Radio-Omroep.
Misdaad en Boete.
NIEUWE HAARL. COURANT
Derde Blad Zaterdag 31 Juli 1926
Ernstige ongeregeldheden bij een mijn in Zuid-Wales. In Zweden
{bij Stockholm) is varkenstuberculose opgetreden; 1600 dieren zijn afge
maakt. Hevige sneeuwstormen in het Zwitsersche hooggebergte.
Een oproep van Z. H. den Paus voor een algemeen gebed voor de ver
volgde broeders in Mexico op Zondag a.s. Overstrooming in Japan;
300 menschen verdronken.
Onder de Radio-berichten: Het congres der Britsche mijnwerkers-
gedelegeerden besluit een referendum uit te schrijven over de voorstellen
der geestelijkheid. DeEmergency Act voor een maand verlengd.
LUCHTVERKEER.
Van Kopenhagen naar Tokio
en terug met een Fokker
vliegtuig type Cv.
INGEZONDEN.
FEUILLETON.
Het nieuwe Fransche fi-
nancieele ontwerp in de
Kamer.
In weerwil van de gisteren gedane stap
pen had men aan het begin van den avond
nog geen zekerheid omtrent het oogenblik,
waarop in de Kamer de discussie over het
finantieel ontwerp zou beginnen. De be
palingen nopens de bij een buitengewoon
dringende aangelegenheid te volgen proce
dure blijven van kracht, waardoor de werk
zaamheden gisteren veel vereenvoudigd zou
den worden. De communisten hebben even
wel het voornemen te kennen gegeven om
ten minste ,één amendement per artikel in
te dienen en voer elk artikel een openbare
«temming te vragen. (20 handteekeningen
iijn daartoe voldoende). Men schrijft daarom
aan verschillende rad.-soc. afgevaardigden
het voornemen toe om dit cijfer op 50 te
doen stellen, ten einde te beletten, dat de
communisten de Kamer vier of vijf zit
tingen doen verliezen. Het is dus waar
schijnlijk, dat de zitting van gisterenmiddag
ZÜ worden gewijd aan een bespreking van
het Kamerreglement om den duur der de
batten, welke heden zouden beginnen, tot
het uiterste uminimum te beperken. Het
Zou dan mogelijk zijn, dat het debat in den
nacht van Zaterdag op Zondag eindigde.
Een beroep op de natie.
De republikeinsche „intergroupe" voor het
Openbaar welzijn, welke thans 275 afgevaar
digden omvat, behoorende tot alle Kamer-
groepen, behalve die de soc. en communisten,
heeft met algemeene stemmen besloten een
beroep te doen op het volk met het verzoek
een beslissende poging te doen om de ineen
storting te verhinderen en aan de regeering
vertrouwen te schenken. Zij verzoekt met
name den afgevaardigden binnen 48 uur de
hun voorgestelde maatregelen goed te keu
ren.
De „intergroupe" heeft den president der
Kamer doen verzoeken de zitting van he
den met een onderzoek van het financieele
ontwerp te doen aanvangen.
Een betooging te Lyon.
Te Lyon was Donderdag een betooging
op touw gezet tegen de executie (welke trou
wens schijnt uitgesteld) van de beide com
munisten Vanzetti en Sacci. Niettegen
staande de betooging door de autoriteiten
was verboden, waren vele personen, meeren-
deels Italianen en Spanjaarden op de
Bellecour bijeengekomen. Met het gevolg
dat het tot een botsing kwam met de poli
tie. Er hadden naar het B.T.A. meldt, eeni-
ge arrestaties plaats.
De nieuwe treinramp in
Frankrijk.
Omtrent het spoorwegongeval wordt nog
gemeld, dat de verongelukte trein een post
trein was, welke echter ook passagiers ver
voerde. De vier personen, die gedood wer
den, zijn postbeambten, terwijl het meeren-
deel der gewonden eveneens beambten zijn.
Conflict in de Engelsche
mijnindustrie.
Van een conferentie tusschen het bestuur
van den Mijnwerkersbond en de fractie der
Arbeiderspartij is niets gekomen. Laatstge
noemde had die samenkomst willen doen
plaats hebben vóór de te houden gedele
geerdenconferentie der mijnwerkers, doch
het bestuur van den mijnwerkersbond had
voorgesteld ghaar eerst gisterenmiddag te
doen geschieden, maar toen waren Mac Do
nald, de voorzitter, en Henderson, de secre-
cretaris der fractie beiden verhinderd.
Ongeregeldheden in Zuid-
Wales.
Bij een mijn te Abertillery hebben onge
regeldheden plaats gehad. Een menigte van
2000 personen nam een dreigende houding
aan toen zij zag dat kantoorbedienden der
mijnen spoorwagens met steenkool laadden.
Er werd met steenen naar den trein en de
kantoorbedienden geworpen. Een deel van
de spoorbaan werd vernield.
De aanvaarding van de
voorstellen der Geeste
lijkheid.
Cook, de secretaris van den mijnwerkers
bond, heeft er gisteren den nadruk op ge
legd, dat het voorstel inzake arbitrage alleen'
betrekking zou hebben op de loonen en niet
op de werktijden. Het bestuur zou aan de
heden te houden gedelegeerden-conferentie
dan ook geen overweging van een wijziging
der werktijden aanbevelen.
Een standbeeld voor
Curzon.
De „Times" bevat een oproep van een
aantal vrienden en collega's van wijlen lord
Curzon, minister van buitenlandsche zaken
(tot de onderteekenaars behooren o.m. Bald
win, Chamberlain, Ramsay MacDonald en
lord Oxford) om in de abdij van Westmin
ster een gedenkplaat te plaatsen en een stand
beeld voor hem op te richten bij het huis
in Carlton House-terrace, waar hij zoo lang
gewoond heeft.
