10 PEK ÖöGEW
Voor geest en hart
Verkeersongevallen
SCHOONMAAK'NIEUWS
MODERNE LAMPEN
GEBFs.BOSSE
HAARLEM.
Ingezonden mededeelingen
a 60 cents per regel.
EEN HEETHOOFD.
Hij trekt een revolver.
Hotlandsch Bloembollenkweekers-
Genootschap.
DE STEUNACTIE VOOR DE
GETEISTERDE STREKEN.
Aanbesteding.
RECTIFICATIE.
VOOR DEN POLITIE-
RECHTER.
DE DOODE HOND
TE WORMER.
Bekl. wordt veroordeeld tot
6 weken gevangenisstraf.
De nieuwe R. K. Kerk te Heemstede.
Het ongeval in de Visschershaven te
IJmuiden.
Auto in de Ringvaart.
Coöp. Haarletusctie Groenien- en
Bloenibollenveiüng Haarlem.
BURGERLIJKE STAND.
HEEMSKÉRK.
moet „e hebben
VRAGENBUS.
U?4 llu
ioVs
51/s
-saw
I Drukwerk Is keft zaad
voor Uw orders
Berichten uit onze vorige
oplage.
HET NIEUWE KABINET.
De Bèlladonna-vergiftiging.
BRAKKE TOT 1 JAAR VEROORDEELD.
Een PoolschLithausch conflict
Een boodschap van Spanje
aan Abd-el-Krim.
De voetbalmatck België—
Nederland.
Het offensief in Marokko.
Een voorstel van den Duitscher
gezant te Parijs.
Een nederlaag der Spanjaarden
in Marokko?
Mgr. Baudrillart te Haarlem.
Experimenteele phonetiek.
Correspondentie.
Nè het succes met Van Dijk's Poets
middel voor Goud, zilver etc. is than;
ook verkrijgbaar Van Dijk's Vloeibaar
Poets extract voor Koper, Nikke',
Zink en Tin. Veel grootere busjes; de
zelfde prijzen. k
Bij be'. dansen Donderdagavond in gebouw
.Oiympia," zag de 24-jarige R. V., wonende
ilhier, dat een meisje, waar hij vroeger om-
'ang mee had gehad, met een ander danste,
lij trok i bout portant zijn Browning en
oste twee schoten op het meisje, de 19-
arige F. M. uit Heemstede Het tweede
chot werd op 25 c.M. aitsand gelost, dat
iet meisje in haar borst trof. Voor hij een
ierde schot kon lossen werd R. V. door de
'tnstanders overmand en werd hem de re-
olver ontrukt. Een dokter verbond het
-eisje ter plaatse, waarna zij naar huis kon
'aan. De jaloersche jongeman is in verze-
crde bewaring gesteld.
In vervolg op het bovenstaande kunnen
ij nog mededeelen, dat het drama zich af-
peelde op een der wekelijksche dansles-
en van een besloten club.
Naar het oordeel van een der geëmplo
yeerden van het gebouw was de club een
lleszins rustige en aangename combinatie
an danslustigen.
Nu had het meisje de vorige week haar
crkeering met den jongeman-misdadiger
ifgebroken en scheen deze niet te kunnen
lulden, dat zoo iets zonder zijn toestem
ming geschiedde.
Omstreeks 10 uur werden zijn zenuwen
hem de baas, met het gevolg, dat hij zijn
revolver trok en de bekende schoten loste.
Een consternatie kon niet uitblijven, doch
hulpvaardige handen bleken direct bereid
verdere losbartingen uit de revolver te
voorkomen, door den jongen beet te pak
ken en hem ter opfrissching het hoofd door
een der vele ruiten te duwen.
Een ontboden geneesheer constateerde
bij het meisje gelukkig slechts een schamp
schot van weinig beteekenis, zoodat zij naar
huis kon gaan V. die zeer overspannen
was, werd ingerekend
Als alle verbroken verkeeringen eindig
den, met het doodschieten van het meisje
dan twijfelen we niet, of het surplus van
vrouwen zal weldra een eind genomen
hebben
Of de revolver speciaal gekocht was met
Het doel om den aanslag te plegen is nog
niet kunnen worden vastgesteld. Wel schijnt
de jonge wildeman het meisje meer gedreigd
te hebben voor het geval het met een ander
zou gaan. Blijkbaar echter heeft hij in een
overspannen toestand gehandeld.
Dit Genootschap heeft dezer dagen zijn 41e
algemeene vergadering gehouden.
De voorzitter, de heer S. Schoneveld, wees
cr in zijn openingsrede op, dat de beoefe
naars van het bloembollenvak thans schoone
tiiden beleven. Er zijn echter donkere wol
ken, daar Amerika zich gesloten heeft voor
den invoc van narcissen en dit wellicht ook
voorbereidt voor tulpen en byacintben.
