Bezoekt Stand No. 17
Fa. A. H. DE WILDE
E.L.G.A.W.A.
S. C. JOHNSON SON
ELECTRIC FLOOR POLISHER
VOS ROUWENS
SMEDESTRAAT
E.L.G.A.W.A.
Fa.H. Koning Zn.
Hotel Duin en Daal
CONCERT DlUölllcllUddl
Z00 JUIST
ONTVANGEN
VAN BUCHEM
Het Programma van de
ÉL.GA.WA.
Turfmarkt 34, (hoek Kampervest).
F\ K. HOESBERGEN.
Bezoekt Stand No. 7a
III91II
IIIIIH
STAND 18
The Wood Finishing Autho
rities, Racine, Wisconsin,
U. S. A.
TELEFOON 15497-22156
KORTE ZIJLSTRAAT 8-10
EXPOSEERT
Sanitaire artikelen
Edison Radio
Gashaarden - Gascomforenenz.
lederen ZONDAGNAMIDDAG |||n0m0nflfllll
De Stands.
Agenten voor Haarlem en Omstreken
BIJ DE GROOTE MARKT
Bezichtigt vooral
van de
SANITAIR-TECHNISCH EIM ELECTRO-
TECHNISCH INSTALLATIE-BUREAU
LOODGIETER EN ZINKWERKER
VAN 3—5.30 UUR.
Spaarne 38 - Groote Houtstraat 161 en Cronjéstraat 49.
VLIEGENDE
HOLLANDERS
merk „Neather" vanaf 6.75
DRIEWIELERS
merk „Neather" v.a. 12.90
SPORT-
KARRETJES
merk „Neather" vanaf 2.30
TREKWAGENS
Blauw en geel geschilderd
vanaf 4.25
AUTOPEDS
Beukenhout, v.a. 1.40, 1.75
SPEKSTRAAT 3
TELEFOON 11494
BOEKHOUDEN
Adverteeren doet verkoopen 1
zullen toenemen, waardoor de producten
een nog grooter afzetgebied zullen bereiken.
U allen, Dames en Heeren, afzonderlijk
dank te brengen voor Uwen moreelen of
daadwerkelijken steun zou mij te ver voeren,
doch alvorens U, Burgemeester, te verzoe
ken deze, onze Electriciteit-, Gas- en Water
tentoonstelling te openen, kan ik met nala
ten, U Heeren der Pers, onzen welgemeenden
dank te brengen voor Uwe medewerking, die
in niet geringe mate er toe heeft bijgedragen
en dit in de komende week nog zal doen,
onze tentoonstelling te doen slagen.
Edelachtbare Heer, Burgemeester onzer
Stad, mag ik U thans, na onzen diepgevoel-
den dank gebracht te hebben voor Uwe be
reidwilligheid, onmiddellijk aan ons verzoek
gehoor te geven, uitnoodigen, deze tentoon
stelling, onze El. Ga. Wa. te willen openen?
Onze Burgemeester opent.
Hierna sprak de Burgemeester van Haar
lem, de heer C. Maarschalk, de volgende
openingsrede uit:
Mijnheer de Voorzitter van het
T entoonstellingscomité,
Dames en Heeren,
Gaarne nam ik de uitnoodiging aan om
de ,,Elgawa", deze tentoonstelling op het
gebied van Electricteit, Gas en Water te
openen. Want zij heeft mijn volle belang
stelling en het is mij dan ook een aange
name taak hier in Uw midden daarvan met
een enkel woord te mogen blijk geven.
Het was 'n goede gedachte, om eens over
zichtelijk bijeen te brengen wat op het ge
bied van de water- en lichtvoorziening in de
laatste jaren werd bereikt. Water, Gas,
Electriciteit, om ze nu eens naar hun ouder
dom op te noemen, hebben zich in de samen
leving onmisbaar gemaakt, en wij kunnen
ons ternauwernood meer voorstellen, dat er
een tijd geweest is, waarin deze goede gaven
werden gemist. Water heeft men natuurlijk
altijd gehad, regenwater in ons goede land
zelfs wel eens te veel, maar het leveren van
goed drinkwater uit een centraal punt, dag-
teekent van niet zoo heel veel vroeger dan
de levering van gas en electriciteit. En deze
is van eergisteren en gisteren.
Zoo künnen wij dan zeggen dat deze drie
gelijkelijk zegeningen zijn van den modernen
tijd; de snelle ontwikkeling van het ver
bruik en de daarmee gepaard gaande ont
wikkeling van de techniek, zelfs van den
allerlaatsten tijd. Op hoeveel verschillende
wijzen wordt tegenwoordig de electriciteit
toegepast, waartoe bezigt men niet het gas?
