IN EN OM HAARLEM
i
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Verkeersongevallen.
NIEUWJAARSWENSCH
Vrijdag 11 December 1925
50ste Jaargang No. 16122
Dit nummer bestaat uit 10 bladzijden. - Eerste blad.
Uit den Gemeenteraad.
Evenals vorige jaren bieden wij ook dit jaar weder de
gelegenheid tegen vergoeding van slechts f 0.60 een
NIEUWJAARSGROET in onze
te plaatsen, welke 4 regels plaatsruimte mag beslaan.
Groote advertentiën elke regel meer, 15 cent extra.
De abonné's welke van deze meer en meer gebruikelijke
wijze van „wenschen aanbieden" gebruik willen maken,
worden beleefd verzocht onderstaande bon ten spoedigste
duidelijk ingevuld met toevoeging van faan ons
bureau Nassauiaan 49, le Haarlem te doen bezorgen.
Ook onzen courantenbezorgers en agenten kan de inge
vulde bon ter hand worden gesteld.
Ondergeteekende verzoekt plaatsing van onderstaanden
NIEUWJAARSGROET in het nummer van 31 December.
(Het bedrag ad f.gaat hierbij).
S. v. p. duidelijk met potlood invullen.
3INNENLANDSCH NIEUWS,
De Zomertijdregeling.
I
Agenda
12 December
De arbeidsvoorwaarden in het
bloembollenbedrijt.
Holl. Mij der Wetenschappen.
Van onze Rechtbank.
Besmettelijke ziekte.
Aanbesteding.
Javaansehe dansen.
Een gevaar waarop
gelet moet worden.
J. J. WEBER ZOON
Koningstraat 10 Haarlem.
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Telegraphisch Weerbericht
Oe abonnementsprijs bedraagt voof
Haarlem en Agentschappen:
Per week 0.25
Per kwartaal 3.25
franco per post per kwartaal bij
♦ooruitbetaling 3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen).
Postrekening No. 5970.
NIEUWE HAARLEWISCHE COURANT
Advertentiën 35 ceflts fS regel
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tekst,
als ingezonaen mededeeling, 60 ct-
per regel, op de le pagina's 75 ct.
per regeL Vraag- en aanbod-adver-
tentiën l4 regels 60 ct. per
plaatsing: elke regel meer 15 ct
bij vooruitbetaling
Alle abonne's op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden f 0000 Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door fyC/t bij een ongeval met f O 'O bij verlies van een hand, ^ij verlies san een f-fl m bij n - 3-
Vgen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen: i öUUU.- verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen: i/DU." doodelijken afloop: 1 een voet of een oog: 1 duim of wijsvinger: 1 been of arm: JU an_e* vin
een
vinger.
Met een prijzenswaardig optimisme open-
de de voorzitter gisterenmiddag de verga
dering. den Raad smeekend zich te beper
ken, opdat wij „heden" door de begroo
ting zouden heenkomen.
IJdele hoop!
Gisterenavond moest de vergadering te
half twaalf gesloten worden, terwijl de
Hoofdstukken Werkloosheidsvoorziening, de
Inkomsten en de Bedrijven nog restten. De
volgende week gaan wij dus maar weer met
nieuwen moed aan den gang!
De Volkshuisvesting! Onuitputtelijke bron
praatstof voor onze gemeenteraden! Bij de
begrootingsdiscussies was het vraagstuk be
keken vpn den algemeenen kant, hoeveel er
p.m. in het belang der volkshuisvesting te
Haarlem gedaan is en wordt; bij het betref
fende hoofdstuk vond een groot aantal spre
kers gelegenheid om nog eens in bijzonder
heden op deze zaak in te gaan. Laten wij
de anfwoordrede van wethouder Reinalda
op den voet volgen, dan doen wij tevens
den verschillenden sprekers niet al te veel
onrecht.
De heer Miezérus had een oude maar
toch nog altijd belangrijke kwestie aange
roerd, de vraag n.m. of het wel verantwoord
is op betonplaten te bouwen. Een zuiver
technische vraag natuurlijk en waarom zij
zooveel animositeit kan verwekken is ons
dan ook ten eenenmalc onverklaarbaar. De
heer Miezérus toonde met pilfers en zelfs
met een teekening aan, dat bepaalde hui
zen we meenen in de Merovingcnstraat
leelijk gezakt zijn. Dat kan op den duur
de gemeente hnderdduizenden kosten, zei
de heer "Miezérus, want de rioleering is
onderstut, zakt dus niet mee. Wethouder
Reinalda ontkende dat alles niet; zei alleen,
dat het niet zoo erg was. We zijn in Haar
lem bezig met een proefneming met beton
platen. Dat de huizen zouden zakken, wist
de directeur van Bouw- en Woningtoezicht
vooruit. Dat ligt aan den grond. Er wordt
volop aandacht aan de zaak gewijd! Wij
vertrouwen, dat de heeren in de commissie
van toezicht deze zaak in het oog houden,
een zuiver technische zaak, die dus beter
buiten den Raad behandeld wordt, maar
niettemin van groot belang schijnt.
