De Bondsvergadering van den
Algemeenen Bond van
Rijkskieskringorganisaties.
Het buitengewone crediet voor de reis van president Doumergue naar
Londen door de Fransche Kamer goedgekeurd. De oneenigheid onder
de Engelsche mijnwerkers neemt toe. Gedeeltelijke werkhervatting. Het
manifest der Federatie. De zaak Lessing. Een waarschuwing van prof.
Hans Driesch. De zienswijze van den Pruisischen minister van
Onderwijs.
Onder de Radio-berichten: Een cycloon woedt in Zwitserland en richt
groote schade en verwoesting aan. Ex-keizer VY slhelm heeft een Pro
ces aanhangig gemaakt over de bezittingen der Hohenzollern-familie in
Zuid-West-Afrika.
FEUILLETON.
HET ERFDEEL VAN
ZIJN VADER.
De Eembrug hersteld.
I TWEEDE DAG.
PK
Zaterdag is de Bondsvergadering onder lei
ding van Jhr. Mr. Ruys de Beerenbrouck
voortgezet en werd overgegaan tot de arti-
kelsgewijze behandeling van het reorganisa
tie-rapport. Bij artikel 1 werd gelegenheid
gegeven tot het houden vdn algemeene be
schouwingen.
De heer Suring vroeg of het ook in de be
doeling lag, om op de gewijzigde statuten
koninklijke goedkeuring aan te vragen. Spr.
verdedigde verder een amendemenb-Utrecht
op art. 1, om te lezen: „de zetel van de R.-K.
Staatspartij, de organisatie der R.-K. Kiezers
in Nederland, is gevestigd te Utrecht Het
'bestuur stelt voor te lezen: „De zetel van
de R.-K. Staatspartij is gevestigd te 's-Gra-
venhage", zonder meer.
De voorzitter stelde voor, om een commis
sie yan redactie te benoemen, om het -con
cept met eventueel aangenomen amendemen
ten in overeenstemming te brengen. Onder
goedkeuring van de vergadering benoemde
de voorzitter prof. v, d. Grinten, rar. Teulings
en zich zelf in die commissie. Wat betreft het
aanvragen van rechtspersoonlijkheid, daar is
wat voor en tegen. De vergadering moet
maar beslissen.
Prof. van der Grinten bestreed vervolgons
het amendement-Utrecht. Ook de voorzitter
ontreed aanneming van het amendement. Het
voorstel tot aanvragen van rechtspersoonlijk
heid werd verworpen, eveneens de nadere
Omschrijving der Staatspartij, door Utrecht
voorgesteld. Het amendement, om den zetel
in Utrecht te vestigen, werd terug genomen.
Artikel 2 werd goedgekeurd.
Bij art. 3 verdedigde Leiden een amende
ment om toe te voegen: „het onderhouden
van het noodige contact met- en tot steunen
van Katholiek-politieke propaganda-vereeni-
gingen". Na bestrijding door prof. v. d. Grin
ten, werd het amendement verworpen.
Door Amsterdam werd voorgesteld om toe
te voegen: contact onderhouden met op Ka
tholieken grondslag staande politieke ver-
eenigingen in het buitenland. Na uitvoerige
discussies werd het voorstel met groote
meerderheid verworpen.
Artikel 4 en 5 werden volgens het nieuwe
concept goedgekeurd.
Art. 6 wordt op voorstel van Utrecht al
dus gewijzigd, dat niet het bestuur, maar de
algemeene vergadering van den Rijkskies
kring bevoegd is de samenwerking tusschen
de kiesvereenigingen in provinciale kringen,
bij Prov. Statenverkiezingen te regelen.
Art. 7 en 8 zonder discussie goedgekeurd.
Art. 9 werd, met een kleine door Overijs
sel voorgestelde wijziging, goedgekeurd.
Art. 10 handelt over de studieclubs.
Behalve de reeds gepubliceerde amende
menten, heeft Rotterdam nog een amenfe-
ment ingediend, vezoekende, dat bij de stu
dieclubs in Amsterdam, Rotterdam en den
Haag zich ook leden kunnen aansluiten, die
tot een anderen kieskring behooren.
Prof. v. d. Grinten wees er op, dat de re
dactie-commissie in dit artikel verschillende
wijzigingen zal moeten aanbrengen. Het
amendement-Rotterdam noemde spr. princi
pieel onaanvaardbaar.
Prof. Veraart meende ook, dat art. 10 re
dactiewijziging noodig had. Er zal echter
moeten gezorgd worden, dat de mogelijkheid
blijft bestaan om gemeentel ij ke stu
dieclubs op te richten en niet tot parochieele
clu'bs verplicht wordt.
Het amendement-Rotterdam werd verwor
pen en het artikel goedgekeurd.
Artikel 11 (klachten) werd goedgekeurd.
Artikel 12. De partijraad.
De voorzitter stelde voor eerst eenige
vraagpunten te behandelen: 1ste cf do
Bondsvergadering zal worden gehandhaafd;
2de, of de gekwalificeerde leden al of niet
stemrecht zullen hebben.
