Tiïhwi
Voor geest en hart
1 br*edsten zïb éen°->
ARJOS TABAK
IDS SPAARNEBANK
Maar
is kwaliteitstabak
'Algemeene R. K. Propagandaclub.
Centraal Drankweer-Comité.
VAN ONZE RECHTBANK.
voor rookers
Kardinaal Merder. f
BURGERLIJKE STAND.
BENNEBROEK.
LAATSTE NIEUWS.
Door roovers overvallen.
Nachtluchtdienst naar Londen.
Het bankbiljetten-schandaal.
»OÜ%6
l02»/i«
991/a
102
103%
45
60%
46%
171
162
.146%
ISO
65
627
330
155
193
159%
14911/ x 6
'50%
100%
204%
10»%
161
148 90
6%
109%
403
487
4191/2
345
369
«98
3321/g
384%
«18%
'47%
95%
48%
6
1Ü0%6
102l%6
99l/2
102
103%
440ste STAATSLOTERIJ.
Trekking van Donderdre 28 Jattuart.
5e Klasse Se Lilst.
Hocge prijzen:
20368 100.000.
12619 ƒ50.000.
3110 2000.
3246 1000.
7943 9241 12190 18060 20012 ƒ400.
4117 6136 11672 ƒ200.
162%
1901/2
79%
622
330
155
194
160
149%
408
133
11%
161%
149.50
6%
402
485
415
351
370
200
115
147%
50%
Wisselkoersen en koersen
van Bankpapier.
28 JANUARI.
BERLIJN
59 35
59.35
9.40
9.34
BRUSSEL
11.40
11 35
WEENEN
36
35.10
12.11%
12.11%
STOCKHOLM
66 75'
66.75
KOPENHAGEN
61 85
61.70
50 85
50 70
48.15
48.07%
10 15
10.06
Wahatsuki, kabinetsformateur
in Japan.
NT~ ~CN:
58 116 1127
2ii
INGEZONDEN.
Hot Latijn in de Eene en
Algemeen© Kerk.
J. VAN DE WIEL, Pr.
t In gebouw „St. Bavo" hield de Algemeene
R.-K. Propagandaclub een algemeene ver
gadering, onder voorzitterschap van mr. F.
Vorstman.
De jaarverslagen van den secretaris en den
penningmeester werden uitgebracht en de
herziene statuten vastgesteld. Het aftreden
de bestuur werd bij acclamatie herkozen.
Het slotwoord v/erd gespreken door den
Hoogeerw. heer Plebaan L, A. A. M. Wes
ter woudt.
Deze zeide. dat het altijd een schoon ge
dicht is, een nieuw schip te zien liggen, ge
reed voor de reis, Zoo'n grootsch schouw
spel, aldus spr., is van avond hier te zien.
Het propagandaschip is toegerust en be
mand en ligt voor de groote reis gereed. In
1924 werd het op stapel gezet. In 1925 werd
een proefreis gemaakt en vanavond wordt
het zeewaardig geacht. Alvorens er echter
den zegen volgens kerkelijk gebruik over uit
te «preken brengt spr. hulde aan leiding er-
bemanning die er zich zooveel moeite voor
getroost hebben, vooral ook aan den voor
zitter, mr. Vorstmap, en den initiatiefnemer,
pastoor Sondml.
De bemanning, aldus spr., maakt geen plei-
zierrcis, maar komt straks daar, waar de
zee het meest gevaarlijk en het meest woelig
Is. Het eenig doel der vaart is: schipbreuke
lingen te zoeken en hun de reddende hand
ie bieden. De leden der bemanning moeter.
echter met vertrouwen hun taak aanvaarden.
De kracht, welke hen voortdrijft is die van
een dubbele schroefboot: zij worden toch ge
dreven door naastenliefde en door ijver voor
Gods glorie. De woorden van Kaïn: ,,Ben ik
dan de bewaker mijns broeders?" zijn voor
hen onbekend; hun hart spreekt een betere
taal. Zij willen den armen broeder, die dreigt
onder te gaan, redden en weer gelukkig
maken met de rijkdommen, welke zij in hun
eigen hart dragen, van Gods waarheid en
Gods genade.
Met Christus willen zij medewerken, om
'aanbidders te win."en voor God, Zijn He-
melschen Vader. Christus zeide: „Ik kwam
een vuur op aarde brengen en wat verlang
ik anders dan dat het brande?" Dien harte-
wensch van Christus helpen zij in vervulling
brengen. Een apostolaat gaan zij beginnen
paar Christus' voorbeeld en roeping.
Niemand doet schooner werk, dan wie aan
een ander de waarheid brengt. Geeft men
iemand stoffelijk goed, dan geeft men iets
schoons, maar niet zich zelf. Schenkt men
iemand zijn hart, dan biedt men een kost
baarder gave aan, omdat men zich zeiven
daarin geeft. Doch deze beide geschenken
kan men slechts éénmaal geven. Geeft men
echter, en dit is het werk van het Aposto
laat der propaganda, de waarheid, dan geeft
men het allerkostbaarste, omdat men dan
iets geeft van eeuwige, onvergankelijke
Waarde.
De middelen, om vruchtbaar te werken in
dat Aoostolaat, zijn het gebed en de inspan
ning der werkzaamheden naar buiten. Die
werken moeten verricht worden in christe
lijke onbaatzuchtigheid, in alles opofferende
naastenliefde en in onverschrokken vrijmoe
digheid.