De heer Klein Schiphorst, die over hef
algemeen nogal tevreden over Bouw- en
Woningtoezicht is, meent, dat de éene ar
chitect overladen met werk is. De tweede
is wegens bezuiniging afgeschaft, maar het
wachtend publiek wordt daarvan de dupe.
De heer Miezerus was het niet met hem
eens. En de Wethouder beloofde een on
derzoek. Dan hidden de heeren Klein Schip
horst en van Liemt geklaagd over de eigen-
jaardige toepassing van de Woningnoodwet,
waardoor belangrijke verbouwingen worden
tegengehouden, omdat hef gemeentebestuur
bepaalde woningruimten niet aan de wo
ningmarkt wil onttrekken. Dat is niet waar,
zei wethouder Reinalda; wanneer een ver
bouwing werkelijk verruiming van werkge
legenheid kan brengen, wordt dispensatie
vaö 'het betreffende wetsartikel gegeven. Op
de verbaasde opmerking van den heer van
Liemt, dat Bouw- en Woningtoezicht een
verbouwing van 67,000 in de Groote Hout
straat tegenhield op grond van de betref
fende wetsbepaling, antwoordde dc Wet
houder, dat hij als werkverruiming alleen
beschouwde de uitvoering van werken op
een vroeger tijdstip dan men aanvankelijk
van plan was. Particuliere bouw dus uit
philantropieü Daar zullen we maar niets van
zeggen.
De heer Peper had na een geweldige
strafpredikatie over de langzaamheid in den
woningbouw een motie ingediend, waarin
B. en W. worden bezworen om den woning
bouw met den meesica spoed uit te voeren.
B. en W. kozen den verstandigsten weg cn
namen de motie zonder eenig bezwaar over.
Maar voegde de wethouder er toch nog
moet men eerst eens naar de oorzaak zoe
ken alvorens een schuldige aan te wijzen.
Zoo werd 9 Januari door den Raad een
besluit tot bouwen van een bepaald com
plex genomen; 5 maanden later berichtten
Gedeputeerden, dat de huren te hoog wa
ren; na wijziging werd weer twee maanden
later het voorstel goedgekeurd.
Het belangrijkste deel der discussies werd
bijgedragen door een voorstel van den heer
Joh. Visser om B. en W. uit te noodigen.
plannen in te dienen voor het bouwen van
woningen met lager huren dan 5 per week
en van een kleiner dan het gebruikel'ijce
type. In zijn toelichting brak de heer Vis
ser nogmaals een lans voor elagewoningen
en zeide de mogelijkheid in te zien om met
verdiepingswoningen meer menschen en op
goedkooper wijze onder dak te brengen dan
tot nu geschiedt. Hef voorstel dndervond
veel bestrijding, omdat de meests raadsle
den daarin het systeem van alcoofwoningen
meenden te onfdekken.
Wethouder Rejnalda. achtte het eerste
deel van het voorstel overbodig; er zijn nu
nog 500 woningen in aanbouw en 472 in
voorbereiding. Van de laatste is de huur
nog niet eens vastgesteld, de Raad heeft
de bepaling daarvan dus nog in de hand; in
zooverre tenminste Gedeputeerden geen
spaak in het wiel steken. De opmerking
lijkt ons niet geheel juist. Immers, het is den
heer Visser te doen om kleinere woningen,
waardoor de huurprijzen van zelf lager kun
nen worden. Wat die kleine maat betreft,
de Wethouder wil er niet van hooren, Wij
moeten hier in Haarlem niet beneden 225
M3 inhoud gaan, zei hij; raet uitzondering
misschien van afzonderlijke hofjeswoningen
voor oude menschen; maar daarover pral'en
we wel eens afzonderlijk. Van bovenwonin
gen wil de Wethouder niet weten. Wanneer
wij de menschen uit de krotwoningen, een
andere huisvesting willen geven, dan moet
dit een behoorlijke woning zijn. De oplos
sing moet niet' in het type woning, maar in
de bijdx-age gevonden worden.
De heer Visser verduidelijkte zijn voor
stel' nog door een meer aannemelijke ver
klaring, dat er toch nog kleine gezinnen zijn
anders dan bestaande uit man en vrouw;
b.v. vader en dochter, moeder en zoon enz.
