WIE HELPT ONS
de steunactïe voor de
Donderdag 21 Januari
50ste Jaargang No. 16154
Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden. - Eerste Blad
Bij een statistiek.
Agenda 22 Januari
Het verdwenen vliegtuig.
Vereeniging van oud-lesriingen der
T uinbou wcursussen.
Een en ander uit de Lighal
te Schoten.
Het vinden en meenemen in de
Haarlemmermeer van een zak
kunstmest.
DE ZONDAGSEESTELLING TE
HEEMSTEDE, AERDENKOUT EN
SANTPOORT WORDT
OPGEHEVEN.
Diefstal van rijwieiplaatjes in de
Haarlemmermeer op groote schaal.
GETEISTERDE STREKEN.
GELOOF EN WETENSCHAP.
De bevoegdheid van den Raad.
J. J, WEBER ZOON
OPTICIENS - FABRIKANTEN
Koningstraat 10
Haarlem.
Telegrafisch Weerbericht
Kamer van Koophandel en Fabr.
voor Haarlem en omstreken.
abonnement prijs bedraagt voot
Haarlem en. Agentschappen:
per week 0.25
Per kwartaal 3.25
Franco' per post per kwartaal bij
'ooruitbetaling 3.58
Bureaus: NASSAULAAN 49.
Telefoon No. 13866 (3 lijnen).
Postrekening No 5970.
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Advertcntiên 35 cents regeL
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën tusschen den tekst,
als ingezocaen mededeeling, 60 ct<
per regel, op de le pagina s 75 ct.
per regel. Vraag- en aanbod-ad
tentiën 14 regels 60 ct per
plaatsing; elke regel mee; 15 ct.
bij vooruitbetaling.
Alle abonne s op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden f Levenslange gehecle ongeschiktheid tot werken door bij een ongeval met f ijj bij verhes van een hand, fVe*'/eS-^a? f 50." been of
legen ongevallen verzekerd vcor een der vplgende uitkeeringen: UslwU." verlies van beide armen, beide beenen of beide ooien- I <IU." -'ncteliiken
bij 'n breuk van f40.
bij verlies v. een
andere vinger.
Wij ontvingen gisteren een staat met ge-
boo:te- en huwelijkscijfers, het resultaat
van een jaar werk, door het Haarlcmsche
R. K. Bevolkingsregister verricht.
Een en ander geeft ons aanlediing om een
enkel woord te zeggen: 1ste over de voor
ons liggende getallen; 2de over het werk van
de bedoelde Kaarlcmsche instelling; 3de
°ver R. K. bevolkingsbureaux in het alge-
racen.
De over 1925 verzamelde cijfers zijn zeer
leerzaam, hoewel weinig verheffend. Er
Werden in 1925 in Haarlem gesloten 292
huwelijken, waarvan een of beide partijen
R. K. waren en wel in de volgende ver
houding:
Totaal R.-K. Gemengd
292 181 111
Van die 111 gemengde huwelijksvoltrek
kingen was in 48 gevallen de man, in 63 de
vrouw katholiek. Op 292 huwelijken dus 62
Procent katholiek en 38 procent gemengd!
Het jaar te voren waren deze percentages
respectievelijk 65 en 35. We zijn dus weer
achteruitgegaan. Zeker, het kan nog erger;
en het is ook erger in grootere steden als
Den Haag, Rotterdam en Amsterdam met
percentages van 40, 50 en 60 aan ge
mengde huwelijken. Maar cr kan niet ge
noeg op dezen kanker in onze streken met
gemengde bevolking gewezen worden. Iedere
stap achterwaarts beteeker.t een nieuw e:.
onberekenbaar verlies voor het katholi
cisme, een verlies aan Roomsche zielen door
nieuwe geslachten heen. De overige cijfers
van ons bevolkingsbureau vertellen dat met
pijnlijke zekerheid. En wat hier voor Haarlem
geldt, geldt evenzeer of in erger mate elders,
al naar het kwaad der gemengde huwelijken
even veelvuldig voorkomt of grooter is.
Er we-den aan 't Haarl. R. K. Bevolkings
bureau in 1925 699 geboorten genoteerd uit
ouders, die beiden of van wie een van
heiden R. K. waren. Van die 699 geboorten
waren cr 485 uit ouders, die beiden katho
liek waren; en van deze 486 nieuw gebore
nen werden 472 Roomsch gedoopt, 16 niet.
Dus op 486 geboorten uit katholieke huwe
lijken 16 kinderen verloren voor de Kerk.