En wat de duinwatervoorziening betreft men
behoeft zich slechts te herinneren hoe het
daarmede in den goeden ouden tijd gesteld
was, om zich dankbaar te verheugen in het
bezit van goed drinkwater.
Zoo'n terugblik roept ons voor den geest
toestanden, die wij voor onmogelijk zouden
houden, ware het niet. dat wij nu eenmaal
het voorrecht genieten in een tijd te leven,
waarin schier niets meer onmogelijk is, waar
in het tot nu toe ongelooflijke tot werke
lijkheid wordt gebracht. Maar zeker is het
dat wij, van alle gemakken voorzien, ons
in die oude toestanden al zeer moeilijk zou
den kunnen inleven. Hoe stond het b.v. met
de watervoorziening?
Een centrale waterlevering ontbrak, een
ieder had zijn eigen waterleiding. De brou
wers. die voor hun brouwerijen zuiver water
noodig hadden, bezaten hnu kolk en groeven
hun vaart, waardoor het water naar de stad
werd geleid. Ook een waterleiding dus, maar
eigendom van het Brouwersgilde en aange
legd ter wille van het bier. Voortdurend
moest tegen verontreiniging worden gewaakt
en herhaaldelijk rijzen klachten, over het
nadeel, dat de aangrenzende bleekerijen ver
oorzaken. En de particulieren? Ieder voor
zag zich van water op zijne wijze. Het kwam
uit den grond, welwater; of uit den hemel,
regenwater. Iedere keuken had een of. meer
pompen, maar bij langdurige droogte, \vas
bet pompen wel eens tevergeefs. En dat dit
water niet altijd „beslist prima" was, spreekt
wel van zelf.
Erger werd het wanneer er soms bij brand
slechts gebruik kon worden gemaakt van de
modder der grachten. Dan gebeurde bet,
dat er meer andere dranken dan water aan
wezig waren. Het bleek de gezondheid wei-
^nig te schaden, want de Halsen zijn de nu
nog sprekende getuigen, dat ondanks de
minder hygiënische toestanden ook Haar
lem toch nog wel gezonde voorvaderen
telde, die naast het water ook andere dran
ken zeer wisten te waardeeren.
Eerst in het midden der vorige eeuw
tornt er verbetering; aanvankelijk was Haar-
i em voor zijn watervoorziening op Amster
dam aangewezen en werd stiefmoederlijk
bedeeld. De Amsterdamsche waterleiding gaf
wel eens te weinig water, en heelemaal niet
in de buitenwijken. Daar moest men zich
aan de pomp houden, evenals de ingezetenen
die den prijs voor het water niet konden
betalen. Totdat onze stad in 1898 haar eigen
leiding kreeg en van lieverlede over de
pomp zegevierde. Wat deze overwinning he-
teekent voor de volksgezondheid, is niet ge
noeg te loven. Maar dit is ook niet ncodig
om uw belangstelling gaande te maken vooi
onze Gemeentelijke Duinwatervoorziening
Be voortreffelijk beheerde instelling, waarop
wij trotsch zijn; niet noodig om u nieuws
gierig te doen zijn naar hetgeen deze ten
toonstelling op dit gebied te aanschouwen
zal geven.
Ontwikkeling en vooruitgang, ook op het
gebied der lichtvoorziening. En ook hiei
toont een terugblik, welk een ommekeer de
laatste jaren gebracht hebben, hoe ver wij
verwijderd zijn van de duistere" tijden van
kaars en oliepit. Het gas, door den Neder
lander Minkelers te Maastricht uitgevon
den, deed hier te lande zijn intrede in 1825,
het jaar der oprichting van de gasfabriek te
Amsterdam. En de wonderen van den elec-
trischen stroom zijn als 't ware onder onze
oogen geboren.
Spaarzaam was de verlichting in den ou
den tijd. Indien de maan haar licht verborgen
hield, heerschte duisternis op de straten.
Wie van den openbaren weg gebruik moest
maken, voorzag zichzelf van een lantaarn.
Dat een toestand als deze niet bevorderlijk
was aan de veiligheid, en dat zij de oorzaak
van talrijke ongevallen was, ligt voor de
hand.
Ook in onze stad was het schemeren. Hier
en daar bij poorten en bruggen een vet
kaars. En als er onraad was, als er verdach
ten in de stad waren, dan werden buitenge
wone maatregelen genomen. Dan werd den
burgers gelast achter het venster boven de
voordeur van hun huis een kaars te bran,
den aan beide zijdèn der straat, om het
vierde huis, en vooral elk hoekhuis. Maar
de uitwerking was niet groot, zooals te be
grijpen is.