Daarvoor is geen woning van 225 M3 noo-
dig. En de beer Visser legde een plan over,
waarbij het mogelijk is een bovenhuisje mef
drie vertrekken te maken (vóór- achterka
mer en keuken) voor lagen huur en klei
ner dan 225 M3. 't Is toch beter den men
schen zulk een bovenhuisje te geven dan
niets of een krotwoning, ze! hij. Maar d,e
Wethouder bleef hem bestrijden en het
voorstel werd met 8 tegen 24 stemmen ver
worpen.
Wij gevoelen ook weinig voor fwcegezins-
woningen in Haarlem, zoolang eensgezins
woningen mogelijk blijven. Maar er is toch
in heel de woningbouwgeschiedenis iets
scheefs. Er wordt om al maar meer huizen
geroepen en.de gemeente is volgebouwd.
Bovendien is in het rapport van Bouw- en
Woningtoezicht verteld, dat er nu genoeg
huizen zijn. De wethouder zei zelf: we zul
len binnenkort eens 'n gezinsfelling moeten
gaan houden, want er is kans, dat we te
veel huizen krijgen. En 't is daarnaast een
feit, daf de woninghuren zóó hoog zijn, dat
verscheidene gezinnen bij elkaar gaan in
wonen om den huur te bestrijden. Tegen
over dit alles klopt de opschuivingstheorie
van den Wethouder niet, welke veronder
stelt: wanneer je maar genoeg huizen zet,
gaan de menschen van zelf van de slechte
in de betere en daarnaast; je moet aan een
bepaald type als minimum vasthouden Een
logische lijn kunnen wij hier niet zien, tenzij
men zegt'; geld speelt geen roi! Maar dat
wil en kan men ook in Haarlem niet; want
dan zou een hooger college daar al heel
gauw een stokje voor steken. Ondanks de
Bij het volgend hoofdstuk Openbare
Werken, hield de heer Klein Schiphorst een
frissche rede. Hij wees er allereerst op, dat
de aanneming van zijn motie, welke verkoop
van gemeentegrond heeft mogelijk gemaakt,
een zegen voor de gemeente is geweest.
Vervolgens schilderde hij op geestige ma
nier, dat er een overcompleet aan perso
neel bij den dienst is en dat de toepa.^5ng
der precario-belasting een bespotting is van
het publiek. Wanneer een dienstbode bui
ten op een stoel gaat staan om een naam
bordje op de deur fe poetsen, wordt de
huiseigenaar aangeslagen voor betaling van
zooveel M2 gebruikten gemeentegrond. Wan
neer een schilder aan een gevel werkzaam
is. wordt zijn schaduw op den grond uit
gemeten en voor die plek moet precario-
belasting worden betaald.
Een en ander leidde nafüurlijk tot cén
levendig debat, vooral over grondverkocg en
erfpacht. Liet laatste stelsei werd nog eens
op de oude, bekende gronden door den
heer Gerritsz verdedigd, terwijl de heer
Klein onmerkte, dat hii tusschen den heer
Klein Schiphorst en den heer Gerritsz in
stond. Men behoeft in erfpacht geen dogma
te zien en kan er toch veel goeds in erken
nen; wanneer de crfpachtsbepalmgen maar
goed zijn. Doch daaraan ontbreekt in Haar
lem nog veel. In dif verband stelde wethou
der Reinalda een wijziging in de bepaling
van. den erfpachtscanon in uitzicht, voor
namelijk door een belangrijke.verlaging van
het rentetype. Over de personeelsformatie
bij Onenbare Werken werd men het ïiiet
eens. Een mofie Klein Schiphorst om 6100
van de begrooting af te roeren om tot* be
zuiniging in personeel te dwingen, werd
verworpen met 11 sfemmen voor en 21 tégen.
Een motie-Peper, om in de besfeksbeoalth-
gen voor vervoer van vuilnis ten behoeve
van de gemeente op te nemen, dat het mi-
nimum loon van gemeente-werklieden moet
worden uitgekeerd, werd mef 29 stemmen
tegen en 3 voor verworpen.
Verder kwam de gebruikelijke verlanglijst
or> tafel van vei betering van bestrating en
alies waartoe Openbare Werken gelegenheid
biedt voor ge-o Jigenkouf; De heer. Van
Liemt wensctite 2500 uit te. trekken voor
stofbestrijding in den Hout en de 'Bolwer
ken en vond daarbij veel sfeun Maar de
Wethouder ve-k'aarde het geld niet noodig
te hebben en toch voor de gewenschte sfof-
fcestrijding te zullen zorgen. Eerst nadat, van
de tafel van B. en W. voor de tweede maal
een pertinente verklaring daar ïmtrent was
afgelegd, trok de heer van Licit)f zijn voor
stel in.
