
De „World", die zich uitlaat over de voor
gestelde afschaffing van de duikbooten, ver
klaart dat het afschuwelijk is passagierssche
pen op zee tot zinken te brengen, doch dat
het eveneens afschuwelijk is volken te blok-
keeren en uit te hongeren. Inuien het den
Britten ernst is, dan moeten zij afstand doen
van hun macht om de continentale volken
te blokkeeren.
De verhouding tusschen
arbeiders en communis
ten in Canada.
Een provinciale conventie van de Cana-
deesche Arbeiderspartij nam met algemeene
stemmen een resolutie aan, welke toelating
van de communisten tot de partij verbiedt.
De cycloon bij Malabar.
Zestig matrozen, overlevenden van de vaar
tuigen, die verleden week ten gevolge van de
cycloon aan de kust van Malabar zijn ver
gaan, zijn in Mangalore geland. Zij deelden
mede, dat omstreeks zestig visschersschepen
zijn gezonken, waarbij een groot aantal per
sonen zijn omgekomen.
De Duitsche regeering keurt de onder teeke-
ning in beginsel goed.
Het rijkskabinet heeft gisteren onder voor
zitterschap van rijkspresident Hindenburg
besloten, om den rijksdag de onderteeke-
ning van het verdrag van Locarno aan te
bevelen.
Officieel wordt als resultaat van deze be
spreking slechts medegedeeld. v dat het ka
binet met algemeene stemmen den minister
van buiteniandsche zaken dr. Stresemann
had opgedragen om per omgaande een wets
ontwerp voor te bereiden, dat als grondslag
zal dienen voor de debatten over het be
sluit van den rijksdag. Dit wetsontwerp moet
Dinsdag gereed zijn, daar dan de minister
presidenten en de staatspresidenten van de
verschillende Duitsche landen te Berlijn bij
eenkomen, ter bepaling hunner houding ten
opzichte van het verdrag van Locarno. Eerst
na afloop dezer conferentie zal het rijks-
kabinet, dat zich vandaag er toe bepaald
heeft, de onderteekening van het verdrag
principieel goed te keuren, hiertoe ook for
meel besluiten.
Zijn wij wel ingelicht, dan is de principi-
eele goedkeuring het rijkskabinet niet ge
makkelijk gevallen. Men is teleurgesteld
over den aard van den omvang van de z. g.
„Rückwirkungen". die ver zijn' gebleven be
neden de verwachtingen, welke Luther en
Stresemann bij hun vertrek uit Locarno koe
sterden.
Rijkspresident en rijksregeering hebben
zich bij het besluit om het verdrag niette
min te onderteekenen uitsluitend laten lei
den door de overweging, dat Locarno het
begin van een nieuwe politieke aera in
Europa beteekent. Men heeft het wensche-
lijk geacht nogmaals Duitschlands goeden
wil te demenstreeren en hoopt dan later
door diplomatieke onderhandelingen nog
wel verdere concessies te zullen verkrijgen.
Minister Stresemann heeft zijn departe
ment last gegeven, het wetsontwerp voor
Locarno uit te werken en in bui enlandschc
zaken is men er dan vanmiddag ook onmid
dellijk mee begonnen.
Na de conferentie der ministerpresiden
ten en nadat het definitieve besluit door
den rijksdag zal zijn genomen zal dr. Luther
zijn besprekingen met de partijleiders her
vatten ten einde den binnenlandschen poli-
tieken toestand op te helderen.
Naar uit Genève gemeld wordt, bevestigt
het Volkenbondssecretariaat, dat de leider
der juridische afdeeling van het secretariaat
prof. Van Hamel, tot Hoogen Commissaris
te Danzig zal worden benoemd. Het besluit
van den Volkenbondsraad is echter nog niet
definitief gevallen.
Volgens een Duitsch bericht zou men
voernetnens zijn om. ingeval Duitschland tot
den Volkenbond toetreedt dr. Simons de
zoon van den president van het Reichsge
richt te Leipzig, tot opvolger van prof. Van
Hamel te benoemen.
Op den Centrumpartijdaé te Kassei, werd
oud-rijkskanselier dr. Marx met algemeene
stemmen tot partijvoorzitter herkozen.
