„ELGAWA"
STAND No. 6
Tweede Blad
NIEUWE HAARLEMSCHE COURANT
Dinsdag 1 Juni 1926
MfiMISMf
iiiti^t§iiiilgtsaiyyii®iMiiilii§iiiiiyi^§iia§aiiiiyii£i
191991199919191199899199191999999911191999999999919999991119199919999990
Overzicht van af het balkon.
Fontein.
Overzicht EL. QA. WA. vanaf het podium.
Stand van de gemeente Haarlem.
Bezoekt vooral v
Gebrs. Bosse - Oranjestraat 1
Bijzondere collectie Moderne Lampen
naar ontwerpen van J. C. Busé,
Trautwein, Gerard Holt, Jos. v. d.
Wall Pernè enz.
Speciale tentoonstellingsprijzen.
KERK EN SCHOOL.
De tweede Dies Natalis der
R. K. Universiteit.
EL.Gil
m
voor het gebruik-gckookte aardappelen uit.
In een grijskleurige ijzeren kast, die er naast
staat, stopt de liberty-dame eenige groote
kledders koeien-vleesch, Een viertal knop
pen aan den buitenkant hebben ieder een
opschrift. Deze luiden als volgt: vette saus,
magere saus, pikante saus, hachee. Zij drukt
op de hachee, en waarachtig een schaaltje
heeriijke hachée komt voor den dag, zij
drukt op pikante saus, en zie, ook dat ar
tikel komt te voorschijn. Zoo doet ze ook
met de andere knopjes met precies het
gewenschte resultaat.
Electrisch is alles in eenige seconden toe
bereid.
Een groenten-machien, een pudding-ma-
chien met 150 verschillende smaken, ja
zelfs kunstmatig gegroeide appel-, peren-,
kersen- en noten-boomen zijn in huiskamer
formaat electrisch gefokt. Iedereen heeft
dus versch fruit in zijn eigen huiskamer.
Naast deze gastronomische afdeeling
sta/fet een bord met het opschrift: klaar ter
wijl u wacht.
„Een ouderwetsche fotografiewinkel",
wordt er gezegd, glad mis. 't Is een schoen
maker die de schoenen zijner klanten elec
trisch repareert. Een oude schoen komt er
in 10 minuten, gezoold, gepend, gepoetst en
gelapt uit. Dat alles voor de somma van
zeven stuivers en een 2/4 centstuk.
„Onmisbaar voor heeren Landbouwers",
staat in gouden letters op zwart fond bo
ven een prachtigen stand. Binnentredend,
ziet men kleine, motortjes met hooge ko
peren naalden, die glinsteren in het klaar
lichte electrische avondlicht. De standbe
schermer vertelt alsdan, dat zijn wolken
naalden de eigenschap bezitten, regenwol-
ken aan te trekken, als men den motor elec
trisch inschakelt. Met een regulateur kan
men precies bepalen hoe sterk de aantrek
kingskracht moet zijn. B.v. voor 100 pond
regenwolken, duizend pond, 10.000 pond, tot
een onweer toe.
Tevens kan men nikkelen afweerpunten
krijgen, om wanneer een buurman landbou
wer het te royaal zou laten regenen, het
afweertoestelletje de regenwolken weer
weg-electriseert. De handelaar in-mooi-
weer-luchten en regenwolken verzekert dat
een kind er zelfs mee kan omgaan..
Een groote ruimte wordt ingenomen door
een „Electrische baby-installatie". Omdat de
moderne mensch van oordeel was, dat klei
ne kinderen veel te lang klein bleven en
dus oppassing behoefden, heeft een geniaal
mensch een electrische groei- en ontwikke
lingsapparaat uitgevonden, waarmede de
schoonste resultaten werden bereikt.
Alzoo wordt door den Professor Barnum,
de twee en een half-jarige baby Pompei
voorgesteld, 't Is een lieftallige jongeman,
met een langen broek, kort snorretje, pijp
in zijn mond, en rook door de neusgaten
blazend, die reeds een geziene gast is, in
vele cabarets en dancings vanwege zijn sier
lijk en pracieus gespring. De baby is flink en
krachtig en volleerd in alle mogelijke Jui-
jutchi en andere worstelmethoden. Zijn 25-
jarige vader en moeder kunnen trotsch zijn
op hun 214-jarigen zoon, die zoo uitstekend
hun electrische opvoeding gebruikte.