In de avondzitting kwamen de longen los
bij bet belangrijke hoofdstuk Onderwijs,
Daarmee is nog niet gezegd, dat al de ge-
maakfe opmerkingen belangrijk waren. Met
zijn bekende manier van minutieus op alle
critiek in te gaan, heeft mr. Bruch de spre
kers in een aangename rede beantwoord.
Hoewel noode, gevoelen wij ons toch door
onze plaatsruimte gedwongen om de verdere
discussies in telegramstijl te behandelen. De
2de H. ,B. S. de schoolgeldrcgeling; dé la
aan toe wanneer er vertraging is, dan 1 lange debatten is er dus nog geen klaarheid.
Mr Bruch liet ze gelaten op zich afkomen;
streelde ze een voor één; sommigen kregen
een klontje suiker en de parade was weer
voorbij. De 2de H.B.S. geschiedenis haalde
de Onderwijswethouder nog eens uitvoerig
op en nu zal toch wel iedereen overtuigd
zijn, dat, wanneer het nieuwe gebouw er
nog niet is dat niet de schuld is van Mr.
Bruch en dat er wel een bijzonder geschikte
gelegenheid zal moeten worden gevonden om
deze middelbare school onder te brengen of
hij steunt straks een voorstel om den bouw
van een nieuwe school te bevorderen. Een
uitvoerige bespreking van tusschenschotten,
van brandende en niet brandepde kachels,
van lekkende kranen enz. besparen we onzen
lezers. Voor de buitenschool zijn weer twee
terreinen in optie. De eenheidsschool blijft
een gevaar het onderwijs, zoolang men niét,
zooals in den Haag een indeeling van wijken
kan maken, waardoor kinderen uit eenzelfde
milieu bij elkaar komen. Een betere school
geldregeling wordt in studie genomen en de
schoolbioscoop zal worden ingevoerd zoodra
er een voorraad van goede films is bij de V.
O. O. F., wat zeggen wil Vereeniging van
Ontwikkeling en Onderwijsfilms, waarbij
Haarlem is aangesloten.
Onder pressie van den bezuinigingswet-
houder was op den post gymnastiek-onder-
wijs 5000 geschrapt, omdat, volgens Mr.
Slingenberg, er wel eenjge kleine klassen bij
elkaar gevoegd kunnen worden. De heer
Boes was het daar niet geheel mee eens en
halveerde de 5000 in een voorstel.
Wethouder Bruch besprak het voorstel van
B. en W. zoo, dat het eigenlijk een uitnoo-
diging aan denheer Boes was om 2500 tot
nut te raduceeren, zoodat dus in het geheel
geen vermindering zou plaats hebben. De
socialisten waren er als de kippen bij om
aan dezen wenk gevolg te geven. Maar een
daartoe strekkend voorstel-Scholl werd met
19 tegen 13 stemmen verworpen. Toen wij
zigde de heer Boes zijn voorstel zoo, dat er
slechts 1500 in plaats van 5000 op den
post zou gekort worden. Hierover staakten
de stemmen met 16 tegen 16 evenals later
bij een stemming over een voorstel-Keerwolf
om den post van 3000 voor het Boeken
fonds der Openbare Gemeentelijke Biblio
theek met 20CO te verhoogen.
De subsidies namen als van ouds geruimen
tijd in beslag. Opmerkelijk was hierbij het
fanatieke verzet uit der sociaal-democrati-
schen hoek, tegen alles, waar de naam R.-K.
voor stond, B. en W. hadden voorgesteld om
4200 subsidie te geven aan de R.-K. School
voor buitengewoon onderwijs; om het subsi
die van de R.-K. Leeszaal met 1000 te ver
hoogen en om aan het St. Franciscusliefde-
werk 1000 te geven.
Telkens moest mr. Bruch al zijn overwicht
en welsprekendheid in de schaal werpen om
die voorstellen te- redden. En hij deed het
met een vuur en overtuiging als verdedigde
hij zijn eigen dierbaarste goederen. Prachtig
is daarbij altijd die sympathieke klank van
een onwrikbaar geloof in het goed recht van
vrije maatschappelijke ontwikkeling voor
iedere groep der bevolking; de zuivere op
vatting der overheidstaak. Gij p-rnat daar, zei
mr. Bruch, dat wie iets bijzonders wil heb
ben, het dan ook maar zelf betalen moet!
Dat is de miskenning van de eerste en diep
ste levensvragen in de maatschappij.