Uit verschillende plaatsen in Syrië wordt
aan de „Evening News" gemeld, dat Bei
roet door een aanval wordt bedreigd en dat
de Franschen. die alle auto's in de stad
hebben gerequireerd om versterkingen van
de haven aan te voeren, waar verscheidene
duizenden manschappen ter versterking zijn
aangekomen, in dat geval niet zouden aar
zelen de stad te bombardecren.
Van Wieringen wordt gemeld, dat de dijk
tot afsluiting van het Amsteldiep thans
door de aannemers opgeleverd is. Ook de
straatweg is geheel gereed. Hij is nog niet
officiëel voor het verkeer opengesteld, maar
de aannemers staan toe, dat wielrijders en
voetgangers er gebruik van maken, zoodat
de overtocht per postboot weldra tot het
verleden zal behooren.
Omstreeks Maart a.s. in werking.'
Het heeft in tal van kringen verwondering
gewekt, dat de nieuwe Motor- en Rijwiel-
wet, die reeds geruimen tijd geleden door de
beide Kamers is aangenomen, nog steeds niet
was afgekondigd. Vooral nu den laatsten
tijd het aantal auto-ongelukken zoo toeneemt,
wordt van verschillende zijden aangedrongen
op spoedige invoering, waarbij men goede
verwachtingen heeft van het wettelijk ver-
eischte chauffeursexamen.
Naar de Tel. verneemt, is de eerstvolgen
de maanden de afkondiging nog niet te ver
wachten. De uitgebreide stof, de reglemen
ten, die vastgesteld moeten worden, vertra
gen de uitvoering. Naar' van andere goed-
ingelichte zijde evenwel werd medegedeeld,
kan de invoering der wet omstreeks Maart
1926 worden tegemoet gezien.
Een verlangen naar overeenstemming.
In de Dinsdag gehouden Kamerzitting te
Brussel heeft minister Vandervelde bij de
bespreking van de buiteniandsche politiek
eenige woorden gewijd aan het Nederlandsch-
Belgisch verdrag. De minister gaf een zeer
korte toelichting, waarin hij zich hoofdza
kelijk bepaalde tot een herinnering aan de
onderteekening van het verdrag door den
Nederlandschèn minister van Buiteniandsche
Zaken, jhr. Van Karnebeek en Paul Hymans.
De heer Vandervelde bracht o.a. nog naar
voren dat uileenloopende gezichtspunten
over zekere onderdeden van het verdrag
nog niet geregeld zijn. Daarbij verklaarde
hij het verlangen te koesteren, dat er over
eenstemming verwezenlijkt zal worden. Even
wel achtte minister Vandervelde in het be
lang van de totstandkoming dezer overeen
stemming, 't vooralsnog beter beden niet in
bijzonderheden te treden over de verschil
lende meeningen aangaande het verdrag.
Het 10e jaarverslag van de Algemeene
Centrale Bankvereemging voor den Midden
stand is onlangs verschenen.
Naast vele andere belangrijke mededee-
lingen bevat dit verslag een opgave van de
aan cliënten geopend credieten per 31 De
cember 1924, verdeeld naar de grootte van
de verleende bedragen.
De A. C. B. v. d. M. had per 31 Decem
ber 1.1. in totaal verleend 3242 credieten,
verdeeld als volgt:
Van 1 tot 1.000 984 credieten
- 1.000 - 5.000 1470
- 5.000 - 10.000 439
- 10.0001 - 15.000 143
- 15.000 - 20.000 60
- 20.000 - 25.000 44
- 25.000 - 30.000 19
- 30.000 - 35.000 15
- 35.000 -' 40.000 13
- 40.000 - 45.000 8
- 45.000 - 50.000 14
- 50.000 - 55.000 6
- 55.000 - 60.000 5
- 60.000 - 65.000 1
- 70.000 - 75.000 4
- 75.000 - 80.000 3
- 80.000 - 85.000 1
- 90.000 - 95.000 2
- 95000 - 100.000 2
- 100.000 - 105.000 1
- 110.000 - 115.000 8
- 115.000 - 120.000 1
125.000 - 130.000 1
- 145.000 - 150.000 1
- 150.000 - 155.000 1
- 175.000 - 180.000 1
Hierop was door credietnemers een be
drag van ruim 20 millioen opgenomen.
