Het ontslag aan de Amsterd.
Ballast-Maa schappij
Anti-Papisme"
Dinsdag 24 November 1925
49ste Jaargang No. 16107
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden. - Eerste Blad
Agenda
25 November
Het ongeluk bij de Hoogovens.
W. J. van Beugen Bik.
De Ijsbaan aan de Kleverlaan
onder water.
Sint Nicolaastijd.
De werkloosheid in Haarlem.
Oost en Wet.
Nieuwe Autobus.
I ndentitieitskaar ten.
Begrafenis F. H. Meyer.
Vereeniging tegen het mishandelen
van dieren.
GEMEENTEZAKEN.
Aanvullingsagenda gemeenteraad.
Kamer van Koophandel.
Kennemer Lyceum.
Moeders.
J. J. WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Haarlem,
Koningstraat 10
Telegraphisch Weerbericht
4
Statuten.
Advertenties 33 cents pa regel.
Bij contract belangrijke korting
Advertentiën tusschen den tekst,
als ingezonoen mededeeling, 60 ct
per regel, op de le pagina's 75 ct
per regeL Vraag- en aanbod-adver-
tentiën 14 regels 60 ct. per
plaatsing; elke regel meer 15 ct.
bij vooruitbetaling.
De abonnementsprijs bedraagt
Haarlem en Agentschappen;
Per week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco per post per kwartaal bij
vooruitbetaling 3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen}.
Postrekening No. 5970.
Het zou kunnen zijn, dat er onder onze
lezers waren, die de besprekingen over de
regeeringscrisis een beetje vervelend begin
nen te vinden. Maar het is niet onze schuld,
dat de crisis zelf nog niet in het eerste
stadium van oplossing is gekomen, 't Is ook
verklaarbaar, dat de vele uitvoerige be
schouwingen, welke wij aan deze ongewone
botsing in onze Nederlandsche politiek
wijdden, sommige pennen in beweging
brengt. Zoo ontvingen wij een ingezonden
stuk, dat ons aanleiding geeft om een
onderdeel van onze besprekingen nog wat
nader toe te lichten, omdat wij er, ten zeerste
jhrijs op stellen, dat juist op dat punt geen
misverstand blijft bestaan.
Onze inzender dan schrijft:
Geachte Redactie!
Hoewel voor het overgroofe deel met
Uwe politieke beschouwingen over de crisi;
het eens zijnde, gevoelt ondergeteekende
zich toch gedrongen omtrent de aanstaande
oplossing1 een andere gedachte voor uw
lezers te lanceeren, dan u meende ten beste
te moeten geven.
Ondergeteekende behoort bij diegenen,
welke verheugd zijn over het feit, dat nu
eens luid en duidelijk aan een deel der
coalitie werd toegeroepen, dat het offers
brengen van eene zijde „uit" moet zijn. Jaren
achtereen konden en mochten de Roomsch
Katholieken het offer aan de stembus bren
gen ten gunste van de protestante partij,
in hoofdzaak de Christelijk Historische
partij. Kamer-, Staten- en gemeenteraads
leden van die zijde werden door ons ge
stemd alsof het eigen candidaten waren, de
uitkomsten bevestigden dit ten volle. In
ambtelijke kringen en bij subsidieering
bleven wij steeds ten achter bij onze coali-
tiegenooten en zelfs is mijn persoonlijke
ervaring, dat het zevenjarig tijdperk van het
ministerie Ruys de andere groepen verhou
dingsgewijze grootere voordeelen bracht dan
onze partij.
Het veel omstreden gezantschap bracht
ook in de zeventiger jaren veel pennen in
beweging. Men weet drommels goed, dat de
Roomschen prijs stellen op een behoorlijke
vertegenwoordiging bij het Vaticaan. Wan
neer evenwei de niet-katholieke ministers
zeven jaar lang een gezantschap in stand
houden, wanneer het uit een zakelijk en
nationaal oogpunt te verantwoorden is,
dan slaat ieders verstand stil, als men ver
nemen moet, dat zonder dat er ook maar
van eenige verandering sprake is, het ge
zantschap uit een zakelijk en verantwoor
delijk standpunt bekeken, in eens weg ge
stemd moet worden. Stemt men tegen uit
zuiver anti-papistische overwegingen, dan
kan van samenwerken geen sprake zijn zon
der zich zelf te blameeren en wordt aan dit
anti-papisme het landsbelang opgeofferd.
De andere partijen, behalve de anti-revo
lutionairen, hebben ook de Roomschen voor
langen tijd van zich vervreemd, om geen
ander woord te gebruiken. De S. D. A. P.
stemde tegen, omdat het gezantschap van
zeer miniem belang werd geacht door die
heeren. Wat een gezantschap voor ons land
ten goede uitwerkt, weten wij als leeken
niet, doch men gaat dan op de leiding af en
deze verzekerde het bestaansrecht er van
herhaaldelijk. De andere gezantschappen
zeer veel kapitalistischer in den slechten
zin van het woord, krijgen der socialisten-
stem wel, doch wetend, dat zij de Room
schen er ontzettend door griefden, stemden
zij als één man toch mee in het koor der
anti-papisten, zooals wij in veel zaken van
hen gewoon zijn. De conclusie moet, naar
mijn bescheiden meening, dan, ook voor ons
zijn, „buiten de regeering te blijven op zijn
minst, totdat het gezantschap hersteld kan
worden, doch men stelle nog meerdere
Roomsche eischen en houde voet bij stuk,
alvorens weder tot samenwerking zich be
reid te toonen."
