VERHAGEN's PARIJSCHE WAFELS EN MILKO
Stichting „Katholieke Radio-Omroep."
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Derde Blad Zaterdag 8 Mei 1926
De algemeene staking in Engeland. Geen noemenswaardige verandering.
Toenemende wanordelijkheden. Het standpunt van de regeering. Het
Duitsche luchtverkeer, voor niet-militaire doeleinden, is geheel vrij. De
slooping der luchtschiphal in Friedrichshafen zal niet behoeven te geschie
den. Maarschalk Pétain heeft instructies geseind voor het hervatten
der vijandelijkheden in Marokko.
KERK EN SCHOOL..
DE TERUGKEER DER KARTHUIZERS.
KUNST EN KENNIS.
Zomerspelen te Oosterbeek.
DRANKBESTRIJDING.
FEUILLETON.
HET ERFDEEL VAN
ZIJN VADER.
t
Niemand, op de hoogte van zijn tijd, zal
kunnen ontkennen, dat de radio-uitzending
een groote toekomst tegemoet gaat en dat
Zij een factor van beteekenis zal worden
in het godsdienstig en cultureel leven.
Ongedachte mogelijkheden staan voor haar
open en het zal wellicht niet lang meer
duren of zij neemt in het maatschappelijk
-leven een evenvoorname plaats in als de
Pers.
Als wij, Katholieken, er groot op gaan
en terecht, steeds met onzen tijd mede te
leven, als wij ons bovendien onze roeping
bewust zijn om naar best vermogen mede
te werken tot de verspreiding der christe
lijke ideeën, als wij het woord van den
Meester „gaat en onderwijst alle volkeren"
beschouwen als het eerst bevolen aan de
Katholieke Kerk, dan kan het niet anders
Of wij moeten het moderne middel der
radio-uitzending mede benutten ter ver
spreiding van onze ideëen op godsdienstig,
wetenschappelijk en kunst-gebied.
Dat de radio-uitzending slechts een mid
del tot vermaak zou zijn is toch niet houdbaar
meer en te denken dat zij neutraal bestaan
baar is, waar zulk een invloed van haar
kan uitgaan, is wel even kinderlijk naief
als de mogelijkheid veronderstellen van
een neutrale school of een kleurlooze pers.
Op verlangen van het Doorluchtig Epis
copaat is een Stichting in het leven ge
roepen, die voor ons Katholieken het orgaan
zal zijn om de R.K. Levensstrooming in
al haar breedte door middel van radio
uitzending tot uiting te brengen.
Om deze Stichting een waarlijk Katho
lieke te doen zijn, waarin alle uitingen van
het Katholiek godsdienstig en maatschappe
lijk leven in ons Vaderland haar plaats zouden
kunnen vinden, is zij samengesteld uit de
gedelegeerden van de volgende organisaties
Ned. Bond van Katholieke Radio Ver-
eenigingen
Algemeene Bond van R.K. Rijkskies-
kringorganisaties in Nederland
Senaat der R.K. Universiteit van Nij
megen
Algem. R.K. Werkgevers Vereeniging
Hanzebond
R.K. Werklieden Verbond
Ned. R.K. Boeren en Tuindersbond
Federatie van Dioc, R.K. Vrouwen
bond n in Nederland
Apolog. Vereeniging „Petrus Canisius"
Ned. St. Gregorius Vereeniging, en de
Vereeniging tot bevordering der Weten
schap onder de Katholieken in Nederland.
Waar van christelijke en socialistische
Zijde reeds geruimen tijd radio-uitzendingen
plaats vinden en krachtige organisatorische
maatregelen zijn getroffeh. ter bestendiging
en uitbreiding daarvan, mochten wij niet
achterblijven.
Wel had men bereids in October van
het vorig jaar van katholieke zijde een
radio-uitzending in het leven geroepen,
die, met de bescheiden middelen waarover
zij kon beschikken, zooveel mogelijk aan
de verlangens van onze geloofsgenooten
trachtte te voldoen, nu echter moet die
uitzending een officieele worden voor ge
heel Katholiek Nederland en tegelijk op
een soliede basis worden gegrondvest.
Want dit werk is aan degenen, die het
ondernamen, groote financieele eischen gaan
stellen. Beschikten zij tot nu toe gratis over
den zender, daarvoor moet vanaf den eersten
dezer maand een óp zich gemotiveerde en
redelijke vergoeding worden betaald, waarbij
zich nog andere kosten komen voegen,
welke voordien niet bestonden. Hoe lang
deze toestand zal duren valt niet te zeggen.
Komt de Nationale Omroep tot stand dan
Zullen de zendende instituten op een langs
anderen weg verkregen vergoeding mogen
rekenen, maar tot dan zullen ze geheel op
eigen beenen dienen te staan. Alleen de
handhaving nu van den eenen wekelijkschen
Katholieken uitzendavond met de uitzen
ding van een Kerkdienst eens in de drie
weken en daaraan voorafgaande Morgen
wijding vraagt offers, welke niet meer door
enkelen kunnen worden gebracht. Deze
taak moet om de mogelijkheid ook eener
gewenschte uitbreiding door geheel Katho
liek Nederland worden overgenomen.