„Wanneer men aanneemt, zegt „Het Cen
trum" dat een normaal middenstandscre-
diet niet meer dan twintig, hoogstens vijf-
en-twintig duizend gulden mag bedragen,
dan blijkt, dal ook de neutrale Midden-
standsbank ver boven deze schreef is ge-
gaan.
De ervaring heeff geleerd, dat hierin een
groot gevaar ligt, op de eerste plaats voor
het miödenstands-cerdiet zelve.
Ter kenschetsing van het anti-papisme.
Maandagavond vergaderde te 's-Gra.en-
hage, in het gebouw der Chr. Jongciuan-
nenvereeniging de Hervormd (Geref.) Staats
partij. Als spreker trad op de heer G. Nieu
wenhuysen, met het onderwerp: „De geluk
kige afschaffing van het Gezantschap bi;
ien Paus."
De vergadering werd geopend met het
zingen van het gezang: „Nooit kan 't geloof
te veel verwachten enz.", waarna de heer
Nieuwenhuysen psalm 50 voorlas en voor
ging in gebed.
Den ellden November zoo ving spr.
aan is het ongedachte geschied. Or.ze
groote God is een God van verrassingen.
Zonder dat menschelijke berekeningen et
ets toe hebben bijgedragen heeft God in
gegrepen ook in de politiek van Nederland.
Mgr. Nolens heeft zich. evenals Mr. Troel-
str^ï vergist. Maar dat is Gods werk.
De Gezant van den Paus zal nu wegge-
•'aagd worden en daarmee is de smaad, die
jarenlang op ons Protestantsche vaderland
heeft gerust, uitgewischt.
Al is er een kabinetscrisis ontstaan, toch
is het een dag van blijde boodschap. God
bedient zich niet meer van Christelijke
overheidspersonen, maar van socialisten,
communisten enz. om zijn raad te doen ze
gevieren.
Alvorens de heer Nieuwenhuysen verder
-p-ak. zong de vergadering Psalm 99.
Spr. zette vervolgens uiteen hoe de val
van de coalitie het gevolg was van het feit
'at de Gezant bij den Paus vertrekken moet.
Men heeft gezegd, van christelijk-histo-
-ische zijde dat wij een geestelijken bana
-net Rome gemeen hebben. Maar spr. eischt
•an de Christelijk-Historische Unie, al
brengt hij haar een saluut, dat zij den moed
''eeft gehad tegen het Gezantschap te
•temmen, dat zij deze woorden herroept
Coliin heeft nog onlangs gezegd, dat wii
net Rome diepere grondbeginselen ge-
neen hebben. Maar als dat waar is, zou
Gods woord liegen! Grootere leugen is cr
-■og nooit uitgedacht. Wie in coalitie met
"'ome wenscht te leven, miskent onze va-
'"rlandsche historie.
Zien wij niet in deze dagen de schimmen
an Schaepman, Kuvper en Lohman? GrJ
beeft hun levenswerk in één dag vernietigd.
Spr. betreurt het. dat de Anti-Rev ilu-
Vna'ren van het ware Protestantsche be-
Ansèl afgeweken zijn en den Paus in Nc-
-land op dé been helpen.
Dr. Kuvper heeft in de „Standaard" vai
*9 November 1877 beschreven, dat wie met
"""ome samengaat landsverraad pleegt.
Dit schreef hij echter vóór hij het mon-
rryerbond sloot.
Spr. roept uit: „We willen niets roet
""ome gemeen hebben. We willen niet van
ever de bergen geregeerd worden. maai
•'an boven de bergen" (daverend applausl
Men heeft gezegd, dat Rome 'en diplo
matiek centrum is. Dat kan wel waar ziin.
"aar dan moet men toch van een „Roomsen'
'iplomatitk centrum spreken. En daar wil-
'en de protestanten niets mee te maken
hebben. Ook niet met de vredespogingen
•'an een paus, die eiken Witten Donderdag
->o ziin stoel klautert en alle ketters ver
doekt.
Vervolgens werd gezonden het Lutherlicd:
Een vaste burg is onze God".
Daarna ging de heer Nieuwenhuysen
voort:
Thans voelen de Roomschen zich ge
krenkt, maar in 1915 werd een kaakslag aan
"hrotestantsch Nederland toegebracht.
