t-sgssa f3000-f 750.-&agTS; f 2sd.- In en om Haarlem. Voornaamste Nieuws Plaatselijk Nieu/ws. Donderdag 6 Mei 1926* 50ste Jaargang No. 16243 Dit nummer bestaat uit 8 bladzijden - Eerste blad Uit den Gemeenteraad. De Engelsche staking en hare gevolgen. Spring niet van de tram. DE SERIE INBRAKEN TE BLOEMENDAAL, OVERVEEN EN HEEMSTEDE. Tegen v. O. 4 jaar gevangenis straf geëischt. De aardbeien in bloei. Kampeeren te IJmuiden. Hoe een Protestante over het Haarlemsche Seminarie denkt. in dit nummer. I J. WEBER ZOON Telegraphisch Weerbericht Concert-avond. „De Ruischvoorn". De abonnementsprijs bedraagt voor Per week 0.25 Haarlem en Agentschappen: Per kwartaal3.25 Franco per post per kwartaal bij vooruitbetaling 3.58 Bureaux: NAS SAUL AAN 49. Teleloon No. 13866 (3 lijnen). Postrekening No 5970. Advertentiën 35 cents per regeL Bij contract belangrijke korting. Advertentiën tusschen den tekst, als ingezonden mededeeling, 60 ct per regel; op de le pagina's 75 ct per regeL Vraag- en aanbod- advertentiën, 14 regels 60 ct •>er plaatsing; elke regel meer 15 ct, bij vooruitbetaling. van een of een hand, f IOC bij verlies van een f Eft Mj 'n breuk van f 2 ft bij verlies v. eeA 00g; 1 1 Lj," duim of wijsvinger: been of arm: 1**U» andere vingen' Een raadszitting volgens belofte, twee we ken na de voorafgaande, met een korte agenda, waarvan eigenlijk maar één punt Jiscussie van beteekenis uitlokte. Daarna bi; de rondvraag gelegenheid om de nog hangende interpellatie van den heer Klein over de mogelijkheid van verhooginig van de spoor baan bij de Westergracht af te doen. In ruim drie uur tijd heeft de Raad nu gelegenheid gehad mstig te debatteeren. Het voorstel om over te gaan tot de op richting van een gemeentelijk bureau voor de beroepskeuze kwam thans voor de twee de maal aan de orde. Opvallend was de aar zeling, waarmee de verschillende sprekers de zaak aanpakten, wat inmiddels niet te ver wonderen was. Uit het antwoord van den wethouder Heerkens Thijssen n.m. bleek, dat niet anders dan de bedoeling voorzat om eer ambtenaar te benoemen, die de eigenlijke voordracht kan voorbereiden, studie maken van de materie, een reglement ontwerpen, enz. Wanneer dit van den aanvang of be grepen was, had het voorstel den vorigen keer niet aangehouden behoeven te worden Daartegen toch kan men al heel weinig aan voeren. Alleen de heer Wolzak wilde eerst een uitgewerkt voorstel en daarna de be noeming van een ambtenaar. Maar de Raad was het overigens met'B. en W. eens, dat. eerst een klein bedrag moest worden uit getrokken om een begin te maken met een gemeentelijk bureau; ever de werkwijze en inrichting kon dan later gesproken worden. Bij zooveel voorloopigs konden de raads leden niet veel meer doen dan hun per soonlijke meeningen over een bureau van beroepskeuze geven. De heer Keesen ver klaarde zich in beginsel warm voorstander van zoo'n instituut; de practijk heeft bewe zen, dat er veel maatschappelijke misluk kingen zijn tengevolge van een verkeerden stap bij 't kiezen van een vak. Deze spre ker legde er echter den nadruk op, dat beroepskeuze vóór alles een paedagogiscb vraagstuk is. dat ouders en onderwijzers dus op de eerste plaats komen. Wel was eer gemeentelijk bureau goed. Maar dan alleen voor technische adviezen, voor administra tief middelpunt. Naast het bureau moeten er komen zelfstandige commissies, werkende zoo noodig met gemeentelijk subsidie. Iedere richting moet haar eigen commissie hebber gn de commissies moeten haar materiaal on derling uitleveren en met het gemeentelijk öureau samenwerken, waarvan zij op haas beurt weer gegevens betrekken. Opvallend was het gematigde standpunt, hetwelk de heer Joosten, sprekende namens de sociaal-democraten, innam. Hij waar schuwde tegen overdrijving; vroeg, of de aan stelling van een ambtenaar eigenlijk we! noodig was; of men hit niet met de beschik bare krachten af kon. Bovendien zal mer eerst eens moeten zien, hoe de burgerij or de nieuwe instelling reageert. In bijna alle gemeenten, waar zulk een bureau gevestigd is, kan men van een