Het is daarom, dat de K(atholieke R(adio)
0(mroep)-Stichting zich wendt met goed
keuring en onder aanmoediging van ons
Doorluchtig Episcopaat, tot alle Katho
lieken in Nederland. Evenals vroeger met
de Pers en de School meet ook nu een werk
tot stand gebracht worden van onbereken
baar nut voor ons godsdienstig en "maat
schappelijk leven. Reeds nu, voor de Natio
nale Omroep werkelijkheid wordt, moeten
wij ons organiseeren voor het heden en
voor de toekomst.
Wij, met onze één onverdeelde Katho
lieke leer, wij, met onze Katholieke weten
schap en kunst, met onze organisaties op
sociaal en politiek gebied, wij moeten voor
het welzijn van onze geloofsgenooten in
ons Vaderland die kracht ontwikkelen waar
toe wij in onze eenheid in staat zijn.
En daarom moeten wij den K.R.O.
naken tot een instelling, waarin wij op ieder
gebied het beste geven, dat wij geven kunnen.
Wij oeten niet alleen het deel voor ons
opeischen, dat ons toekomt in den Nat.
Omroep, maar ook moeten wij nu reeds
den K.R.O. maken en dit kun n en w
als wij willen tot een instituut, dat niet
alleen ons katholieken in alle opzichten
voldoet, maar dat ook nuttig en verdienste
lijk is voor het algemeen.
Hetgeen wij tot nu bereikt hebben,
moeten wij in afwachting van de dingen,
die komen kunnen, handhaven en met alle
kracht, waarover wij beschikken, volmaken
en uitbreiden.
Daar zij geen enkel katholiek in ons land,
die niet medewerkt, om onzen Omroep te
maken tot wat wij gemaakt hebben van
onze Katholieke pers en onze Katholieke
scholen. Voortaan mogen wij niet meer
ons geld en onze krachten geven en ver
snipperen aan neutrale instellingen op dit
gebied evenmin als wij dit aan andere
neutrale instellingen doen, maar heel ons
kunnen dient geconcentreerd op den Katho
lieken Radio Omroep om dezen te maken
tot een, die de vergelijking met andere
glansrijk kan doorstaan. Hiervoor is noodig
het vormen allereerst van een grond-kapi
taal en vervolgens een jaarlij ksche bijdrage
van alle Katholieken van Nederland. Wat
het eerste betreft, dit is een zaak die zich
niet afspeelt in het openbaar. Wat het
tweede aangaat hiertoe roepen wij al
onze geloofsgenooten op en vragen hun
met allen aandrang Wordt lid van den
K.R.O. door het geven van een jaarlij ksche
bijdrage van 15.wordt donateur door
het schenken van een grootere jaarlijksche
bijdrage.
Allereerst vragen wij dat onzen luisteraars.
Het zijn er duizenden in ons land. Maar wij
vragen het vereer ook aan alle Katholieken,
die overtuigd zijn van het groote gewicht
eener Katholieke Radio-uitzending. Het
wordt niet alleen een communicatiemiddel
voor ons Katholieken van Nederland, het
wordt dit internationaal evenzeer voor de
Katholieken in Engeland, Ierland, België,
Frankrijk, Duitschland en op de inter
nationale bijeenkomst der R.K. Vak-vereeni-
gingen staat nu reeds de K.R.O. op het
program als een punt van bespreking.
Laten wij, Katholieken, toch allen over
tuigd zijn van het groote gewicht dezer zaak
en niet vergeten, dat hoe meer wij de Katho
lieke uitzending steunen hoe meer wij haar
kunnen doen beantwoorden aan al de ide
alen, welke wij in dit opzicht koesteren.
Welnu Katholieken van Nederland, dat
nieuwe en grootsche werk aangegrepen met
moed en volharding 1 Wij zijn hier in Europa
de eersten geweest, die een Katholieke
uitzending in het leven riepen, laten wij
een voorbeeld blijven geven door onze uit
zending zoo te ontwikkelen, dat zij de
voornaamste blijft, als andere Katholieke
landen ons hierin zullen gaan vólgen.
peeft u op als lid van de K.R.O. Stich
ting. I
Het adres is Spuistraat 12, Amsterdam
of zoo het u gemakkelijker is zendt uw
bijdragen onder het gironummer 4 9 7 4 4
aan den accountant, den heer Constant H.
Twaalf hoven te Amsterdam, die zich wel
willend bereid verklaard heeft de financieele
zaken onzer stichting te behandelen.
In het eerste geval zullen wij disponeeren
in beide gevallen zullen wij u het bewijs van
uw lidmaatschap toezenden, hetwelk wij
u vriendelijk verzoeken een plaatsje tegeven
naast uw radio-ontvangtoestel zoo gij er een
bezit.
Moge Gods zegen ons deel zijn en ons
Katholiek volk weldra beschikken over
een radio-uitzending, die volkomen in staat
is aan de rechtmatige eischen niet alleen
van ons, Katholieken, maar ook aan die
van een ieder onzer landgenooten te voldoen.
Pastoor L. H. PERQUIN
Voorz. v. d. K.R.O. Stichting in Ned.
PAUL A. M. SPEET
Secretaris.
Deze week de beslissing.