Hoe was het echter bij de gemengde huwe
lijken? Zie hier:
veranderingen in den burgerlijken staat der
parochianen worden opgegeven, hoe alle
wijzigingen in de Roomsche gezinnen, ver
huizingen enz. worden bijgehouden en de
moeilijkheden, aan het zoo noodzakelijke
huisbezoek der parochiegeestelijken verbon
den, tot een minimum beperken. Wanneer
men nu weet, dat er wekelijks gemiddeld
330 veranderingen moeten worden genoteerd
en over de verschillende parochies gedistri
bueerd; dat daarvoor veertien krachten
noodjg zijn en al dat werk nagenoeg belan
geloos geschiedt, dan mag hier zeker wel
eens een woord van lof aan dat nuttige en
in stille bescheidenheid werkende bureau
worden gebracht. Nu zwijgen wij nog van
het nut, hetwelk de politieke propaganda
uit de registers van het R. K. Bevolkings
bureau kan trekken. Wel willen wij er op
wijzen, dat behalve enkele groote lichamen
alleen de R. K. pastorieën tegen zeer matige
vergoeding beneden den prijs, welke het
bureau zelf aan het gemeentelijk bevol
kingsregister betalen moet de gegevens
betrekken. Het R. K. Bevolkingsbureau moet
daarom zijn kosten bedruipen uit het ver
strekken van dezelfde gegevens aan meer
dere aanvragers. En daarvoor komen vooral
R. K. vereenigingen in aanmerking, die, uit
onbekendheid of wat ook, nog veel te wei
nig gebruik maken van deze nuttige in
stelling.
In de practijk blijkt een goed ingericht en
goed beheerd R. K. Bevolkingsbure au onbe
taalbaar te zijn. Verschillende andere plaat
sen zijn al reeds bij Haarlem in de leer ge
komen en hebben het hier gevokde systeem
overgenomen. Het ideaal zou zijn in iedere
gemeente een R. K. B'evoikingsbureau, aan
gesloten bij één centraal punt, dat men zich
denken kan in het nog altijd beloofde
Centraal R. K. Propagandabureau. Indertijd
is door het bestuur der R. K. Staatspartij
een commissie tot uitwerking van zulk een
plan benoemd onder leiding van mr. Heer-
kens TfeSfssen. En wij verwachten binnen
afzienbaren tijd daaromtrent nader bericht.
Een ideaal zou ons lijken, wanneer in
iedere gemeente de R K. kiesvereeniging
een nauwkeurig bevolkingsregister bijhield
en aangesloten was bij het Centrale Bure«u.
Dat van iedere verhuizing van de een«*>ge-
Godsdienst
Ouders
Godsdienst
Aantal
Man
Vrouw
Kind
geboorten.
R.K.
geen of an
der geloof
R. K.
24
geen ol an
der geloof
R.K.
R.K.
37
R.K.
geen of an
der geloof.
geen of an
der geloof.
80
geen o." an
der geloof
R. K.
geen of ander
ander geloof.
61
Totaal:
202
Dit wil dus zeggen, dat op 202 geboorten
Uit gemengde huwelijken 61 kinderen
Roomsch gedoopt werden en 141 niet; o.
■^el, dat zeventig procent voor
do Kerk verloren ging.
Zulke cijfers spreken meer dan wat ook
legen het verderfelijke van het gemengde
huwelijk en van de zware verantwoorde
lijkheid der ouders om met tact en kracht
{emengde verkeeringen tegen te gaan.
Wij danken deze droeve statistiek aan het
Haarlemsche R. K. Bevolkingsbureau. Maar
deze enkele cijfers geven geen volledig beeld
van het prachtige werk, hetwelk dit msu-
'uut praesteert. Onze pastoors kunnen ge-
'uigen met hoeveel zorg en prijzenswaardi-
?en ijver door het Bureau wekelijks alle
neente naar de andere bericht werd ge-
even aan het plaatselijk register, dat er
/eer voor zorgde, dat de betreffende
pastoor, de secretaris van de kiesvereeniging
en die van de betrokken R. K. organisatie
(van werkgevers, boeren, middenstanders
af werklieden) van de vestiging van den
nieuw aangekomene in kennis werd gesteld
Men denke eens aan het groote voordeel
hierin gelegen, dat alle katholieken die van
de dorpen naar de stad verhuizen, in 't groote
stadsleven zoodoende dadelijk werden opge
vangen door hun pastoor, en de besturen van
hun politieke en Roomsche standsorgani
satie
Een ideaal? Ja; maar geen utopie, wan
neer een krachtig leider zoo iets ter hand
neemt!