De vliegende Hollander
De „Daily Chronicle" vertelt het volgende
Een jonge Nederlander en een charmant jong
meisje kwamen gisteren in een Rolls-Royce
Fokker-eendekker op Croydon aan en ver
zochten onmiddellijk in den echt te worden
verbonden. De jonge man deelde mede, dat
hij van Nederland was komen vliegen om te
trouwen, en hij vroeg Captain Leverton, den
manager van de K.L.M., naar de beste ma
nier om dit te doen. Deze zeide hem dat hij
beter deed naar Londen te gaan, doch hij
antwoordde daar geen tijd voor te hebben,
daar hij wenschte te trouwen en met het mid
dagvliegtuig naar Nederland terug te keeren.
Hij huurde een auto en reed naar Croydon
om zich naar den ambtenaar van den burge
lijken stand te begeven, doch kwam niet tijdig
genoeg op het vliegveld terug om de plaatsen
in te nemen, welke hij in het middagvliegtuig
had besproken.
Later bleek dat de ambtenaar in Croydon
het paartje had medegedeeld dat een onver
wijld huwelijk niet mogelijk was, zoodat het
zich ten slotte naar Londen heeft begeven.
De fietsers te Berlijn.
De Berlijnsche hoofdcommissaris van po
litie wijst er op, dat in den laatste tijd her
haaldelijk wielrijders door verkeerd en veel
te hard rijden oorzaak zijn geweest van sto
ringen in het verkeer en zelfs van ongeluk
ken. De politie ontvangt talrijke klachten,
waaruit de verbittering van het publiek
spreekt. Meer en meer komt het door, dat
fietsers zich vasthouden aan rijtuigen enz.
en zich zoo laten trekken. Het blijkt, dat
dikwijls het overrijden van voetgangers het
gevolg hier van is, dat de getroffenen in
verwarring waren gebracht door het onvoor
zichtige optreden van wielrijders.
De politie doet een beroep op de wielrij-
dersvereenigingen om hun leden voor een
en ander te waarschuwen, en voegt hieraan
toe, dat, indien er niet spoedig verandering
komt in den toestand, zij niet langer weer
stand zal kunnen bieden aan den herhaalde
lijk door het publiek gestelden eisch om
eenvoudig het wielrijden in de drukke stra
ten en vooral in de binnenstad te verbieden.
De Duitsche bierbe
lasting.
Naar de „Voss. Z." verneemt, is tusschen
het rijksministerie van financiën en den com
missaris voor de verpande ontvangsten, een
overeenkomst getroffen inzake de bierbelas
ting. De commissaris heeft goedgevonden,
dat de voorgenomen verhooging van de bier
belasting tot Jan. '27 wordt uitgesteld, ter
wijl het departement op zich genomen heeft
te waarborgen, dat in elk geval de herstel-
kas geen schade zal lijden.
Treedt minister Gessier
af?'
De „Munchner Neuessen Nachrichten"
verneemt uit Berlijn, dat de Rijksweer-
minister Dr. Gessier vast besloten is in den
herfst af te treden.
Varkenstuberculose in
Zweden.
De varkenstuberculose, welke sedert 1905
in Zweden zoo goed als niet is opgetreden,
is thans bij Stockholm uitgebroken 1600
varkens moesten worden afgemaakt.
De reis van den Zweed-
schen Kroonprins.
De Zweedsche Kroonprins heeft zijn reis
van twee maanden door de V.S. voltooid.
Hij bevindt zich thans te San Francisco. Op
3 Augustus a.s. gaat hij naar Honolulu en
vandaar naar Japan, China en Indië.
Het proces te Boedapest.
Een aantal Britsche parlementsleden, be
hoorende tot de liberale en de Labaurpartij,
hebben den Hongaarschen prenier een tele
gram gezonden, waarin zij, als vrienden van
de Hongazarsche vrijheid, met nadruk wij
zen op de noodzaak tot het betrachten van
gematigdheid in politieke gewetensvervol
gingen als nu te Boedapest plaats hebben.
Athur Henderson heeft den Hongaarschen
ambassadeur namens het bestuur van de
Labourpartij geschreven, met welk een be
zorgdheid men de politieke processen in
Boedapest volgt.
Hevige sneeuwstormen.
Gisteren maakten wij melding van plot-
selingen zwaren sneeuwval in Zwitserland.
Ter aanvulling voegen wij hier nog aan toe,
dat volgens den correspondent van de „Voss.
Z." te Zürich, bezoekers van de Furka- en de
Grimselpassen in geweldige sneeuwstormen
zijn geraakt, zooals daar om dezen tijd van j
den zomer in geen tientallen van jaren zijn i
voorgekomen. Auto's uit Andermatt konden
hun doel, den 2162 meter hoogen Grimseltop
niet bereiken; de storm, die tot een orkaan
aangroeide, wierp zulke geweldige sneeuw
massa's op, dat de auto's bleven steken en
slechts met de uiterste moeite uit de sneeuw
konden worden bevrijd.
De oneenigheijl in de
Russische communisti
sche partij.