Deze week heeft in de Grande Chartreuse
bij Lucca (Noord-Italië) het generaal kapit
tel plaats van de orde der Karthuizers. De
ze vergadering is, naar de „Stichtsche Post"
schrijft, voor Nederland bijzonder belang
rijk, aangezien er een voorstel zal worden
behandeld, tot stichting van een klooster
in ons land.
Bij den hoogeerwaarden generaal is een
suppliek ingekomen, geteekend door een
groot aantal vooraanstaande Hollandsche
katholieken, waarin wordt aangedrongen
op een gutistige beslissing. liet stuk draagt
onderteekeningen van de hoogste kerke
lijke en wereldlijke autoriteiten hier te
lande en gewaagt o.a. van de edele rol,
welke onzp' voormalige karthuizerkloosters
in de vaderlandsche kerkhistorie hebben
gespeeld.
Indien de orde zou kunnen besluiten om
zich weder in Nederland te vestigen, staat
het wel vast, dat de Chartreuse zou worden
gesticht in een der drie zuidelijke bisdom
men. Vermoedelijk zou alsdan het klooster
worden genaamd St. Mariae en worden be
schouwd als een voortzetting van het be
roemde klooster te ROERMOND, hetwelk
in 1783 door Jozef II is gesupprimeerd.
Met groote belangstelling wordt in den
lande uitgezien naar de beslissing van het
ij kapittel.
De algemeene staking in Engeland,
Een beeld van den toestand te Londen
In d.en stand van de staking is geen ver
andering gekomen, niet medegerekend een
steeds toenemende verbetering van het
spoorwegverkeer, evenals van het verkeer
langs den weg. Een poging om het tram
verkeer te Londen niet vrijwillige arbeids
krachten te hervatten, werd door een vij
andige menigte belet. De politie zag zich
verplicht van den wapenstok gebruik te
maken. Te Londen werden gisteren 47 om
nibussen beschadigd. Gisteren is de politie
ter bescherming van de omnibussen ver
sterkt. De voedselvoorziening marcheer:
goed. Het aantal vrijwillige politie-agenten
neemt in stijgende mate toe, In weerwil van
den regen heeft er geen vermindering plaats
van het aantal personen die zich 's morgens
te voet naar hun kantoor begeven. Een
groot deel van het personeel van een dei
groote volksrestaurants te Londen heeft het
werk neergelegd, doch vrijwilligers onder
houden den dienst betrekkelijk goed.
Er is een „Mrs. Baldwin Transportdienst"
ingestejd. Mrs. Baldwin verzoekt personen,
die bereid zijn hun auto's ter beschikking
te stellen tot het vervoer van te Londen
werkende vrouwen en meisjes, die in de
voorsteden van Londen wonen, hun naam
en adres op te geven, de uren, gedurende
welke hun auto's ter beschikking staan,
enz.
De openbare berichtgeving.
De „Times" is de eenige krant, die ver
schijnt. Zij bevestigt, dat het verkeer ge
leidelijk aan toeneemt.
Het verkeer.
Alle transportdiensten verbeteren in
weerwil van de pogingen der stakers om
dit te beletten.
Het aantal vrijwillige politie-agenten
neemt toe. De veiligheid van het publiek
is volmaakt.
De Vakverbondsraad,
De algemeene raad van het Vakverbond
publiceert een verklaring, waarin hij krach
tig weigert in te gaan op den eisch der re
geering om onvoorwaardelijk de lastgeving
van de algemeene staking in te trekken.
Een verklaring van de regeering.
„The British Gazette" (het officieele
noodorgaan der regeering) wijst er opnieuw
op, dat iedereen moet beseffen, dat voor-
zooveel de algemeene staking aangaat, er
geen sprake kan zijn van een compromis
van. welken aard ook. Of het volk zal de
algemeene staking breken, óf de algemeene
staking zal het volk breken. Niet alleen
wordt de welvaart des lands benadeeld,
doch de grondslagen en de wettige Consti
tutie worden aangetast. De regeering zal
niet voor den strijd terugdeinzen en zal
alle le harer beschikking staande middelen
en alle noodige maatregelen, aanwenden
om op besliste wijze het gezag der» parle
mentaire regeering te verzekeren. Onge
twijfeld is het waar, zegt het blad, dat het
meerendeel der vakverecnigingsleiders,
toen zij de algemeene staking afkondigden,
niet het plan hadden, de constitutioneels
quaestie te stellen; zij lieten zicii willoos
voortdrijven onder den druk der extremis
tische elementen. De verantwoordelijkheid
van deze vakvereenigingsleiders is betreu
renswaardig. Zij hebben geen poging ge
daan om degenen die zij beweren te ver
tegenwoordigen, bij referendum te raad
plegen. Zij hebben in vele opzichten de ver
bintenissen, waaraan zij hun goeden naam
verpand hadden, verbroken. Het gezag der
parlementaire regeering boven eenige par
ticuliere combinatie moet worden hoogge
houden; elke man en elke vrouw moeten
vaststellen waar hun plicht ligt.
Regeering en Vakverbond.
De spanning lusschen de regeering en het
Vakverbond neemt toe. De stakers laten
hun passiviteit varen en pogen de werkwil
ligen, met geweld tegen te houden, waardoor
de politie voortdurend tot ingrijpen wordt
gedwongen. Totnogtoe was de politie in
staat om zonder hulp van de troepen on
lusten te onderdrukken, waarbij de politie
echter tallooze verwondingen kreeg.