Ook plaatselijk trekke men voorhands ge
scheiden op; ook daar valt menig anti
papisme te ontdekken bij broeders van-den
huize.
P.
Het ware voor ons heel wat dankbaarder
en gemakkelijker geweest, om, "na de aan
neming van de motie-Kersten eenige vlam
mende artikelen tegen de anti-papisten te
schrijven, dan ons zelf te beheerschen en
anderen tot bezadigheid en gematigdheid
aan te spoten. Het gaat den Roomschen
journalist heel wat gemakkelijker af op te
komen voor de eer en de waardigheid der
Katholieke Kerk en Christus' Stedehouder,
den Paus van Rome, het valt hem heel wat
lichter den verblinden haat tegen de Room
sche Kerk en het Pausdom, de domme en
demagogische agitatie van ophitsende
dominée's in hun onchristelijkheid en anti
nationale afgrijselijkheid te geeselen en aan
de kaak te stellen, dan tot eigen geloofs-
genooten te zeggen: blijft kalm en bederft
door uw voorbarige agitatie niet, wat in
veertig jaren jpoeizaam is bereikt en wat
met wat tact en voorzichtigheid ook in de
naaste toekomst nog te bereiken valt.
Het zal wel onnoodig zijn voorop te zet
ten, dat, wanneer iemand het anti-papisme,
zooals het bij de stemming over de motie-
Kersten en daarna in vergaderingen van
afdeelingen van den Ned. Protestantenbond
tot uiting is gekomen, uit heel zijn hart ver
foeit, wij geheel aan zijn zijde staan. Maar
iets anders is het, of deze uitingen voor ons
aanleiding moeten zijn, om ons op even
krasse wijze te weer te stellen, de godsdien
stige tegenstellingen in het openbare leven
te verscherpen en vooral om ons, wat be
treft de politieke verhoudingen in ons land,
door motieven van wraak op het anti
papisme, te laten leiden. En dan
raeenen wij, dat de door ons .aangenomen
houding nog altijd de juiste is, waarvoor
wij nog enkele zakelijke argumenten willen
•aanvoeren.
Dat wij het best zullen doen de mannen
Van de groep-Kersten, dus de fanatieke
anti-papisten, links te laten liggen, dat zal
ieder wel met ons eens zijn. Tegen-actie
zou de godsdienstige hartstochten maar op-
zweepen, waarmee wij in dit historische
land van godsdiensttwisten niet anders dan
in het einde een burgerkrijg kunnen ont
ketenen. Het meeningsverschil gaat dan ook
hoofdzakelijk over de houding der Roomsch-
Katbolieken aan te nemen tegenover de
christelijk-historischen. En hier is al naar
men de feiten waardeert, inderdaad ver
schil van meening mogelijk. Onze inzender
en anderen misschien met hem, zeggen: na
de stemming over de motie-Kersten in de
Kamer moeten wij deze groep van'vroegere
coalitie-genooten den rug tockeeren, totdat
wij volledige voldoening hebben gekregen
ten opzichte van het Pauselijk Gezantschap.
Onze inzender adviseert zelfs verbreking
der samenwerking in de gemeente-politiek.
Nu willen wij nogmaals ten deze tot voor
zichtigheid aansporen om zich door het
onaangename conflict in de Tweede Kamer
in den nacht van 10 op 11 November („den
nacht van Kersten") niet van de wijs te
laten brengen. Blijkens het verloop der zaak
in de Kamer en al wat daarna is geschreven,
is de bekende verklaring van mgr. Nolens
voor alle partijen, ook voor de Christelijk-
Historische, onverwacht gekomen. Hieraan
's het misschien toe te schrijven, dat door
de Christelijk-Historischen geen andere
uitweg is gevonden dan te stemmen vóór de
motie-Kersten na een declaratie van hun
leider, den heer Snoeck Henkemans. Want
ons verwijt tegen de Christelijk-Historische
fractie willen wij billijk blijven kan
niet zijn, dat zij tegen den Gezantschapspost
stemden. Zij deden dat vijf jaar lang en de
opheffing van den post stond nu weer in hun
verkiezingsprogram. Ons verwijt kan alleen
dit zijn, dat zij, door vóór de motie-Kersten
te i stemmen, den schijn van te heulen met
de anti-papisten op zich laaddenï En het
zou inderdaad ook tactischer zijn geweest,
wanneer zij zich bij de stemming over de
motie-Kersten onthouden hadden of zich
krachtiger van de toelichting van die motie
hadden losgemaakt. Wij moeten echter be
denken, dat de heer Snoeck Henkemans
daartoe wel een poging heeft gedaan. Over
diens verklaring is wel veel gesproken en
geschreven 't is echter niet kwaad ee eens
letterlijk uit de Handelingen over te nemen.