mislukking spreken. Het publiek stelt er geen prijs op. In eer stad als Rotterdam, met een halfmillioen in woners, kwamen er in een vol jaar 200 aan vragen in! De heer Gerritsz, die later ter vergadering kwam en als deskundige op dit terrein kar worden beschouwd, hief de discussies op een wat breeder plan door een uitvoerige uiteen zetting van bemiddeling bij beroepskeuze te geven. Hij verwees daarvoor naar het artike' in onze courant van Maandag j.l., hetwelk hi: een uitstekende uiteenzetting noemde. Be grijpelijkerwijze legde deze sociaal-democra tische spreker den nadruk op het sociaal economische karakter van de voorlichting en wenschte hij. dat de aan te stellen ambtenaa' naast paedagogische kennis ook een kijk diende te hebben op de ontwikkeling van het bedrijfsleven. Hij zal dienen na te gaan. 'n welke beroepen vooruitzichten zijn; welke overvoerd zijn enz. Hij zal de arbeidsmarkt moeten kennen. O. i. is dit meer het werk van een gemeentelijk arbeidsbureau en moet men daar zulke gegevens kunnen verkrijgen Voor ons blijft de paedagogische kant bij de beroepskeuze de voornaamste. En de heer Gerritz gaf blijk, dit heel juist aan te voelen Niemand in den Raad heeft zoo precies het Katholieke standpunt weergegeven als hij, niet om daarmee instemming te betuigen, maar om de wenschen en behoeften van alle partijen te voren va-st te leggen. De moei lijkheden moeten yooraf goed onder de ooger worden gezien en opgelost worden, alvorens men mpt een gemeentelijk bureau begint, zei de heer Gerritz terecht. Dit was ook de strekking van ons artikel van Maandag j.l. Men moet vooraf inzien, dat aan deze zaak groote bezwaren verbon den zijn en dat het gemakkelijker gezegd is dan gedaan een goed werkend instituut van voorlichting bij beroepskeuze te stichten Dat deze waarschuwing niet overbodig was. bleek ons uit het antwoord van den W et- houder. Deze gaf toe, dat het rapport van den heer Vader waarop het voorstel van B en W schijnbaar was gebaseerd, verouderd is B. en W. hadden met groot genoegen gehoord, wat er in en buiten den Raad over deze zaak gezegd was. De bedoeling van het voorstel was dan ook geen andere dan B. en W. de gelegenheid te geven om een ambtenaar aan de studie en organisatie van deze zaak te zetten. Persoonlijk voelde spr. *ich het meest getrokken in de richting van de zelfstandige commissies, zooals deze door de Katholieke voormannen, op dit gebied werkzaam, worden geëischt. Maar dit alles is van later zorg; er zal, rekening houdend met de ervaring elders opgedaan en met de gemaakte opmerkingen, eer reglement •worden ontworpen, waartegenover de Raad nog geheel vrij zal staan. De zaak komt dan, maar dan degelijk voorbereid, later opnieuw aan de orde. Bij de rondvraag bracht de heer Klein opnieuw zijn motie ter sprake inzake de uitvoering van het uitbreidingsplan bij de' Westergracht. Wethouder Reinalda is er toe overgegaan om een uitvoerige uiteenzetting te geven van den stand van zaken, waarbij hij het licht liet vallen op de stroefheid en onwelwillendheid van de directie der H. IJ. S. M. in 1920, later met de S. S. samengesmolten tot Nederlandsche Spoor wegen. De spoorwegdirectie heeft volgens den wethouder bij alle onderhandelingen op hei standpunt gestaan: Wii verkoopen zelfs geen vierkanten meter grond; willen wel van Haarlem koopen en verder doen of laten wij niets wat niet als een strikt spoorwegbelang kan worden aangemerkt. Met Haarlemsche belangen hebben wij niets te maken. Zoo hebben B. en W. b.v. indertijd om te voldoen aan een verzoek van Monseigneur Callier een regeling met de Spoorweg Mij. aanhan gig gemaakt om de Kathedraal volgens de plannen van Cuypers te kunnen afbouwen, B. en W. achten dit ook uit stedebouwkun dig oogptpt een zaak van beteekenis. Maar de spoorwegen weigerden iedere medewer king. Eindeli'k na veel briefwisseling en con ferenties hebben B. en W. hun laatsten brief geschreven op 26 Augustus 1925. Daarop is 30 Oct. d.a.v. een antwoord gekomen, waar uit blijkt, dat de Mij. wellicht bereid is om tot verhooging van de spoorbaan over te gaan, mits de gemeente een flinke bijdrage geeft. Uit de nadere uiteenzetting van den Wethouder schijnen we dit aldus te moeten verstaan, dat de Spoorweg Mij. zelf de ver hooging van de baan eerst over een groot aantal jaren noodig acht, maar hiertoe thans we! wil overgaan, wanneer Haarlem bereid is een aanmerkelijk deel van de kosten te betalen. Wij zijn nu nog aan het rekenen, zei de heer Reinalda en hopen op deze basis de onderhandelingen tot een gunstig einde te voeren. 