Wanordelijkheden.
Donderdagavond laat hadden in Old Kent
Road in Z.O.-Londen relletjes plaats. Een
sterke afdeeling bereden politie en eenige
honderden agenten te voet verspreidden
dichte menigten. Verscheiden personen wer
den gekwetst. Een particuliere auto raakte in
brand. Het vuur werd door twee brandspui
ten gebluscht.
V
Opstootjes te Glasgow.
In het Oosterlijk deel van Glasgow had
den ernstige onlusten plaats, waarbij ver
scheidene personen werden verwond en zes-
en zestig gearresteerd. Enkele herbergen en
schoenwinkels werden geplunderd. De politie
veegde een omgeving van een tramremise,
die het centrum, van den aanval was, na ver
scheidene charges met den stok schoon.
Ongeregelheden te Middlesborough.
Donderdagavond werd te Middlesborough
een poging gedaan om een passagierstrein te
gen te houden, doch na een toespraak van
den burgemeester en andere voorname bur
gers ging de menigte uiteen. Later echter
hadden er ongeregelheden plaats voor de
dagbladbureaux en werd een motorbus ee
molesteerd. De politie herstelde de orde.
De actie tegen de spoorwegen en
autobussen te Londen.
Tachtig door vrijwilligers bestuurde auto
bussen zijn vernield" of door stakers in be
slag genomen.
Te Southampton namen de stakers alle
levensmiddelentransporten in beslag en bra
ken de spoorrails op. Te Croydon had een
bloedig handgemeen plaats met de politie
waarbij verscheidene personen zwaar ge
wond werden.
Ook te Birmingham hadden soortgelijke
gebeurtenissen plaats.
De houding der Dominions.
De nationale uitvoerende raad van het
Zuid-Afrikaansche Vakverbond besloot, om
den stakers in Engeland allen mogelijken
steun te verleenen en den uitvoer te belet
ten van alle goederen, die voor de stakers
nadeelig kunnen zijn. De raad deed ook een
beroep op de drukkers om geen geschriften
te drukken, die de zaak der arbeiders zou
den kunnen schaden.
De Australische spoorwegarbeiders.
De Australische spoorwegarbeiders heb
ben telegrafrch hun steun aan de Engel-
sche stakers aangeboden.
De terugslag der staking in het
buitenland.
Tengevolge .van de staking in Engeland
hebben verscheidene met erts geladen
vrachtschepen met Engeland als bestem
ming hun vertrek uitgesteld. Men vreest
voor stopzetting van het werk in verschei
dene mijnen, die door Engelsche firma's
worden geëxploiteerd.
De houding der kerken.
De aartsbisschop Van Canterbury en an
dere bisschoppen verzoeken allen, die van
een chrislelijken geest bezield zijn, met
hen te bidden dat degenen die verantwoor
delijk zijn voor het nemen van besluiten in
den bestaanden nood, het licht zal worden
gegeven om goede besluiten te nemen.
Steun voor de stakers uit Rusland
Uit Moskou is een groote som gelds
voor de stakers binnengekomen.
Het publiek en de staking.
Van onderhandelingen is geen sprake.
De sympathie van het publiek keert zich
langzaam van de stakers af, daar de extre
mistische elementen steeds meer de boven
hand verkrijgen.
Belegde vergaderinen.
Voor Zaterdag zijn tallooze vergaderin
gen van stakers belegd, Vakvereenigings-
Liders zullen in veertig vergaderingen het
woord voeren. Gevreesd wordt voor on
lusten.
De daling van den Frhnschen
franc.
De maatregelen, genomen om den franc te
verdedigen, moeten geheim blijven in afwach
ting van het oogenblik voor een plotselingen
tegenaanval. Alleen wordt het feit in herin
nering gebracht, dat de 100 millioen dollars,
geleend door Morgan om er aan de beurs
mee te manoeuvreeren, intact zijn gebleven.
De regeering zal er over beschikken wanneer
zij dit wenscht.
Er wordt aan toegevoegd, dat de regeering
den voortdurenden geheimen uitvoer van ka
pitalen gestreng zal onderdrukken.
De minister van financiën herhaalt, dat de
nieuwe cricis van den franc wordt teweegge-
oracht door oorzaken van buiten, onafhan
kelijk van de binnenlandsche politiek of van
den economischen toestand van Frankrijk.
Dientengevolge zal volgens den minister de
crisis slechts van voorbijgaanden aard zijn
en moet het publiek zich van agitatie ont
houden.
Helaas gaan sommige organen voort een
campagne te voeren, gebruik makend van de
financieele crisis om de regeering aan te
vallen en van de lichte agitatie onder de
ambtenaren om te spreken van stakingen en
desorganisatie, die, evenals in Engeland, in
Frankrijk zouden heerschen.
Het is waar, dat de beambten van de post,
de belastingen en de douane agiteeren en
eischen dat de belastingambtenaren zullen
staken, toch dit zijn losse incidenten.