Zoo sukkelde men voort tot in het vierde
kwart der 17de eeuw. In Amsterdam had
Jan van der Heijde „inventeur en opziender
van stadslantaarens" in die stad, nieuwe
banen betreden. Van 1669 af had deze be
kwame man zich beziggehouden met het
vraagstuk der straatverlichting. In de
hoofdstad had hij zijn uitvinding in toepas
sing gebracht en nu .zou ook Haarlem met
het nieuwe licht verlicht worden. Hij de
monstreerde zijn olielamp voor burgemees-
teren en rekende hun voor, dat „Wel vier
lantarens kunnen lichten met olie tegen
een met kaarsen". Hij somde de voordeelen
op en de overheid ging in op zijn voorstel
om ook onze stad van de nieuwe uitvinding
te doen profiteered En in den winter van
het jaar 1672, het ongeluksjaar in de ge
schiedenis des vaderlands, maar met een
lichtpuntje voor Haarlem, brandden hier
voor het eerst oliestraatlantaams „tot
groot genoegen en gemak van de goede in
gezetenen", verhaalt een tijdgenoot. Men
was opgetogen over de verbetering: Som
migen vreesden zelfs, dat het gezichtszin
tuig door het verblindend licht geschaad zou
worden.
We mogen hierover glimlachen, het blijft
niettemin een feit, dat de olielamp een
groote verbetering beteekende. En eerst
in 1878, dus twee honderd jaar later, werden
de laatste petroleum- en olielantaarns op
geruimd.
Het gas was gekomen, en bad na langen
strijd, overwonnen. Den lsten Januari 1837
brandden hier voor het eerst gaslantarens,
92 in getal, maar daarnaast walmden nog
650 oliepitten. De levering geschiedde door
een particulier, in dit geval door de „Impe
rial", de Engelsche Maatschappij, die hier
in 1835 een gasfabriek oprichtte.
Van lieverlede breidt het aantal gaslan
taarns zich uit In 1846 was dit aantal 159,
in 1867 werd het met 150 vermeerderd. Het
licht nam in helderheid toe o. a. door de
uitvinding van het gloeikousje. Maar de
levering bleef in handen van een particu
lier.
Totdat tenslotte, na een jarenlange strijd
tusschen voor- en tegenstanders van ge
meente-exploitatie, de raad beloot tot
stichting van een eigen gasfabriek.
Sedert 1902 zorgen de Haarlemsche licht
fabrieken voor de verlichting der stad. Fa
brieken, waarop den lsten Augustus 1902
werd met de electricische stroomlevering
aangevangen.
Gij zult geen opsomming' verlangen van
hetgeen er sindsdien is tot stand gebracht,
maar op een paar punten wil ik toch de
aandacht vestigen. Hoe kort is het nog ge
leden dat wij onze lantaarnopstekers, be-
ladderd, door de stad zagen wandelen om
lantaarn voor lantaarn te ontsteken. Voor
ons snel levend geslacht lijkt het haast weer
op een sprookje. En thans een druk vanuit
het centrale puat en alles is verlicht. Meen
echter niét, d,at bij al dien vooruitgang op
het gebied der verlichting, niets te verbete
ren overblijft. Licht, meer licht, beter licht
zijn vragen die het Gemeentebestuur ook
nu nog dagelijks bereiken. Stilstand kanen
mag er daarom ook op dit gebied niet zijn.
Nieuwe banen worden gezocht voor steeds
grootere ontwikkeling. Gas en electriciteit
wedijveren daarbij om den voorrang. Onge
looflijk klinkt het haast, wanneer van nog
grootere ontwikkeling wordt gesproken.
Doorgedrongen tot in. de diepte der zee en
de hoogte der lucht tot Noord- en Zuid
pool lijkt het menschdom te staan op het
toppunt van technisch kunnen. Maar wan
neer wij dan bedenken hoe in ieder tijd
perk, hoe primitief ook in onze oogen, ge
dacht werd dat het hoogtepunt toch wel
was bereikt, dan moet dit ons een leer
zijn, dat ook het nu bestaande uitgangs
punten heeft voor weer meerdere ontwik
keling.
Dit overzicht was een geschiedenis van
de overwinning van het licht op de duister
nis. En al verder zal de overwinning schrij
den. Hier is een gebied van onbegrensde
mogelijkheden. Maar wat reeds bereikt is,
dwingt tot bewondering van den mensche-
lijken geest.
Verlichting, verwarming, beweegkracht,
wat heeft hij daarin niet geschonken aan
den enkelen mensch en aan de maatschap
pij! Dit alles ons te doen aanschouwen, is
het doel dezer tentoonstelling waarvan het
succes daarvan bij voorbaat verzekerd is.
