-r; AM'MTjyi Dit iimmer bestaat uit 20 bladzijden, waaronder bet geïllustreerd Zondagsblad in acht bladzijden. Leekepreeken. Verkeersongevallen. mm m KOOPT WELDADIGHEIDS- POSTZEGELS! ■Mp mm? bOsfte Jaargang No. 16150 Zaterdag 16 Januari 1926 Bureaux: NASSAULAAN 49, Haarlem - Telefoon No. 13866 (3 lijnen). - Postrekening Nummer 5970 IJSBERICHTEN. HA ARLEM. BEVEEWIJK. Geen zakenman kan de facilileken, door een modem SianltfoedrlJS geboden, ontberen. De ijsbaan aan de Kleverlaan. Het St. Franciscus liefdewerk te dezer stede. JfiescWmt De fraaie stand der Auburn Automobielen op de R. A. I., vertegenwoordigd door de N.V. v.h. Gebr. H. en F. Kimman (Zie ons verslag van gisteren). Personalia. Aanhouding. De consumptietent in het Julianapark te Schoten. J. J. WEBER ZOON OPTICIENS -- FABRIKANTEN Koningstraat 10 Haarlem. Telegrafisch Weerbericht Wisselkoersen en koersen van Bankpapier. Douchebaden. VACANT De abonnementsprijs bedraagt voor Haariem en Agentschappen: Per week 0.25 Per kwartaal3.25 Franco per post bij vooruitbetaling 3.58 Vrapg- en aanood-advertentiën van 14 regels 60 cents per plaatsing; elke regel meer 15 cents. bij vooruitbetaling Advertcntiën 35 cents per regal. Bij contract belangrijke kor ting. Advertentiën tusschen den tekst als ingezonden mede- deeling 60 cents per regel, op de le Pagina's 75 cents per regel 124. GELD LEENEN. ReeAs meermalen heb ik gewag moge' maken van een aangename verhouding welke er tusschen lezers en schrijver deze- rubriek zoo langzamerhand gegroeid i° zich uitend in een drukke en aangenairv correspondentie. Meermalen heeft dat cop- tact geleid tot de behandeling van een ot ander onderwerp in het openbaar. In som- tniger oogen maak ik mij echter wellich* schuldig aan verwaarloozing of vergeetach tigheid. Er wachten n.m. nog enkele brie ven op beantwoording. Laat ik de schrij vers daarvan gerust stellen door de mede- deeling, dat vandaag voldaan wordt aan hen die zoo nieuwsgierig zijn naar mijn meenint* omtrent Woeker en rente en dat ik een voe genden keer, als antwoord op een zeer uit voerig schrijven, iets hoop te zeggen over „roeping tot den geestelijken staat". Ondanks de velerlei voorlichting, welk' in de pers, in brochures, op cursusvergade ringen enz., over woeker cn het leenen vat geld tegen rente gegeven is, blijkt ,er no* altijd veel misverstand op dit puur onde- ons Roomsche volk te bestaan. En he* vormt daarmede een deel van het groot» publiek, dat gewoon is de menschen te ver. deeleu in werkers en couponnetjesknippers. Er is dan nog een derde categorie, welk' beide doet maar die wordt gemakshalve e» als een te verwaarloozen kleine minderheid buiten de rekening geiaten. Nu is de gangbare meening wel zoo, da* iemand met een gerust geweten, gerust een matige rente van zijn geld mag trekker maar wanneer dat 10 of 12 procent wordt trekt Jan Publiek al een bedenkelijk ge zicht en wanneer er dividenden van 20 cp meer procenten worden gemaakt, vindt di» meening al heel spoedig bijval, welke da* slapende rijk worden een schandaal noemt. De beweging, enkele jaren geleden hier t* lande, ook en vooral jn Katholieken krinst opgekomen voor rentelooze Staatsleeningen bewees nog eens overduidelijk, welk een tegenzin er bij niet-kapitaalbezitters in he* algemeen tegen het rentestelsel bestaat. Een en ander moet verklaard worden ui* d« onzuivere meening, welke bij velen ove* de rente, of liever over het geld, heerscht Met de ontwikkeling van het geldverkeer is ook de beteekenis van de rente gewit- zigd. Oudtijds