Maar nu is het gedaan met onze afvaar-
'iging bij het nietige menschenkind te
Rome, dat zich zooveel aanmatigt. Dczet
dagen heeft Nederland den eersten stap te-
-uggezet op den weg des Woords.
De gezant is nu weg, maar we zijn er nog
niet!
Mag in Nederland, een protestantsch Ne
derland, de valsche sluwe Jesuieten-orde
geduld worden? Spr. roept uil: „Weg er
mee!"
Ook de processies beneden den Moerdpk,
die vervloekte afgoderij, moeten verdwij
nen.
Wij vragen Grondwetsherziening in Ne-
lerlandschen zin. Het Woord van Goa moet
weer heerschappij krijgen, ook in het staat
kundige leven. - j
De vergadering werd daarna coor den
heer Nieuwenhuysen op de gebruikelijke
wijze gesloten. (Msb.)
De heer J. W. F. van Meegeren te Venlo,
voorzitter van den Ned. R.K. Bond voor
groote gezinnen, schrijft ons:
Uit de N. V. courant heeft men dezer
dagen kennis kunnen nemen van het feit,
hoe een kleine gemeente als Blerik, het
aangedurfd heeft een kinderaftrek bij de
Inkomsten-belasting te gaan toepassen, die
aan alle gemeenten van ons land tot voor
beeld kan strekken.
We zullen aanstonds de cijfers gevfn en
merken terloops op, dat het verkregen re
sultaat te danken is aan het verzoek dat
uitgegaan is van den Bond van Groote Ge
zinnen, tot den raad der gemeente Blerik.
Tevens zij medegedeeld, dat men in een
ander Limburgsch dorp Reuver, dank zij 't
streven van denzclfden Bond, reeds eerder
een soortgelijk succes had te boeken.
De vraag rijst: op welkegronden kap
men redelijkerwijze aandringen op een ver
lichting in den belastingdruk voor de groote
gezinnen.
Welke aanspraken kunnen de gezins
hoofden doen gelden?
En ons antwoord luidt:
Omdat zij op elk gebied geestes- en
handenarbeiders leveren, zij verschaffen
werklieden en ingenieurs voor de industrie,
werkkrachten voor den landbouw, zaken-
menschen voor den handel, mannen van
de kunst en de wetenschappen, soldaten
aan het leger, mannen aan onze koloniën.
Zij verschaffen ook ech!geooten. groot
gebracht in een - talrijk gezin, waar orde en
bezuiniging noodzakelijkerwijze heerschen,
opgeleid door bewonderenswaardige en
moedige vrouwen, door wier voorbeeld zij
geleerd hebben geen afschrik te koesteren
voor de lasten van het moederschap.
Anderzijds blijkt uit de feiten, dat de
werkzaamste en de meest aan tucht gewen
de mannen uit de groote gezinnen opgroei
en, dat de geest voor orde. voor initiatief
en onderling hulpbetoon het best in die ge
zinnen verkregen wordt.
Deze gedachten nu wenschen wij voorop
te schuiven, om dan daaruit de conclusies
te trekken, dat de Staat berust op d.e groo
te gezinnen en dat zijn bestaan en toe
komst er door verzekerd wordt.
Zwaar echter zijn de stoffelijke en de
moreele' lasten, die op de groote gezinnen
drukken.
Opofferingen moet men zich getroosten
om aan kinderen van een groot gez n een
opleiding, een ambacht, een beroep te ver
schaffen. En wat al zorgen om de opvoe
ding te voltooien der jeugdige kindaren, die
weldra den moeilijken en bochtigen weg
van het leven zullen opgaan.
Die borgen die moeilijkheden, d:e lasten,
dat is het gansche leven van den vader en
de moeder van het groote gezin.
Door de geboorte der kinderen, door hen
op te voeden, heeft men zeer veel bijge
dragen ten bate van de maatschappij.
Het is dus billijk, dat de Staat in casu
de gemeente, die diensten in aanmerking
neemt en aan de groote gez nnen vermin
dering van belasting verleent. naar ver
houding van die be v ezen diensten.