Ik verklaar de „Elgawa" voor geopend.
Ik breng hulde aan de voortreffelijke wij
ze waarop zij is voorbereid.
Moge een ruim bezoek haar deel zijn.
Na de rede van den Burgemeester weer
klonk een luid applaus.
De heer Lasschuit verzocht den burge
meester een schakelaar om te zetten, aan
welk verzoek de burgemeester voldeed.
Hierdoor werd de fontein op het podium in
werking gesteld en straalde in duizend glan
zen spattend de tentoonstelling in.
Het gezelschap bezichtigde dan met groote
belangstelling de verschillende stands, waar
na in de veranda de eerewijn geschonken
werd.
Hiermede was de openingsplechtigheid af-
geloopen,
stelling voor het publiek worden openge-
stelling voor het publiek worden opgenge-
steld.
De E.L.G.A.W.A. is geopend van 's-mor-
gens tien tot 's-avonds elf uur. Zondag wordt
de expositie eerst te twee uur 's-middags ge
opend.
De lezingen.
Wij vestigen nog eens met nadruk de aan
dacht op de lezingen, die in de volgedde week
zullen worden gehouden. Die zijn voor het
publiek uitermate belangrijk. Gaarne wekken
wij dan ook op, om deze lezingen bij te wo
nen. De heer Frederik Möller, directeur der
Vesta-fabrieken te Kopenhagen, houdt Maan
dagavond acht uur een lezing over het on
derwerp: 1. „Verwarming van kerken, ge
bouwen en woonhuizen, in vergelijking met
andere verwarmingssystemen"; 2. „Over de
toepassing van accumuleerende nachtstroom-
inrichtingen in Skandinavië" en de gebruiks-
I mogelijkheden van dergelijke installaties in
Holland1'; 3. „Algemeene beschouwingen over
de voordeelen van de electrische verwar-
mingstechniek, in het bijzonder voor de in
dustrie."
Het podium wordt geheel in beslag geno
men door den G. E. W.-stand, een stand
met een paedagogisch karakter. Verschil
lende grafische voorstellingen geven den be-
zichtiger gegevens en overzichten. De stand
is aardig verlicht. Er zijn verschillende huis
houdelijke apparaten tentoongesteld.
Stand No. 1, N.V, Technisch Bureau
Mandersloot, Maarssen (Utrecht), exposeert
kleine houtbewerkersmachines met aan- of
ingebouwde electromotors.
Op stand 2. Electromotorenfabriek Dordt
(vertegenwoordigers: De Goede en Huf, Am
sterdam) zien we in bedrijf een automatische
huiswerk-voorziening, een landbouw-wagen
met voordrijfwerk voor dorschmachine,
stroosnijmachine, gierpompen. Verder expo
seert deze fabriek een mantelkoeling-motor
zooals o.m. voor de mijnen geleverd wordt.
De firma G. Rekoert (stand No. 3), komt
met complete badkamerinstallaties, warm
watervoorzieningen, terwijl op stand 4' de
N.V. Handelsmaatschappij Electrocentrum,
Prinsengracht 357, Amsterdam, haar specia
liteit: Inventumstraalkachels, verwarmings
apparaten en E, M. I.-ventilatoren expo
seert.
Een belangrijke stand is No. 5 van de
Handelsmaatschappij R. S. Stokvis Zonen,
Amsterdam, Rotterdam en Groningen, met
een rijke collectie geijsers (Godesia en Vail-
lant), Junker en Ruh gasfornuizen en com-
foren, zoowel voor huishoudelijk gebruik als
grootbedrijf. Een afd. Radio is eveneens ver
tegenwoordigd.
Stand No. 6 van Gebr. Bosse is zeer
smaakvol ingericht, met een fraaie collectie
moderne lampen, naar ontwerpen van J. P.
Busé, Trautwein, Gerard Holt, Jos v. d.
Wall Perné e.a. De stand trekt door de
fraaie lampen zeer bijzonder de aandacht.
Stand No. 7 van A. S. Vesta, Kopenhagen,
beslaat een groot gedeelte van de ruimte
vóór het podium. Specialiteit: alle electri
sche verwarmings-apparaten, verwarmings
toestellen voor kerken, scholen, fabrieken,
ziekenhuizen enz. (Hoofdvertegenwoordiger
voor Nederland en Koloniën is de firma J.
van Ingen Co., Amsterdam.^ In combina
tie met deze firma exposeert de firma K.
Ploesbergen, Groote Houtstraat en Koning
straat, te dezer stede, met baden, geijsers en
waschtafels en verder wat deze bekende
firma in rijke sorteering aanbiedt op 't ge
bied van warm- en koudwaterinstallaties.