Alleen eenige menschelijke gewoonten die
kleine kinderen meestal in hun bed doen,
heeft r.nn hem nog niet Tuiinen afleeren.
Overigens valt cp zijn gedrag niet het min
ste aan te merken.
De 2-jarige juffrouw Hortense Puist is een
keurige jonge dame, 1.75 lengte, met goede
verstandelijke vermogens, die juist haar be
noeming heeft gekregen als particulier se
cretaresse van den Burgemeester, een eer
volle en gewichtige post, die men niet aan
de eerste de beste jong-broekie kan geven.
Daar zij echter reeds haar sporen verdiend
heeft, mag die benoeming een aanwinst
voor de secretarie genoemd worden."
Jacob Ganenboom is een 314-jarigen
sportsman die het wereld-record autorijden
op 2000 K.M. per uur bracht. De auto liep
zoo gerust, dat zijn moeder naast hem haar
nagels zat te manicuren.
Als curiositeit toonde men een ouder-
wetschen 1926en kinderwagen. De nieuwe
machine vergrootte alle deelen van een
baby-body naar evenredigheid.
Daarnaast bevinden zich de electrische
Jazz-Bands, knoopen-aannaaiwerktuigen,
maatneemstokken en nog meer dergelijke
electrische flauwe kulletjes die alsdan de
menschen denken noodig te hebben om be
hoorlijk dood te kunnen komen.
Nu we echter aan onze evertuèele nako
melingen den pas hebben afgesneden ons
voor stommerds te kunnen uitmaken, willen
we toch even constateeren dat we nog niet
zoo heel stom zijn, als ze mogelijk wel zul
len gaan denken.
Om maar eens eventjes ie's te noemen
van de 1926ste Elgawa; daar is nota bene
een electrisch hemd voorhanden met een
heusch stop-contact, net als van een strijk
ijzer. Heeft men b.v. last van Rheumatiek
Jicht of nog andere luxueuze kwalen, dan
schakel je doodgewoon je hemd even in en
roostert je eigen even, precies als een sneedje
toast, alleen niet zoo zwart. En nu kan men
in latere jaren zoo'n hemd wel verbeteren,
zoodat men wat eerder bruin gebakken is,
maar wij hebben het toch maar uitgevonden.
Bij die wij, zijn wij echter uitgesloten en
kunnen met de hand op ons hart verklaren
totaal onschuldig te zijn aan de uitvinding
van dit folterwerktuig.
Een andere handigheid, hoewel niet heele-
rnaal nieuw, is het opslobberen van stof in
een stofzuigapparaat. Ook dat is niet voor
onze nakomelingen weggelegd om te ont
dekken. Aan hen laten we de eer een toe
stel uit te vinden om het stof weg te blazen
langs electrischen weg of langs een zelfden
weg te smelten; het opzuigen van dat goedje
is en blijft een uitvinding van ons (natuur
lijk weer: zonder ons.)
Een pracht-uitvinding van de geniale
geesten, die in de laatste eeuw onze aarde
bevolken, is ook de kamer- of hoogtezon.
Iedereen kan naar verkiezing iederen dag
zijn zonnetje laten schijnen, waar hij wil.
De echte zon is ook eigenlijk veel te on-
practisch; die moet je laten schijnen, waar
ze terecht komt. Het menscheüjk zonnetje
schijnt, waar je haar behben wil en in
tegenstelling met de echte zon, kan je haar
deerd wordt, voor zieken, dat is natuur
lijk niet de schuld van haar schijnen, maar
van den uitvinder, die aanvankelijk
niet wist, wat hij met die uitgevonden
miniatuur-zon moest beginnen. De dokters
hebben hem toen uit den brand geholpen
en de exploitatie van de zonnetjes, onder
hun aesculaap-bescherming genomen.
Het regen-apparaat van onze vooronders
staat dus minstens gelijk met onze huise
lijke zonnen.
Op stuk van zaken, is hel eerste niet eens
zooveel waard als men denkt, want met
een gieter kan je het net zoolang op je
bloemetjes laten regenen als de waterlei
ding water in voorraad heeft en je eigen
portemonnaie dubbeltjes, al geven we direct
toe, dat een landbouwer met eenige K. M.
grond wel een uurtje vrijaf mag nemen.
Nu we toch eenmaal in het water zitten,
kunnen we gelijk wel eens de veronder
stelling opperen, dat onze volgroeide
spruiten-bèt-bet-overkleinkinderen, misschien
een beetje lekkerder water voor menschelijk
gebruik zullen hebben, dan wij in onze
dagen.
