Radio-Omroep.
HET ERFDEEL VAN
ZIJN VADER.
De mijnwerkersstaking in Engeland. De Koning proclameert den nood
toestand. Een redevoering van Macdonald. Dreigende algemeen© sta
king bij de vitale diensten tegen Dinsdag a.s. 1 Mei-viering in het bui
tenland. Over het algemeen .een rustig verloop. Bloedige botsingen in
Polen. Groote betoogingen in Londen. Een aanval van de Italiaansche
„Tribuna" op kardinaal Mundelein van Chicago. De Franschen en
Spanjaarden hebben hun ultimatum tot 6 Mèi a.s. verlengd. De kerk
vervolging in Mexico.
KUNST EN KENNIS.
UIT BOEK.EN BLAD.
UIT ONZE OOST.
Versterking voor Atjeh.
FEUILLETON.
Dc mijawerkersstaking in
Engeland.
De conferentie der vakvereenigingen heeft
besloten tot een algemeene staking bij de
vitale diensten tegen Dinsdag a.s. tenzij er een
regeling wordt getroffen ten aanzien van
het geschil in de mijnindustrie.
De „noodtoestand" ge
proclameerd,
De koning heeft wegens de staking in de
mijnen den noodtoestand („state of emergen
cy") geproclameerd.
Het besluit om tegen Dinsdag een staking
in alle vitale bedrijven.te proclameeren in
dien op dit tijdstip geen overeenstemming
met de mijnarbeiders is verkregen, is voor
afgegaan door het besluit van bijna alle vak
vereenigingen om het bestuur van het Vak
verbond met volmacht te bekleeden. De sta
king zal de spoorwegen, het verkeer te land
en te water, ae havens, de drukkerijen (met
inbegrip van de pers), de metaalarbeiders,
de chemische bedrijven, en de bouwvak
arbeiders (met uitzondering van huizen en
hospitalen) omvatten. De vakvereenigingen
die betrokken zijn bij de productie van elec-
triciteit, de gasvoorziening, zullen de in-
dustrieele bedrijven van kracht berooven.
De gezondheidsdiensten zullen worden
voortgezet. Ook in de voedingsbedrijven, #n
in de reinigingsdiensten zal het werk niet
worden stopgezet. De vakvereenigingen bie
den aan te helpen bij het handhaven van de
behoorlijke distributie van eerste levens
middelen door een organisatie van vrijwilli
gers.
De autoriteiten hebben de havens last
gegeven om den uitvoer van steenkool op te
schorten. De regeering heeft een detachement
troepen uit het zuiden des lands naar Wales,
Lancashire en Schotland gezonden.
Lloyd George steunt de
regeering.
Lloyd George, die te Cambridge het
tvoord voerde, zeide dat ieder burger het
gich tot plicht zou stellen, de regeering te
steunen bij het handhaven van de orde en
het organiseeren van de essentieele diensten
van het land. Het land moest het eerst en het
laatst komen, en wel te allen'tijde.
De bevoegdheden der re
geering onder den „nood
toestand".
De proclamatie door den koning van den
„noodtoestand", die is afgekondigd krach
tens de „Emergency Powers Act" van 1920,
machtigt de/egeering tot het heffen van alle
maatregelen, die zij noodig oordeelt voor het
handhaven van de openbare orde en het ver
zekeren van de essentieele levensbehoeften,
het transport, enz.
Een waarschuwing tegen
geweldprediking.
Het bestuur van het Vakverbond waar
schuwt de leden der vakvereenigingen in het
bizonder tegen het aansporen tot geweld.
Thomas koestert nog
hoop.
Thomas, de leider der spoorwegarbeiders,
heeft in een boodschap verklaard, dat het
land voor zooveel hem heugt nog nooit voor
Zulk een ernstige crisis heeft gestaan als die
thans in de mijnindustrie heerscht. Men zou
thans, ofschoon de toestand al ver heen Was,
toch de pogingen nog voortzetten tot het ver
krijgen van een regeling en naar Thomas
hoopte met succes.
Redevoering van Mac-
Donald.
Maclfcmald, de leider der Arbeiderspartij,
die op de Vakverbondsconferentie het woord
voerde, betoogde dat het besluit der regeering
Vrijdagavond om de onderhandelingen af te
breken een misdaad was tegen de samen
leving. Het was de regeering, die het zwaard
had getrokken en er thans voor het Engel-
sche volk mee zwaaide. De regeering had be
sloten tegen den levensstandaard van het
volk ten strijde te trekken. Spreker was nog
nooit verbonden geweest met een groep
mannen, die krachtiger en oprechter naar
vrede hadden gestreefd dan zijn collega's
hadden gedaan. Hij was van meening, dat
er millioenen mannen en vrouwen waren,
die graag zouden zien, dat deze schandelijke
en onnoodige strijd niet in het nad
mijnwerkers uitviel. Hij en zijn vrienden zou
den naast de mijnwerkers staan, omdat hun
zaak rechtvaardig en eerlijk was. Hij hoopte
vertrouwde en geloofde, dat vóór heden nog
iets zou gebeuren, dat hen in staat zou stellen
de volgende week met vreugde en hoop het
werk weer op te vatten. Indien dit niet het
geval was, zouden zij hun lot zonder beklag
torsen tot dat recht en billijkheid was be
tracht.