De N.V. Nederl. Gasmeterfabriek „George
Wilson," Loosduische weg 241, Den Haag,
neemt stand No. 8 in beslag. Deze vennoot
schap specialiseert op 't gebied van gas- en
waterleidingenaanleg.
Stand 9. De firma C. J. v. d. Broek, ijzer
handel, Oude Groenmarkt, exposeert in zijn
stand een collectie sanitaire artikelen, uit
sluitend Nederlandsch Fabrikaat van de
Société Ceramique te Maastricht.
Behalve deze sanitaire artikelen bevat de
expositie als vanzelfsprekend de grootste
verscheidenheid der artikelen, welke de
firma in den handel brengt.
Daaronder trekt de aandacht een nieuw
systeem koppeling van looden pijpen, waar
van ook een demonstratie gegeven zal wor
den.
Door dit nieuw koppelsysteem zal het
soldeeren der pijpen niet meer noodig Zijn,
terwijl de koppeling een druk van 120
atmosferen kan doorstaan.
Ten slotte rijn vertegenwoordigd de arti
kelen, zooals mengkranen van de firma K.
Butzke en Co, te Berlijn.
Stand 10 is ingenomen door „Heemaf" uit
Hengelo. Het verkoopkantoor der „Heemaf"
te Rotterdam exposeert een keurcolleclie
electrische machines, laschomvormers en
apparaten. Voor de technisch deskundigen
zijn de artikelen van de bekende „Heemaf"
fabrieken zeker een bezoek waard. In ver
schillende capaciteit zijn de electrische ap
paraten vertegenwoordigd.
Stand 11. De N.V. Technisch Bureau v.h.
Nierstrasz, Plantage Middenlaan te Amster
dam, brengt voor de eerste maal op een ten
toonstelling thans een koffjebrander, een
machine, geschikt voor winkel- en étalage-
gebruik, Tijden de tentoonstellingsdagen zal
de machine demonstreeren en zal koffie en
ook pinda's worden gebrand.
Naast verschillende electrische snijma
chines van nieuw systeem, bevindt zich in
de stand ook een instrument, hetwelk wel
de aandacht verdient, n.l. de vriesmachine,
die automatisch de temperatuur in het in
wendige van de kast regelt. Deze Ameri-
kaansche machine werkt, zonder dat spe
ciaal toezicht noodig is. De binnenbekleeding
van naadloos plaatijzer verzekert behoud
van temperatuur.
Stand 12. De firma Keiler en Macdonald
ie Overveen zal de werking demonstreeren
van de Western Electric. Stofzuiger-appa
raten.
Een exemplaar van deze apparaten, waar
mede gewerkt zal worden, laat de inwen
dige constructie van het instrument duide
lijk zien.
Zoo mogelijk, zal gepoogd worden te
demonstreeren met een radiotoestel met ont
vangst op raamantenne. Waar echter in de
onmiddellijke nabijheid vele motoren werk
zaam zijn, zal dit veel bezwaar voor een
zuivere ontvangst medebrengen.
Stand 12a, is iifgenomen door de N.V.
Handelsbureau C, Uylenhoed, Zijlstraat,
Haarlem, die in haar expositie verschillende
electrische apparaten vertegenwoordigd heeft
Daaronder bevinden zich de kleinere instru
menten, zooals broodroosters, strijkijzers en
kleine ventilators, benevens een serie loud
speakers in verschillenden vorm.
Stand 13. De N.V. Philips Gloeilampen
fabriek te Eindhoven, heeft in haar stand als
bezienswaardigheid voor den deskundige
o.m. de B. 403 een radiolamp, geschikt voor
eindversterking, zoowel hoog- als laag-
frequent. Voor den leek is zeker een be
zienswaardigheid de aanschouwelijke voor
stelling van de geheele fabricage der lam
pen, vanaf de grondstoffen af. Vanzelf spre
kend is, dat alle modellen lampen, zooals
half-watt, argenta enz. in alle sterkten
vertegenwoordigd is.
Op radiogebied brengt Philips nog een
loudspeaker, Nederlandsch Fabrikaat, die
niet versteld behoeft te worden, dus voor'
het gebruik onmiddellijk gereed is.
Stand 14. De firma Wed. L. de Jong ex
poseert in haar stand gasfornuizen, gas
kachels, gasovens van verschillenden om
vang en grootte.
Een schouw, waarin een gashaard geplaatst
is, toont een hoekje van een gezellig inte
rieur.
Stand 14a is eveneens door de firma Wed.
L. de Jong ingenomen. Deze afdeeling is
meer speciaal ingericht voor de keuken
installatie.