Spr. achtte het verder goed gezien van het
Hoofdbestuur van de Alg. Ver. voor Bloem
bollencultuur, de vraag onder de oogen tp
zien of niet de tijd gekomen is dat men ill
het bollenvab moet komen tot een reorgani
satie van het geheele vereenigingsleven met
het oog op de gewijzigde en, veranderde om
standigheden en spr. geloofde, dat ook het
Genootschap zij het dan ook onder voor
waarde dat bij een eventueele reorganisa
tie het kweekersbelang voidoende beveiligd
blijven, inderdaad aan de verwezenlijking van
deze plannen haar medewerking moet ver-
Ie en en.
1 Januari 1926 telde het Genootschap 2
cereleden 3 donateurs en 1001 leden, het
geen vergeleken met het getal leden van het
vorig jaar beteekent een vooruitgang van 36
kden. In het aantal afdeefin.en, hetwelk 25
bedraagt is geen verandering gekomen.
Vorige opgave* 17.026.63
N. N. 1.50
N. N. 10.-
N. N. 10.-
N. N. 2.50
N. N. 5—
Totaal
17.055.63
Gistermorgen werd door den hoofdinge
nieur-directeur van den Rijkswaterstaat
aanbesteed: de levering van verhardings
materialen voor de wegen langs het Noord-
hollandsche kanaal en den Rijksweg Alk
maarNieuwcdiep, in vier perceelen.
Laagste inschrijfstcr van alle vier percee
len was de N.V. Hollandsche Basalthandel
Rotterdam, voor perc. 1 4740; perceel 2
1470; perceel 3 1598.30 en perceel 4
4277.
In onze nechologie van onzen betreurden
tadgenoot, den geleerden oud-archivaris, den
eer C. J. Gonnet, is onder het vele belang
rijke werk, waaraan de sympathieke over
ledene zich wijdde, ook genoemd het aan
deel dat hij heeft gehad in de opkomst en
de herleving van het Heiligdom van St. Adel-
bert te Egmond.
Het is o'-.s echter achteraf gebleken, dat,
alhoewel de herleving van Egmond's oude
geschiedenis met belangstelling door hem
werd gevolgd, waarvoor hy, anderen ten
voorbeeld gaarne een geldelijk offer bracht,
hij, naar men ons verzocht mede te deelen.
aan dit werk niet op bijzondere wijze ver
bonden was, zooals dit wel het geval was
met de herleving van het Heiligdom van
9 L. Vrouw ter Nood, te Heilo.
De heer Gonnet was te veel „historicus"
>m r.iet te weten, hoe gev.anrcht het is om
ie geschiedenis vrij te houden van onjuiste
mededeelingen. reden waarom wij meenen
goed te doen, deze rectificatie van het eer
ste aan zijn nagedachtenis gewijde artikel
te plaatsen.
GOEDKOOPSTE E fN
GROOTSTE SORTEERJ*G
ORANJESTRAAT -1 TEL1262S
De Politierechter, mr. Pastour, deed gister-
termorgen uitspraak in de zaak tegen P.
de G. te Wormer, die een hem toebehoo-
rende hond opzettelijk het noodige voedsel
had onthouden met tot gevolg ae honger
dood.
Tot tweemaal had de zaak voor den po
litierechter gediend om verschillende getui
gen te hooren.
De Officier van Justitie had twee maan
den gevangenisstraf geëischt.
De Politierechter oordeelde dat de opzet
wel bewezen was door het feit, dat de hond
toebehoorde aan den verdachte en onder zijn
toezicht was.
dat de hond aan een ketting lag en zelf
geen voedsel tot zich kon nemen, terwijl
hem geen voldoende voedsel werd toebe
deeld;
dat de verdachte reeds herhaalde malen
er opmerkzaam op was gemaakt dat de
hond zeer vermagerde, doch dat hij er geen
acht op had geslagen, redenen waarom de
politierechter het ten laste gelegde feit be
wezen achtte en het qualificeerde als een
zoodanige mate van wreedheid en gebrek
aan menschelijk gevoel, dat hij, wegens
overtreding van artikel 254 W. v. S. bekl.
veroordeelde tot een gevangenisstraf van 6
Gisteren zou de aanbesteding plaats vin
den van den bouw der R. K. kerk met toren
en pastorie ten behoeve van de nieuw op
te richten R. K. Parochie van O. L. Vr.
Hemelvaart te Heemstede, In verband met
het groot aantal inschrijvers is deze aan
besteding echter uitgesteld.
Naar wij vernemen, heeft de Duitsche
matroos Herman Hotzhn, die Dinsdagnacht
in de Visschershaven viel, geen schedel
breuk bekomen, doch is later door een lich
ten aanval van beroerte getroffen, waardoor
hij gedeeltelijk verlamd is. Zijn toestand is
onveranderd.
Woensdagavond raakte op den Leimuider-
dijk tc Haarlemmermeer de chauffeur van
de auto van den heer M., tengevolge van
het te ver in den waterkant uitwijken en
he! loswerken van een onderdeel, z'n 9tuur
kwijt, met het gevolg dat de auto, waarin
nog een dame was gezeten, met net voorste
gedeelte in de Ringvaart terecht kwam. De
bestuurder wist er intijds uit te springen
en slaagde er spoedig in de dame uit haar
benarde positie te bevrijden. Het moiorrij-
tuig werd met takels weer op den kant
getrokken.