Sociëteit „St. Bavo". Haarl. Gemengd
Koor 8 uur Gecombineerde bestu
ren Kappers half 9 uur Bestuur
Vrouwenbond 8 uur Propagandaclub
Volksbond 8 uur Rederijkers 8
uur Bevolkings Bureau 8 uur
Tooneelclub Spoor en Tram 8 uur.
Jozefsgezellen-gebouw Jansstraat 59
Recreatie-avond 810 uur.
era. Concertgebouw Gem. Orgelconcert
8 uur.
^P&arndam Gemeenteraad 6 uur.
e Kroon Bioscoopvoorstelling 8 uur.
u*Cr Theater Bioscoopvoorstelling
8 uur.
Arbeidsbemiddelingsbureau van Sint Fran-
ciscus Liefdewerk, Zoetestraat 11 El-
ken Donderdag van 89>2 uur.
K* Arbeidsbeurs voor mannen en jon-
£~ns, Sociëteit „St. Bavo", Smedestraat
Telefoon 10049. Alle werkdagen
van 9hal) 1 uur, 's middags van 35
ooj. 's avonds van half 8half 9 uur.
j> ®2ate-dags alleen van 9 'A12 uur.
'v, ^hoidsbeurs voor Vrouwen Bloem-
ln*S'raa' wckdagen van v.m.
,12 uur, des middags van 24 uur, en
s avonds van 89 uur, behalve Zaterdag-
i* ®V(?nd. Tel. 11671.
"e dsbeurs voor R.-K. Ziekenverpleegsters
(uitgaand* van den Nid R K Bond van
Ziekenverpleegsters) Aanbiedingen en
aanvragen voor verpleegsters aan hel Bu
reau BI weg 309 Overveen (dr C Bosch)
R.-K Leeszaal en uilleenbibliotheek
Janssirsat 49 Liken dag geopend van
I®" 12 van 2—5 en van 7—10 uur. be
halve des Muandagsochtends en op Zon
en beesidagen Uitleenen van boeken
van 2 lol 5 uur en van 7 -9 uur Woens
dagmiddag ruilen van kinderboeken
St. Martbavereeniging Bloemhofsfr 1. Zon
dags en Woensdags van 8—10 uur. nm
gezellig samenzijn voor Hollandsche meis
jes. die hier geen tehuis hebben Tel
11671
R.-K. Bevolkingsbureau. Gebouw Sint
Bavo Smedestraat 23 van 810 uur
op Maandag-, Woensdags- en Vrijdag
avond
St. Elisabeth's Vereeniging Jansstraaf
Aanvragen om versterkende middelen
voor arme zieken der S E V Maan
dags van 23 uur Donderdag van 12
R.-K. Kreamverzorging van de Derde Orde
St Franciscus Aanvragen ook voor
niet leden van de Derde Orde te richten
fof Mevr Coebergh. Ged Oude Gracht
74. des Dinsdags van 73 uur
Eerste Hulp bij Ongelukken. (Snelvcrband!
P«ntrale post Tel 11111 en verder bij de
leden te kennen aan hel zwarf schild mei
wit kruis aar: den huisgevel
Reddingsbrigade voor Drenkelingen
versfikking, electriciteitsongevallen
Tel. 10231.
Boven Zandvoort is een druk luchtverkeer
geweest gisteren, Onophoude'ijk scheerden
de luchtvogels boven de zee en de duinen.
Met belangstelling volgden da inwoners
de machines, om er uit af te leiden, of er
belangeloos, één avond per
week, de administratie van het
R.-K. Bevolking-bureau bij
houden
Adres
J J Brinkman, Anegang 19 Haarlem
soms iets van de vermiste machine ont
dekt werd.
Het zoeken was echter vruchteloos. Ook
de Z. R. B. heeft met haar leden het duin
afgezocht. Zij konden evenmin een spoor
of aanwijzing vinden. Zoo ver hebben de
leden der Z. R. B. hun onderzoekingstocht
uitgebreid, dat, men verbinding kreeg met
de militairen, die uitgezonden waren oe
de duinen af te zoeken en die te 's-Graven-
hage hun tocht begonnen waren
Ook om den Noord heeft m de du nstreek
afgezocht, evenmin zonder resultaat.
Hier vermoedt men. dat de vliegers door
de sneeuwbui van Dinsdagavond hun rich
ting zijn kwijtgeraakt en dat het vliegtu g
daardoor boven zee gekomen is. Men ver
moedt. dat een of ander visschersvaariuig
wel spoedig een treurig bewijsstuk voor
deze meening zal b nnenbrengen.
De afd. Haarlem en Omstreken van den
Bond van Vereenigingen van Oud-leerlingen
der Tuinfcouwcursussen hielu gisterenavond
een vergadering in Hotel „Spoorzicht" Sta
tionsplein.