1 Na deze mededeelingen ontspon zich een scherpe discussie tusschen den heer Gerritsz en den Wethouder, waarbij eerstgenoemde het beleid van dit en het vorig college te •lezer zake foutief noemde. Doelbewust is men een kant opgegaan, die tot een verkeerd resultaat heeft geleid. En toen Wethouder Reinalda deze „aantijging"' afwees, zeidé de heer Gprritsz geen verwijt te bedoelen, maar slechts een verkeerd inzicht te constateeren Het college van B. en W. heeft oorspronke lijk de verplaatsing van het rangeerterrein •Gekoppeld aan de verhooging van de spoor baan, terwijl men alleen voor het laatste had moeten werken. Men heeft de zaak slee- pend gehouden, meenende 'n goed koopman te zijn en hopend er op den langen duur met een koopje af te komen. Dit is niet gelukt, waartegen de heer Gerritsz naar zijn be wering vroeger al gewaarschuwd heeft. Wet houder Reinalda hield daartegenover vol, dat zoowel het vorig als dit college steeds op verhooging van de spoorbaan heeft aange drongen en niet star aan inwilliging van alle eischen heeft vastgehouden. Ook een ander verwijt van den heer Gerritsz, dat n.m. de onderhandelingen veel te lang gerekt zijn. sloeg de Wethouder af' de Spoorweg Mij. werkt zóó stroef, ook al. omdat zij geen belang bij de zaak heeft, dat grooter voort varendheid van B. en W. niet geholpen zou hebben. Het is voor een buitenstaander al heel moeilijk om hier te beslissen, aan welken kant het gelijk is. Met den heer Klein kun nen wij niet anders doen dan dankbaar te ziin voor de verstrekte gegevens en de hoop uit te spreken, dat nu spoedig een oplossing kan worden verkregen, waarbij 't gemeente belang gediend wordt. Moge het nog niet te laat zijn! Wethouder Slingeoberg heeft nog de con versie van eenige geldleeningen voorgesteld, met verlaging van den rentevoet van 5/4 op 4% pet. De lecningen zijn indertijd ge sloten bij den Pensioenraad en voor ver vroegde aflossing moet 1 pet boete worden betaald, zoodat het voordeel niet direct merkbaar is. Maar het komt toch over twee jaar en de groote leening van twee millioen loopt nog 38 jaar. We kunnen dus nog pro- fiteeren! N. V. ELECTRICITEITSBEDRIJF HIL- LEGOM—LISSE—SASSENHEIM. In de maand April van dit jaar werd een vergadering gehouden van den Raad van Commissarissen van bovengenoemd bedrijf i gehouden ter behandeling van de Balans en Verlies- en Winstrekening 1925 en het jaar verslag. De Algemeene Vergadering van Aandeelhoudsters heeft daarna met algemeene stemmen, overeenkomstig pae-advies van Commissarissen de Balans en Verlies- en Winstrekening goedgekeurd en daarbij hare groote tevredenheid uitgesproken over den gang van zaken bij het bedrijf, de leiding van het bestuur en toewijding van het perso neel. Het boekjaar 1925 kenmerkte zich even als vorige jaren door een gestadigen groei en geleidelijke toename van het aantal aan- I geslotenen aan de electrische netten. Onge- twijfeld heeft daartoe bijgedragen de bij den aanvang van het boekjaar ingevoerde ta- riefsverlaging, waardoor sommigen, die nog sceptisch stonden tegenover het bedrijf, tot het inzicht kwamen, dat ctit op een ezonden basis gegrond was en bij normalen gang van zaken tot steeds grooteren bloei moest ko- 1 men. Door den grooteren omzet van electrischen stroom was het mogelijk met ingang van 1926 j weer nieuwe tariefsverlagingen in te voeren, I die zeker van invloed zullen zijn op het j stroomverbruik. Als vaststaande mag dan ook worden aangenomen, dat, wanneer tegensla- gen, waarvoor het bedrijf tot heden gespaard I bleef, ook in de toekomst