Het feit, dat de commissie van onderhan
delaars uit het Vakverbond even vóór achten
een bezoek heeft gebracht in de woning van
den premier, waar verscheidene ministers
aanwezig waren, wijst naar men gelooft op
een belangrijke ontwikkeling in de crisis.
Intusschen is Zaterdagavond de volgende
korte boodschap van den premier aan het
volj draadloos verspreid „Bewaart uw kalm
te. Bedenkt dat de vrede op aarde gebracht
wordt aan de lieden van goeden wille".
Zaterdagmorgen zijn twee hoogst belang
rijke bijeenkomsten begonnen, in de eerste
plaats is de conferentie der mijnwerkersge
delegeerden opnieuw bijeengekomen ten
einde de tijdens de huidige crisis te volgen
politiek te bespreken. Het bestuur was vol
tallig aanwezig. Aan de tweede conferentie
die van de vakvereenigingen, nemen 400 ge
delegeerden deel, vertegenwoordigend de 5
miliioen arbeiders in de 200 vakvereenigin
gen georganiseerd. Daartoe behooren het
spoorwegbedrijf, het transportbedrijf en de
metaalindustrie. Besproken kullen worden
de middelen om steun te verkenen aan de
mijnwerkers. De vertegenwoordigers der
mijnwerkers zullen overleg plegen met de
afgevaardigden der vakvereenigingen.
Een draadloos bericht meldt, dat het co
mité uit het Vakverbond waarschijnlijk Za
terdagmorgen een onderhoud zou hebben
met den premier.
1 Mei-viering in het bui
tenland.
De eerste Mei is te Brussel en in de pro
vinciesteden met de gebruikelijke optoch
ten der socialisten gevierd. Overal werd in
den namiddag* eenigszins gestaakt. In be
paalde optochten bemerkte men een groep,
die een defense arbeidersmilitie vormde,
waarvan de leden te Brussel en Antwerpen
een grooten stok meedroegen. Er had geen
enkel incident plaats.
Te Londen hadden groote Mei-betoogin
gen plaats. Een groot aantal arbeidersorga-
ganisaties nam deel aan den langen, schil-
derachtigen stoet, 'die met vaandels door
Hydepark trok*
Het eenige gevolg van de 1 Mei-viering
in Frankrijk schijnt dat Parijs het karakter
aanneemt van een Zondag. In tegenstelling
met vorige jaren waren er geen politie-pa-
trouilles. De eenige zichtbare voorzorgs
maatregelen, die de politie lieeft genomen,
zijn in de buurt van de communistische
vergaderplaatsen. De politie mobiliseerde
haar dienst, verkenningsvliegtuigen, en
draadlooze telefoon, om manifestaties direct
bij het begin te kunnen onderdrukken,
doch men verwacht dat deze dienst geen
aanleiding zal hebben om te intervenieeren.
Bepaalde corporaties, die men als strijdlus
tig beschouwt, zooals die der metaalbewer
kers, grondwerkers, metselaars, staken vol
ledig, doch leggen geen enkele vijandigheid
aan den dag tegenover de corporaties, wier
leden doorwerken, zooals de Parijsche spoor
weg- of transportarbeiders. Gemeld wordt
dat de communisten eenige manifestaties
in de omgeving van Parijs voorbereiden.
Te Parijs en. in de provinciesteden is de
eerste Mei rustig gevierd. Overal werd op
groote schaal het werk gestaakt.
Het Meifeest had in Berlijn op de gewone
wijze plaats. Tot dusver werden geen in
cidenten gesignaleerd.
Te München namen ca. 80 der arbei
ders deel aan een betooging op de Theresien-.
wiese, die een kalm verloop had.
Bij de Meiviering, waaraan de arbeidende
bevolking in Polen in grooten getale deelnam
hebben bloedige botsingen plaats gehad. De
communisten vielen de soc.-dem, die een
optocht hielden, lastig. Er ontstond 'n vecht
partij, waarbij tenslotte schoten vielen, ten
gevolge waarvan vijf personen werden ge
wond.
Volgens latere berichten zijn in geheel
Warschau in totaal vier personen gedood en
meer dan 30 gewond.
Te Heuhof kwam het eveneens tot bot
singen met communisten, waarbij een per
soon werd gedood en 14 gewond.
Aan de viering van den Meidag in Rusland
namen meer dan een miliioen personen deel.
Incidenten vielen niet voor.
Openbare fakir-vertoo
ningen in Engeland ver
boden.
Te Londen geven dezer dagen, in niet-
openbare bijeenkomsten, twee fakirs demon-,
straties van hun vaak griezelige ongevoelig
heid voor lichamelijk leed. Woensdagavond
werd zulk een demonstratie gegeven voor
een publiek van genoodigden o.w. bekende
doctoren en aan het slot werd aan de aan
wezigen gevraagd, om door handopsteken te
kennen te geven, of zij meenden, dat de
voorstelling in het openbaar moest worden
herhaald. Bijna alle handen gingen de hoog
te in. Lord Chamberlain, onder wien de
censuur op de schouwburgen valt, heeft er
intusschen anders over gedacht en de ver
tooning in het publiek verboden.
Een der fakirs heeft na dit verbod Enge
land verlaten om er niet terug te keeren.