Een telegram uit Reval maakt nog mel
ding van verschillende berichten, welke daar
nog zijn ontvangen over de geschillen de
Russische communistische partij. De vast
stelling van het feit, dat de oppositie-groepen
aanhangers in de het Roode Leger heeft,
georganiseerd door Lasjewitsj, schijnt groot
opzien gebaard te hebben. De oppositie
zou er naar streven alle ontevredenen om
zich te vereenigen, zoowel degenen, die
aandringen op afschaffing van het monopolie
van den buitenlandschen handel als de strij
ders voor scheiding van de Komintern van de
Sovjetregeering. De verwarring zou groot
zijn en de leiders van de partij vol wan
trouwen tegen elkaar.
i
De handelbetrekkingen tus
schen Rusland en Zuid-
Afrika.
Uit Johannesburg wordt gemeld, dat de
handelsbetrekkingen tusschen Zuid-Afrika
en Sovjet-Rusland zullen worden hervat als
resultaat van een met succes bekroonde con
ferentie te Moskou onder leiding van den
Zuid-Afrikaanschen bankier Schlesinger.
De strijd tegen de
Droezen.
Veertig bandieten uit de streek van Baal-
beck en Akroen hebben hun onderwerping
aangeboden en alle voorwaarden aanvaard.
Gevechten in Zuid-Slavie.
De „New York Herald" (Parijsche editie)
verneemt uit Belgrado, dat Bulgaarsche ha-
mitadja's, die bij Oeskjoet binnendrongen,
werden teruggeworpen, waarbij 15 dooden
vielen.
In Herzegowina verdreef de bevolking
van een dorp de daar geplaatste gendarmerie-
post. De gendarmen boden weerstand, dood
den 18 dorpelingen en wondden er 40. Vijf
tig gendatrmen werden gedood.
Het noodweer in Cen
traal Amerika.
Te Nassau moeten Maandag zes personen
tengevolge van den storm zijn omgekomen.
Alle schepen van de kustwacht zijn naar Nas
sau vertrokken, dat ernstige schade heeft ge
leden.
Bij het eiland Saona zijii 54 lijken opge-
vischt.
Men gelooft dat 50 personen zijn gedood
ten gevolge van den orkaan.
De schade door den orkaan veroorzaakt,
bedraagt volgens een matige raming 8 mil-
lioen dollar, ondanks de vreeselijke verwoes
ting, op het eiland, aangericht, hielpen de
inwoners van Nassau zoeken naar de spon-
senvisschersvloot, welke uit ongeveer 200
kleine schepen bestaat. Het meerendeel der
personen, die vermist worden, behoort tot
deze vloot.
Woensdag lagen er in de haven slechts
drie kleine visschersschepen tegenover 60
op Maandag.
De Godsdienststrijd in
Mexico.
Uit Rome wordt gemeld, dat Z. H. de
Paus de Katholieken van de geheele wereld
heeft uitgenoodigd Zondag te willen bidden
voor de vervolgde broeders in Mexico.
Tegen twee dagbladredacteuren is een
aanklacht ingediend wegens publicatie van
artikelen, tégen de anti-clericale wetten, wel
ke juist commentaar op deze wetten verbie
den.
Noodlottige ontploffing.
Bij een ontploffing in de fabriek der Gene
ral Motors Corporat on in Oshawa (Ontario)
werden drie personen aan stukken ge
scheurd en drie ernstig gewond.
De weduwe van Wilson
weer naar Genève.
De weduwe van oud-president Wilson is
blijkens een draadloos bericht voorne-mens
opnieuw een bedevaart te maken naar Ge
nève, de bakermat van den Volkenbond; zij
vertrekt Zaterdag met de „Leviathan" en is
ook voornemens een bezoek aan Londen
te brengen.
Noodlottige overstrooming
in Japan.
Bij een overstrooming in Niiagata zijn 300
menschen verdronken of worden vermist.
Er zijn reeds 30 lijken gevonden. Ruim
13000 H.A. rijst zijn vernield.
Het leger van Kanton
rukt op.
Volgens de „Daily Mail" rukt het leger
van Kanton op in de richting van Hankau.
De bevolking van Sjanghai verkeert in een
zenuwachtige stemming, aangezien gevreesd
wordt, dat Sjanghai in den strijd betrokken
zal worden.
Het laatste Fokker-bulletin geeft een inter-
ressante beschrijving op het gebied der avia
tiek, n.l. den tocht der vier Denen, Kapitein
Botved, de mecanicien Olsen, luitenant
Herschhend en onder-luitenant Petersen
van Kopenhagen naar Tokio en terug.
In twee Fokker-vliegtuigen van het type
Cv, voorzien van het laatste type E-vleugel
en elk van een Lorraine-Dietrich-motor van
400 P.K. zijn bovengenoemde vier Denen
door hun regeering uitgezonden om in
vreemde landen in dikwijls veel moeilijker
omstandigheden dan men in Denemarken
gewend is. ervaring op te doen en de vlag
van de Deensche Militaire Luchtvaartafdee-
ling, hrog te houden, een vlagvertoon dat
goedkooper is dan door middel van oor
logschepen.
Ieder toestel heeft tanks voor 1100 L.
benzine en 120 L. olie. Behalve de gewone
navigatie-instrumenten werden nog gyro
scopen van Engelsch fabrikaat aangebracht,
die de vliegers in staat stellen door mid
del van gekleurde electrische lichten elk
oogenblik nauwkeurig te, zien in welke
mate hunne toestellen uit den evenwicht
stand zijn geraakt en die bovendien in de
hoogte registreeren.
Wij zien uit het bovenstaande dat de in
gewanden van zulk een vliegtuig van inter
nationalen oorsprong zijn. Nu de verbinding
ParijsBerlijnMoskou tot stand is ge
bracht is het stempel der internationaliteit
op de aviatiek duidelijk zichtbaar gewor
den.
