Verwoeste huizen te Wamel en Alfen. - Het water blijft zakken. Uit bewogen dagen. Tweede Blad NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT Dinsdag 12 Januari 1923 Een tocht naar Dreumel. Protesten tegen een bouwver eeniging te Deventer. Gevaar voor het Z. O. van Drente. Hoog water in Leeuwarden Groote schade bij Blerik. De Rijksweg naar Gennep vernield. De Koningin naar Zwolle en omgeving. Wat de pastoor van Wamel over zijn dorp vertelde. Belangstelling uit Zwitserland. Hoe het water huishield in „Maas en Waal". Verwoeste huizen te Wamel en Alfen. UIT ZALK: Telefoonbeambten brengen de toestellen in veiligheid. Wat pastoor Heurkens over Wamel vertelde. UIT APF FÈUILLETO N. ELTERM: Het vee wordt naar de In ot gebracht. r* Gevaar voor het Z. O. van Drente. Het hooge water om en bij Leeuwarden. Groote schade bij Blerik. UIT ALPHEN AAN DE MAAS: Door het water ondermijnd storten de huizen in. De Rijksweg Gennep vernield. De Koningin naar Zwolle. Het Roode Kruis in volle actie. De tegenwoordige toestand te Dreumel. Protesten tegen een bouw- vereeniging. land. gende verhaal ontleend: „Wamel is op slag arm geworden, verklaarde de herder, die vele jaren dit volk heeft geleid. Ik had een bloeiende parochie met vele welgestelde menschen, waarvan de meesten nu zoo goed als alles verloren hebben. Het vee is minderwaardig geworden, door dat het lang in het water heeft gestaan voor het kon gered worden. De houtvooraad, die de klompenmakers voor hun huizen hadden liggen, is weggespoeld. Hier- en derwaarts zijn de gekapte boomen verspreid. Ze zwal ken in den vloed en botsen er met kracht tegen de 'huizen als stormrammen de mu ren indrukkend. Wanneer het water niet ijlings valt, wanneer de storm opsteekt of vorst intreedt, zal van de huizen niets over eind blijven. Vele zijn reeds bezweken of staan op invallen en wat schiet er voor de De Zwitsersche bladen hebben uitvoerige berichten bevat over den watersnood, die ons land en andere landen zoo hevig ge teisterd heeft. Het „Journal de Genève" heeft thans zijn lezers opgewekt gelden voor de slacht offers van den watersnood in Nederland, België, Duitschland en Roemenië bij de re dactie van dit blad in te zenden, die het bedrag dan gaarne aan de bevoegde auto riteiten zal doen toekomen. worden, wijl ook het kerkhof is onderge- loopen. Dan sprak de met het lot van zijn volk begane pastoor ons, nog over de moei lijkheden, die zich hadden voorgedaan Toen bij het tramstation een tweehonderd tal runderen in een vlug daar neergezetteu stal waten ondergebracht, zonk ineens dc grond weg. Het vee stortte naar beneden en de stal viel mee. Een vervaarlijk geio i klonk onder het tentdoek uit, terwij! dt toegeschoten redders schreeuwden: messen! messen! Men sneed het zeil aan flarden en meteen de touwen, waarmee de dieren stonden Vastgebonden. In razender: galop stormden de beesten na hun bevrijding der dijk op en vefspreidden angst en vree* onder de daar saamgegroepte bevolking Nooit zal ik dit oogenblik vergeten, zeide pastoor Heurkens. Het was om je bezinning te verliezen. De plaats waar de stad gestaan had, was nu een chaos an verbogen en afgeknapte tramrails, v.aartusschen het water stroelde, als in een vlietende beek Vastgesteld is, dat te Dreutnel alleen, ongeveer 80 huizen zijn ingestort, deels door drijvende boomen die tegen de muren stoo- ten. Er zijn bovendien nog een 200-tal wo ningen zoo bouwvallig geworden, dat ze zullen moeten worden afgebroken En dit aantal neemt nog steeds toe En het zijn niet aJtijd oude arbeiderswoningen, maar ook kapi'ale boerenhofsteden, die voor een