Amsterdam wil de Bondsvergadering be
houden en heeft daartoe de volgende aan
vulling voorgesteld:
„De onder 1 en 2 bedoelde personen vor
men de Bondsvergadering. De partijraad be
slist omtrent de samenstelling en de aanvul
ling van het program, houdt zich bezig met
de voorbereiding en behandeling van poli
tieke vraagstukken, beslist omtrent voorstel
len en moties uit de Rijkskieskringorganisa
ties betreffende politieke vraagstukken en
omtrent moties het optreden der Katholieke
Kamerfracties betreffende. In alle andere
aangelegenheden der R. K. Staatspartij be
slist de Bondsvergadering.
Waar twijfel bestaat omtrent het ressor
teeren eener aangelegenheid onder de
Bondsvergadering of onder den Partijraad,
beslist het bestuur der R. K. Staatspartij."
De heer W. Nieuwenhuis (Amsterdam)
meent, dat de commissie hier in haar taak
niet is geslaagd. Uit 't voorstel der commissie
blijkt, dat de oiide Bondsvergadering aan
vankelijk ongeschikt is geacht, toen men
over het compromis Aengenent-Veraart ging
spreken, Maar bij de uitwerking ging die op
vatting hoe langer hoe meer vervagen. De
Bondsvergadering bleef gehandhaafd, maar
daarbij kwam een partijraad, die moest sug-
gereeren, dat er wat anders gekomen was.
Echter in dier» partijraad bleef de Bondsver
gadering de baas met uitsluitend stemrecht
Na de critiek is het bestuur niet een nieuw
Voorstel gekomen. En nu moet de partijraad
opeens alles doen: niet alleen de groote po
litieke vraagstukken behandelen, maar ook
de verkiezingen regelen, enz. De leden van
1ste en 2de Kamer zullen daarbij zelfs.moe
ten adviseeren! Spr. vreest, dat de partijraad
hiermede een administratief college zal wor
den en geen tijd zal hebben om de groote
Vraagstuuken te behandelen.
Spr. begrijpt verder niet, hoe St. Michael
zich bij dit alles kan neerleggen. Er is nu
geen enkele waarborg, dat de minderheden
bij ons tot haar recht zullen komen.
De fout is geweest, dat de commissie is
t
.42
Toen ging hij weer naar de gelagkamer,
om de kas te tellen, en uit te rekenen, hoe
veel hij dien dag had verdiend.
Alles werd stil in de herberg.
Daarbuiten rui9chte de nachtwind.
Het is een bekend feit, dat de fijnste da
lles der hoogste kringen, die flauw zouden
Vallen bij het zien van een enkelen druppel
bloed, zich verdringen om de afschuwelijke
terechtzittingen bij te wonen, en soms eene
onbegrijpelijke' sympathie gevoelen voor mis
dadigers, waarvoor een gewoon mensch af
keer gevoelt, en dat zij er soms veel voor
Over zouden hebben, om maar een enkel
^voord met zulk een misdadiger, die op de
bank der beschuldigden zit, te mogen wisse
len. Zij worden geprikkeld door een onlesch-
baren dorst naar nieuwe indrukken, onge
kende sensaties.
Zulke dames ziet men ook de ziekenhui
zen bezoeken, onder het voorwendsel van
voldaden te willen bewijzen aan de mis-
deelden der maatschappij.
Ea als zij heengaan, laten zij een pijnlijk
uitgegaan van de veronderstelling, dat het
bestaande goed is. Hier ligt de fout: wat er
schuilt in de sociale en cultureele krachten
van ons volk, komt nu niet tot zijn recht.
Spr. meent, dat het thans' het historisch
oogeoblik is om aan een organisch-democra-
tische organisatie te beginnen; we moeten
van het individualisme af. Spr. wil echter
niet ontkennen, dat er toch goed werk is ge
daan door de commissie, .doordat er in "den
Partijraad althans .contact tusschen het cul-
tureel-sociale leven en de politieke organi
satie wordt gelegd. Voor dit ééne wil spr.
echter waarschuwen: de rechten der minder
heden zijn niet gewaarborgd en spr. vreest
daarom, dat de oneenigheden spoedig wee-
zullen komen. Daarom: laat deze vergadering
afstand doen van een deel van haar macht en
aan de adviseerende laden stemrecht geven.
Dr. Hofman betoogt, dat met dit stem-echt
het paard van Troje zal worden binnenge
haald. Wij ontketenen daarmede een klassen
strijd in onze partij, 't Is toch al de vraag, of
wij niet in de adviezen zullen smoren; maar
dan nog stemrecht aan de adviseurs, dat be-
teekent de klassenstrijd.
De heer Suring is het met den heer Nieu
wenhuis eens, dat de rechten der minderhe
den in den Partijraad niet gewaarborgd yo--
den. Maar met spr. is hij het niet eens, dat
de zaak met het geven van stemrecht aan de
gekwalificeerde leden in orde is.
De heer de Bruyn verdedigt het
standpunt van het werkliedenverbond. Wij
kunnen de maatschappij niet dwingen in een
organische organisatie, welke wij noodig ach
ten. Maar we moeten tenminste daarmede in
onze eigen organisatie beginnen. De meer
dan honderdduizend georganiseerden in de
vakorganisatie zullen nu gehoord worden;
medezeggenschap krijgen zij niet. Spr. waar
schuwt, dat, wanneer deze reorganisatie niet
bevredigend is, de arbeiders zich zelf direct
met de politiek zullen gaan bemoeien.
De heer Wintermans vraagt: meent de
heer Nieuwenhuis, dat het Katholieke volk
bevrediging zal vinden .wanneer de gekwa
lificeerde leden stemrecht'krijgen? Zoo ja,
dan wil spr. zijn stem wel aan het voorstel-
Amstcrdam geven.