Alle drie de subsidies werden ondanks het
roode en ten deele ook liberale verzet over
eenkomstig de voorstellen van B. en W.
aangenomen, dank ongetwijfeld het optreden
van mr. Bruch. In zulke oogenblikken voelt
men het best, wie eigenlijk als politieke
groepen bij elkaar behooren: de christelijke
partijen werken met elkander uit overtuiging:
van de socialisten kunt ge een brok toege
worpen krijgen als ruil-object in den politie-
ken handel; hoe zij echter over ons denken
toonen zij-het bést wanneer zij vrij staan.
Een voorstel van den heer Peper om het
subsidié van de H. O. V. met 5000. te ver
hoogen werd met 5 tegen 25 stemmen ver
worpen. 't Is dan ook welletjes 30.000. Mr.
Heerkens Thijssen zei, dat met 5000 meer
het leven van de H, O. V. toch niet te redden
zou zijn.
Een tweetal amendementen ingediend.
De. heer van Rappard c.s. hebben een
amendement ingediend, op het voorstel van
den heer Van der Waerden, in zake de tijds-
regeling. - -
De strekking van dit amendement is, dat
de door den heer Van de Waerden voorge
stelde afwijking van den weitelijken tijd niet
za! plaats hebben tusschen 18 Maart en 9
October, (zooals voorgesteld wordt), doch
tuschen den_ Zondag, volgende op den laats-
sten Zaterdag in April, en op den Zondag
volgende op den laatsten Zaterdag in Sep
tember.
De heeren Van Dijk c.s. hebben een amen
dement ingediend op het wetsvoorstel be
treffende den zomertijd van den heer Braat.
Zij stellen voor in plaats van „tusschen 31
Mei en 1 September", te lezen: „tusschen 10
Mei en 9 October."
gere huishoudschool, de buitenschool.J
alle oude paardjes werden van stal gehaald., Arbèhisbeurs voor R.-K. Ziekenverpleegsters
Sociëteit „St. Bavo" „Willen is Kunnen"
8 uur zangles 2 uur viool-
onderwijs 3 uur Gem. zittingen
7 uur.
De Kroon Bioscoopvoorstelling 8 uur.
Luxor Theater. Bioscoopvoorstelling,
8 uur.
Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran-
ciscus Liefdewerk, Zoetestraaf 11 Ei
ken Donderdag van 8—914 uur.
R.-K. Arbeidsbeurs voor mannen en jon
gens Sociteit St. Bavo, Smedestraat
23, Telefoon 10049 Alle werkdagen
van 9half 9 uur. 's-Zaterdags alleen van
92 en van 26'4 en 's-avonds van half
8half 9 uur.
R.-K. Arbeidsbeurs voor Vrouwen Bloem-
hofstraaf Alle werkdagen van v.m.
1012 uur des middags van 24 uur, en
's avonds van 89 uur behalve Zaterdag
avond Tel. 11671.
(uitgaande van den Ned. R. K. Bond van
Ziekenverpleegsters) Aanbiedingen en
aanvragen voor verpleegsters aan het Bu
reau Bl.weg 309 Overveen (dr. C Bosch).
R.-K. Leeszaal en uiileenbibliotheek
Jansstraat 49 Eiken dag geopend van
1012 van 25 en van 710 uur, be
halve des Maandagsochtends en op Zon
en Feestdagen Uitleenen van boeken
van 2 tot 5 uur en van 79 uur Woens
dagmiddag ruilen van kinderboeken
St. Marthavereenigingi Bloemhofsfr. 1, Zon
dags en Woensdags van 810 uur, n.m.
gezellig samenzijn voor Hollandsche meis
jes, die hier geen tehuis hebben Tel.
11671.
R.-K. Bevolkingsbureau. Gebouw Sint
Bavo Smedestraat 23 van 810 uur
op Maandag-, Woensdags- en Vrijdag
avond.
St. Elisabeth's Vereeniging Jansstraaf
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S. E. V. Maan
dags van 23 uur Donderdag van 1—2.
R.-K. Kraamverzorging van de Derde Orde
St. Franciscus. Aanvragen ook voor
niet leden van de Derde Orde te richten
fot Mevr. Coebergh, Ged. Oude Gracht
74, des Dinsdags van 23 uur.
Eerste Hulp bij Ongelukken. (Snelverband)
Centrale post Tel. 11111 en verder bij de
leden te kennen aan het zwart schild met
wit kruis aan den huisgevel.
Reddingsbrigade voor Drenkelingen
verstikking, electriciteitsongevallen
Telefoon 10231.
Te Hillegom.
Gisteravond reed de autobus van Th.