jaar of drie, vier gebouwd zijn Soms zijn heele zolders met overkapping van de woningen afgesleurd en een 40 Me ter verder gedreven, waar zij een eilandje vormen te midden der watermassa's. Het water is, nu de aanvoer doör den Over-Asseltschen dijk kleiner wordt en hei weg kan vloeien cloor de gemaakte gater.. aan het zakken. Sinds Zaterdag was de val hier 30 c.M. Men hoopt, dat de kerk Za terdag a.s. droog zal zijn Wat hier door de achtergeblevenen gele den is, is niet te beschrijven Ten zeerste is men er voor bevreesd, dat het zal gaan vriezen omdat de vorst nog onaangetaste huizen zal beschadigen en het veevoeder on bruikbaar zal maken.' Er zullen jaren noodig zijn ook al zal er met ruime hand gegeven worden, om dit bloeiende dorp weer in zijn vroegeren toe stand te herstellen, aldus besluit de bur gemeester In Wamel zijn ongeveer 30 huizen inge stort of staan op instorten. menschen dan nog over tenzij een ellendig stukje grond, waarop hun huisje heeft ge staan? Hun inboedel is reeds waardeloos, landbouwwerktuigen veel beschadigd of ge heel onbruikbaar gemaakt, proviand en veevoeder bedorven, niets hoegenaamd niets is aan velen gelaten, zoodat de toe komst er somber en donker uitziet. Men kon het niet aannemen, dat het water zoo hoog zou stijgen. Men schertste nóg, dat men het met den klomp de achterdeur zou uithoozen, wanneer het dc voordeur bin nenliep, doch men moest vluchten, .toen de golven aanstormden van het eene punt naar het andere, totdat de waterwolf niets meer vrij liet, dan juist den ouden dijk waarop wij thans staan. Dit was het eenige vluchtoord, zeide de pastoor, terwijl hij wees naar den op een kleinen afstand ge legen nieuwen, dijk, waartegen het water opspatte met doffen slag. Iets schokkends lag er in de stem van den grijzen pastoor, toen hij vertelde, dat. terwijl het water golft door de straten en wijken van Wamel twee zijner parochianen zijn overleden, die te Tiel op vreemden grond begraven moeten gelijke wijze van uwe bezigheden ophouden, ik weet waarlijk niet hoe wij u zullen danken. Waarde heer, ik ben maar al te gelukkig u dezen bescheiden dienst te hebben kunnen bewijzen. Zij scheiden om de zoo noodige rust te nemen den volgenden morgen vlogen zij verder, genoten bijzonder van het prachtige weer en bereikten Bergen tegen den middag. Hetgeen Cloutier hun gezegd had, ge schiedde om zoo te zeggen letterlijk Toen men hoorde, dat zij Franschen waren, was men uiterst voorkomend en vriendelijk De luitenant was op het vliegveld neerge daald. Hij liet er, evenals te Upsala, het vlieg tuig onder goede bewaking achter en vergtr zelde zijn reizigers naar de haven. Zij vonden er een stoomboot welke den zelfden avond naar St. Malo zou vertrekken en bestelden eene kajuit. Het oogenblik om afscheid te nemen was gekomen. Dubief en zijne echtgenoote konden geen woorden genoeg vinden om den luitenant hun dank uit te crukken. Zij hadden Cloutier ook gevraagd wat de reis kostte hij had ech ter geantwoord, dat dit wel terecht zou ko men, wanneer de tijdsomstandigheden beter waren. Ik hoop u binnen afzienbaren ti)d terug te zien, laten we tot dan wachten, wij kunnen In Alfen is de toestand nog even ongun stig. Niet minder dan 84 oude en ook nieu we woningen zijn hier ingestort, of zijn zeei zwaar beschadigd. De huizen, welke nief geleden hebben zijn te tellen. Alfen is bijna ontvolkt. Als men er komf, s!aan vele bui zen tot het dak in het water Op elke plaats op den dijk, welke er zich toe leent, is een noodschuur gebouwd, die volgepropt i» vee. Op de plas drijven ramen, deuren, kasfen, kisten, boomen, stroo