„Wanneer gij," aldus besloot spr, zijn heer
lijke rede, „met dit reisplan uw- tocht aan
vaardt, dan wil ik, alvorens de takels los
gaan, den zegen van Gods Kerk geven en
wensch dan naar de woorden van het Ri-
tuale, dat God dit vaartuig zegene, zooals
Hij eenmaal heeft gezegend de ark van Noë;
dat God aan deze bemanning Zijn rechter
band toestekc, zooals Hij eenmaal St. Pe
trug deed, om hem een veiligen weg te ver
zekeren over de golven, opdat als allen het
werk hebben afgedaan. God zelf u allen wel
kom heete in de veilige hemelhaven."
Luid aoplaus van de vrij talrijke aanwezi
gen en een hartelijk dankwoord van den
voorzitter volgden op deze enthousiaste
woorden, waarna de bijeenkomst op de ge
bruikelijke wijze werd beëindigd.
Gisterenavond hield het Centraal Drank-
tveer-Comité zijn jaarvergadering, onder
leiding van den heer W. P. J. Overmeer.
Deze vergadering droeg een bijzonder ka
rakter, daar verschillende besluiten werden
genomen, die van grooten invloed kunnen i
zijn op de verdere te voeren acties der ge- I
«amen 1 ijke drankweerorganisaties.
Besloten werd tot reglementswijziging.
waardoor bet werk van het comité in ge
heel nieuwe banen wordt geleid. Bepaald
werd, dat voortaan alleen vereenigingen in
het Centraal Comité kunnen worden ver-
cgenwoordigd, wier hoofdbesturen zijn aan
gesloten bij de Nationale Commissie tegen
het alcoholisme (de N. C. A.)
Voorts werd een wijziging gebracht,
waardoor voortaan alle gezamenlijke acties
kunnen worden uitgevoerd, hetzij door het
Comité, hetzij door een bijzondere Commis
sie. Tot dusver was dit onmogelijk. Het
Comité za! nu plaatselijk kunnen werken,
evenals de N. C. A. landelijk
De aangebrachte reglementswijzigingen
zullen aan de organisaties ter beoordecling
en goedkeuring worden toegezonden. Aan
het bestuur werd reeds voorloopig machti-
ging gegeven om te handelen als hadden
de organisaties zich vereenigd met dc voor
gestelde wijzigingen, zulks met het oog
op de te voeren Blauwe Weekactie, die
al dadelijk ter hand zal worden genomen.
Verder besloot het Comité in beginsel
tot oprichting van een Consultatiebureau
tegen het Alcoholisme op maatschappelijken
grondslag. Aan de Commissie van voorbe
reiding, de heeren Overmeer, van Eijkern
cn van der Leer, werd opdracht gegeven
in de e.v. vergadering met uitgewerkte
plannen te komen,
Zooals bekend is, bestond in vroeger ja
ren alhier, een medisch Consultatie/bureau
hetgeen niet beantwoordde aan zijn doel
en werd opgeheven. Het werk is tot den
huiigen dag in anderen vorm voortgezet
door den ambtenaar van het Centraal-Co-
mité, belast met h"et toezicht op de drank
zuchtigen, den heer T. P. van der Leer.
Ook werd besloten de contributie der
aangesloten vereenigingen te verdubbelen.
De heer van Leer, bracht zijn verslag
over 1925 uit,«als controleur ever de drank
zuchtigen. Wij ontleenen hieraan o.m., dat
in het afgeloopen jaar 90 nieuwe personen
bijkwamen- met een vonnis wegens open
bare dronkenschap, hieronder waren 19
losse arbeiders, 8 schilders, 7 kooplieden,
3 metselaars en 3 opperlieden. Niet minder
dan 136 personen kregen bij herhaling een
of meer nieuwe vonnissen. Het laatste
kwartaal gaf de meeste vonnissen.
Voorts werden in 1925 niet minder dan
13 jongens van 20 jaar cn daar beneden ge
vonnist wegens openbare dronkenschap. Het
verslag meldt verder droeve staaltjes van
clrankm sbruik. Het zal in zijn geheel wor
den afgedrukt in het Maandblad van het
Comité. De voorzitter bracht de heer Van
der Leer namens de vergadering een woord
van harie'i.ken dank voor zijn zoo moeilijk
en opofferend werk.
Daarna bracht de heer C. E. van Eijkern
zijn jaarverslag uit. De verschillende voor
vallen hebben wij i'nderijd reeds gepubli
ceerd in de verslagen van het Comité.
Aangesloten zijn thans 11 vereenigingen
Gewezen werd nog op den ongell'miteerden
verkoop van wijn in verschillende winkels,
vooral in de volksbuurten. Deze zaak
heeft de volle aandacht van het Comité
Aan de gevangenen werd weder geregeld
toegezonden „Het Vrije Volk", dat volgens
'ngekomen berichten geheel aan zijn doel
beantwoordt en door de gestraften gaarne
gelezen wordt.
Den heer Van Eijkern werd eveneens
hartelijk dank betuigd voor zijn moe'te-
vollen arbeid en voor zijn activiteit om den
arbeid van het Comité op te voeren.
Vervolgens bracht de penningmeester zijn
jaarverslagen uit. die geen aanle ding gaven
tot opmerking. Daar hij periodiek moest af
treden werd hij met groote meerderheid
van stemmen herkozen. De heeren Wikke
en Mooiman werden benoemd tot Commissie
voor het nazien der rekening en verant
woording.
Ingekomen was o. m, een schrijven van
B. en W. op een protest van het Comité
wegens het verhuren van het beneden-
gedee'te van het perceel Koningsstraat 6,
waarin ook het bureau der werkloosheids
bestrijding is gevestigd, voor café. B. en W.
antwoordden, dat bedoeld perceel spoedig
gesloopt zal worden met het oog op ver
bouwing van het stadhuis.