uitblijven, het ge- I meenschappelijk bedrijf dér 3 gemeenten Hillegom, Lisse en Sassenheim binnen kor ten tijd zal behooren tot de ecenomische be drijven op dit gebied. De vooruitgang van het bedrijf moge blij ken uit enkele cijfers Op verschillende plaatsen werd het kabel net- uitgebreid n.l. te Lisse in Vreewijk en te Hillegom in Locstwerweg II, Havenstraat, Havendwarsstraat, Brcuwerslaan en Patri monium, terwijl een hoogspanningskabel gelegd werd van het transformatiestation Hillegom-Zuid naJr het Pompstation der Waterleiding. In 1925 werd totaal 8521 meter kabel gelegd eind 1925 was in den grond aanwezig ruim 76 Kilometer kabel, waaronder c.a. 3!4 K. M. eigen hoogspanningskabel. Het aantal aansluitingen nam in 1925 toe met 442, waaronder 243 voor huur-installa- ties. De toename bedroeg voor Hillegom 143 voor Lisse 185 en voor Sassenheim 114. Op 31 December 1925 waren in totaal aan gesloten op het net 1666 installaties waar onder 498 huurinstallaties. Dat ook het jaar 1926 geen slecht figuur zal maken, moge blijken uit het feit, dat zij in de eerste vier maanden van dat jaar 258 nieuwe installaties aangesloten zijn. Op 1 Mei 1926 bedroeg het aantal aange slotenen voor Hillegom totaal 681, voor Lisse 72p en voor Sassenheim 520 of totaal 1924. Eind 1925 waren op het net aangesloten 115 motoren te Hillegom, 158 motoren te Lisse, en 80 motoren te Sassenheim, totaal dus 353 motoren met een capaciteit van701 P.K. Het aantal huurkoop-installaties nam slechts weinig toe, het aantal huurinstallaties daaren tegen in belangrijke mate. Geplaatst waren eind 1925 in totaal 1838 K.W.U. meters. Storingen van eenige beteekenis kwamen niet voor. In 1925 werden ingekocht van de Licht fabrieken te Leiden 507132 K.W.U. tegen 349734 K.W.U. in 1924 aan verbruikers werden afgeleverd ,427785 K.W.U. tegen 277068 K.W.U. in 1924. Voor het net Hillegom bedroeg de verkoop in 1925 totaal 175260 K.W.U., voor Lisse 135663 K. W. U. en voor Sassenheim 116862 K.W.U. Van de totale stroomlevering werd afge geven aan het net Hillegom 41 aan het net Lisse 32 aan het net Sassenheim 27 Ook voor 1926 kon weer tot een tariefs verlaging worden besloten. Het avondtarief licht bedroeg in 1922/23 45 cent, in 1924 40 cent, in 1925 35 cent en is nu voor 1926 30 cent per K.W.U. Dagtarief licht was voor die jaren 25, 25. 20 en 15 cent per K.W.U. dagtarief kracht 24 20, 20, en 15 cent per K.W.U. terwijl het penningmetertarief in 1924 bedroeg 45 cent, in 1925 40 cent en voor 1926 35 cent per K.W.U. De thans geldende tarieven kunnen een ver gelijking met die der meeste bedrijven wel doorstaan. Tegen speciale tarieven werden nog enkele contracten afgesloten, op deze wijze kan ook de industrie van het groote ge mak van electriciteit als beweegkracht pro- fiteeren. Het moge in rustige tijden misschien waar zijn, dat het leven in de eene plaats en de andere, in ons land veel op elkander ge- lijkt, zoodra het roerig wordt in 't buiten- iand, houdt die gelijkheid op. Dan reagee- ren onze havenplaatsen als voelhorens en teekenen zich de internationale gebeurtenis sen in het leven van die plaatsen af, meer dan elders Er is onrust in het land van onze buren over de zee. Van alle Neder- landeis kunnen 90 pCt. er naar zien, als zaten ze in een circus. Slechts langzaam krijgt die woeling beteekenis voor hen, misschien eerst na weken. Doch IJmuiden en de andere havenplaatsen reageeren. Werd reeds herhaaldelijk de markt hier overvoerd met Duitsche trawlers, deze week werd het direct erger, doordat schepen, wier plan het was, daar hun visch te bren gen. thans naar hier komen. Daarop volgde de aankondiging van de solidariteitsmaatre gelen der Internationale Transportarbeiders Federatie Gisternacht kwam hier de Engelsche trawler Rilette, G. IJ. 1046 binnen. Dat zij door de arbeiders gelost werd, onder het motief, dat de staking de levensmiddelen voorziening niet wil treffen, ontlokte aan het meer revolutionnaire deel een protest. Waarom kon zij dan niet in Engeland los sen, daar zij reeds met de lading op de Theems is