HET STADSBEELD
Sport en Spel- 4
PR
HAARLEM.
INGEZONDEN.
Wisselkoersen en koersen
van Bar&koapier.
uEKSTt
KOERS
LATERt
KOERS
BERLIJN
5<-i <0
PARIJS
8 70
BRUSSEL
9.35
WEENEN
35 10
LONDEN-
12 121/a
STOCKHOLM
66 90
KOPENHAGEN
65 30
OSLO i
53 60
BAZEL
48 05
NEW-YORK
2.411/2
ROME i
10 05
PWG
7 45
S AISCHA'J
35,—
KUNST EN KENNIS.
Houtworm in oude meubelen.
Gebruik de afval
Uien schoonmaken.
UIT BOEK EN BLAD.
VRAGENBUS.
Haarlem's glorie!
Berichten uit onze vorige
vorige oplage.
Minister crisis in Zuid-Slavië.
Boerderij afgebrand.
VISSCHERIJ.
Hen woord, dat in de laatste faren nog a!
eens wordt gehoord; laten wij maar zeg
gen, dat het figuurlijk gesproken de
architecten en in het algemeen de kunste
naarswereld al wel bijna een eeuw lang
door het hoofd spookt.
Een feit is het, dat men, als er sprake is
van een stadsbeeld, onwillekeurig denkt aan
onzen Middeleeuwschen stedenbouw. En
dit is te begrijpen. In de laatste 75 jaar is
er in onze steden meer verandering geko
men, dan in de voorgaande 500 jaar. In het
algemeen gesproken altijd, want er zijn na
tuurlijk uitzonderingen. Maar zoolang de
steden besloten waren in hun vestingwer
ken, kón er niet veel wijziging komen in
het stadsbeeld en als de steden dan toch
Uitgebreid moesten worden, werd de ves
tinggordel ook verwijd. Zoo- heeft het oude
Amsterdam vooral door zijn grooten uitleg
in de 17e eeuw zijn halvemaan-vorm gekre
gen, die tot in het midden der 19e eeuw het
«tadsbeeld heeft bepaald. Bovendien moet
men in aanmerking nemen, dat de geest van
den tijd zich afspiegelt in het uiterlijk der
steden. In de Middeleeuwen was de maat
schappij één geheel en het Katholicisme
was de band, die de volken aanéén snoerde.
Het stadsplan werd dan ook bepaald door
de ligging van de kathedraal of hoofdkerk
en daarnaar richtte zich het verloop der
straten en dit hoofdgebouw bepaalde groo-
tendeels het silhouet van de geheele stad.
Die eenheid van geest werd zichtbaar ge
maakt door de éénheid van stijl tot in de
kleinste onderdeden, maar die éénheid
schaadde niet aan de persoonlijke opvat
ting. en nooit is er meer afwisseling geweest
oij de grootst mogelijke eenheid dan in den
Middeleeuwschen stedenbouw.
Deze opvatting heeft nog lang nagewerkt,
ook toen de eenheid van geest al lang was
verbroken. Toen de Heeren-, Keizers- en
Prinsengrachten in Amsterdam waren aan
gelegd, was de rijke koopstad een moderne
stad geworden. De grachten en straten wa
ren geheel berekend op het verkeer te wa
ter en te land en de huizen werden door
van Campen, de Keizer, Vingboons en an
dere architecten opgetrokken in den nieu
wen renaissance-stijl. Maar ieder huis werd
afzonderlijk gebouwd naar de behoeften en
den smaak van den eigenaar. Revolutie
bouw kende men niet en kazernewoningen
evenmin. Dat alles was voorbehouden aan
19e f.euY' het karakter- en stijllooze
tijdvak bij uitnemendheid.
Men kan dus zeggen, dat in de Middel
eeuwen, en later ook nog wel, iedere stad
een scherp begrensd geheel was. besloten in
zijn wallen en grachten en alleen in zijn
onderdeden aan enkele verandering onder
hevig. Het ontmantelen van de vestingen in
de 19e eeuw, vooral in de eerste helft, heeft
hierin een algeheele verandering gebracht
en over het algemeen zeer ten nadeele van
het stadsbeeld. Enkele steden zijn om zoo
Je peggen als antiquiteiten blijven bestaan,
t zij in hun geheel of ten deele, door het
behouden van hun vestingwerken of hun
oude kern. De voorbeelden zijn ten minste
nu nog bij honderden te noemen. Carcas
sonne, Rothenburg, Harzburg en Wernige-
rode b.v. hebben tal van touristen, alleen
omdat zij volmaakt middeleeuwsche steden
zijn, omgeven door hun muren en wallen
en bastions. Niemand zal Frankfort en Mainz
bezoeken, zonder het oude centrum door te
dwalen en van Straatsburg, Metz, Gent en
Brugge kan men hetzelfde zeggen. Eigenlijk
is geen enkele oude stad in zijn geheel ver
dwenen. Alleen is er een Haussman noodig,
om van een middeleeuwsch Pariis een bou-
levardstad te maken; maar dan moet men
een millioen beschouwen als een dubbeltie
en lak hebben aan al wat .antiek of eer
waardig is.
De tijd staat niet stil en de ideeën even
min. Als een stad dus geen doode stad zal
worden, moet zij met haar tijd meegaan.