Woensdagavond 3 Maart 1926 hield bo
vengenoemde Vereeniging haar jaarvergade
ring in haar eigen gebouw „BloemhofIn
het openingswoord door den voorzitter her
dacht deze het overlijden in het afgeloopen
jaar van 4 leden, welke waardeerende woor
den door de vergadering staande werden
aangehoord. In het belang der Tuinders en
der veiling moest hij de glascultuur warm
aanbevelen en spoorde de aanvoerders van
bloembollen aan, steeds met goede sortee-
ring en kwaliteit aan de veiling te komen.
Na allen een gunstig en voorspoedig 1926
te hebben toegewenscht, deelde de Direc
teur mede, dat de practijk de noodzakelijk
heid heeft bewezen, om in 't vervolg alle
geschillen niet meer, zooals het veilingre
glement aangeeft door arbitrage, maar door
het scheidsgerecht van Bloembollencultuur
te doen oplossen. Tevens dat de betalings
termijn van het vóór November geveilde
Plantgoed gesteld zal worden per November
en het na dien datum geveilde per Mei
d.a.v.
Uit het rapport van den Accountant blijkt,
wat betreft bedrijfsresultaat en administra
tie, een zeer gunstig oordeel.
Uit het jaarverslag van den Directeur
ontieenen wij het volgende:
Gedurende het iaar 1925 werden gehou
den:
142 Groenenveilingen met een
omzet van 252.562.68
28 Aardbeienveilingen 52.879.00
11 Groene Bloemb.veilingen 165.517.00
j 48 Droge Bloe rb.veilingen 1,334.909.45
14 Plangoedveilingen 107.694.05
Een totaal omzet dus van 1.913.562.18
In het afgeloopen jaar werd een winst ge
maakt van 52.214.65, welk bedrag aange
wend is voor:
Afschrijving Gebouw „Bloemhof" 22.000.—
Afschrijving Gebouwen Spaarne 16,000.—
Afschrijving Emballage 11.105.07
Reserve Debiteuren 3.109.58
Het aantal Leden breidde zich uit met 9,
zoodat dit thans bedraagt 158.
Met dit resultaat is thans de ideaal-toe-
stand der veiling bereikt, waarnaar door
het Bestuur altijd is gestreefd. Zij die op
eenigerlei wijze in relatie staan met onze
vereeniging, of nog in relatie zullen ko
men, kunnen de veiling hun volle vertrou
wen schenken, daar de financieelc toestand
van ciien aard is geworden dat alle even
tueele vorderingen voor 10Ó pet zijn ge
borgd.
Tot accountant werd herbenoemd de heer
H. J.Lasschuit te Haarlem.
Na stemming werden de aftredende Be
stuursleden de heeren G. J. Roozen en J.
van Donselaar weder herkozen. In de va
cature van den heer G, W. Kraak, die zich
niet meer herkiesbaar stelde, werd gekozen
de heer P. Tyssen.
Het voorstel van het Bestuur tot volstor
ting der gewone aandeelen werd zonder
meer aangenomen.
De rondvraag leverde weinig b langrijks
op en werd deze vergadering, die zich ken
merkte door eensgezindheid, zakelijkheid
en vertrouwen, door den voorzitter gesloten
Geboren: 4' Maart: L. BruinRiekwel, d,
4 Maart: T. P, C. KoenekoopDreijer,
z. 4 Maart: F. M, Husmannv, Spron-
sen, z. r
Overleden: 3 Maart: W. C. M. Preijde, 52
jaar, Aelbertsbergstraat. 4 Maart: C. A.
Brouwerde Vries, 78 jaar, Raamvest.
4 Maart: J. H., 6 jaar, z. van G. Jurgens,
Kamperlaan.
St. Ger. Majellavereeniging. Bovenge
noemde vereeniging hield op 4 Maart haar
jaarvergadering
De opkomst was gering.
De voorzitter, de heer J. Henncman, heet
te de aanwezigen welkom.
De Zeeroerw. heer Pastoor was wegens
ziekte afwezig
De Edelachtbare heer Burgemeester had
bericht van verhindering gezonden.
De notulen werden onveranderd vastge
steld.
De voorzitter deelde nog mee, dat de
Eerw. Zuster in 1925 ruim <000 bezoeken
had afgelegd wel 'ei bewijs of de werk
zaamheid der Zuster ook noodzakelijk is.
Uit 't jaarverslag van den penningmees
ter stippen we aan:
Ontvangen aan contributie 1372.50, met
'n totaal ontvangstencijfer van 1544,67.
De uitgaven bedroegen J 1438.61 'A, zoo
dat 't batig saldo was 106,06/4.
De controle-commissie bracht bij monde
van den heer Cornelisse verslag uit. De
„zaak" was in de beste orde bevonden.
De voorzitter sprak z'n dank uit aan den
penningmeester.
'n Opmerking van den heer KI. Henneman
werd door den voorzitter beantwoord, ter
wijl de heer Bcrgfeld enkele inlichtingen
verstrekte..
Voor 1926' zal de controle-commissie we
derom bestaan uit de heeren Cornelisse,
Koper en H. Sinnige.