Prof. Veraart wijst er op, dat art. 14,
zooals thans voorgesteld wordt, vele waar
borgen biedt om een zoo groot mogelijke
schakeering in den Partijraad te krijgen.
Wat betreft de pogingen om voor het par
lement langs organischen weg tot oplossing
te komen, wijst spr. op artikelen van prof.
Struycken en magister Rijken, die er vroe
ger al lang op hebben gewezen, dat het
bestaande kiesrecht in het geheel niet in
dividualistisch of liberalistisch is. De com
missie heeft verder de sociale organisaties
in het geheel niet miskend. De commis
sie heeft alleen gezegd: blijft gij op uw
terrein, dat veel voornamer is dan het:
politieke. De kracht gaat voornamelijk van
de adviezen uit, welke men uitbrengt. En
die invloed kunnen de sociale en cultu
reele organisaties voldoende in den Partij
raad uiteefenen.
Prof. v. d. Grinten noemde het gepraat
over organisch en individualistisch kies
recht van geen practische beteekenis. Ver
der verdedigde spr. het nieuwe voorstel
van het Bondsbestuur om de Bondsverga
dering op te heffen en refereerde zich aan
het gezegde van p^of. Veraart omtrent het
toekennen van stemrecht aan de gewalifx-
ceerde leden. Spr. kon nog meedeelen, dat
de boerenbond, de middenstandsbond en
de R.K. Werkgevers hebben meegedeeld,
geen prijs te stellen op stemrecht in den
Partijraad.
De heer de Bruijn sprak over deze laat
ste medcdeeling zijn, verwondering uit. Er
was juist tusschen deze organisaties en het
Werkliedenverbond overleg gaande om tot
één houding te komen. Spr. gaf vervolgens
den heer Wintermans de verzekering, dat
door het toekennen van stemrecht aan de
sociale organisaties inderdaad bevrediging
zou worden gewekt.
Dr. Deckers gaf een verklaring van het
overleg tusschen de groote organisaties over
het stemrecht in den Partijraad, gehouden.
Men kwam echter niet tot overeenstem
ming.
Er werd vervolgens gestemd over de
vraag, of de Bondsvergadering zal worden
gehandhaafd. Deze vraag werd met over-
groote meerderheid ontkennend beant
woord. Ook de tweede vraag, of aan de
gekwalificeerde leden stemrecht zal worden
toegekend, werd met een kleine minderheid
vóór, verworpen.
Wat de samenstelling van den Partijraad
betreft werd een amendement van Amster
dam aangenomen om aan den Partijraad toe
te voegen: een lid van den Vredesbond.
Een tweede amendement van Amsterdam
en van den heer Klein (Haarlem) om drie
gemeenteraadsleden op te nemen, werd be
schouwd te vallen onder de bevoegdheid
van het bestuur om den Partijraad desge-
wenscht aan te vullen. Andere voorstellen
om meerdere aanvullingen (o.m. 't voorstel-
Klein om een afgevaardigde van den R.K.
Politiebond op te nemen) werden verwor
pen.
De heer Nivard verdedigde een voorstel
om de standsorganisatie aldus te laten' ver
tegenwoordigen in den Partijraad'. Boeren
bond 4, Middenstandsver 4, Werkgevers 4,
Werkliedenverbond 6.
De voorzitter merkte op, dat de getallen
door de commissie en het Bondsbestuur (2
2, 2, 6) genomen zijn overeenkomstig de
vertegenwoordiging in den Hoogen Raad van
Arbeid.
Dr. Hofman verdedigde namens Leiden
gevoel achter van onwillige dankbaarheid,
en van afgunst.
Hare hulp duurt maar een minuut lang,
maar in hare salons en boudoirs droomen
zij dagen lang over de nachtzijde der men-
schelijke natuur.
Voor de directeuren der gevangenissen en
de doctoren van krankzinnigengestichten zijn
dergelijke dames welbekende verschijningen.
Zij behandelen die dames gewoonlijk met
beleefde voorkomendheid, want meestal ko
men die engelen van liefdadigheid met haar
meer of min onbewust verlangen naar sen
satie, uit voorname kringen, en brengen z;j
een lastbaren troost voor die ongelukkigen
mede, in den vorm van een goed gevulde
beurs.
Meestal wenschen dergelijke dames haar
incognito te bewaren, en hebben zij er goe
de reden voor, haar naam te verzwijgen De
linkerhand mag niet weten wat de rechter
hand doet!
Daar Clara Eek ter dood veroordeeld was,
en de scherprechter geweigerd had, het von
nis aan haar te voltrekken, was er in het
dorp waar Clara Eek geboren was, en dat
tegelijk de woonplaats van den scherprech
ter was, een ware storm van verontwaar
diging losgebroken.
Maar buiten de grenzen van het dorp
openbaarde zich eene spontane en merk
waardige belangstelling voor de persoon van
de ongelukkige moordenares, en ook voor
den scherprechter, die niet wilde dooden.
Duizenden handen, strekten zich begeerig
om üo 'de i ongac&atfes e«* gelflk' fcasd&f
stemmen te geven.
Het voorstel van het bestuur werd aange-
nomen, waardoor de ingediende amendemen-
ten waren vervallen.