De spreker namens de Christelijk-Histo
rische fractie zeide:
Mijnheer de Voorzitter! Het was niet mijn
bedoeling aan het debat over dit amende
ment deel te nemen, maar wel, om met een
eenvoudige verklaring, wanneer het oogen-
blik van de stemming daar zou zijn, mede
te deelen, op welke gronden wij onze stem
over dit amendement in een bepaalde rich
ting zouden uitbrengen. Ik geloof echter, dat
het niet goed zou zijn, na het woord, dat
door den heer Nolens is gesproken, wan
neer ik niet ook met een enkel woord mijn
meening daartegenover stelde.
Ik mag er aan herinneren, dat ook van
Christelijk-Historische zijde in het jaar 1915
is medegewerkt om een tijdelijk gezantschap
naar het Vaticaan af te vaardigen, omdat
wij meenden, dat op dat oogenblik over alle
bezwaren, principieele overwegingen en
persoonlijke gevoelens, die ons, Christelijk-
Historischen, daarbij het hart in beweging
brachten, moest worden heengestapt, om
dat men meende, dat op het oogenblik de
mogelijkheid bestond, dat het zenden van
een tijdelijk gezantschap naar het Vaticaan
zou medewerken tot het herstel van den
vrede in Europa.
Maar ik mag er ook aan herinneren, dat
tn het jaar 1920, toen voorgesteld werd dat
tijdelijk gezantschap te vervangen door :en
blijvend gezantschap, de heer de Savormn
Lohman op 22 December met de meest
mogelijke klem tegen dat voornemen is op
gekomen en dat de heer de Savornin Lohman
een amendement heeft voorgesteld om niet
over te gaan tot de instelling van het defini
tief gezantschap, welk amendement door
hem met de meeste kracht werd verdedigd.
De heer de Savornin Lohman vatte toen
hetgeen hij gesproken had in de volgende
woorden samen:
„Om te resumeeren, het komt ons
voor, dat de wederinvoering van be
doeld gezantschap niet in overeenstem
ming is roet de beginselen, die ons land
sinds vele jaren als juist en-rechtvaar
dig heeft toegepast; dat zij bij een deel
der bevolking als in strijd met onze
historie en met haar diepste overtuiging,
slechts verbittering en onrust kan te
weeg brengen; dat zij voor onze
Roomsch-Katholieke landgenooten ge
heel overbodig is, en dat de voordeelen
aan de wederinvoering verbonden, in
dien die er zijn, in elk geval niet opwe
gen tégen de bezwaren."
Na deze samenvatting hebben wij onze
stem gegeven aan het amendement, dat door
den heer de Savornin Lohman was voorge
steld, om het definitieve gezantschap niet te
aanvaarden.
Door den heer Nolens is gezegd, dat, nu
bet gezantschap er eenmaal is, het voor een
belangrijk deel der bevolking, voor de
Roomsch-Katholieken die ook in het Kabi
net vertegenwoordigd zijn, een zóó grie
vende teleurstelling zou zijn, wanneer het
amendement mocht worden aangenomen,
waardoor het gezantschap niet zou worden
gehandhaafd, dat het voor zijn fractie een
zaak Van ernstige overweging zal zijn, of
zij dan wel haar stem aan de begrooting
van Buitenlandsche Zaken zal kunn ;n geven.
Ik mag er op wijzen, dat, niettegenstaande
het zeer grievende, dat er in gelegen was
voor een ander deel der bevolking in het
jaar 1920, toen besloten werd het tijdelijk
gezantschap door een blijvend gezantschap
te vervangen, wij toen niet er aan gedacht
hebben daarin aanleiding te vinden onze
stem aan de begroeting van Buitenlandsche
Zaken te onthouden
Mijnheer de Voorzitter! De zaak, Waar-
over wij op het oogenblik spreken, gaat nog
verder dan het belangrijke onderwerp, dat
wij nu behandelen. Zij raakt, na de verkla
ring, die de heer Nolens zooeven heeft af
gelegd, ook in ernstige mate den gang van
onze binnenlandsche politiek. Daarom
stel ik er prijs op, in dit
verband te zeggen, dat nog
alt ij d, ook door ons, de sa
menwerking, die er -op het
oogenblik op politiek ge
bied in Nederland bestaat,
wordt beschouwd en aan
vaard als de beste voor den
gang van zaken voor detoe-
komst van ons land en volk.
Maar, al bestaat die overtuiging, dan mag zij
ons niet weerhouden om te doen datgene,
wat wij naar ons geweten meenen te moeten
doen. Indien daa-uit gevolgen zouden voort
vloeien, die voor ons land en volk nadeelig
zouden zijn, dan rust de verantwoordelijk
heid daarvoor niet op degenen, die op dit
oogenblik gelijk reeds in 1920 zich
tegen een blijvend gezantschap bij het Vati
caan hebben verzet, maar dan rust die ver
antwoordelijkheid in de eerste plaats op
degenen, die dat gezantschap hebben door
gezet, terwijl het hun bekend was, dat bij
degenen, die met hen samenwerkten, en die
sinds jaren die samenwerking hadden ge
acht in het belang van Ons volk, tegen dit
gezantschap onoverkomelijke bezwaren be
stonden.