De voorzitter, de heer W. v. d. Hoek open
de de vergadering en heette de aanwezigen
welkom. Spr. feliciteerde allen met het nieuwe
jaar en hoopte dat 1926 een uitstekend jaar zal
zijn voor de vereeniging, waarbij hij op aller
medewerking rekende. De afd. staat aan de
spits wat betreft het aantal leden en zoo moge
lijk moet dit grooter worden.
De heer Kloet, 2e secretaris las hierna de
notulen voor die onveranderd werden goed
gekeurd. Na eenige mededeelingen van huis-
houdelijken aard werd de correspondentie
behandeld.
Eenige ingezonden planten werden hierna
besproken, door de heeren Henskens en
Kelderman.
De heer G. H. Gevers, Hoofd van den
Tuinbouwwintercursus, hield hierna een
lezing over de „verwarming van kassen, o. m.
berekening van den Kubb. inhoud der kassen
naai lengte en wijdte der buizen en ketels."
Deze lezing bevatte veel leerrijks en had
/oor de leden veel interessante bijzonderhe
den. Met belangstelling werden de bereke
ningen gevolgd en velen maakten aanteeke-
ningen die in de practijk van nut konden zijn.
De heer de Jager, 2de voorzitter, bracht
den heer Gevers, dank voor zijn mooie lezing.
Van de gelegenheid tot vragen stellen werd
door enkele leden gebruik gemaakt.
De heer Spijker bracht namens de kas-
commissie rapport uit. De boeken en be
scheiden werden in orde bevonden.
Door den heer v. d. Spiegel werd verslag
uitgebracht van de bondsvergadering en van
den jaarlijkschen feestavond te Amsterdam.
Nadat in de rondvraag het puntenstelsel
was ter tafel gebracht, werd de vergadering
gesloten.
E)e nieuwe werkplaats die op 30 November
in gebruik werd genomen, blijkt in een reeds
lang gevoelde behoefte te voorzien, aldus le
zen we in de „Strijd tegen de Tuberculose."
De groote moeilijkheid was reeds voor onze
patiënten geschikt werk te vinden, als hun
kuur zoo ver gevorderd was, dat zij arbeid
moesten gaan verrichten.
De arbeidstherapie beoogt den behande-
lenden arts in een bepaald stadium van de
kuur een inzicht te doen krijgen hoe de arbeid
den patiënt bekomt, dus tot welk arbeidsver
mogen hij in staat is zonder gevaar voor zijn
gezondheid.
Deze arbeid moet dan langzamerhand wor
den opgevoerd om hem tenslotte zoover te
brengen, dat hij na zijn ontslag weder in staat
is in een bepaald beroep zijn brood te verdie
nen, zonder dat dit hem kan schaden. In de
tweede plaats zal de patiënt ook zelf bemer
ken dat hij weder iets in de maatschappij kan
praesteeren, en zal he:n dit psychisch tot
steun zijn na zijn ontslag.
In 'n inrichting als onze lighal bestond voor
heen de arbeid voor mannen hoofdzakelijk
in tuinarbeid en schilderwerk, voor vrouwen
in huishoudelijke bezigheden.
Was dit werk in den zomer meestal wel ge
makkelijk te vinden, bij slecht weder en in
den winter was dit niet het geval.
Al lang was dan ook uitgezien naar een ge
schikt gebouwtje waarin de patiënten zouden
kunnen werken.
De vereeniging is er thans in geslaagd een
werkplaats in haar bezit te krijgen, die op het
terrein achter de lighal is opgeslagen. Het is
een vriendelijk houten gebouw, waarin licht
en lucht door fli nke ramen aan alle zijden
kunnen binnen treden en waarin een kachel
's winters de koude verdrijft.
Behalve voor timmerwerkplaats is het ge
bouwtje ingericht voor rietbewerking, en zoo
zien wij op het oogenblik in het werkuur dage
lijks een aantal patiënten, onder vakkundige
leiding, bezig met het vervaardigen van rie
ten mandjes ligstoelen enz. De werktijd', die
begint met een kwartier, wordt opgevoerd tot
één uur, en het werk wordt zoo uitgekozen,
dat steeds zwaardere eischen aan de patiën
ten gesteld worden, zoodat zij tenslotte van de
riet- op de houtbewerking zullen kunnen
overgaan.
De nieuwe inrichting is inderdaad een f
groote verbetering voor deze hal.
Twee autobestuurders aangehouden.
De landbouwer P. A„ aan den Sloterweg
a'hier, was Dinsdag per kar bezig enkele
zakken kunstmest te do-en vervoeren.
