Het 28ste Internationaal Eucharistisch Congres.
w
Voornaamste Nieuws
i milïioen deelnemers De Pontificale Hoogmis op Zondag De installatie van den Kardinaal^
Legaat Een toespraak van Kardinaal Mundelein Een groote rede van Mgr v. d. Wetering.
s^pl
Maandag 21 Juni 1926
50ste Jaargang No. 16280
Vanochtend is tc Chicago onder de Solemneele Hoogmis, de „Mis der Engelen", door zestigduizend school
kinderen gezongen. Om dit geweldige koor te onderrichten, was een groot aantal onderwijzeressen noo
dig. Men ziet ze hierboven op een der repetities, onder leiding van den algemeenen directeur.
in dit nummer.
Het program van heden,
Maandag 21 Juni.
Telegraphïsch Weerbericht
5e abonnementsprijs bedraagt voBr
""er week 0.25
Haarlem en Agentschappen:
Per kwartaal3.25
Franco per post per kwartaal bij
Vooruitbetaling 3.58
Bureaux: NASSAULAAN 49,
•Telefoon No. 13866 (3 lijnen).
Postrekening No. 5970.
Bij contract belangrijke korting.
Advertentiën 35 cents per regeL
Advertentiën tusscben den tekst,
als ingezonden mededeeling, 60 ct.
per regel; op de te pagina's 75 ct
per regeL Vraag- en aanbod-
advertentiên, 14 regels 60 ct
per plaatsing, elke regel meer
15 ct, bij vooruitbetaling.
Alle abonne» op dit blad zijn, ingevolge de verzekeringsvoorwaarden f Qfllfin Levenslange geheele ongeschiktheid tot werken door f 7tjn - ^ij een ongeval met OCH bij verlies van een hand, flOC t
tegen ongevallen verzekerd voor een der volgende uitkeeringen: I OU UU. verlies van beide armen, beide beenen of beide oogen: 1 Vit. doodelijken afloop: l'"1»' een voet of een oog: t
bij verlies van een f Kil
duim of wijsvinger: oU.
bij 'n breuk van f m bij verlies v. een
been of arm: ItU" andere vinger.
AAN DEN VOORAVOND.
CHICAGO, 19 Juni. Een groot aantal pel
grims is alhier samengestroomd uit alle dee-
len der wereld, ter viering van het grootste
Eucharistisch Congres, dat ooit plaats had en
nog steeds voeren spoortreinen en booten
nieuwe deelnemers aan
De kerken JVaren den geheelen dag ge
vuld met biechtelingen als voorbereiding voor
de millioen H. Commun'ën op Zondag.
Uitgebreide sanitaire maatregelen "zijn ge
nomen. Zoo staat een corps van 400 genees-
heeren gereed, om eventueel hulp te bieden.
DE PLECHTIGHEDEN VAN ZONDAG.
CHICAGO, 20 Juni. Reuter Bijzondere
dienst. Met schitterende statie en ongeziene
pracht werd het Eucharistisch Congres ge
opend. De pontificale Hoogmis weid opge
dragen in de kathedrale kerk, toegewijd aan
den H. Naam Jezus, in tegenwoordigheid van
11 Europeesche en Amerikaansche kardina
len, door Z. D. H. Mgr. T'n. Heylen, Bisschop
van Namen en voorzitter van de Internatio
nale Eucharistische Congressen.
Z. Em. Kardinaal Bonzano werd formeel
geïnstalleerd na voorlezing van een adres
van welkom door Z Em. Kardinaal Munde
lein, Aartsbisschop van Chicago.
In zijn welkomstwoord tot Kardinaal Bon
zano zeide Kardinaal Mundelein o.m.: „Aan
de groote menigte van ernstig denkenden
buiten de Kerk heeft dit Congres eveneens
een boodschap. Het is verre van ons, dit
Congres te doen geiden als een demonstratie
van, onze kracht en ons aantal. Het zou ons
weinig baten, te pochen op onze superiori
teit en onzen eigen lol te zingen. Veel meer
is het te hopen, dat vet bewijs van onze le
vendige gehechtheid aan de H. Eucharistie en
de klaarblijkelijke waardcering van de gift,
ons daarin geschonken hen moge aanmoedi
gen om te leeren, we'.ke een weergalooze ne-
derbuigende minzaamheid God daarin toont
jegens de menschen."
Meer dan 6000 H. H Missen werden gele
zen in de 367 kerken van het Aartsbisdom
Chicago van des morgens 5 uur tot 12 uur in
den middag. Pelgrims van alle volkeren ver-
eenigden zich in een geestelijk bouqnet van
één millioen H. H. Communiën, aan Z. H. den
Paus beloofd door Kardinaal Mundelein.
Onder de solemneele Hoogmis is door
Mgr. Dennis J. Dunne voorlezing gedaan van
de pauselijke breve, waarvan wij Zaterdag
reeds den tekst hebben gepubliceerd.