Bij de bespreking van de vergoeding aan
de gekwalificeerde leden van den Partijraad
bracht de voorzitter tevens het artikel over
verhóoging van de contributie ter sprake. Er
werden uitvoerige discussies gehouden. Bij
fneerderheid van stemmen werd besloten,
dat de kosten der afvaardiging centraal gere
geld zullen worden. Met 36 tegen 21 stemmen
werd besloten de reis- en verblijfkosten door
de gekwalifeerde leden uit de Bondskas te
laten betalen.
Het artikel werd aldus gewijzigd goedge
keurd.
Hierna werd gepauzeerd.
Na de pauze werd bij art. 13 door den af
gevaardigde van Friesland voorgesteld aan
de Rijkskieskringbesturen dispensatie te ver-
leenen van de betaling dat afgevaardigden
voor vier jaar benoemd worden, Het voor
stel werd niet gesteund en het artikel onge
wijzigd aangenomen.
Art, 14 handelt over de afgevaardigden
van de Rijkskieskringorganisaties in den Par
tijraad,
De heer Suring (Utrecht) betoogde, dat de
commissie en het Bondsbestuur er niet in
gf.sli agó zijn om een behoorlijke oplossing
te vinden voor den eisch, dat dz afgevaar
digden een. veelzijdig college zullen vormen.
Wanneer hieromtrent geen goed? oplossing
wordt verkregen, dan is 50 pet. der reorga
nisatie mislukt. Spr. meent, dat de een.ge
mogelijkheid is om de 18 kiesknngoesturi n
onderling overleg te laten plegen; anders
kan het niet. T.e voren zullen de kiezers in
den kieskring zelf een groslijst van candi-
daten van afgevaardigden opmaken.
Prof. v. d. Grinten wierp het denkbeeld
op, dat de voorzitters van de Rijkskieskring
organisaties een adviescollege konden vor
men om leiding te geven Dij de samenstelling
der afgevaardigden.
Prof, Veraart betoogde, dat de practijk met
het adviescollege wel bewezer^ heeft, dat,
wat de heer Suring wil, een onmogelijkheid
is. Waarom moet er iets veranderd worden?
De hier aanwezigen toonen, dat de geest
heel goecT is. Een mathematisch vastleggen
van alle stroomingen in een college van drie
of vier afgevaardigden is toch onmogelijk.
Utrecht nam .het denkbeeld van prof. v, d.
Grinten over. De heeren Veraart, Leesberg
en van Rijckevorsel wenschten geen nieuw
college van voorzitters van kieskringbestu-
ren.
Het voorstel-Utrecht werd verworpen en
art. 14 na de verwerping van enkele amende
menten goedgekeurd, evenals de artikelen
15 tot en met 19.
Bij art. 20 (afdracht van 5 cent per lid aan
den Partijraad) stelde de heer Wintermans
voor te lezen 3 cents. De heer Suring wilde
alleen voor dit jaar 3 cent vast leggen; dan
kan het volgend jaar, too noodig, het bedrag
wordpn verhoogd. Het voorstel van den heer
Surig wordt overgenomen.
Alle overige artikelen werden goedge
keurd.
Hierbij zij opgemerkt, dat de genoemde
nummers der artikelen de cijfers zijn, ge
nomen uit het laatste concept" van het
Bondsbestuur.
Ten slotte kwam het additioneel artikel
aan de orde, bepalende, dat de bepalingen
niet in werking treden, dan nadat het
nieuwe kiesreglement is goegekeurd. De
voorzitter legde hierbij de volgende
VERKLARING
af. Het bestuur stelt zich met de reorgani
satie-commissie op het standpunt, dat aan
het zelfstandig clubwezen een einde moet
karnen. Studieclubs behooren te voldoen
aan voorwaarden, als in het ontwerp regle
ment is bepaald.
Intusschen is gebleken van het bestaan
van den wensch, dat de bepalingen van het
ontwerp-reglement eerst inwerking zullen
treden, zoodra het niéuwe kiesreglement zal
zijn vastgesteld.
Het bestuur adviseert in dit uitstel te
bewilligen, hetgeen naar zijn oordeel zon
der overwegend bezwaar mogelijk is.
Tevens komt vast te staan, dat ten deze
de .uiterste tegemoetkoming is betracht,
Gelderland stelde voor het additioneel
artikel te doen vervallen. Aan de wenschen
van St. Michael is voldoende te gemoet
gekomen met dit reorganisatie-rapport. De
Bond moet niet blijven rondloopen met een
mes in den buik.
Prof. Aengenent zeide, zich bij het advies
van het Bondsbestuur aan te sluiten. De
bezwaren van Gelderland zouden bestaan,
wanneer St. Michaël het landelijk verband
handhaafde en 2de, wanneer er politieke
verkiezingen in zicht waren. Maar deze
beide gevallen doen zich niet voor. De
aanneming van dit voorstel geeft inmiddels
wel voordeelen nm. dat de rust in de partij
gehandhaafd blijft en dat komt vast te
staan, dat de uiterse toegevendheid is
betracht.
De voorzitter meende, dat na dit woord,
de vergadering er zich bij neer moest leg
gen, vooral, omdiat aan het additilpneele
artikel het volgende is toegevoegd: Studie
clubs behooren te voldoen aan 4e voor
waarden als in het reglement omschreven.
De afgevaardigden van Gelderland bleven
opponecren, waarna over het additioneel
artikel gestemd werd met zitten en opstaan.