geweest? Bij haar prptest voegde de IJmuider Federatie de verzekering dat zij zal verhinderen, dat de boot hier kolen laadt. Van andere zijde wordt echter verzekerd, dat deze trawler hierheen is gekomen, om dat de visch in Engeland bijna niets waard is. De Rilette zou nog kolen voor 2 reizen in de bunkers hebben. Reeds kon men lezen, dat de reedersver- eeniging zich in verbinding met de vakorga nisaties gesteld heeft om te onderzoeken, of dezen, er bezwaren tegen hebben, dat er trawlers zijn, die de visch te Billingsgate (Londen) aan de markt brengen. Do« de Federatie is gisteren aan de patroons daar op geantwoord, dat dit via 't hoofdbestuur aan de Engelsche stakingsleiding gevraagd zal worden. Zoo spoedig mogelijk zal dan de Federatie een definitief antwoord zenden, j Het laatste kwam een daadwerkelijke ac- tie. Een trawler bunkerde kolen, om te gaan vrachtvaren naar Engeland. Toen dit gecon stateerd werd, legden de kolenwerkers den schop neer en berichten aan de reederij van I de Hazenkamp, IJ. M. 80, dat voor dit doel niet gewerkt mocht worden. De poging schijnt thans opgegeven. De Amsterdamsche politie heeft tegen eenige personen proces-verbaal opgemaakt, wegens het springen van een in gang zijn- den wagen der E. S. M. De politie is tot dezen maatregel overgegaan, daar reeds enkele malen ongelukken zijn gebeurd met het op- en afspringen. De passagiers, die desondanks de tram voor de halte willen verlaten, worden door het trampersoneel gewaarschuwd. Het opmaken van proces-verbaal heeft plaats op grond van het tramwegreglement en kan ook geschieden met betrekking tot het opspringen. Voor de Haarlemsche Rechtbank ver scheen hedenmorgen H. v O., de bedrijver van de geruchtmakende serie inbraken in Bloemendaal, Overveen en Heemstede. De"* officier van Justitie had indertijds te gen bekl. een gevangenisstraf geëischt van 4 jaar. De rechtbank gelastte toen eenpsychia- trisch onderzoek op last van den verdediger, mr. Pliester. Het psychialrisch onderzoek werd opgedragen aan Dr F. Muller en Dr, W. Beyerman, die hedenmorgen als getuigen gehoord werden. Hét rapport, door beide geneesheeren op gesteld concludeert, dat v. O. wel beschouwd moet worden als psychopaath, doch, dat hij voor zijn daden niet onverantwoordelijk kan wrden gesteld. DeOfficier van Justitie presisteerde daar om bij zijn eisch van 4 jaar gevangenisstraf, omdat bekl. toerekenbaar voor zijn daden moet worden geacht. De verdediger, mr Pliester, merkt op, dat zijns inziens bekl. verminderd toereken baar is en daarom niet volkomen toereken baar voor zijn daden kan geacht worden. Op de vraag van den piesident, of bekl. nog iets te zeggen heeft, zegt deze, in zijn cel door geesten bekogeld en mishandeld te worden. De uitspraak wordt bepaald op Donder dag 20 Mei a.s. In Heemskerk staan de aardbeienvelden in vollen bloei. Het vroege zoowel als het late gewas staat er zeer goed voor. Wegens de groote schommeling van de vreemde koer sen, worden de vruchten niet meer aan de struik verkocht. Voor den oorlog hadden er in het aardbeiendistrict dikwijls publieke ver- koopingen plaats van aardbeien aan de struik. Als het weer goed blijft dus behalve veel zon ook flink regen, want in de duin streek klaagt men al spoedig over droogte belooft het een goede oogst te worden. In de raadsvergadering der gemeente Vel- sen, welke a.s. Dinsdag gehouden wordt, zal behandeld worden het eventueel toestaan van kampeeren te IJmuiden en het even tueel vaststellen van een kampeerreglement. In het uitstekend geredigeerde apologe tische tijdschrift „Het Schild", komt een zeer belangwekkend artikel voor van de bekende, niet-katholieke schrijfster Ellen Forest. Zij schrijft Zooveel hadden we ervan gehoord, maar gezien nog niets. Je wordt een beetje bang van „zien" in onzen tijd. Telkens weer ga je goedsmoeds, telkens weer eindigt alle illusie in het ten zooveelste male gedoemd worden, het probleem op te lossen „wie heeft het mis, zij of ik Telkens weer moet ik een zuiver-physie- ken afkeer overwinnen als ik geplaatst wordt tegenover de „fantasie" van onze architecten, beeldhouwers, schilders. En was het dan nog maar „fantaisie toute pure" 1 Meestal is het een ratjetoe van 's kunstenaars vage herin neringen, en herkennen zij, die zelve gezien hebben, heel duidelijk invloeden van de Khmer kunst, van Egypte, China, Zoulou- kunst of van de naieve voorstellingen der Inca's. We zouden gaan „zien" 'n Angstig besluit. Maarhad ik 's morgens niet den eer sten koekoek gehoord, dien voorbode der lente en lag het Seminarie niet in een der schoonste gouwen van ons land, waar af zichtelijke bollenschuren nog niet opper machtig alle schoonheid te niet doen. Ik ben niet Roomsch, dus was de voor geschiedenis van het gebouw dat we gingen zien, mij vreemd. Die wil ik ook niet in de tails weten. Voor mij is, aan wat de Room- schen doen, -maar één machtige drijfveer „geloof" en één benijdenswaardige grond slag „eenheid". Wij, Protestanten, protes teeren tegen die eenheid en noemen die „Roomsche kuiperij". Alsof er bij ons geen kuiperij bestond, geen geknoei en intrigue Laten we even aannemen dat al, wat menschen beroeren, menschelijke fouten heeft, dat er dus bij de Roomschen evengoed kuiperij kan zijn, als bij ons, alleen daar gaat alles om een ideaal en bij ons, helaas, om kleine persoon lijke belangetjes. En als we dan dat leelijke woord gebruiken, éér we iets grootsch be wonderen, zit er dan niet meer „afgunst" in dan „afschuw" van wat we 'n kwaad mee- nen? Laten wij even eerlijk de hand in eigen boezem steken en ruiterlijk bekennen „wij zijn afgunstig op het resultaat van wat we critiseeren." Neen, geen andere voorgeschiedenis voor mij dan „geloof" en „eenheid". En dan op stap. Weer de koekoek Bode van lente, vreugde, gelukEn alom in de lucht, vrome, stille verteedering. We rijden langs groote, eer waardige, oude buitens, langs stukken his torie. Ook 't „Oud Clooster", dat wat nu „Nieuw Hageveld" is, heeft zijn geschiedenis. Het oude Spaarne, dat er langs vloeit, heeft menig tafereeltje weerspiegeld, het penseel van een Carot, een Chardin, waardig. Langs een heerlijke laan, langs de over blijfselen van een oud buitentje, komen we er Droomen we? Waar zagen we dezen ge vel Brugge, aan 't Minnewater, heeft iets dergelijks en dan Versailles Heerlijk, rustig, weldoend Jan Stuyt, meen ik, is de architect en laten we voor alles hem huldigen. Het is zoo verleidelijk, zoo makke lijk, zoo misdadig tevens, eigen erbarmelijke fantasie uit te leven, ten koste (en op kosten) van anderen. Het eischt zooveel zelfbeheersching, zoo veel wilskracht, zooveel en 2oo hoog inzicht in de werkelijke richting van onzen tijd, om te durven zeggen, in steen of in woord „Ziet, wat deze maakten was zóó schoon, dat ik het niet beter kan." Wat deed Jan Stuyt Als een echt kunstenaar, als een man van fijnen smaak, gaf hij eere die eere toekomt, en zoo is zijn werk geworden, een juweel 1 En als alle moderne Amsterdamsche gebou wen, als de nachtmerrie van de Haagsche Bij enkorf en de monumentale klok in het Raad huis van Rotterdam alleen nog zullen zijn afzichtelijke getuigenissen van momenteele schoonheidsverkrachting zal „Nieuw Ha- geveld" rein en puur vertellen, hoe al die dwaasheid maar een uitspatting was van een volk, dat in de kern gezond en verstandig was. En als de architect voor het kleed ruiter lijk bekende „ik kan het niet schooner dan dezen" voor het inwendige kwam hij zélf open maakte het tot een schoon har monisch, practisch geheel. Hier is met liefde gewebkt. Niet alleen voor geld. Een heelen middag hebben we er gedwaald en we hebben geleerd, wat eendracht kan, wat liefde vermag. Ik zou een lied willen dich ten op de vlekkelooze reinheid van gangen, trappen en zalen, op den Pieter de Hoogh' schen glans en glorie der hypermoderne, hygiënische keuken Hier werken geen men schen, hier werkt „liefde, toewijding, geloof." Wie zei me laatst„Als de Katholieken het heft in handen krijgen, gaan we terug tot oer-toestanden." Och kom! Al te graag wordt dergelijke onzin geloofd. Ik zélf geloofde het toch. Maar één blik in de douche-zaal