Het oude kan niet altijd bewaard worden
en moet dus evenals alle menschenwerk, in
den loop der jaren verdwijnen. Maar zoo
lang het schoone en goede nog krachtig en
gezond is. moet het niet noodeloos opge
ruimd worden. Het droge en stugge utiliti-
teitsbeginsel mag niet met bruut geweld
heerschen over kunstgevoel en liefde voor
het oude en sympathie voor datgene, wat
een vroeger geslacht ons heeft nagelaten.
Dezelfde grondgedachte vindt men evenzeer
in het piëteitvol onderhouden van de ruïne
van Brederode als in ongerept laten van een
nutteloos, maar schilderachtig grachtje; maar
eveneens bij den boer, die zijn ouden waak
hond het genadebrood geeft en bij den bui
tenman, die een oude linde niet omhakt,
om er een lapje bollengrond van te maken.
Een welgesteld landbouwer, die zijn oud,
trouw werkpaard meedoogenloos aan den
vilder verkoopt vóór het nog geheel afge
werkt is, is even weinig sympathiek als de
oude gemeentebesturen of beheerders van
kerkelijke goederen, die voor een appel en
een ei de schoonste monumenten lieten af
breken of de middeleeuwsche kunstschatten
aan begeerige buitenlanders verkwanselden.
Het stadsbeeld vraagt dus ook de zorgen
van de overheid. Helaas, alweer de lamlen
dige 19de eeuw heeft in deze deerlijk haar
plicht verwaarloosd. Veel is onherroepelijk
beddrven, maar veel is er toch ook overgeble
ven en de geest der 20ste eeuw is gelukkig
ruimer en breeder van opvatting dan die van
haar voorgangster.
Liefdevolle zorg voor het oude is echter
niet voldoende: dc groote spelbreker is hier
de nieuwbouw. Men kan deze natuurlijk niet
weren, maar wel zou er toch een beetje meer
aandacht gewijd kunnen worden aan de har
monie tusschen oud en nieuw. Het spreekt
haast vanzelf, dat er geen steden uit één stuk
meer bestaan. Oud en nieuw loopen overal
door elkaar. Alleen in Amerika kan men ge
heel moderne steden vinden, die als het
nieuwe er wat af is aan het volgende ge
slacht het stadsbeeld kunnen vertoonen van
de 20ste eeuw.
Zoo kan men ook over eenigc tientallen ja
ren het werk van onzen architect van Log-
chem bestudeeren; de Bolsjewistische stad,
die hij in Siberië zal stichten. Maar dit zijn
uitzonderingen. Wij voor ons moeten het
doen met onze stedenhutspot en 't is nu
maar zaak om het beeld vast te houden
dat de aardappelen, wortels en uien in de
goede verhouding dooreen gemengd worden.
Dan kan het nog een smakelijk kostje wor
den.
Ik spreek nu niet van den revolutiebouw
van 50, 60 jaar geleden. Daardoor hebben
bijna alle groote steden leelijke aanhangsels
verkregen, als het ware vuile puisten op het
schoone gelaat. Ik bedoel met nieuwbouw,
nieuwe stichtingen in de oude stad en dar.
nog niet zoozeer de groote doorbraken, die
het geheele stadsplan veranderen, als wel
enkele gebouwen of complexen, die te mid
den van het oude verrijzen, Ook zelfs in de
nieuwe buurten. En wie dan zijn oogen den
kost geeft en rekening houdt met zijn eigen
natuurlijk schoonheidsgevoel, wordt wel eens
ietwat kriebelig, als hij het oude met het
nieuwe vergelijkt.
In de laatste jaren is er nog al eens afge
geven op de „dobbelsteenen" bij de Hout
poort, maar dat zijn dan toch nog fraaie
monumenten, vergeleken bij de leelijke ku
bussen, die overal in massa rondgestrooid
worden.
Ik heb wel eens hooren beweren, dat veel
moderne architecten zich geïnspireerd voe
len door de oude Egyptische en Assyrische
monumenten, 't Is mogelijk, maar dan is dat
een valsche inspiratie. De Egyptische tem
pels zijn een uiting van den geest van een
volk en van de maatschappelijke toestan
den, die in het land der Pharao's heersch-
ten. Nu zal wel niemand in de pyramiden
kunstwerken willen zien. 't Zijn heel een
voudig uitingen van onbegrensde macht en
van het willekeurig beschikken over reus
achtige massa's arbeiders. En de tempels
zijn eveneens niets anders dan voortbreng
selen van slavenarbeid, zware, sombere
monumenten, die geheel weerspiegelen de
tyrannische macht van den Pharao over het
land en het volk van Egypte en tevens van
den starren godsdienst en de versteende
ideeën en canons van de priesterkaste.
Onze middeleeuwsche kathedralen, oneindig
schooner van vorm en ook uit technisch
en constructief oogpunt onvergelijkelijk
hooger staand, zijn monumenten, uit het
hart van het geheele volk gegrepen. Alle
rangen en standen hebben daaraan vrijwil
lig meegewerkt en al zijn zij gesticht ter
eere van den almachtigen God overal
treedt, mèt het menschelijk genie, ook het
menschelijk lichaam te voorschijn. Uit alle
verhoudingen blijkt telkens weer, dat het
gebouw bestemd is voor menschelijk ge
bruik. De Egyptische tempels echter en ook
de zoo hooggeroemde Grieksche zijn niets
anders dan een omhulsel, een bergplaats
voor het afgodsbeeld. Verklein alle afme
tingen van een grooten Griekschen tempel
in dezelfde verhouding en ge krijgt een
kleinen tempel; leg een lilliputter-tem
peltje onder een vergrootglas en ge krijgt
een Parthenon of een Zeus-tempel. Een
groot gebouw heeft een groote deur, waar
men wel een kudde olifanten door kan ja
gen; een kleine tempel heeft een kleine
deur, waardoor men man voor man kan
binnentreden. Men houdt geen rekening met
het menschelijk figuur. De renaissance heeft
veel van deze gebreken overgenomen. De
gevel van den St. Pieter in Rome, door een
minderwaardig architect tegen het meester
stuk van Michel Angeio aangeplakt, staat
dan ook ver beneden de facaden van Reims
Amiens en andere gotische kathedralen.