Slechs 7 stemmen bleken tegen, zoodat het
als aangenomen werd beschouwd. Het
reglement werd daarop in zijn .geheel goed
gekeurd.
De voorzitter dankte allen, die aan de
totstandkoming van dit reglement hebben
meegewerkt, in het bijzonder prof. v. d.
Grinten en sprak de hoop uit, dat onder
Gods zegen de R. K. Staatspartij onder
haar nieuwe reglement een schoone toe
komst tegemoet zou gaan.
De vergadering werd daarop gesloten.
Donderdagavond is men met de herstel
ling van de Eembrug gereed gekomen, zoo
dat de verkeersstremming thans is opge
heven.
uit naar het geheim, dat men vermoedde, al
wist men ook niets bepaalds.
Men ging ter bedevaart naar het dorp
Neurenberg, in de hoop, den geheimzinnigen
interessanten man te zienf die op het punt
stond, zich van al zijne bezittingen en goe
deren te ontdoen, om zijn groote schuld aan
den staat en aan de gemeente te betalen,
dat geld, dat hij zelf met den naam van
bloedgeld bestempelde.
Maar de vensterluiken van dat sombere
huis bleven gesloten en de bedevaartgangers
naar den martelaar van zijne overtuiging
keerden onverrichter zake naar huis terug,
zonder zelfs maar eene schaduw van den
grooten man te hebben gezien.
Met brandenden ijver trok de weldadige
dames-wereld zich het lót van bet eenige
kind van de ongelukkige Clara Eek aan, dat
bij een medelijdend arbeidersgezin was on
dergebracht.
Twee oudere kinderen waren gestorven,
zooals men beweerde tengevolge van hon
ger en van de mishandelingen van hun vader
Het kleine kind zat schuw in een hoek
van de kamer van het arbeidersgezin, dat
dagelijksch een stroom van .bezoekers moest
ontvangen, aan wie onder tranen de geschie
denis van het arme kind werd medegedeeld.
En dan werd het kind aan allen getoond
en voorgesteld.
Het had de geschiedenis van zijne moeder,
die zijn vader had doodgeslagen, al zóó dik--
wijls gehoord, maar nu kreeg het appelen,
chocolade, mooie kleeren, poppen enheoden
Het crediet voor president
Doumergue.
In de Fransche Kamer is een kort, maar
heftig debatje gevoerd over het buitenge
woon crediet van 500.000 francs, voor de a.s.
reis van president Doumergue naar Londen.
Daar niemand stemming had aangevraagd,
raadpleegde de voorzitter de Kamer met
handopsteken. De socialisten, die zeer tal
rijk waren, stemden tegen. Er heerschte toen
onzekerheid, waarop de uiterste linkerzijde
riep ,,'t Is verworpen."
De voorzitter verklaarde niet van die
meening te zijn, doch wilde tot een nieuwe
stemming overgaan, maar dan met „ja' of
„neen"Dit geschiedde, en het crediet
werd met 372 tegen 102 stemmen aange
nomen.
Uitsluiting in het Haven
bedrijf.
Ten gevolge van een Zaterdagavond af
gekondigde uitsluiting, liggen in Duitsch-
land thans meer dan tachtig schepen in de
haven Stil.
Omtrent de uitsluiting in de haven van
Duinkerken meldt een telegram nog dat het
Z.g. Comité van Verdediging der haven mede-
deelingen deed aanplakken, waarin de lock
out'aangekondigd werd. De havenarbeiders
van hun kant besloten in een meeting om
zich als naar gewoonte op hun werk aan te
melden, doch de patroons handhaafden hun
besluit. De arbeiders vonden Zaterdagoch
tend de deuren overal gesloten. Meer dan
4000 arbeiders zijn aldus tot werkloosheid
gedoemd. De arbeiders eischen handhaving
van het stukwerk met behoud van het ge
wone tarief, hetwelk verhoogd zou worden
volgens het coefficient van de kosten van het
levensonderhoud. Van hun kant willen de
patroons het stukwerk afschaffen en een vast
dagloon invoeren.
Uit dc Fransche Kamer.
Charles Dumont, rapporteur voor de Oor-
logsbegrooting in den Senaat, heeft in de
Senaatscommissie voor financiën verantwoor
ding afgelegd omtrent zijn recente reis naar
Marokko. Hij sprak over de toekomstige
organisatie van de Berberstammen, die hun
onderwerping komen aanbieden. Dumont
wees er op, dat deze organisatie zal moeten
plaats hebben in het kader der instellingen
van het protectoraat en van de Acte van Al-
geciras, waaraan hij toevoegde dat Frankrijk
niets had te maken in de Straat van Gibraltar
en dat er voor het oogenblik evenmin iets te
veranderen viel in het statuut van Tanger.
Hij besloot met te zeggen, dat geen enkele
vreemde mogendheid zich derhalve bezorgd
heeft te maken over de aanstaande regelin
gen, die strikt voor Frankrijk en Spanje ge
reserveerd moeten blijven.
Nieuwe bezuinfgings maat
regelen in België.
Het comité van de Schatkist kwam Zater
dagmorgen bijeen en hield zich bezig met
ijieuw voor te stellen bezuinigingsmaatrege
len en met bepaalde contracten, waarbij de
staat belang heeft. De maatregelen zullen
heden aan den ministerraad worden voorge
legd.
Het conflict in de Engel
sche mijnindustrie.