Als einddoel van uit Kopenhagen te be
reiken was Tokio gesteld. De gebruikelijke
weg daarheen was over BerlijnConstanti-
nopelBagdad Karachie Calcutta
BangkokHongkokPeking naar Tokio.
Te Karachi, Bangkok en Tokio waren re-'
servedeelen gedeponeerd en depots opge
richt, dus zeer spaarzaam. De tocht er heen
was vol van emotioneele evenementen. Het
vertrek geschiedde op 16 Maart 11 uur
v.m. uit Kopenhagen. Een zware sneeuw
storm dwong Herscbend op 20 K.M. van
Lemberg een tusschenlanding te maken,
welke een normaal verloop had. De vlie
gers ontmoetten elkaar te Lemberg, waar
een dag overgebleven werd om de machi
nes nog eens duchtig te beproeven. Op het
traject KonstantinopelAleppo ..was het
weer zoo bar slecht, dat de twee ploegen
elkaar uit het oog verloren en Botved te
Eskisehehir een noodlanding moest doen.
De Danmark 1 en 2, zoo waren de vlieg
tuigen gedoopt, ontmoetten elkaar te Alep
po. Op 25 Maart werd de reis voortgezet
tot Bagdad. Met voorbijgaan van Bushir
werd van daar doorgevlogen tot Bender
Abbas. De reis werd zonder ongelukken
vandaar voortgezet tot Calcutta.
Maar tusschen Calcutta en Bangkok
via Rangoon schijnt een booze geest te.
huizen. Hier was Herschhend de pechvogel
Door een panne werd hij gedwongen op 20
mijl ten westen van Rangoon in een rijst
veld te landen, waarbij het vliegtuig over
den kop ging en schroef en radiator ern
stig beschadigd werden.
Botved landde te Rangoon en er werd af
gesproken de beschadigde machine naar
Bangkok te doen vervoeren. Botved ver
trok op 4 April daarheen om de noodige
toebereidselen te treffen voor het herstel.
Hij zette op 9 April alleen den tocht voort
naar Shanghai waar hij om 5 uur 17 April
moest landen, wat echter door den heftigen
tegenwind niet gelukte. De benzine was
verbruikt en hij was gedwongen bij Ning-
hai in de provincie Tsjeking op 220 K.M.
ten zuiden van Shanghai te landen.
De landing verliep vlot doch een bende
Chineesche roovers plunderden het vlieg
tuig. De instrumenten, reservedeelen, ba
gage enz. werden zonder vorm van proces
gestolen. Botved en Olsen konden tegen de
overmacht niets beginnen en lieten dus de
roovers hun gang gaan. Deze trachtte de
wielbanden te demonteeren, hetgeen hun
niet gelukte zij vergenoegden zich de ban
den leeg te doen loopen. Toen daagde hulp
op en kozen de roovers 't hazenpad.
Het duurde eenige dagen aleer de ben-
zinevoorrraad aangevuld was. Nadat alles
weer in orde gebracht wgs kwam men zon
der ongevallen te Shanghai. Op het traject
ShanghaiPeking kwam een lek in de water
circulatie en werd een noodlanding gemaakt.
Vernieuwing van den motor bleek ge-
wenscht. Het toestel werd vervoerd naar
Peking en van daar een nieuwe motor be
steld uit Yokohama.
Na een paar weken was alles weer in
orde, zoodat Botved op 27 Mei weer kon
opstijgen. Zonder incidenten vloog hij dien
dag naar Moekden en reisde den volgenden
dag naar Hego en Korea, waar hij door
de Japansche autoriteiten feestelijk werd
ontvangen. Op Zaterdag 29 Mei vloog
men over zee tot Osaka en op 1 Juni werd
de laatste etappe van Osaka naar Tokio
afgelegd waar zij 11,uur v.m. op het vlieg
veld Tokorozawa landden. Een eskadrille
•Japansche vliegtuigen was hen tegemoet
gevlogen. Op het stadhyis te Tokio had
de plechtige ontvangst plaats en werden
aan Botved en Olsen geschenken aange
boden. Donderdag 3 Juni overhandigde
Prins Kuni aan Botved de medaille van de
Japansche Luchtvaartvereeniging en
wenschte de vliegers geluk met het wel
slagen van den zwaren tocht welke zij niet
tegenstaande de ontzaglijke moeilijkheden
hardnekkig tot het einde toe hadden door
gezet. Ook ontving Botveld daar zijn be
noeming tot kapitein en een telegram van
gelukwenschen van koning Christiaan van
Denemarken. Hij besloot over Siberië te
rug te reizen naar Kopenhagen.
Toen Herschend dit vernam is hij over
Rangoon terug gevlogen en verbeterde
daarbij de recordvlucht van De Pinedo
door de tocht van Bangkok-Karachi in 4
dagen te doen, d. i. 1 dag minder dan De
Pinedo noodig had. Herschend vloog ge
regeld per dag een etappe tot aan Bagdad
waar hij wegens koorts „the sandfly fe
ver" in het hospitaal van de Britsche Lucht
vaart eenigen tijd moest verblijven. Aange
zien hij nog niet geheel genezen was bij zijn
vertrek uit Bagdad moest hij te Aleppo weer
in het ziekenhuis worden opgenomen.
Na een paar dagen zetten Herschend en
Petersen verder de terugreis geregeld in de
normale etappen voort tot Kopenhagen,
waar zij 's middags 12 uur 37 m. op 5 Juni
aankwamen.
Zij werden min of meer plechtig^ ont
vangen zooals aan kranige pechvogels past,
geheel genezen was Herschend nog niet.
Hij roemde de geschiktheid en hulpvaardig
heid, ontmoet te Bangkok en Siam.