Meer speciaal wordt hier tentoongesteld
het Weck-inmaaksysteem. Zoowel de sterili-
seertoestellen, als de inmaakglazen en de
ingemaakte groenten, worden hier geëxpo-
seerd. Groote stellingen torsen allerlei seort
vuurvast aardewerk.
Stand 15, De firma W, V. Bolten, te Am
sterdam, exposeert machinerieën voor het
loodgieters- en fittersbedrijf. Voor ingewij
den zal zeker veel interessants te bezichti
gen zijn.
Stand 16. De firma H. Koning Zoon,
Korte Zijlstraat, Haarlem, exposeert sani
taire inrichtingen, electrische installaties be
schikt over een flinke expostïe-ruimte en
heeft deze zoo aangewend dat sanitaire ar
tikelen, electr. installatie en gashaarden toch
separe zijn gehouden. Fraaie gashaarden, gij-
sers, vaste waschtafels, waschbakken enz., in
keurige afwerking zijn geëxposeerd.
Stand 17, firma A, H, de Wilde. Behalve
de sanitaire en badartikelen en Senking-
fahrikaten (gasfornuizen enz.) exposeert
deze firma vooral radiotoestellen en onder-
deelen. Hierbij verdienen de aandacht de
nieuwe Philipslampen en de nieuwe luid
sprekers zonder hoorn „Musicine," fabri
kaat Grosley. De luxe uitvoering van dezen
hoornloozen luidspreker is in den vorm vah
een pendule gebouwd en kan aldus op het
radiotoestel geplaatst worden.
Naast de prof. Junkersgeysers verkoopt
de firma ook geysers die met kolen ge
stookt worden, voor huizen waar geen gas
leiding is aangelegd.
Stand 18, firma Vos .en Rouwens. Hier
ziet men de Vampyr stofzuiger, fabrikaat
A. E. G. en onder de verschillende reini
gingsmiddelen ook de Electrische vloer
schuier en wrijver, het nieuwste staaltje
van Amerikaansch vernuft.
Stand 19, firma Leo Meyers. De firma
Meyers stalt haar sanitaire, gas- en water
leidingsartikelen uit. Alle gereedschappen
voor loodgieters, slangen, tuinspuiten, bad-
benoodigdheden, handdoekrekken, spons- en
zeepbakjes, alle soorten kranen en arma
turen zijn er te vinden.
Stand 20, C. F. Döhn. Een zeer interes
sante stand is die van den hoofdvertegen,
woordiger der Electricitatsgesellschaft „Sa-
nitas" te Berlijn. Hier vindt men allerlei
electro-medische en Röntgen-apparaten. O.a.
installaties voor kunstmatige hoogtezon, de
lichtbaden, voor het geheele lichaam of ar
men en beenen, de „Radiolux," voor hoog
frequente stroomen, de „Fon," voor heete
en koude lucht, het Drathermie-apparaat,
voor ziekten van rheumatischen aard, het
Warmtekussen (een kussen met asbestdraad,
waardoor electrische stroom wordt geleidf,
een zeer practisch apparaat, dat door een
persoon kan bediend worden, massage-ap
paraten enz.
De blinkende toestellen met hun tallooze
geheimzinnige knoppen en hefboomen, zijn
voor den leek evenveel raadsels, Geduren
de de tentoonstelling houdt de heer Dohn
echter een lezing, waarbij alle apparaten in
werking zullen worden gedemonstreerd.
Stand 21, firma J. Seyffert, heeft een
volledige badkamer geïnstalleerd, met Ther
mal en prof. Junkers-geysers. Een bijzon
derheid is dat hier de wanden der badka
mer met zinken tegels zijn bekleed. Deze
tegelbekleeding is ook zeer practisch v ooi
wanden in gangen, W. C.'s, keukens en der
gelijke lokalen.
Stand 22, firma Polenz en Co. Deze Nij-
meegsche firma exposeert haar bekende
gasfornuizen, comforen, kookplaten (gasrom-
ioren op ijzeren tafels), geysers, druk-
automaten en gaskachels. De branders bij
deze fornuizen zijn uitneembaar, zoodat zij
altijd na gebruik schoongemaakt kunnen
worden. Ter voorkoming van explosies in
den oven, als de ovenkraan open staat en
het gas niet brandt, zijn de ovendeuren van
een veersluiting voorzien, zoodat deze deur
dadelijk openvalt en het gas kan ontsnap
pen. De ovenbrander is uittrekbaar, zoodat,
zender te bukken, men kan zien of het gas
in den oven brandt.