En de St. Jan van den Bosch, op halve
grootte gecopiëerd, zou een onding zijn.
Maar om dan terug te keeren tot dc. ku
bistische neigingen van den tegenwoordigen
tijd. Met andere monstruositeiten heeft ook
het platte dak zijn entree gedaan in ons
waterig vaderland. Laat ik maar ronduit
zeggen: het verwenschte platte dak, een
vloek onder onzen Noordschen hemel.
Het zal wel duidelijk zijn, dat bouwvor
men uit Egypte en andere zuidelijke landen
in onze streken niet op hun plaats zijn. Het
klimaat is heel anders; evenzoo de atmos
feer en dan, om alleen bij de uiterlijke vor
men te blijven, de stand der zon en dus
de lichtval is geheel verschillend. Om nog
te zwijgen van de omgeving, het landschap
enz, die voor een groot deel het karakter
bepalen.
Nu maakt niemand mij wijs, dat het platte
dak in ons land een practische afdekking
is. Tenzij men het zou maken Van steen,
beton of eénig ander ondoordringbaar ma
teriaal, wat zeker bijna nooit,, geschiedt.
Een houten vloer, bedekt met asphaltpapier
of zoo iets, dat is alles. In den zomer veel
te heet, in den winter veel te koud en
altijd vochtig. Een klein kind kan toch wel
begrijpen dat op zulke daken het water
nooit geheel wegloopt, dat sneeuw en hagel
er een kalme en rustige ligplaats vinden,
dat al heel gauw stof en doode bladeren en
allerlei vuil zich er ophoopen en dat dit
alles geregeld doorweekt en het vocht alles
doordringt. De groote kathedralen en an
dere voorname gebouwen (alweer die Mid
deleeuwen!) zijn zooveel eeuwen lang be
waard gebleven, vooral ook, omdat met
minitieuse angstvalligheid is gezorgd voor
den afloop van het water, vanaf den nok
van het dak tot de laagste onderdeelen.
Tegenwoordig schijnt men het er op aan te
leggen, om den boel maar zoo gauw moge
lijk te laten rotten.
Zeer zeker valt er in het eerste kwar
taal der 20ste eeuw overal een opleving te
constateeren van da bouwkunst, maar ook
hierin spiegelt de tijd zich af. Er is veel
verwarring van de geesten, veel zoeken en
tasten, veel afdwaling van het Eenig Ware
en Schoone dus van God en dienten
gevolge ook zeer veel verdwazing op kunst
gebied. Wel iets goeds zeker maar
'T WAS NOG IN DE WITTEBROODSWEKEN.
Hij: „Ach, kindje, ik wou dat ik maar niet van die eigengemaakte haringsla gegeten
had."
Zij: „Toe, mannie, vind je 't dan niet poëtisch, dat we allebei tegelijk hetzelfde voelen?"
veel meer middelmatigs en nog meer slechfs.
Waar de geest geen vastan steun heeft a3n
den godsdienst, kan zij ook op kunstgebied
niets werkelijks schoons bereiken. In veel
opzichten teert de moderne tijd nog op ge
gevens en motieven der middeleeuwsche
kunst. Heeft de lezer wel eens de wonder*
lijke en krankzinnige ontworpen gezien van
Bolsjewistische „artisten?" Deze zijn hrt
levend bewijs, waartoe een afgedwaalde
geest kan vervallen.
Maar laat ik met eenige voorbeelden bijn
meening trachten te verduidelijken en wel
in onze schoone stad zelf.
MET R. C. H. OP REIS NAAR
DUITSCHLAND.
Vrijdagavond 6 uur toog een gezelschap
van 17 R. C. H.'ers op reis met bestemming
MülheimRuhr, teneinde daar Zaterdags een
wedstrijd te spelen tegen een gecombineerd
elftal van de beide Mülheimsche vereeni-
gingen. Om half twaalf werd na een gezellige
reis de plaats van bestemming bereikt, waar
twee der bestuursleden den R, C, H.'eis ver.
welkomden.
Direct ging het naar het hotel, waar nog
eenige oogenblikken met nog eenige andere
Mülheimsche sportmakkers werd bijeenge
bleven, waarna allen hunne resp. kamers op
zochten.
's Zaterdagsmorgens werd onder geleide
van meergenoemde bestuursleden een flinke
wandeling gemaakt, waarbij ten duidelijkste
bleek in welk een mooie omgeving R. C. H.
haar kwik had opgeslagen.