In een schitterende record-reis legde
Botved den terugtocht af van Tokio over
HeyoMoekdenT sjotoIrkoetskKras
nojarskKoerganKazanMoskouKo
penhagen (10395 K.M.).
Dè bevolking van Kopenhagen bereid
de hem en zijn mecanicien op het vlieg
veld Klovermark een enthousiaste ont
vangst. Botved dankte en droeg heel be
scheiden een groot deel van de eer over aan
de bouwers van den Lorraine-Dietrichmotor
en van de C V, het bekende Fokkervlieg
tuig, bestemd voor de militaire luchtvaart.
De reis van Botved in 9 dagen in 9 etap
pes van gemiddeld 1155 K.M. (afstand
van Waalhaven tot Marseille is 1035 K.M.)
den K.R.O. Spuistraat 12 Amsterdam of|
gironummer 49744.
Past. L.H. PERQUIN,;
Voorzitter K.R.O. in Ned.
ZONDAG 1 AUGUSTUS.
HILVERSUM 1050 M. 8.30—9.30
R.K. Morgenwijding. A. H. J. Beyersber-
gen van Henegouwen, tenor., Nic. Evers,
bariton, H. Vogel, piano. Spreker: M. J.
v. d. Biggelaar, over Gebed van den
tollenaar. 1. Panis Angelicus, C. Franc k.
2. Aria uit de Maccabaus, Handel. 3.
Ecce Panis Angelorum, Viotta. 4. Gebet,
Klughardt. 5. Rede door Hr. v. d. Bigge
laar. 6. Idylle, Schuurman. 7. Aria, Handel.
10.30 v. m. V. P. R. O-uitzending uit
de Rem, Kerk te Den Haag. Spreker: Dr.
J. C. A. Fetter, rem. predikant te Rotter
dam. Bediening van den doop. Toespraak
I van Dr. Fetter, over Lucas 1:62. 3.00
is even schitterend als de laatste vlucht J Kurhausconcert. Matinee o. 1. v. Ignaz Neu-
A+. A- J'n.r,. Iran Dime tlin* Uoh ItlfT
mark. Soliste: Ursula van Diemen, zang.
van Pelletier d'Oisy van Parijs naar Peking.
Bij de waardeering van den betoonden
moed en het beleid is rekening te houden
met het feit, dat deze vliegtuigen slechte
éénmotorig zijn en het tracee zooals vaak
bleek uit' de uitvoerige beschrijving van
den tocht van de H.N.AtC.C. naar Indië
over gevaarvolle etappes leidt. Het beu-
gelijke feit dat ook dit pogen van de Deen
sche Regeering met succes bekroond is,
moge voor de Nederlandsche een aanspo
ring zijn eenigen onzer beste militaire
vliegers en macaniciens de gelegenheid
te bieden nieuwe lauweren te oogsten,
wat altijd voor den goeden geest onzer
luchtvloot zeer bevordelijk zal zijn.
(Voor den inhoud van deze rubriek stelt
de Redactie zich niet verantwoordelijk.)
MEDEDEELINGEN VAN DEN K.R.O.
Onze Kerkdiensten.
Neen, wij hadden het nooit kunnen ver
moeden, dat de uitzendingen van onze Missen
zulk een succes zouden hebben. Wij begrepen
het al zeer spoedig zooveel arme zieken, die
al in geen jaren meer naar de Kerk waren ge
weest, die nu zich in den geest van hun ziek
bed konden verplaatsen naar het H. Offer
altaar, zouden onze eerste dankbaren zijn.
Wij kregen ze thuis de brieven, aandoenlijk
soms, omdat men het ons duidelijk maakte,
welk 'n zoete troost die uitzending in hunne
harten had te weeg gebracht. De ziekenhui
zen volgden en er is er nu wel geen van eenige
beteekenis meer, dat geen ontvangtoestel,
heeft en de zieken per luidspreker of beter nog
per telefoon gelegenheid geeft zich te stichten
in de predicatie en de H. Misgezangen onzer
schoone liturgie. Toen kwamen er brieven van
katholieken, die in de diaspora wonend geen
gelegenheid hadden des Zondags de H. Mis
bij te wonen. Zij wisten wel, dat zij met de
radio-Mis te beluisteren geen kerkelijk gebod
volbrachten, maar toch knielden zij in hun
huiskamer neder en baden hunne gebeden.
Zij sloegen devoot het kruisteeken bij de
Consecreatie en den zegen. Hun Zondag had
den ze zoo toch geheiligd en de Zondags
stemming had toch hun hart verlicht. En
daarna tijdingen van onze katholieke landge-
nooten, die in den vreemde woonden. Allen
vol lof. Ze kwamen van Engeland, Schotland,
Ierland, Denemarken, Duitschland, België,
Frankrijk en zelfs van Spanje. Allen vonden
het toch zoo heerlijk door die kerkuitzending
zich weer verplaatst te voelen in het oude va
derland en weer onder den devoten indruk te
komen van vroegere godsdienstige emoties.
En ten slotte brieven van nïet-katholieken.
