BINNENLANDSCH NIEUWS.
De watersnoodramp
in het land.
Verbetering van het kiesstelsel.
Vijfde verantwoording van het
R. K. Huisvestingcomité
te s-Hertogenbosch
Mr. R. van de Werk. t
Mevrouw Gusta de Vos Poolman
DRANKBESTRIJDING.
Opleving in Duitschland.
UIT ONZE OOST.
Strenge maatregelen tegen
het communisme.
HANDEL EN NIJVERHEID
Onze handel over zee.
LANDB. EN VISSCHERIJ
T reilvisscherij.
Bloembollenvereeniging
W est-Friesland.
Hulp voor de boeren in het
Watersnood gebied.
UIT BOEK EN BLAD.
Een voorstel van de Nederland
sche Vereeniging tot verbetering
van het kiesstelsel.
De Nederlandsche Vereeniging tot verbete
ring van het kiesstelsel heeft thans een ont
werp tot wijziging van de kieswet in 't licht
gegeven, welks memorie van oelichting luidt:
Dat het uitnemend instituut der Evenredige
Vertegenwoordiging bij ons volk nog niet die
waardeering heeft gevonden, waarop het zoo
ten volle aanspraak heeft, moet ongetwijfeld
hoofdzakelijk worden geweten aan den vorm
waarin het in ons land is ingevoerd.
In den regel wordt beweerd, dat het doel
der E. V. is: de krachtsverhoudingen tusschen
de partren in het gekozen lichaam zooveel
mogelijk te doen overeenstemmen met die
zelfde verhoudingen onder de kiezers. Deze
opvatting is echter niet de éénig mogelijke.
Als tweede staat er naast de opvatting van
hen, die oordeelen, dat de E. V. ten doel
heeft zooveel mogelijk eiken stem de uitwer
king te waarborgen, welke gewenscht woidt
door den kiezer die haar uitbrengt. In beide
gevallen is streven naar evenredigheid: in
het eerste naar evenredigheid tusschen de
krachtsverhoudingen det partijen in- en bui
ten het gekozen lichaam; in het tweede naar
evenredigheid tusschen des kiezers bedoe
ling en de uitwerking van zijn stem.
Steeds heeft elk ontwerper van eenig stelsel
van E. V. zich door een van die opvattingen
laten leiden, wat tot gevolg had, dat de zeer
talrijke stelsels der E. V. twee groepen
vormden, die men thans gewoonlijk noemt de
groep der lijstenstelsels en die der personen-
stelsels Vergelijking van die groepen zij te
vens onze critiek op 't vigeerend lijstens'.el-
sel en aanbeveling van het personenstelscl
van ons ontwerp
Aard en karakter van het stelsel
Lijstenstelsels rekenen slechts met kiezers-
groepen hetzij beginselgroepen (partijen),
hetzijde belangengroepen, en trachten dan
die groepen een aan haar kracht geëverre-
digde vertegenwoordiging te verzekeren. De
personenstelsels echter kennen alléén kie
zers.
Waar in dat gedeelte der Kieswet dat be
treft de toekenning van het kiesrecht (opleg
ging van de kiestaak) nergens sprake is van
groepen, doch slechts van personen, schi'nt
het moeilijk verdedigbaar, dat in een ander
deel van die zelfde wet, betreffend de wijze
waarop dat recht zal worden uitgeoefend (die
taak zal worden verricht), eene regeling
wordt vastgesteld, die den persoon doet op
gaan in de groep.
Dat opgaan van den persoon in de groep
geldt niet enkel den kiezer, maar óók den
candidaat. Hij wordt hoofdzakelijk gekozen
met stemmen, die niet op hem, maar op zijn
lijst werden uitgebracht. Zijn kans op verkie
zing is nagenoeg geheel afhankeli,k van de
plaats die hij op die lijst in de rangorde der
candidaten inneemt.
Zoo wordt door de lijstenstelsels groote
macht gelegd in handen van hen die de lijs
ten opmaken. Zij die dit doen, of daarop in
vloed uitoefenen, vormen slechts een klein
percentage van de kiezers, en de groote
massa der kiezers is genoodzaakt zich aan
hun leiding te onderwerpen.
Daarentegen wordt in personenstelsels (in
allen grootendeels en in de zuiversten ge
heel) een canadidaat gekozen met stemmen
die op hem persoonlijk zijn uitgebracht, en
wordt de vraag van voorkeur niet beant
woord door de opstellers van een lijst, maar
door den kiezer zelf.
Hoewel in personenstelsels het doel
slechts is elke stem de door den kiezer be-
bedoelde uitwerking te geven, leiden juist
daardoor deze stelsels tot de zuiverste
evenredigheid tusschen de partijverhoudin
gen in- en buiten het vertegenwoordigend
lichaam. Het ligt immers in de reden, dat,
hoemeer de uitslag der stemming overeen
komt met de ware bedoeling der stemmen-
den, des te zuivreder in het gekozen lichaam
de krachtsverhoudingen der groepen, waarin
de stemmenden bijeen staan zich zullen af
spiegelen. En niet slechts die groepen, maar
óók de steeds daarin bestaande nuanceerin
gen, waaraan een lijstenstelsel, nadat zij bij
het opmaken der lijsten verslagen zijn na
genoeg allen invloed op den uitslag der
stemming ontneemt.