Aldus valt een beraamde sensationeele te
rugkomst in het wa|er. Hij was nl. van plan,
bij wijze van inleiding zijner vertooningen
in het openbaar, Zondag of Maandag in een
verzegelde doodkist per vliegtuig uit Parijs
naar Londen te komen. De impressario van
den anderen fakir betwijfelt de bevoegdheid
van den Lord Chancellor in deze, omdat
het geen tooneel voorstelling geldt. Men
zou misschien probeeren de klip te omzeilen
door de voorstelling niet in een schouwburg
te geven, maar in een ander gebouw, waar
over Lord Chamberlain geen zeggen
schap heeft.
De Fransche schuld aan
Engeland.
De „Daily Mail" meldt uit Parijs dat Péret,
de Fransche minister van financien, voorne
mens is onmiddellijk stappen te doen tot
regeling van de Fransche schuld van 642
miliioen pd. aan Groot-Brittannië. Hij wil
voor de bijeenkomst van het Fransche par
lement op 27 Mei een regeling getroffen
hebben.
De overeenkomst met Amerika over de
regeling der Fransche schuld, de dreigende
mislukking der vredesonderhandelingen met
de Riffijnen, de nog niet tot rust gekomen
toestand in Syrië, al deze quaesties geven
de Franschen bladen, welke tegen de hui
dige regeering zijn gekant (en het zijn er vele)
aanleiding om scherpe kritiek uit te oefenen
op het kabinet-Briand. Zij spreken van „de
échec van Frankrijk over de geheele linie,
en de „Liberté" gaat zoover om te beweren
dat van de Spree tot Mekong, van het Rif
gebied tot Colorado de geheele wereld weet
dat Frankrijk zich in een staat van zwakheid
bevindt, welke de ontbinding nadert. Als
de Riffijnen, die goed zijn ingelicht over het
geen er in Frankrijk geschiedt, zoo zegt het
blad, niet den indruk hadden dat het er
wankelt, zouden zij dan het spel hebben ge
speeld, dat hen naar Oedjda heeft gebracht
om over den vrede te onderhandelen zonder
dat zij de preliminaire voorwaarden hebben
aangenonen, welke zoo snel „postprelimi-
naire" geworden zijn Indien de Ameri-
kaansche politici, die niet met de Mellons,
de Coolidges of de élite verward moeten
worden, niet wisten dat Frankrijk geen tegen
stand kan bieden, zouden zij dan niet de
voorwaarden van Bérenger hebben aanvaard
Zij hebben tot zich zelf gezegd dat het vol
doende was om te eischen en dat Frankrijk
dan wel ten opzichte der waarborgsclausule
zwichten zou. Wat de Duitschers betreft,
die waren sedert Genève op de hoogte. Zij
wisten dat men hun alles zou toestaan als
de schijn van het Pact van Locarno slechts
werd gered.
Wat de onderhandelingen m Oedjda be
treft, de „Victoire" betoogt dat alleen reeds
het feit dat Frankrijk en Spanje als gelijken
met de Riffijnsche delegatie onderhandelen
voor de opstandelingen het bewijs is dat ze
niet overwonnen zijn. Eh een vrede, die de
hoop* op revanche bij den tegenstander laat
bestaan of ophitst, loopt de kans zeer pre
cair te zijn.
Het „Journal des Débats" is ten slotte ook
zeer pessimistisch. Het maakt de balans op
van de eerste vier maanden van 1926 en
komt tot de volgende conclusies In de Ka
mer is geen meerderheid, en dientengevolge-
geen politieke leiding. De regeering is ge
noopt' te schipperen en zoo goed en zoo
kwaad als het gaat een onzekeren weg te vol
gen tusschén de politiek van Herriot, welke
het gezond verstand veroordeelt, en een rede
lijke politiek, waartegen de partij van Her
riot zich keert, In de buitenlandsche politiek
is de regeering op sleeptouw genomen door
het kartel in een prijsgevingspolitiek. welker
pijnlijke gevolgen één voor één tot uiting
komen de onderhandelingen met Abd el
Krim draaien uit op een schandelijke mis
leiding, de overeenkomsten van Locarno
worden gevolgd door de échec van Genève
en het Duitsch-Russisch verdrag. De be
sprekingen inzake de intergeallieerde schul
den worden niet door het publiek begrepen
en brengen ontzaggelijke lasten mede voor
het land.
Het a. s. Congres der
Fransche socialisten.
De socialisten zullen met Pinksteren in
congres bijeenkomen ter nadere bepaling
van hun houding tegenover de regeering.
Léon Blum heeft een voorstel ingediend,
waarin de partij zich tegen deelneming aan
de regeering uitsprak, doch bereid is steun
te verkenen aan elke regeering, die den eco-
nomischen en financieelen wederopbouw
van Frankrijk bevordert.
be „blinde" passagiers.
De Fransche onder-secretaris van koop
vaardij heeft aan de directie der maritieme
registratie te Marseille opgedragen een uit
gebreid onderzoek in te stellen naar de clan
destiene inscheping van z.g. „blinde" pas
sagiers.
De overeenkomst tusschen
Amerika en Frankrijk.
De „Petit Parisien" meldt uit Washington,
dat de Fransche ambassadeur aldaar, Bé
renger, nog deze maand naar Parijs zal ko
men.