Deze gedachten nu hebben wij voorop
willen stellen om eerst daarna te laten zien
hoe men met betrekking tot den kinderaf
trek bij de Inkomstenbelasting in Blerik.
het aangedurfd heeft een breed standpunt
in te nemen en het groote gezin daadwer
kelijken steun te verleenen
De regeling is aldus:
Voor het noodzakelijk levensonderhoud
wordt afgetrokken 600 voor gehuwden;
500 voor ongehuwden.
Voor het eerste kind 50; 2 kinderen
100; 3 kinderen 180: 4 kinderen f 303;
5 kinderen 500; 6 kinderen 750; 7 kin
deren 1050; 8 kinderen 1225 en voor
elk volgend kind 175 meer.
Het is werkelijk een te moo: voorbeeld
dan dat men het niet zou publiceeren in.
wijdere kring.
Daarom wenden we ons tót de Pers, die,
het zij dankbaar geconstateerd, in den
laatsten tijd gaarne een lans breekt voor
het groote gezin.
Ongetwijfeld zal dit er toe bijdragen, dal
ook andere gemeenten door dit prachtig
voorbeeld zullen worden gesticht, dat ons
door de vroedschap van Blerik is gegeven.
Deze vroede vaderen hebben getooqd 'n
open oog gehad te hebben voor de recht
vaardige verlangens van de vaders der
groote gezinnen.
BOMMENWERPERIJ TE BANDOENG.
Uit Bandoeng vernam Aneta. dat op
18 Oct. des avonds omstreeks negen uur
een bom geworpen werd op het erf van
den regent. De politie trok onmiddellijk
derwaarts, waarop een tweede bom-ont-
ploffing volgde, ditmaal tegenover bet
politie-bureau op de aloon-aloon van het
erf van de moeder van den regent. Een
onderzoek wees uit. dat -de bommen onbe
holpen vervaardigd waren, doch met spijkers
en ijzer gevuld, zoodat zij gevaarlijk waren
Een volgenden avond werd opnieuw eer
luiden knal gehoord voor de kliniek van
dr. Koch, hoorbaar tot op een kilometer
afstand, eveneens van een bom afkomstig
De bom toonde een zelfde makelij.
De geheele politieke recherche ging op
onderzoek uit. Een belooning werd u.tge-
ioofd voor wie den dader vindt.
„De Rsb." deelt mede, dat het ernstig in
het voornemen ligt om het Reglement op de
Krijgstucht aan te vullen met een paragraaf op
den godsdienst.
Gewacht wordt nog op de rapporten van de
aalmoezeniers en veldpredikers.
Zondag 8 November is Z. D. H. Mgr.
A. F. Diepen, na een verblijf van bijna zes
weken in het Groot Ziekengasthuis te Den
Bosch, in zijne woning teruggekeerd.
Daar de gevolgen der langdurige ziekte
zich nog eemgszins doen gevoelen, zal Mon
seigneur tot nadere aankondiging slechts na
schriftelijke aanvrage audiëntie verleenen,
meldt „S. Janski."
Met den ballon Hollandia werd een tocht
ondernomen onder commando van kapitein
Van Heyst, vergezeld van 4 passagiers, waar
van 3 (onder wie een dame) voor de eerste
maal een ballonvaart meemaakten. De wind
was naar de kust en had op 500 M. hoogte
reeds een snelheid van 60 K. M. per uur, zoo
dat de vaart niet lang duren kon. Te II uur
werd opgestegen te Utrecht en te 12.20
vlot geland te Kethel tusschen Schiedam en
Delft. Voor de deelneming aan deze vaart
was een loterij georganiseerd onder de vliegers
der L.A en van den M. L. D., waaraan ook
andere leden der vereeniging hadden deel
genomen.
De officieele opening.
Woensdag 25 November a.s. zal het R.K.
Jeugdleidersinstituut op officieele wijze wor
den geopend ten kantore van het Instituut,
Drift 8 te Utrecht-
Voor die opening zijn verscheidene auto-B
riteiten uitgenoodigd alsook de besturen der
onderscheidene Jeugdorganisaties, de licha
men bii het R.-K. Bijzonder Onderwijs en
Opvoeding betrokken, sociale organisaties
enz.