Want als men nu dat plens-fonteintje ach
ter in de groote zaal staat te bekijken, en
dat datzelfde water door menschen en dieren
gebruikt wordt, ja waar men zelfs nog heel
andere capriolen mee uithaalt, om nu maar
eens een voorbeeld te noemen, het om-
'uitspoekn van zeker vaatwerk, dat in ieder,
christelijk huisgezin met W, C. bestempeld
wordt, dan voelt men bij intuïtie, dat zoo'n
toestand onmogelijk langer kan aanhouden.
De hoofdzaak is dus, dat het redelijke
mensch, dat bijna altijd kilometers ver boven
het redelooze dier uitsteekt hetzelfde vocht
moeten genieten en, wat neg erger is, er op
zijn tijd, even sterk naar smacht. Van alle
andere beesten gewoonten om in het leven
te blijven, houdt men zich liefst zoover mo
gelijk verwijderd, alleen op het punt van wa
ter is de dorst precies gelijk.
Wij hebben nu den tip gegeven, welke ge
leerde zorgt voor de rest? We geven hem de
verzekering, dat op ieder tapkraantje z'n por
tret verschijnt met de daaraan verbonden
herinneringen.
Een heel nieuw snufje op deze tentoonstel
ling is zonder twijfel ook de openlucht bad
kamer welke van alle gemakken voorzien is
en waarin een lauw bad voor het gebruik
gereed staat.
En al was daarvoor de animo gisterenavond
niet bijzonder groot, het pleit niettemin voor
het origineele idee van den 1926sten zaken
man. Ook een rijtje van het reeds eerder
aangeduide vaatwerk staat kant en klaar ge
reed om mee genomen te worden. Ter ver
gelijking staan er zelfs goede en kwade
systemen, maar niettemin beide even aan
lokkelijk.
Hoe het er nu echter in den goeden nieu
wen tijd met ons gas zal uitzien, zouden we
met den besten wil van de wereld niet kun
nen voorjokken. Of dat nu komt door de
lucht, die dat goedje verspreidt of door een
ingeburgerde antipathie, omdat men zich bij
ieder gastoestel minstens één keer z'n vin
gers brandt, we weten het niet, maar zeker
is het, dat het gas voorloopig nog niet uit
de mode raakt. Het krioelt eenvoudig op deze
tentoonstelling van gas-firma's met gas-appa-
raten van honderd en één verschillende mer
ken en volgens juist ingewonnen berichten
heeft ieder de beste, zoodat, wat een heele
geruststelling is voor het.publiek, geen en
kele kooper bekocht is.
Niet alleen voor het gas zouden we het
jammer vinden, als het plaats moest maken
voor de electriciteit, maar ook voor de
buitengewoon heerlijke dingen, die men
erop weet te be-eiden, Men hoort en ziet
niet alleen het suizen van brandende cora-
neerzetten, waar je maar wilt, desnoods in/foren en het aan- en uitploffen van diverse
het kolenhok. Dat ze voorloopig echter nog 1 gaspitjes, maar er worden ook lieflijk ge-
aleen gebruikt en als zoodanig ook gewaar-1 braden stukken vleesch, brood, gebakjes,
Ars rXr^i eenige eeuwen terug, toen
ynzo hei-overgrootvaders nog in den kor
ten broek waren, verteld zou hebben, dat in
het jaar 1926 in een zekere stad Haarlem,
een tentoonstelling zou gehouden worden
van alle mogelijke en onmogelijke electri
sche instrumenten en toestellen, dan zou
den de vaders van die korten-broek-bet-
overgrootvaders hun kinderen vol angst
onderricht hebben, dat het einde der we
reld nabij was, omdat er bij verschillende
menschen reeds symtomen van waanzin te
bespeuren waren. En als er nu eens een
enkelen van die goede menschen, uit dien
uitmuntenden ouden tijd, van mooie prui
ken en confettie kleurige costuums, een
paar maanden op onze moeder aarde moch
ten komen logeeren, wat zouden ze dan een
weinig meer dan beteuterd staan kijken," van
dat geheimzinnige „duivelachtige" gedoe.