Te 5 uur zou eerst gespeeld worden en
eenmaal zoo ver dat beide elftallen tot den
strijd gereed waren, werden de R. C. H.'ers
officieel door een vertegenwoordiger der ge
meente ontvangen en uitgenoodigd om
's avonds in de „Stadthalle'' een diner, door
de gemeente aangeboden. Verder werden
daar nog door de beide aanvoerders bloe
men gewisseld en dan vangt de strijd in het
prachtige gemeentelijke stadion aan:
Scheidsrechter is de heer Meyer, die inmid
dels reeds de volgende elftallen heeft laten
aantreden:
Mülheimer Spielverein. Union combinatie.
Sluma,
Zalm, Broef,
Büchlok, ^Hagenback, Seiler,
Michels, Kukles, Kronenberger, Brings,
Bungert.
R. C. H.
Brugman, Ruys, Hanse, de Koning, Koning,
Krom, Nieuwenhuis, Nachtegeller,
Hazevoet, J. Kuyt,
Kos.
Voor het eerst na zijn blessure tegen
Sporta is Kuit du weer present en zoo men
ziet is Roelofse geramplaceerd door Hanze.
R. C. H. trapt af en is reeds aanstonds
in de meerderheid. Het spel is dan ook nog
slechts enkele minuten oud of het gelukt
Hanze een voorzet van Brugman te benut
ten. De R.C.H.-voorhoede speelt uitstekend
en de Mülheim-achterhoede heeft meer dan
genoeg werk. Na fraai solowerk van Koning
valt R.C.H. een penalty ten deel, welke op
zettelijk niet geaccepteerd wordt, waarna
Hanze wederom na uitstekend werk van
Koning no. 2 inschiet. Vlag daarop verricht
deze speler den hattrick door 'n voorzet van
Brugman in tc koppen. Het begin is dus we!
sensationeel, doch daarop volgt voor R.
C.H. een verrassing, niet minder sensatio
neel. Nauwelijks heeft n.l. R.C.H. haar derde
doelpunt gemaakt of de midvoor van Mül
heim maakt van een weifelen der R.C.H,-
verdediging gebruik om deit achterstand tc
verkleinen. De Mülheimers blijven dan eenige
oogenblikken zeer gevaarlijk, waarvan eeni
ge corners het resultaat zijn. Uit een daar
van wordt de bal gezamenlijk in het doel
geloopen. 32.
Kos krijgt in deze periode nogal wat
moeilijk werk ie verrichten en doet dat uit
stekend, doch moet ten slotte weer zwich
ten door goed werk van den linksbinnen,
zoodat na een half uur spelens den stand
33 is. Dan plotseling wordt R. C. H. weer
wat sterker en onderneemt weer eenige
gevaarlijke aanvallen. De Mülheim keeper
is er echter een van het goede soort en
houdt vele scholen uit zijn doel.
Totdat even voor half-time de Koning, op
zeer fraaie wijze met een goed gericht schot
aan R. C. LI. de leiding geeft. Met een 43-
voorsprong wordt dan gerust.
In de tweede helft pakt R. C. H. direct
weer flink aan en belegerd als het ware
het Mülheim-doel. Menig schot wordt op
den Mülhe'im-keepcr afgezonden, doch deze
houdt, wat te houden is. Totdat eindelijk
Ruys, met een goed gericht schot, goaL
no. 5 fabriceert en vlak daarna, ook no. 6
in het Mülheim-doel deponeert.
R. C. H. blijft thans in het veld in de
meerderheid, doch schijnt al haar kruit ver
schoten te hebben. Doelpunten worden
althans niet meer gemaakt, hoe-wel daarto-e
nog menigmaal de kans heeft bestaan. Een
vrije schop op het R. C. H.-doel, levert
voor de gastheeren ook niets op en hoe
de Mülheimers ook werken, ze zien geen
kans om neg eens tegen te scoren, zoodat
R. C. H. ten slotte met 63 dezen eersten
wedstrijd wint. Na afloop ging men gezamen
lijk naar de Stadshalle, waar onder presi
dium van een vertegenwoordiger van het
bestuur gedineerd werd.
Vele vriendelijke woorden werden aan
tafel gewisseld, getuigende van de goede
vriendschap die door dit soort wedstrijden
onder jonge mantien van verschillende na
ties kan ontstaan.
Na afloop van het diner trok men geza
menlijk naar het clubhuis van de Mülheimer
Spielverein waar nog enkele uren in groote
vreugde zijn doorgebracht.
Zondagmiddag werd van de Mülheimer
vrienden afscheid genomen. Velen waren
op het perron aanwezig toen de trein naar
Duisburg vertrok.
R. C. H. nam de beste en aangenaamste
herinneringen mede van Mülheim en de daar
aangeknoopte vriendschapsbanden,
In Duisburg werden de R. C. H.'ers ver
welkomd door twee leden van de Verein
fur Volksstümliche Bewegungsspiele Rühsort.
Eerst even naar het clubhuis van dit ver-
eeniging en dan naar het hotel, 's Middags
werd een wedstrijd bijgewoond tusschen
Meidringer sportclub en bovengenoemde ver-
eeniging. Het spel bood weinig fraais, wat
niet te verwonderen viel als men weet dat
het terrein waarop gespeeld werd, voor
alles kon dienen, misschien, behalve voor
voetbal. Hard, alleen in de hoeken wat
gras, verder geheel kaal, zéér ongelijk, groo
te heulen zelfs, enz. We gelooven niet dat
in Holland op zoo'n veld gespeeld zou mo
gen worden.