Stand 23, N. V. Electrolux, exposeert
haar eiectrische koelkasten, de uitvinding
van de Zweedsche ingenieurs Platen en
Munters. In deze koelkasten wordt geen
ijs als koelmiddel gebruikt, doch verdam
ping van ammoniak door electrische ver
warming. De waterkoeling gebruikt een
minimum van 25 L. per uur. Doordat de in
stallatie geheel zonder bewegende deelen
is geconstrueerd, zijn onderhoudskosten
uitgesloten. De stroom- en watertoevoer
wordt door één kraan geregeld, zoodat er
geen gevaar bestaat voor oververhitting en
explosie, als er bijv. geen water wordt toe
gevoerd en de stroom blijft ingeschakeld.
Wordt de hoofdkraan der waterleiding in
het gebouw afgesloten, dan wordt ook zoo-
ara de watertoevoer in de ijskast ophoudt,
cok de stroom automatisch uitgeschakeld.
In de stand is ook opgesteld de kracht
meter voor stofzuigers, waarmede de zuig
kracht der Electrolux stofzuigers wordt
bepaald.
Stand 24, Homann-Werke. Het verkoop
kantoor der Homann-werke te Amsterdam
exposeert gasfornuizen, comforen, duplex-
fornuizen en gecombineerde gas-kolenfor-
nuizen. In deze laatste zijn, voor verwar
ming en tevens om erop te koken, naast de
gasfornuizen, gewone kolenfomuizen inge
bouwd.
G. E. B.
De groote stand van het Gemeente Elec-
triciteitsbedrijf in de kegelbaan biedt elk
wat wils. In den eenen hoek is een volle
dige electrische lasch-installatie opgesteld.
Daar staan alle moderne machines, van de
firma's Smit te Slikkerveer en Heemaf te
Hengelo, die tegenwoordig bij het electrisch
lasschen gebruikt worden: een klinknagel-
verhitter, een hardings- en gloeioven, enz.
Aan de wanden hangen verschillende
warmwatertoestellen, kranen en geysers.
Een electrische bagagekar, zooali zij op de
perrons der groote stations in gebruik zijn,
is in aantocht, evenals een koffiezet-ma
chine, die in een uur zoovéél honderden
kopjes koffie zet. Verderop staan groote
veevoederketels, electrische fornuizen en
waschmachines en alle huishoudelijke ge
reedschappen en machines met bijbehoo-
renden huis-motor, strijkbouten, vuurman
den, e, d. Van de Holima-fahriek zijn twee
groote ijs- en koelkasten geëxposeerd. Bij
het buffet is de stand der Berko-firma met
de bekende weegwerktuigen en snij-, schil-,
meng-. Kneedmachines, koffiemolens, enz.
Tenslotte vindt men er een electrischen
oven voor banketbakkers.
(Uitknippen s. v. p.)
De tentoonstelling is dagelijks geopend
van 10 uur v.m. tot 's avonds 11 uur. Zon
dags wordt de tentoonstelling vanaf 2 uur
opengesteld.
Zaterdag, 29 Mei. Opening door den bur
gemeester C. Maarschalk 11 uur.
Woensdag, 2 Juni. Kookdemonstratie door
mevr, M. A. V, PayensVermeulen, inspec-
trice Gem. Gasfabrieken, Amsterdam, in
samenwerking met mej. J. Houwing, kook-
leerare6 Gem. Gasbedrijf, alhier, half
3 uur.
Lezing over gasverwarming door den
heer P, J. C. Nell, technisch adviseur voor
verwarming met gas van groote lokalen te
Den Haag 8 uur.
Donderdag 3 Juni Kookdemonstratie
door mevr, M. A. V. Payens—Vermeulen,
inspectrice der Gem, Gasfabrieken te Am
sterdam, in samenwerking met mej. J. Hou
wing, kookleerares, Gem. Gasbedrijf, al
hier. hal: 3 uur.
Kookwedstrijd onder leiding var mevr.
M. A. V. PayensVermeulen en Mej. J.
Houwing. Eenige fraaie prijzen worden,
hierbij uitgereikt.
Lezingen op electr. gebied.
Maandag 31 Mei Lezing over:
1. Verwarming van kerken, gebouwen,
en woonhuizen, in vergelijking met andere
erwarmingssystemen.
2. Over de toepassing van accumuleeren
de nachtstroominrichtingen in Scandiravië
en de gebruiksmogelijkheden van dergelijke
installaties in Holland;
3. Algemeene beschouwingen over de
voordeelen van de electrische verwar
mingstechniek in het bijzonder voor de in
dustrie, door den heer Frederik Mo!!er Sr,,
directeur der Vesta fabrieken te Kopen
hagen 8 uur n.m.