Aldus de heer Snoeck Henkemans in den
nacht van 10 November.
Wij geven toe, dat er een meer bevredi
gende verklaring denkbaar was; maar gezien
het plotselinge in de situatie, door het
ultimatum van mgr. Nolens ontstaan, kun
nen wij ons begrijpen, dat de leider der
Ch.-Hist. fractie den toestand niet geheel
meester was. Toch heeft hij niet nagelaten
de voortzetting der coalitie als de beste
samenwerking, ook voor de toekomst, aan te
prijzen. Men kan zeggen: het ware dan beter
geweest, evenals de anti-revolutionairen,
metterdaad die sympathie voor de coalitie
te toonen; maar wie dat zegt vergeet, dat
de Christ.-Historischen aan de uitspraak
van hun leider, in 1920 gedaan, aan hun
houding van de vijf laatste jaren, aan hun
verkiezingsprogram vooral, vastzitten. En
wat meer zegt, hij vergeet, dat ook de anti
revolutionairen niet altijd gesproken en ge
schreven hebbep als nu. Op 13'Februari
1888 schreef dr Kuyper in de Standaard, dat
de roomsche landgenooten „nooit ofte nim
mer" op medewerking of inschikkelijkheid
in zake de missie te Rome moesten reke
nen, omdat, nu de Paus geen wereldlijk
souverein meer was, deze missie er een zou
zijn bij den Paus als Paus, en dit kon niet
geduld door den Koning als hoofd van een
gemengde natie.
En in November 1893 schreef dezelfde dr.
Kuyper nog drie artikelen in de Standaard
om te betoogen, dat de roomsche hiërarchie
de pretentie heeft om in den Paus van Rome
hef geestelijk gezag voor alle gedoopten uit
te oefenen, waaraan hij deze conclusie ver
bond:
„Maar juist uit dien hoofde is het dan
ook voor een iegelijk, die deze pretentie
van Rome, krachtens zijne eigen belijdenis,
verwerpt, ten eenenmale onmogelijk, mede
te werken tot een officieele acte van onze
overheid, waarin explicite of impücite de
erkenning v'an deze pretentie zou liggen....
Wie dit van oris vergt, denkt eenvoudig niet
na of is niet op de hoogte van
de zaak, waarover hij een oordeel uit
spreekt."
Zoo heeft eens de groote leider der anti-
revolutionnaire - partij geschreven en toch
heeft de partij zooveel tucht en politiek
inzicht getoond, wist de leiding haar vol
gelingen zóó op te werken, dat de a.-r.
Kamerfractie bijna geheel vóór den Vati-
caanpost, als een landsbelang, stemt, zon
der dat dit in de partij anti-papistische ge
voelens wakker roept. Welnu, zóóver is
de Christelijk-Historische partij nog niet
Wij hebben Kuijper en zijn officieren den
tijd gelaten om tot het juiste inzicht te ko
men, wat een politiek bondgenootschap
eischt en om het anti-papisme in eigen
kring te onderdrukken. Waarom zullen wij
datzelfde geduld niet nog eenigen tijd te
genover de christelijk-historischen beoefe
nen, waar wij toch mogen vertrouwen, dat
in die kringen de behoefte aan een stevi
ger politieke leiding ook reeds gevoeld
wordt. Zij, die gelooven, haasten niet, is tot
nog toe altijd de wapenspreuk geweest,
waaronder de Ned. R. K. Staatspartij uit
nemend geleefd heeft. Wij zien geen reden
om het bord over te schilderen met de leus:
nu moet de boel maar eens barsten!
Sociëteit „St. Bavo". Lyceum-avond, 8
uur. Haarlemsche Inkoop Combinatie,
8 uur. Bestuursraad Volksbond, 8 uur.
Willen is Kunnen, 8 uur. Vioolonder-
wijs, 3 uur.
Gemeentelijke Concertzaal. Loots Con
cert, 8 uur.
Bovenzaal De Kroon, Nederlandsche Na-
fuurhistorische Vereeniging, 8 uur.
Statenzaal Prinsenhof. Vergadering van
den Gemeenteraad van Haarlem, half 2.
Reddingsbrigade voor Drenkelingen (gas-
verstikking, electriciteitsongevallen enz.)
Tele'foon 10231.
Luxor Theater Bioscoopvoorstelling
8 uur.
De Kroon. Groote Markt. Bioscoop
voorstelling, 8 uur.
Mnseum voor Kunstnijverheid Paviljoen
Sluiting van de tentoonstelling van „Kunst
in Industrie", geopend van 10—4 uur.
Arbeidsbemiddelingsbnreao van Sint fran-
ciscus Licidewerk Zoetestraat tl Eiken
Donderdag »an 89V4 uur
R.K. Arbeidsbureau voor 'mannen en jongens
Sociëteit St Bavo. Smedestraat 23,
Ielefoon 10049 Alle werkdagen vaD 9
half 9 uur 's Zaterdags alleen van 92 en
van 2654 en avonds van half 8
half 9 uur
R. K. Arbeidsbeurs voor Vróuwen Bloem-
hofstraat 1 Alle werkdagen van v.m.