Des middags te drie uur kwamen de ver
schillende secties bijeen.
Des avonds te 8 uur werd „Het heilig uur"
gehouden. In al de kerken van het aartsbis
dom Chicago werden godsdienstoefeningen
gehouden, waarbij een van de bisschoppelijke
gasten een predicatie hield. Na afloop volgde
een plechtig lof met den zegen van het H.
Sacrament.
Zooals wij boven me'dden kwamen des
middags 3 uur da» verschillende secties niet
officieel bijeen. Omtrent deze vriendschappe
lijke ontmoeting der Nederlandsch sprekende
congressisten kunnen wij nog het volgende
melden:
Nog vóór de eigenlijke opening van het
congres was gisteren, 20 dezer, door een Bel
gischNederlandsche commissie, onder pre
sidium van den Zeereerwaarden heer Julius
E. de Vos, president en den Zeereerwaarden
heer L. P. Hurkmans, vice-president eh den
Zeereerwaarden heer J. A. van Heertum,
O. P-aem„ een vergadering belegd, waartoe
de Nederlandsche en Belgische deelnemers
aan het congres en de Amerikaansche Ne
derlandsche en Belgen waren uitgenoodigd.
REDE MGR. VAN DE WETERING.
Op die vergadering werd door Mgr. H. van
de Wetering, Aartsbisschop van Utrecht, een
rede uitgesproken over
HET KATHOLICISME 11^ NEDERLAND.
Wij laten den tèkst der rede hier volgen:
Wie, afgaande op de dithyramben, die men
daaromtrent wel eens hoort, meenen zou, dat
de Katholieken in Nederland in een paradijs
leven, waar de duivel, de wereld en 't vleesch
niet langer de zielen belagen, zou zich een
geheel verkeerd denkbeeld van de werkclijk-
slag der maatschappij, het huisgezin te on
dermijnen. Herbergen en danshuizen, theaters
en bioscopen lokken oud en jong weg van
den huiselijlten haard. Neutrale sportvergo-
ding en padvinderij pogen de kinderen te
onttrekken aan den invloed van ouders en
Kerk. Stelselmatige ontheiliging van Zon- en
feestdagen neemt hand over hand toe.
Beproefde grondbeginselen der Katholieke
opvoeding worden aan even onredelijke als
smadelijke critiek onderworpen, gewaagde
en zelfs verderfelijke theoriën over vrijheid
en zelfstandigheid verheerlijkt. Eerbied en
ontzag jegens ouders en andere overheden
worden uit den tijd geacht cn 't wordt mode
dat kinderen vader en moeder met jij en jou
aanspreken, dat jeugdige personen van bei
derlei sexe rooken, drinken, zonder toezicht
in eikaars gezelschap uitgaan en den huis
sleutel meekrijgen, om bij nacht en ontij in
de ouderlijke woning terug te kunnen kee-
ren.
In het' openbare leven voeren materialisme,
godloochening en zedenverbastering een
hoog woord. Ontevredenheid wordt systema
tisch aangekweekt en vergalt het leven van
duizenden. Een ongebreidelde zucht naar ge
mak en weelde vaart doior de hoofden en
harten. Eenvoud, werklust en spaarzaamheid
zijn niet meer in eere als voorheen. Een
vloed van neutrale, godsdiensthatende en
zedelooze lectuur bedreigt het zielenheil van
kleinen en grooten. Een schandelijke vrou
wenmode laat niat af, het schaamtegevoel
van vrouwen en meisjes af te stompen, het
denken en willen van mannen en jongens te
bezoedelen en aldus in de zielen schrikba
rende verwoestingen aan te richten.
Neen, de Katholieken in Nederland wande
len waarlijk niet op rozen; zij hebben voort
durend een zwaren inwendigen en uitwendi-
gen strijd te voeren tegen de loge en hare
trawanten, tegen liberalisme en socialisme,
tegen ongeloof en zedenbederf. En met bloe
dend hart moet ik constateeren, dat velen
hunner in dien strijd diepe zielewonden be-
loopen, ja, den geestelijken ondergang vin
den.
Nieuw leven.
Maar daartegenover staat, dat vooral de
laatste jaren tal van verschijnselen er op wij
zen, dat nieuw krachtig leven de zielen
begint te doorslroomen Het is het op
bloeiende leven van den Christus Eucharis-
ticus! God zij geloofd en geprezen, dat ik het
nog aanschouwen mag, hoe de gehoorzaam
heid aarf de decreten van den onvergetelij-
ken Pais X over de veelvuldige Communie
(1905) en de Kindercommunie (1910 en 1922),
rijke vruchten begint te dragen.