en hooi rond Groote stukken zijn aan den buitenkan! van den dijk weggespoeld. Telefoonpalen worden mgt ribben gesteund. Ook hier is echter val van het water merkbaar, n.m 30 c.M. sinds Zaterdag. In Wijchen wordt de toestand met het wegloopen van het water naar den „zak' aanmerkelijk beter Verschillende straten zijn reeds vrij van water De val was hier 40 c.M. Wat het spoorwegverkeer aangaat, dif wordt in Limburg en Brabant meer en meer normaal. Overal word! met de gewone snel heid gereden. dan deze kwestie regelen ehmisschie- nog andere. Dubief keek hem vragend aan Het oogenblik is minder geschikt om daarop verder te gaan, vervolgde de luite nantweest verzekerd dat ik u niet verge ten zal. En nu, zeidemevrouw Dubief de tong jeukte haar reeds lang zult u Charle? en zijn zusters weldra terugzien, wat zub u omtrent ons mededeeler. Dat u brandt van verlangen om hen te rug te zien UitstekendEn verder Verder O Verder 'Staat r mij toe u te zeggen wat ik denk U ziet wel dat ik er u om verzoek 1 Machtigt u mij aan alle drie te zeggt: dat wij goede vrienden geworden gijn Maar hierantwoordde Dubief er drukte de hand van Cloutier krachtig, in dt zijne. Mag ik er nog bijvoegen, dat, indien il u op een gegeven oogenblik een nog meet teederen titel wensch te geven, u mij zulk? zult toestaan. Daarop wachtte ik juist, zeide mevrouw Dubief Ernestine zal u wel antwoord geven (Wordt vervolgd.) 23 Welnu, zeide hij opgewekt, hoe voelt n zich? Best, alleen de beenen wat stijf. U gaat maar een beetje loopen om ze iveer lenig te maken intusschen ga ik eens kijken of ik mijn reservoir weer vullen ken We vertrekken dan weer onmiddellijk. Koe heer deze stad vroeg Dubief. Uieaburg Verschillende menschen haastten zich naar de reizigers de luitenant maakte hun duidelijk wat hij noodig had en vond tien rctan zoo goed als een bereid om hem van dienst te zijn. Middelerwijl boden eenige personen zich welwillend aan om den heer en mevrouw Dubief de stad te laten zien. Zij bedankten omdat zij weer onmiddellijk wilden vertrekken en wachtten in een dicht Bij het vliegveld gelegen huis, totdat Cloutier terug was. Een klgin uurtje later namen zij weer in Bet vliegtuig plaats. De luiteóant zag op zijn horloge, het was juist een uur. Wij hebben een ongeloofelijk geluk, Zeide hij tot de reizigers ik heb mijn voor raad benzine buitengewoon vlug gevonden, die goede menschen zijn zeer gedienstig en de goede warme koffie met rhum heeft de frischheid van ons ontbijt goed gemaakt. We zullen pas tegen zeven uur weer dalen. Kunt u het zonder te eten tot dan uithouden. Wij hebben nog voorraad, antwoordde Dubief. Dan is alles in orde. De wind is niet veranderd en nog steeds gunstig en wij zul len de ruimte verslinden. De tweedekker werd in beweging ge bracht er, verhief zich langzaam voor de oo- gen der nieuwsgierigen. De „Voisin" bleef uitstekend vliegen nu ging het boven de golf van Bosnië en de kus ten van Finland, welke door de heldere lucht best waren waar te nemen. Zij verlieten de kust boven het smalle ge deelte der golf, vlak tegenover Uméa, op de kust van Zweden waarover men in zuidelijke richting vloog. De namiddag ging zonder ongeval voor bij, deze vlucht was zeer belangrijk voor Cloutier, welke zijn kaart bestudeerde, ter wijl hij aan het stuur zat, maar ook een beetje eentonig voor Dubief en zijn vrouw, vooral omdat zij vermoeid waren door dien tocht door de lucht, welke zij den eersten keer in hun leven meemaakten. Het begon zoo langzamerhand duister te worden toen zij gewaarwerden dat de machine daalde. De landing gebeurde even gemakke lijk als 's