10—12 uur. des middags van 24 uur. en
s avond» van 89 uur, behalve Zaterdag
avond - Tel 11671
Arbeidsbeurs voor R. K. Ziekenverpleegsters
(uitgaande van den Ned R K Bond van
Ziekenverpleegsters). Aanbiedingen en
aanvragen voor verpleegsters aan het Bu
reau BI weg 309 Overveen fdr C Bosch}
R. K Leeszaal en uitleenbibliotbceb
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012, van 25 en van 710 uur. be
halve de» Maandagsochtenas en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken
van 2 tot 5 uur en van 79 uur Woens
dagmiddag ruilen van kinderboeken
St. Marthavereeniging, Bloemhofstr 1, Zon
dag; en Woensdags van 8 10 uur n.m
gezellig samenzijn voor Hollandsebe meis
jes. die hier geen tehuis hebben Tel
11671
R. K. Bevolkingsbureau Gebouw Sint
Bivp Smedestraat 23 van 810 jui
op Maaodag-, Woensdags- en Vrijdag
avond
St. Elisabeth's Vereeniging Jansstraat
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S E V Maan
dags van 23 uur Donderdag van 12
R. K. Kraamverzorging van de Derde Ord«
- St. Franciscus. Aanvragen, ook voor
niet leden van de Derde Orde. te richten
tot Mevr Coebergh. Ged Oude Gracbl
74, des Dinsdags van 23 uur
Parochiale Bibliotheek (Kleverparkwegl
Dinsdagavond
Eerste Hulp bij Ongelukken (Snelverband)
Centrale, post Tel 11111 en verder bij de
wit kruis aan den huisgevel
Het vermoeden, in ons bericht van de
vorige week geuit, dat het onfslag, hetwelk
aan het personeel der Amsterdamsche Bal
last Mij. was aangezegd, weer zou worden
ingetrokken, is bewaarheid. Men is gewoon
aan den arbeid gebleven.
Vanwege de Mij. werd ons medegedeeld,
dat het onfslag is aangezegd in verband
mef den opzeggingstermijn.
Wanneer eertijds bij vorst niet kon ge
werkt worden, kon het personeel, daf, zoo
als men weet, groot in aantal is, zoo maar
niet zonder meer aan den dijk gezet wor
den, De opzeggingstermijn moest worden in
achf genomen en men begrijpt dat zulks
groote uitgaven beteekende.
Thans is het personeel opgezegd, maar
zoolang de weersgesteldheid het niet on
mogelijk maakt, wordt er doorgewerkf.
Door de opzegging van thans, kon dan, bij
intrede der vorst, met een opzeggingster
mijn van één dag volstaan worden.
Naar wij vernemen, blijft de toestand van
Van Leer, die bij een val aan het Hoogo-
venbedrijf ernstig gewond werd, dezelfde.
Zaterdag is hier te rstede in den ouder
dom van 62 jaar overleden de heer W. J.
van Beugen Bik, een bekend arts in en
buiten deze gemeente.
De overledene werd vooral op hef gebied
van tropische ziekten druk geraadpleegd,
dank zij zijn veeljarig verblijf in Indië.
O.m. was de heer Van Beugen Bik een
ijverig bestuurslid van Volkszang. Hij was
een vriendelijk geneesheer, die menig maal
arme patiënten, met raad en daad bestond.
De teraardebestelling is bepaald op
Woensdag fe 11 uur op de Algemeene
Begraafplaats, Schoterweg.
In verband met het overlijden' van den
voorzitter gaat de Volkszang-avond a.s.
niet door.
Het besfuur van de ijsbaan aan de Kle
verlaan is begonnen met het onder water
laten zetten van de ijsbaan aan de Kle
verlaan.
Wij ontvingen van de N. V. Paanakker;
Schoenhandcl, Groote Houtstraat 46, een
paar aardige leerboekje* voor de jeugd
welke de firma tot Sint Nicolaas aan eiken
kooper careau doet.
DE CIJFERS IETS ONGUNSTIGER
DAN IN 1924.
Nu het winterseizoen weer ingetreden is,
de critieke tijd voor de toeneming der werk
loosheid, hebben wij bij den heer Vader, di
recteur van den dienst der Werkloosheids
bestrijding, eens geïnformeerd, hoe het met
de werkloosheid in Haarlem stond.
De heer Vader verstrekte bereidwillig
de gevraagde inlichtingen en verschafte
ter vergelijking, cijfers betreffende de werk
loosheid gedurende denzelfden tijd van het
jaar (half November) in 1924 en 1923. Daar
uit bleek, dat het totaal aantal werkloozen
iets hooger is dan in 1924. Angstwekkend
is het' verschil echter in geenen deele en het
verschijnsel vindt zijn oorzaak in het groo-
ter aantal werkloozen in de bouwvakken.
Die meerdere werkloosheid in de bouwvak
ken moet geweten worden aan het feit, dat
de meeste groote bouwwerken ten einde
loopen en nieuwe nog niet zijn aangevangen.