Onderweg viel er een zak af; De voerman
werd gewaarschuwd, toen hij al een eind
verder was doorgereden en daarom meende
hij verstandig te doen eerst de vracht te
lossen en op z'n terugreis de verloren zak
op te pikken.
Intusschen passeerde aldaar een vracht
auto; de chauffeurs daarvan zagen een zak
kunstmest aan den kant van den weg lig
gen, stopten en laadden den zak op hun
wagen, meenende deze als een verloren
voorwerp te mogen meenemen.
Hoewel de mede toevall g passeerende
kruidenier v.E„ uit Nieuw-Vennep de
beide heeren trachtte duidelijk te maken, wie
den kunstmest had verloren en dat de
eigenaar van plan was, d.t op zijn terug
reis weer mee te nemen, werd de zak in
de vrachtauto opgeladen en meegenomen.
De eigenaar deed hierover zijn beklag bij
den majoor van de Rijksveldwacht, die wist
uit te vinden, dat de bestuurders van den
vtachtauto waren de heer enJ. de J. uit
Aalsmeer en A. de P., uit Uthoorn.
Naar het schijnt meenen velen nog steeijs,
dat iemand wat hij vindt, voor zich mag
behouden. Toch is dit niet zoo en daarom
hebben de daders den zak moeten terug
geven en is tegen hen proces-verbaal opge
maakt wegens d.efstal,
De directeur van het postkantoor te
rlaar'em brengt ter kennis, dat met ingang
van 24 dezer de Zondagsbestelling te Heem
stede, Sanipoort-staticn en Aerdcnhout zai
worden opgeheven.
In verband hiermede wordt aan ieder,
die zich op het vastgestelde uur aanmeldt
kosteloos de voor hem aanwezige corres
pondentie afgegeven
Bedoelde. gelegenheid tot afhalen wordt
te Heemsede, Sanpoort-siation en Aerden-
hout respectieve'ijk gegeven van 9.30
10.30 v, van 8,309 v en van 910 v.
De stukken vcor de busrechthouders wor
den eveneens op andere dagen in de
lock-boxes gesorteerd."
Ernstb/ ongeluk, Naar wij vernemen, is
van den 19-jarïgen D. Klootwijk aan den
Uweg, te Haarlemmermeer, de Dinsdag bij
den landbouwer W. aldaar tusschen het
raderwerk van een in werking zijnde dorsch-
machine viel, het verbrijzelde linkerbeen
in het St. Elisabelhs-Gasthuis te Haarlem
geamputeerd.
De gestolen plaatjes weder voor
een daalder verkocht.
Dinsdag werd door de politie in Haar-
emmermcer gearresteerd en naar Hoofddorp
overgebracht de 18-jarige D. v. d. B., wo
nende aan den Aafsmeerderdijk a'hier, als
verdacht v. diefstal rijwielbelas tin gplaatjes.
Op verschillende plaatsen in deze gemeente
had de jongeling kans gezien om de aan de
rijwielen bevesigde plaatjes weg te kapen.
Een negental had hij reeds weer „van de
hand" gedaan voor den prijs van 1.53.
Hij legde een volled ge bekentenis af en
werd ter beschikking van de jus'itie geste'd.
Ook tegen de personen, die de plaatjes tegen
verm:nderden prijs hadden geaccepteerd,
werd proces-verbaal opgemaakt.
Voirfe opgave 16.281.28
N. N 10
Van de leerlingen der scholen
van het Veroniragesticht45.64
Kaartclub Jan-ICo-Dor. te Heem
stede 4.59
K. P. J. R2.60
Totaal 16.341.02
Watersr,oodcol!ecte te Heemstede.
De collecte, die gisteren te Heemstede
'.(.houden is, ten bate van de slachtoffers
van den watersnood, heeft een succes gehad,
dat de stoutste verwachtingen van bet comité
verre overtroffen heeft Niet minder dan
f 9000.in totaal werd door de dames-col
lectanten in de bussen ontvangen. Overal
werd met liefde gegeven, zoowel door arm
als door rijk.
Een aardige ontmoeting bad één van de
4ames ten huize van een jarige waar de
spaarpot, die de kinderen gemaakt hadden.
->m voor vr-der een cadeautje te koopen, in
de collectebus werd geleegd. Verschillende
'nriebtingen hadden onder hun bewoners, op
verzoek van het comité, vooraf een inzame-
':ng gehouden, en toen de dames-colhctanten
daar met haar busjes kwamen aankloppen,
mochten zij de op die wijze verkregen be
dragen in ontvangst nemen
Het comité is met recht trotsch op het
bereikte resultaat en zegt allen recht
hartelijk dank, die medegewerkt hebben or
daartoe te geraken, zoowel de pers voor zijn
berichten en het insluiten van een circulaire
in de couranten als de dames, die met zoo
veel vuur in het niet bijzonder aanlokkelijke
w-eer hebben gecollecteerd, en niet bet minst
alle goed? Geefsters er gevers.