Vrijdag 4 Juni Lezing over:
De toepassing van de electriciteit in de
huishouding, het pension, restaurant en
banketbakkerij, door den heer W. H. Druk
ker 3 uur n.m.
Lezing over: De verlichtingstechniek. Hoe
verlicht men zijn woonhuis of winkel het
doelmatigst, door de firma Carl Zeiss, te.
Jena. 8 uur n.m.
Zaterdag 5 Juni: Lezing over: De toe
passing van electriciteit in fabriek en werk
plaats,' door den heer W. H. Drukker.
3 uur n.m.
Lezing over: De toepassing van eenige
moderne medische apparaten, door den
heer Eeckert, ingenieur der „Sanita Wer-
ke" 8 uur n.m.
Programma der Concerten, te geven
door de muziekvereeniging „Harmonie
Crescendo", dir. H. W. Hofmeester.
Zaterdag 29 Mei 8 uur n.m.:
Marche Nobel Rap.
Une tour des bandits, ouverture. Suppé.
.Ag, Toi grande Valsev. WaldteufeL
La Voix des Cloches
Suite Oriëntale v. Popy.
Timv Ridge, Marsch
Piqué dame. Ouverture Suppé.
Heinzeimancber Eilenberg.
La Housarde, Valse Canne.
Dinsdag 2 Juni 8 uur n.m.:
Mit Sabel und Lanse, Marsch
Une voyage en Chine, Ouverture
Colombine Valse Berger.
Fête Proven gale Popy.
Balletmusik Faust Gounod.
Vivat Europa, Marsch Blonn
Ouverture Guillaume Teil Rossiné.
Marche Turque Guillaume.
Die Jungfrau van Belleville „Millöcker".
Een groot voorbeeld.
Dokter Roux, directeur van het instituut
Pasteur, ontvangt jaarlijks aan salaris twin
tigduizend francs. Niet meer, niet minder.
Van dit bedrag schenkt de eminente voor
zitter van Pasteur's werk aan het Instituut
meer dan de helft terug. Men zegt, dat hij
in het afgeloopen jaar een bedrag van zes
tienduizend francs heeft terugbetaald, 't
welk hij bij zijn bescheiden en sobere le
venswijze niet noodig had.
Dokter Roux kent geen behoeften. Het
instituut is voor hem alles.
Onlangs deelde een zijner assistenten hem
mede, dat hij naar Amerika vertrok.
„Is er misschien een bevel tot arrestatie
tegen ti uitgevaardigd?" vroeg de geleerde
verbaasd,
„Wat gaat gij daar zoeken?" vroeg hem
écn zijner medewerkers.
De ondervraagde gaf nu een uiteenzetting
van He redenen, die hem noodzaakten elders
zoo al niet fortuin, dan toch meer welstand
te zoeken.
Dokter Roux werd woedend.
„Hoe? Voor geld? Om geld te verdienen?!
Maar dat beteekent verraad!"
De andere waagde het een vraag te doea<
„Kan onze positie niet verbeterd won
den?"
„Onmogelijk," antwoordde dokter Roux
droogjes. „Wij beschikken over geen enkel
fonds."
De regeering had dokter Roux een aut®
aangeboden, om hem de moeite te besparen
per autobus, tram of zelfs te voet te moeten
komen.
Hij weigerde de auto.
GR. HOUTSTRAAT 50 - KONINGSTRAAT 39.
TELEFOON No. 10425.
Aanleg vanKeuken-Installatiën van Instellingen
Centrale Verwarming. Warmwatervoorziening in
het geheele huis, door middel van drukautomaat.
Gasleidingen. Electrische licht en krachtleidingen.
Electrische sclielleidingen en telefoons. Ruime
keuze in: Baden Geysers Waschtafels Closets
Bidets Verlichtings-artikelen en Elec. apparaten.
Dor en droog hoofdhaar te hebben, haar dat afbreekt onder het kammen
en schuieren is niets anders dan EEN SLECHTE GEWOONTE.
Wanneer U regelmatig elke week Uw hoofdhaar baadt en wascht in een
lauw sopje, dat U var^ VAN EDEN'S BOORZUURZEEP hebt gemaakt
en daarbij de hoofdhuid zachtjes met de vingertoppen masseert, zal Uw
dor en droog hoofdhaar spoedig veranderen in een glanzende, veerkrachtige,
gezonden Iokkentooi,
VAN EDEN'S BOORZUURZEEP kost 45 cent per stuk en is ruim voldoende
voor 25 hoofdwasschingen.
TYPEN EN STENO
Handelscorrespondentie
ERKENDE PONTSCHOOL
Ripperdapark 24
Tel. 12756.