Zuivere E. V., welke lijstenstelsels trach
ten te bereiken door de vrijheid van den
kiezer min of meer (en soms zeer sterkl aan
banden te leggen, wordt door personenstel
sels véél dichter benaderd, juist door den
kiezer een zoo groot mogelijke vrijheid van
keuze te laten. Juist dit is de beste wijze
om de natuurlijke, door het sociaal en men
taal leven der natie gevormde groepeering
tot haar recht te doen komen. Als een elas
tisch kleed passen de personenstelsels zich
aan bij de vormen van dat leven. Die soe
pelheid is een groote deugd. Als vrijheid
van beweging hoo.'dvereischte is voor deug
delijk functior.eeren van alle organen, dan
is ook volle vrijheid voor voortdurend wis
selende groepeering der kiezers hoofdver-
eischte om te komen tot waarlijk organische
vertegenwoordiging
Dat ons tegenwoordig stelsel die vrije
groepeering niet wil, blijkt uit de bepaling
die van mededinging uitsluit de lijsten, die
blijven beneden zeker procent van den kies-
deeler, welk procent, aanvankelijk 50 en
later veranderd in 75, sommigen zelfs tot 00
wilden verhoogen In plaats van kieze-s
volle vrijheid van beweging te laten, heeft
dat stelsel kennelijk de bedoeling hen te
dwingen tot goepeering in groote partijen.
De bewering, dat personenstelsels de lei
ding der kiezers (welke ook door ons onmis
baar wordt geacht) willen uitschakelen, is
ongegrond. Een personenstelsel belet op
geenerlei wijze de leiders om de kiezers van
advies te dienen en om te trachten hen te
bewegen tot opvolging van dat advies.
Maar de beslissing welken invloed dat ad
vies zal hebben, laat een personenstelsel
over aan de vrije uitspraak der kiezers Ons
tegenwoordig stelsel echter geeft (door de
wijze van candidaatstclling en van stern-
overdracht) aan de leiders het middel in
handen, om den uitslag der stemming in vrij
sterke mate in de richting van hun wenscb
te wringen.
Candidaafstelling,
Hoe meer het zwaartepunt der verkiezing
wordt overgebracht naar de candidaatstel
ling des te sterker wordt de vrijheid der
keuze beperkt. Verkiezing met officieele
candidaatstelling is feitelijk verkiezing in
trappen. Met dit onderscheid echter, dat bij
een gewone getrapte verkiezing de velen
die weinigen aanwijzen, die de afgevaardig
den zullen kiezen, terwijl bij officieele can
didaatstelling de weinigen bepalen uit welke
caididaten de velen een keuze mogen doen.
In het eerste geval geven de velen carte-
blanche aan de weinigen die hun vertrou
wen hebben. In het tweede geval worden
door de enkelen met staketsels afgebaand
de wegen waarlangs de velen zich moeten
bewegen Maar laten dan die staketsels
tenminste zoo wijd mogelrk worden uitge
zet, en laat in de afgebakende ruimte er
niets anders bijkomen, wal zelfs daar nog
ce bewegingsvrijheid beknibbelt.
Het tegenwoordig stelsel doet dat laatste
Het laat een candidaatstelling slechts gelden
voor den kieskring waarin zij werd ingele
verd en beperkt des kiezers keuze tot de
candidaten, die gesteld zijn in den kieskring
waarin hij woont Maar in het stelsel 'an
ons ontwerp geldt elke candidaatstellvg
voor het geheele land en kan dus de kie
zer een vrije keuze doen uit al de in het
land gestelde candidaten.
Stemmenoverdracht.
Stemmenoverdracht is een tot het uiterste
doorgezette poging om te voorkomen dat de
stem verloren gaat en om haar effect te ge
ven. De groote vraag is echter: welk effect?
Er moest geen ander antwoord mogcli'k
zijn dan: het effect dat de kiezer wenscht
Maar ons tegenwoordig stelsel antwoordt,
het effect dat de samenstellers der lust
wenschen. Kan des kiezers stem niet dienen
voor den candidaat ot> wien hij hein uit
bracht, en moet dus die stem worden over
gedragen. dan is hij direct het stuur over
zijn stem kwijt. Ziin stem volgt niet de
overdrschtsroute die hii zou wenschen, mac
zij volgt de overdrachtsroute die de samen
stellers der li'st wenschen.
In het stelsel van ons ontwern heeft uit
sluitend de kiezer zelve te beslissen welke
overdrachtsroute zijn stem zal volgen. Tcd
aan het einde van die route is het zijn wil
die haar stuurt.
Toekenning der zetels.
In het lijstenstelsel komt men steeds te
staan voor het moeilijk vraagstuk van de
toewijzing der zoogenaamde overschotzt-
tels". Steeds, maar vooral als het in ver
band komt met het al- of-niet-verbinden der
lijsten, maakt dit vraagstuk de verkiezing
ten deele tot een hazardspel.
Ten tweede wordt in ons tegenwoordig
stelsel bij de aanwiizing van hen die de aan
een lijst ten deel gevallen zetels zuller
bezetten, menigmaal een zetel toeïewezer
aan een candidaat, die zeer weinig stemmen
kreeg en die dus wellich door de kiezers
niet wordt begeerd.
In personenstelsels echter bestaan geer
randidatenli'sten, en vervallen dus de nete
lige quaesties van de verbinding van die lus
ten en van de toewüzing der overschotzetel?
Ook kan in die stelsels nooit een candidaat
verkozen worden verklaard, of hii moet al
thans door een aanzienlik getal kiezers op
hui stembiljetten zijn geplaatst.
De locale band.
Wil de E. V. zuiver worden toegepast,
dan meet heel het land één kiesgebied vor
men. Daarom voerden velen als een be
zwaar tegen haar aan, dat zij verbreekt
den band tusschen een afgevaardigde er
ee,n bepaald landsdeel, zooals die bestond
onder ons vroeger districtenstelsel. Want
als niet langer elk landsdeel een afgevaar
digde heeft op wien in het bijzonder de
verplichting rust van den toestanden aldaar
speciaal studie te maken, bestaat gevaar
dat de behartiging van plaatselijke belanger
daaronder zal lijden.