werd het nemen van rent» voor geleend geld op zich zelf als woeke» beschouwd. Bij Mozes kan men de verplich ting aan de Joden opgelegd vinden om aap hun geloofsgenooten zonder rente te leenep En de Kerk nam deze bepalingen over. Aan de geestelijkheid was het nemen van rent» van den beginne af verboden; in de vijfd» eeuw werd de bepaling ook voor dfe le»- ken vastgesteld en op een concilie in 1311 bekrachtigd met bedreiging van strenge straffen. In de christelijke middeleeuwen volgde de wereldlijke overheid ten deze opzicht» het kerkelijk recht, zoodat geld leenen te gen rente algemeen als woeker verboden was. En dat wasjuist. De geldschieter* immers waren in den vollen zin woekeraar» wien het enkel om hooge winsten te doe» was. Het geleende geld werd voor particu lieren en niet voor de maatschappij opge nomen. Eenig zedelijk motief ontbrak dus bij zulk een transactie. Met de uitbreiding van handel en verkeer bleek echter, dat een geleend kapitaal ook productief kon wor den gemaakt in maatschappelijk opzicht. Hiermede verdween het absolute woeker- verbod. In de meeste landen kwam daar voor in de plaats de vaststelling van eer maximum rentevoet (vijf of zes procent), bh welke grens de woeker weer intrad. Toep echter het geldverkeer algemeen werd ep de munt als uitsluitend ruilmiddel was aan vaard, toen de industrie groote kapitalen tot zich begon te trekken, was ook dit niet te handhaven. Tegenover grooter risico moest grootere winstkans staan. En zoo vervieler «t de 19de eeuw in de meeste landen d* oude woekerwetten, tengevolge waarvap geldleenen tegen ieder rentetype wettelijk geoorloofd is. Wil dat nu zeggen dat hiermede d» zonde van woeker uit onzen catechismus is geschrapt? In geenen deele! Feitelijk is e» mets veranderd. Woeker is woeker geble ven en de zonde is even groot als vroeger Oudtijds werd enkel goud 'uitgeleend aa» menschen, die in moeilijkheden waren ge raakt; die hun heer niet genoeg vruchtep Van den gepachten akker konden opbrengen- die boven hun stand leefden, enz. Van zulk geld leenen konden slechts ongelukken voortkomen, omdat het slachtoffer een wil loos werktuig werd in de handen van den geldschieter. Geld leenen was niet anders dan misbruik maken van de verlegenheid van een ander. En wie dit thans nog doet 's voor zijn geweten evenzeer een woekeraar als de geldschieters van de middeleeuwen En helaas behooren deze woekerars ook tn onzen tijd nog tot de levende wezens Het ergste daarbij is, dat geen strafwetten 't meervaren publiek tegen deze roofvogel» btschermt. En 't zijn juist altijd de misdeel- den onzer samenleving, kleine handelaars beambten, kantoorbedienden, werklieden lage loonen die bij tegenslag van za- ent ziekten en andere droeve familie-om standigheden zich tot de zoogenaamde voorschotbanken of in het geheim werkende „heeren" of „dames" wenden en tegen al- schuwelijke voorwaarden bloedgeld opne men. In hel begin dezer maand werd voor een der Amsterdamsche kantonrechters een proces gevoerd, dat een scherp licht op de nog bestaande woekerpractijken werpt Een zoogenaamde voorschotbank had aan een in nood verkeerenden rijksambtenaar 90 geleend, terug te betalen in tien termij nen op een schuldbekentenis van 125. Da» beteekende dus bij geleidelijke aflossino over tien maanden, een rente van ruim 9> procent.' Toen de ambtenaar niet kon beta len daagde de geldschieter hem voor dep rechter. Maar deze verklaarde tegen de- stellige verwachting in, de aangegane over eenkomst krachteloos „als in strijd met de goede