Mail, die 5.45 van Lisse vertrekt, tegen een
handkar met kolen op van de N. Z. H. T.
aan de Remise. Naar ons mededeelde, was
de kolenkar niet van licht vorozien. De
autobus werd zeer gehavend en moest bui
ten werking worden gesteld; de passagiers
moesten overstappen op een andere bus van
den extra-disent. De politie maakte van het
ongeval proces-verbaal op. Den chauffeur
der autobus treft geen schuld.
Auto te water.
Tengevolge van de gladheid van den weg
kwam Woensdagavond een luxe auto van
den landbouwez D .in de Vennepertocht in
Haarlemmermeer terecht.
De inzittenden wisten er intijds uit te
springen en kwaxfien met den schrik vrij.
Den volgenden morgen werd het bescha
digde motorrijwiel weer op het droge ge
bracht.
Goed afgeloopen.
De heer V. uit Haarlem reed Woensdag
met een auto langs den Ouden Weg. Daar
de weg daar zeer smal is en bijzonder glad,
gieed de wagen uit en kwam op het ijs in
de wegsloot te staan.
Gelukkig dat het ijs sterk genoeg was en
het zware vrachtje dragen kon, zoo dat dit
ongeval betrekkelijk goed is afgeloopen.
Op een te Lisse gehouden conferentie heb
ben de besturen van de drie patroonsbonden
in het bloembollenbedrijf in de Bollenstreek
aan die der werknemersorganisaties medege
deeld, bereid te zijn voor 1926 bij hunne le
den te willen verdedigen een loonsverhoo-
ging van 1.per week, benevens de vor
ming van een fonds voor steun aan de arbei
ders met groot gezinnen. Verder wenschten
de patroonsbesturen met hunne leden te be
spreken de andere wenschen der arbeiders
organisaties, als invoering vacantietoeslag,
verbetering ziekteuifkeering, invoering ver
lofdagen, losse arbeiders. Tegen de gevraagde
arbeidsdagverkorting in de Maand Mei en in
voering vrijen Zaterdagmiddag vanaf 1 uur,
welke punten de werknemersbesturen als
nummer één op hun program hadden gezet
bleken de patroons groote bezwaren te heb
ben. Na bespreking van het geheele program
der arbeidersorganisaties in de ledenvergade
ring van werkgeversbonden zal opnieuw een
conferentie plaats vinden.
Tot de Hollandsche Maatschappij der
Wetenschappen zijn als directeur toegetre
den de heeren J. M. Telders te Amsterdam;
jhr. mr. E. H. E. Teding van Berkhout te
Bloemendaal; R. A. baron van Hardenbroek
van Lookhorst, G. J. A. A. baron van Heem
stra en jhr. mr. Id. C. van der Wijck te
's-Gravenbage; N. J. Hoefiake, dr. A. A.
G. Land en N. Levenkamp te Haarlem.
Uitspraken van Donderdag 10 Dec. 1925.
M. D., caféhouder, wonende te Bever
wijk; appèl overtreding Drankwet, vohnis
Rechtbank Haarlem d.d. 12 Nov. 1925' be
krachtigd.
G. L., koopman, gedomicillieerd te Delft,
thans gedetineerd; diefstal, vier maanden
gev. straf met aftrek prev. hecht. o.v.
F. M„ los werkman, wonende te Haarlem,
thans gedetineerd, vrijgesproken met last
tot invrijheidstelling.
R. B., chauffeur, wonende te Amsterdam,
appèl overtreding Motor en Rijwielwet,
10 boete, subs 10 dagen hecht. o.v.
J. B., handelskweeker, wonende te Over
veen; appèl overtreding, Motor- en Rijwiel-
wet, vrijgesproken.
Over de week van 29 November tot en
met 5 December 1925, kwam in deze ge
meente 1 geval voor van roodvonk; te
Hoorn 1 geval ven roodvonk; te Velsen 2
gevallen vinroodvonk; te Wijk aan Zee 1
geval van roodvonk; te Wormerveer 1 ge
val van roodvonk; te Zaandam 3 gevallen
van roodvonk; te Zandvoort 1 geval van
roodvonk en te Alphen a. d. Rijn 1 geval
vait, buiktyphus.
Hedenmorgen werd in het bureel van den
hoofdingenieur-directeur van den Rijkswa
terstaat in de directie aanbesteed:
Het opruimen van de drijfbruggen nos. 6
en 7 en het ter plaatse doortrekken van het
jaagpad langs het Noordhollandsch kanaal,
onder de gemeente Amsterdam (voormalig
Buiksloot). Raming 3350.
Laagste inschrijver was de N.V. Uitsta
ters, Aanne'mersbedrijf te Amsterdam voor
2944.