Met een poging om aan dat bezwaar te
gemoet te komen door verdeeling des lande
schen tweeërlei kwaad: hoe kleiner de dis-
schen tweerlei kwaad: hoe kleiner de dis
tricten, hoe onzuiverder de toepassing der
E. V. wordt; hoe grooter de districten, hoe
minder terecht komt van een localen band.
Toch is reeds in Oct. 1900, in het „Tijd
schrift der Ned. Vereeniging van E. V." ge
wezen op een middel om den localen banr
te houden, zonder in het minst de zuiver
heid van de toepassing der E. V. te scha
den. De band tusschen den afgevaardigde
en het district kon behouden blijven, maar
de band tusschen den kiezer en het dis
trict moest verbroken worden. Het éénig
noodige was, dat men de stemmen der kie
zers niet langer opsloot binnen de districts
grenzen, maar ze vergunde over héél het
land samen te komen.
Het denkbeeld dat destijds, voor zoo
ver ons bekend is, geheel nieuw was i?
in 1917, bij invoe-ing van ons tegenwoordig
stelsel ten deele aanvaard door verdeeling
des lands in 18 kieskringen en toelatin''
van lijstenverbinding. Ten deele slechts
Want het tegenwoordig stelsel geeft der
kiezer niet de vrijheid te stemmen op can
didaten, die buiten zijn kieskring zijn ge
steld. Ook kan bij onze 18 kieskringen (uit
gezonderd de drie groote steden) ni"t mee-
van een localen band worden gesproken.
Het stelsel van ons ontwerp echter, her
stelt werkelijk den localen band door te
rugkeer tot de honderd enkelvoudige dis-
Heten en het doet dat, zonder des kiezers
stem binnen districtsgrenzen op te sluiten,
want het geeft hem vrije keuze uit a 1 de in
het land gestelde candidaten.
Bovendien is aan de indeeling in hon
derd districten nog het voordeel verbonden
van groote arbcidsverdeeling bij het dé-
pouillement, waardoor dit werk wordt ver
licht en bespoedigd.
Het stembiljet.
In ons ontwerp wordt voorgesteld eer
stembiljet, dat niet grooter is dan een dub
bele briefkaart. Vergeleken bij den omvang
van het tegenwoordige stembiljet, geeft dit
op de millioenen biljetten die voor elke
ve-kiezing noodig zijn een aanzienlijke be
zuiniging. En die bezuiniging wordt neg
aanmerkelijk grooter, doordat het afdruk
ken van het stembiljet op de oproepings-
kaart, voorgeschreven in art. 53, lid 3 der
tegenwoordige wet, in ons ontwe-p vervalt
Bijzonderheden van het stelsel.
De voorstellers willen het bestaande
kieskringenstelsel als volgt herzien:
Voor de verkiezing van de leden der
Tweede Kamer wordt het rijk verdeeld in
honderd kiesdistricten, welke kiesdistric
ten op de bij deze wet gevoegde tabel zijn
aangewezen Voor de verkiezing van de le
den der Provinciale Staten wordt elke pro
vincie verdeeld in kiesdistricten, volgens
nadere regeling bij de Provinciale Wet.
Voor de verkiezing van de leden van den
gemeenteraad worden de gemeenten van
mer dan 20.000 zielen verdeeld in kiesdis
tricten, volgens nadere regeling bij de ge
meentewet.
De candidaatstelling geschiedt dan in
plaats van het lijstenstelsel door opgaven in
ieder kiesdistrict, die den naam van niet
meer dan een candidaat vermelden.
De openbaarmaking va nde opgaven ge
schiedt, indien het betreft de verkiezing
van de leden der Tweede Kamer of der
Provinciale Staten door plaatring van de
opgaven, gerangschikt in alphabetischc.
volgorde van de namen der candidaten
vóór welke namen een doorlocpend volg
nummer wordt geplaatst en met vermel
ding van de kiesdistricten, waarin zij ziin
ingeleverd in de Staatscourant; en van de
verkiezing van gemeenteraadsleden op
analoge wijze.
De techniek van het stemmen wordt dan
deze: De art 62, 63, 64, 65 en 66 worden
genummerd 58, 59, 60, 61 en 62.
In art. 67 (nieuw 63) wordt boven elke
lessenaar ten stembureele een lijst, bevat
tende de namen der candidaten in alpha-
betische volgorde, met de v >ir de namen
geplaatste nummers op zoodanige plaatsen
wijze bevestigd, dat namen en nummers
voor den kiezer leesbaar zij j.
Op het stembiljet zijn aan de eene zijde,
in het midden der breedte, onder elkaar
gedrukt 15 zwartomlijnde rechthoekige
stemvakken; aan de keerzijde zijn gestem
peld de aanduiding van het kiesdistrict
waarin het biljet wordt ingeleverd en de
t handteekening van den voorzitter van het
hoofdstembureau.
In het bovenste stemvak moet de stem
gerechtigde met potlood het nummer schrij
ven, dat op de alphabetische candidaten-
lijst is geplaatst vóór den naam van den
candidaat zijner keuze. In de daaronder
volgende stemvakken schrijft hij, in volg
orde van zijn oorkeur, de nummers van nog
ten minste 4 en ten hoogste 14 andere can
didaten, op wie hij, zoo noodig, achtereen
volgens zijn stem wenscht over te dragen.
Van onwaarde zijn de stembiljetten
waarop geen of minder dan 5 onderling
verschillende en op de alphabetische can-
rlidatenlijst voorkomende nummers lees
baar in de stemvakken zijn geschreven.
De geldige b 'jatten wórden gesorteerd
naar de candidaten aan wie zij voorloop
werden toegekend en voor elk candidaat
gesorteerd naar het aantal nummers, dat
zij bevatten.