zeden" en veroordeelde den geld schieter in de kosten van het proces. Zulk een beslissing is zeker niet anders dan toe te juichen en wanneer op deze wijze de nog veel voorkomende woeker zou kun nen worden bestreden, zou dit een zegen zijn voor onze maatschappij. Want het leed, dat door, in onvoor zichtigheid of in grooten nood, aangegane overeenkomsten over gezinnen van dikwijls brave en eerlijke huisvaders wordt gebracht, is onbeschrijvelijk. En al komen practijken, als hier bedoeld, nu ook hoofdzakelijk bij inrichtingen van verdachte reputatie voor, in mindere mate wordt er ook door anderen nog al te ,veel met geld gewoekerd. Laten vooral christe nen bedenken, dat woeker zonde is en dat men met geld leenen aan particulieren heel spoedig tegen de naastenliefde handelt. Iemand, die in geldzorgen verkeert, die zijn huis en inboedel niet meer veilig weet, die niet meer slapen kan, omdat de deurwaar der hem den verkoop van zijn bezit heeft aangekondigd; die het geld mist voor nood zakelijke sanatoriumverpleging van vrouw of kinderen, in één woord bij de vele ellende, welke over een gezin komen kan, is men zoo spoedig geneigd een hooge rente betaling te beloven voor een som geld, welke het onmiddellijk dreigende gevaar afwendt. In zulke bange uren wordt maar al te spoedig vergeten, dat de nog veel langduriger en nijpender zorg van de terug betaling der aangegane schuld eerst later komt. Wie in zulke oogenblikfeen den wel doener speelt door het doen teekenen van een schuldbekentenis met een rente boven de algemeen geldende, is geen helper, maar een woekeraar. Dan is het beter den onge lukkige op dat oogënblik te laten door zieken; men bespaart hem vermoedelijk grooter leed. Laten christenen onder elkander liever bedenken, dat als de naastenliefde tot hulp aanspoort, aan geen winst mag worden gedacht. En laat dit vooral gelden voor bloedverwanten en geloofsgenooten. Het is zoo gemakkelijk een schuldbrief te laten schrijven en zelfs de handteeke- ning te laten bekrachtigen met een zegel van den staat. Den wereldlijken rechter kan men heel gemakkelijk ontloopen; men heeft hem zelfs in dergelijke gevallen op de hand. Maar,er is een hoogere Rechter. Dit niet naar den letter, maar naar de be doeling onzer handelingen vraagt. En Diens vergelding ontloopen wij niet! HOMO SAPIENS. De ijsbaan geopend. Hedenmorgen zijn de banen weer open gesteld. Vandaag en morgen worden door -ie IJsclub voor Haarlem en Omstreken onder linge wedstrijden georganiseerd. Vandaag is er hardrijden voor jongens van 10 tot en met 14 jaar en 15 tot en met 18 jaar. Ook wordt er een bandy-wedstrijd ge houden, Morgen zijn er wedstrijden in schoonrij- den voor dames-leden en dames leaen bo ven de 18 jaar. kon men over de baan rijden, zonder van wind eenige overlast te ondervinden. Gaf de zware lucht eenige gedruktsheid, het orgel deed z'n best om alle narigheid te verdrijven en het kleurengamma in de uitrus ting der dames, gaf wondere effecten aan dit heterigene gezelschap. De loop der baan is thans zoo gelegd, dat de grootst mogelijke afstand voor de snel rijders is bereikt. In het algevlagde midden vak werd vlijtig hockey gespeeld en in de af- deeling kunstrijden waren paren te zien, die in sierlijkheid en behendigheid op de schaat sen prachtige prestaties leverden. Voor heden en Zondag staan er wedstrij den op het programma en werkt het weer mee, dan beloofd de deelneming zeer groot te worden. Als tenminste de dreigende dooi al deze plannen niet verijdelt. UN E FM Bi Tijdens de