Bij de nu volgende bestuursverkiezing
werden de afgetreden heeren ^J. Henneman
en C. de Ruyter met resp. 31 en 32 van de
33 uitgebrachte stemmen herkozen. Beide
heeren aanvaardden hun herverkiezing.
De voorzitter betuigde z'n dank voor 't
besluit van het R.K. Ziekenfonds, dat voor
1926 wederom en bloc als lid is toegetre
den.
ïn de rondvraag besprak de heer J. Tromp
de mogelijkheid van een te houden bazar
of fancy-fair. Hij wees op 't schitterend re
sultaat van 'het Witte Kruis en was over
tuigd, dat ook de Ger Majellavereeniging
hiermee wel succes zou kunnen boeken.
Misschien dat 'n lang gekoesterde wensch
n.l. 't aanschaffen van ligteuten, dan in ver
vulling zou kunnen gaan.
De voorzitter juichte 't pLn ten volle toe
en dit zal zeker, na bespreking in 't bestuur,
vastere vormen aannemen
De heer H. Sinnige vond 'n gratificatie voor
den penningmeester billijk, gezien 't vele
wierk, dat verricht wordt.
Dit zal in 't bestuur worden overwogen.
Hierna deelde de voorzitter mee, dat de
magazijnmeester z'n ontslag had ingediend.
Uit de vergadering bleek, hoe men de
werkzaamheden van den tegenwoordigen
functionaris op prijs stelde.
Voorloopig zal hij dan ook zijn ambt blij
ven waarnemen.
Nog werd bekend gemaakt, dat binnen
kort de lidmaatschapskaarten van 1926 kun
nen worden afgehaald De betqling kan later
geschieden.
Na 'n dankwoord werd de vergadering ge
sloten.
en houden voor 1
hetgeen om U
heen geschiedt
DE NIEUWE
I HAAN!.. I
COURANT
brengt U het
spoedigst met ALLE
gebeurtenissen vol-
led'g op de hoogte
Vr., 1. Mijn kippen staan geregeld te ga
pen, is dat soms een ziekte? Wat is ertegen
te doen?
2. Hoe moet een fluweelcn japon gewas-
schen worden?
Aitw.; 1. Neem een puntige veer, ontdoe
deze van de baarden, met uitzondering van
het uiterste pluimpje, doop dit zachte ge
deelte in terpentijn en steek, zoodra Je
luchtfiijp zich opent tot ademhaling, dit in
het strottenhoofd van den patiënt. Daarna
de veer enkele seconden in de luchtpijp
ronddraaien en vlug weer uitnemen. Na en
kele minuten een paar druppels slaolie toe
dienen is aan te bevelen. De behandeling
moet buiten de omgeving der hoenders ge
schieden, aangezien waf uitgeworpen wordt
fluchtbuiswormen) gevaarlijk voor het au
dere pluimvee worden kan.
2. Kook voldoende houtzeep met ongeveer
1 liter koud water 10 minuten door en doe
het dan door een doekje of zeef. Giet bij dit
zeepsop zooveel koud water tot de japon er
ruim in kan staan. Roer er één kleine eet
lepel ammonia en 8 druppels terpentijn door
Zet de japon er in en doe er een deksel op.
Spoel den volgenden morgen uit en tweemaa-
in schoon water naspoelen en uitgewrongen
te drogen hangen. Tegen dat de iapon be
gint droog te worden af en toe kloppen en
nog vochtig aan den achterkant strijken zon
der neer te leggen, maar aan twee kanter
vastgehouden.
Vr.: Wanneer de deurwaarder van de be
lasting komt met z'n twee getuigen om het
huisraad op te schrijven, is men dan verplici'i
om alle drie toe te laten? Of enkel de deur
waarder? Naar mijn inziens maken die ge
tuigen maar hoogerc onkosten, want (1e
deurwaarder is toch hecedigd?
Antw.; U dient ook de getuigen toe te
laten.
Vr.: Tot wien moet ik mij wenden om een
betrekking als boekhouder in Ned. Indië te
bekomen?
Antw.: O. m, kunt u zich wenden tot het
Informatiebureau der vereeniging „Oost en
West". Heulstraat 17, Den Haag.
Vr.: Indien ceu waterleiding-pijp springt
tusschen een muur vlak bij de kraan in de
keuken, voor wien zijn dan de kosten, voor
den huurder of den verhuurder? Het water
is bij .den huurprijs inbegrepen.
Antw.: Dit is voor rekening van den ver
huurder.
Vr. Kunt U mij ook een adres opgeven
van een R.K. Nijverheidsschool voor meis
jes, in Den Haag of Leiden?
Antw. Te 's-Gravenhage, adres: Laan 29
en West Einde 18.
Vr. Tot wien moet ik mij wenden om een
betrekking als boekhouder in Ned. Indië te
bekomen?
Antw. Wendt u tot het informatiebureau
der vereeniging „Oost en West", Heulstraat
17, den Haag.
Vr. Hoe kan men uit een wit baarkleed
het weer verwijderen?
Antw. Uitwasschen in een vrij sterke
chlooroplossing. Oude weervlekken krijgt u
daarmede niet weg. Bepaalt het zich tot en
kele vlekken, dan kunt u ze ook weg krij
gen door de bevlekte plaats, in heete ci
troensap te doopen.