De „Daily Telegraph" meldt, dat dezer
dagen in de mijn Olletron in Noord-Notting-
hamshire 500 mijnwerkers weer aan den
arbeid zijn gegaan, onder wie de bestuur
ders der plaatselijke afdeeling van den mijn-
werkersbond. Het blad verwacht, dat deze
beweging zich zal uitbreiden met name in
de kolenvelden, die goed gaan, daar de eige
naars er gunstige voorwaarden kunnen bie
den.
Te Mansfield in Nottinghamshire hebben
mijnwerkers een manifest 'gepubliceerd,
waarin ernstige critiek wordt geoefend "op
de leiders van hun bond. Volgens hen is
het organisme van den vakbond in handen
van mannen, die politieke eerzucht en revo-
lutionnaire plannen stellen boven het wel
zijn der industrie. Wij voelen, dat wij ver
keerd geleid worden, zeggen deze mijn
werkers.
Zij betoogen, dat een nationale regeling
onmogelijk is> omdat de toestanden in de
districten 'zoozeer uiteenloopen. Een aantal
hunner hebben stappen gedaan om de eige
naars te bewegen de mijnen te openen.
De medewerker voor arbeidszaken van
de „Westminster Gazette," die een enquête
houdt in de kolengebieden, vertelt, dat, al
thans in Lancashire de groote massa der
mijnwerkers niet weet wat er in Londen om
gaat ten aanzien van het kolenbedrijf. Er
zou onder hen een stemming tegen Cook
zijn. In één district trof de medewerker van
de „W. G." bij de arbeiders een krachtigen
wensch aan om weer aan het werk te gaan
en een bereidwilligheid om gedurende 60
dagen acht uren per dag te werken (de wet
op den werktijd in de mijnen staat dit toe).
Het door de Mijnwerkersfederatie gepu
bliceerde manifest, waarvan wij gisteren
morgen melding maakten en waarin zij er bij
de regeering op aandringt, dat zij als eerste
stap nauwkeurige en gedetailleerde plannen
tot reorganisatie van het mijnbedrijf ter be
spreking en critiseering indient, besluit met
den volgenden zin „Wij wenschen een loon-
overeenkomst, die ons economische zeker
heid geeft en ons behoorlijke beveiligingsmid
delen en de procedure verschaft, waardoor de
arbeiders hun loonen geregeld kunnen krij
gen en hun arbeidsvoorwaarden gewaarborgd
zonder voortdurend uitbarstende conflicten."
De „Daily Telegraph" blijkt in dit mani
fest een uitnoodiging aan de regeering te
zien tot het hernieuwen van haar pogingen
om de beide partijen tot elkaar te brengen en
een regeling tot stand te brengen, doch zegt
dat daarvan niets kan komen tenzij de Fe
deratie bereid is, enkele harer eischen te ver
zachten. Het blad voegt hieraan toe, dat de
laatste, bovengeciteerde zin van het manifest
een volkomen behoorlijke en redelijke ver
klaring van de eischen der arbeiders is. Er
kan geen aanstoot aan worden genomen noch
wat betreft den toon, noch wat betreft de
strekking ervan. Op dezen grondslag moet
het, meent het blad, mogelijk wezen, de on
derhandelingen te hervatten met eenige hoop
op een gunstig en duurzaam resultaat en in
dien men mag veronderstellen dat de zin in
quaestie met dit doel werd geredigeerd, zal
de regeering nauwelijks aarzelen, gebruik
te maken van de haar geboden gelegenheid.
Voorts wordt gemeld, dat in den door
dertien mijnwerkers in het gebied van Shef
field in Nottinghamshire onderteekenden
brief aan de leiders der Mijnwerkersfederatie
wordt gezegd, dat „daar waar iets dat op de
oude loonen gelijkt kan worden betaald,
de mijnen onmiddellijk dienen te worden
geopend en laat men in de andere mijnen de
feiten royaal onder het oog zien en tot voor
waarden komen volgens haar betalingsver
mogen."
Baldwin over het conflict.
Baldwin, die te Chippenham, in Wiltshire,
voor een groote vergadering van conserva
tieven het woord voerde, zeide het feit te
betreuren, dat zoowel de mijneigenaars als
de mijnwerkers de arbitrage hadden ver
worpen, die hij had aangeboden, doch welke
regeling ook tot stand zou komen, er zou
eerlang een tot stand moeten komen. Het
eerste werk zal dan bestaan in het herstellen
van de verliezen, die het land in den strijd
had geleden. De algemeene staking had de
stabiliteit bewezen van de heele structuur van
Groot-Britannië, terwijl tot verbazing van
de wereld geen schot was gelost. Engeland
v/as gered door het goede humeur en het
gezond verstand van het volk. Baldwin zeide,
dat hij wenschte te zien, dat de Britsche ar
beidersbeweging zou worden bevrijd van
vreemde en buitenlandsche ketterijen.
Steun aan Britsch-Indië
gevraagd.
De raad van het Britsch-Indische. Vak
verbond heeft een telegram ontvangen van
den raad van het Britsche Vakverbond waarin
gezegd wordt dat de uitsluiting der mijn
werkers voortduurt en dat geld beslist noo
dig is.
Officieele Russische te
genspraak.