De 2de wedstrijd van R. C. H. werd ge
speeld tusschen een combinatie van dc
Duisburger Spielverein o.S, en V. F, v. b.
Duisb.-Ruhrort.
Om half vier komt de vliegmachine in
zicht welke den wedstrijdbal zal uitwerpen.
De vliegenier Paul Beumer maakt eenige
schitterende looping the loops waarna hij
den bal uitwerpt.
Even over half vier komen de Duitschers
in het veld. Hun opstelling is als volgt:
Grabowski,
v. Geffen, Tillmann I,
Schneider, Sandhovel, Kuhn,
Kerckhoff. Vollmer, Gresch, Tillmann 3,
Küpper.
fiUC.xejyen vuua tiotn.
1KHI te&l
i rnTuqmqSTuaae.L/'
PESINK. HAARLEM
waarna dc R. C. H.'ers verschenen:
Kos,
H. Kuyt, W. Hazevoet,
Nachtegeller, Nieuwenhuis, Krom,
N. Koning, D. de Koning, Ruis, Hanze,
Brugman,
Er worden bloemen gewisseld.
3.40 begint de wedstrijd.
Eerste aanval van Duitschland wordt door
HozqsVoet onderbroken.
De eerste R. C. H.-aanval wordt door Brug
man naast geschoten. De Duitschers blijven
voorfoöpig in den aanval en speciaal de lin
kervleugel heeft druk werk. De rechts-half
schiet hard in, doch Kos redt goed. Ruis
leidt dan een aanval. Hij plaatst goed naar
Hanze, doch deze schiet rakelings over. Het
terrein is nogal effectvol, waarvan de R, C.
H.-ers nogal last hebben. Een voorzet van
Koning wordt door den linker-back onder
schept. Het spel is nog niet zeer fraai. Krom
tracht het spel te openen. Hij plaats weer
naar Brugman; deze zet naar de Koning, die
echter buitenspel staat. R. C. H. komt wat
meer in den aanval en Krom schiet rake
lings over. Even daarna vangt Hanse een
aangegeven bal van Koning op, doch schiet
echter naast, Hanse verdeelt het spel goed;
de Koning krijgt een kans, doch schiet te
zacht,
Nieuwenhuis plaats naar Koning, welke on
middellijk naar de Koning speelt.
De bal gaat jammer genoeg juist naast.
In deze periode loopt het R. C, H. niet
mee. Brugman forceert een corner even,
nadat een uitval der Duitschers door Ha
zevoet afgeslagen is. De corner wordt weg
gewerkt. R. C. H. is thans doorloopend in
den aanval doch de Duitschers verdedigen
goed. Speciaal hun keeper Verricht goed
werk. Hanze komt alleen voor den keeper,
doch deze redt uitstekend. Het spel wordt
beter. Goed werk van Brugman, Ruis, le
vert geen resultaat. Een rush van Brugman
wordt door den rechts-back keurig onder
schept. Een corner op het Duitsche doel
wordt door Krom juist naast gekopt, Nach
tegeller geeft een harden trap naar voren
Hanze vangt op en geeft aan Ruis, deze
schiet in doch de keeper slaat den bal
corner. De Duitschers komen eindelijk weer
eens wat los. De rechtsbinnen kopt in, doch
Kos vangt den bal op.
R, C. H. krijgt een vrijen trap wegens
hands even buiten het penalty-gebied. Nach
tegeller schiet hard in. De keeper slaat het
schot schitterend corner. De corner wordt
weggewerkt.
Rust breekt aan met 0—0,
Na rust heeft R. C. H. de zon tegen, wat
hun echter niet belet weder direct in den
aanval te zijn. Tot driemaal toe wordt de
bal ingeschoten door Brugman. Ten laatste
gaat re bal corner. Deze door Brugman ge
nomen, levert een scrimage op voor het
doel, waarbij Tielman'n III ongelukkigerwijs
zoodanig verwond werd, dat hij het veld
moet verlaten. Hij keert even later echter
weer trug. De Duitschrs zijn wat sterker ge
worden. Een goed schot van den mid-voor
gaat buiten bereik van Kos juist langs den
paal. Een aanval van de Duitschers wordt
beëindigd met een voorzet van rechts, waar
na de mid-voor inschiet (l0).
De gastheeren blijven in den aanval en
forceeren weer een corner, welke wegge
werkt wordt. Na ongeveer 6 minuten doel
punt de midvoor opnieuw, na een goed aan
gegeven bal van links, 2—0. De Haarlemmers
ondernemen een uitval, welke een corner
oplevert. Deze wordt weggewerkt. Een vol
genden aanval wordt door LIanse beëindigd
met een schot, dat juist naast gaat, Tielrr.an
III geeft een goed schot, dat Kos houdt. Een
aanval van R.C.H. wordt besloten met een
goeden voorzet van Koning. Het binnentrio
laat echter dc kans voorbijgaan. Brugman
zet een aangegeven bal van Ruys achter.
Het spel is niet van veel belang meer. Een
voorzet van den rechtsbuiten der Duitschers
gaat achter. De laatste minuten zijn de Duit
schers in de meerderheid en ofschoon de
Haarlemmers een tegenpunt ten volle ver
dienen, gelukt het hun niet er een te
maken.
Voor den inhoud van deze rubriek stelt de
Redactie zich niet aansprakelijk.
SCHOONMAAK.
Uitstekend borstelwerk, vervaardigd
door blinden.