morgens, maar het terrein was vee! beter ingericht en er waren groote hangars vlak bij, waarin verschillende toestellen ge borgen waren. De tweedekker rolde langzaam voort en stond eindelijk stil. Waar zijn wij, vroeg mevrouw Dubief. In Zweden en wel te Upsala wij had den te Stockholm kunnen dalen, maar ik heb de hoofdstad willen vermijden, nien heeft mij daar allesbehalve gunstig over ge sproken. Men heeft daar een buitengewone bewondering voor Duitschland, en omdat wij Franschen zijn, zou men er ons leelijk bekeken hebben. Upsala ligt er niet ver af en biedt waarschijnlijk niet dezelfde zwa righeid daarom heb ik besloten hier te da len, het reservoir weer te vullen en uit te rusten. Wij zullen hier den nacht doorbren gen. Cloutier verliet het toestel eenige be ambten en werklieden waren reeds genaderd, beschouwden nieuwsgierig den tweedekker en draaiden er om heen maar durfden niet te dicht bij hem te komen. Indien ik hun in het Fransch toespreek, zullen zij mij niet verstaan, daarom zal ik me van het Duitsch bed">«en. Aan een corespondentie over den toe stand in land van Maas en Waal k het vol- Men antwoordde terstond en kreeg de ge- wenschre inlichtingen. De stad lag op een afstand van achthon derd meter, zij vonden daar alles wat zij noodig hadden. Een klein hotel was vlak bij het vliegterrein. Cloutier had verlof gekregen om zijn vlieg tuig op het terrein onder goede bewaking achter te laten en vergezelde mijnheer en me vrouw Dubief naar het hotel, waar een goed warm maal hen verkwikte. Morgen gaat ge ons dan verlaten, zeide Dubief, welke dankbaarheid zijn wij u ver schuldigd Heelemaal niet Te Archangel heb ik u mijij plan niet willen mededeelén, ik zal her hier doen. Men heeft daarginder ge meend, dat wij ten vlucht zouden doen van vier a vijf uur en dat ik u in Finland zou la ten. Dat zou niet voorzichtig geweest zijn en voor u niet gemakkelijk. Mijn verlof van zes dagen gaf mij volkomen vrijheid, met clen, dienst was dus alles in orde en zoo heb ik mij in het hoofd gezet u naar eeft punt te bren gen vanwaar u vlug in Frankrijk kunt terug- keeren. Dat punt is Bergen, een haven van Noorwegen, waar de sympathie voor Frank rijk algemeen is. Twee derden van den weg hebben wij reeds afgelegd morgen is u goed uitgerust en wij vertrekken weer Wij sijn heel verleven, dat wii u od der goederen tot ten hoogsten een meter hoog van den grond plaatsten. Ook uitte men groote ontevredenheid over het laag peil waarop de beide, wijken zijn gebouwd, waar aan men den grooten omvang van de ramp toeschreef. De commissie zal moeten aan dringen op een huurveriaging wegens min derwaardigheid der woningen na de ramp en op herstel der woningen vanwege de bouw- vereeniging. Ook Coevorden heeft last van het water, daar de Vechtdijk in Duitschland is doorge broken. Het water staat tot de straatweg CoevordenGramsbergen. Deze weg is voor rijtuig- en auto-verkeer gesloten. Een kolk van ongeveer zeven M. diepte dreigt den weg te ondermijnen. Onder toezicht van een ingenieur is de kolk gedempt met 400 zak kend zand. Talrijke woningen ten oosten van den straatweg moesten worden ont ruimd. De waarnemende Commissaris der Konin gin en twee Gedeputeerden hebbeen zich op de hoogte gesteld van den toestand van dezen weg. want als deze doorbreekt, loopt een gedeelte van Z.O. Drente groot gevaar. Het treinverkeer CoevordenNeuenhaus is gestaakt. In Friesland staat het water nog steeds zeer hoog. Sommige straten in Leeuwarden en o.a. aan het Vliet, zijn gelijk met het wateroppervlak. Vlak bij Le^iwarden is bcerderij van den heer Bergsma onderge- loopen. Het