Maakten in 1849 de Katholieken in Neder
land nog 38.15 percent uit van de totale be
volking, sindsdien bracht tot 1909 iedere
volkstelling een daling van dat percentage,
zij 't ook, dat die daling steeds kleiner
werd. In 1909 bedroeg het 35.02. Maar
daarna trad voor het eerst de stijging in. In
1920 bleek hef percentage Katholieken te
zijn 35.61. In elf jaar tijd was de daling van
meer dan twintig jacfr ingehaald! 1)
Daarvoor vallen natuurlijk en bovenna
tuurlijke oorzaken aan te wijzen, maar zoo
wel deze als gene wellen uit de Bron van
alle goed: Katholiek leven is Christusleven!
Voor den groei en den bloei van dat leven
spant Katholiek Nederland zijn beste
krachten in, In kinderlijke gehoorzaamheid
jegens den H. Stoel werken Bisschoppen,
priesters, religieuzen en leeken eendrachtig
samen om dat leven te behouden en te ver
meerderen in de kinderen, in de jongelingen
en jongedochters, in de volwassenen. En
daarmede dat spreekt vanzelf gaat ge
paard een krachtige missieactie.
Ziedaar meteen de punten aangegeven,
waarover ik U zeer beknopt het een en an
der ga mededeelen. Zeer beknopt. Het is
eenvoudig onmogelijk U in een half uur de
vele en velerlei uitingen van hel Katholieke
leven in Nederland in bijzonderheden te be
schrijven. Op volledigheid maak ik dan ook
allerminst aanspraak.
Kerkelijke indecling.
Katholiek Nederland vormt de kerkprovin-
parccbfën en er zijn ruim 50 rectorale hulp
kerken. Het telt ongeveer 2millioen
Hier bloeit de boom des levens dag aan dag,
In or.ze talrijke priesterroepingen begroe
ten wij heerlijke bloesems van den boom
des levens. Sinds de straks genoemde de
creten van Pius X nemen zij gestadig toe.
Gedurende de laatste vijf jaren steeg het
aantal studenten op onze k'i-iii-seminanes
van ongeveer 3700 tot onge-cer 5700 en
dat op onze groot-seminaries van ongeveer
1600 tot ongeveer 2000. Het aantal Neder
landsche priesters mogen we thans veilig
schatten op ongeveer 5000, van welk bijna
een derde deel zich aan het missiewerk
geeft, terwijl de overigen zich aan zielzorg
in Nederland wijden;
aan de bediening der H.H. Sacramenten;
aan de verkondiging van Gods Woord;
aan het onderricht in de catechismus;
aan het geven van retraites en conferenties;
aan de leiding van godsdienstige ver-
ecnigingen als de Derde Orde. de Maria-
Congregaties, de H. Familie, den Euc'naristi-
schen Bond;
aan het bestuur van scholen en patrona
ten, jongelingsvereenigingen;
aan het zelf geven van onderwijs;
aan de zielzorg in het leger eru op de
vloot;
aan de bevordering en beoefening van
kunsten en wetenschappen
aan het geestelijk adviseurschap van
Katholieke vereenigingen op allerlei gebied.
Zoo kan de kerk in Nederland niet alleen
de zielzorg behoorlijk uitoefenen, maar ook
leiding, 'voorlichting, steun geven overal,
waar die noodig zijn-
Eucharistisch leven.
De Eucharistische beweging, de hartslag
van het Katholiek leven, wijst dan ook op
toenemende gezondheid. De Eucharistische
Kruistocht neemt voortdurend in omvang
toe. Naar de laatste gegevens telt de Eucha
ristische Bond reeds 165 afdeelingen met
ongeveer 100.000 leden en jaarlijks^ 1980
Eucharistische dagen. De Altaarwacht in het
aartsbisdom Utrecht had in 1924 reeds 77
afdeelingen met ruim 23.000 leden. De
Eucharistische tijdschriften, één voor pries
ters, 4 voor leeken en 2 voor kinderen, tel
len hün abonné's bij duizenden.
In 1924 werden in het bisdom Breda bijna
7 millioen. in het aartsbisdom Utrecht ruim
10- millioen, in het bisdom 's-Hertogenbosch
ruim 16 millioen en in het bisdom Haar
lem in hetzelfde jaar bijna 20 millioen H.H.
Communies uitgereikt. In het laatste jaar
groeide het aantal in Nederland uitgereikte
H.H. Communies ver over de 50 millioen
per jaar.
Maar laat ik mij aan zijn indeeling houden
en U spreken over onze kinderen.
Het Katholiek onderwijs.
Steekt het geboortecijfer der Katholieken
gunstig af bij dat van andersdenkenden, de
sterfte onder hunne kinderen baart .vooral
in het Zuiden des lands, nog zorg. Krachtige
pogingen worden aangewend, om daarin
verbetering 'te brengen, vooral door de op
richting van Kath. -vroedvrouwenscholen
In het be-waaschoolonderwijs staan de
Katholieken in Nederland met hunne ruim
800 scholen en meer dan 80 duizend kinde
ren aan de spits. Dat danken wij vooral
aan de Zustercongregaties, die zich daarvoor
groote offers getroosten. Immers slechts
enkele gemeenten geven ^inancieelen steun,
de overigen subsidieeren het bewaarschool
onderwijs evenmin als het rijk.