Zij zien een man, in een glazen-gevaarte,
dié met zijn hand goochelt, en dat heele
toestel langs de straten laat snorren, zon
der dat er zelfs maar een beest voor loopt;
,Zi' zien groote ballonnen aan 'n paar touw
tjes hangen, die het 's nachts even licht maken
als op den dag; zij zien nog kleinere kast
jes, die door de straten snellen en tot tijd
verdrijf te langzaam loopende voetgangers,
met den vloer gelijk maken.
Zij zien zoo'n wandelaar in een minuut
naar een groot gebouw brengen en na een
paar weken dat instituut weer verlaten,
terwijl alleen het hoofd en de romp nog
efcht is, en de rest van de ledematen
leve-ancier is gekomen;
Zij zien in de groote gebouwen stijg-
toestellen, die de mensevhen met een druk
op den knop naar beneden en naar boven
voeren, zonder dat je een voet behoeft te
♦erzetten;
Zij zien groote ijzeren vogels met een
paar echte menschen als ingewanden, die
ijskoud naar boven vliegen als de mosschen
en soms naar beneden vallen als bakstee-
nen; zij zien hoe kippeneieren in een ma
chine geduwd worden, en hoe die machien
er kippen van maakt, die ook weer echte
eieren ieggen.
Zij zien....! O nog honderd duizend maal
meer, maar, om dat ook nog te herhalen is
totaal overbodig, omdat zij zich dan reeds
lang blind gestaard zullen hebben.
En wat dachten die beste brave voor
ouders niet bij-de-hand te zijn met hun
uitvindingen en snorrepijperijen, welke nu in
musea worden te kijk gesteld als blijken
van naïviteit onzer stamvaders.
En als wij nu over zoo'n Elgawa-tentoon-
stelling tippelen, dikwijls met een soort
zelfbewustheid of wij de uitvinders van al
die gemakkelijkheids producten zijn, dan
vragen we ons onwillekeurig af, hoe ze voor
eeuwen terug hebben moeten sukkelen met
ongemakken, die nu electrisch uit de we
reld zijn geruimd.
En om het lot te ontgaan van onze voor- i
vaderen, om na eeuwen voor onnoozele
bloedjes te worden gehouden, zullen we nu
maar alvast vertellen wat die goocheme
nakomelingen van plan zijn te gaan maken
en uitvinden, om nog een betere uitgave
van menschen te worden genoemd, dan
zij die in 192b een Elgawa hielden met z.g.
nieuwe snufjes. Dus aldus zien we in het
jaar 2250 in de wereldstad Haarlem een
tentoonstelling waar de gemakken van dien
tijd zijn uitgestald. Dan stappen de men
schen uit hun huis en worden op een trot
toir roulante de tentoonstelling binnen ge
rouleerd. Aan den ingang van het gebouw
staat een man met een magneet, die de
eigenschap heeft alleen halve guldensstuk
ken aan te trekken, zoodat men op magne
tische wijze zonder dat men er zelf wat van
weet zijn entrée betaalt. Hij die zoo'n geld
stuk niet in zijn zak heeft wordt door 'n
electrische menschenmagneet eruit gewipt en
door een automatische luchtdrukbuis naar
het politiebureau geluchtdrukt, waar zijn
geweten electrisch wordt onderzocht, om
te weten wat hij gedaan heeft en vervolgens
volgens een vast tarief electrisch opgeslo
ten.
Op dc tentoonstelling ziet men vooreerst
een kippenmachine die om het half uur een
kip maakt en gelijk laten leggen. Het zal
hun alsdan onbegrijpelijk voorkomen., dat
de verstandige mensch uit het jaar 1926,
kalm wachtte, tot het een kip beliefde om
een eitje te leggen. Zij laten hun kippen
leggen, wanneer zij willen en niet wanneer
de kippen willen. Het voordeel daarvan is,
dat des 's morgens moeder de vrouw even
den schakelaar van het electrische kippenhok
omdraait en er binnen de vijf minuten
versch gelegde kippeneieren uit komen dui
kelen zonder dat de kippen er iets aan heb
ben gedaan.
Een dame, vermomd met liberty-zijde,
demonstreert het 'diner klaarmaken in een
kwartier.
Zij neemt een bakje aardappelen, geheel
en al ongeschild, stopt ze in een toestelletje
en na viji minuten komt er een schoteltje,
moppige, malsche, blommige, kant-en-klaar
Gisteren, Maandagmorgen. werd de vie
ring van den tweeden verjaardag der R.K
Universiteit te Nijmegen, des morgens inge
zet met een plechtige Hoogmis in de Kerk
van den H. Augustinus.