De Fransch-Amerikaansche overeenkomst
zal niet meer aan deze zitting van het Con
gres ter ratificatie worden voorgelegd.
Prins Victor Napoléon.
In den loop van Zaterdag werden in den
gezondheidstoestand van prins Victor Na
poléon lichte teekenen van verzwakking
geconstateerd.
I
Italië en het Vaticaan.
Het Vaticaan waarschuwt door middel
van de semi-officieele „Corrière d'Italia" de
fascistische pers op te houden met de aan
vallen op den Heiligen Stoel aangezien op
deze wijze het bereiken van overeenstem
ming met Mussolini inzake de Roomsche
kwestie wel tot de onmogelijkheden zal gaan
behooren.
Deze waarschuwing is het gevolg van de
hevige aanvallen der „Tribuna" op kardi
naal Mundelein, bisschop van Chicago. De
„Tribuna" beweerde n.l. dat deze ka»dinaal
den Duitschen geestelijken vrij vervoer naar
Chicago voor het Eucharistisch congres had
gegarandeerd. Zoo onjuist waren deze aan
vallen, dat geen enkele Amerikaansche dag
bladcorrespondent er gebruik van maakte
om ze naar Amerika te seinen. Zij veroor
zaakten een polemiek tusschen het blad van
het Vatikaan, de „Osservatore Romano" en
de „Tribuna."
Dc voorbereidende eco
nomische conferentie.
De commissie tot voorbereiding van de
economische conferentie te Genève heeft
Zaterdagmorgen haar werkzaamheden be
ëindigd. Theunis, de président, resumeerde
het in de afgeloopen week verrichte wérk.
Een Zweedsch-Belgisch
arbitrage-verdrag.
Vrijdag jl. is een verdrag van verzoening
en arbitrage geteekend tusschen Zweden
en België. Dit verdrag moet door den Rijks
dag worden goedgekeurd.
De Wolga.
De Wolga en haar zij-rivieren blijven
wassen. Melding wordt gemaakt van een
aantal slachtoffers.
De onderhandelingen in
Marokko.
De vertegenwoordigers der Riffijnen heb
ben verzocht Zaterdagmorgen te elf uur een
conferentie te mogen hebben met de Fran
sche en Spaansche gedelegeerden om hun
definitief antwoord op de Spaansch-Fran-
sche voorstellen mede te deelen.
Generaal Simon heeft de Riffijnen er van
in kennis gesteld, dat zij, indien zij de on
derhandelingen na 1 Mei willen voortzetten
zich ten opzichte van althans één der voor
naamste voorwaarden verzoenlijker dienen
te toonen.
In het tegenovergestelde geval zouden
Spanje en Frankrijk hun vrijheid van mili
taire actie hernemen, zonder de mogelijk
heid tot een hervatting der besprekingen
buiten te sluiten, doch op een nieuwe basis,
welke door den nieuwen toestand zou wor
den gerechtvaardigd.
De Riffijnen zouden Zaterdag antwoorden
De Franschen en Spanjaarden zullen Azer
Khan een in het Arabisch opgestelde nota
ter hand stellen, welke de meeningen en
verschillen resumeert geconstateert nopens
de vier vredesvoorwaarden, en een docu
ment, dat de voorwaarden noemt die de
Riffijnen moeten verwezenlijken, opdat
Frankrijk en Spanje de vijandelijkheden niet
hervatten. Het respijt, aan Abdel Krim voor
zijn antwoord gegeven, expireert in den
avond Van 6 Mei. Om drie uur wordt een
conferentie gehouden. Direct na afloop daar
van zullen Azer Khan en Haddoe zich aan
boord van een Fransch schip naar Alhucemas
inschepen.
De conferentie hield Zaterdag zitting
van 5 u. 15 min. tot tot 5 u. 30 min. Generaal
Simon stelde aan de Riffijnen een in het
Fransch eh Arabisch gesteld verslag ter hand
van de pourparlers tot op dezen dag, den
tèkst van de Fransch-Spaansche voorwaar
den voor de voortzetting van onderhande
lingen, en van de verschillende verdragen
en diplomatieke acten, die het statuut van
Marokko regelen. Azeir Khan beloofde,
Woensdagmiddag te Oedjda terug te zullen
zijn. De Riffijnsche gedelegeerden vertrok
ken in de richting van Nemoers, waar zij
zich inscheepten op een torpedojager met
bestemming naar de baai van Alhucemas.
Godsdienst-onlusten in
Mexico.
In Februari heeft de Mexicaansche regee
ring last gegeven dat alle particuliere scho
len moesten worden ingeschreven bij het
departement van onderwijs, dat die scholen
voortaan geen godsdienst-onderwijs mochten
geven, niet in betrekking mochten staan tot
kerken of godsdienstige lichamen, dat er
geen heiligenbeelden in de scholen mochten
zijn en dat het onderwijzend personeel niet
tot eenige godsdienstige orde mocht behoo
ren. Dit was het hoogste punt van het optre
den tegen de kerk, waartoe ook het uit het
land zetten van alle buitenlandsche geeste
lijken en onderwijzers behoorde. Dit op
treden, waarvoor de regeering zich beroept
op de grondwet van 1917, heeft dezer dagen
in de stad Zitacuaro, in den staat Mechoa-
can, tot onlusten aanleiding gegeven. Een
aantal katholieken, meest vrouwen, die wij
ziging der nieuwe wetten eischten, hielden een
betooging, waarbij een officier, die de me
nigte tot kalmte wilde aansporen, gedood
werd. De troepen schoten op de menigte,
waardoor twee personen gedood en verschei
dene gewond werden. Dc stad verkeert in
staat van beleg troepen patrouilleeren door
de straten.