Ernstiger is de voortdurende stijging van
de prijzen van vleesch, meel en eerste le
vensbehoeften, die echter wordt gecompen
seerd door de daling der prijzen van groen
ten en vruchten tot 50 Ct. tengevolge der
slaking van den uitvoer naar Engeland.
De politieke toestand in
Duitschland.
Volgens de „Germania" is het partijbe
stuur van het Centrum tegen .Maandag te
Berlijn bijeengeroepen. Het onderwerp van
bespreking zal zijn de toestand in verband
met de vlagge-quaestie.
De zonderlinge en nog niet zeer duidelijke
verwikkeling van den politieken toestand
in verband met de vlaggenvcrordtning van
6 Mei, geeft de „Frankf. Z," de volgende
opmerking in de pen.
Dat alles (die heele vlaggengeschiedenis)
zijn vragen van zoo geringe betekenis te
genover de ernstige en groote problemen,
welke het Duitsche volk thans bezig hou
den, dat men zich inderdaad afvraagt of
mannen als Luther en Stresemann alleen
maar daarom zulk een provocatie gewaagd
en zulk een opwinding van het volk, welke
toch te voorzien was, verwekt hebben. Bij
zulk een optreden moet de verdenking zich
opdringen, dat men hoopte, hier. misschien
ten koste van wat verontwaardiging, mat
ten slotte toch onbelemmerd, de eerste
stfhrede op het hellend vlak achterwaarts
te kunnen doen, welks betreden de recht-
sche pers thans reeds aankondigt.
Waaraan het blad toevoegt, dat, indien
men aan rechtsche zijde geloofd heeft
thans het verloop der gebeurtenissen een
andere wending te kunnen geven, men zich
dan verrekend heeft en te laat is gekomen.
Die zoo dachten, hebben thans niet alleen
den toorn gewekt van de republikeinen,
maar ook den eerlijken tegenzin van de
groote massa, die hen overigens in vele op
zichten verwant is, maar die zich neer wil
leggen bij het bestaande en rust wil heb
ben.
De bond van Duitschers in het buiten
land heeft den minister van buitenlandsche
zaken een telegram gezonden, waarin in
het belang van de eenheid der buiten het
vaderland vertoevende Duitschers de vlag-
genverordening wordt toegejuicht.
De Duitsche luchtvaart.
De thans beëindigde onderhandelingen te
Parijs over de Duitsche luchtvaart, waarbij
het ging om de opheffing van de aan de
Duitsche luchtvaart opgelegde dwangvoor-
schriften, vastgesteld bij het Londensche
ultimatum van '21 en de nota's var, de ge-
zantenconferentie van Mei '22 en 24, heb
ben geleid tot een overwinning van den
géést van Locarno. Duitschland zal voor
taan' vrij zijn in het maken van vliegtuigen,
behalve gewapende machines. De Duitsche
luchtvaart kan thans weer internationaal
concurreeren. De rijksweer mag, zij bet ook
op beperkte schaal, voorlaan vliegers op
leiden en wel 72 als pilot. De Duitsche
delegatie is er niet in geslaagd toestemming
te krijgen voor een lichte bewapening van
vliegtuigen voor politie- en douanetoezicht.
De bouw van luchtschepen is geheel vrijge
geven. De tot dusver verlangde slooping
van de luchtschiphal in Friedrichtshafen be
hoeft niet plaats te hebben. Duitschland
krijgt verlof ook in het bezette gebied
vlieghavens te onderhouden,
De afgebroken onderhandelin
gen in Marokko.
Uit Oudjda wordt gemeld: De Fransche
gedelegeerde Simon heeft aan Havas ver
klaard dat de (afgebroken) onderhandelin
gen niet nutteloos zijn geweest, daar de Rif
fijnen, naar te verwachten is, zeer binnen
kort nieuwe stappen zullen doen. Dan zal
voordeel worden getrokken uit den verrich
ten arbeid en indien er een nieuwe confe
rentie bijeenkomt zal zij veel gemakkelijker
verloopen dan de jongste.
De Spaansche gedelegeerde Lopez Ole-
van legde den nadruk op de volkomen
eensgezindheid tusschen Frankrijk en
Spanje.
Hervatting van het offensief?
De bladen stellen algemeen vast,. dat de
Riffijnen alleen de verantwoordelijkheid
dragen voor de breuk. Hoezeer wij ook van
goeden wille zijn, schrijft dc „Eere Nouvel
le" onze waardigheid dient niet te worden
prijsgegeven. Wij kunnen geen wapenstil-
stand% met de Riffijnen teekenen, maar
slechts een grooten Afrikaanschen vrede
tot stand brengen.
Volgens het „Petit Journal" heeft maar
schalk Pélain Donderdag de volgorde der
krijgsoperaties getelegrafeerd. De Matin"
zegt, dat het mogelijk is, dat de Franschen
in twee of drie dagen den eersten stoot
zullen ondernemen. Dc Fransch-Spaansche
politiek zal er op gericht zijn afzonderlijke
verdragen met de stammen te sluiten.
Het „Journal" verneemt uit Madrid, dat
50.000 Spanjaarden jjerebd zijn aan te val
len.