Voorts werd aanbesteed:
Het maken van oeververdedigingen langs
een gedeelte van den zuidelijken oever van
de berghaven, langs deri kop van de berg-
Tiaven, alsmede langs een gedeelte van den
noordelijken oever van het buitentoclei-
dingskanaal, behoorende tot de werken
voor den bouw eener schutsluis c.a. te
IJmuiden, ingevolge de wet van 2 Januari
1917. Raming 86.340.
Laagste inschrijver voor Belgisch steen
P. C.' Langeveld te Hardinxveld voor
70660, en volgens bestek, de zelfde firma
voor 74.200.
Gisteravond in den Stadsschouwburg. Het
tooneei rondom behangen met zwart doek,
aan de zoldering twee kleurige lampen.
In het midden, klein, nietig in die groote
leege ruimte, zittend op den grond, beweging
loos, Raden Mas Jodjana, de Javaansehe
danser, die hier te lande al zoovelen vol be
wondering heeft doen staan voor zijn heerlijk
schoone kunst.
Dan opeens komt er leven in die ineen
gedoken figuur, die oprijst en in sierlijke
bewegingen, vol uitdrukking, meer met
armen en lichaam nog, dan met beenen en
voeten, ons de gevoelens vertolkt van den
jongen man, die zich wil wijden aan het
geestelijk leven (Tjantrik).
Dan komen andere dansen, Handjali
(opoffering), Krishna (herderdgod), die,
anders weer, maar toch even onvergelijkelijk
schoon van rhytmiek en plastiek, als een
openbaring zijn van een eeuwen oude cul
tuur, die in deze dansen vaag en zuiver is
bewaard gebleven.
Maar dan de Miroedho (opstanding)! Het
is de uitbeelding van het onderdrukte wezen,
dat in opstand komt tegen zijn lot, zijn
boeien verbreekt en in den strijd om zijn
vrijheid de overwinning behaalt. Dat was
zeker wel een der schoonste momenten van
dezen aan schoone momenten zoo rijken
avond.
Ineengedoken, worstelend met zijn boeien,
zit daar de onderdrukte mensch, in wan
hoop strijdend, zich even oprichtend en tel
kens weer als geslagen neervallend tot ein-,
delijk de boeien zijn verbroken. Dan rijst het
slanke lichaam van den danser omhoog,
schijnt onwaarschijnlijk lang te worden en in
jubel van overwinning juicht hij het uit in de
streng gestyleerde bewegingen van den
dans.
Hoe anders weer in Rasaksa (demon),
waar woest en wild de sprongen, angstwek
kend de bewegingen zijn, maar niettemin
gaaf en zuiver, los en toch gebonden door
het rhytme.
Tot slot de dans van Vishnu, den god der
wijsheid. Deze bestaat uit drie deelen: 1. De
god die hei kwaad op de aarde aanschouwt;
2. de god die op de aarde neerdaalt, om de
booze menschen te bestrijden en 3. dc god
teruggekeerd in den hemel van waar hij een
nieuwe leer uitzendt, die vreugde en vrede
brengt over de bevrijde wereld.
Alleen deze dans en van dezen nog alleen
het slot, waar Vishnu zich op den Lotus-
troon zet, is een gang naar den Schouwburg
waard.
Dat is geen mensch meer die daar neerzit,
dit is een hooger wezen, dat wijsheid uit
straalt en vrede. Dat rust stort in dé ziel en
den toeschouwer gebannen houdt in adem-
looze bewondering.
En als dan het gordijn is gevallen, het
visioen aan onze oogen is onttrokken, dan
beseffen we welk een groot kunstenaar ons
van zijn heerlijke gaven heeft doen genieten.
En heel de zaal barst los in een niet te
bedaren bijval.
Raden ajoe Jodjana, sprak een kort in
leidend woord over den Javaanschen dans
in het algemeen en de dansen van het pro
gramma in het bizonder en begeleidde den
danser op den vleugel. En niet in het minst
heelt het afbreuk gedaan aan den indruk,
dat deze begeleiding niet bestond uit de
gamelan-muziek, waarmee zij, in het land
waar zij ontstonden, door eeuwen lang ge
lang gebruikén als vereenzelvigd leken.
A. T.
Met belangstelling, zoo schrijft een lezer,
heb ik uw beschouwingen gelezen over de
gevaren, die centrale verwarming blijkt
mede te brengen bij vriezend weer.
Inderdaad is het aantal ontploffingen in
de laatste dagen zeer groot geweest en,
hoewel groote ongelukken zijn uitgebleven,
was dit meer toeval dan wijsheid. Wat zou
er gebeurd zijn indien b.v. het gesticht „Sint
Bavo" te Heemstede in vlammen was op
gegaan en wat al brandgevaar bestaat er
voor belendende perceelerd
Gij hebt een goed werk gedaan met de
aandacht op deze kwestie te vestigen.