De schplden van Belgie
Lethlan den Estland aan
de V. S,
Coolidge heeft de wetsontwerpen getee
kend betreffende de maatregelen tot con
solidatie der schulden van België, Lethland
en Estland, waardoor deze maatregelen in
werking treden.
Foto's per radio.
De eerste foto's op commercieel gebied,
langs radiografischen weg over den Atlan-
tischen Oceaan overgebracht, werden Zater
dag in de Amerikaansche bladen gepubliceerd.
Het experiment schijnt een volkomen suc
ces te zijn.
De geschillen tusschen
Hindoes en Mohamme
danen.
De aangekondigde pogingen van Moham-
medaansche zijde om tot een compromis
te komen tusschen de elkaar bestokende Hin
does en Mohammedanen, zijn, naar de cor
respondent van de „Times" te Simla meldt,
mislukt.
De onlusten te Calcutta.
De politie is door manschappen uit ver
schillende regimenten versterkt. Zaterdag
overleden vier personen, die bij vorige on
geregeldheden werden gewond.
De strijd om Peking.
Niet-officieel wordt gemeld, dat Tsao
Koen een circulaire-telegram heeft verzon
den, waarin hij mededeelt, dat hij het pre
sidentschap nederlegt.
De schipbreuk van de
„Sjisjiboe Maroe."
Negenen-negentig leden van de bemanning
van de „Sjisjiboe Maroe" zijn gered; 150
worden nog vermist.
Tijdschrift voor Ouders en Op
voeders. 1 Mei 1926. 9e af
levering. Het Nederlandsche
Boekhuis, Tilburg.
Bernard Bosman begint deze aflevering
met een raak stukje over de uithuizigheid
onzer kinderen. De oorzaken van dat treuri
ge en gevaarvolle verschijnsel worden on
derzocht, al de nadeelige gevolgen even
aangegeven. De hoofdoorzaak zal wel de on
gezelligheid zijn in eigen tehuis. Aan feesten
en weelde ontbreekt het dikwijls niet in
eigen familiekring, maar wel aan hartelijke
genegenheid en innig meeleven met eigen
huisgenooten. Om liefde bij de kinderen
aan te kweeken voor eigen kuiselijken kring,
behoeven we niet veel schittering aan te
brengen of genotmiddelen, maar we moeten
trachten dc oude oprechtheid, een hartelijke
belangstelling, een liefdevol meeleven weer
in 't huisgezin binnen te brengen. Dan wordt
het eigen tehuis aantrekkelijk en doodt dien
uitgangsdrang.
Dr. Deelen uit Vught behandelt op zeer
bevattelijke wijze de typhus en hare ver
schijnselen. Hij legt uit hoe de ziekte zich
verspreidt en wat door iedereen tegen de
besmetting gedaan kan worden. Als de korte
aanwijzingen van Dr. Deelen overal in de
huisgezinnen doordrongen, dan was er veel
voor volksgezondheid bereikt.
't Stukje van Anny Berkvens-Hulsmans
aver „waar zijn" is een fijn gewetensonder
zoek over onoprechtheid tegenover ons zelï
en onze medemenschen. Diep-beschouwend
'laat ze ons voelen door uitteekening van
echte levensomstandigheden, dat we te veel
egoïst zijn, te vpel vastzitten in conventies,
te lichtzinnig en onnadenkend alles over de
lippen laten komen om zuiver-ware men-
schen te zijn. 't Is een mooi stukje opvoed
kundige psychologie.
Sylvain de Rouck geeft zijn tweede be
schouwing over karaktervorming. Verstan
delijke ontwikkeling alleen vormt den
mensch niet tot een beheerschend karakter;
de vorming van wil en hart zal wel de
hoofdzaak blijven. Oe eigenschappen van
een echt karakter doorloopt de schrijver in
't kórt; de stiptheid van geweten, de ver
draagzaamheid, den durf, de plichtsbetrach
ting en de eerlijkheid. Maar van zulke man
nen hangt de toekomst der maatschappij dik
wijls af. Geheel een volk is in veel omstan
digheden afhankelijk van het karakter van
enkelingen.
De redactie bespreekt ten slotte een paar
boeken en geeft inlichtingen over een tien
tal pensionaten voor meisjes met leerplan en
kostgeld.
Het bestuur van de „Basiliek-stichting"
heeft hier een oproep geplaatst voor de me
dewerking van de internationale basiliek, die
Nederland wil bouwen om alle volkeren toe
te wijden aan Jezus' Heilig Hart, v. L.
Boekzaal der geheele wereld.
Mei, 5e aflevering. Het Neder
landsche Boekhuis, Tilburg.
Met „Het Rusland der Bolschewiki" opent
G. Ridder de van der Scheuren deze keu
rige, uitmuntend verzorgde aflevering. Hij
geeft ons door de bespreking van drie, in
1925 verschenen werken over Rusland een
kijk op den treurigen toestand van heden
in 'Rusland: De oorlog heeft c.a. zeven mil
iioen Russen gekost, de revolutie c.a. ne
gentien miliioen!