wedstrijden van beide dagen is er muziek op de baan. Zondagavond om 9 uur wordt een groot vuurwerk afgestoken. Vanavond is de baan evenwel gesloten. Wij ontvingen nog de volgende waarschu wing: „Het Bestuur der Reddingsbrigade voor Drenkelingen waarschuwt een iéder, maar vooral de jongens, om zich niet te vroeg tijdig op het ijs van vaarten of slooten te wagen, daar het ijs op veie plaatsen be slist niet sterk genoeg is en dus levensge vaar biedt. Een onvrijwillig koud bad kan bovendien de ernstigste gevolgen voor leven en ge zondheid na zich slepen." Wij onderstrepen deze waarschuwing en kunnen niet genoeg waarschuwen om voor al niet te vroeg op het ijs te gaan. lederen winter zijn er slachtoffers, en waar in den regel eigen roekeloosheid de schuld van is. Vooral nu er veel sneeuw is gevallen, is het zeer gevaarlijk omdat gaten en wakken onzichtbaar zijn. Oppassen is dus dubbel gewenscht. Officieel bericht IJsbond Holl. Noorderkwartier. Het ijs rondom Haarlem is zeer gevaarlijk Bovenstaande waarschuwing komt dus goed van pas. SCHOTEN. Alhier wordt op sommige slooten al schaatsen gereden. Oolf op de Kerkhofsloot aan den Schoterweg, wordt al aardig gereden. Evenwel is voorzichtigheid geboden, want ons kwamen geruchten ter oore dat het wa ter langzaam zakt en het dus gevaarlijk 'fs wordt. PURMEREND. Op de Oude Haven Hgt zeer goed ijs. Er wordt druk schaats in reden. Het plan is om Zondag a.s. wed strijden te houden. NOORDWIJKERHOUT. Door de vrij strenge vorst der laatste dagen zijn ook on der deze gemeente de meeste slooten en vaarten met een ijskorst bedekt. Het ijs is echter nog zeer gevaarlijk ook in dé pol ders, daar de laatste dagen nog sterk door de molen is gemalen. Ook de Leidsche Vaart en de zanderijslooten zijn nog onbe trouwbaar. Men zij dus voorzichtig. Er heerschie een prettige stemming op de ijsbaan gisternamiddag, want 't was er druk, gezellig druk. Vooral de joungeren warer sterk vertegenwoordigd; wegens het vrij-af aan verschillende onderwijs-inrichtingen Het ijs is van uitmuntende kwaliteit. Een fijne sneeuw, die den ganschen middag uit de grauwe lucht viel, was wel een ongerief; daarentegen stond er geen scherpe en sterke wind, die vooral bij het tornen er tegen in, zoo hinderlijk kan zijn. In alle richtingen Auto over den kop. Tusschen Haarlem en station Rijksstraat weg, wilde een automobilist, komende uit de richting Haarlem, een stilstaande auto passecren, terwijl van de richting Amster dam eveneens een auto naderde. In plaats van even le wachten tot laatstgenoemde auto, die den weg vrij had, gepasseerd was, reed de van Haarlem komende automobi list om den stilstaanden auto heen, waardoor een aanrijding ontstond tusschen de twee rijdende auto's. De van Amsterdam komen de auto sloeg geheel onderste boven, waar bij de zes personen, die zich in dien auto bevonden, allen gelukkig niet ernstig wer den verwond. Aanrijding te Overveen. Donderdagavond werd de 31-jarige W. Janus uit Schoten, die zich per fiets op den Bovenweg te Overveen bevond door een auto aangereden welke, ui! de richting Aerdenhout kwam. Terwijl hij zich rechts van den weg begaf werd hij door den ahto gegrepen, waardoor hij op de motorkap terecht kwam. Het rijwiel geraakte onder den auto en werd geheel vernield. De heer Janus kwam er wonder boven wonder goed af. Alleen klaagde hij over pijn in zijn voe ten. De oorzaak van het ongeluk is vermoe delijk toe te schrijven aan het dooven der lichten. R0OK1ABAK it PlItMtUER lste Lustrum. Dit Stedelijk Missiewerk, dat