Ook deelde de voorzitter nog mede, dat
het Comité binnenkort tweemaal een ver
gadering had gehad met de besturen der
plaatse'ijke drankweerorganisaties en dat
deze wijze van handelen zal worden her-
"haald bij elk belangrijk punt in de actie
tegen den alcohol. Hiermede zal mede een
intensieve samenwerking bevorderd wor
den.
Na nog verschillende besprekingen van
huishcudelijken aard, werd deze voor den
plaatse'.ij'ken drankstrijd zco belangrijke
vergadering te 11 uur gesloten.
Verduistering.
De 26-jarige slagersbediends N. L. T. te
Heemstede, leeft ten nadeele van zijn
patroon verschillende geldsbedragen ten
bedrage van 296.07 verduisterd.
Van zijn baas had hij geld geleend, wat
hij moest terugbetalen, waardoor hij
Naar aanleiding van het sterven van Kar
dinaal Mercier geven wij hier een kort ré
sumé van het artikel van Dr. Ferd. Sassen
in bet April-nummer van de Beiaard 1924
gaf ter gelegenheid van zijn gouden
priesterfeest.
In 1851 is Désiré Mercier te Braine 1'-
'Allend geboren. Hij volbracht zijn studies
eerst in 't Mechelsche St. Rombóutscollege,
dan in 't Groet Seminarie den gewonen
studieeursus zonder veel schittering. De
philosophic had hem maar matig kunnen
bekoren, stukken spiritualisme van Des
kartes, met wat ontologisme opgewreven,
'geïllustreerd met een eclectisme a la Vic-
jtor Causin, en dat alles in een quasi scho
lastieken vorm; 't was weinig geschikt om
Sén geest te bevredigen, die behoefte voel-
e aan een afgesloten stelsel van sterke en
levenswarme waarheden. Nooit heeft Mer
rier het na zijn eigen wijsgeerige leerjaren
'aan Descartes kunnen vergeven, dat hij de
jphilosophie zoo van 't leven vervreemd
'had. Den 5 April 1374 werd Me rcier, nog
jgeen 23 jaar oud, priester gewijd. Zijn over
sten zonden hem naar Leuven cm philoso-
jphie te studecren. Maar ook daar was het
[onderwijs in dien tijd niet in staat om
'enthousiasme aan de wijsbegeerte bij te
hrengen. Sinds de veroordeeling van
Ubaghs wist men bij gebrek aan een zuiver
onderscheid van geloof cn weten, tusschen
rationalisme en fideisme geen weg meer;
tot eigen wijsgeerige constructie had men
den moed verloren en het „stelsel" ging
niet verder dan de traditioneels handboek
techniek. In 1877 moest hij zeif in Mechc-
len philosophie gaan doceeren. Twee jaar
later kwam Leo XIII met zijn Encycliek
Aeterni Patris de katholieke wijsbegeerte
naar St. Thomas terugroepen. De ruime blik
van Leo XIII zag voor dit stelsel van St.
Thomas een andere toekomst. Het zou een
punt van uitgang moeten vinden in een
breed wetenschappelük milieu, in dage-
lijksch contact met alle vakken van ken
nis en alle moderne problemen. Op ver
zoek van den Paus werd aan de Leuven-
sche universiteit een leerstoel voor thomis
tische wijsbegeerte opgericht en de eerste
professor daaraan verbonden was Mercier
die zelf naar Rome ging om van Leo XIII
zijn program te ontvangen. Het nieuwe tho-
slechts na aftrek van onkosten, zeer wei
nig overhield.
Eisch 8 maanden gevangenisstraf.
De verdediger Mr. Bijvoet pleitte clemen
tie.
Verduistering.-
De 42Ljarige chocoladebewerker C. H. M.,
wonende t'e Schoten en de 31-jarige choco-
ladebewerker C. D. te Haarlem, moesten
terecht staan terzake verduistering van
chocolade ten nadeele der N,V. Droste Co.
Voor de behandeling der zaak vroeg de
officier, wegens niet opnemen van een
woord in de dagvaarding, betreffende den
2en beklaagde, een voorlcopige invrijheids-
stelling voor hem, en niet behandeling der
zaak.
Dit gelastte de Rechtbank.
Bij de behandeling der zaak M., kwam
vast te staan, dat deze bekl. in de jaren
1920 tot 1925 ten nadeele van de N,V. Droste
chocolade had verduisterd tot een totaal be
drag van 7 a 9000 gulden.
Bekl. nam steeds onder zijn jas tabletten
van 8 a 10 kilo mee, verkocht deze grooten-
deels, en gaf er ook wel wat van weg.
De onder-directeur der firma, zeide uit
stekend tevreden te zijn over het werk van
den man.
Hij was 27 jaar. aan de fabriek verbonden
en verdiende een behoorlijk loon. Bekl. had
echter een gezin met 10 kinderen.
De officier vond het misdrijf zeer ernstig,
vooral omdat men bekl. volkomen ver
trouwde.
Spr. eischte een gevangenisstraf voor den
tijd van 1 jaar en 6 maanden, onder aftrek
preventief.
Mr. Bijvoet pleitte clementie en wees o.m.
op het feit, dat de fa. de zaak niet had aan
gegeven en ook geen plan had gehad om ze
aan te geven. Wie ze aangegeven had, was
niet bekend.
PI, vroeg ten slotte dringend voorwaar
delijke veroordeeling.
Repliek volgde. Uitspraak 4 Februari v.m.