Dom. J. de Vathaire bespreekt in 'n uit
voerig artikel „Voorspel en eerste bedrijf
der Fransche revolutie" twee boeken van
zijn medebroeder Dom. Leclerq. Deze veel
schrijvende geleerde reeds méér dan 200
boeken verschenen van zijn hand heeft
de verrassende vaardigheid zich in een" vak
in te werken en het zich geheel eigen te
maken. Zijn „Histoire de la Régencc pen
dant la minorité de Louis XV" houdt in,
de definitieve geschiedenis van dit tijdperk
en zijn „Les journées d'octobre et la fin
de 1789" teekent Lodewijk XVI en Mira-
beau met onverbiddelijke juistheid. Het
hoofdstuk „L'Assemblée organise la Monar
chie" is ondanks de angstige beklemming
van toon, een waar juweeltje van historio-
graphie. Vrijmoedig wijst Dom. de Vathaire
op de fouten, maar sluit terecht met de
bewering, dat de werken van Dom. Le
clerq 'n bijdrage van de hoogste waarde
zijn voor de geschiedenis eener revolutie,
waarvan heel Europa de wrange vruchten
gesmaakt heeft. Op meesterlijke wijze heeft
DINSDAG 4 MEL
HILVERSUM. 1050 M. 12 en 7.30 Pob'-
tieber. 6.307.30 Engelsche les door
den heer Fred Fry. 8 en 10 Persber.
8.10 Beethoven-Cyclus. Aansluiting van
het concertgebouw te Amsterdam. Orkest
o.I.v. Willem Mengelberg. Ouverture Leo-
nore, le, 2e Symphonie Mis in C-dur.
DAVENTRY, 1600 M, 10.20—12.20 Con
cert door het radiokwartet en solisten
(sopraan, bas. cello). 12.201.20 Lunch-
muziek. 2.35 Lezing: Elementary music
and musical appreciation. 3.20 Tijdsein,
causerie. 3.35 Concert van Marble
Arch Pavilion. 4.05 Kinderuurtje.
4.50 Lezing: Is there too much Broadcas
ting? 5 Dansmuziek, 5-50 Omroep
voor Europa. 6.20 Weerber., nieuws.
6.30 Lezing: L'etui de Nacre. 5.50
Pianopreludes van Bach. 7 Causerie.
7.20 Welsh programma. G DowelL bari
ton. W. Cockerill. harp G. Rowlands, so
praan, W. S. G. Williams, piano. 8.20
Kamermuziek. De string players van het
Modern chamber orchestra. 8.50 Weer
ber., nieuws. 9 Lezing: Music and the
ordinary listener. 9.20 Kamermuziek,
(vervolg). 9.5011.20 Dansmuziek van
Café de Paris.
PARYS „RADIO-PARIS", 1750 M. 1130
Concert Lusien Paris (piaflo. viool, cello).
4.05 Orkestconcert. Mme Juge, zang.
J, Joly, viool. L. Radisse, cello, M. Camoi,
piano. 7.25 Engelsche les. 7.50 Pool-
sche avond.
KÖNIGSWUSTERHAUSEN, 1300 M. 7.50
Dansrhytme's, door orkest. Inleiding van
A. Schattmann. Tot slot de laatste dan
sen: boston, shimmy, blues en charleston.
Daarna nieuwsber.
BRUSSEL. 264 M, en ANTWERPEN 250 M.
4.20 Orkestconcert. 7.20 Galaconcert
Orkest en Melle Mergan. sopraan.
7.50 Causerie: La littérature beige de
langue Franqaise. 8,05 Concert.
9.20 Nieuws.
MONSTER, 410 M. 12.20—12.50 Lezing;
Die Gesolei, Diisseldorf. 12.50 Concert.
3.05 Concert. Werken van Beethoven,
Schumann cn Schubert. 4.50 Lezing;
Naturschutzpredigt. 6 Lezing: Tierle-
ben in hohen Norden. 6-207 Italiaan
sche les. 7.20 Spaansche les. 8.05
Sonates van Beethoven, Bach en Brahms,
9.40 Nieuwsber.
HILVERSUM. 1050 M. R.-K. Radio-Om-
roep. 7 308 Afscheidsrede van Mons.
Dr. Cnebel aan de Hollandsche weldoe
ners van het Hongaarsche kind. 9.30
10 Rede in de Engelsche taal.
de recensent een resumé gegeven van ge
noemde werken. M, M. beschrijft „Tolstoi's
tragisch levenseind" en de middellijke en
onmiddellijke oorzaak ervan. Om een diep
gaand meeningsverschil met zijn vrouw,
verlaat Leo Tolstoi zijn landgoed en sterft
op reis in 'n klein spoorwegstation in mid
den-Rusland.
Fater Quirinus geeft 'n lezenswaardig ar
tikel „Father Knoxen 'n Nederlandsch
vraagstuk". Het gaat over den katholieken
roman. Engeland en Nederland zijn rijp
voor den katholieken roman, als er maar
minder getheoretiseerd werd, als de xich
vóór alles Roomsch noemende critici maar
geloofden wat ze beweren, als ze misschien
wat meer vast in 't geloof zaten.