De -waarnemende zaakgelastigde der sov
jet-Unie te Londen heeft de verklaring van
den Britschen minister van binnenlandsche
Zaken in het Lagerhuis tegengesproken,
dat de sovjet-regeering geld naar Groot-
Britannië had gezonden tot steun der alge
meene staking. De wnd. zaakgelastigde ver
klaart beslist, dat de sovjet-regeering nooit
aan eenig Britsch stakingsfonds geld heeft
bijgedragen.
Afbreken der diploma
tieke betrekkingen.
De diplomatieke medewerker van de
„Daily Telegraph" meldt, dat de Vrijdag
door de Britsche regeering aan Sovjet-Rus
land gerichte nota slechts een voorloopige
stap beteekent. Duidelijk wordt in deze no(-
tot uitdrukking gebracht, dat indien Rusa
land voortgaat op dezelfde wijze tegen En
geland op te treden als thans het geval is,
een afbreken der diplomatieke betrekkingen
verwacht kan worden.
De nota van de Britsche regeering ai.
de Sovjetregeering nopens het aanbieden
door deze van geldelijken steun ten behoeve
van de algemeene staking in Engeland zou
zeer kort en zal niet worden openbaar ge
maakt alvorens zij aan de autoriteiten te
Moskou is aangeboden.
Een protest van het En
gelsche Vakverbond.
De algemeene raad van het Vakverbond
zond Baldwin een brief betreffende de nota
aan Rusland. De raad protesteert in dezen
brief krachtig „tegen de pogingen om de
krachtsinspanningen van de Britsche vak
beweging om de Britsche arbeiders te hel
pen verkeerd voor te stellen en tegen het ge
bruikmaken van deze krachtsinspanningen
op een wijze, welke de betrekkingen tus
schen de regeering en Sovjet-Rusland ern
stig in gevaar brengt.
De splitsing in de Liberale
Partij.
Nauwelijks is men er in geslaagd een een
heidsmotie te ontwerpen voor de aanstaan
de jaarvergadering der liberale partij, of door
een nieuwe publicatie wordt het conflict
weer verscherpt. In zijn bekende rede, de
vorige week Zaterdag te Manchester gehou
den had Lloyd George er aan herinnerd, dat
de liberale partij in 1923 als een krachtige
partij met 157 leden in het parlement was
teruggekeerd. Niemand won meer door de
liberale hereeniging dan de leider der partij,
lord Oxford. Lloyd George voegde er aan
toe, dat hij niets zou zeggen over wat er ge
beurde in 1924 (toen de liberalen tot onge
veer 40 terugliepen). In plaats van dit voor
beeld te volgen wordt nu van de zijde der
aanhangers van lord Oxford een brief gepu-
liceerd, dien lord Gladstone (van 1921
1924 leider van de Eberale partij-organisatie)
aan den chiep-whip Sir Godfrey Collins ge
zonden en waarin de schuld van de neder
laag der liberalen in 1924 aan Lloyd George
gegeven wordt.
Toen de hereeniging tot stand kwam, stel
de de toenmalige partij van Asquith al haar
middelen beschikbaar voor de nieuwe orga
nisatie, terwijl Lloyd George 100.000
bijdroeg. Om in 1924 met tenminste 500
candidaten voor den dag te kunnen komen,
wendde men zich tot Lloyd George, die
naar het schijnt 300 voldoende vond en eerst
toen het (volgens lord Gladstone) te laat
was 50.000 pond bijdroeg.
De „Daily Chronicle", het lijfblad vap
Lloyd George, verweert zich tegen dezen
aanval door te doen uitkomen, dat het libe
rale partijbestuur destijds geen stappen heeft
gedaan aan de partij bekend te maken hoe
het er voor stond en geen beroep deed op de
gewone leden noch op zijn vermogende
vrienden en aanhangers. Blijkbaar moest
(aldus de „D.C.") alles van het coalitie-libe
rale fonds komen, waaruit men dan toch
maar in twee jaar tijds 150.000 pond gekre
gen heeft.
De vereeniging van liberale candidaten
heeft een motie aangenomen, waarbij een her
stel van de partijeenheid onder leiding van
lord Oxford wordt geëischt.
Lloyd George verscheen ter vergadering
en las een brief van Snowden voor, waardoor
de geruchten werden weerlegd, dat hij tot de
Arbeiderspartij had willen toetreden. Ook
over de besteding van de partijfondsen gaf
Lloyd George bevredigende ophelderingen
zoodat alle klachten werden ingetrokken en
hem hartelijk dank werd betuigd. Lloyd
George's positie is daardoor aanzienlijk ver
sterkt.
Het streven naar auto
nomie in Elzas-Lotha-
ringen.
Zooals gemeld, zullen de onderteekenaars
van het door de „Heimatbund", een vereeni
ging van naar autonomie strevende Elzas-
Lotharingers, uitgegeven manifest, gerech
telijk worden vervolgd.
In het gewraakte manifest, dat een anti-
Fran^che strekking heeft, wordt gezegd
Sedert zeven jaar zijn wij dag aan dag getuige
van het weerzinwekkend schouwspel eener
stelselmatige berooving men berooft ons
op ons eigen grondgebied van onze rechten
men vergeet de plechtige beloften, die men
heeft gedaan en treedt ze met de voeten
men negeert de eigenschappen van ons ras
en onze taalmen spot met onze tradities
en gebruiken. Wij weten thans dat de fana
tieke aanhangers der assimilatie een aanslag
willen doen op het karakter, de ziel en de be
schaving van het Elzas-Lotharinsche volk,
zonder eerbied voor de gewetensvrijheid en
de innerlijke overtuiging der Elzas-Lotha-
ringen.