van Nieuw-Hageveld stelt u gerust. Wat 'n instal latie 1 Van Amerikaansche perfectieStel lig de beste, meest complete, meest up to date inrichting in ons land. Ik zou alle ropmsch-vijandigen wel wakker willen schudden, hun willen toeroepen „Blijft niet volharden in uw middeleeuwsche vooroordeelen Ziet wat ze doen, en begrijp, dat hier meer achter zit dan gij denkt en iets anders dan gij vermoedt 1" Wij hebben alleen kunnen bewonderen. Als ik een jongen was, zou ik hier willen zijn, tusschen werkende, denkende en biddende mannen. Zeg me nooit meer, dat het onderwijs er slecht is. Gaat eens zien naar de proefzaal voor wis- en natuur kunde Ziet eens, wat daar aan de allermo dernste apparaten bijeen is! De boekerij is een diepe bron van alles en nog wat. Elke kamer (het zijn geen eenvormige cellen, maar mooie, ruime, frissche kamers) van de leeraren, heeft een eigen, kleine boekerij, maar de grootet algemeene is ook voor hen de wel, waarui, ze steeds weer putten. Naast de tradities der Kerk, leven hier de tradities der menschen, Nog als in de middel eeuwen, zijn de priesters schatbewaarders van wat de menschheid wrocht. En ze bewaren alles, niet als booze waak honden, maar als vriendelijke, mededeelzame verzamelaars, trotsch op hun schatten, die ze zoo graag laten bewonderen. En menschen zijn het, menschen van vleesch en bloed, met menschelijke belangstelling en nieuwsgierigheid, naast hun stellige ze kerheid omtrent God en Zijn Beloften. Hier, bij hen die het stigma „onverdraagzaam" kenmerkt, géén zalvende, onnatuurlijke preektoon, géén „!Heer, ik dank u, dat ik fliet ben gelijk deze".gedoe Deze lieden hebben iets beters dan uiterlijk vertoon van „boven de gemeente-te-staan". Ze voelen geen behoefte aan 'n zalvende spreekwijs, ze kennen heiliger zalving dan die van men- schenstem. Ik heb Nieuw Hageveld gezien en meer dan ooit ben ik overtuigd, dat deze menschen, die zulke dingen tot stand kunnen brengen, de werkelijke dragers onzer beschving zijn. Onze wereld is gekomen op een punt, waarin „kiezen" geboden is. 't Is nu maar de vraag „Wat wenscht ge voor deze wereld Orga nisatie of desorganisatie, wording of vèrwor- ding Aan het eind van het touw staat aan den eenen kant zwart, aan den anderen kant rood. Wat daar tusschen ligt trekt vruchte loos rechts of links. We moeten kiezen. En wie wenscht nu ondergang en verwording Hier geldt het woord „hoort niet (als ge daar tegen bent) naar mijn woorden, maar ziet naar mijn daden." Die daden, door de eeuwen heen, behielden voor ons Alle klassieken, alle handschriften, alle kunst. Die daden gaven ons de schoone Gothische kathedralen, als juweelen gevat in de ketting, die is de weg welken de kruis ridders gingen. Die daden gaven Toorop een waardig kader en zuiverden de literatuur. En die daden bestreden pest en cholera, gaven hygiëne en scholen aan volken die geen van beiden kenden, gaven mannen als Cou- vreur (China), Wieger en honderden anderen gelegenheid onbekende talen te bestudeeren. Die daden houden nu de wereld nog eenigs- zins in bedwang, trachten de traditie hoog te houden, die wil dat een vrouw zich bedekt en niet in aanschijn de gelijke is van den man. Hun daden zijn bewonderenswaard zie Nieuw Hageveld 't Was fijn, die honderden frissche, gezonde jongens te zien, sportief, studieus, natuur- en kunstlievend Onder den hoogen, op dien van Michel Angelo ge'inspireerden koepel, zagen we hen knielen, en ons trof de eenvoud, de deemoed, de èchtheid van alles. Men zei me „die arme jongens loopen er in ze komen er als kin deren en kunnen er later niet meer uit." Leugens Ik stak mijn licht op bij een der Profess ren. „Er zijn er bij, waarvan we ter stond merken die is niet geschikt om te blij ven, maar er zijn er ook die het pas heel laat merken. Maar hoe laat ook, wie voelt dat hij hier niet meer hoort moet gaan. Dat is geen beroep, het is een roeping." Langzamerhand gingen onze oogen open, vielen vooroordeelen als versleten vodden af en dan stond daar alleen nog het goede wat ze doen, deze men- Nederland en de