zoo alge meen en zoo werkdadig den steun heeft van Haarlem. Katholieken, zal op Maandag 18 Januari a.s. het eerste lustrum van zijn bestaan herdenken. In die vijf jaren is er door Bestuur en Le den, die zich daarvoor geheel belangeloos beschikbaar stelden, ijverig, hard en onver moeid gearbeid aan de behartiging der godsdienstige en maatschappelijke belangen hunner jongens. Hadden wij in die periode ongemerkt eens een kijkje kunnen nemen in het St. Franciscushuis aan de Zoetestraat, wij hadden gezien hoe bestuur en leden dikwijls geplaatst werden voor finantiëele zorgen hoe zij dan weer hadden, soms schijnbare, soms werkelijk onoverkomelijke moeilijkhe den en op andere dagen harde bittere teleur stellingen met hun beschermelingen of bij het huisbezoek. Wij hadden ook getuigen ge weest van hun stil vertrouwen op God en óp de bekende milddadigheid onzer R. Kath. bevolking van hun vasthoudendën moed en van hun, door niets te^erstoren, optimis me bij hun veelzijdigen aroeid voor het wel zijn der jongens van hun rechtmatige vreug de en fierheid, als zij hun jongens mochten opleiden ten doopvont of ter H. Tafel, soms zelfs vergezeld door hun ouders die jaren lang hun godsdienstplichten hadden ver zuimd. Wat echter meer nog onze aandacht getrok ken zou hebben, is de zichtbare hulp en zegen welke God, op St. Franciscus bescher mende voorbede, in zoo ruime mate aan dit Liefdewerk heeft geschenken. wintertijd koude vergrooting hoeveelheid -r, DCHTcb'DVOEP PlUil'lVtt'Co VCGttVOtDERFABÖEKÊN wKPQKAftSPÜ. -v/s/Ki :Y>' De heer A. M. Smits, hoofdagent var politie te Biocmendaal, viert 19 Jan. a.s. zijn 25-jarig Jubileum in dienst der ge meente-politic van Bloemendaal. Dat Bestuur en Leden aan het einde van dit tijdperk Gode daarvoor op plechtige wijze wilden dank brengen en ook met hun jongens dit vijfjarig bestaan feestelijk wilden herden ken Wie zou dit niet hebben verwacht De stichtingsdag zelve zal slechts worden ge vierd op piëteitsvolle wijze. In de Paterskerk aan de N. Groenmarkt zal Maandag a.s. om half 8 een H. Mis worden opgedragen voor de 2ielerust van den onvergetelijken stichter van ons Liefdewerk, den Zeer Eerw. Pater Th. van Eekeren o. f. m. De plechtige feestelijke viering in het ge bouw aan de Zoetestraat wordt wegens om standigheden uitgesteld tot den le Zondag van Februari. Dan zal 's morgens in de ver sierde kapel de H. Mis worden opgedragen waaronder alle beschermelingen de H. Com munie zullen ontvangen om God te danken voor zijn weldaden aan jongens en Heeren bewezen, 's Avonds zal op bescheiden wijze voor de jongens een feestavond worden ge organiseerd,' Het program luidt „op beschei den wijze" of het mocht soms zijn, wat meer i; gebeurd, dat de goddelijke Voorzienigheid weer weldoeners zendt, die door hun giften en gaven het feest willen opluisteren. Maar dan nog ligt het in de meening van Bestuur en Leden om dit gedenkfeest te vieren in St. Franciscus geesteenvoudig opgewekt en blij', met fluit en klinkende cimbaal en jubelende harten. PATER fr. A. NOORDERMEER O. F. M. Directeur v. h. St. Franciscus Liefdew. Nieuwe Groenmarkt 12. De Heer M. J. Kingma, gediplomeerde Ier afdeeling Werktuigbouwkunde van de "iddelbare Technische School te Haarlem, is benoemd tot werktuigbouwkunde bij de. Bataafsche Petroleum Maatschappij, ter standplaats Balik Papan. Borneo en zal 2 Februari e.k. per s.s. „Prins der Nederlan den" vertrekken. Door een Haarlemsch rechercheur is aangehouden de 34-jarige P. B., gedomici lieerd te Amsterdam, die in den