Deze laatste woorden waren een open
baring voor den pastoor, die de zedelijke ge
druktheid van het kind, verborgen achter
haar vroolijk uiterlijk, tot nu toe niet had
kunnen vermoeden. Ontroerd door die ont
dekking, strekte hij zijne armen naar het
meisje uit en zij wierp zich er in. snikkende.
„Arm kind! Arm kind! Ja, ween. Ween
maar. Dat zal ie goed doen. En als ie droef
heid hebt. vertrouw het mij toe. Je weet, dat
ik. je lief heb. Gedeelde smart is 'halve
«mart."
Hij trachtte te glimlachen, maar hij had
eerder ook kunnen weenen.
Toen Marie een weinig gekalmeerd was,
deed hij haar naast zich nederzitten. Hij
stelde haar gemakkelijke vragen en hij
stond verwonderd over de helderheid ha-
rer antwoorden. Toen hij eindelijk alles
besproken had en de klok op de pendule
van het naaste verfrek voor de tweede
maal geslagen had. stond hij op om een
einde te maken aan het onderhoud. Hij
legde zijn handen op het zuivere voorhoofd
en hief haar jeugdige hoofdje overeiné,
zoodat -ijn Onderzoekende blik van om
hoog in die van het kind vieL
„Alles, wat je me gezegd hebt', is goed,
en ik dank je, dat jé me niets van je
zorgen hebt verborgen gehouden. Be
schouw me als je vriend en als je onge
lukkig bent, kon- dan naar mij toe, evenals
je tot je moeder zoudt' gekomen zijn. Maar
bovenal blijf nederig kind en schep ie
geen al te hooge verbeeldingen. Bewaar
tegenover ie oom den eerbied, waarop hij
recht heeft, denk, dat hij je naaste familie
uitmaakf De gehoorzaamheid is op jouw
leeftijd nog de eerste plicht."
Hij zweeg, kuchte een oogenblik, als om
zijn stem helderder te maken.
„Schiet niet fe kort in je gebeden, wees
verstandig en godvruchtig. En eindelijk
denk aan hetgeen ik je gezegd heb over
den Italiaan, dien je tot je vriend gemaakt
hebf. Hij kan een goeden aard hebben, ik
weet 't niet;, maar 't is een kleine heiden
hij heeft geen godsdienst en de zouaaf zal
hem ook nooit over God of gebod spre
ken."
Pastoor Callot zag een lichtstraal blinken
in de oogen van Marie. Haar kleine mond
opende zich en van hare rose lippen kwa
men deze woorden uitgesproken met een
verwonderlijke klacht en beslistheid:
„Neen. Maar ik!"
De priester stond getroffen en ontsteld.
Leefde er in het zwakke lichaam van die
kleine boerendochter een apostelziel. de
ziel van een heilige? Ondoorgrondelijk zijn
de geheimen van den Vader, die in den
hemel is; verschillend en dikwijls boven
natuurlijk zijn de middelen, die hij gebruikt
om doeleinden te bereiken, die voor de
oogen des menschen zijn verborgen.
Zoo peinsde pastoor Callot niet zonder
vreeze; want zou die schoone vlinder, die
hij voor zich had, haar vleugelen niet bran-'
den gaan aan een verleidelijke vlam?
Hij aarzelde, aan twijfelingen ten prooi
niet meer wetend, wat te zeggen.
Hij besloot nog eenige dagen tijd fe win
nen, misschien zou God hem raad geven
over het besluit, wat hij nemen moest.
;,Tot ziens. Marie, tot een volgenden
keer. Je zuil' altijd best ontvangen worden,
en als je moeilijkheden hebt, ik ben tot
je beschikking. .Je bent braaf, maar wacht
je voor vermetel vertrouwen. Wantrouw
je zelve.
Zij vertrok Anna Babin, die haar be
spiedde, vafte haar aan beide wangen, en
schoof haar een boterham in de handen
met de heerlijke roode jam.
„Kom je nog eens gauw terug, beste
meid?
„Ja, juffrouw, dank u."
En Marie verliet de pastorie, ernstiger
dan zij was binnengekomen; een wereld
van ideeën had zich voor haar geopen
baard. En terwijl zij voortwandelde naar
hef huis van Bertrand Dollet, overwoog zij
een grootsch plan..