Wij ontvingen ze van menschen, die onder
den indruk gekomen wareji van de predika
ties en zich hadden voelen meesleepen door de
liturgische en kerkelijke muziek. „Ik behoor
niet tot Uw kerkgenootschap, maar ik heb de
predikatie gevolgd met aandacht. O, durfden
onze voorgangers zoo vrijmoedig en met zoo
veel overtuiging spreken. Ik behoor voortaan
tot Uwe trouwe luisteraars." Deze week nog
een brief uit Duitschland Aan den heer Pas
toor der St. Dominicus-kerk „Am Sontag
hörte ich wieder im Rundfunk die Messe aus
der St. Dominik-kirche. Recht Herzl. Dank
für die schone Stunden. Andachtig habe ich
gelauscht, es war alles so sehr deuüich, die
Worte des Herrn Pfarrers, sowie die herrliche
Orgel und Gesangsvortrage. In unserm stil
len kleinen Marschendörfschen hatte ich bis-
her keine Gelegenheit einen Gottesdienst
Ihrer Kirche mit anzuhöreri. Wie schön ist
alles und wie feierlich. Wirklich ich wünsche
ja mir dass ich noch oft solche Feier mit an-
hören kann. Man wird aus seiner Gleich ul-
tigkeit aufgerissen. Man denkt einmal nach.
Nochmals vielen Dank. Hochachtungsvoll
N.N. Wersabe b/ Wesermunde."
En nu nog in de „Groene" van den heer
Richard Henkeroth
„Zondag 18.7 uit de Dominicuskerk te
Amsterdam de Missa tribus vocibus virilibus
van Willem Heydt, welke laatste zich, dank
zij een voortreffelijke uitvoering onder leiding
van G. Kimmijzer met medewerking van den
organist Evert Haak, zich met dit werk in
volle kracht als liturgisch componist toont
zijn werk prachtig in den eeredienst passend,
tusschen de Gregoriaansche Graduala en
Responsoria geplaatst, sterk geaccidenteerd
aandoend, soms fonteinachtig opbruischend,
dan weer in poelstilten bezinkend naast
stemmige geluidlooze stilten. Het geheel als
één grootsch muziekfestoen."
Neen, het behoeft ons niet te spijten, dat
wij met onze kerkuitzendingen begonnen zijn,
en wij zullen trachten ze voortdurend op hoo-
ger peil te brengen. Maar wij vragen mede
werking onzer Katholieke landgenooten.
Stpunt ons door lid of donateur te worden van
1. Mendelssohn Ouverture Hebriden."
2. Mozart Air de Cherubin, uit 4e opera
„Figaro's Hochzeit." Ursula van Diemen-
zang. 3. Bizet Suite L Arlésienne", no.2.
a. Pastorale, b. Intermezzo, c. Menuett. d.
Farandole. Pauze. 4 a Strauss Morgen, b.b.
Grieg Ein Schwan. c. Grieg Ich liebe dich,
Ursula van Diemen-zang. 5 Grieg Letzter
Frühling (voor strijkorkest). 6. Berlioz a.
Marche hongroise. b. Danse des Sylphes. v-
Menuet des Follets. Uit La Damnation de
Faust.5.00 n.m. Dienst in de Geref. kerk
te Hoofddorp. Voorganger Ds. J. D. Wie-
lensga. 1. Votum en zegen, 2. Zingen Ps. 98:2.
3 Lezen-Geloofsbelijdenis (12 art.) en He
breen 5.4 Zingen-Ps. 89:1.5. Tekst-Hebreën
5:9. 6. Inleiding. 7 Gebed 8 Zingen-Ps. 119:
83. 9 le ged. v. d. predikatie. 10. Tusschen-
zang-Ps. 40:4. 11. Laatste gedeelte v. d. pre
dikatie. 12. Dankgebed. 13. Slotzang-Ps.
143:10. 14. Zegen. 8.15 Kurhausuitzending.
Solistenconcert, o.l.v. Prof. G. Schneevoigt
Soliste Co van Geuns-zang. 1 Joh. Waze-
naar De bruiloft van Alladin en bedr. „E.
Budur". 2. Moskowsky Aus aller Herren
Landern. (Zes karakterstukken voor groot
orkest) a-Russisch, b.- Italiaansch. c.
Duitsch. d.- Spaansch. e- Poolsch. f-Hon-
gaarsch. 3. Alban Berg Drie stukken uit
de opera „Wozzeck" naar Georg Büghners
Drama. Co. van Geuns-zang. Pauze. 4 Wag
ner Corspiel zun III Akt. Tanz der Lehrbu-
ben, Aufzug der Meister und Gruss an Hanns
„Sachs", uit „Die Meistersinger von Nürn-
berg." 5a-Mahler Liebst du um Schönheit?
b- d' Albert Wiegenlied, c.- Strauss:
Standchen. Co van Geuns-zang. 6. Tschai-
kowsky Polonaise uit de suite no.3. 8.00
Persberichten en sportuitslagen.
DAVENTRY, 1600 M.— 3.50 Populaii
concert door orkest en G. Naish-sopraan,
I Gray-piano 5.50 Voorlezing van „Gray's
Elegy" 6.026.20 Causerie In Pigmy-
land, 8.20 Luiden van de klokken van
Croyland Abbey 8.35 Studie-kerkdienst
9.05 Orgelconcert van de St. Betolphs kerk
9.15 Lezing The royal surgical aid
society 9.20 Weerber. nieuws. 9.40
Concert door het strijkorkest en L. Gewings-
tenor. le 55 Sluiten.
PARIJS „RADIO-PARIS", 1750 M.
1.05 Concert door het orkest Gayina 8.50
Dansmuziek door de band Cazes.
KONIGSWUSTERHAUSEN,— 1300 M.
11.501.10 Concert door de Postkapel.
7.20 „Lohengrin," opera v. Wagner.
BRUSSEL, 486 M. en ANTWERPEN 265
M. 835 Concert. Mme. Boulanger-zang.
Orkest 10.20 Nieuwsber.