Het hoofdstembureau stelt in de bij het
hu'd'ge art kei 1922 voorgeschreven zitting
het aantal stemmen vast, op elk der candi
daten uitgebracht, en maakt de aldus ver
kregen uitkoms'en bekend.
biet Centraal Stembureau bepaalt, wan
neer het de opgaven van het hoofdstem
bureau gekregen heeft, door loting, in we ke
volgorde der kiesdistricten. en voor elk
kiesdistrict weder in welke volgorde der
daartoe behoorende gemeenten. de stem
biljetten zullen worden toegekend.
„In de aldus vastgestelde vo'gorde wor
den eerst toegekend al de biljetten bevat
tend 5 nummers, daarna al de biljetten be
vattend 6 nummers, daarna al de biljetten
bevattend 7 nummers.... enz. dus het
laatste al de bdjetten bevatend 15 nummers
Zoodra gedurende deze toekennmg het
aan een candidaat toegekend aantal stem
biljetten het kiesquotiënt, die evenals nu
verkregen wordt door de som der stem-
cijfers va nalle cand'daten te deelen door
het aantal te vervullen plaatsen, bere.kt,
wordt deze candidaat verkozen verk'aard.
Indien na de verkiezing van een candi
daat bij de voortzetting van de toekenning
'n de vastgestelde volgorde neg b ljetten
in handen komen, die voorloop:" waren toe
gekend van den reeds verkozen candidaat,
wordt op e'k dier biljetten diens nummer
geschrapt cn wordt het b liet dadelijk over
gedragen op den daarop het hoogst ge
plaatsten nog niet verkozen candidaat.
Indien, nadat alle bi'jetten zijn toegekend
op de wijze a's voorgeschreven, nog n:et
alle te vervullen plaatsen zijn bezet, worden
de b'ljetlen die zijn toegekend aan den
candidaat, die het laagste stemcijfer heeft
overgedragen in dez/ide volgorde en op
dezelfde wijze.
Werd het laagste stemcijfer bereikt door
f,wee of meer candidaten, dan beslist tel-
kens het lot wiens biljetten het eerst zullen
worden overgedragen.
Met deze bewerking wordt voortgegaan
totdat:
óf het kiesquet-ënt is bereikt door even
veel candidaten als er plaatsen te vervullen
"óf het aantal der nog overige candidaten
evengroct is als het aantal der nog te ver
vullen plaatsen;
óf op al de biljetten der nog overige can
didaten de lijst van stemoverdracht ten
einde is;
In het tweede geval worden al de nog
overige candidaten verkozen ve-klaart.
In het derde geval worden van de nog
overige candidaten zóó velen ve-kozen ver
klaard, als nog plaatsen te vervullen zijn
Daarbij'zal telkens het eerst worden ver
kozen ve"kla-rd de candidaat die het hoog
ste stemmenebfer bereikte. Hebben twee of
méér candidaten een gelijk stemmencijfer
bereikt, dan beslist het lot, in welke volg
orde zij in aanmerking zullen komen om
verkozen te worden verklaard.
Het Centraal-stembureau wijst aan voo-
elk der gekozenen het kiesdistrict waarvoor
hij zitting zal nemen daarbij in acht nemend
de volgende bepalingen:
De gekozene die in een der verzamelsta-
ten voorkomt met het hoogste stemcijfer,
neemt zitting voor het kiesdistrict hij die
daarin woonachtig is. Zijn beiden (of allen)
of is geen van beiden (of geen van allen) in
dat kiesdist-ict woonachtig, dan beslist het
lot.
Komt krachtens de bepaling in het twee
de lid een gekozene in aanmerking voor
twee of méér kiesdistricten, dan neemt hi;
zitting voor het kiesdistrict waarin hij
woonachtig is. Zoo hij in geen dier kiesdis
tricten woonachtig is, dan neemt hij zitting
voor het kiesdistrict waar zijn stemcijfer het
g-ootst is. Bij gelijke stemcijfers beslist het
lot.
Blijven na toepassing van bovenstaande
bepalingen neg gekozenen over wie nog
geen kiesdistrict is toegewezen, dan neemt
elk hunner zitting voor dat der nog overige
kiesdistricten waaruit hij de meeste stem
men kreeg. Ook hierbij zullen, zoo noodig
worden toegepast de bepalingen in beide
vorige leden.
Tenslotte volgen dan nog bepalingen voor
het geval een gekozene zïn benoeming niet
aanneemt, hij niet toegelaten wordt of later
uitvalt.
Een protest. Het herstel der dijken.
De bemaling heden begonnen. Onvoor
ziene omstandigheden voorbehouden het
land van Maas en Waal over vijf weken
droog.
Een medewerker van het Persbureau Vaz
Dias heeft een onderhoud gehad met den
Dijkgraaf van Maas en Waal, den heer J. G.
de Leeuw, die hem interessante mededee-
ling heeft gedaan over het herstellingswerk
aan de dijken van het Rijk van Nijmegen en
het Land van Maas en Waal en de bemaling
van dit gebied.
Een protest.
„Ten sterkste meen ik ving de heer de
Leeuw aan te moeten protesteeren tegen
de bewering iii enkele berichten, dat van
officieele zijde niet gewaarschuwd zou zijn
op Oudejaarsdag, die vooral voor beneden-
Maas en Waal zoo noodlottig is geweest
Op dien dag waren om 3 uur in den namid
dag alle burgemeesters van Maas en Waal
namens mij reeds tienmaal gewaarschuwd,
welk waarschuwingen vergezeld gingen van
de juiste gegevens over den doorbraak bij
Ncderasselt en zijn gevolgen. Ik meen be
scheiden hierin althans mijn plicht te heb
ben gedaan en had daarom tegenspraak dier
berichten van betrokken autoriteiten ver
wacht."