10 uur.
Ondertrouwd: 28 Jan. J. H. Hogenbijl en
R. S. v. d. Ven. Q. J. H. Mudde en M.
C. Tervooren. D. H. v. Daalen en A. S.
Haeseker. G. H. Graansma en M. A. v.
Straaten. M. C. Hurkmans en M. de
Vries.
Getrouwd: 28 Jan. P. Vriend en J. H. C.
de Loor. W. Feddema en P. Cops.
Geboren: 26 Jan. d. van E. E. Gerritsen
Burchell. d. van T. R. Turkenburg
Kroon van Diest. 27 Jan. z. van C. C. Ban-
geriTimmer.
Overieden: 27 Jan. M. v. Nieuwenhuizen
v. Diermen, 81 j., Schoterweg. G. Noo-
men, 62 jaar, Hasselaersplein.
Witte Kruis. De tooneelclub van den
Bond voor Staatspensioen, welwillend door
het bestuur der afdeeling daartoe gemach
tigd, zal op 16 Februari a.s. een uitvoering
geven in den R.-K. Volksbond, welwillend
voor het goede doel afgestaan, ten bate
van onze afdeeling van het Witte Kruis. Ver-
scbilldende personen geven hieraan hunne
medewerking, terwijl het Witte Kruisbestuur
dezen avond ten zeerste aanbeveelt, zoo-
dat het geheel een mqoie avond belooft.
BELGRADO, 28 Jan. Op den weg
naar Monastir werd een autobus door roo
vers overvallen. 4 personen werden ge
dood; de daders konden ontkomen.
PARIJS, 28 Jan. Gisteravond zijn
proeven genomen vobr het openen van een
nachtluchtdienst naar Londen.
WEENEN, 28 Jan. De „Arbeiter Zeitung"
meldt uit Boedapest, dat de minister van
justitie Pesthy, toegegeven heeft, geweten
te hebben, dat Nadossy in de maand Sep
tember van den directeur der Post-Spaar-
bank Baross 400 millioen in baar eischte
voor de financiering van de valsche mun-
terij. Baross stemde toe, waarop een aan-
5% Nederland 1919
6% Nederland 1923
4J4 Nederl. 1917
7% N.-L 1921 A..
6% N.-i. 1923 D..
Ho_Q Lloyd
Oude Vaart
dito Gem Eigend.'
Mij „Nederland'1,
Scheepvaart-Unie
Rotterd Lloyd
Paketvaait
Oude Boot
Holl. Stoomboot
a V. A.
Java Cultuur
Jurgens gew.
Koloniale Bank
Indische Bank
Cert Handel Mij.
Reso dito
Phoenix
Geconsolideerde
Kon. Olie
U. S. Steel
Marine comm.
Vorstenlanden
Actions id.
Comp. Merc. Arg.
Poerworedjo
Oude Deli
Senembab
Deli Batavia
A'daro Rubber
Serbadjadi
Silau
Wai Sumatra
Dordtsche Petr.
Southern Rails
Union
Anaconda
Wabash
Comm. Maxwel
405%
'331/2
914
3642 5396 6525 8303 9462
10620
15847
15926
17542
17883 ƒ100.
Prijzen van 70:
119
186
247
249
333
646
768
933
957
975
1018
1127
1151
116s)
1870
2008
2015
2217
2220
2320
2371
1479
1481
1520
1633
1645
1651
176-1
1870
2018
20 j 5
2217
2220
s 2320
2371
2380
2422
2465
247!
2489
2491
2494
2748
280#
3000
3027
3046
3073
3104
3149
3186
3434
3450
3522
3599
'4007
4041
4081
4095
4130
4325
4470
4560
4627
4640
4653
4758
4800
5051
506'
5233
5278
5373
5432
5487
5507
5535
5575
5578
5590
5668
5705
6006
6027
6033
6158
6324
6344
6370
6384
6546
6554
6571
6581
6601
6656
6774
6980
7114
7146
7165
7342
7382
7456
7725
7804
7895
7934
802 L
8207
8214
8437
8440
8458
8573
8679
8907
9102
9123
9181
9248
9340
9344
9485
9593
9602
9795
9838
9897
9951
9999
10068
10304
10428
10447
10c8-
10957
11138
11176
11275
11290
11325
11456
11503
11571
11581
11708
11747
11869
11870
11977
12234
12242
12254
12320
12456
1254!
12636
12696-
12702
12812
12845
12849
12950
13385
13407
13471
13535
13779
13701
13772
13774
13942
14020
14068
14139
14155
14'63
14230
1445!
14552
14584
14607
14621
14781
15129
15239
15257
15269
15341
15485
15512
15541
15564
15580
15594
15596
15613
15820
16011
16.308
16440
16552
16615
16706
16744
16768
17087,
17155
17183
17385
17481
17490
17510
17629
17667
17675
17766
17801
17802
17831 1790.1
18146
18181
18334
18527
18697
18704
187)3
18740
18844
18900
18907
1 «517 5
19218
19288
19534
19581
19640
19673
19698
19712
19741
19821
19850
19950
20095
20218
20336
20352
20502
20621
20629
EERSTE
KOi KS
LAT RE
KOERS
PARIJS
LpNDEN 1
OSLO ,1111111
BAZEL 1 1 1 1
4EW-YORK 1
2.491/2
2 493/,
ROME 1
vang werd gemaakt met het drukken der
valsche bankbiljetten.