Vr. 1. Bestaat er een bond van R.K. Man
doline gezelschappen in Nederland?
2. Zoo ja, waar heeft die zijn zetel en
wat is het juiste adres?
3. Zijn er dit jaar nog Concoursen van
Mandoline gezelschappen? Zoo ja, waar?
Antw. Ons niet bekend. Wendt u eens
tot den heer Voss, Voorhelmplein 25 rd.
Vr. Is mijn lot van den Rotterdamschen
Schouwburg, serie 746, no. 27, al uitgeloot?
Antw. Nog niet uitgeloot.
Vr.: Kunt u mij ook zeggen waar het gra-
hambrood te verkrijgen is voor lijders aan
suikerziekte?
Antw.: Handelsadresscn worden in deze
rubi-iek niet opgegeven. In Haarlem zijn wel
winkels, die het verkoopen. Informeert u
maar eens.
Vr.: In dispuut gekomen of bet meervoud
van saldo saldi of saldo's is vermeende mijn
opponent dat het was saldi terwijl ik de
meening was toegedaan, dat het saldo's was
(vooral daarom omdat 't mij geen woord
lijkt van de 2de lateinsche declinatie) de
ander echter steunt op 't voorkomen bij
KreuknietV boekhoud-leerboeken, waarin
saldi-ballans!
Antw.: Koenen's verklarend handwoor
denboek der Nederlandsche taal zegt: Saldo
(Italiaansch, overschot, verschil tusschen
credit en debet), onzijdig, meervoud saldo's,
ook saldi.
5% Nederland 1919
101%
«0»
b% Nederland 1923
K)3
103
4Pj Nederl 191''
9915 lfi
'16
N.-t 1921 A
1G!13/i6
10113/iQ
b% N.-l 1923 D
I041/10
Holl Lioyd
46
Oude Vaart
47
dito Gem Eigend
37
Mi) „Nederland"
172
Scheepvaart-Unie
I651/2i
'66
Rotterd Lioyd
144
Paketvaait
i97
1961,
Oude Boot
78
78
Holl Stoomboot
601
H. V A.
öj31/2
634
Java Cultuur
311 2
334
Jurgens gew
'613U
162
Koloniale Bank
'911/4
191
Indische Bank
'563/4
l53i/„'
Cert Handel Mij
•473/4
147
Reso dito
48
1471/,
Phoenix
93
Geconsolideerde
185
185
Kon Olie
388
393J/
U S Steel
'241/2
Marine comm.
97/r
Vorstenlanden
i 63
165
Actions id.
152
151.50
Comp Merc. Arg.
51/,
Poerworedjo
106
Oude Deli
391
391
Senembab
481
485
Deli Batavia
400
4001/..
A'dam Rubber
3363/,
3391/,
Serbadjadi
360
365
196
198
Wai Sumatra
292
-
Dordtsche Petr.
370
Southern Rails
109
1C9
Union
467/8
'481/2
Anaconda
91
40
417/s
Comm. Maxwel
66/8
De Staatscourant van hedenavond zal
bevatten een Kon. Besluit waarbij ten eer
ste niet wordt aangenomen het door Minis
ter^ van Karnebeek verzochte ontslag;
Ten tweede aan de overige ministers uit
het tegenwoordige kabinet met ingang van
8 Maart eervol ontslag wordt verleend, on
der dankzegging voor de vele en gewich
tige diensten door hen aan de Kroon en
clen Lande bewezen;
Ten derde met ingang van 8 Maart a.s.
benoemd worden de reeds medegedeelde
nieuwe ministers in- de daarbij aangeduide
formatie.
Naar wij vernemen zutlen de meuwoe-
noemde ministers a.s. Maandag doorH. M.
de Koningin worden beëedigd, waarna de
overneming der portefeuilles zal plaats heb
ben.
AMSiERDAM, 5 Maart. De Zesde Kamer
der Rechtbank, deed heden uitspraak in de
zaak tegen den 48-jarigen P. Brakkee, die in
de jaren 1918 en 1919, in een perceel in de
Lutmastraat te zamen met anderen, ver
schillende personen beroofde, nadat hij z'n
slachtoffers in staat van bewusteloosheid
bad gebracht door in hun dranken atropine-
suifaat te doen, met het oogmerk de dief
stallen te vergemakkelijken. Het O. M. had
beklaagde toerekenbaar geacht en 4 jaar
gevangenisstraf geëischt wegens diefstal met
geweldpleging in vereeniging 3 maal ge
pleegd en diefstal met geweldpleging alleen
gepleegd. De Rechtbank verklaarde thans
beklaagde schuldig aan diefstal met geweld
pleging in vereeniging een maal gepleegd en
diefstal en sprak hem van het overige vrij.
Op grond van de verklaringen der des
kundigen. volgens welke beklaagde tijdens
net plegen der feiten toerekenbaar was en
rekening houdende met den langen duur der
voorloopige hechtenis, veroordeelde de
Rechtbank beklaagde P. Brakkee tot 4 jaar
gevangenisstraf.