De bemaling van het onder-
geloopen land.
Voor de bemaling van het Rijk van Nijme
gen en het land van Maas en Waal, dat uit
zestien verschillende polders bestaat, zijn
opgericht de stoomgemalen van de Gecom
bineerde Waterloozing van het Rijk van
Nijmegen en het land van Maas en Waal.
Deze stoomgemalen staan:
le. te Appeltern met loozing op de
Nieuwe Wetering;
2e. aan de Blauwe Sluis met loozing op
de Blauwe Wetering;
3e. te Alphen-Rijksche Sluis met loozing
op de Maas en
4e. te Alphen-Beeuwsche Sluis, even
eens met loozing op de Maas,
Behalve deze stoomgemalen van de i
Gecombineerde Waterloozing staan nog af- I
zonderlijke stoomgemalen te Alphen, Maas- I
bommel, Dreumel en Wamcl. Bovendien zijn
er te Alphen en Dreumel sluizen op de
Maas, zoodat wanneer het binnenwater
hooger, dan het rivierwater ook hier geloosd
kan worden.
Het herstel der dijken.
Voordat met de bemaling kan worden be
gonnen vertelde de heer de Leeuw ver
der is het natuurlijk noodig, dat de gaten
in de rivier- en ook in de tusschendijken
gedicht zijn.
„Hoever zijn deze werkzaamheden gevor
derd?"
„Daarover kan ik u het volgende mede-
deeleri. Reeds een paar weken geleden is
een aanvarg gemaakt met het leggen van een
ringdijk om den doorbraak bij Nederasselt,
het gat, dat de overstrooming in het Rijk van
Nijmegen en het Land van Maas en Waal
heeft veroorzaakt. Deze ringdijk is gereed en
men is thans bezig nog een tweeden hulpdijk
tusschen den ringdijk en het gat in den ri
vierdijk te leggen, om meer weerstand te
kumen bieden, wanneer onverhoopt wee
was mocht intreden. Intusschen wordt ook
gewerkt aan hit gat in den Maasdijk zelf
om ook dit zoo spoedig mogelijk te dichten.
De scheiding tusschen het Rrk van Nijmegen
en het Land van Maas en Waal wordt ge
vormd door den Ruffelsdj'k. Vrijdag is nf
gereed gekomen met het dichten van de vijf
gaten van 20 tot 50 M. lengte, die in der
dijk zijn geslagen. Er moest op dezen di:k
een nieuwe noodkeering worden aangebracht
want de weg is geheel vernield en zal op
nieuw moeten worden aangelegd.
De droogmaling begonnen.
Door het voorloopig herstel van den Ruf-
elsdiik, waardoor een opstuwing vrn 't water
tegen de keering is ontstaan, is de Niftrik-
sche* Sluis gaan loozen. Ook de sluizen bij de
Nieuwe Wetering en de Rijksche Wetering
loczen weer.
Het stoomgemaal bij de Nieuwe Wetering
(Appeltern) heeft gisteren proefgedraaid en
is heden in volle werking gesteld. Dit stoom
gemaal kan bij de tegenwoordige hoogte van
het water 500 M3 water per minuut weg
werken. Daardoor zullen de Zuidelijke pol
ders van boven-Maas en Waal spoedig, zeer
waarschijnlijk binnen vier of vijf dagen, wa-
tervrij zijn.
Wanneer de Nieuwe Wal van de Blauwe
Wetering' bij de Puiflijksche brug boven wa
ter komt, zal ook het stoomgemaal aan de
Blauwe Sluis, dat op de Blauwe Wetering
loost, in werking worden gesteld.
Het dichten der gaten bij Alphen.
Zooals bekend, heeft de Genie tusschen
Dreumel en Alphen twee groote gaten in
den Maasdijk gemaakt. Hierdoor is voorko
men, dat het water in het Land van Maas
en Waal nog 1 'A 1 2 M. hooger is gestegen.
Het verval van het binnenwater op de rivier
is thans echter zeer gering geworden en nu
bij Nederasselt geen water via den Ruffels-
dijk het Land van Maas en Waal meer bin
nenstroomt is de tijd aangebroken deze
gaten in den dijk weer te dichten Daartoe
is aan het Ingenieursbureau v.h J. van Has
selt en de Koning te Nijmegen opdracht ge
geven, welk bureau de werkzaamheden laat
uitvoeren door de aannemersfirma T. den
Breejen v. d. Bo"t, eveneens te Nijmegen.
Heden is men begonnen het materiaal voor
het dichten van den dijk aan te voeren. On
geveer 10.000 M3 grond, welke uit de uit'.er-
waarden wordt gehaald, zal daarvoor moe
ten worden verwerkt. Het dichtingswerk,
waaraan deze weck nog door ongeveer 150
arbeiders wordt begonnen, zal ongeveer 3
welfen duren.
Het land van Maas en Waal over
vijl weken droog.
Intusschen worden de stoomgemalen in ge
reedheid gebracht om het Land van Maas en
Waal zoo spoedig mogelijk droog te malen.
Intusschen zijn de sluizen te Alphen en Dreu
mel reeds schoongeruimd en kan langs dezen
weg water op de rivier geloosd worden.
Wanneer over drie weken het dichtings
werk aan den dijk tusschen Alphen en Dreu
mel ongeveer gereed zal zijn, dan kan, on
voorziene omstandigheden voorbehouden, het
Land van Maas en Waal in ongeveer veer
tien dagen verder worden droog gemalen,
zoodat dit overstroomde gedeelte van ons
land over omstreeks 5 weken weer van het
water bevrijd kan zijn.
In totaal is thans voor de slachtoffrs van
den watersnood ontvangen 331.599.79.