De minister van Binnenlandsche Zaken
Rakovsky kreeg op 18 December kennis van
de deelname van Nadossy aan de verv.il-
sching der Fransche bankbiljetten. Eerst op
31 December werd een onderzoek begonnen.
Intusschen had hij verschillende besprekin-
TOKIO, 28 Jan. Het besluit van 't Ja-
pansche Kabinet na 't overlijden van den
premier Kato werd genomen nadat een
buitengewone kabinetszitting was gehouden.
Waarschijnlijk zal de lijder der regeerings-
partij Wakatsuki met de vorming van een}
nieuw kabinet worden belast.
7
801
526
655
767
1013
1277
1555
1777
1891
2133
2411
2524
2736
2864
3019
3329
3633
3837
4189
4371
4599
4713
4906
5044
5266
5354
5580
5842
6007
6122
6294
6519
6727
7022
7239
7376
7564
7754
7898
8045
8265
8385
S600
9081
9575
9788
9939
10117
10251
10538
10747
11088
11157
26
341
535
704
934
1020
1324
1637
1787
1899
2171
2414
2536
2738
2914
3055
3330
3659
3841
4200
4384
4605
4741
4909
5050
5280
5393
5594
5857
6024
6160
6336
6582
6834
7102
7250
7396
7565
7772
7900
8105
8275
8398
8725
9111
9501
9790
9966
10141
394
548
738
969
1143
1483
1672
1846
1932
2183
2458
2626
2793
2932
3223
3374
3674
3944
4280
4447
4625
4762
4982
5118
356
547
713
951
1076
1433
1657
1811
1919
2175
2440
2590
2751
2921
3172
3346
3663
3933
4247
4440
4615
4757
4964
5114
5286
5404
5635
5895
6034
6190
6422
6592
6872
7137
7262
7428
7589
7793
7901
8125
8279
8413
8767
9221
9614
9861
10007
10148
10363 10366
10573 10616
10816 10838
11097 11102
11182 11207
5302
5405
£„42
5948
6055
6181
6461
(593
6957
7152
7294
'7438
7623
7800
7915
8129
8356
8493
S822
9356
9654
9892
10028
14180
10371
10675
10981
11113
11255
406
564
751
971
1162
1510
1693
1856
2037
2191
2467
2675
2797
2942
3242
3558
3721
3961
4302
4455
4681
4812
4992
5119
5330
222
437
604
753
993
1222
1522
1743
1859
2055
2406
24S8
2690
2814
2968
3294
3600
3738
3967
4351
4497
4700
4S34
5034
5240
5338
5436 5504'
5652 5669
5956 5980
6060 6103
6206 6279
6464 6469
6597 6598
6989 6098
7171 7173
7313 7316
7485 7520
7656 7708
7806 7849
7927 7975
8208 8210
8358 8377
8558 8577
8863 8970
9435 9490
9738 9740
9894 9898
10041
14181
10414
10676
11030
11129
11365
11617
11879
12153
10078
10213
10482
10885
11031
11150
11410
11640
11960
12213
490
620
764
996
1273
1541
1759
1874
2130
2410
2513
2721
2824
2977
3325
3609
3775
4161
4355
4499
4708
4877
5041
526'
5346
553?
5777
6003
6106
6287
6472
6636
7000
7200
7337
7522
7735
7877
8041
8252
8380
8591
9031
9503
9745
9919
10114
10239
10495
10737
11066
11153
11467
1169!
11987
1226c
gen mej Prins Windischgratz en Nadossy.
Heden verschijnen voor de commissie van
onderzoek Baron Pcreny en de chef van felen er niet aan, dat het ledenaantal van
het correspondentiebureau Komena. de Vrijwillige 5 cents-actie nog sterk zal
Voor den inhoud van deze rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
Iedere stuiver bijeengebracht,
Is steun voor „Herwonnen Levenskracht!"
Een groot succes was de gehouden feest
avond van j.l. Zondag ten bate\an „Her
wonnen Levenskracht". Hoe kon dat ook
anders? „Herwonnen Levenskracht" organi
seert steeds genotvolle feestavonden. Geen
wonder dan ook, dat de Bavo-zaal tjokvol
was met weldeners voor de t. b: c.-Iijders.
Het succes hebben wij voor een groot
deel te danken aan het Jazz-Band-Orkest
a- d snzioa05 bdoz,.abu-e0zJ
„Funny Fellows1', leider Tonny de Vogel.
Dit vroolijk humoristisch orkest verdient
een woord van hulde. Niet minder de con
ferencier Th. Versteynen die de aanwezi
gen op een aangename wijze bezig wist te
houden. Ook den heer Th. Molenkamp, hoe
wel hij slechts enkele malen voor het voet
licht is getreden, komt een woord van dank
toe, voor het mooie lied van H. L„ dat bij
menigeen een diepen indruk heeft gemaakt.
Deze karakter-humorist belooft voor H. L.
in de toekomst een krachtige figuur te wor
den, evenals mej. de Fian, die met haar hel
dere stem de aandacht van het publiek wist
te trekken en daarvoor een hartelijk ap
plaus in ontvangst had te nemen.
Door den heer Salman werd aangespoord
om toe te" treden als lid van de 5-cents-
actie. Zooals reeds gemeld is geworden,
was het ledental op den feestavond met 30
gestegen. De enkele woorden, die de heer
Salman gesproken heeft, hebben een zoo
danige uitwerking gehad, dat er totaal 50
nieuwe leden tot de Vrijwillige 5-cents-
actie zijn toegetreden. Reden, dat het be
stuur ten zeerste verheugd is, cn het wil
dan ook niet nalaten een woord van vvelge-
meenden dank te betuigen, voor de wijze,
waarop deze feestavond geslaagd is. In het
bijzonder verdient de heer J. A. Versteynen
een woord van lof voor de keurige bege
leiding aan de piano.