De Fransche chroniqueur toont kort en
krachtig aan hoe weinig goeds er aan Fran
sche romans verschijnt.
Dan volgen besprekingen in rijke ver
scheidenheid.
De rubrieken „Uit boek en Blad", „Ver
scheidenheden" en „Correspondentie" zijn
ook ditmaal uitmuntend verzorgd. Uit „De
Gemeenschap" wordt geciteerd een passa
ge, die inderdaad meesterlijk is van scherpe
ironie en bijtend sarcasme, gelukkig ech
ter als blijk van onverdeelde instemming.
Uit het „Tijdschrift voor R.-K. Ouders en
Opvoeders" wordt iets medegedeeld over
de brandende kwestie: Jeugd-literatuur.
Ook de citaten uit Bemoville over Saint
Thérêse en uit Herman Bahr in Hochland
over Ben. Croce zijn goed gekozen.
Wouter Loub doet zich kennen als 'n
fijne humorist: „Naar ik van mijzelf ver
neem, heb ik thans eindelijk 'n middel ge
vonden om op goedkoope wijze reclame
voor het boek te kunnen maken". Een
paar staaltjes: „Ford 1926: De vrouw aan
het stuur! Ivans: De man op den achter,
grond. Sapoderma het beste haar-
waschmiddel, verwijdert zelfs De Roos van
Dekama van Jacob van Lennep. Nic Beets'
Camera obscura werd reeds gereinigd door
de Hoover. Hij klopt.... en hij veegt...,
en hij zuigt.... evenals Het Spook van
Vóróshegy door Ivans," enz. enz.
De „Verscheidenheden" zijn alle weerlezens-
waard en frisch. Ook de „Correspondentie"
is leerzaam. Bij de vermelde filmen bad nog
wel wat duidelijker mogen uitkomen, dat
de lofprijzing spel en ensceneering betrof,
hei uiterlijk schoon en geenszins de mo-
reele zijde.
Een fraai kunst-reproductic van Schön-
gauer; „Maria in Rozenweelde" siert waar
dig dezé uitstekende aflevering.
Ten slotte de bekende literaire Prijsvra
gen voor de velen, die graag puzzlen.
W. S. J.
Een detachement van 60 man uit Priok
vertrokken.
Een 60-tal militairen, waaronder een
brigade marechaussée, is, naar Aaeta meldt,
van Tandjong Priok naar Atjeh vertrokken.
Een volgend detachement gaat 8 dezer.
Kapitein Gosenson te Mr, Cornells is aan
gezegd, dat hij spoedig naar Atjeh moet ver
trekken.
8
Met een harden slag viel de deur achter
hem toe.
Hendrik gevoelde, hoe de ijskoude regen
aanhoudend over zijn hoofd ging, en hoe zijn
lichaam in zwevende beweging werd gehou
den.
Dé nachf was duister, en hij'gevoelde be
hoefte om te slapen.
Hegemeister klopte eindelijk aan de deur
van een herberg, waar hij nog licht zag.
Zijn bediende volgde langzaam, met het
beschadigde rijtuig.
Het personeel van de herberg kwam met
lantaarns naar buiten, luid door elkaar
sprekend,
Er was in de herberg nog eene kamer be
schikbaar, en ook was er stalling voor de
pa arden
l)len zou de schade aan het rijtuig den vol
genden morgen vroeg herstellen, want de
herbergier oefende tevens het beroep van
wagenmakei uit.
Hegemeister knikte toestemmend, zonder
een woord te zeggen.
Men vroeg hem, of hij nog spijs of drank
wenschte te gebruiken
Toen nam hij een brood en een flesch wijn,
óm den waard niet teleur te stellen, en toen
wenkte hij ook zijn knecht, om hem in het
koude, enge vertrek te volgen.
„Breng de jongen naar bed," beval Hege
meister, „wij blijven nog op."
Met de handen op den rug ging hij toen
op en neer, van het venster naar de deur en
dan weer van de deur naar het venster.
Intusschen was Herbert bezig, den slaap
dronken knaap te ontkleeden, en toen lei
Hij hem in de groote bedstede,
Spoedig sliep Hendrik in.
Toen hij weer ontwaakte, hoorde hij de
stem van zijn vader, die helder en scherp
klonk:
„Binnen vier en twintig uur moeten wij
thuis zijn. Gij weet waarom. Giet een paar
emmers water over de pooten van de paar
den.
Toen Hendrik de oogen opende, zag hij
de reusachtige gestalte van zijn vader in
helder licht.
Het was het licht van de opgaande zon,
dat door het kleine venster der herberg
doordrong.
Glinsterende regendruppels hingen nog
aan de takken der boomen.
„Vooruit, Hendrik, naar de pomp, om je
te wasschen," zei Hegemeister ernstig.
Hendrik gevoelde een groot verlangen, in
de vrije natuur ro'nd te zwerven.
De stem van zijn ouden leermeester, het
duffe vertrek met de tallooze boeken, dat
alles was nu vergeten.
Alleen wanneer hij half was ingesluimerd,
dan vielen hem nog wel eens de woorden
in: er zijn keizers, koningen, en brave men-
schen,"
Maar hij had niet veel tijd, om te den
ken, toen men het huis aan den Rijn had
bereikt.
Zijn vader en diens bediende lieten hem
geen gelegenheid daartoe.