Te Amsterdam is in den leeftijd van 85
jaar overleden mr. R. van de Werk, oud-lid
der Tweede Kamer, oud-president van het
Gerechtshof aldaar.
De overledene was ridder in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw en Commandeur
in de Orde van Oranje Nassau.
Mevr. Gusta de Vos Poolman heeft hun,
die aan het welslagen van haar jubileum
medewerkten doen weten, dat haar doel be
reikt is: zij zal zich voortaan aan de ver
zorging van Jan C. de Vos kunnen wijden
Mevr. de Vos spreekt haar dankbaarheid
uit dat haar jubileum hiertoe heeft mogen
leiden.
In het jongste nummer van „Sobrietas
schrijft dr. Ariens in een artikel onder bo-
venstaanden titel o.a.;
„Ik was onlangs in de gelegenheid mij van
nabij te oriënteeren aangaande den tegen-
woordigen stand der katholieke drankbe
strijding in Duitschland en ik moet zeggen:
wat ik gezien en gehoord heb, 'is me hard
meegevallen
Mijn verwachtingen waren niet hoog ge
spannen. De oorlog had, meende ik, het
meeste stukgeslagen.
Ten deele is dat ook zoo. De oorlog heeft
veel kwaad gedaan, maar toch lang niet
zooveel als in Frankrijk waar 5000 priesters
gesneuveld zijn. Duitschland is zoo verstan
dig geweest, zijn geestelijken die toch
altijd de voortrekkers zijn van elke gees
telijke en zedelijke beweging niet in het
vuur te sturen maar als aalmoezeniers te
benutten en voor de toekomst le bewaren
Zoodoende kan Duitschland nu nog wijzen
op 'n 1000 priesters-geheelonthouders, waar
van Berlijn alleen er 25 bezit. Die doen,
jammer genoeg, wel niet allen actief mee
met de drankbestrijding Quickborn met
zijn overdreven persoonlijkheidscultuur
werkt hier en daar na maar het feit
van hun geheelonthouderschap komt de be
weging toch ten goede.
Het bovenstaande vernam ik op Huis Ho-
heneck te Heidhausen, het mooie gebouw,
voor den aankoop waarvan Sobriëtas in 1922
edelmoedig zijn gaven offerde en dat op het
moment de Centrale is der Duitsche Katho
lieke Drankbestrijding.
Het oude regiem was blijkbaar niet wat
het wezen moest: noch administratief en fi
nancieel. Maar dat is nu totaal aan kant.
Er heeft een algeheele reorganisatie plaats
gehad De Paters Camillianen zorgen thans
uitsluitend voor het Sanatoiium; de Ge-
schaftsführer, leider van het Centraal Bu
reau, is nu een wereldgeestelijke, en pries
ter van Paderborn met name Czeloth, die
door zijn Bisschop voor de drankbestrijding
werd vrijgesteld. Men hoeft deze krachtige
persoonlijkheid van 35 jaar, met zijn open,
helder oog en prettig uiterlijk maar even
aan te zien en te spreken, om te begrijpen
dat hier de rechte man op de rechte plaats
gezet is: iemand die weet wat hij wil en
het zal realiseeren
Dr. Ariëns wijst verder op de beteekenis
der Cursussen, die op Huis Hoheneck voor
allerlei groepen van personen gegeven zul
len worden: voor journalisten, voor jeugd
leiders enz.
„Huis Hoheneck is heelemaal daarop in
gericht. Het zal als een Gezellenhuis alle
mogelijke gemakken aanbieden voor twee-of
ariedaagsch verblijf van 30 of 40 personen
kost en inwoning, lees- en vergaderzaal,
mooie tuin, met de kapel der Camillianen
zoo goed als naast de deur. Ook heele groe
pen Kruisverbonders zullen er in den zomer
samenkomen. Het „wandern" ligt in den
Duitschen aard en Heidhausen is omgeven
van een dichte bevolking van 2 millioen ka
tholieke. Ik meen, dat zelfs Retraiten voor
die jongelui op het program staan, want de
Duitsche drankbestrijding omvat den hee-
lcn mensch. De onthouding van drank staat
in het middelpunt van een eenvoudig leven
op echt godsdienstigen grondslag."
Wat de schrijver met nadruk wil vermel
den, is het feit dat een groep Duitsche broe
ders en zusters dit jaar ook in bedevaart
naar Rome getrokken is en dat zij opgeto
gen zijn over de ontvangst die hun in het
Vaticaan is ten deel gevallen.
Op de audiëntie, die zij gezamenlijk had
den met de pelgrims van Aken, Breslau en
Stuttgart, sprak de H. Vader tot hen de
volgende woorden:
„Wij hebben de vertegenwoordiging van
het Kruisverbond, de Jungborn en den Be-
waarengclbond met 20.000 leden gezien; dit
vervult ons met vreugde.
Wij kennen de weldoende werking die het
Kruisverbond uitoefent voor het individuen
de familie, die het door den strijd tegen
het alcoholisme opvoedt tot de onthouding.
(Het K. V.) dat christelijke zelfverlooche
ning beoefent aan de voeten van den Ge
kruisigde die onthouding gepreekt heeft met
zoo machtige stem en bloedige welspre
kendheid."
„Om niet misverstaan te worden, dient
hier bijgevoegd, dat het Kruisverbond in zijn
adres aan den H. Vader zijn kamp had aan
geduid als zijnde ook gericht op christe
lijke matigheid in meer algemeenen zin.
Daarop reageerde de H. Vader."
Propaganda in het Leger.