Het Ministerie van Oorlog deelt mede,
dat de operaties in Marokko binnen drie
dagen of uiterlijk een week zullen begin
nen. Er zal evenwel geen sprake zijn van
een offensief van grooten omvang. De Fran
sche en Spaansche troepen zullen langs het
geheele front plaatselijke aanvallen doen
om die stammen te onderwerpen, welke
onmiddellijk nabij de Fransche en Spaan
sche zones wonen. Men hoopt op deze wij
ze gemakkelijk de macht van Abd el Krim
tc breken.
In verband met de opheffing van de vroe
gere knellende bepalingen zijn reeds overeen
komsten getroffen over het toekomstig lucht
verkeer. Plannen zijn in den maak voor een
luchtlijn BerlijnParijs. Frankrijk krijgt het
recht van Straatsburg over Fürth naar Praag
te vliegen, terwijl Duitschland een liin mag
inrichten over Zuid-Frankrijk naar Spanje,
hetgeen in het voorjaar van '27 reeds het ge
val zou zijn.
De luchtlijnen worden eerst ingesteld na
de ratificatie van de overeenkomst.
De Keulsche dom.
Volgens een bericht uit Keulen heeft de
„Dombaukommission" besloten de werkzaam
heden in verband met de restauratie van den
dem met spoed uit te voeren.
Dreigende kabinetscrisis in
Luxemburg.
De kamer heeft om 9 uur de bespreking
hervat. Minister Pruero verklaarde dat de
verrassende stemming van Donderdag de re
geering niet zou verhinderen haar plicht te
doen jegens het land en het buitenland. Er
had een geanimeerde discussie plaats over de
politiek van de regeering-Reuter; deze ver
dedigde haar politiek. Om half 11 werd de
zitting opgeheven, en om half 2 hervat. Ech
ter hief de president wegens het groote ru
moer de zitting om 2 uur weer op zonder
den datum voor de nieuwe vergadering te
bepaler.
Freud eereburger van Weenen.
De psycho-analyticus dr. Sigmund Freud is
ter gelegenheid van zijn 70sten verjaardag tot
eereburger van Weenen benoemd.
Het valschemuntersproces.
In het valschemuntersproces, dat Donder
dag te Boedapest begint, zullen 24 beklaag
den terechtstaan; 120 Hongaarsche ed buiten
landsche journalisten zullen «le zitting bij
wonen. Voor het corps diplomatique zijn drie
loges gereserveerd.
Nadosy heeft een Joodschen verdediger ge
kozen. Raba een lipks-radicaal. Alle andere
verdedigers zijn „Oniwakende Hongaren".
Het publiek toont buitengewone belang
stelling. De toeloop is zeer groot. Het ver
schaffen van een plaats aan het groet aan-
tal journalisten ondervindt groote moeilijk
heden. De vertegenwoordigers van de diplo
matie kregen de zetels, bestemd voor de
ambtenaren van het O. M.
De aanslag op Mussolini.
Mr. Enrico Fcrri, de verdediger van Vio
let Gibson, de Iersche, die de vorige maand
een aanslag op Mussolini pleegde, heeft in
een gesprek met de „Popoii di Roma den
nadruk gelegd op de ontoerekenbaarheid zij
ner cjiënte. Zij is volgens hem door gods
dienstwaan bevangen. Hij is dan ook van
oordeel dat de justitie vóór elk psychiatrisch
onderzoek moet vaststellen of het denk
beeld van den aanslag spontaan bij Violet
Gibson is opgekomen of van buiten af is
gesuggereerd. De zekerheid, waarmede de
beklaagde haar daad heeft bedreven, sluit
volgens mr. Ferri geenszins geestesziekte
uit, daar zij op dat oogenblik zich misschien
wel van het feit bewust was, maar geen
macht over haar daden had. Het zou dus
een geval van lucide krankzinnigheid zijn.
Estland en Rusland.
De minister van buitenl. zaken I fjp heeft
Woensdag aan de gezant der So et-Unie
te Reval het antwoord van Estlam op het
aanbod nopens het sluiten van w. pact
van non-interventie overhandigd.
Magaz naar Rome?
De Duitsche radio-dienst weet te melden,
dat vice-admiraal Magaz tot Spaansche am
bassadeur bij het Vaticaan zou zijn benoemd.
zijn in Haariem en Heemstede in de
meeste le klas zaken verkrijgbaar
Evenals in vorige jaren zullen dezen zo
mer te Oosterbeek weder de bekende fan
tastische avondspelen worden opgeveerd.
De vereeniging O. V. V. heeft daarvoor
een nieuw werk van J. Wesselink, getiteld
„De Bernulf-legende", een stuk in 3 bedrij
ven, dat speelt in het tiude Ostrabcke in
1027, uitgekozen.
In het 1ste bedrijf komt o.a. voor de door
tocht van Koenraad II. een keizer uit het
Frankische huis, wiens gemalin Gisela in
de pastorie van Ostrabeke, achterblijft, waar
zij den keizffr een zoon schenkt.
In het 2de bedrijf wordt in den pastorie-
tuin een fantastisch sprookjesspel vertoond,
symboliseerend de geboorte van een ko
ningskind.
Iri het 3de bedrijf komt de keizer terug
uit Utrecht, waar hij den pastoor van Ostra
beke, den lateren Sint Bernulphus tot bis
schop benoemde als een dankbare erken
ning van de goede zorg aan keizerin Gisela
bewezen.