Al bij zonsopgang moest hij zijn bed ver
laten, om dadelijk een bad in het water
van den Rijn te nemen, en dan moest hij iö
den tuin arbeiden,
„Arbeid is noodig, om het lichaam te har
den voor je beroep," zei zijn vader altijd,
als hij vermoeid begon te worden.
Soms vroeg hij Herbert wel eens, wèt
toch eigenlijk het beroep van zijn vader
was.
En dan zag de oude Herbert naar den
grond, en antwoordde bedaard:
„Dat zult gij wel ondervinden, als de tijd
daartoe is gekomen."
Maar Hendrik was wantrouwend gewor
den en het wantrouwen van een kind heeft
scherpe oogen.
Waarom ging zijn vader altijd alleen in
den laten avond uit, of des morgens heel
vroeg, als de haan begon te kraaien? zoo
vroeg hij zich gedurig af.
Wanneer de klok negen uur sloeg, en
Hendrik nog wakker in zijn kamertje lag,
kraakte de huisdeur in hare hengsels, en
spoedig daarop begonnen de honden in het
dorp de een na den anderen te blaffen.
Als hij dat hoorde, dan sprong hij soms
uit zijn bed, klom op een kjst, die onder
het hooge venster stond, en zag met moeite
naar buiten.
Alles was dan stil, en geen vogel deed
zich hooren.
Op zekeren avond trad zijn vader onver
wachts vóór zijn bed, en zei:
„Hendrik, sta op. Gij moogt mij vergezel
len."
Een gemengd gevoel van vreugde en
schrik voer door zijne ledematen.
Zonder iets te antwoorden, ging hij naar
zijne kleederen, en trok die aan.
Hij huiverde, want de avond was koel, en
het geheim, dat de nacht voor hem verborg
v/as nog onopgelost.
Zwijgend stapte hij achter zjjn vader aan,
en bezag de huizen, die aan weerszijden
van de straat stonden, en een eentonigen,
doodschen indruk maakten, in dit late uur.
Achter het weiland, dat de rivier be
grensde, stond de maan, en bet lichaam van
zijn vader wierp lange schaduwen over den
weg.
Een lichte nevel zweefde over de nvier.
„Hier nestelen kievitten," zei de oude
Hegemeister tot zijn zoon. „Gij moogt hun
nooit alle eieren tegelijk ontnemen, maar
uit elk nest niet meer dan een. En ook als
ge in de lente viooltjes plukt, moet ge niet
alle bloemen, die ge ziet, gedachteloos af
rukken, maar weinig tegelijk. De natuur
schenkt ons alles in overvloed, maar wij
mogen niet roekeloos daarmee omgaan."
Hendrik verwonderde zich er over, zijn
vader, zóó te hooren spreken.
Met ingehouden adem liep hij door het
vochtige gras, tot zijn voetendaarin weg
zonken.
„Wanneer ik er niet meer zal zijn, jon
gen, en ge een vriend noodig hebt, wan
neer gij zoo eenzaam en verlaten over zijt
gebleven, ga dan in den nacht door de bos-
schen wandelen, of door een rustig veld, of
langs de rivier, en dan zult ge niets meer
ontberen, want zij zullen een verstaanbare
taal tot je spreken. Maar keer de huizen
daarginds den rug toe", zoo besloot zijn va
der, terwijl hij zich omkeerde, en naar de
stad wees.
Voor de eerste maal, sedert Hendrik het
gebruik van zijn verstand had, hoorde hij
zijn vader zuchten.
Zijn stem klonk ruw en pijnlijk.
Langs een anderen weg keerden zij naar
de stad terug en weer blaften de honden
aan hun kettingen.
Hegemeister lachte grimmig.
Menigen nadit brachten zij aldus door,
totdat na Paschen een groote hitte over
het Rijndal kwam.
Heet en onrustig lag Hendrik op zijn
strooizak, want al in den morgen was het
zóó warm, dat het een verlammenden in
vloed op alle ledematen uitoefende.
Opeens kwam Herbert zijn kamertje bin
nen, met een fluweelen buis in de hand,
en zei tot hem op barschen toon:
„Trek dat aan. Gij moet naar de school.
Vader heeft dat bevolen.'
Wantrouwend zag Hendrik dat kleeding-
stuk aan, betastte het aan alle kanten,
maar eindelijk trok hij het toch aan.
Toen nam Herhert hem bij de hand en
geleidde rem op straat
„Daar is de school," zei Herbert ontevre
den, terwijl hij hem het gebouw aanwees.
„Daar moet «rij binnengaan en daar zult gij
een man op een soort kist zien zitten, met
een stuk krijt tusschen de vingers. Ge moet
naar dien man gaan en'hqm je naam zeg
gen, en pas dan op dat je je nieuwe Uee-
ren niet smerig maakt."
Herbert keerde om, zonder zich verder
om Hendrik te bekommeren, die verge
noegd de steenen stoep bij het schoolge
bouw beklom.
Een onduidelijk gemompel trof zijn oor.
Hij volgde dat geluid en kwam toen voor
een openstaande deur, waardoor hij de
door Herbert genoemde kist zag staan,
waarop een manspersoon zat.
Bedaard, zoo als hem bevolen was, trad
bij op dien man toe, en zei:
„Ik ben Hendrik Hegemeister."
Wordt vervolgd.