Met trot mogen wij een blik terugslaan
op dezen gehouden feestavond en we twij-
11486 11513 11534 11541
11706 11715 11739 11783
11988 12017 12031 12125
12313 12330 12365 12368 12388 12'42 124»
12510 12542 12551 12600 12638 12717 12734
12853 12915 12954 12960 13048 13052 130»
13122 13158 13167 13213 13214 13218 132»
13262 13272 13303 13309 13335 13170 J350-
13536 13513 13622 13598 13713 13761 13770
13852 13916 4935 14041
14255 14260 14265 14384
14427 14449 14534 l45o0
14873 14689 14697 14734
14779 14881 14960 1696]
15058 1511'. 15130 15151
15205 15240 15255 152»
15402 15403 15514 15520
15649 15662 15696 1571'
16005 16033 16035 16036
16201 16241 16250 16264
16523 16534 16595 1660'
16701 16717 16731 16739
16931 16979 16981 1698»
17129 17151 1720.8 17220
17274 17297 1720.8 173»
17398 17405 17409 17416
17570 17586 17647 17680
wnvz 11111 17721 17796 17S2r, 17853
17916 17935 17946 17.965 18036 180»
18358
1.8540
18863
19050
19405
196
19784
13795 13807 13829
14178 14232 14248
14395 14412 14424
14569 14627 14656
14747 14756 14764
15012 15042
15167 15179
15330 15351
15618 15646
15867 15987
16104 16136
16425 16446
16624 16649
16813 16837
17065 17091
17245 17257
17322 17327 17330
17468 17519 17552
17682 17692 17717
17905
18093
18386
18652
1501!
15162
15312
15615
15854
16083
16382
16608
16S01
16997
17225
18869 18883
19064 19169
18103 18124
18414 18423
18556 18657
18923
19190
18165
18512
18714
18967
19221
19563
19767
18289
18525
18804
18983
19386
19598
19772
18125
18481
18706
18941
19211
19548 19471 19479 19490
19657 19687 19749 19762 -- tó
19847 19855 19962 19968 20031 20033 200»
20093 20115 20193 20224 20253 20286 202»
20311 20313 20330 20366 20413 20415 204»
20498 20490 20528 20560 20584 20599 C063g
20644 20662 20713 20757 20770 20857 208%
20864 20868 20869 20S79 20914 20949 209»
20967
5e'Klasse 7e Lijst: 470 en 11240 m.z. f
70; 7265 met ƒ70 ontbreekt.
toenemen, zoodat wij bij het éénjarig betaan
het 500ste lid kunnen inschrijven.
De geachte Redactie, die steeds- zoo wel-,
willend is, door haar plaatsruimte af te
staan aan „Herwonnen Levenskracht", zeg
gen wij hiervoor hartelijk dank, want ooi-
de Pers heeft medegewerkt aan den *100
goed geslaagden propaganda-avond.
J. TH. ELLIGENS, Secr,
De Heer en Mevrouw P. STUIJT-
DAAMEN, hebben het genoegen,
kennis te geven van de geboorte var
hun ZOON.
Heemstc de, 27 Jan. 1926.
Eenige en algemeene kennisgeving.
misme zou van 't oude alleen mogen over
nemen wat van alle tijden is, zou een
scherp onderscheid moeten maken tus
schen de wijsgeerige theorieën en de gebrek
kige natuurkennis van de scholastiek; het
zou modern moeten zijn, m«eten aanslui
ten bij de nieuwste gegevens van natuur
wetenschap, psychologie, taalkunde, ge
schiedenis, met alle nieuwe problemen in
de wijsbegeerte rekening houden' en het
zou de toekomstige leiders van het Belgi
sche volk in de echte christelijke wijsbe
geerte moeten opvoeden. Voor deze haast
al te zréare taak stond Mercier alleen,
maar hij had een te scherp begrip van zijn
plicht om te aarzelen zooals Goyan zegt:
„cl'Un geste audacieusement solitaire ce
pionnier jetait le pont entre les specula
tions du moyen-age et les méthodes
d'observation les plus modernes." Hij be
diende zich voor zijn onderwijs van een
levende taal, hetgeen ook iets nieuws was,
want tot nu toe was daar steeds het Latijn
voor gebruikt. In 1888 had hij 't eerste gé-
slacht van zijn leerlingen reeds zoo ver
gevormd, dat ze zijn medewerkers konden
worden in het nieuwe ïnstitut supérieur dc
Philosophie, door Leo XIIl als autonome in
stelling bij de Leuvensche universiteit ge
ïncorporeerd. In een Traité élémenta're de
Philosophie had Mercier al de hoofdzaak
van zijn lessen kort samengevat. Weldra
verscheen in deft Cours de Philosophie,waar
van de leider zelf de voornaamste declen
voor zijn rekening nam, het eerste groote
handboek van neo-scholastieke wijsbegeer
te, waarnaar ten deele de groote cursus van
Beysens is bewerkt.
Op het voorbeeld van Arisloteles zocht
hij wijsbegeerte en positieve wetenschap in
een hoogere eenheid van waarneming sn
denken tezamen te brengen. Steeds is hij
er principieel op uit, de wiisbegeerie als
wetenschap om haar zelfs wil beoefend te
zien, zonder noodzakelijk verband met de
theologie en zonder rechtstreeksere apo
logetische bedoelingen. De groote Cours de
Philosophie, in samenwerkihg uitgageven,
veronderstelde een menigte voo-- en nc-
venstudies, dae sinds 1S94 in de Reve Né-
oscolastique gepubliceerd werden. De bij
dragen vsa Mercier gaan meest over kan-
theo-etische en psycbologis'he kwesties,
gewoonlijk naar een actueele aanleiding.