In het gevolg zijn thans Florentijnscbe
toovenaars, die worden geroepen in dit
Ostrabeke „de toover der Tuscische mach
ten" te brengen.
Koren zullen oude litanieën en liederen
zingen, begeleid door oude instrumenten.
In Oosterbeek verwacht men evenals vo
rige jaren talrijke bezoekers bij deze fantas
tische avondspelen, die in verband met de
ligging van het dorp ongeëvenaard zijn.
(Msb.)
DRANKBESTRIJDERS-PROP AGANDA
TE ALKMAAR.
Wanneer de teekenen niet bedriegen, be
looft deze een groot succe's te worden.
Des morgens te half eF zal onder de Hoog
mis in de St. Josephkerk aan de Nassau-
laan, een drankweer predicatie worden ge-
houders, door den bekenden kanselrede
naar Pater Wynandus Sluijs O.F.M. Des mid
dags half twee verzamelen de leden van de
deelnemende vereenigingen zich op het
Waagplein en trekken in optocht, voorafge
gaan door muziek naar den Stedelijken Mu-
ziektuin. Daar zullen het woord voeren: Pa
ter Felix Otten O.P. uit Zwolle en de heer
H. B. v. d. Sande, Voorzitter van hfft Dio
cesaan Kruisverbond in het Bisdom Haarlem.
De beide Propagande-commissies verwach
ten. dat geen K. V. of M. V. in Noord-Holland
het vaandel in den optocht laat ontbreken.
Alle gewenschte inlichtingen worden gaarne
verstrekt door den heer C. Venneker, Hout
weg 23, AlkmaaT.
13
Hij zag de omtrekken der meubelen, de
portretten, die aan de wanden hingen) en
aan de tafel gezeten zijn vader, die hem
den rug toekeerde.
Hendrik hield zich aan het venster vast,
en bleef ademloos, onbeweeglijk in dezelf
de houding. Hij zag in het halfduister iets
flkkeren, maar het was geen vuur.
Nog eens en nogmaals ten derden male
zag hij dat geflikker.
Het was het staal van een zwaard of
van een degen. Zijn vader moest dus bezig
rijn het een of ander wapen te polijsten.
Nu stak zijn vader het wapen recht vóór
zich uit en de eerste zonnestraal viel op
bet blanke staal.
Het hoofd van den ouden Hegemeister
Was grijs geworden.
Snel sprong Hendrik van den vensterbank
fa den tuin terug.
Hij wist eigenlijk zelf niet, Waarom hij
dat deed.
Hij gehoorzaamde aan een mwendigen
drang.
De klokken begonnen te luiden, om de
geloovigen tot de vroegmis uit te noodigen.
Hier en daar kwamen menscben naar bui
ten, om zich naar de kerk te begeven, de
meisjes met glad gekapte haren, met een
kerkboek in de gebruinde handen, en Hen
drik bemerkte, dat zij allen de overzijde
van de straat opzochten, wanneer zij aan
de grens van den tuin van zijn ouderlijk
huis waren gekomen.
Slechts één jong meisje bevond zich daar
onder, met zwarte lokken en donkere oogen,
dat regelrecht haar weg vervolgde, en de
anderen toeriep;
„Waarom» zou ik hem vreezen? Gij. zijt
allen dwaas."
Toen zag ze naar het venster, waaronder
Hendrik stond, en beider oogeij ontmoetten
elkaar, maar op hetzelfde oogenblik uitte ze
een luiden kreet, wierp haar kerkboek óver
het tuinhek heen en snelde voort.
Hendrik ging voorzichtig het kerkboek
oprapen, en beschouwde het met aandacht.
Hij opende het en las binnen in den
band den naain: Clara Eek.
Werktuigelijk stak hij het boek in zijn
zak, hoewel d.t voorval maar weinig indruk
op hem maakte. Het was immers maar een
eenvoudig boerenmeisje, en als geleerd jonk
man koesterde hij een zekere minachting
voor zulke personen.
Weer dacht hij aan Cecilia, met haar fijn,
blank gelaat.
Toen schudde hij ale herinneringen van
vroeger met geweld van zich af, en klopte
aan de huisdeur.
Dadelijk werd die voor hem geopend.
Zijn vader stond recht tegenover hem, met
zijn reusachtige gestalte en grijze haren.
„Wat vjilt gij?"
Hendrik antwoordde niets.
Het strenge gelaat van den ouden Hege
meister werd rood, toen hij zijin zoon her
kende, en teen trok hij hem naar binnen.
„Jongen, wat komt gij hier doen?" vroeg
hij met doffe stem. „Ik meende, nu al?--
Heb ik dan niet geschreven?.. Ik wilde..
Maar kom hier, in de kamer."
Hij ging zijn zoon voor, en wierp een on-
rustigen blik in het rond, haalde een sleutel
te voorschijn, ging een kamer binnen, en
liet zich zwaar in een stoel neervallen,
„Ga nu zitten, jongen," zoo begon hij. „Ik
begin; oud te wordenEn nu hebt ge
uwe studiën voltooid, nietwaar?"
„Ja," antwoordde Hendrik verlegen.