Marie had inderdaad een plan gevormd.
dat haar een gedeelte van den nacht wak
ker hield en dat den volgenden dag haar
afleidde van de klas: wat haar een beris
ping kostte.
Eindelijk, tegen den avond.openden
zich de deuren van hef schoollokaal en
gaven vrijheid aan een troep jongens en
meisjes, die schreeuwend en lachend het
door linden overschaduwde plein opvlogen,
vooraleer de verschillende wegen in te
slaan. Marie wachte op Frans, zooals zij
gewoonlijk deed: haar ernstig, bezorgd ge
laat had niet de gewone uitdrukking, zoo
dat haar kleine kameraad, zoodra hij haar
zag, haar vroeg;
„Waf scheelt er aan?"
Zij antwoordde niets op die vraag, om
dat veel kinderen om hen heen stonden en
zij niet wilde gehoord worden.
„Aanstonds, als wij alleen zijn," zeide
zij, „zal ik het je vertellen."
Ongerust over hef geheim, dat in haar
woorden scheen opgesloten te liggen en
met beklemd hart, volgde Frans haar, be-
geerig om het niéuws te vernemen. Met
haastige schreden verwijderden zij zich
beiden van de school, maar zij hadden
geen fien stappen gedaan, toen drie kin
deren zich bij hen aansloten. Een weinig
verder zagen zij Bertrand Dollet, die met
een schop op zijn sqhouder naar huis ging.
•Marie maakte een onrustige beweging.
„Wat vcvelend-" zeide zij met een
zucht, „Ik zal ie pas vanavond kunnen
spreken. En foch
Bertrand, die zijn nicht herkend had.
was stil blijven staan en wachtte haar. Hij
was nog een paar meters van hen af.
„Luister," zei Marie met gedempte
stem. ,,'t Is morgen een vrije dag. Ik zal
probeeren om te wandelen aan den oever
van de Bionne aan den kant van Motte
Saint-Euverfe, om 2 uur ongeveer. Kun je
komen?"
„Ik zal er wezen."
Den volgenden dag waren de twee kin
deren stipt op de aangewezen plaats. De
twee kinderen! Waren bet, niettegenstaan
de hun jeugddigen leeftijd, nog wel kinde
ren? Het ongeluk had hen in ieder geval
bijzonder vroeg rijp gemaakt en al ken
den zij nog niet de hartstochten der vol
wassenen, zij waren in staat tot het hou
den van dieper en ernstiger overwegingen,
dan vele volwassen menschen.
Het was een prachtige winterscbe dag.
De vorige nacht was koud geweest en
stukken ijs smolten op de waterplassen,
maar in den schoonen blauwen hemel van
boven blonk de bleeke, zachte noorderzon,
kuste met haar stralen de kale beemden
speelde door de takken der boomen en
drong vrij door overal, waar 's-zomers het
dichte gebladerte baar belette binnen te
dringen. En er heerschfe een vreugde, licht
werpend over de droefheid.
De natuur was schoon, met een schoon
heid. die men in het zuiden niet kent en
niet zou kunnen genieten, een „schoonheid,
die de ziel der weeskinderen streelde
Marie liep naast Frans en beiden volgden
den loop van de Bionne. Aan de linkerzijde
gingen zij langs de omheining van een klein
grondgebied en langs velden, zonder fooi of
afwisseling, langzaam oploopend naar wijn
bergen, waaromheen gewrongen boomstron
ken stonden en naar huizenrijen, waarvan
de roode daken schril afstaken tegen de
takken van noten- en perènboomen.
„Frans," zei Marie met zachte, overre
dende stem, „is hef waar. dat je nooit bidt
tot Onzen Lieven Heer?"
Zij zag zijn verrassing.
„Ja! Je moet bidden."
Hij herhaalde die woorden, probeerend re
te begrijpen.
„Bidden!.... Bidden!.... Onzen Lieven
Heer!
Zij meende het nog eens te moeten her
halen: „Ja, ie moet bidden fot Onzen lie
ven Heer."
„Wie, Onze Lieve Heer? Wie is dat?
Waar is hij?"
Marie had niet de wetenschap van een
godgeleerde, maar zij had de ziel van een
apostel En eenvoudigweg, maar met alle
kracht en overreding van ernstige overtui
ging legde zij hem uif:
(Wordt vervolgd.)