Half November waren als werkzoekenden
bij de Arbeidsbeurs ingeschreven 1040 man
nen en 107 vrouwen. In 1924 waren deze
cijfers resp. 1011 en 91 en in 1923 waren de
cijfers resp. 1273 en 123. Men ziet hieruit,
dat de cijfers van dit jaar die van het vo
rige jaar niet zoo veel ontloopen. Daarbij
diene men verder in het oog te houden,
dat niet ,al degenen die bij de Arbeids
beurs staan ingeschreven, werkloos zijn.
Er worden daar geen werkloozen, doch
werkzoekenden ingeschreven. Uit den aard
der zaak zijn de meeste ingeschrevenen wel
werkloos, doch ook staan ingeschreven men-
schen, die van betrekking veranderen wil
len en verder ouden van dagen en bijv.
kleine z.g.n. handelaartjes, die wanneer er
zich te eenigen tijd werk voor hen voordoet,
als sneeuwruimen bijv., dit krijgen. Dit'aan
tal van niet-werklooze ingeschrevenen be
loopt toch altijd nog een goede honderd, zoo
dat er op het oogenblik een goede 900 man
nelijke werkloozen in Haarlem ingeschreven
staan.
Zijn de totaal-cijfers van 1925, vergeleken
bij die van het vorige jaar dus iets ongun
stiger, bij die van 1923 steken ze allergun
stigst af en daarom willen we bij de cijfers
van enkele vakken, welke we zullen vermel
den, ook die van 1923 noemen, omdat ook
de bijzondere vakken uitstekend illustree-
ren de verbeteringen, welke sinds 1923 zijn
getreden.
Van die verbetering heeft vooral de me
taalindustrie geprofiteerd. Op het oogenblik
is daarin de toestand zelfs zoo aldus deelde
de heer Vader mede, dat er gebrek is aan ge
schoolde arbeiders. En dit geldt niet alleen
voor Haarlem, doch voor geheel Neder
land. Immers, als men werkkrachten voor
een bepaalde industrie te, kort komt, gaan
de aanvragen naar het Centraal Arbeidsbu
reau in Den Haag en van daaruit gaan ze
naar de verschillende Arbeidsbeurzen in
Nederland. Zoo staan de Arbeidsbeurzen
in het geheele land dus in verbinding met
elkaar. Doch geschoolde arbeiders in de me
taalindustrie zijn niet voldoende te krijgen.
En dit heeft er bijv. te Leiden reeds toe
geleid, dat daar cursussen zijn ingesteld, om
metaalbewerkers (en verder schilders en
timmerlieden) in hun vak te bekwamen.
De gunstige toestand in de metaalindustrie
wordt als volgt geïllustreerd: Waren er half
November 1923 11 metaaldraaiers bij de
arbeidsbeurs ingeschreven in denzelfden
tijd van 1924 bedroeg het aantal 5 en in
1925 slechts 1.
Voor de machinebankwerkers zijn deze
cijfers resp. 24, 7 en 7; voor de ketelmakers
12, 2 en 1 en voor de grofbankwerkers 52,
22 en 11. Over de geheele linie valt hier dus
merkbare vooruitgang te constateeren. Deze
meerdere werkgelegenheid in de metaalindus
trie spreekt ook uit het feit, dat in enkele
jaren het aantal werknemers bij de werf
„Conrad" van 300 tot 600 is gestegen.
Ging het in dit bedrijf dus den goeden kant
uit, het aantal werknemers onder de bouw
vakarbeiders vertoont een stijgende lijn
Half November 1923 waren er bij de arbeids
beurs ingeschreven 120 timmerlieden, 100
schilders, 69 opperlieden, 93 grondwerkers
en 25 metselaars; in 1924 waren deze cijfers
resp. 85, 52, 53, 71 en 28. Een goede voor-
uilgang,dus, welka thans weer gedeeltel'.jk
te niet gegaan is, want op het oogenblik zijn
er ingeschreven 104 timmerlieden, 63 schil
ders, 77 opperlieden, 74 grondwerkers en 31
metselaars.
Zooals we reeds zeiden, hebben deze cij
fers echter niets verontrustends; de meeste
toch vertoonen veel gunstiger beeld dan hwee
jaar geleden.
Wat het aantal ingeschreven sigarenmakers
betreft, dit was in November 1923 14, het
vorige jaar 76 en thans 16, zoodat we hierin
dus weer tot de ouden toestand zijn terug
gekeerd en het het schrikbarend aantal werk
loozen in deze industrie verdwenen is.
Bedroeg het aantal ingeschreven losse ar
beiders in November 1923 303 en het vorige
jaar 231, thans is het 263. Enkele weken
geleden was het echter nog 230, doch de
stijging heeft zich vertoond, toen er sneeuw-
kaarten uitgereikt werden, waarbij zich ook
laten inschrijven, zooals we hierboven reeds
schetsen, zgn. handelaars en scharrelaars.
Deze sneeuwkaarten komen echter succes-
sieveliik weer terug.