Dezer dagen zullen padvindsters, met 't
oog op het feit, dat iedereen thans op groote
schaal bezig is met den schoonmaak, met
een" volgeladen wagen allerlei borstel- en
mandenwerk, aan de deur te koop komen
aanbieden.
Het bestuur van de vereeniging „tot ver
betering van het lot der blinden in Nedfc-
land en Koloniën, afd. Haarlem en omstrekên,
verzoekt ons, onzen lezers dringend te raden
om, indien zij 't een of ander noodig hebben
of kunnen gebruiken, van onze steeds hulp
vaardige padvindsters te koopen.
Bestellingen voor het matten van stoelen
kunnen tevens afgegeven worden.
Zij doen het zeer gaarne want het blindén-
werk is deugdelijk, volstrekt niet duurder
dan in winkels en de blinden vinden 't zoo
heerlijk, als hun werk verkocht, dus gewaar
deerd, goed bevonden wordt.
Wij hopen en wij gelooven, dat de pad
vindsters veel succes zullen hebben.
6 APRIL
t
f
I
V
1
I
1
V
I
1
i
Als de huisvrouw iets pet schrikt en be
ven ziet verschijnen, dan is 't de houtworm
in haar meubelen: want als zij er niet tijdig
bij is, kan dit kleine insect haarmeubelen
totaal ruïnecren en men houdt vermolmd
hout ovei. Maat er zijn nog wel middelen,
om de vernietiging van meubelen die aan
getast zijn, tot staan te brengen; hoogsten
zijn zij dan iets in waarde verminderd.
De houtworm is een typisch voorbeeld er
van, hoe een nietig insect door geduldig
werk heel wat bereiken kan al is 't dan
slechts vernieling. De kleine houtworm, die
men zelf nooit ziet, doorkruist, als men hem
zijn gang Iaat gaan, de meubelen met tal-
looze gangen, zoodat men, als men 't hout
openbreekt, zich afvraagt, of dat 't werk is
van zulk een klein dier. Om dat te voorko
men, moet men de meubelen geregeld onder
zoeken. Vooral in 't voorjaar is de worm
aan 't werk en bemerkt men al gauw ver-
sche gaatjes in 't hout en poeder op den
grond, Als de mub»ien verwaarloosd wor
den, treedt stellig vroeg of laat de hout
worm op. Boenwas en terpentijn zijn eigen
lijk op zichzelf reeds middelen ter bestrij
ding, dus een goed onderhoud werkt preven
tief.
Is het hout eenmaal aangetast, dan be
staan er verschillende middelen, om den
worm te dooden, mits men hem maar be
reikt. 't Eenige is dan, om de gaatjes in te
spluiten. Dit kan en doen met petroleum, of
met paraffine, waaring wat komfer is opge
lost. Men moet geregeld eens per maand de
meubelen opnieuw nazien en inspuiten, zoo
lang men nog 'n teeken van voortgang ziet.
Een ander middel is benzoline, maar daarbij
moet men oppassen voor 't gevaar van vuur,
want 't is licht ontvlambaar
Is de worm voor goed verdreven, dan
maakt men de gaatjes dicht ïnet stopverf en
kleurt deze plekken bij in de tint van het
betreffende meubelstuk.
Menig huisvrouw gooit dagelijks, zonder
het te weten, vele dingen weg, die zij ge
makkelijk gebruiken kan
Wie weet bv dat eierschalen heel handig
zijn voor het schoonmaken van een braad
pan?
Ge zult spoedig inzien dat ze daar heel
geschikt voer zijn als ge de schalen breekt,
ze aboven heele stoom houdt, vervolgens
droogt, en er dan de pan zoowel deb innen-
als buitenkant flink mee inwrijft, lederen
keer, als ge het water in uw bloemenvaas
vrverscht. zult ge zien dat de bodem en
groene kleur gekregen heeft. Om dit weg te
krijgen legge men eenige gebroken eierscha
len op den bodem. Hierna gooie men er een
weinig water op en schudt de vaas flink
heen en weer. Spoedig zal de vaas schoon
zijn.
De tuinman kan eveneens eierschalen ge
bruiken, daar zij een uitstekende bemesting
vormen als men ze fijii maakt.
Niets is gemakkelijker voor een vuurtje te
maken dan gedroogde sinaasappel- of ci
troenschillen Zij vlammen dadelijk op. Om
ze te drogen moet men ze dicht bij den
haard of de kachel leggen. Het stoken van
appelschillen is uitmuntend tegen roet-aan-
zetting in den schoorsteen. Als ge tijdens
deze wintermaanden noten koopt, gooi de
doppen dan niet in de aschbak, doch be
waar ze voor hef vuur.
Met behulp van aardappelschillen kunt ge
gemakkelijk serge schoonmaken. Wasch
eenige schillen en kook ze in een pan met
water. Zoodra zij beginnen te koken, giet ge
ht water er af en men laat het koud worden
Van de schillen hebt ge nu geen verder nut,
zoodat ge ze aéri dc kippen kunt geven.
Doop een borstel tri het water zoodra het
koud is en borstel dé schoon te. maken serge
terdege af. Hierna strijkè men de kleerbn
met een warm ijzer en een vochtige doek
en men zal verrast zijn over het resultaat.
EEN BANAAN, DIE ZICH ZELF SCHILT.