MUNSTER,410 M. 9.20—10.20
Morgenconcert 12.201.20 Orkest-
concert 3.50 Lezing 4.206.20 Vroolij-
ke orkestmuziek en G. Jacoby-humorist
6.20 en 6.50 Lezing 7.20 „Lohengrin"
opera van Wagner.
MAANDAG 2 AUGUSTUS.
HILVERSUM 1050 M. 12.00 Politie -
ber. 5.006.00 Kinderuurtje, door
Mevr. Ant v. Dijk 6.157.45 Voor-
avondconcert door het H.D.O.-orkest Hr,
Vonk, xylophone solo en de zingende
zaag7.00Politieber. 7.45 en 10.00 Pers-
ber. 8.10 Rotterdamsche avond. Vocaal
en instrumentaal concert door de Rotter
damsche Vereeniging „Zanglust", Dr. H.
v.d. Berg. De Rotterdamsche Postharmonie
Dir. Thorn. Adee Mandoline-orkest en
harmonieorkest „Kunst en Vermaak".
DAVENTRY 1600 M. 3.20 4.20
Populair orjtestconcert, A. Vaughan, con
tra alt, S. Northcote, tenor 5.45 Kin
deruurtje 6.20 Dansmuziek7.20 Tijd
sein Big Ben, weerber., nieuws. 7.45
Pianocomposities van Handel 8.00 Con
cert 8.20 Concertprogramma door de
Clarksgn Roseen Harry Norris' company
9.20 S. Nesbitt en zijn Ukulele, Fl. Old
ham, piano 9.50 Weerber., nieuws. Le
zing The first bank holiday 10.20 De
militaire band, T. Kinniburgh, bas 11.20
12.20 Dansmuziek.
PARYS „RADIO-PARIS" 1750 M.
12.50 Concert Lucien Paris 5.05 Solis
tenconcert 8.50 Concert.
KONIGSWUSTERHAUSEN 1300
M. 8.50 Strauss-avond, Orkest en V.
Schadow, sopraan. Daarna nieuwsber.
MUNSTER 410 M.— 1.35—2.50 Marsch
muziek door orkest 4.004.20 Radio
praatje 4.35 Symphoni nr. 2 B-dur en
nr. 3 D-dur van Schubert 6.20, 6.50,
7.10 en 7.308.00 Lezingen 8.20 Vroo-
lijke liedjes bij de luit, guitaar en gamba
viool 9.20 Concert 11.30 Sportcau-
serie.
3.
Wat zeg je! Wat heb je daar gezegd?
Grandin keek zijn vriend in de oogen. Hij
'zeide ijskoud:
Dat hetgeen heeft plaats gehad, mijn
eigen schuld is. Ik had de heel gewone
voorzorg moeten nemen pm de nummers
der biljetten op te schrijven; op deze wijze
zou men zelfs de bekoring niet gehad heb
ben, zich er van meester te maken
Dus, volgens jou zou er diefstal
zijn?
Maar neen.... Maar neen.*., ant
woordde Grandin bits. Men heeft mij niet
bestolen. Mijn vijftienduizend francs zijn
zoo maar verdwenen, heelemaal alleen. Nie
mand heeft er aangeraakt, zelfs jelui niet,
pn ze zijn verdwenen. Hoe? Moeten jelui
dat verklaren? En wat raakt je dat? Want
het geld hoorde je niet toe. Degene, welke
de eigenaar er van was, moet zich maar
zien te redden!....
Zou je ons willen verantwoordelijk stel
len?
Ik zal me een klein ongemak moeten
troosten!.... Maar ik vind dat deze come-
die lang genoeg geduurd heeft. Wij zijn
onder ons. Beken maar, dat gij niet gewend
waart, zooveel geld bij je te hebben en dat
je bekoord werd.
O! O! kwamen moed,er Mutaud en Ma
deleine hier tegelijk tegen op, terwijl Mu
taud zijn vriend met ontzetting aankeek,
alsof hij hem niet begreep'.
Beken dat maar, vervolgde Grandin,
en gaat mijn vijftienduizend francs halen. Ik
zal het hierbij laten. Ik zal niemand iets
zeggen, zelfs Jean niet en in onze plannen
komt geen verandering.
Mutaud had een gezond gezicht met een
natuurlijke gezonde kleur, nu werd het
rood als bloed. Hij maakte zenuwachtig zijn
vest los; het was hem alsof hij stikken zou.
Ik denk.... dat je niet ernstig spreekt
Grandin fronste de wenkbrauwen, de
harde trekken op zijn gelaat krimplen in
een:
Niet ernstig? Integendeel, hoogst ern
stig! En ik zeg, dat de verdwijning van mijn
vijftienduizend francs alleen aan diefstal
toe te schrijven is, en dat die diefstai al
leen door jelui kan begaan zijn. Laten wij
er een einde aan maken: onmiddellijk mijn
geld terug, of ik ga^ bij de politie aangifte
doen.
Mutaud had een volbloedig gestel en de
ze beschuldiging, welke hij nooit verwacht
had, trof hem zoo, dat, toen hij verontwaar
digd wilde protesteeren, een beroerte hem
op den vloer deed neerstorten.
HOOFDSTUK IIJ.
Een ijzige koude lucht hangt in de mor
genschemering over Hattoncourt, te midden
van geraas en verslagenheid. Daar ginder,
in het Noorden en Oosten, hoorde men een
hevig en aanhoudend geschutvuur, veel er
ger dan sedert het begin van den oorlog
had plaats gehad; op den weg, die vlak
langs het dorp loopt, was het een voortdu
rend trekken, van wagens en geschut en
troepen, welke naar het front gingen.