Wat het lager onderwijs betreft, verkee-
ren de - Nederlandsche Katholieken verge
leken bij die in andere landen, in benijdens
waardige positie. Hunne scholen worden
uit de publieke kassen bekostigd naar den
zelfden maatstaf als de openbare en niette
min worden zij geheel vrijgelaten in de rich
ting van het onderwijs, in de benoeming
van de leerkrachten, in de keuze van boe
ken en andere leermiddelen .Zij moeten dan
echter voldoen aan de voorwaarde die^ Je
wet stelt ten aanzien van de schoolgebou
wen, de bevoegdheid en het aantal leer
krachten, den duur en den omvang van het
onderwijs in de profane vakken, enz.
Honderd jaren lang hebben zij moeten
strijden, zware financieelc lasten moeten
MM
heid vormen. De strijd tegen 4e erfvijanden
van het waarachtig menschelijk geluk is daar
minster^ even zwaar als in andere landen.
Inwendige en uitwendige strijd.
De heiligheid van het huwelijk moet onop
houdelijk verdedigd worden tegen de heftig
ste aanvallen van tegenstanders. De ge
mengde huwelijken zijn een ware ramp, die
tal van zielen "voor de Kerk verloren doet
gaan. Een heidensche wereldbeschouwing
ziet mét onverschilligheid de ongehuwde
moeders in aantal toenemen en voert een
rustelooze en schaamtelooze propaganda
voor het neo-malthusianisme.
Van alle kanten wordt getracht den grond-
Katholieken. Een eenvoudige deeling wijst
uit, dat een parochie gemiddeld uit 2 a 3000
zielen bestaat. In de groote centra is dat
aantal beduidend grooter, in plaatsen op
het platteland kleiner. Zoo-veel mogelijk
wordt er echter voor gezorgd, dat geen
parochie meer dan 5000- zielen telt.
Dit systeem van kleine parochiën elk met
een eigen kerk onder een eigen pastoor, die
zoo noodig door één of meer kapelaans
wordt bijgestaan, is in hooge mate wensche-
lijk zoo niet beslist noodzakelijk, wil de
zielzorg eenigermate tot haar recht komen.
Maar het eischt priesters, veel priesters
en zal men vragen vanwaar heeft Neder
land die? Ik antwoord met Vondel:
dragen, vóórdat die financieele gelijkstelling
en die vrijheid van richting in de Grondwet
geschreven werden. Thans zijn zij dicht ge
naderd tot het ideaal; alle Katholieke
v kinderen op Katholieke scholen.
Het jaarverslag over 1925 vermeldt 1917
Katholieke scholen met te zamen ruim 330
duizend leeijlingen .Van die 1917 scholen
worden er 1245 bestuurd door een bisdom,
een parochiaal kerk- of armbestuur, 177
door een vereeniging van pastoors met
enkele leeken, 393 door een religieuse con
gregatie en 102 door een Katholieke leeken-
vereeniging.
Aan die scholen zijn verbonden bijna
10.000 leerkrachten, waarvan ongeveer een
derde fraters of zusters zijn. 44 Katholieke
kweekscholen zorgen voor de opleiding der
leerkrachten; ze worden door het Rijk op
vrijwel denzelfden voet bekostigd als de
openbare kweekscholen.
Het catechismusonderwijs aan de kinde^
ren wordt meerendeels in de scholen ge
geven door de priesters, bijgestaan door
het onderwijzend personeel, dat zonder
godsdienstdiploma niet benoemd kan wor
den. In het bisdom Haarlem kunnen leeken
en religieuse leerkrachten, na met goed ge
volg een verzwaard godsdienst-examen te
hebben afgelegd, de missio canonica voor
het catechismusonderwijs op de scholen er
langen en zoo den priester nog krachtiger
bijstand verleenen.
Ik kan niet alles wat bovendien buiten
Kerk en huisgezin en school door Katholie
ken voor het kind gedaan wordt, vermelden,
maar ik kan toch niet zwijgen van de talrijke
internaten, bestuurd door religieusen, van de
zusters der St. Reinildastichting, die zich de
missie onder de heidenkinderen in onze
groote centra ten doel stellen, van de Ka
tholieke vacantiekolonies, die voor zwakke
kinderen een weldaad zijn, van het Katholiek
Huisvestings-comité, dat de uitzending van
zulke kinderen naar kolonies en particulieren
georganiseerd heeft, van de Katholieke kin
dertehuizen, van het schitterend werk der
instituten voor doofstomme, blinde, achter
lijke, idiote kinderen, doch waar zal ik ein
digen?
Het Katholieke jeugdwerk.
Een volgend-punt wacht op bespreking; de
zorg van Katholiek Nederland voor zijn jon
gelingen en jongedochters.