De Senaat der R. K. Universiteit, het
geheele corps professoren met den senaat
van de R.K. Studentenvereeniging „Carolus
Magnus" met den Moderator en «iele stu
denten woonden de plechtige H. Mis bij,
die door den Zeereerw. Pater prof. dr. Titus
Brandsma werd opgedragen met assistentie
van de WelEerw. Paters Carmelieten,
A. Sjteet en C. Thomas, terwijl de Eerw.
fraters B. Fiecke, F. Noordemeer en J. v.
Rooy als acolythen fungeerden.
Door het zangkoor van „St, Augustinus"
werd de 2-stemmige Mis van Perosi uitge
voerd en het Ave Maria van Witt.
Na de plechtige H. Mis begaven al de
aanwezigen zich naar 'het Universiteits
gebouw op het Keizer Karelplein om de
plechtige onthulling bij te wonen van het
standbeeld van St Thomas, dat door de
Nederlandsche provincie der Paters Domini
canen ter herinnering aan het St. Thomas'
Eeuwfeest aan de R. K. Universiteit in
haar stichtingsjaar ten geschenke is aange
boden.
Dit standbeeld is door den beeldhouwer
Aug. Falise in brons uitgevoerd en opge
richt voor het gebouw der Universiteit.
De overdracht geschiedde bij monde van
den Zeereerw. Pater A. Jurrius O. P.,
vicaris-provincialis der Dominicanen.
Des namiddags om 2 uur had in de Ver-
eeniging de groote feestvergadering plaats
waarin door den Rector-magnificus, prof.
mr. dr. Ch. Raaymakers S. J. een rede werd
uitgesproken over: „Economie en ethiek".
Er kwamen tranen in onze oogen bij het
zien van zooveel lamp-ellende. In onze ge
dachten, zagen we al bij icderen zwaai van
een deur of voorhang zoo'n pitje uitwaaien
en na veel gemorrel met een paar vuur-
steenen, weer aansteken, We gelooven
best, dat er toentertijd wedstrijden zijn ge
houden voor wie zijn lampje het vlugst aan
had.
Tegenwoordig: met een zwaai en een
draai staat een heel gebouw in volop licht,
als er tenminste door dien zwaai geen kort
sluiting komt, zooiets komt echter hoe lan
ger hoe minder voor en dient alleen nog
maar om te probeeren ontijdig zijn premie
voor brandassurantie vroeger uitbetaald te
krijgen dan in een natuurlijk geval.
En als men nu zoo'n tentoonstelling Elga
wa bezocht heeft, dan overweegt men on
willekeurig, hoe nu reeds het menschdora
langzamerhand vereiectriseerd wordt en is,
hoe noodzakelijk het gas is geworden in ons
leven en wat voor een groote rol het ei
genlijk speelt, en hoe klaar.het duinwater
is, dat je leven binnenvloeit. En wc zijn
vast overtuigd, dat door deze tentoonstel
ling, die tot stand is gekomen door het vol
gen van het systeem „E.(k)-ga(f)-wa(t(" een
langdurigen en misschien zelfs diepen in Jfuk
zal maken op de Haarlemsche gemoederen,
die de eer genoten deze verzameling te
mogen herbergen en beruiken. V.
cake, etc., voor je oogen getooverd, zooals
je noch bij de electrische- noch bij de wa-
terafdeeling onder je oogen krijgt.
En al geldt dan ook het stilzwijgende
verzoek om niet te proeven en alleen maar
te ruiken, het ziet er zóó welgeschapen uit,
dat men alleen van 't zien al gegeten en
gedronken heeft. En dat alles moest toch
maar met gas geschieden, want we twijfelen
sterk of er, wanneer men in het electrische
hemd een hoopje deeg met wat onzin erin
legt, zoo'n lekker gebakje uitkomt als uit
een gasoven.
Misschien klihkt het wat eigenwijs, maar
we gelooven toch dat onze na-ouders maar
weinig verbeteringen zullen aanbrengen in
het gasachtige leven. Misschien technisch
een beetje, maar toch heel miniem, omdat
men er vanwege de buizen, niet zoo mee
kan seulen, als met een electrisch snoer.
Hoe onze voorouders anders met lampjes
gesukkeld hebben, toont een voor-histori
sche lampenstand, waarin zelfs een Romein-
sche lamp en de beruchte dito van Aladin
te zien is.