De Duitschers hadden daags te voren den
aanval op Verdun begonnen en men zeide,
dat zij vorderingen maakten. Vast staat, dat
het militair gezag bevelen gaf een zeker
aantal dorpen, waaronder Hattoncourt, te
ontruimen.
Bij Mutaud drukte een sombere wanhoop.
Het was niet genoeg, dat de beschuldi
ging van vader Grandin, door dezen overal
in het dorp rondgebazuind, door welkome
ooren was opgevangen en reeds hier en
daar aanleiding gaf tot valscbe aanmerkin
gen, het was niet genoeg, dat tengevolge
der beroerte, welke hem had getroffen, de
rechtschapen en goede Mutaud aan eene
zijde verlamd was en geen enkel duidelijk
woord meer kon uitbrengen; het was niet
genoeg, dat Madeleine Mutaud de smart ge
had had de eerste van haar jong leven
hare verloving met Jean Grandin, den dier
baren speelmakker uit haar kinderjaren en
zoo lang reeds bemind, verbroken te zien,
wegens het gevaar van den strijd en den
vijandelijken ir.val, moesten zij ook nu nog
vertrekken, het geboortedorp verlaten, het
oude huis,-waar zooveel geslachten eenvou
dig en werkzaam geleefd hadden, vaarwel
zeggen. En dat voor deze landrotten,
welke in den geboortegrond waren vastge-
worteld, het was een verschrikkelijk iets
een bijna bovenmenschelijke beproeving.
Het was gelukkig, dat moeder Mutaud en
hare kinderen op deze treurige en tragische
oogenblikken goede vrienden bij zich had
den.
Zij waren vluchtelingen uit de Ardennen.
De man, Jules Garnaud, was in het begin
van den oorlog onder de wapenen geroepen;
alleen gebleven, moest zijn jonge vrouw in
Augustus 1914 voor den vijand op de vlucht
gaan. Het toeval bracht haar te Hattoncourt
waar Mutaud haar, zonder betaling te
eischen, in een klein huisje, dat hun toe
behoor^ had ondergebracht. Zij hadden
het voor de omstandigheden van de noodige
meubelen voorzien.
In een der eerste gevechten was Jules
vrij zwaar gewond. Hij had een schotwond
aan zijn knie, en na verschillende maanden
in eenige hospitalen te hebben doorgebracht
werd hij tenslotte, in 1915, voor goed afge
keurd en had zich te Hattoncourt bij ziin
vrouw gevoegd. Daar wachten zij het einde
van den oorloci af en hadden, zoo goed en
zoo kwaad als het ging, hunne huishouding
in dit kleine Maasdorp ingericht.
Garnaud had een zekere stijfheid in .het
kniegewricht van zijn wonde overgehouden,
hetgeen oorzaak was, dat hij het been een
beetje nasleepte, vooral als hij vermoeid
was. Schrander, wgrkzaam en echte zaken
man, werd hij rondtrekkend koopman. Hij
strekte zijn werkzaamheden in een kring
rondom Hattoncourt uit, met een draagba
ren voorraad van verschillende handelsar
tikelen, welke hij aan de soldaten, waar
van de streek oververvuld was, verkocht.
Overigens was net slechts een begin, hij
dacht aan heel wat beters. Men hoorde hem
soms zijn spijt te kennen geven, dat hij
geen bedrijfskapitaal had; want, nu moest
hij heel zachtjes aan doen en dat in een
tijdperk waarop duizenden te verdienen
waren voor hen die geld hadden en die
het wisten te gebruiken.
De jonge vrouw van Garnaud was begon
nen met de wasch te doen voor de men
schen; ten slotte had zij de aanbieding van
vader Grandin aangenomen en nu hielp zij
de oude Bertha; den heelen dag was zij in
café Francais, hoofdzakelijk in de keuken.
Marie Garnaud was toen vierentwintig
jaar oud en haar echtgenoot naderde de
dertig. Vol dankbaarheid voor hetgeen
Mutaud en de zijnen voor hem gedaan had
den, waren zij voor hen echte, toegenegen
vrienden geworden en Marie en Madeleine
beminden elkander als twee zusters.
Toen zij gehoord hadden wat er bij hun
twee vrienden gebeurd was, waren zij ter
stond naar hen toegesneld, hadden zich W
hunner beschikking gesteld en hadden hen,
om zoo te zeggen, niet meer verlaten.
Terwijl Marie Garnaud haar best deed
om moeder Mutaud en Madeleine op le
beuren en tevens de huishoudelijke bezig
heden verrichtte, had haar man al zijne
krachten ingespannen om het geheim op te
helderen, dat de verdwijning van de vijf
tienduizend francs omhulde..
Want Garnaud had er geen oogenblik aan
gedacht, dat zijn vrienden schuldig waren.
De betichting van Grandin had hem de
schouders doen optrekken, zoo onzinnig
scheen ze hem toe; zijn meening stond vast:
het geld was niet gestolen, maar eenvoudig
zoek geraakt. Hoe en door wie? Dat
trachtte Garnaud te achterhalen.
Hij had een wezenlijk onderzoek inge
steld, bijna zoo bekwaam als een echte po
litieman zou gedaan hebben; regelmatig
zocht hij overal, ondervroeg iedereen, maar
vooral zijn vriend Robert,, Bob, zooals hij
den jongen vertrouwelijk noemde, want hij
was tenslotte tot de overtuiging gekomen
dat het pakje slechts had kunnen verdwij
nen, gedurende het half uur, dat Robert het
huis bewaakte, op den dag, zooals bekent
is, in het begin van den namiddag.
(Wordt vervolgd.)