Het manifest vraagt volkomen autonomie
in het kader van Frankrijk, wetgevende en
bestuurlijke autonomie, een gekozen ver
tegenwoordigend lichaam, dat het recht be
zit een eigen begrooting op te stellen, uit
voerende macht heeft, met zetel in Straats
burg. Voorts verlangt het eerbied voor de
religieuse overtuiging der Elzas-Lotharing-
sche bevolking.
De „Heimatbund" eischt verder dat „de
Duitsche taal zoowel als moedertaal van het
grootste gedeelte der Elzas-Lotharingsche
bevolkingen als taal, die tot de eerste talen
der beschaafde wereld, behoort, in het ope
zulk een omgeving te leven, wij worden oud
voor den tijd."
„Mijnheer, de directeur," zei Manila
ernstig, „iik zal niet rusten, voordat ik de
moeder van dat ongelukkige kind heb ge
zien en gesproken, want eerst dan zal ik
den sleutel bezitten, om tot het diepst vai
het karakter vaa dat kind door te dringen
wat mij anders een onmogelijk raadsel zou
blijven."
„Ik heb over de toekomst van dat kind
niets te beslissen," zei de directeur ont
wijkend.
„Daartoe zal ik den weg wel weten te
vinden, wanneer de tijd gekomen is," ze
Manila zelfbewust, „maar u, mijnheer dc
directeur, hebt er over te beslissen, of aan
een ongelukkige vrouw, die zwaar heeft
misdaan, en die weldra voor Gods rechter
stoel zal moeten verschijnen, een laatste
woord van menschelijke troost zal wonden
gegund, van.... een medezuster. die....
gelukkiger is dan zij."
Het woord „gelukkiger" werd door Ma-
rilla zacht en snel uitgesproken.
De oude directeur begreep, dat dit geluk
alleen hierin bestond, dat zij vrij was van
schuld. Doordringend rustten zijne oogen
op haar. Wat kon die jeugdige, bekoorijke
en onschuldige vrouw toch er toe bewegen,
een dien gevallen misdadigster te willen
komen troosten?
Hij was besluiteloos.
(Wordt vervolgd.) -
Maar het arbeidersgezin kreeg van ieder
een geld. En toen maakten zij het voorne
men, het kind bij zich te houden en op te
voeden.
Meel en eieren .waren er genoeg in huis. en
de wijnkruik werd dikwijls genoeg naar de
herberg gebracht om gevuld te worden.
Maar de kleine Clara bleef maar in een
hoek zitten. Ze had het beter dan ooit te
voren, en toch wilde ze maar niet vroolijk
worden.
Natuurlijk was er al een edele wedstrijd
begonnen onder de invloedrijke dames van
het land, wie zich met de zorg voör het kind
van de moordenares zou belasten, om er een
nuttig mensch van te maken, en vooral dc
herinnering San vader en moeder geheel uit
zijn geheugen te wisschen.
En het arbeidersgezin zag zich daardoor
bedreigd in zijne hoop, om voordeel te trek
ken uit hun weldadigheid.
Er waren ongeveer drie dagen verloopen,
sedert de weigering van Hendrik Hegsmeis
ter, om zijn ambt te vervullen, toen eene
slanke dame in rouwgewaad bij den direc
teur van de gevangenis te Miihlhcim werd
toegelaten.
i Haar gelaat was gesluierd, en hare ver-
schijning had eene zekere voornaamheid.
„Zij behoort tot de soort der incognito-
dames," dacht de directeur bij zichzelven,
terwijl hij haar een ^toel aanbood.
De dame sloeg haar sluier teruggen droeg
haar verlangen zonder omwegen voor.
Ze deelde hem mede, dat ze het kind van
de ongelukkige Clara Eek gezien had, dat nu
met lekkernijen en geschenken overstelpt
werd, terwijl de ziel van dat kind door on
verstandige behandeling ten gronde werd
gericht, zooals van de onbeschaafde lieden,
waar het thans was ondergebracht, niet an
ders te verwachten was.
„Zool" zei de directeur, met stijgende
belangstelling. Die vrouw was er toch geen
van de gewone soort. Ze voerde het woord
als een man van zaken.
„Zoudt u mij de ziel van dat kiqd willen
toevertrouwen?" vervolgd» Marilla. „Nog
niet vandaag, nu ik nog niet kan zeggen wie
en wat ik ben, maar later, wanneer ik met
mijn naam, met mijne geheelc persoonlijk
heid voor mijn wensch kan opkomen, Maar
vandaag heb ik u een ander verzoek te
doen: ik zou de moeder van dat kind willen
zien en spreken."
„Ik heb mij tocih vergist," dacht de direc
teur bij zichzelven. ..Zij behoort alweer tot
de soort van mcognito-dames. Het komt
altijd op hetzelfde neer." Toen richtte hij
het woord tot haar, met afwerend gebaar,
maar op rustigen, vaderlijken toon:
„O, volg toch mijn raad. en doé niet
zooals vele anderen, die door ongezonde
nieuwsgierigheid gedreven, de diepste men
schelijke ellende willen doorgronden. Op
uw jeugdigen leeftijd zoudt u den verplette
renden indruk nooit kunnen vergeten. Altiid
zou de herinnering daaraan u kwellen. En
wij, die door ons ambt genoodzaakt zijn. in