Door het Legerbestuur worden in den laat-
sten tijd zeer strenge maatregelen genomen
tegen de communistische propaganda in het
Leger. Militairen, die daarbij betrokken
zijn, of in het bezit worden bevonden van
communistische lectuur worden zeer zwaar
gestraft. Zoo werd onlangs een onderzoek
ingesteld bij het garnizoen Malang, waar een
communistische cel onder de Mcnadonee-
sche en Inlandsche soldaten werd ontdekt.
De „Nwe. Soer. Crtmeldt hierover:
De aanleiding tot dit onderzoek is ge
weest, dat een 15-tal Menadoneesche mili
tairen, wier diensttijd binnenkort zou expi-
reeren op het rapoort bij den commandant
van het 13e bataljon, waartoe zij behoor
den, reëngagement hadden verzocht en den
volgenden dag, zooals later bleek na een
gehouden koempoelan met bun roode ka
meraden en meerderen hun verzoek in
trokken en het Leger met paspoort
wenschten te verlaten.
Dit kwam den commandant, overste
Scheffer, verdacht «oor en hij hield het
verzoek aan.
Tegen twee sergeanten, een korporaal
en twee soldaten, werden bij onderzoek,
voldoende bewijzen gevonden, dat zij het
communisme propagee-den, terwijl nog een
heel lijstje van verdachten werd opgemaakt
die thans streng worden gecontroleerd.
De twee sergeanten en de korporaal
werden gedegradeerd, de soldaten in de
2e klasse van militaire discipline geplaatst,
terwijl zij allen bij het Legerbestuur zijn
voorgedragen voor oneervol ontslag uit het
Leger.
WAAROM INTERNEERING?
In het „Bat Nwshld." wordt de uitvoe
rige motiveering van het besluit der regee
ring gepubliceerd, waarbij de drie leiders
der communistische partij Darsono, Mard-
joan en Aliargan zijn geïnterneerd". We
ontleenen hieraan:
Gebleken is, dat de drie genoemde per
sonen de hoofdleiders zijn van de commu
nistische beweging hier te lande, welke in
hoofdzaak uitgaat van de P(artij) K(ommu-
nist) I(ndonesia) van welke vereeniging,
die aangesloten is bii en onder discipline
slaat van de Moskousche derde Internatio
nale en allereerst beoogt door alle midde
len, ook illegale, zelfs met kracht van wa
penen de regeering des lands omver te wer
pen ten einde een Sovjet-bewind te kun
nen instellen om daarna te strijden voor
den val van de internationale bourgeoisie
en de grondvesting sener internationale
Sovjet-republiek als overgangstrap lot ge
heele vernietiging van den Staat, zij de
meest vooraanstaande leden en steunpila
ren zijn.
Genoemde partij onderhoudt niet alleen
bij voortduring nauwe betrekking met de
officieele organen der Sovjet in Rusland,
doch zoekt metterdaad hier te landen ook
de strijdwiize der Sovjet door te voeren
en streeft haar met de gevestigde orde on-
vereenigbaar doelwit na
De aldus door deze partii gevoerde actie
heeft geleid zoowel tot tallooze verstorin
gen der openbare orde en stakingen, die
nader ter sprake komen, als tot andere even
ernstige als ongewenschte gevolgen, waar
van in het bijzonder vermelding verdienen:
a. het zich wanenen van bezoekers van
vergaderingen te Batavia en Bandoeng, met
de bedoeling om zich bij het optreden der
politie hiertegen te verzetten;
b. het uitbreken van rietbranden in
Ngandioek gesticht op aansporing van twee
S R. leiders;
c. het invoeren vancommunistische cel
len onder de arbeiders in de Ombilin mij
nen, de Tambang Sawah-mijn en het pc-
troletimbedrilf.
Aldus heeft een ernstige opwinding en
bedreiging van de openbare ru't en orde
plaats gehad.
De drie genoemde personen hebben
door de actie van meergemelde partij te
leiden en onverpoosd propaganda te maken
voor de bovenuiteengezetle beg-nselen, zoo
rechtstreeks als middelliik bij uitstek biige-
dragen tot deze opwinding en bedreiging
der openbare rust en orde, hetgeen ten aan
zien van ieder hunner gebleken is.
De d-ie genoemde personen zijn mitsdien
aansprakelijk te achten, niet slechts voor
de ongewenschte gevolgen van hun persoon-
liike actie van ophitsing tegen en ondermij
ning van het wettig gezag, maar ook voor
alle ongewenschte gevolgen van de actie
hunner vereeniging, welke zij hebben geleid
en waarvoor zij propaganda hebben gemaakt
Zij worden deswege op Merauke geïn
terneerd.
Oproep aan belangstellenden.
Men schrijft ons: In 1888 werd de Ver.
„Het Buitenland' opgericht. Het doel van
de oprichters was den Nederlandschen ex-
porlhandel uit te breiden. Zij stelden zich
voor, dit doel te bereiken door jonge man
nen, die voor den handel in het algemeen
waren opgeleid, in eenen tak van handel in
het bijzonder te bekwamen en hen vervol
gens behulpzaam te zijn in hun vestiging in
overzeesche gewesten, waar de Nederland
sche handel en nijverheid nog geen of on
voldoende vertjnding hadden. Een kapitaal
werd voor dit doel bijeengebracht, jaarlijk-
sche giften en contributiën werden verza
meld, een subsidie werd van de Regeering
verkregen.
In den loop der jaren werden eenige hon
derden jonge mannen bereid gevonden, zich
aan de vereeniging toe te vertrouwen. Zij
genoten voorschotten voor hun opleiding en
vestiging. Velen hunner betaalden de voor
schotten terug, nadat zij zich een plaats in
den vreemde hadden veroverd, die hen in
staat stelde niet alleen in hun onderhoud te
voorzien, doch ook hun schuld aan de ver
eeniging af te lossen. Zóó vond tal van
;onge mannen een bestaan in China, Janan,
^erzië, Achter-Indië, Australië, Zuid-Afr:ka
Venezuela, Brazilië, Argentinië, wat den Ne
derlnndschen handel en nijverheid ten goe
de kwam. De Nederlandsche exporthandel
b-eidde zich uit, deels doop hun medewer
king, deels doordien de aandacht van den
Nederlandschen handel en de Nederland
sche nijverheid steeds meer in die richting
werd geleid.