Het was hem te moede, alsof er behalve
hen beiden nog iemand tegenwoordig was,
maar dat moest een zinsbegoocheling zijn.
„Hebt gij den geheelen nacht door ge
wandeld?' vroeg zijn vader.
Hendrik stond plotseling op.
Zijn handen beefden, en het was hem on
mogelijk, op al die vragen te antwoorden,
die als 't ware een muur tusschen hem
zeiven en zijnen vader oprichtten.
„Vader," zoo begon hij met bevende stem,
„ik ben gekomen, omdat ik de onzeker
heid niet langer kan uitstaan, „ik heb on
gemerkt de school verlaten."
„Die onzekerheid?" vroeg de oude Hege-
meister met zijn vroegerea spottenden lach.
„Wat zijn toch die onzekerheden, die een
zeventienjarigen jonkman zóó kunnen kwel
len? Zijt ge soms verliefd?"
„Neen", antwoordde Hendrik verontwaar
digd.
Hij zag zijn vader aan en bemerkte toen,
dat diens oogen met een uitdrukking van
angst op hem gericht waren, die geheel in
strijd was met zijn spottenden lach.
„Waarom mag ik geen geneesheer worden,
vader?" vroeg hij toen kortaf.
De toon van zijn ^oorden klonk, alsof
hij zijn vader rekenschap van zijn weigering
wilde vragen.
„En waarom wilt gij zoo beslist genees-
heer worden?"
j Hendrik ging weer zitten en sloeg zijn
beenen over elkaar.
„Omdat ik mij geen honger levensdoel
kan denken, dan mijne medemenschen in
het leven te houden," antwoordde hij. „En
al wilt u mij daarom uitlachen, dat deert
mij niets. Ook de rector heeft mij uitge
lachen, maar iedereen, die zijn eigen weg
wil volgen, heeft het moeten verdragen te
worden uitgelachen. Ik wil geneesheer wor
den om het graf zijn voorbarigen prooi te
ontrukken, en misschien menig menschen-
leven, dat groote waarde heeft, te be
houden. Dat is mijn vaste wil."
„Zoo. Wilt gij dat," herhaalde de oude
Hegemeister langzaam.
Toen stond hij op, ging naar het venster
en sloot dat, en daarna schoof hij den
grendel voor de deur.
Toen ging hij weer zitten en steunde met
beide armen zwaar op tafel.
„Maar wanneer het nu eens je beroep zou
moeten zijn, om inplaats van menschen in
het leven te behouden, menschenlevens te
verwoesten?" vroeg hij
Hendrik sprong op.
Zijn gelaat werd doodsbleek.
„Ik begrijp u niet," stamelde hij.
Buiten klonk vroolijk gelach tot zijn oor
door, en het rollen van de wielen van een
rijtuig.
„Maar wanneer nu een hoogere beschik
king en een eeuwenoude overlevering van
u verlangde, dc wereld van waardelooze
menschenlevens te bevrijden, evenals on
vruchtbare boomen worden uitgerukt?"
vroeg zijn vader op ernstigen toon.
„Vader, maak mij toch niet krankzinnig,"
riep Hendrik uit. ,en,Wie zo-u toch van mij
kunnen en mogen verlangen, dat ik men
schenlevens verwoest? Ik begrijp u niet."
Toen richtte de oude Hegemeister zijne
schreden naar een kast, en opende die met
een grooten sleutel.
Met beide handen haalde hij er een in
zwart lederen band gebonden boek uit, dat
ap de bovenste plank lag. Hij lei het vóór
zijn zoon op tafel.
Alles draaide Hendrik voor de oogen.
Hij opende het boek en las:
„Hij die het zwaard grijpt, zal door het
zwaard vergaan.
Register van het aantal doodvonnissen,
voltrokken door het geslacht der Hege-
meisters, scherprechters van Neurenburg.
Philip Hegemeister .L Eén doodvonnis.
Philip Hegemeister II. Drie doodvonnissen
Hendrik Hegemeister I Geen.
Philip Hegemeister UI. Vijf doodvonnissen
Hendrik Hegemester II. Eén doodvonnis.
Hendrik Hegemeister III Twee doodvon
nissen.
Voorwaarden van het erfelijk contract.
De scherprechters van Neurenburg heb
ben aanspraak op een levenslang jaargeld,
vanaf hun twintigste jaar.
Zij hebben recht daarop, onverschillig of
zij in de gelegenheid komen, hun ambt uit
te oefenen, of niet.
Hij, die zich op wederrechtelijke wijze
aan de uitoefening van zijn ambten onttrekt,
moet als een afvallige worden beschouwd,
en als iemand, die diefstal pleegt jegens het
vermogen van den staat.
Elke eerstgeboren zoon van het geslacht
der Hegemeisters is rechtens erfgenaam van
het ambt en van het jaargeld van zijn vader.
Alleen dan, wanneer hei geslacht der
Hegemeisters uitsterft Teriiest ook deze
oorkonde haar kracht."
Met bevende handen sloeg Hendrik hef
noodlottige boek weer dicht.
Hendrik Hegemeister III, twee doodvon
nissen!
Hendrik Hegemeister UI was zijn vader!
En hij moest dus de vierde Hendrik He
gemeister zijn,
IWordt vervolgd-i