Pater Fricdr. Muckermann S.J. over Das
neue Europa und der Katholizismus,
Een één Europa, dat is voor ons een
nieuwe idéé die we niet kenden vóór den
wereldoorlog, die in eeuwen niet meer was
gekend. Het Roomsche Rijk der Middel
eeuwen, het Duitsche im perium, is te zwak
geweest om Europa in éénen band gebon
den te houden, en sedert den fcitelijken uit
eenval is ook de idéé op den achtergrond
gebleven.
Na den wereldoorlog eerst is men in ver
schillende bewegingen weer pan-Europeesch
''aan denken en voelen: er is een nieuwe
geest gekomen en de idéé van eenheid is in
het nieuwe Europa weer ontwaakt.
De radio, waaromheen de familie zich
verzamelt, heeft hier een grooten invloed
gehad; vanuit alle landen hoort men den
geheelen dag door de muziek niet alleen,
maar ook het woord van de uitstekendste
mannen: men leeft niet meer in zoo engen
kring, maar gaat veel meer internationaal
denken en voelen. De oorlog en de na-
oorlogsche tijd hebben de menschen die
vroeger slechts in eigen land bleven, in veel
andere landen gebracht en men heeft ge
leerd, hoe landen en volkeren met elkander
verbonden zijn en van elkander afhangen;
Europa is thans reeds weer een geeste
lijke, politieke en economische eenheid ge
worden.
Men kan Europa bezien in de breede, doch
ook in de diepte "mals Oscar Spengler in
zijn „Untergang des Abendlandes." Speng
ler is echter een pessimist en van 't Chris
tendom heeft hij „überhaupt kein verstand
nis." Het is evenwel een feit: het neue
Europa is ziek, lijdt aan verschillende
ziekten.
Het geslacht uit den oorlog is zwak en
nerveus. Het nuchtere cijfer van wcrkloo-
zen in de kranten beteekent evenzoovele
familietragedies, reeds lang vóór het onge
luk trof, en hot langen tijd reeds verder.
De valuta-tijden zijn nerveuze tijden. Het
moreele leven degenereert onder de nervo
siteit der tijden, onder het lijden der ziel en
het lijden der zenuwen. Dat is het zieke
Europa. De tegenstellingen in het sociale
leven zijn in en na den oorlog nog ver
scherpt. De sociale nooden, die grenzen-
iooze afmetingen^ hebben aangenomen, too-
nen, hoe ziek Europa is. Het volslagen ge
brek aan vertrouwen is de groote wond in
de politiek van Europa. Maar de ergste
dekte is de religieuse. De oorlogsverschrik
kingen hebben een heel nieuw soort vrij
denkers geschapen, niet van bestrijders der
kerk, maar wandelende lijken, waarin het
innerlijk leven stukgeslagen is, die elk land
fcij honderdduizenden telt.
En de mensch, die geen geloofsovertui
ging meer heeft, heeft zoo spoedig in 't ge
heel geen overtuiging meer en daarom wan
kelt het heele gebouw de; cultuur.
Dat is de veelzijdige kwaal van heel
Europa.
Maar daarbij is gekomen de invasie van
een geheel andere geest dan de Europee-
rche; de Europeeër is de man van het klare
verstand en den vasten wil. Maar de valuta
heeft in Duitschland bijvoorbeeld de Rus-
ische litteratuur gebracht onder het ge
hecle vcik tot in de onderste la^en, en de
socialistische en communistische jeugdbe
wegingen hebben den Russiscben, droomen
den en wjlloczen geest over geheel Europa
gebracht. Een cultuur van Oostersche k'.'nst
en daardoor Oosterschen geest heeft den
Europeeschen geccnerveerd.
Daarbij is Europa financieel afhankelijk
gewordefi van den Amerikaanschen bankier,
en de eigen Europeesche origineele geest
gaat in den vreemden onder.
Uit het gevoelen van den ondergang van
Europa, van alles, wat het oude Europa be
at, kwam nu de groote belangstelling voor
het eenige, dat onveranderd bleef; de Ka-
holieke Kerk.
In de litteratuur komt dit sterk tot uiting;
men voelt het geheim; de Katholieke Kerk
is voor Europa veel meer, dan men ver
moedt heeft.
Men voelt het komen van een nieuwe
macht en men vraagt zich af; wat kan het
Katholicisme doen voor Europa?