Uit Schoten, dat, wat werkloosheidsverze
kering en arbeidsbemiddeling betreft, door
Haarlem verzorgd wordt, zijn thans inge
schreven 233 mannelijke en 32 vrouwelijke
werkzoekenden.
Donderdag 26 dezer zal voor deze vereeni
ging in den Schouwburg Jansweg optreden
de heer C. K. Elout,redacteur van het Alg.
Handelsblad met een voordracht over zijn
reis en verblijf in Ned. Indie.
Door den heer Hartman is een nieuwe
autobus in dienst gesteld op het traject
Haarlem-IJmuiden.
Het in ons nummer van gisteren geplaai-
ste bericht over indentiteitskaarten, ston
abusievelijk vermeld onder het hoofd invali-
diteitskaarten.
Gisterenmiddag had te Heemstede onder
groote deelneming de begrafenis plaats van
wijlen den heer F. H. Meyer, in leven me
dedirecteur van de N. V. „Van Waverens
Graanhandel". De overledene was ook be
stuurslid van het departement Haarlem van
de Mij. van Nijverheid en Handel en lid van
de Kamer van Koophandel. Opgemerkt wer
den o.m. Jbr. J. C. Mollerus, secretaris en
de heer H. A. Marcus. 2e secretaris van de
Kamer van Koophandel; verschillende leden
van de K. v. K„ eenige bestuursleden van
het departement Haarlem van de Mij van
Nijverheid en Handel en verschillende za-
kenmenschen. Het woord werd het eerst
gevoerd door een der directeuren van de
N.V. van Waveren's Graanhandel. De heer
N Levenkamp, commissaris der N. V. voer
de daarna het woord, namens de mede
commissarissen en schetste den overledene
als een hard werker. De vacature van direc
teur blijft open.
De heer J. W. Elfring, die den overle
dene reeds 40 jaar kende, schetste hem als
een man, die ieders belangpn behartigde als
men er om vroeg.
De heer J. Vis sprak als handelsvriend
nog eenige woorden.
In plaats van den heer E. H. Krelage. die
verhinderd was, sprak de heer Ir. W. J.
Burgersdijk. Spr. schetste de groote waarde
voor de Kamer van Koophandel van den
heer Meyer. Dc debatten, welke hij voerde,
waren steeds vruchtbaar. Meer speciaal op
het gebied van den buitenlandschen handel
was de heer Meyer goed thuis.
Ook als vriend van den overledene wilde
de heer Burgersdijk spreken over de goede
kanten van den overledehe, van zijn vriend
schap en zijn hartelijken humor.
„Ik dank je," eindigde spr., „voor alles
wat je in je leven voor mij bent geweest."
Namens de familie dankte een zwager
van den overledene.
Ondervoorzitterschap van den heer dr.
J. Jongkind, oud-voorzitter, vergaderde gis
teravond de afdeeling Haarlem van boven
genoemde vereeniging.
Bij de verkiezing van twee bestuursvaca-
tures, door het overlijden van den heer K.
F. v. Maas en door het bedanken van den
heer J. Westendorp, werden de door het
bestuur gestelde candidaten gekozen, n.l.
mej. C. Westendorp en de heer Jhr. Mr. W.
v. d. Goes van Naters, die gekozen werd
tot voorzitter.
Met algemeene stemmen werd de neer
J. Westendorp tot eere-lid benoemd.
Betreflende üe vervulling der vacature
in de Oude Talen, aan het Gymnasium en
aan het Lyceum, wordt de navolgende
voordracht gedaan:
1 J. van Leeuwen, wonende te Bloe-
mendaal.
2. W. van Oorde, wonende te Breda.
In de op 25 dezer te houden raadsver
gadering zal alsnog aan de orde worden êe-
sttkl: Punt 20 d. Benoeming van een leer-
aar in de Oude Talen aan het Gymnasium
en aan het Lyceum.
Punt 12 en punt 15 worden van deagen-
da afgevoerd.
Certificaten en Oorsprong
voor Polen.
De Kamer van Koophandel maakt be
kend, dat op haar kantoor ter inzake liggen
de gewijzigde bepalingbetreffende Cer
tificaten van Oorsprong®, oor Polen.
Men schrijft ons:
In de serie Lyseumvoordradhten van bet
Kennemer Lyceum te Bloemendaal, vindt
a.s. Vrijdag te 8.15 in de aula, de 2e lezing
plaats, n.l. van d enRector, Dr. A. de Vlet
ter over Jobnn de Witt, zijn tragische strijd
en einde (naar aanleiding van de 300-iarige
herdenking van zijn geboortedag in 1625).
Mej. Peeters verzoekt ons in deze rubriek
den volgenden oproep te mogen plaatsen
Hebben niet alle moeders hare kinderen
vurig lief?
Wie dit vraagt heeft het antwoord reeds
gereed. Hij kent het moederhart hij heef!
doorvoelt, die grootste, machtige liefde, dit
God aan de vrouw geschonken heeft uit
barmhartigheid voor al haar lijden.
Moederliefde omsluit de onpeilbare diepte,
den afgrond van liefde, waaruit de moede;
put en blijft putten die wondere kracht tot
daden van ongelooflijke zelfverloochening er
heldenmoed voor haar kind.