nacht van 12 op 13 Januari j.l. te Santpoort onder de gemeente Velsen een dekzeil had ontvreemd en dit bij een opkooper te Haarlem had verkocht. De aangehoudene bekende inder daad het -zeil te hebben ontvreemd. Hij ie aan de politie te Velsen overgeleverd. Men schrijft ons: Als abonné van dc Nieuwe Haarl. Courant kreeg ik Donderdagavond een berichtje on der het oog, met bovenstaand opschrift. Ais inwoner van Schoten kan ik dat niet laten passeeren, zonder daartegen eenige bezwaren te hebben naar voren gebracht. Uit een oogpunt van schoonheid verdient dat gebouwtje er niet te staan. Men herin nert zich nog wel de kwestie over een te plaatsen urinoir in het Julianapark. Hoe lang daar niet over gepraat is, weet ik niet meer bij benadering op te geven. Thans is deze kwestie opgelost en Schoten verheugt zich in een nieuwe urinoir, dat goed met bopmen en heesters bezet, haast niet te vin den is. De noodwoningen zouden eerlang verdwij nen, maar tot heden staan ze er nog. En de zoo dikwijls besproken verbetering van het park laat nog steeds op zich wachten. Neen.... het wordt zelfs nog erger, inplaats van te verbeteren, verslechtert men en dat B. en W. toestemming hebben gegeven tot het plaatsen van een dergelijk hokje is on begrijpelijk. Of wil Schoten zijn „grootere broer" Haarlem nadoen? Daar staan ver schillende tentjes in de stad, de een nog leelijker dan de andere, doch ze staan er eenmaal en ze blijven er. En nu gaat Scho ten ook grootsteedsch doen! Gauw den grooteren broer naapen. Het is belachelijk dat voor dergelijke ge bouwtjes nog toestemming wordt gegeven. Als er dan een zijn moet, welaan dan, maar dan niet in het Julianapark, niet bij dien drukken verkeershoek, maar wel op een an dere plaats, b.v. liet Pretoria-plein, enz. Er zijn nog tal van andere bezwaren op te noemen, doch de~ hoofdzaak geldt thans, „dat gebouwtje hoort daar niet thuis". Op den Rijksstraatweg worden alleen maar winkelhuizen gebouwd op de hoeken der straten. Wil men andere huizen tot winkel inrichten, dan moet men aan bepaalde voor waarden voldoen, en moet het ook een zaak wezen, waarmede men royaal voor den dag kan komen. En nu gaat men, midden in een park een vierkante doodkist plaatsen, waar in van alles zal worden verkocht- Wég met alle voorwaarden! Wég met alle vooroordeelen! Een iéder bouwe zijn eigen huis waar hij wil! Neenhet is toch te gek om los te loo- pen? Neen, mooi vind ik deze daad van B. en W. niet. Over de schade, die de winkeliers zullen ondervinden zal ik nog maar zwijgen. Barometerstand 9 uur v.m. 755. Achteruit. LICHT OP. De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om 4.46 en overmorgen om 4.47. Medegedeeld door het Kon. MeteoroL Instituut te De Bilt. Naar waarnemingen in den mogren van 16 Januari 1926, Hoogste barometerstand: 768.6 m. M. te Stensele en Janmayen. Laagste barometerstand: 751.3 ui. M. te Vestmanoer. Verwachting van den avond van 16 tot den avond van 17 Januari 1926: Zwakke tot matigen wind uit Zuidelijke richtingen; nevelig tot betrokken of zwaar bewolkt; sneeuw, vooral in het Zuiden; nog lichte vorst. 16 JANUARIE. EERSTE LATERE KO; RS KOERS BERLIJN 59.30 PARUS 9.50 BRUSSEL 11.35 WEENEM 36.- LONDEN 12.09 STOCKHOLM 66 70 KOPENHAGEN 62 10 OSLO miiiii 50 90 BAZEL t 48 15 NEW-YORK 2.491/, ROME 10 10 In de afgeloopen week zijn in het Douche badhuis aan den Koudenhorn 335 baden ge nomen; in dat aan het Leidspheplein 802 en in dat van het Hofdijkplein 615.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1926 | | pagina 1