Met het socialisme zal men Europa niet
redden kurren, want het is uitgesloten, dat
de landelijke bevolking daartoe overgaat;
evenmin met het liberalisme, dat slechts het
systeem der bourgeoisie is; evenmin met
het protestantisme; trouwens Europa was
er vóór het socialisme of het liberalisme of
het protestantisme,en geen krachten van
'-uiten kunnen hier ing-ijpen, waar Europa's
oorspronkelijke kracht moet worden her
steld.
Het nieuwe Europa behoeft het nieuwe
fundament van het recht, zooals de groote
'omeinsche stalen bouwers het reeds wis
ten.
Men meent, dat Voltaire en de Encyclo
pedisten het wenschen; het volkenrecht uit
gevonden hebben; maar het staat reeds
klaar bij den heiligen Thomas van Aquino.
:3e Katholieke Kerk is ook een Staat en
een rechtsorganisme: daarom kan een Ka
tholiek geen anarchist zijn; de gedachte van
het recht is in de Kerk met het heiligste
onverbreekbaar verbonden. Vandaar de
groote tegenstelling tusschen het geestelijk
anarchistische bolsjewisme en het autori
taire Katholicismur.
Maar de Katholieke Kerk is ook de Kerk
van de liefde. Men kan het recht aan zijn
rijde hebben, en toch tegen de liefde mis
doen. El wie de liefde brengt, kan Europa
versterken. Het is nu de tijd om de rein-
nenschelljke liefde, afgezien van de reli
gieuse, sterk te propageeren. Christus is
nensch geworden en heeft de menschelijk-
heid geheiligd; wij mogen en moeten men-
~chen zijn. De menschelijkheid behoort aan
ons en aan het Evangelie, wij hebben het
oatent erop. en geen andere richtingen
uogen met haar de menschen winnen. In
dezen socialen tijd strijdt men niet meer om
dogma's, maar om liefde; waar de liefde is,
daar is de waarheid.
Het eenige middel om de massa te win
nen, is de liefde, en daaraan zal men Chris
tus' leerlingen erkennen, dat zij elkander
liefhebben.
Derdens moet Europa een ideaal hebben
en het Katholicisme brengt dat ideaal: het
Rijk van Christus op aarde.
Waar is de volkerenbond der middel
eeuwen? Onze volkerenbond is een mena
gerie van verschillende rassen. Maar daar
is geen gemeenschappelijk princiep en geen
gemeenschappelijk ideaal en geen geesfc-
lijke solidariteit. Europa's aanspraak op de
wereldmacht berust niet op zijn cultuur,
zant de Baddhisten en de Chinetzen heb
ben even hooge cultuur, maar wanneer wij
geen Christenen zijn, dan heeft de wereld
ons niet noodig. Zij heeft ons niet noodig
om een tragedie als den wereldoorlog te
brengen, of om haar petroleum of diaman
ten weg te halen
Alle gekleurde rassen kennen het Euro-
Oa van de laatste eeuwen en hun leiders
ontwikuelen den haat tegen de Europeanen
en wat zal Europa doen, wanneer al deze
haat en wraak vereenigd wordt en
Tsjitsjejin is niet de slechtste politicus
in ééne hand?
Het bedreigde Europa moet weer de ide
alen van recht, van liefde en van gees
telijke solidariteit terugkrijgen.
Sedert de dagen van Conslantijn is er
geen eeuw geweest of een of andere groo
te macht is voor de kerk opgetreden.
Maar nu wordt voor ons geen zwaard
meer getrokken of geen kanon meer afge
schoten. Wij zijn meer dan ooit aangewe
zen op de geestelijke krachten. En die
krachten worden slechts gevonden in de
Eucharistie. Maar ook met onze cultuur
moeten wij Europa weer opbouwen.
Wij moeten aan die cultuur arbeiden met
zoovelen, die het geloof niet meer heb
ben, maar onze troost is, dat Christus de
laatste zal zijn, de omega zoowel als de
alpha Geve God, dat wij in Hem het met
den ondergang bedreigde Europa redden
mogen: dat de Katholieke wereld zich be
wust worde van den plicht, die daartoe
van haar wordt gevergd.
Mr. Vorstman, die Pater Muckermann
had ingeleid als dengene, die verder het
Europeesch probleem zou komen ontwik
kelen, dat door Mgr Seipel verleden jaar
zoo heerlijk was ingeleid, vertolkte na een
zeer langdurig applaus de hulde en den
dank der slechts ongeveer honderd aan
wezigen voor deze prachtige rede, die
Wij onlv.ngen het volgende bericht uit
Zandvoort:
Naar aanleiding van het verzoek van de
drie leden van den Vrijheidsbond, de heeren
Gunters, Voorthu zen en mevr, Weenink om
een knmpeerverbod te brengen aan het
/andvoor'sche strand, vernemen we nader,
dat dit verzoek, gericht a's het is aan den
Raad, geen recht van bestaan heef'.. Art.