Naar wij vernemen hebben de verdedigers
van Brakkee Mr. Bekker en Mr. Th. Muller
Massis appel aangeteekend tegen dit vonnis.
WARSCHAU, 5 Maart. Lithausche grens*
afdeelingen hebben 2 Poolsche grens-
patrouilles aangevallen. Na een korten strijd
trokken de Polen terug.
MADRID, 5 Maart. Spanje heeft Abd-el-
Krim een nieuwe militaire actie aangekon
digd in t geval bij de vredesvoorwaarden
niet vóór 15 April aanneemt en waarborgen
van zijn goeden wil geeft.
BRUSSEL, 5 Maart. De Belgische U-tal
commissie heeft gisteren het 11 tal, dat op
Zondag 14 Maart a.s. tegen Nederland zal
uitkomen, als volgt samengesteld: Chaudron
achter; von Conchoilie en Dimal, midden;
P. Braane en Van Halme en Van Averbeete,
voor: Gillis Adams, Braine, Thijs en Did-
dens.
PARIJS, 5 Maart. Volgens telegrammen
uit Féz is het offensief der Riffs tegen de
stammen ten N. van de Werga gebroken.
Het lente-offensief dat in Mei zal geschie
den, wordt geleid door Maarschalk Pétain.
PARIJS, 5 Maart. De Duitsche gezant Dr.
Hoesel heeft in een onderhoud met Briand
voorgesteld een voorbereidende conferentie
te houden tusschen de vooraanstaande Duit
sche, Fransche en Engelsche gedelegeerden
ter conferentie te Genève aan den vooravond
van de conferentie vernomen wordt, dat de
Duitsche gezant te Londen eenzelfde démar
che bdfeft ondernomen
LONDEN, 5 Maart. Volgens hier ontvan
gen berichten, leden de Spanjaarden een
groote nederlaag in Marokko bij een poging
om de artillerie der Riffes die Tetoean
bombardeert, tot zwijgen te brengen. De
Spanjaarden zouden groote verliezen ge
leden hebben.
HET FRANSCHE KATHOLICISME NU
EN IN DE TOEKOMST.
Mgr Alfred Baudrillart, de Rector der
Katholieke Hoogeschool te Parijs l'Institut
Catholique, zal op zijn tournee door Hol
land, naar men heeft kunnen lezen, behalve
Nijmegen, Arnhem, Roermond en 's-Herto-
genbosch, ook Haarlem bezoeken en voor
de vereeniging Geloof en Wetenschap spre
ken komen over „la France Catholique
d'aujourd'hui et de demain," en wel op
Donderdag 11 Maart a.s. te 8'A ure in de
bovenzalen van restaurant de Kroon."
Mgr Baudrillart is wellicht eer. van
Frankrijk'? meest brillante persoonlijkhe
den: hij is een ware zoon van onze Moeder
de H. Kerk, een ware zoon van Frankrijk,
en tevens een groot geleerde. Waarlijk een
voorrecht voor de leden van Gelooi en
Wetenschap om een dergelijke figuur in
hun midden te zien.
Oorspronkelijk had de jonge student Al
fred Baudrillart zich zelf een wetenschap
pelijke loopbaan voorgesteld; hij studeerde
letteren aan de Parijsche Universiteit, was
reeds professor in Parijs, kreeg een letter
kundige opdracht in Spanje, had reeds naam
verworven als geschiedschrijver, toen hij
op eens alles in den steek liet om de inner
lijke stem te volgen, die hem riep en dwong
naar het priesterschap Na een noviciaat
van drie iaar werd bij priester gewijd, hij
telde toen drie-en-dertig iaren Hij had alle
wereldsche roem en glorie aan God geof
ferd en smeekte God dat dit wetenschap
pelijk licht voor zijn medemenscben helder
zou stralen
Mgr d'Fulst de toenmalige rector van 't
fnstitut Catholique in Parijs, bood den vrot-
geren hoogleeraar der Parijsche Universi
teit, een leerstoel in de geschiedenis aan.
Waarschijnlijk hoopte Mgr d'Hulst dat
eenmaal de priester Baudrillart zijn opvol
ger «Is rector zou zijn; dit gebeurde in
1907. Maar vóór dien tijd verwierf Patei
Baudrillart een grooten naam als geschied
schrijver, hij publiceerde een kolossaal werk
over Philip V en diens hof, waarvoor hij de
bronnen al in zijn jongelingsjaren vergaard
had en nog vele andere werken, o.a „Com
ment et pourquoi la France est restée Ca
tholique," „l'Eglise Catholique, la^ Renais
sance et le Protestantisme" en „L'Enseigne-
ment Catholique dans la France contem
poraine."