vee is ondergebracht in lood sen van de stadsreiniging. Men meldt uit Blerik, vlak bij Venlo, dat de waterschade daar zeer aanzienlijk is. Op de machinefabriek van den heer H. v. d. Berg is voor 50,000 aan modellen verloren gegaan. Tientallen bevolkte bijenkorven en bijen kasten gingen mede met den zwellenden vloeden liggen heden overal verstrooid. In de Kloosterstraat is de geheele rio- leering bezweken. In de Lambertusstraat aan den straatkant is een groot gat van. circa 2 meter diepte ontstaan. Het geheele dorp, dat in een kem ligt, ligt diep in het water. Alle huizen staan nog op manshoogte in hét water. Zaterdag is de gleuf in den Rijks weg naar Baarlo-Roermond-Maastricht, die als overlaat dienst deed, gewijzigd in een 10 M. langen en 1 M. breeden duiker, ten einde de diepe dorpskom uit te pompen. Daartoe is een 25 P.K. locomobiel met 30 c.M. diameterbuis verbonden, en een twee de 20 P.K. locomobiel met 20 c.M, buis wijdte in werking gesteld. De pompen hevelen 5000 liter water per minuut. Militaire keukenwagens in een nabij gelegen boerderij koken middagmalen. Naar uit Nijmegen wordt meegedeeld was de stand van de Waal Maandagochtend, 12.25 Meter, Sinds Zaterdagochtend is de rivier 35 c.M. gevallen. Aan de Waaikade wordt de toestand geleidelijk beter, alhoe wel die kade grootendeels nog blank staat. Maandagochtend is de gewone aanlegplaats van het veer te Lent weer in gebruik g„_ ïomen. Aan den Nijmeegschen oever ligt ie pont nog voor de Electrische Centrale aan. In den Ooypolder is de toestand nog wei nig veranderd. Het water is wel wat ga- zakt, maar dit is tot dusver feitelijk alleen ten goede gekomen aan de uitloopers van dit gebied. Onder Neerbosch loopt Let wa ter steeds meer terug. Zondag :s een S.nip met hout naar Maas en Waal gezon voor het maken van noodstall' Opinitia tief van den burgemeester van Nijmegen :s een comité gevormd, dat deze week een ollecte langs de huizen zal houden. De Maas-buurtspoorweg heropent Dinsdag 12 Januari het reizigersverkeer Nijmegen Venlo, voorloopig met drie verbindingen hec- en terug per dag. Uit Nijmegen ver trek 7.50, 11.57, en 5.40; uit Venlo vertrek 8.10, 11.47, 5.57. Het weggedeelte NijmegenMook wordt p r autobus afgelegd. De reis duurt iets langer dan drie uur, aangezien de autobus sen ten gevolge van de versperring van het spoorwegviaduct nabij Mook, den weg Nij megen—Gennep via Groesbeek moet nemen. Te Gennep is de toestand ook aanmer kelijk verbeterd. Toch staan daar nog eenige straten onder water, waarvan een, waarin twee scholen gelegen zijn, zoodat voorloo pig geen onderwijs kan. worden gegeven. ik de tuinen van het Voorhoeve-park staan nog blank. Dit water zal moeten worden weggepompt. Het slachthuis hoopt binnen eenige dagen de werkzaamheden te kunnen hervatten. De Meubelfabriek en Houtzagerij van de firma Steinman is heden weer in werking gesteld. Nu hier het water grootendeels ver dwenen is, krijgt men een indruk van de aangerichte schade. Die is zoowel aan de huizen als aan de wegen zeer groot. De rijkswegGennep is totaal vernield. Het wegdek zal geheel moeten worden hersteld. De Koningin is Maandagavond met den trein van 9.21 uit den Haag te Zwolle aan gekomen. II. M. heeft in den Kon. trein overnacht en bezocht heden, Dinsdag, per auto de overstroomde plaatsen in de om geving van Zwolle. Het hoofdbestuur van het Nederlandsche Roode Kruis meldt ons, dat een groote partij kleeding naar den burgemeester van Tiel werd afgezonden voor de daar onder gebrachte aanvragen van Angerlo bij Does burg en Meerlo (Limb.) waterlaarzen naar deze gemeenten werden