Het aanleggen van centrale verwarwing
heeft in de laatste 10 jaar een geweldige
vlucht genomen en het blijkt nu dat nie
mand eenig toezicht uitoefent op den aanleg
der centrale verwarmingen. Deze aanleg
wordt geheel overgelaten aan de technici,
maar deze worden in het nemen van voor
zorgsmaatregelen gehandicapt door de he-
vige concurrentie, die in dit vak heerscht.
Uit uw beschouwingen blijkt dat het
vorstvrii maken van expansieketel, expan
sieleidingen en toevoerkanalen van groot
belang is. Neem b.v. de expansieketels en
expansieleidingen der centrale verwarming.
Deze moeten hooger aangebracht worden
dan de buizen der centrale verwarming. In
den regel beteekent dit dat deze ketels op
zolder worden geplaatst. Op zolder, dus in
den regel het meest koude gedeelte van het
buis. Men begrijpt dat het gevaar voor be-
vriezen zeer j*root is. En wanneer deze ke-
tels bevriezen is daarvan het gevolg dat de
circulatie niet geregeld plaats heeft, dat er
een te hooge druk ontstaat en ten slotte de
ontploffing volgt. Deze ketels moeten dus
vorstvrij gemaakt zijn en dat kan door ze
te isoleeren. Maar nu is het een feit dat dit
isolceren bij verreweg de meeste installa
ties niet plaats heeft gehad. Bij oudere in
stallaties werd het nooit gedaan, bij nieu
were wordt het zeer dikwijls achterwege
gelaten om wille der concurrentie. Een in
stallateur, wien ik mijn verwondering uit
drukte over het groot getal ontploffingen
lijdens de jongste vorstperiode, durfde zelfs
zeggen dat men in Holland geen rekening
houdt met een vorst zooals wij in de laat
ste dagen beleefd hebben.
Maar nu vraag ik toch in gemoede of een
vorst van twintig graden Fahrenheit, zooals
wij dezer dagen noteerden, dan iets zoo
buitengewoon is in Holland dat wij die mo
gelijkheid tot de groote uitzonderingen moe
ten rekenen?
Ik geloof dan ook dat de jongste vorst
heeft aangetoond dat vele centrale verwar
mingen niet voldoende bedrijfszekerheid
hebben en dat brandgevaar hij die overi
gens zeer mooie, zeer practische, zeer eco
nomische en zeer moderne verwarmings
methode niet xiitgesloten is. En waar dit
brandgevaar zich niet uitsluitend bepaalt tot
de huizen waar centrale verwarming gebe
zigd wordt, maar ook gevaarlijk is voor de
belendende huizen en, bij ontploffing, voor
de voorbijgangers, meen ik dat hier een ta^k
is weggelegd voor de autoriteiten. Mij dunkt
dat de centrale verwarmingen onderworpen
moeten zijn aan het toezicht van de Brand
weer of van Bouw- en Woningtoezicht. De
Brandweer dient bepalingen te geven waar
aan een centrale verwarming moet voldoen.
Met name dienen maatregelen genomen te
worden dat de kans op bevriezen van ex
pansieketels, expansieleidingen en toevoer
kanalen zoo klein mogelijk is. Misschien is
ook wel een verbetering aan te brengen in
het alarmsysteem b.v. in den zin van een
fluitketel, die bij te hoogen druk een schel
geluid doet hooren. Om deze veiligheidsbe
palingen te kunnen doen naleven zou be
paald kunnen worden dat ook voor den aan
leg van centrale verwarmingen vergunning
noodig is van Bouw- en Woningtoezicht. Dit
is, tot nu toe, naar ons beste weten, niet
het geval. Het geven van deze vergunning
zou dan aan de noodige voorwaarden kun
nen worden onderworpen.
Met het oog op de algemeene veiligheid
en het verminderen van brandgevaar lijkt
het wel noodig dat meer toezicht aan de
centrale verwarmingen wordt gewijd.
Baromeerstand 9 uur v.m.: 754. VooruK.
Licht op. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 4.14.
Medegedeeld door het Kon, MeteoroL
Instituut te De Bilt.
Verricht naar waarnemingen in den mor
gen van 11 December 1925.
Hoogste Barometerstand 771.2 m.M. te
Akureyri.
Laagste Barometerstand 742.7 m.M. te
Blaavandshuk.
Verwachting van den morgen van 11 tot
den avond van 12 December.
Krachtige tot matigen zuidwestelijke tot
westelijken wind, aanvankelijk zwaarbewolkt
tot betrokken, enkele regen of sneeuw
buien en iets kouder, later opklarend en
zelfde temperatuur.