Een meer of minder aanzienlijke luchtver-
dunning kan men verkrijgen door de lucht in
een open vat te verwarmen en dit daarop
luchtdicht te sluiten; na afkoeling van de
verwarmde lucht is de luchtverdunning vol
doende, om zeer merkwaardige verschijnse
len te doen ontstaan.
Bekend is de proef met l^en hard gekookt
ei, dat vanzelf in een flesch gaat, hoewel de
hals daarvan nauwer is, dan het ei dik is.
Daartoe werpt men een brandend stuk pa
pier in de flesch en sluit den hals luchtdicht
met het geheel afgepelde harde ei of met
een rauw ei. waarvan men de schaal week
heeft gemaakt, door het in azijn te leggen
Na eenige oogenblikken ziet men het ei
zich uitrekken en dunner worden en in de
flesch vallen met een vermakelijken knal,
welke veroorzaakt wordt door het toestroo-
men van lucht in de flesch.
Het volgende is een wijziging van. die
pioef: men giet in een flesch wat alcohol of
spiritus, welke men aansteekt door er een
brandende lucifer in te werpen; men zet bo
ven op den hals eene rijpe banaan en men
ziet deze met een klokkend geluid de flesch
binnendringen, alsof een gulzigaard haar
haastig opslokte, wat zeer vermakelijk is
Als ge van te voren twee of drie overlang-
sche sneden in de schil van de banaan hebt
gemaakt, ziet ge deze zich verdeelen in twee
of drie strooken, welke om den hals van de
flesch blijven zitten.
Uien meet men in de open lucht bij het
vuur schoonmaken. Dit voorkomt het tranen
van de oogen Htt mes, waarmede en de
uien heeft schoongemaakt, moet flink afge
wreven worden en dan eenige malen in de
aarde worden gestoken; dit neemt de onaan
gename lucht van dé uien spoedig, weg.
Zakwoordenboek Esperanto
Nederlandsch bewerkt door
A. Blok Uitgave W. Zwagers,
Rotterdam.
Nu Esperanto al meer én meer de inter
nationale voertaal wordt der gedachten, zal
t verschijnen van dit werkje door de vele
esperantisten met vreugde begroet worden.
Voor hen, die nog niet volledig met espe
ranto op de hoogte zijn, zal dit zakwoorden
boek een welkome gids zijn. Het bevat 2600
esperanto-stamwoorden met de Nederland-
sche vertaling.
Vr. Wat is do kortste weg per auto van
Haarlem naar Balkbrug te Avereest? Hoe
veel K.M, is dit?
Antw.: Haarlem, Halfweg, Amsterdam, Die-
merbrug, Muiden, Hakkelaarsbrug, Naarden,
Laren, Eemnesbuiten, Eemnesbinnen, Soest-
dijk, Soest, Amersfoort, Niikerk, Putten, Er-
melo, Tonsel, Harderwijk, Hierden, Nunspeet
Doornspijk, Elburg, Oldebroek, Duivendans
Wezep, Katerveer, Zwolle, Berkummerbrug,
de Lichtmis, Balkbrug, Afstand 166.7 K.M.
Vr. Ik heb een knecht in vasten dienst,
maar nu is hij ziek. Mag ik hem nu ontslaan
met 14 dagen loon, daar ik niet langer
.wachten kan?
I Antw,: Ja, als hij ten minste per week
[wordt betaald en u niet bij contract ver-
Weer staan we aan den vooravond van
den dag dat heel Nederland, heel de wereld
van ons Haarlem zal spreken in woord en
beeld over de pracht der bloemenvelden.
Vanuit Engeland worden uitstapjes georga-
seerd naar Flora's wondere tuinen fussches
Leiden en Haarlem; vanuit Duitschland zijn
ook heele groepen te wachten en Nederland's
spoorwegen zullen zorgen voor een gestadi-
gen aanvoer van belangstellenden uit Neder
land.
Het beloven blijft het weer medewerken
zooals tot nu toe in deze Goede Week!
wondermooie, wonderdrukke Paaschdagen
te worden.
Ik kan het niet helpen maar in zulke om
standigheden de velden op z'n mooist, de
Paaschdagen met mooi weer in het vooruit
zicht, de jubeling van zulke mooie laatste
dagen van de Goede Week in zulke om
standigheden krijg ik immer het gevoel lid te
zijn van een gezin waar morgen een groot
familiefeest wordt gegeven, waarop vele
vrienden en kennissen zijn genoodigd en zul
len komen. Ik noem den verjaardag van een
lieve moeder b.v„ of de gouden bruiloft vVn
een ideaal ouderenpaar of'het priesterfeest
van een heerbroer of heerzoon.
Haarlem maakt zich gereed om op het
voorjaarsbloemenfeest weer duizenden en
duizenden te nooden en al schenkt Haarlem
zelf geen velden en geen bloemen, de glorie
der bloemenpracht straalt op Kennemer-
land's hoofdstad af, zij is als de gastvrouwc
in wier woning het grootsche feest wordt
gevierd, zonder dat zij er eigenlijk aandeel in
heeft, als de goede dochter in wier woning
het gouden feest van pa en moe in pracht en
praal wordt uitgejubeld.
Wij zullen weer trotsch zijn waarom
weten wij eigenlijk niet, want het is toch
niet uitsluitend ons werk wij zullen weer
trotsch zijn als morgen en overmorgen voetje
voor voetje de duizenden en tienduizenden
feestgangers zullen schuifelen doo r onze
hoofdstraten, we zullen weer een gevoel krij
gen van: vinden jelui niet dat wij wat mooi's
kunnen laten zien en dat we er toch best zijn
mogen met ons kleine, maar mooie Haarlem?