Het Katholieke jeugdwerk beo-ogt de vor
ming der jongelieden van ongeveer 12- tot
ongeveer 21-jarigen leeftijd. Onder de jeugd-
instellingen nemen de patronaten de voor
naamste plaats in.
Een patronaat omvat zooveel mogelijk alle
jongeren van 1218 jaar in de parochie, voor
zoover dezen naast het huisgezin nog afzon
derlijk, zorg vereischen, In de grootere paro
chies met name yin die van de steden
bestaan bovendien^ afzonderlijke jeugdver-
eenigingen voor meer ontwikkelden; de
burgerjongelingen- en de jong-studenten-ver-
eenigingen. Over de verwaarloosde jeugd ont
fermt zich het Franciscus-liefdewerk.
De jongelieden boven de 18 jaar hebben
hunne eigen organisaties, die ook aan leden
een plaats in hun bestuur inruimen, al blijft
de opperste leiding berusten bij den priester.
De voornaamste vormen zijn de Gezellen-
vereeniging, de Jonge Wetkman, de Jonge
Boer, de Jonge-mannenvereeniging voor de.
mannelijke en de Jonge-Vrouwenbond voor
de vrouwelijke jeugd.
Over de gansche linie van het jeugdwerk
is de scheiding der geslachten doorgevoerd.
Parochiaal en diocesaan staat het geheele
jeugdwerk onder leiding der locale en dio
cesane geestelijke Overheid. De priester, die
met de onmiddellijke leiding der jeugdver-
eenigingen is belast, wordt door een staf van
hoogstaande mannen of vrouwen ter zijde
gestaan.
De godsdienstige vorming is in het jeugd
werk hoofdzaak. Om haar bijzonder te behar
tigen is er op tal van plaatsen naast of in de
jeugdvereeniging een zuiver godsdienstige
vereeniging opgericht, een Maria-Congrega-
tie, een afdeeling van de Derde Orde, enz.
Ongeveer honderdduizend jongeren zijn lid
van zulk een vereeniging. Afzonderlijk gods
dienstonderwijs, gemeenschappelijke gods
dienstoefeningen, op gezette tijden gezamen
lijk biechten en communiceeren, triduums,
retraites, enz. zijn de voornaamste middelen,
waardoor het Katholiek leven in de rijpere
jeugd onderhouden en vermeerderd wordt
Jeugdvereenigingen, die zich de beharti
ging van een of ander onderdeel der jeugd-
vorming ten doel stellen, bestaan naast, ook
wel in de reeds genoemde: de vereenigingen
„Voor Eer en Deugd" tot bevordering der
kuischheid, de drankbestrijdersjeugdbonden,
de vereenigingen voor lichamelijke oefening,
die ter behartiging van vakbelangen, enz.
Dergelijke vereenigingen worden niet tot de
directe zielzorg gerekend, de priester treedt
hier meer op als raadgever dan als leider.
Het jeugdwerk der Katholieken wint het
in omvang en ledental verre van dat van an
dere richtingen. De pdtronaten voor jongens
tellen ongeveer 30.000 leden, die voor meis
jes 10.000. De organisaties van de manne
lijke jeugd boven 18 jaar zullen tezamen
15.000 leden hebben, waarvan 8000 tot de
Gezellenvereenigingen behooren. De geheele
Ka+holieke jeugdorganisatie omvat ongeveer
150.000 leden.
Het onderwijs voor de rijpere jeugd.
Het onderwijs aan de rijpere Katholieke
ieugd neemt voortdurend toe in gr.oei en
bloei, nu de strijd op het gebied van het la
ger onderwijs volstreden is. Wel is zijn posi
tie nog niet zoo gunstig als die van het lager
onderwijs, maar dat de regeering toch reeds
krachtigen financieelen steun biedt moet
dankbaar erkend worden.
De Katholieken in Nederland hebben thans
reeds 10 gymnasia met ruim 1400 leerlingen,
19 boogere burgerscholen met ruim 2300 leer
lingen en 11 lycea mêt bijna 1700 leerlingen;
verder 7 middelbare handelsscholen met
bijna 300 en 5 hoogere met bijna 200 leerlin
gen; bovendien 39 handelscursussen met ruim
2500 leerlingen;
land- en tuinbouwonderwijs wordt gege
ven op 14 dagscholen aan bijna 800 leerlin
gen en op 97 avondscholen aan bijna 2100
leerlingen;
voor nijverheidsonderwijs in verschillende
vormen aan jongens en meisjes hebben de
Katholieken 35 dagscholen met ruim 4200
leerlingen en 144 avondscholen met bijna
12.000 leerlingen.