118 der Algemeene Pol tieverordening toch
bepaalt, dat de beslissing voor hei al of
met verlecnen van kampeervergunn.ngen is
opgedragen aan B. en W.
Het behoeft dus niet behandeld te
worden.
In „Het Vo'k" vinden wij een dergelijke
opvatting over het voorstel van de leden
van den Vrijheidsbond.
Hei blad schrijft ten minste het volgende»
Naar wij vernemen, heeft het voorstel niet
de minste waarde, omdat art 118 van de
Alg, Pol tieverordening de beslissing over
'net al of niet kampeeren aan B. en W.
opdraagt. Wil men dus het kampeeren
verbieden, dan dient er een voorstel te
komen dat bedoeld artikel dusdanig wijzigt,
dat de bes'iss ng bij den Raad komt.
Die opvatting is natuurlijk onjuist.
De bepalingen der Algemeene Politie-
verorden ng zijn door den Raad in het leven
geroepen en kunnen dus ook door den Raad
worden gewijzigd. De gemeenteraad is in
dezen oppermachtig.
De Vrijheidsbonders kunnen dus wel
degelijk het bedoe'de voorstel doen en
wordt dat voorstel aangenomen, dan zullen
B. en W. van Zandvoort zich, als eerlijke
mannen, daaraan hebben te houden. In a'le
geval heeft het voorstel van de Vrijheids
bonders, de strekking van een motie en
aan de uitspraak d.e in een moiie vervat
is, onttrekt zich geen college van B. en W.
De motie immers is in dit geval een
zachtere vorm om zijn wenschen kenbaar
te maken dan een dwingend voorste!
W.llen de Vrijheidsbonders niet de haast
ondenkbare kans loopen, dat B. en W. de
motie naast zich neerleggen dan kunnen
zij een (dwingend) voorstel in d.enen om
de Pclitieverorden ng te wijzigen, ongeveer
in dezen geest: Ondergeteekenden stellen
vcor art. 118 van de Algemeene Politie
verordening te lezen als volg'; Het is ver
boden enz. zonder vergunning van B. en W„
mits niet van des avonds x tot des
morgens x uur.
Dan bereiken zij volkomen wat zij wen
schen.
Hieruit b'ijkt wel dat wie de door ons
gesignaleerde spitsvondigheid heeft uit
gevonden, er langs alle kanten naast wa&
Barometerstand 9 uur v.m.: 757. Stilstand.
LICHT OP. De lantaarns moeten morgen
worden opgestoken om 4.55.
Medegedeeld door bet Kon. MeteoroL
Instituut te De Bilt.
Naar waarnemingen in den morgen van
21 Jan. 1926.
Hoogste Barometerstand 762.7 m. M. te
Janmayen.
Laagste Barometerstand 747.1 m. M. te
Blacksod.
Verwachting van den avond van 21 Jan,
tot den avond van 22 Jan;
Zwakke tot matigen Zuidelijke tot Ooste
lijken wind, nevelig tot zwaarbewolkt,
weinig of geen neerslag: in het Zuiden en
Westen des nachts lichte vorst en overdag
temperatuur om het vriespunt, in het Noord
oosten lichte tot matige vorst.
door hare klare beschouwing en ontraad
seling der wereldverschijnselen en der we-
reldpsyche de hoorders onder den diepstcn
indruk bracht van den universeele blik
op het huidige wereldgebeuren en de we
reldverhoudingen van den eminenten hoofd
redacteur van „de Gral",
Deze avond van Geloof en Wetenschap
was, wat het peil der voordracht betreft,
zeker een der gewichtigste van dit seizoen
en voor de afwezigen valt het wel zeer te
betreuren, dat zij deze schitterende rede
die zeer licht te volgen viel, niet hebbe/
bijgewoond.
KAMER VAN KOOPHANDEL.
Invoer van vetten in Duitschland.
De kamer van Koophandel te Haarlem
deelt mede, dat een voorschrift in bewerking
is, noodzakelijk voor afgifte van ambetelijke
verklaringen ten behceve van handelaren
en fabrikahten, die naar Duitschland vet
exporteeren, een en ander naar aanleiding
van een te dien opzichte door de Duitsche
Regeering getroffen maatregel.
Belanghebbenden verzoeken wij zich te
wenden tot de Kamer van Koophandel,
Kruisweg 70, Haarlem.