Toen brak de wereld-oorlog uit, die vele
verb'ntenissen afbrak, terwijl daarna gedu
rende een paar jaar aan den handel zooda
nige eischen werden gesteld, dat de stroom
van jonge mannen naar de vereeniging sterk
ve-'ninderde.
Zóó staat de vereenig:ng thans op een
keerpunt. Vele verbindingen verbroken,
vernvnëerde toevoer van adsoirnnten, ge
willigde omstandigheden in het buitenland,
welke niet zelden zeer ernstige moeilijkhe
den aan een vestiging in het buitenland in
den weg leggen,
Fn zoo is de vraag al gerez»n, of de ver
eeniging nog wel reden van bestaan heeft
behouden. Het bestuur heeft die vraag
nog niet ontkennend willen beantwoorden,
Van IJmuiden zullen verschillende zeillog-
•"ers deelnemen aan de trcilvisscherij, waar
toe deze thans in fiereedheid worden ge
bracht, Evenals de Katwijker loggers zullen
ook de IJmuider schepen deze visscherij
zonder eenigen steun van overheidswege
uitoefenen.
De bloembollenveilingsvereeniging „West
friesland", gevestigd te Bovenkarspel, hield
7aterdag te Enkhuizen haar jaarvergadering.
Uit het door den secretaris uitgebrachte jaar
verslag bleek dat de vereeniging 734 leden
telt, tegen 410 op 1 Januari 1925. In het te
Bovenkarspel staande veilingsgebouw tver-
den over het afgeloopen jaar geveild
31.096.477 leverbare bloembollen, waarvoor
werd besomd 1.238.120, benevens 192.870
K.G. plantgoed hetwelk nog 171.460.24 op
bracht. De totale omzet bedroeg dus
f 1.409.580.24, tegen 731.090 over 1924.
Verzonden werden 34.379 colli. Besloten werd
voortaan niet meer dan 4000 colli in het vei-
linggehouw toe te laten en bij den voortgang
van thans niet alleen Woensdag, doch ook
Zaterdags te veilen. Op verlangen van vele
leden zal het water bij het veilingsgebouw
worden overkapt. Tot leden leden van het
centraal bloembollencomité werden gekozen
de heeren A. de Wit, te Bovenkarspel, e
G. Oud, te Enkhuizen.
Drie groote organisaties slaan de handen
inéén.
De Geldersch-Overijselsche Maatschappij
van Landbouw: de kring Gelderland van den
Aartsdiocesanen R.-K. Boeren- en Tuinders-
bond en de afdeeling Gelderland van den
Christelijken Boeren- en Tuindersbond heb
ben, naar uit Amsterdam wordt gemeld, aan
hunne afdeelingen een gezamenlijken oproep
gericht om steun ten behoeve der door den
watersnood getroffen landbouwers.
Nu het water hier en daar zakt, blijkt dat
van een zeer groot aantal boeren niet al-
'een het krachtvoeder bedorven is, doch dat
iok hun ruwvoeder verdwenen of totaal on
bruikbaar is. Van vele boeren is al het hooi
en koren weggedreven, de bieten en ook de
aardappelen zijn weggespoeld, zoodat zij
niets hebben, om hun vee te voederen.
Hierbij komt, dat op de j.l. Zaterdag te
Nijmegen, onder voorzitterschap van den
neer Commissaris der Koningin in de provin
cie Gelderland, gehouden vergadering, door
de burgemeesters van Echteld en "Wame!
werd medegedeeld, dat voor rekening dier
gemeenten thans meer dan 3000 koeien zijn
Gestald, terwijl van een groot aantal koeien
de eigenaars zelfs niet bekend zijn. De be
sturen hebben, mede op verzoek van den
Commissaris der Koningin, overwogen of het
mogelijk was, leden te verzoeken gratis deze
koeien te willen stallen en verzorgen. Waar
hier en daar echter reeds het gevreesde
mond- en klauwzeer onder de dieren uit hel
door den watersnood getroffen gebied is uit
gebroken, meenden de besturen, met het
oog op het greote besmettingsgevaar, dit be
roep op de leden niet te mogen doen.
De nood is zeer groot en hulp dus zoo
spoedig mogelijk noodig. Daarom is het be
sluit genomen, de besturen der aangesloten
afdeelingen te verzoeken, bij de leden te wil
len rondgaan en te vragen of, en zoo ja hoe
veel hooi, stroo, bicten, rogge, aardappelen
enz. zij ter beschikking willen stellen, terwijl
'iften in geld natuurlijk evenzeer welkom
-ijn.
De drie genoemde organisaties hebben
daarom een kleine commissie ingesteld,
waarvan de heer H. Ruyter, Apeldoornsche-
weg 49 te Arnhem secretaris is.
JAARBOEKJE VOOR DE PLUIMVEE
TEELT 1926. (Eerste Jaargang), o'^der redac
tie van C. S. Th. van Gink, hoofdredacteur
van „Avicultura" en 't „Weekblad voor
Kleinveeteelt" N. V. Uitgevers-Maatscha-mij
v/h fa W. van Gorcum, te Assen en Uit
geversmaatschappij „Kosmos", te Amsterdam.
JAARBOEKJE VOOR 1926 VAN DE NE
DERLANDSCHE REISVFREENIGING. A. W.
Sijthof's Uitgeversmaatschappij, Leiden.