In het belang van heel het Katholieke on
derwijs aan kleinen en grooten en van heel
het Katholieke jeugdwerk werd in het jaar
1919 door het Nederlandsch episcopaat op
gericht het R. K. Centraal Bureau voor On
derwijs en Opvoeding, dat in Juli 1920 te
's-Gravenhage werd geopend. Dat bureau,
bestuurd door een priester-directeur, beschikt
over een deskundig personeel van ongeveer
20 personen. Het geeft aan Katholieken, die
zich in Nederland en zijne koloniën met on
derwijs en jeugdwerk bezighouden, geschre
ven, gedrukten en mondelingen raad en
voorlichting, het bestudeert en verklaart
wetten en verordeningen; het verzorgt de
statistiek, geeft een jaarboek uit, enz.
Nog moge ik vermelden het Centraal Ziel
kundig Kantoor tot voorlichting bij beroeps
keuze, het R. K. Jeugdleidersinstituut,' de
R. K. Leergangen tot opleiding van leerkrach
ten met bijna 600 studenten en de 12 Volks
universiteiten met bijna 5000 cursisten.
In October 1923 werd te Nijmegen de
kroon op het werk gezet door de opening dei
Kath. Universiteit, die wel gemeentelijke
maar zoo goed als geen Rijkssubsidie geniet
en waarvan dé stichting en instandhouding
dus grootendeels voor rekening der Katho
lieken zelf komt. Op 't oogenblik zijn er on-
veer 300 studenten ingeschreven.
Het Katholieke leven der volwassenen.
Zoo ben ik ongemerkt reeds begonnen met
de bespreking van mijn derde punt: het Ka
tholieke leven der volwassenen.
In het tijdvak 19191920 kwamen in Ne
der land per 1000 gehuwde vrouwen gemid
deld per jaar 216 geboorten voor. In de
overwegend-Katholieke provincies Noord-
Brabant en Limburg bedroeg dat jaargemid
delde ongeveer 293. Daaruit en uit het groote
ledental van den Katholieken Bond -van
groote gezinnen blijkt wel, dat het Katho
liek gezin in het algemeen krachtig weer
stand biedt aan verderfelijke invloeden.
Wat het godsdienstig, speciaal liet Eucha
ristisch leven, betreft, gaf ik reeds bemoe
digende cijfers-.
Een machtige impuls gaat voortdurend
uit van de zielen-sanatoria, de retraite
huizen. In de jaren 1906 tot 1921 werden
ruim 5000 retraites gegeven voor bijna
250.000 retraitanten, waarvan de grootste
helft mannelijke.
Verder komt het Katholieke leven tot
uiting in de werkzaamheid van een onaf
zienbare rij van Katholieke vereenigingen
op godsdienstig, charitatief, sociaal en po
litiek gebied.
De Derde Orde, de Maria-Congregaties,
de H. Familie, enz. bloeien in Nederland.
De St. Vincentius- en de St. Elisabeths-
vereenigingen, de 'Malthezerridders, het
Witgele Kruis, de ziekenverpleging, de
drankbestrijding, de reclasseering van ge
vangenen, de meisjesbescherming, de door
gangshuizen enz. zijn glanzende parelen aan
de Katholieke kroon.
De Katholieke maatschappelijke standen,
de arbeiders, de boeren, de militairen, de
middenstanders, de onderwijzers, de leera
ren, de studenten, de ambtenaren, de werk
gevers, enz. zijn op zuiver-Katholieken
grondslag georganiseerd, evenals de Katho
lieke vrouwen. Dat de Nederlandsche Ka
tholieken ook in dit opzicht geluisterd heb
ben naar de stem%van Pausen en Bisschop
pen, hebben zij nooit behoeven te betreu
ren. Integendeel, want onder Gods zegen
hebben hunne organisaties zich een krach
tige, invloedrijke positie veroverd, niette
genstaande slechts ruim een derde van de
Nederlaódsche bevolking Katholiek is.
Zoo b.v. gaan de Katholieke arbeiders
thans groot op de macht hunner tweevou
dige organisatie, de standsorganisatie, die
hen opvoedt in Katholiek-socialen zin, en
de vakorganisatie, die hunne speciale vak
belangen behartigt.
Die standsorganisatie geeft apologetische
en sociale cursussen, houdt bijzondere gods
dienstoefeningen, bevordert de retraiten, zij
heeft instellingen in het leven geroepen, als
een volksbank, een centrale ziekenkas, een
levensverzekering, eigen sanatoria, een wo-
ningbouwcentralc, coöperatieve .bonden, bu
reaux voor rechtskundigen bijstand enz.;
ook heeft zij eigen organen.
De vakorganisatie omvat 25 Katholieke
nationale vakbonden onder één centrale
leiding, dezelfde, die de standsorganisatie
bestuurt; het hoofdbureau is te Utrecht.
Deze machtige Katholieke arbeidersorga
nisatie wordt, plaatselijk, diocesaan en na
tionaal, ter zijde gestaan door priesters, die
den titel dragen van adviseurs. Deze pries
ters zijn over 't algemeen parochie-geeste
lijken, voor wie het parochiewerk hoofd
zaak is en blijft, maar die in de bestuurs-
en ledenvergaderingen der organisaties er
voor waken, dat de godsdienstig-zedelijke
taak tot haar recht kome en de Katholieke
beginselen geen gevaar loopen; overigens
gaan de arbeiders-leiders hun gang.