Men kan veilig zeggen, dat sinds het op-'-
treden van Mercier heel het wijsgeerigj
denken in België door Leuven bevrucht is.
In 1906 werd Prof. Mercier als opvolger
van Kard. Goossens, aartsbisschop van
Mechelen en een jaar later Kardinaal van
de H. Roomsche Kerk. De overgang van
philosophie-professor tot herder van een
groot en moeilijk bisdom gaf aan het ster
ke karakter van den nieuwen bisschop een
gelegenheid om zijn beginsel toe te passen,
dat „le devoir de l'homme se concentre sur
un point, Taction du moment présent." De
veelzijdige persoonlijkheid van Kard. Mer
cier is in de ve-schillende perioden van
zijn leven geleidelijk aan opgebouwd. Maar
de laatste, die van zijn bisschoppelijk be
stuur, waarin hij, in zijn hiërarchische
macht het middel verkreeg om zijn beginse
len verder in daden om te zetten, is met
den meesten uiterüjken glans ook zonder
twijfel de rijkste.
Zijn optreden in den oorlog valt geheel
in de lijn van het karakter van dezen man
van ordelijke gedachte en sterke daden.
De blijkbare rechtvaardigheid van dc zaak
van België gaf hem het volste recht van
spreken, wat hem als hoogsten vertegen
woordiger van het moreele gezag in het
bezette land tot plicht werd. Zijn
houding in de 4 jaren bezetting is aan zijn'
eerste optreden trouw gebleven en had
tenslotte geen ander doel dan hel Belgi
sche volk op te beuren uit de godsdien
stige en moreele depressie, waarin do ram
pen van den oo'log het hadden gebracht.
Zoo is deze bisschop de ziel geworden van
den weerstand en het zedelijk hoofd van
een volk, dat zonder leiders aan den vij
and was overgeleverd en is do chaos van
het wereldgebeuren door zijn hoogen per
soon glansrijk overheerscht,
En na al het bovenstaande, aldus Dr.
Sassen, moet 't mij van 't hart, dat er
sinds den oorlog een schaduw gevallen is
op het beeld van den Kardinaal door zijn
hardnekkigheid tegenover Vlaanderen.
Heeft hij als bisschop alle goeds gesteund,
dat in Vlaanderen voor de zielen gedaan
werd, nooit heeft hij voor Vlaanderen ook
maar een woord van hulp over gehad.
Sinds de activistenvrces door België ge
drongen is, beschouwt hij al wat Vl.aam.sch
heet, als een gevaar voor de „Belgische
eenheid" en werkt hij allen opbloei van
Vlaamsche cultuur welbewust tegen. De
Godsdienstige teleologie van het „alles voor
Vlaanderen, Vlaanderen voor Christus", dat
een martelaar voor Vlaanderen als wapen
spreuk aan zijn volk naliet, drong tot de
zen bisschop niet door. Hij was verhard in
zijn Belgisch nationalisme, dat steunt o-p
de illusie van een „ame Beige" en buiten
de „culture latine" voor België geen heil
ziet Want deze wijsgeer is ten slotte een
gevoelsmensch. Hoewel hij overal in zijn
werken volop blijk geeft, de gave te be
zitten van voor redelijke argumenten tegen
eigen mcening gemakkelijk toegankelijk te
zijn, blijft hij tegen alle klaarblijkelijkheid
in blind voor den geestelijken nood van
Vaanderen en dooi voor het smeeken, neen
schreeuwen om hulp. Hij ziet alle Vlaam
sche beweging in het valsjhe licht van ac
tivisme en landverraad cn begrijpt daarbij
niet, dat de afwijzende houding van het
hoogste geestelijk gezag tegen Vlaanderens
cultuurdrang ook voor de godsdienstige be
langen in de Vlaamsche streken van zijn
bisdom verderfelijk is. De verblinding te
genover Vlaanderen is een enkele zwarie
plek in de psyche van den Kardinaal, die
nog voor kort met een edel gebaar zijn
breedheid van opvatting bewees in zijn
besprekingen met de Anglicanen te
Mechelen.
A. M. VAN LENNEP.
De vraag wordt dikwijls gestold, waarom
•'e Kerk in haar zang en liturgie zoo ha-d-
nckkig vasthoudt aan een doode taal. Het
antwoord is al bijna even dikwijls afdoende
hierin gegeven, dat bij een Romcincche li
turgie de Latijnsehe taal oen wezenselement
moet zijn.
Het is misschien in de vele gevallen, dat
in particuliere gesprekken deze vraag naar
voren gebracht wordt, niet gewenschl en
ontactisch, om de vragers ineens te disqua-
lificeeren door ze van een verregaande
kortzichtigheid te beschuldigen. Maar feite-,
lijk geeft het stellen dezer vraag toch blijk
van groote bekrompenheid van begrip cn
vooral van historische kortzichtigheid, om
te zwijgen over de andere critische motie
ven, waarom dikwijls deze vraag gesteld
wordt.
Er zijn er die zich zóó breed voelen, air
ze F-ansch, Dtiitsch en En-lelsch kunnen
spreken, dat ze duidelijk het verouderde
systeem van de Kerk piet haar eeuwig La
tijn inzien. Ze rtaan immers in direct con
tact met alle Fransch-Duitsch en Engelsch
sprekende menschen op de wereld door hun
talenkennis!
men, met ziekenverpleging en apotheek in
clusief, maar eens probee~en liet Lati'n uit
zijn praactijk te bannen. De kieschheid, de
wetenschap, de menschenkennis, de be
schaafdheid zouden er zich luid tegen ver-
zsttcn.