staking in Engeland. De Bond van R. K. Kiesvereenigingen in Drente en de samenstelling der veencom- missie. De motie-Gerhardt tot wederinvoering^ van het 7de leerjaar verworpen in de Twee"1" de Kamer. De tocht van de „Norge". De mandenmakersstaking geëindigd. De algemeene staking in Engeland. In dustrie en spoorwegverkeer, behoudens en kele beperkte diensten, liggen stiL Geen hervatting der onderhandelingen. Een bood schap van Baldwin in het Regeeringsblad. Dreigende kabinetscrisis in België. V De invloed der Engelsche staking in Frankrijk reeds merkbaar. (Zie verder ook Laatste Nienws), Barometerstand 9 uur v m.: 758. Stilstand OPTICIENS FABRIKANTEN Koningstraat 10 Haarlem. Licht op: De lantaarns moeten morgen worden opgestoken om 8 03. Medegedeeld door het Kon Ned Meteoro logisch Instituut te De BildL Naar waarnemingen in den morgen van 6 Mei. Hoogste barometerstand 772.5 m.M. te Vardoe. Laagste barometerstand 754.8 m. M. te Karlsruhe en Skudenaes. Verwachting van den avond van 6 tot den avond van 7 Mei: Meest matige noordelijke tot westelijken wind, afwisselende bewolking, waarschijnlijk eenige regen, zeilde temperatuur. schen, het schoone wat ze voor de mensch heid behouden en het ideaal, welks fiere, dee moedige dragers zij aijn. Nieuw Hageveld is meer dan een Seminarie het is, voor mij als niet-Katholieke, een vin ger op de wondeplek, „oneenigheid", een vingerwijzing naar het ideaal „Eendracht." In de groote zaal van St. Bavo werd gis teravond voor de leden v.d. R.K. Volksbond een concert-avond gegeven door de R.K. Harmonie „Euphonia" uit Overveen. Vele leden waren opgekomen doch ook velen waren weggebleven, waardoor de zaal voor de helft gevuld was. Een negental nummers voerde de Harmo nie, die reeds meerdere lauweren oogstte, op voortreffelijke wijze uit, onder leiding van haar directeur den heer L. W. Lefeber. Hierbij was o.m. het t Strijdlied van het Alg Ned. Werkliedenver bond gecomponeerd door Theo Smit, dat frisch en krachtig ten gehoore werd gebracht, en hoogst aangenaam aandoet. Het- audito rium volgde aandachtig hetgeen geboden werd en daar de muziek niet al te zwaar was, kan de waardeering onverdeeld zijn. 1 Even na het begin van den avond deelde de heer van Castricum als voorzitter, nog eenige bijzonderheden mede, waaruit wij oon. opmerken dat er 40 nieuwe leden waren aan geworven. door krachtige propaganda. In verband met de 35-jarige herdenking van het Encycliek Rerum Novarum deelde de Voor zitter mede, dat de viering ervan niet plaat selijk zal geschieden, doch landelijk en Dio cesaan, eerstgenoemde in Utrecht door een groot cpngres en in Amsterdam door het houden van een groote Demonstratie ea meeting. Dit zal plaats hebben op 13 Juni e.k. Er bestaan alsdan plannen om een. boottocht en een fietstocht te organiseeren terwijl er per spoor goedkoope reisgelegenheid zal worden gegeven. Het voorstel van vijf districts vrijgestelden is door den Centralen Raad niet aangenomen, in verband met de groote finantieele bezwarer welke daaraan verbonden zijn, doch zal een en ander nog eens nader worden bestudeerd. Voor de leden van den Volksbond is het dus, gisteravond een alleszins aangename avond geweest. Zaterdag 1 Mei vierde deze vereenigm» haar 1-jarig bestaan. Voor deze gelegenheid had de vereeniging voor haar leden en do-, nateurs en hun dames een feestavond ge organiseerd. De heer Kessens, voorzitter, opende den feestavond met een hartelijk welkomstwoord. Spr. memoreerde hetgeen reeds in het eerste jaar van het bestaan der vereeniging gepresteerd is. Dan onthulde de voorzitter het vaandel der vereeniging. Het vaandel stelt voor een getrouwe copie van het insigne van de Ruischvoorn. Dank werd gebracht aan de heeren P. de Jonges en J. M. Stoof voor hun werk in dezen. Door de dames werd een zilveren lauwer krans aan het vaandel gehecht. De heer Mozeman, clubhouder, overhan digde den voorzitter een bloemstuk. Des Zondagsmiddags werden de festiviteiten be-, sloten met een rijtoer.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1926 | | pagina 1