Het aantal Katholiek-georganiseerde arbei
ders liep na den wereldoorlog op 160.000,
liep daarna echter wegens de economische
malaise terug tot 100.000. De Katholieke ar
beidersorganisatie heeft getoond een zegen
te zijn voor Nederland, een machtige factor
voor bet behoud van het voorvaderlijk ge
loof, voor welvaart, orde en gezag.
De politieke organisatie.
Ook in politiek opzicht staan de Neder
landsche Katholieken op zuiver principicele
basis. Georganiseerd in Katholieke Xiesver-
eeniginger, vormen zii de Katholieke Staats
partij.
Bij de jongste verkiezingen brachten zij
bijna 900.000 stemmen uit, dat is bijn a een
derde van het. totaal. In de Tweede Kamer
bezettenjhunne afgevaarligden 30 zetels van
de 100; in de Eerste Kamer 16 van de 50.
Met de Protestanten vormden zij de z.g.
coalitie, die herhaaldelijk de meerderheid
veroverde en een krachtige succesvolle on
derwijs- en socialie politiek voerde.
De Katholieke pers.
Ja. het Katholieke leven. God zij dank,
groeit en bloeit in Nederland. Maar wat zou
het zijn zonder onze onvolprezen Katholie
ke pers met haar staf van brave Katholieke
journalisten, die een apostolaat vervullen te
verhevener en verdienstelijker, omdat het de
persoonlijke ijdelheid zoo weinig voldoening
schenkt! Een dertigtal Katholieke dagbladen
en een menigte Katholieke tijdschriften
voorzien ons volk geregeld van gezond,
geestelijk voedsel,
De Missie-actie.
Ten slotte nog iets over de Missie-actie.
Allereerst die ten bate van de andersden
kenden in Nederland zelf. De St. Petrus-
Canisiusvereeniging, het Geert-Groote-Ge-
nootschap ontplooien in dat opzicht een
schitterende activiteit. In de groote steden
schrikken moedige Katholieken zelfs niet
terug voor marktprediking en openlijke col
portage. De retraites voor andersdenkenden
doen pachtig werk.
Wat de missie-actie ten bate van het
buitenland betreft, daarin is nog lang niet
de volmaaktheid bereikt; toch neemt Ne
derland onder alle landen, waar voor de
Missie gewerkt wordt, een eereplaats in.
Nederland heeft maar 234 millioen Katho
lieken. maar geeft toch aan de missie meer
dan 1500 priesters, bijna 800 scholastieken
en broeders en meer dan 1400 zusters; teza
men ruim 3700 missionarissen. Van dezen
rijn er 23 bisschoppen en 6 apostolische pre
fecten mef het bestuur van 'n missiegebied
belast Op elke 675 Katholieken is er één
man of vrouw missionaris.
Daar zijn in Nederland 36 strice missie
scholen en nog 29 andere, waar de leerlin
gen voor een deel tot missionaris worden
epgeleid. Het aantal seminaristen van deze
missiescholen bedraagt meer dan 3600,waar
van er 2200 uitsluitend tot missionaris wor
den opgeleid.
De Nederlandsche afdeeling van den
Priester-missiebond telt 3700 leden; bijna
alle seculiere en reguliere priesters.
Vooral door de parochie-geestelijken wor
den de Pauselijke Missie-Genootschappen
krachtig gepropageerd, zoodat het Genoot
schap van de Voortplanting des Geloofs en
dat van de H. Kindsheid in bijna alle, en
het Pauselijk Liefdewerk van den H. Petrus
in rdim de helft van de parochies is opge
richt.
De plechtige opening van het 28ste Intern.
Eucharistisch Congres te Chicago.
Particulieren tegenover overheidszorg in
zake volkshuisvesting e^stsdenbouw.
Zwendel met meststoffen.
Het vleeschinvoerverbod.
Internationale conferentie tegen het revo
lutiegevaar te 's-Hage.
Suriname met hongersnood bedreigd.
Het referendum in Duitschland beeft een
meerderheid vóór onteigening opgeleverd.
Briand opnieuw kabinetsformateur. Ver
moedelijk zullen Poincaré en Caillanx zitting
nemen.
De sneltrein Parijs—Bordeaux gederail
leerd. Vijf dooden en een 30-tal gewonden.
Zie verder Laatste Nieuws.
In 1925 werd door het Genootschap tot
Voorplanting des Gelotofs bijna 263 duizend
gulden ingezameld, door de H. Kindsheid
164 duizend en door St. Petrus' Liefdewerk
200 duizend: te zamen ver over de 600 000
gulden. Hiervan kwam uit het aartsbisdom
alleen voor de Voortplanting des Geloofs
80.000, voor de H. Kindsheid 25.000 en voor
St. Petrus' Liefdewerk 52.000, in totaal
157.000 gulden.