Uit deze titels blijkt 't al duidelijk, hoe
zeer de Fransche, de nationale, Katholieke
cultuur Mgr. Baudrillart ter harte ging. De
oorlog zou dat gevoel van patriotisme als
vanzelf sprekend nog aanwakkeren. Zoodra
de Duitschers hun aanval begonnen wenscij-
te Mgr. Baudrillart als ooriogsaalmoezcniar
zijn vaderland te dienen; maar al spoedig
gaf hij toe, op aandrang van zijn raadslie
den, dat hij Frankrijk wellicht nog beter kon
dienen, door rector te blijven van het Tn-
stitut Catholique. In 1915 richte hij het ka
tholiek comité op van Fransche propagan
da in den vreemde en schreef hij de vurige
verdedigingen voor Frankrijk's goed recht,
getiteld: „La guerre allemande et ie Catho-
iicisme," en .L'Allemagne et les Alliés de-
vant Ia concience Chrêlieun."
Onvermoeid bleef hij voortwerken in die
oorlogsjaren als schrijver conferencier, pro
pagandist er als priester En na den^ oorlog
erminderde ziin activiteit allerminst In
'920 stichtte ij le Comité Catholique des
Amities francaises a i'ëtanger.
De Kerk, de Staat en de wetenschap heb
hen deze groote activiteit gewaardeerd en
beloond Wetende dat pater Baudrillart
nergens beter zijn werkkracht kon ont
-"looien dan als rector van het Institut Ca-
'holique benoemde Benedictus XV den
'"'anschen priester tot titulair bisschop van
Himéria, het Fransche rfquvernement schonk
hem het eerekruis en de Académie Fran-
eaise benoemde hem tot lid en werd hij dus
een van de quarante.
Moezeer men ook in andere landen he'
4 werk van Mgr. Baudrillart waardeert, bleek
wel bij de plechtige feesten ter gelegenheid
van zijn bisschopswijding, toen prelaten en
wereldlijke vertegenwoordigers uit Zwitser
land, België Spanje cn Italië overkwamen,
om Mgr. Baudrillart te huldigen.
De phonetiek of klankleer is* de weten
schap, die handelt over het ontstaan der
mcnschelijke spraakgeluiden Een wonder
groot gebied, zal men zeggen! Het spreekt
wel vanzelf, dat de phonetiek derhalve eer
wetenschap is, die tal van aanrakingspun
ten heeft met een vrij groot aantal gebie
den van menschelijk weten en handelen
de natuurkunde, de anatomie, de physiolo
gic, de vergelijkende taalwetenschap, me
triek, de praktijk van het leeren van vreem
de taicn, de correcte uitspraak van eigen
taal, doofstommenonderwijs, genezing van
spraakgebreken, redekunst, tooneelkunst
zang en zelfs de ctenographie.
Wat behoort er inniger bij ons mensch-
zijn dan de taal?
Nu kan men bij tal van vraagstukken van
taalkundigen aard alleen een oordeel vel
len op grond van waargenomen klanken en
klankverbindingen, waarnemingen, opge
daan bij een methodisch onderzoek door
wat we noemen: experimenteele constatce-
ringen. Hier begint dus het terrein der ex
perimenteele phonetiek
Indien men nu zijn aandacht bepaalt tot
de bewegingen, die bij het spreken gemaakt
worden met de tong de lippen, de adem
halingsorganen, enzdan betreft het met
hodisch onderzoek de acticulatie, zooals
bekende phonetici gelijk Sweets, Sievers
»n Otto Jespersen dê experimenteele pho
netiek in practijk brachten, door waarm
ming van mond. tong en keel
Ook deze methode heeft op hare beur
wederom verschillende manie-en, waarop
ze haar toepassing vindt Daarondet is er
eene, die hier in ons land een vrij ruime be-
oefening gevonden heeft: de graphische me-
thode Volgens deze grarhische methode
worden de spraakklanken nauwkeurig op-
geteekend en geregistreerd, en jammer ge
noeg blijft ze bij deze zuiver analytische
methode.
De vaders dezer methode waren de Fran-
schen Marey en vooral abbé Rousselot van
het College de France. Zij hebben machines
uitgedacht, waarmede verschillende articula
tie-bewegingen vrij nauwkeurig kunnen wor
den geregistreerd. Professor Zwaardemaker
van de Utrechtsche Universiteit heeft later
in hun machines aanmerkelijke verbeterin
gen aangebracht, wat speciaal o.a hierop
neerkomt, dat Zwaardemaker, zelf medicus
zijnde, alle inwendigen druk in de appara
ten heeft weten op te heffen door den stand
van den tongwortel en mondbodem niet in
wendig, maar uitwendig mechanisch te re-
gislreeren Dit Zwaardcmakerscbe apparaat
geeft een graphische voo-stelling van den
lippenstand, van den mondbodem en de
kaakopening.
Het is een ecnigszins vreemd gezicht,
wanneer men dengene. die zich tot experi
ment leent, in het laboratorium ziet zitten
met een soort van radio-kappen, paarden-
halster en muilkorf, waardoor langs fijn
mechanischen weg alle "lei bewegingen van
kaak-, strottenhoofdstand en lippenbewe-
ging door middel van snijdende instrumen
ten gjgrift worden in een draaienden rol
die bestreken is met roet.
Op deze wijze tracht bijv, een Japanscb
geleerde, die in Utrecht promovee-de, Dr
Kcmwio, de phonetiek van het Japanscb
vast te leggen.
Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat tal
van noodzakelijke aanvullende instrumen
ten een vereischte zullen blijven om eer.
volledig phonetisch beeld te geven
Articlnfie-registreering blijft echter op
zichzelf maar een zee' onvolledig beeld ge
ven van het geheele complex der phoneti-
sche verschimselen, vooral bh het uitspre
ken van een geheelen zin Vandaar dat men
nog een tweede methode volgt: dt akous-
lische Ook hier 'reffen we bekende namen
an mannendie deze methode in praktijk
hebben gebracht Donders Helmholtz én
Sievers zijn voor velen, die aan de natuur
kunde en aan taalstudie deden, geen onbe
kenden. Vooral voor rhythmus en melodie
in de taal bewijst deze methode onschat
bare verdiensten.
Ook op dit akoustisch terrein is de gra
phische methode de z.g. klankteekening in
ons land met vrucht beoefend vooral door
dr. Struycken. Die klankteekening bestaat
in een bijna recbtstreekschc graphische op
name van de geluids- of luchttrillingen, dus
niet van de organen, maar van den toon zelf.
Het instrument evenwel, dat misschien 't
meest in aanmerking komt voor de beoefe
ning der experimenteele phonetiek, opge
vat in eer, algemeenen zin en met practi-
sche resultaten, die aan de werkelijkheid
volkomen beantwoorden, is de phonograaf
en de gramophoon. Wel schijnt het een
moeilijkheid om de phonograafrollen en
gramophoonplaten zóó te analyseeren, dat
4e melodie van het gesproken woord in mu
zieknoten kan worden weergegeven. De
ohonografische glyp'nick of het mikrosko-
piscb onderzoek van de inkervingen der
wasrollen, ook door Hollanders beoefend,
is een vrij lange weg en voor de gramo
phoon zelfs bijna onmogelijk.
De bekende "professor Daniel Jones van
het departement of phonetics aan Universi
ty college te Londen, heeft de volgende
nrvoudige methode in de practijk gebracht
Op een plaat, waarop meerdere zinnen
gesproken zijn, draait de naald, of misschien
wenscht men bet juist andersom uit te druk
ken. Wanneer men nu na elke lettergreep
de naald met sound-bqx van de plaat neemt
dan kan men met behulp van een instru
ment (of iemand die een absoluut of vrij
wel zeker relatief gehoor beeft kan het wel
direct) de hoogte van den juist ongevangen
toon der lettergreep vaststellen. Dit kar
men zelfs wel twee of driemaal in een er
dezelfde lettergreep doen.
Nu stelle men zich niet voor, dat zij. die
de experimenteele nhonetiek als vak be
dienen ai dezr methodes pêle-mêle in
practijk brengen De roenschen der tabel
iarische gegevens gaan niet zoo gauw ui'
den weg voor de subjectieve schattingen
van hen, die meenen een buitengewoon fijn
gehoor te hebben De waarheid zal natuur
lijk wel 'n het midden liggen, evenals het
geval van conflict in de theorie van muziek
en natuurkunde, waarin de physici de des
als hooger aannemen dan cis en de musici
de cis hooger hooren dan des.
Nog bestaat er wel een nieuwe methode
op het gebied der experimenteele phone
tiek: de psychologische, waarin vooral de
experimenteele waarneming der toonhoog
te van zeer g'oote beteekenis moet zijn
Doch deze laatste methode bevindt ziel
pas in een stadium van ontwikkeling.
Het geheele vak is echter reeds tot een
vrij groote uitgebreidheid gevorderd, zoo
zelfs, dat dit vak reeds zijn eigen tijdschrif
ten heeft. Zoowel de Revue de Phonétique
als Vox cn het Hamburgscbe tijdschrift van
Panconcelli zijn uitsluitend aan de beoefe
ning der experimenteele phonetiek gewijd,
terwijl meerdere tijdschriften een rubriek
voor deze phonetiek hebben ingeruimd. En
nog onlangs hebben we gehoord, hoe ook
te Amste'dam mej Dr L. Kaiser benoemd
is tot lector in de experimenteele phone
tiek.
Zooveel is zeker, dat een aantal demon-
straties op het gebied der experimenteek
phonetiek, in een laboratorium bijgewoond,
zoowel den literator als den musicus, den
redenaar en den zangpaedagoog een veel
-uimeren blik geven op de ontelbare mo
gelijkheden van zijn eigen vak.
J. VAN DE WIEL, Pr,
Abonné M. A. H. te Schoten. U vraagt
hoe het met „De algemeene heropleving van
Katoliek Cultuurleven" te vereenigen is, dat
de Vereeniging „Geloof en Wetenschap",
3 uitgaansavonden organiseert midden in
de Vas'en Wanneer het laatste waar was,
zoudt U in Uw schrijven gelijk hebben
-naar wanneer U de genoemde Verecnig ng
kendet, zoudt u weten, dat hare bijeen
komsten geen uitgaans-avonden zijn, maar
nstructieve avonden: men komt er niet om
te zien en gez'en te worden en om zicb
te amuseeren, maar om te leeren, en derge
lijke avonden behoeven, evenals bijv de
cursussen der R. K. Volksuniversiteit, ge
durende de Vasten niet vermeden te worden