Maar ook en niet het minst ons gelooyig
aanvoelen als katholieken van de practijk
en ons strikt geloof in het mvstieke lichaam
van Christus, vordert het behoud van en
bewijst de mystieke schoonheid van een
heid der liturgische taal.
Immers, het taalve-schil is in oorsprong
een gevolg van den zondeval. Wie zou er
aan twijfelen, of er na de overwinning der
zonde, in den toestand der toekomende glo
rie nog meer dan één taal zal zijn? Op het
eerste Pinksterfeest, toen de genadevlagen
van den H. Geest de zonde terneersloegem,
was de spraak-hindernis momenteel ook in
eens verdwenen, want ieder hoorde de
Apostelen in z ij n taal spreken.
Welnu, de H. Mis is het ééne verlossings
offer van Golgotha, waardoor toch juist, in
potentie tenminste, het spraakverschil, in
zoover het een gevoig der zonde is we'd
opgeheven. Is dus dc zoo groot mogelijke
taaleenheid (al willen we er niet absoluut
op insisteeren) niet passend om de veree-
nigde k-acht van alle naties en talen in
het ééne Offer aanschouwelijk te maken en
zoo de hemelsche eenheid reeds op deze
aarde als 't ware vooruit te loopen?
De vraag stellen is werkelijk gebrek aan
doorzicht. Toen men het Latijn niet meer
als voertaal in ruimen zin verstond, toen
kwam de boekdrukkunst! En de Kc~k zong
haar Latijn en de geloovigen konden de
vertalingen in de moedertaal medclezen-
Alleen het gevaar voor profanatie heeft la
ter een verbod noodig gemaakt. Maar
vooral in onze dagen kan er geen veront
schuldiging meer worden aangevoerd: de
liturgische boeken liggen in tal van verta
lingen op de markt, onder het bereik vaB
elke beurs.
Maar ik heb nog zelden iemand, die de
vraag van het Latijn der Kerk aanraakte,
met een Mis- en Vesperboek ter Kerke
zien gaan.
De enkele gevallen, waarin de Kerk de
moedertaal voor den «eredienst heeft toe-
gestaan, zooals Urbanus VIII voor de Ara
bische Perzen en krachtens het concordaat
voor Monteneg-o een gemoderniseerd
Kcrk-Slavi5ch voor het diocees Antivari,
om nei gceu recr u« Hjn uit het verloop der gebeurtenissen
Latijn in onze kerken te. bewijzen. Laat - wija» voorzichLgheidsmaatregelen gebleken,
om een enkel voorbeeld te noemen de
algemeenheid der Kerk al bitter weinig.
Voor een Kerk met een wereldroeping be-
teekenen zelfs deze drie talen immers niets.
En om meer direct het a-gument uit den
mond te nemen: Wie durft beweren, dat
hij in een vreemd land komend, de H. Mis
béter zou kunnen volgen in de landstaal,
dan feitelijk nu in het Latijn? Elke twijfe
laar kan zich daarvan te Londen in twee
kerken op vijf minuten afstands overtuigen,
elke twijfelaar bedoel ik, die periect En
gelsch en geen Latijn kent.
Maar vooral historisch is de Latijnsehe
t: al innerlijk verbonden gebleken met de
algemeenheid en de eenheid der Kerk.
Waar ter wereld zich ooit de ketterij of het
schisma tegen Rome als het centrum der
eenheid verheven heeft, daar is gewoonlijk
het invoeren van de volkstaal in de liturgie
een duidelijk bewijs geweest, dat het ge
bruik van de volkstaal in de liturgie en de
verbreking van de eenheid met Rome zeer
nauw aan elkaar verbonden zijn.
En deze bewering gaat zelfs door voor
de Slavische volken. Indien deze volken,
zij het dan ook zelfs hun Oostcrsche litur
gie, in het Latijn gevierd hadden, dan waren
ze waarschijnlijk nooit tot het schisma ver
vallen en zou er misschien nooit een groote
Russische Staatrkerk ontstaan zijn, want ze
zouden in een levend verband met Rome
gebleven zijn.
Maar bovendien: wat karakteriseert de
nationaliteiten meer als zoodanig dan dc
taal? De taal is de groote scheidsmuur der
volken, de taal maakt de menschep over
en v/eer tot vreemdelingen en verdeelt de
naties,
"Non est distinctio: er is geen onderscheid
van Jood, Griek of barbaar in dc Kerk.
Wel leert de missiologie, zooals het onlangs
verschenen we"k: „Langs Oostersche pa
den" ons aantoonde, dat men niet met de
Westersche methode cn cultuur tot den
Oosterling moet gaan ten èindc St. Paulus'
verwijt te ontgaan: „Hoe noodzaakt gij dc
Heidenen op zijn Joodsch te leven." (Gal.
II, 14). Maar als de Missionaris Indiër ge
worden is met de Indiërs, Chinees met de
Chineezen, Japannees met de Japanncezcn
en Javaan met de Javanen, dan staat In;
toch aan het altaar met zijn Romeinsche li
turgie, als het levend bewijs voor de alge
meenheid van Christus' Kerk in de eenheid.
Er zijn nog zoovel® gronden aan te voe
ren voor het gebruik van het Latijn. Elke
groeptaal is er om het goed recht van het