En tochmoeders, die niet zoude»
aarzelen, geen oogenblik, om haar leven t«
geven voor elk harer kinderen, zijn dikwijls
onbewust, de oorzaak, dat zij hare lievelingen
zien sterven
Hoe vele, vooral kleine kindertjes sterven ei
Ik zou niet durven zeggen, hoeveel percent
in de eerste levensjaren
Waarom
Omdat de moeders bij het gebed, dat ze
zeker altijd tot God opzenden, zelfs voor het
kind, dat ze nog onder 't hart dragen, niet
voegen de daad, die haar moet maken tot we
tende vrouwen en moeders. Zij moeten we
ten, hoe ze haar kinderen moeten behande
len, hoe ze, vooral in de eerste jaren, met
het teere lichaampje van haar kindje moeten
omgaan. Dit weten komt niemand aanwaaien;
het moet geleerd worden.
Hoe menige moeder heeft zich hare schul
dige onwetendheid verweten aan het ziekbed,
ja, aan het doodsbed van haar kindje I
Door uw schuld, moeders, mag geen enkel
kind verloren gaan. Zij mogen door uw schuld
niet sterven noch den geestelijken dood
door de zonde, noch den lichamelijken dood
door verzuim en onkunde
De vrucht uws lichaams moet rijpen voor
Gods oogst in de eeuwigheid door uw liefde
en zorg, uw koestering'
Arme, onwetende moeders, gij denkt dat
ge 't weet dat ge er alles van weet
Maar ik bid u, gaat eens een keer den cursus
voor moeders bijwonen en vraagt daarna u
zelf eens af met de hand op 't hart Wist ik
dit allemaal
Heb ik mijn kleine kindertjes tot nog toe
zóó behandeld, dat God, die mij het kindje
gaf, tevreden met mij kan zijn.
Gij behoeft het antwoord maar alleen aan
God en aan u zelf te geven moeders.
Maar ik weet, na den Moedercursus zultj
ge vreugde in uw hart voelen, omdat ge 't nu
zooveel' beter weet, wat uw kind toekomt,
omdat ge 't nuzoo duidelijk ziet, dat atv
liefde alleen niet toereikend was, om uw kind
voor veel pijn en ziekte te bewaren.
Lieve moeders, de gelegenheid wordt u nu
weer aangeboden, om te leeren wat ge zoo
noodig hebt. Denkt aan uwe kinderen 1
Ik weet, het gij Roomsche moeders, gij wilt
de nieuwe wereld, de wereld voor Christus,
helpen opbouwen welnu zorgt dan, dat ge
een gezond nageslacht geeft aan kerk en
maatschappij, gezond naar ziel en lichaam
laat uw lijden in en door het heilige moeder
schap niet verloren gaan 1
Laat u onderwijzen.
Om te beginnen worden de jonge moeders
uit de St. Bavo parochie a.s. Donderdagavond
te 8 uur in het patronaatsgebouw Leidsche-
vaart verwacht, om daar te keren hoe zij
'haar kindertjes moeten behandelen.
Laat nu laksheid of beterweten niemand te
rughouden. Geloof me, niemand heeft er
voordeel van dan de moeders en hare kinde
ren.
Er is plaats voor 40 vrouwen.
Barometerstand, 764 achteruit, 9 uur
Licht op. De lantaarns moeten morge»
worden opgestoken om 4.23.
Naar waarnemingen in den morgen van
24 November 1925.
Hoogste Barometerstand 769.6 m. M. te
Blacksod.
Laagste Barometerstand 737.9 m. M. te
Andaenes.
Verwachting van den avond van 24 tot
den avond van 25 November.
Zwakke tot matigen noordelijke tot wes
telijken wind, nevelig tot zwaarbewolkt,
waarschijnlijk eenige regen- of hagelbuien,
zelfde temperatuur.
De lezing is bedoeld voor Ouders en Be*
langstellenden; ook zonder dat en een in
vitatie ontvangen heelt kan men zich voor)
bijwoning aanmelden bij de administratie
van het Lyceum, Prins Mauritslaan 2,
Overveen.
HET STADHUIS VAN SUIKER.
In een fraaie natuurgetrouwe nabootsing,
van respectabelen omvang, prijkt in deze St,\
Nicolaasdagen in de etalage van den banket-,
bakkersfirma J. A. v. Zanten, Kleverpark
weg 21 c. het Haarlemsche stadhuis in minia
tuur. geheel van suiker vervaardigd door den)
banketbakker zelve.
Het werk is bijzonder geslaagd, zoodatj
een aantrekkelijk geheel werd verkregen.;
Niets ontbreekt er aan, zelfs niet de klok,'
die het uur van 3 aanwijst. Het beeld voor
den topgevel ontbrookt evenmin.
Des avonds is het massale stuk inwendig)
verlicht en lijkt het een sprookjespaleis.
Geen wonder, dat het veel kijkers trekt, die
deze banketbakkerskunst komen bewonde-
De „Staatscourant'' bevat de statuten
de Maatschappij tot Exploitatie van onroe
rende goederen „Rezzago", alhier