gezonden. Een groote zending ondergoed werd uit het Kringmagazijn van het Roode Kruis te 's-Hertogenbosch naar Breda getranspor teerd. De burgemeester van Arnhem ont ving 4 kisten kleeding en 1 kist havermout. Het Centraal Bureau voor buitenlandsche transporten tc Hilversum zond aan het Roode Kruis ten bate van zijn hulpactie een gift van 1000. Wij vernamen, dat de koning van België en de Belgische Regee ring ieder 2 millioen francs aan het Belgi sche Roode Kruis schonken ter leniging van den eersten nood in België. Den Kring- commissaris van het Roode Kruis voor Noord-Brabant werden 500 wollen dekens en 1 kist kleeding gezonden welke hoofd zakelijk voor de hulpverleening in Boxmeer bestemd zijn. De afdeeling Gouda van liet Roode Kruis heeft te Reeuwijk 8 directie- keeten opgezet en daarin ledikanten met toebehooren geplaatst voor opneming van de slachtoffers aldaar. Tevens hield deze afdeeling een inzameling van levensmidde len, kleeding en schoeisel. Uit 's-Bosch wordt gemeld, dat luitenant Se Bie Zondag voor het R. K. Huisvestings comité een tocht naar Dreumel maakte en bevond, dat het water daar 10 c.M. gezakt was. Talrijke huizen zijn heel ernstig be schadigd, het aantal is niet te schatten. Men ziet daken honderden meters van de wo ning af in den boomgaard drijven. De burge meester van Dreumel heeft Zondag een schip met hout aangekregen. Op drie plaatsen is men bezig noodstallen te bouwen om het achtergebleven vee te stallen. Er hebben eenige kleine diefstallen plaats gehad, "doch het politietoezicht is thans zeer verscherpt. De Waal is zoover gevallen, dat de buiten- dijksche huizen zijn drooggekomen. Op den dijk was het den geheelen dag zwart van menschen. Kapelaan Spoldcrs had een aan tal boeren gerequireerd, die allen nieuws gierigen bezoekers een collectebusje voor hielden. Uit Deventer wordt aan de Tel." geschre ven: Zaterdagavond is een vergadering ge houden van bewoners van het Knutteldorp en het Hoornwerk, twee der groote over stroomde wijken te Deventer. Het bestuur van de bouwvereeniging, welke beide wijken deed bouwen en ze beheert, heeft deze week reeds het loopende huurbedrag opgevor derd, ondanks het feit, dat de bewoners door ramp uit hun huizen waren verdreven. Het bestuur der vereeniging van bewoners der beide wijken achtte deze huurvordering een ontactische en onbehoorlijke daad en stelde voor een commissie te benoemen, welke de belangen der beide verongelukte woonwijken zal kunnen voorstaan. De ver gadering stemde in met een ernstig protest' tegen de houding der bouwvereeniging. Bij de discussies bleek, dat men wel geneigd is huur te blijven betalen, mits de bouwver eeniging de woningen weder in goeden staat zal opleveren aan de huurders. Aan «on daarna benoemde commissie uit de huurders is opgedragen om contact te zoeken met de bouwvereeniging, ten einde met haar te bespreken hoe de huurbetaling verder moet worden geregeld en met het gemeente bestuur en de plaatselijke watersnoodcom missie om voor de gedupeerde wijkbewoners een dragelijke schadevergoeding te verkrij gen. De vergadering protesteerde voorts tegen het feit, dat herhaaldelijk van offi- cieeele zijde de bewoners der beide wijken zijn gerustgesteld, dat in het ergste geval het water in zijn hoogsten stand slechts twintig c.M. in hun woningen zou kunnen komen, terwijl de werkelijkheid bij de ramp uitwees, dat het water tot 170 c.M. in de woningen steeg. Door dit gebrek aan voor lichting is in de woningen onnoodig groote schade ontstaan, omdat de bewoners hun

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1926 | | pagina 5