De Nederlandsche afdeeling van St. Petrus'
Liefdewerk ondersteunt 430 inlandsche se
minaristen in de missielanden.
De drie Pauselijke Missie-Genootschappen
doen elkander geen afbreuk, maar steunen
elkaar in broederlijk samenwerken
Behalve de Pauselijke Missie-Genoot
schappen werken er in Nederland nog 40
particulieren Missievereenigingen en worden
er meer dan 50 Missie-tijdschriften en ka
lenders uitgegeven.
W^ar zooveel Missiehuizen, Missievereeni
gingen en Missie-tijdschriften bestaan, mo
gen we vrij 'aannemen, dat er bebalve de
600.000 gulden aan de Pauselijke Missie-Ge
nootschappen, het drie-dubbele aan particu
liere Missie-werken wordt geschonken. Dat
de 234 millioen Katholieken van Nederland
ook onder verschillende vormen 234 millioen
gulden voor de Missiën opbrengen, is niet
te ruim berekend, f
Ik ga eindigen.
Wat zal ik tot besluit van dit al te on
volledig overzicht beter doen, dan aan God
en aan God alleen de eer te geven van wat
er in onze Katholieke gaarde te groien en
te bloeien staat. Non nobis, Domine, non
nobis, sed nomini tuo da gloriam!
Wat zal ik op dit schitterend Eugaristisch
Congres beter doen, dan over het leven en
streven van Katholiek Nederland den zegen
af te smeeken van den Christus Eucharisti-
cus! Daartoe verleene Onze Lieve Vrouw
van het H. Sacrament mij Haar machtige be
middeling. Haar bid ik dan met de woorden
van den priester-dichter Gezelle;
„O Móeder Gods, ons Koninginne,
O lieve Vrouw, vol eed'ler minne,
Al wat wij einden en beginnen,
Beveel het onzen Lieven Heer."
Ook de Nederlandsche Katholieken zullen
ongetwijfeld van dit zeer belangwekkend
exposé, door den aartsbisschop gegeven,
kennis nemen.
1)
Totale bevolking
1849 3.056.879
1859 3.309.128
1869 9 3.579.529
1879 4.012.693
1889 4.511 415
1899 5.104.137
1909 5.858.175
1920 6.865.314
Van 18491909 constante,
kleiner wordende daling.
Van 19091920 stijging
R'-K. In v
1.166.256
1.229.092
1.307.765
1.439.137
1.596.482
1.790.161
2.053.021
2.444.583
hoewel
•h. tot.
38.15
37.14
36.53
38.86
35.39
35.07
35.02
35.61
steeds
Vandaag was het „Children's day", de
dag, der kinderen.
Te tien uur had de eerste algemeene
vergadering van het congres plaats. Deze
geweldige bijeenkomst geschiedde in het
stadion van „SoId:ers Field", onder voor
zitterschap van mgr. Heylen. bisschop van
Namen, voorzitter van het paemanent comité
der Eucharistische congressen.
Op deze eerste bijeenkomst werd het
congres toegesproken door kardinaal von
FauLhaber, aartsbisschop van Munchen; door
den Hoog Eerw Heer David Ignatius Walsh
uit Glinti. (Massachusetts); Jwor Kardi
naal Dubois, aartsbisschop van Parijs en
door mgr. Daniel Mannix. aartsbisschop van
Melbourne.
De Pauselijke Legaat, Kardinaal Bonzano,
draagt de Pcntificale Hoogmis op. Een koor
van 60.000 kinderen van de parochiale
scholen van de stad Chicago zingen de Mis
der Engelen, onder leiding van prof. Otto
Singenberger. directeur der muzikale stu
diën aan het Seminarie van Maria aan het
Meer, te Mundelein
Onder de plechtige Hoogmis houdt de
aartsbisschop van Baltimore (Maryland),
mgr. Michael J. Curley, een toespraak.
Te twee uur in den namiddag hebben
heden de priesterconferenties in het latijn
plaats. Daar spr. d m. onze landgenoot
Pater Van Dijk O. S. A. in het Theologisch
Seminarie van St Mary of the Lake. Munde
lein.
Te drie uur vergadert de groep van En-
gelsch sprekenden in het coliseum.
Te half negen heeft een nieuwe bijeen
komst voor de Engelsch sprekenden plaats.
Medegedeeld door het Kon Ned Meteoro-
logiscb Instituut te De Bildt
Naar waarnemingen in den morgen van 21
Juni:
Hoogste Barometerstand 767 6 m.M. te
Rennes.
Laagste Barometerstand 7- m.M. ta
Thorshavn.
Verwachting van den avpnd van 21 tot den
avond van 22 Juni:
Matige Zuidwestelijke tot westelijken wind,
half tot zwaarbewolkt of betrokken, weinig
of geen regen, later wellicht iets koeler.
f