Wij leven nu weer midden in de dagen dat
Haarlem's glorie bij voortduring wordt ver
kondigd, een eer en praal, die ons in de ge
heele wereld wordt benijd.
Denken wij, Haarlemmers, daar wel eens
aan?
bonden bent hem een bepaalden tijd in
dienst te houden.
Vr. Als een abonnê in het buitenland zijn
brood verdient en hem een ongeluk over
komt, bestaat er dan recht op uitkeeringen?
Antw. De abonné is verzekerd, zoolang
hij binnen de grenzen blijft van Europa.
Vr. Hoe kan ik verfletters uit een zonne
scherm verwijderen?
Antw. Indien ze met olieverf geschilderd
zijn. Kunt u ze, zij het met eenige moeite,
allicht met terpentijn of spiritus verwijde
ren. Indien andere grondstof voor het ver
ven gebruikt is, meldt zulks dan nog even.
Blijkens een. telegram uit Belgrado 'aan
de „Frankf, Ztg." hebben Raditsrën ahdere
Kroatische leden der regeering bij ministère
president Pasjitsj hun ontslag ingediend.
EINDHOVEN, 3 April. Te Vechel is gis
ter de boerderij bewoond door H. van Rij
broek totaal afgebrand. Het vee en de in
boedel konden bijtijds worden gered.
Verzekering dekt de schade.
IJMUIDEN, 3 April. Heden kwamen van
de stoomtreilers IJM 187 (Derika IX) met
f 1228 IJM 203 (Derika XVI) met f 700
IJM 490 (Gorredijk) met f 1337 IJM 149
(Victor) met f 1560 IJM 327 (Victoria) met
f 917; IJM 326 (Hubertina) met f 1001 IJM
179 (Holland III) met f 1021 IJM 153 (Ju
liana) met f 1515IJM 134 (Lewiti) met
f 1212 IJM 47 (Tubantia) met f 229 IJM
340 (Java) met f 714 IJM 15 (Evelina) met
f 2542 IJM 185 (Liesbeth Betty) met f 1549;
IJM 106 (Reiger) met f 1184 en de loggers
KW 23 (Katwijk aan Zee V) met f 65 KW
103 (Katwijk) metf 114; K.W 144 (Wii-
helmina V) met f 168 KW 170 (Willem en
Leendert) met f 48 KW 48 (Cornell's Ma-
rinus) met f 234 KW 54 (Annie) met f 41
KW 5 (Huberha Gerarda) met f 136 KW
93 (Zeearend) met f 57 KW 36 (Nederland
V) met f 196 KW 153 (Prinses Juliana) met
f 41 KW. 93 (Bastianna) met f 108 KW
137 (Vriendschap) met f 234 KW 28 (Anna)
met f 136 KW 153 (Tine) met f 130 KW 16
(Willem Cornelis) met f 59 KW 53 (Jacoba)
met f 43 KW 172 (Jacoba) met f 43 KW
38 (Bertha) met f 33 KW 40 (Anna Sophie)
met f 40 KW 21 (Twee Gebroeders) met
f 54 KW 35 (Holland VIII) met f 46
KW 19 (Dirk) met f 50 KW 140 (Voor
waarts f 147 aan besomming.
IJMUIDEN, 3 April. Heden waren aan de
markt de vangsten van 16 stoomtreilers en
23 loggers. De prijzen waren als colgttar
bot f 1.601.30, tongen f 21.10 per kg.
griet f 6234, gr. schol f 2210.50, md.
schol f 1812, zetschol f 2315, kl. schol
f 127, 4.601.80, scharren f 5—0.90 per
50 kg.roggen f2410 per hoop pieter
man en poon f 52.20, gr. schelvisch f 28
17, md. idem f 2519, klmd. id. f 219,
kl. id. f 10—4.50, 7.50—2.10, kabeljauw f 24
—13, gr. gullen f 10—3.10, kl. id. f 2.70—1,
wijting f 3.202.40 per 50 kg.
HUIZEN, 3 April. In de afgeloopen week
was de aanvoer 913 tal haring, prijs f 1.10
1.40 per tal, 80 pond bot 35 ets. per pond.
IJMUIDEN, 3 April. De van IJsland
aangekomen stoomtreiler IJM, 35 (Wilhel-
mina) heeft heden zijn verschevisch in den
afslag verkocht en daarvoor f 3079 besomd.
De aangevoerde zoutevisch zal later worden
geveild. De stoom treiler IJM. 34 (Anna) van
dezelfde reederij is heden voor de eerste
maal in dit seizoen naar de IJslandsche
wateren in zee gestoken.
Na een reis van vier weken keerde heden
de stoomtreiler IJM. 15 (Eveline) van de
visscherij nabij de Faroer-Eilanden in de ha-
venalhier terug. De lading bestond uit 900
manden versche visch, waarvoor in den
Rijksafslag slechts f 2542 besomd werd. De
uitkomsten van deze reis zijn dan ook verrt
van bevredigend te noemen, hetgeen ooi
voor een groot deel zijn oorzaak vindt in df
komende feestdagen, waardoor de gelegen
heid tot verzending gering is en de hande
laren dus geen hooge prijzen durven te be*
steden.
